Churchill opnieuw over de neutralen (Oiie Jaargang WOENSDAG 28 FEBRUARI 1940 No. 24518 De bedreiging van Viborg De Strijd ter zee HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Finnen wijken ook terug van Petsamo Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD Het varen in convooi De actie in de lucht Het succes der Britsche vloot Britsche ministers aan het woord De Bilt verwacht LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zUn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags cn Zaterdags 50 ets bU maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets Bureau Noordemdtplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Pottcheque- en Girodiemt no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en cemeenten. waar agentschappen gerestlgd (tjn: per 3 maanden C.2.3S per week f.OJ» Franco per post t. 2.-35 per 3 maanden -r portokosten. (voor binnenland f.0 80 per 3 mndj De Russische troepen oefenen hun druk Viipurl (Viborg) uit op een zoo breed jciijk front, teneinde do punten op te jore: waar de weerstand der Finnen zou unnen breken onder hun aanvatten, lii golven vielen die Russen aan op de ■sterkte eilanden In de Golf van Vtlpurl, langs de geheele frontlijn tot Sel- ik.iiU in de nabijheid van Vuaksen. Het vai Vllpurt ls van dezen slag afhanke- De Finnen houden zich nog steeds »d en dc Russische aarwallen worden met irerstoorbare toeibtoedUgheWi opgevangen, vijand heeft enorme verlieaen aan man- tuppon on materieel geleden In den loop Nf uindag; achttien tanks werden be- hadlgd. De Times meldt uit Helsinki: Men wijst er hier op. dat het geen ramp rijn Indien de Finnen Viipurl niet ge ilde langen tijd zouden verdedigen. Mezien de aan va Hers geen bres hebben choten in de Mannertioimlinlc. waarvan steunpunten ln dat gebied geheel geba- rd zijn op de meren aan deze zijde van bpuriHet front der Finnen op dc land- is thans 20 mijl korter dan de eerste on t lijn, hetgeen gezien de getalsmeer- tield van den vijand van groot be- w ls. Men verwacht voorts, dot de dool do lente de bewegelijkheid op het ge- iht.sterrein aanmerkelijk zal belemmeren, seen voornamelijk als een nadeel voor ljand wordt uitgelegd. Normaal ge ileen maakt de modderige grond zwaar ;eer gedurende vier wéloen onmogelijk, het dit Jaar moge zijn. de Finsche mfll- experts wanhopen nog allerminst de rdrwkkigc verdediging zal blijven voort- set. De correspondent van ,,Nya Dagligt Alle- da" ln Finland bericht aan styn blad, de d'ruk van de Russen op Viipurl Moede leemt De Flnsohc autoriteiten hebben omstreken van de stad doen ontruimen, stad zelf ls geheel verlaten, doch de Qfdhc vlag wappert nog op het kasteel. De stad kan nog verdedigd worden, niet- •n,staande den val van BJoerko. doch de sohllnen versoheldene dlvisiee ten eaten van de stad aan land te willen set- ongeacht of zij de stad ln handen Dben of niet. ten einde regelreöht op te ukken naar Kotka en Frederiksham Reed» zij met sleden naar Sakfkljaervl. dat )r de Finnen ls verlaten, gekomen. De Russen zetten de luöhtbombardemen- I van het Finsohe binnenland voortdu- tnd voort. Slechts enkele slachtoffers val- daarblj. 17 Russische vliegtuigen aou- omhaag zijn geschoten, waardoor het totaal aantal neergehaalde vliegtuigen de 500 heeft bereikt Volgens de Ruwen zijn 6 Finsöhe vlieg tuigen neergeschoten. Tevens Maan de Finnen thans tegenover een nieuwe bedreiging aan het Poodtront ten zuiden van Petsamo, meldt Reuter uit Stockholm. Dc verwoede strijd, die Maan dag tot ontwikkeling kwam bij Höjenjarvl, 80 k.m. ten zuiden van Petsamo, ls des nachts voortgezet. De Finnen moeteen terug trekken op nieuwe stelingen te Nautai, on geveer 15 kjn. naar het Zuidwesten, langs den grooten Poolrweg, die Zuidwaarts door loopt tot het spoorwegstation te Rovanieml. Volgens berichten uit Klrkenes hebben zich verscheidene groote luchtgevechten voorgedaan en zijn voor de eerste maal Fln- sdhe gevechtetoestellen op dit front ver schenen om den strijd aan te binden met de sovjet-Riu&sische vliegtuigen. De eerste Zwcedsche vrij willige rstroepen zijn noair het Noordelijke front gezonden ter vervanging van Finsohe troepen. Ben klein Noorsdh detachement is bij de Zweed- sche troepen gevoegd.. Andere min of meer belangrijke groepen vrijwilligers zijn even eens gezonden naar verscheidene .sectoren om de aflossing ln sneller tempo te doen geschieden en weldra zullen allen deelne men aan de operaties. Het conservatieve Britsche Lagertrulslld Locker Lampson. heeft een motie Ingediend, waarin hij voorstelt, dat. met het oog op hot gebeurde met Polen en TsJecho-Slowa kije en het dreigende gevaar voor Finland, voorts gezien de omstandigheid, dat de ge allieerde legers, oibchoan de oorlog zes maanden duurt, nog intact zijn, de regee ring een belangrijke troepenmacht zal vrij maken om terstond ln Finland dienst te gaan doen onder de auspiciën van den Vol kenbond, en een commissie te benoemen van Lagerhuialeden, welke deze commissie zal organiseeren. Van betrouwbare zijde wondt vernomen, dat verleden week twee vertegenwoordig er., van het bureau voor hulp aan Finland uit Londen naar Helsinki zijn vertrokken, ten einde dc training van de Briteohe vrijwilli gers voor Finland te regelen. Meer dan tweehonderd van de naar schatting vier duizend vijfduizend Britsche vrijwilligers zijn reeds aangenomen. De vrijwilligers zul len naar Finland reizen als burgers en na aankomst de training en uniformen ontvan gen. De uniformen MJn van khaki met twee zilveren distinctieven op de kraag met „ln" voor de internationale brigade. De eenheid zal onder commando van Britsche officie ren staan. De civiele lord der Brltsche admiraliteit, Austin Hudson, heeft verklaard, dat het convooLsysteem bijzonder succesrijk is ge weest Van de geconvoleerdt 10.097 koop vaardijschepen zijn 10.078 veilig naar hun bestemming gebracht. Gestage vorderingen zUn gemaakt met de bewapening van sche pen boven de 500 ton. Het aantal aldus ge wapende schepen bedroeg 1920 van de 3125 en wekelijks wordt het bewapeningstempo versneld. De grootste klasse schepen, die thans gebouwd worden, zouden 5000-tons schepen voor de wilde vaart zijn. Men heeft zeven maanden noodlg om zoo n schip te bouwen. Voor het bouwen van tankschepen heeft men veertien maanden noodlg. VERLIES VAN DU1TSCHE DUIKBOOTEN. De Franeche torpedojager „Slmoun" heeft voor Kaap Flnlaterre een Dultachen onder- zeecer tot zinken gebracht". Het Noorsche stoomschip „Arnflnn" is Maandagnacht ln aanvaring gekomen met een duikboot. Het schip, dat VrUdag van Engeland naar Noorwegen was vertrokken, ls by botsing met de duikboot ernstig lek geslagen. Dc periscoop van de duikboot werd afgerukt, doch nadere bijzonderheden ontbreken. De „Arnflnn" kon met de pompen drij vende worden gehouden. In het gezicht van de Noorsche kust ter hoogte van de Sogne- fjord, nabij de Solund-eilanden. verliet de bemanning echter het half gezonken schip, waarna zij door een Deensoh schip werd gered. De „Arnflnn" dry ft thans naar het Noor den af. Een bergingsvaartuig is uitgevaren, ten einde te trachten het schip op sleep touw te nemen. ZWEEDSCII SCHIP GERAMD. Een Brltsch oorlogsschip heeft gisteren ln een Schotsche haven zeventien opvaren den aan land gebracht van het Zweedsche 8.3. ..Nordia", dat, naar verklaard wordt, ln de duisternis voor de Noorsche kust door een noodlottigen samenloop van omstandig heden geramd en gezonken is Twee op varenden worden vermist. De geheele, uit negentien leden bestaande, bemanning van 't Brltsche. 1245 ton groote schip „Efos" ls opgepikt door het Neder landsche m. s .Antwerp". De .Antwerp" heeft de schipbreukelingen overgegeven aan een trellei die hen aan land heeft gebracht. Het Brltsche schip ls vermoedelijk op een wrak geloopen. DEENSCH SCHIP VERMIST. Sedert den nacht van 9 op 10 Februari heeft men niets meer vernomen van het s.s. „Maryland" uit Kopenhagen. Het schip dat 4895 ton meet, was op weg van Zuid- Amerlka naar Denemarken met een lading veekoeken. Op 7 Februari was het van Ma deira vertrokken. Er was een bemanning van vijf en dertig koppen aan boord. FINSCH SCHIP DOOR DUIKBOOT AANGEVALLEN. Het Flnsche stoomschip ..Brita" ls, naar ,JDe Scheepvaart" meldt, volgens opgevan gen seinen, ten Zuiden van Cape Clear HElre» door een duikboot aangevallen. Dc bemanning zou het schip hebben verlaten. ITALIAANSCH STOOMSCHIP GETROFFEN Naar de „Tel." uit Londen weet te mel den, ls tijdens den Dultschen luchtaanval op de Noordzee, gistermiddag in de Flrth of Forth ook een Italiaansch schip aangeval len. Nadat kort te voren van een aantal trei- lers bericht was ontvangen, dat zij ln ge vecht waren met Duitsche vliegtuigen en van hun afweergeschut gebruik maakten, bereikten de Brltsche admiraliteit noodsig nalen van het 3815 ton metende Italiaan- sche m s „Mlra". Het seinde „Wij worden door vliegtuigen gebombardeerd". Men tfeet nog niet of er schade is toe gebracht. DUITSCHE VLIEGERS OPGEPIKT. De vier Duitsche vliegers, die ln den Heinkel-bommenwerper zaten, welke bul ten de Flrth of Forth ls neergeschoten, zijn door een treller opgepikt en aan land ge bracht in een haven aan de 8chotsche Oostkust. Een hunner heeft k.ogelwonden De Dultschers waren bulten zich zelf van vreugde over hun redding en schudden den opvarenden van den treller herhaaldelijk de hand. Van de bemanning van het andere neer- O Churchill heeft in het Britsche La- Eerbuis bij de indiening van de begToo- ting voor de marine gezegd, dat de Duitschers einde 1939 door alle moge lijke oorzaken minstens de helft van hun du ik booten hadden verloren, n.l. rijf en dertig. Hij betwijfelde, of zelfs ook maar tien nieuwe duikbooten in die Periode zijn in gebruik gesteld. laatste twee dagen ls zeer zeker één «itsche duikboot tot zinken gebracht, ter- ijl het vrij zeker is, dat nog twee andere ^booten zijn tot zinken gebracht. «WIJ zien de mogelijkheid, de magnetische :^n en haar varianten baas te worden, hun aanvallen op onze scheepvaart en k neutrale scheepvaart", aldus Chur- hebben de Duitschers lederen regel. tot nu toe door de wereld was aan- ird voor de regeling van den mljnoorlog. '•chonden. den zomer zal het aantal nieuwe fhooten toenemen. WIJ verwachten daar- n het hoofd te kunnen bieden met een .Kroot aantal nieuwe bodems, welke bU- r r geschikt zijn, om deze duikbooten te ifnletlgcn". •.De neutrale bladen", aldus Churchill, ®aken meer drukte, wanneer Ik hun 'n een toespraak op hun plicht wijs, dan **nneer honderden van hun schepen "orden tot zinken gebracht en meer 'tan duizend van hun zeelieden worden ^rmoord" (applaus). Het schijnt, dat Duitschland doende overeenkomstig de leerstellingen der öeutrale staten, een partij voordeelen binnen te halen door aJle rechtsregelen te schendep en aanslagen op neutralen te plegen, om daarna nog een tweede partij te winnen door, wanneer het Ber lijn past, van de neutralen de meest strikte naleving te eischen van de in ternationale code, welke het zelf in stukken heeft gescheurd. Het is dus geenszins vreemd, dat de Britsche regeering er genoeg van krijgt! (applaus). Wat mij betreft, ik verklaar ronduit, dat, bij de interpellatie van de rechts regel^ en conventies, die de neutralen raken, menschelljkheid meer dan juri dische muggenzifterij ons zou moeten leiden en te oordeelen naar de .Alt mark-episode, welke verleden week zoo veel genoegen heeft verschaft, schijnt dit niet alleen de opvatting te zijn van de Britsche natie, doch van de be schaafde wereld". Churchill deelde mede. dat het slagschip .Barham", dat door een torpedo is getrof fen, spoedig weer zeeklaar zou zijn. Het slagschip „Nelson", dat ln December loor een magnetische mijn ls beschadigd, zou zich spoedig weer bij de vloot voegen. Behalve de .Royal Oak" en de .Coura geous" zijn sedert het uitbreken van den oorlog geen groote schepen beschad'gd of tot zinken gebracht. Nieuwe slagschepen, welke thans in aan bouw zijn. zullen in staat zijn, stand te houden tegen luchtbommen en veel beter bestand zijn tegen ontploffingen onder wa ter. Sprekende over de blokkade, zelde Chur chill. dat de Noordelijke patrouille duizend mijl moet dekken, van Schotland tot Groen land Daarom wa- het niet verrassend, dat een zeker aantal vijandelijke schepen ln het verre Noorden naar de Noorsche kust kon den komen en dan achthonderd mijl door territoriale wateren naar het Zuiden varen. Niettemin hadden de meeste Duitsche schepen, welke geprobeerd hadden naar huls terug te toeren, zich zelf tot zinton gebracht of waren zij buitgemaakt. De blokkade zou doeltreffender kunnen worden gemaakt, doch er moet een middel worden gevonden tusschen volledige doel matigheid der zeecontrole en de hardheden welke zU bevrlenden neutralen kan veroor zaken". „Hoe staan wij er ni na zes maanden oorlog voor?" vroeg Churohhl. ..wy heb ben oorlogsschepen verloren tot een inhoud van 63.000 ton, of ongeveer de helft van de verliezen ln de eerste zes maanden van den vorlgen oorlog. Ten slotte hebben wij minder dan 200.000 ton koopvaardijschepen verloren op een to taal van 21 mlllioen ton schepen van ver schillende soorten of 17.500 000 ton de oceaan bevarende schepen, welke de Brit sche vlag voeren. Dit getal van nlnder .an 200 000 ten schepen ln zes maanden, mag vergeleken worden met de 450.000 ton, welke alleen reeds in April 1917 zijn verleren WIJ heb ben naar de tonnage ereicend meer sche pen. welke voor den vijand bestemd waren buit gemaakt, dan wij zelf hebben verloren" Na verder nog over de begrooting van zijn departement, de sterkte van het Duitsche duikbootwapen, den bouw van koopvaardij schepen en de magnetische mijnen gespro ken te hebben, besloot Churchill met de verklaring: „Wij bevinden ons thans in het tweede stadium van den oorlog en ofschoon wij misschien in de naaste toekomst feller aanvallen zullen hebben te doorstaan. ge- looven we, dat wij voldoende uitgerust zijn, om allen aanvallen het hoofd te bieden. Ik wil mij niet aan voorspellingen wagen nopens de toekomst, maar ik zal niet rus ten. voor wij de controle der zeeën hebben bereikt en ze handhaven, zooals in de beste dagen van den vorlgen oorlog en aldus onze marine eens te meer ln staat zullen stellen, een beslissende rol te spelen bij dc over winning der geallieerden" (luide toejuichin gen bij alle groepen van het parlement). BINNENLAND. Minister Welter over Indië (Pari. overzicht 3e Blad). Het evacuatie-probleem (3e Blad). Te Amsterdam is weer een granaat in een huis ingeslagen (Gemengd, 2e Blad en Laatste Berichten, le Blad). De vermaarde illustrator Johan Braaken- siek, 81 jaren oud, overleden (Laatste Berichten le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Zeer stille handel - Kleurlooce markt - Geringe variaties - Amerikanen on zeker - Nederlandsche Beleggingen verdeeld. BUITENLAND. Behalve bij Viborg wijken de Finnen ook ten Zuiden van Petsamo (le Blad). Churchill over den oorlog ter zee (le Blad). De verlieslost van den strijd ter zee (le Blad). De reis van Sumner Welles (le Blad). Taylor's zending bij den Paus (2ê Blad). geschoten vliegtuig is niets waargenomen, trots langdurig zoeken. BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. Bij een vlucht van Britsche vliegtuigen boven de Duitsche bocht is er een verloren gegaan. De Reuter-correspondent bij de Britsche luchtmacht ln Frankrijk meldt, dat bom menwerpers, die verkenningsvluchten boven Duitschland hebben gemaakt, o.a bo ven Keulen en Dusseldorp, aan een hevig vuur van het luchtafweergeschut hebben blootgestaan Enkele brandverwekkende granaten, die op de bommenwerpers wer den afgeschoten, waren verbonden door kettingen, die zich om de vliegtuigen moesten wikkelen om ze aldus brandend te doen neerstorten, doch zij misten alle doel. Boven Berlijn lieten de Britsche machi nes vlugschriften vallen, alsmede parachu- e-fakkels, om zich te orlënteeren. Boven enkele straten, zooals Unter den Linden en de Wilhelmstrasse, daalden zij tot een paar duizend voet. doch er werden geen zoeklichten ontstoken Andere machines wierpen vlugschriften uit boven Keulen en vlogen over Emden. Duisburg en Dortmund. ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. Meest matige, aanvankelijk aan de kust krachtige Zuid-Westelijke tot Westelijke wind. Betrokken tot zwaar of half bewolkt. Enkele regenbuien. Iets kouder. LORD HALIFAX: EEN CONFLICT TUSSCHEN TWEEËRLEI JEUGD. Lord Halifax, de EngeLsche minister van bultenlandsche zaken, heeft als kanselier van de universiteit van Oxford gisteren een rede gehouden. Hij zeide, dat het wer kelijke conflict van thans was een conflict tusschen tweeërlei Jeugd. Dit ls het kern punt van de toekomstige vraagstukken. De Duitsche Jeugd ls de drijvende kracht ge weest achter de natlonaai-soclalistische beweging. Deze Jeugd heeft men welover wogen de elementen van een juist oordeel ontnomen en zij heeft de beweging ge-1 doen verminderen. importen van levensmiddelen en grond stoffen uitsluitend voor blnnenlandsche behoeften gebruikt worden en niet naar Duitschland uitgevoerd worden. In de bln nenlandsche behoeften van neutrale lan den zijn in sommige gevallen redelijke hoeveelheden voor voorraadsvorming inbe grepen. Bij het bereiken van dat eerste doel hebben wQ geen groote moeilijkheden on dervonden Wat dc goederen betreft, welke de neu trale landen zelf produceeren. bepalen deze landen gewoonlijk, dat goederen van zui ver binnenlandschen oorsprong naar beide oorlogvoerenden uitgevoerd mogen worden op basis van vredestijd. Aangezien dat goe deren zijn, die niet langs onze controle ge komen zijn. hebben wij daarop niet het zelfde toezicht als op hun invoer van over zee. Er moet bovendien aan herinnerd wor den. dat de handhaving van dergelijke ex porten van vitaal belang is voor het econo mische leven van de betrokken neutrale landen en ln vele gevallen hebben wij even veel of meer voordeel van dien uitvoer dan Duitschland wy streven er echter naar zelfs voor deze categorie goederen den uit voer naar Duitschland zooveel mogelijk te maakt en steunt deze nog. Deze jeugd heeft haar eigen idealen, welke volgens de Brltsche meening misvormd zijn, doch waarvoor honderdduizenden bereid zijn zonder aarzeling hun leven op te offeren. Er is een schijnbaar onoverkomelijke hinderpaal tusschen U en hen. en deze moet op een of andere wijze uit den weg worden geruimd, aldus Lord Halifax. Spr. spoorde zijn hoorders aan zoo trotsch te zijn op hun ras, dat zij even be zorgd zijn voor zijn eer. als voor zijn vei ligheid. CROSS OVER DEN HANDEL MET NEUTRALEN. Er blijft een groep tusschengevallen. waarin het neutrale land een industrie heeft, welke afhankelijk is van den invoer van grondstoffen. Die gevallen zijn het moeilijkst te behandelen. Bij belangrijke artikelen streven wy er naar. te bereiken, dat de export van afgewerkte producten hetzij geheel belet wordt, of beperkt tot ge ringe hoeveelheden De mate van beper king hangt natuurlijk af van de omstan digheden en speciaal van de belangrijk heid van het betrokken artikel. Over het algemeen hebben handelsac- coorden in oorlogstijd ten doel, waarborgen te verkrijgen tegen herexport van contra bande-goederen naar Duitschland en voor naleving daarvan te zorgen. Daardoor De Britsche minister van Economische wordt de contrabande-contróle vergemak- Oorlogvoering, Cross, heeft in het Lager- kelijkt en worden de neutrale landen te huis een verklaring afgelegd omtrent de vens in staat gesteld hun eigen peono- handelsovereenkomsten met de neutrale misch leven te handhaven. D zc accoor- landen. .Ons eerste doel is", aldus de minister, voldoende waarborgen te verkrijgen, dat de overzee sche Invoeren en speciaal de den beletten ons echter niet. onz3 volle rechten van oorlogvoerende toe te passen ten aanzien van elke zending, welke voor den vijand bestemd is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1