FEBRUARI 1940
UYLENSPIEGHEL J
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 24 Februari 1940
Derde Blad No. 24515
ie Jaargang
I1IIIENL. WEEKOVERZICHT
De neutralen steeds
meer in de knel
In den
GEMENGD NIEUWS
Italiaansche prinses
geboren
iM /C*CP/
Directie eii
Administratie 25041
Redactie No. 21507
duldelUker wordt het, dat ln dezen
de neutralen het nog zwaarder zul
te verduren krijgen dan ln den wereld-
Allerlei ernstige symptomen wUzen
die richting. Naast het geschreven recht
helaas, ls ook ln dit opzicht veel sche-
gaan belde partijen meer en
rekenen met billijkheid of zooals de
hen dat plegen te noemen „fair
Is het nog noodig te zeggen, dat dit
weg van onbillijkheden wijd open zet?
t wat de een billijk oordeelt, vindt de
onbillijk!
eem b.v. het geval van de „Altmark",
jullen ons niet gaan verdiepen ln Jurl-
overweglngen, de deskundigen op
gevaarlijk terrein zUn het trouwens
elkaar volslagen oneens, doch het ge-
bezlen volgens algemeene richtlijnen,
jwegcn speelt dan niet de mooiste rol.
-laai voor neutralen ls er ln tijden
wij thans beleven, alles aan gelegen, om
geen aanleiding te geven voor het
«den van een der oorlogvoerende par-
want dat kan uit den aard der zaak
jste gevolgen hebben. Hoe scherper
dt vastgehouden aan strikte neutrall-
hoe beter! Of Noorwegen dat echter
ft gedaan? Het ls niet aan twijfel on-
ievlg, dat dit landje met zijn lange,
ijk onbeschermde kust voor Dultsch-
zeer fortuinlijk ls gelegen en dat Bn-
d groote nadeelen ondervindt van de
Tjche houding. Wat toch Ls het geval:
men aanneemt, dat koopvaardljsche-
van oorlogvoerenden ln de territoriale
«eren mogen varen, dan wil dit toch ze-
nlet zeggen over honderden kilometers;
ijvorden de territoriale wateren een-
j benut om zich te onttrekken aan de
van de tegenpartij! En dat Ls zeker
er de bedoeling geweest Op die wijze
a de ..Bremen1', na door de EngeLsche
te zijn waargenomen, er ln geslaagd
luulds de Heimat te bereiken en na de
men" nog zooveel andere Dultsche
In hoever zelfs Dultsche oorlogs-
d aarvan proflteeren of geprofi-
hebben
ngeland heeft totdusver, al ondervond
daarvan de nadeelen, gelijk gezegd,
evenwel strikt gehouden aan het be-
van onschendbaarheid der territoriale
Ten, behoudens wellicht kleine, onbe-
tnende voorvalletjes, waaraan geen
kenLs van welke zijde ook ls gehecht,
het geval der „Altmark" ls Engeland
overgegaan tot een flagrante
Sdïng van de Noorschc territoriale
ren. dat wascht al het water van de
niet af, te meer, waar de admiraliteit
de orders gaf voor dit optreden. Van
misverstand van een commandant
lootvoogd ls dientengevolge geen sprake
ls doelbewust gehandeld met aanvaar-
van alle gevolgen, die uit het optreden
n voortkomen. Het ging hier evenwel
ln de eerste plaats om een schip, doch
het bevrijden van ruim 300 gevangen
elschcn, die door de „Altmark", vroeger
ledend als ravltalllcerlngsschlp van de
af Spce", getracht werden clandestien
Dultschland te voeren. En hoe men
nu ook tracht te wenden of te keeren.
gevangenen had Noorwegen nooit mo-
laten passeeren door zijn wateren over
elljke afstanden en het Ingestelde on-
*k is al zeer oppervlakkig geweest
niet te zeggen niet ernstig gemeend,
t zoovele gevangenen kan men nu
lal niet verdonkeremanen als een
verstekelingen. Engeland constateert
ngevolge, dat Noorwegen zelf het
heeft gefraudeerd alvorens het zelf
~g tot een onrechtmatige daad: het
ft eenvoudig de gevangenen met ge-
M van boord gehaald binnen Noorsch
led. waarbij zelfs gevochten ls, zoodat
achttal Dultschers het leven liet.
an Dultsche zijde staat men op zijn
"rste beenen en bij Noorwegen ls een
fel protest Ingediend, terwijl het En-
he optreden de zuiverste piraterij
t genoemd. Voor de Dultsche propa-
-a ls het een prachtig object cn daar-
wordt alle gebruik gemaakt, gelijk het
Dultschen dienst wel ls toevertrouwd,
oorwegen protesteerde te Londen, Lon-
zUnerzlJds weer te Oslo en het laatste
;rd is nog niet gesproken ln deze on-
J,ielUke affaire.
hoe ternauwernood ls Noorwegen
Fapt aan een betrokken worden ln den
«n dan aan de zijde van het land, dat
•Voorwegen zeker de minste sympathie
Hoe toch, wanneer de Noorsche oor
hepen, die ter plaatse aanwezig waren,
overwegend of zij in dc meerderheid of
Je minderheid waren, hun schuldigen
'ht hadden gedaan en zich hadden ver
tegen het eigenmachtig handelen der
elschen?
zijn de Noren aanvankelijk terug
ken voor overwegingen om het Duitsch-
nlet lastiger te maken dan beslist
kelijk was, later hebben zij tegen-
de Engclschcn dezelfde houding aan-
«n. Men zou dus kunnen zeggen par-
itaan quitte!
Het droeve ls echter, dat de kwestie ver-
gevolgen zal hebben. Eenerzljds heeft
«chland thans officieel den onbeperk-
duikboot-oorlog afgekondigd, al mag
zich afvragen of er eenlg verschil ls ln
Practljk bij de tot dusver gevolgde ge-
Sj'JJn. anderzijds heeft Engeland duide-
te kennen gegeven, dat het niet lan-
jwi plan ls om de voordeelen van on-
■«natlg optreden alleen den Dultschers
Koede ie doen komen. Londen redeneert
Dultschland aarzelt niet om het vol-
t met voeten te treden, wanneer het
*«llg ls en door deze ruwe methoden
St het de neutralen, die zeer benauwd
^nhet conflict te worden betrokken, al
e jvergroote sympathie der bevolkingen
Je zaak der geallieerden, te slikken,
elgenlljk niet genomen mocht worden.
tot schade van de geallieerde zaak!
JJl voortaan uit zijn, ook al moet En-
dan eveneens noodgedwongen van
7I??1 van het zuivere recht afwijken.
'Waar dc penibele positie der neutralen;
«erden zij reeds tusschen hamer en
:£ld, nu dreigt leder oogenbllk een
Het zal voor hen meer dan ooit
n*Un om tot het uiterste te waken voor
"zaak. ZIJ zullen zich moeten vastklem
Ik wil de strijders voor den vrede niet ont
moedigen maar ls den mensch niet een
zekere bloederigheid Ingeschapen?
Daar z|)n de kleine klnders. een knaapje
van vijf jaar onthult aan mijn dlsch: „Dc
lust wel duizendhonderd menschenhoofden"
en U moet niet denken, dat de andere
wurmen daar van schrikken. ZIJ piekeren
slechts, of ZU geen kans zien den kleinen
kannibaal ln getal te overtroeven.
Als een brave vader heb lk het kleine
menschje de geschiedenis van Roodkapje
verteld ln moderne, dat ls gekulschte visie:
.Kom maar mee. zei de lieve wolf, dan
zal lk Je r.aar oma brengen. Op den rug
van de wolf reed ze naar oma, die Juist
de koffietafel klaar had. De wolf kreeg een
lekker stuk worst, hij beloofde Roodkapje
aanstonds naar huls te zullen brengen.
„Is het uit?", vraagt het kleine menschje.
„Ja. het ls uit!"
„Je vertelt het héélemaal verkeerd, bij
tante Annie Is Roodkapje door de radio, boe.
bromt de wolf en hij eet Roodkapje op en
hl) eet opoe op en dan komt de Jager met
een groot mes, die snijdt den wolf i'n bulk
open. rats-rats. het gaat verskrlkkelljk bloe
ten en Roodkapje en opoe komen uit den
bulk en
Ik ben op onderzoek uitgegaan naar deze
draadlooze versie en heb ontdekt, dat bij
tante Annle Roodkapje op gramofoonplaten
is opgenomen, voorgedragen met alle hui
dige wonderen der techniek, zooals daar
zijn een wolfsch gebrul, dreigende stem des
Jagers, lieflijk en beverig geluid van opoe en
tenslotte koorgezang van „Lang zullen ze
leven"
Daar kan de vertellende vader niet aan
tippen
Maar gemakkelijk ls het: men stopt de
kleine menschjes ln bed. zet dc gramofoon
aan en het sprookje, voorzien van alle
begeleidende geluiden uit de klanken-keu
ken van radio-omroep en gramofoonplaten-
fabrlek, muzikaal geïllustreerd en met
dames ln de vrouwenrollen en heeren ln de
mannenrollen, schalt door het slaapvertrek
Ondertusschen kan pa de krant lezen en
zijn post afhandelen.
Wat ls een wolf. die kleine meisjes op zUn
sterken rug zoet naar opoe brengt verge
leken bij een sensationeel monster, dat zijn
prooi eerst prijs geeft, wanneer de Jager
een chlrurglschen Ingreep heeft verricht?
Een doetje.
Het kind kiest de griezeligheid en narig
heid. het rilt liever, dan dat het lacht
en ln Hollywood weet men. dat wat dit aan
gaat de groote menschen net kleine kin
deren zijn
In de Amerlkaansche plaatjes-series van
Mickey en Popeye beleven de geteekende
helden de gruwelijkste avonturen, wij vol
wassenen hullen van het lachen om den
waarlijk heerlijken humor maar de klei
nen? ZIJ genotteren rillend en het
vréémde ls, ik geloof niet meer, dat het hun
kwaad doet Daarvoor praten zy te simpel
over deze gruwelen:
„Draken bestaan niet. wél drakekoppen!
Maar die sla Je tot moes met een peen", of:
„Och, de toovenaars zijn érg bang voor
Indianen!"
En tóch lk tracht niet te concurreeren
tegen plck-up en radio bij tante Annle Ik
blijf bjj brave wolven en lieve oude tantes
ln pannekoekenhulsjes, ln plaats van wreede
en boosaardige heksen maar sóms lk
moet het bekennen gaapt het kleine
menschje
Vandaar, lieve lezeres, waarde lezer, dat
lk wanhoop aan den wereldvrede
De Vrede: „Ik vrees, dat ik op Schrikkeldag alleen maar blauwtjes zal loopen".
men aan het recht, in de eerste plaats zor
gend zelf tot ln de kleinste kleinigheden
zich daarnaar te gedragen. Slechts dat al
leen kan nog baat geven, voor zoover daar
van echter nog sprake kan zijn, nu de
oorlogvoerenden zich van het recht los
maken.
Maar wat kunnen zij stuk voor stuk?
Niets dan papleren protesten indienen, die
rustig ter zijde worden gelegd. Zie het Duit-
sche optreden tegen neutrale schepen, die
varen van neutrale haven naar neutrale
haven met goederen voor de neutrale re
geeringenOns eigen landje kan er over
meepraten, al winnen de Scandinavische
landen het verre in dit opzicht. Van Dult
sche zijde waar men trouwens ook de
stelling verkondigt, dat de publieke opinie
zich niet meer mag uiten! schuift men
dc schuld geheel op den Engelschen drang
om een controle-basis aan te doen, aldus de
neutralen willende dwingen om zich tegen
Engeland te keeren, terwijl Dultschland
zelf Engeland beschuldigt pressie op de
neutralen te oefenen tegen Dultschland
partij te kiezen.
Waar zal het einde liggen.
Zonder waarschuwing torpedeert men
van Dultsche zijde de neutrale scheep
vaart! Totaal vergetend blijkbaar, dat op
den duur dc terugslag op Dultschland zelf
merkbaar zal moeten worden door vermin
dering van den export naar het Derde
Rijk.
Van het gevechtsfront vraagt alleen Fin
land nog steeds de aandacht. Trots succes
sen op andere gedeelten van het front heb
ben de dappere Finnen toch een deel van
de eerste Mannerhelm-llnle moeten ontrui
men voor de Russische stoomwals, die niet
naar verliezen ziet. Deskundigen oordeelen
dit niet direct gevaarlijk, maar het betee-
kent toch een tegenslag, waarvan de betee-
kenls nog niet geheel ls te overzien; te meer
niet, waar de stoomwals voedsel genoeg
over heeft.
Steeds dringender wordt daarom het be
roep van het bedreigde land om daadwerke
lijken steun te verleenen en waar Zweden
heeft geweigerd, ls deze bede dus feitelijk
regelrecht gericht tot de geallieerden. Nu
worden vlootbewegingen gemeld bij Petsa-
mo, Finland's Noordelijke haven, die thans
ln handen is der Russen en bij Moermansk,
de nabij gelegen Russische havenstad aan de
IJszee, doch het is allemaal te vaag om nog
eenlgc conclusie te kunnen trekken Juist
het feit. dat deze geruchten in omloop zijn
gebracht, maken ze niet waarschijnlijker,
ONTPLOFFING OP EEN MOTORSCHIP TE
AMSTERDAM.
Schippersdochter ernstig gewond.
Gistermiddag om vijf uur heeft zich op
het motorschip „Avontuur" uit Zwartsluis,
liggende aan de Ertskade bU den verbin-
dingsdam te Amsterdam, een ernstige ont-
profflng voorgedaan, waarbij twee personen
werden gewond.
Bij het aanslaan van den motor Ls de
kuchtketel met een enormen knal uit elkaar
gesprongen. De 25-jarige dochter van den
schipper S. werd door wegspringende stuk
ken ijzer getroffen en tegen den grond ge
slagen. ZU werd opgenomen met ernstige
verwondingen aan hoofd en beenen en een
gebroken arm. De geneeskundige dienst ver
voerde haar na het verleenen van de eerste
hulp naar het Binnengasthuis. De 23-jarlge
schippersknecht liep bU het ongeluk een
verwonding aan een arm op, doch kon ter
plaatse behandeld worden.
den van brandstichting, waarom de jusbitie
een onderzoek instelde De bewoner, die
aanvankelijk ontkende, heeft toen, nadat
hU ln verhoor was genomen, bekend den
brand te hebben gesticht. De man. die in
moeilijke omstandigheden verkeerde, was
uit wanhoop tot zijn daad gekomen.
BRANDSTICHTING TE GOUDA.
Verdacht van brandstichting ls ln arrest
gesteld een 26-Jarige kantoorbediende te
Gouda.
Dinsdagavond was ln diens woning aan
de ZoutmariiStraat brand ontstaan. Nadat
omwonenden het vuur met eenlge emmers
water hadden gebluacht, rees het vermoe-
want zouden de geallieerden daar willen
optreden, dan zouden zU dit zeker onver
wachts doen en dan met volle kracht.
Hetzelfde geldt voor wat men noemt het
ZuidelUk front, al ls daar nog officieel
vrede: de Balkan en omgeving. Toch trekt
terecht de aandacht, dat TurkUe zich vol
ledig voorbereidt op den oorlog, dat Roe
menië hetzelfde doet, bekneld als het eco
nomisch is ten gevolge van zUn petroleum-
bezit tusschen beide oorlog-voerende par
tijen, die leder daarop beslag pogen te leg
gen en zoo zich bedreigd gevoelen van de
zUde van HongarUe en de Sovjets; met Bul-
garUe schUnt inderdaad ontspanning te zUn
bereikt. TurkUe zal marcheeren, zoodra
iemand een Balkan-land aanvalt, terwUl
het steun-leger van generaal Weygand
steeds machtiger wordt.
RANGEERDER ONDER WAGON GEKOMEN
Een voet afgereden.
Gistermiddag heeft zich bU het rangeeren
van een goederenwagon, bestemd voor een
zuivelfabriek te Zevenbergen, een ongeluk
voorgedaan. De rangeerder J. Gils aldaar
kwam tijdens het rangeeren te vallen met
het noodlottig gevolg, dat hU onder den
wagon raakte en zUn linkervoet werd afge
reden Na voorloopig verbonden te zUn. is
het slachtoffer overgebracht naar Breda cn
daar in een ziekenhuis ter verpleging opge
nomen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
SCHEPEN VERGAAN.
Gisteren heeft men het wrak gevonden
van het 17 ton groote scheepje „San Vln-
cenzo". dat in de Golf van Napels de kust
vaart uitoefende en waarvan men sedert
verscheidene dagen niets gehoord had. De
zes opvarenden zijn verdronken.
Op Kreta is het lijk aangespoeld van een
zeeman, die bij een schipbreuk om het
leven is gekomen. Dit feit geeft voedsel aan
de veronderstelling dat het Grieksche
vrachtschip „George Caravias", metende
300 ton. met een bemanning van dertien
leden, is verloren gegaan. Het schip is
Woensdag uit Piraeus vertrokken met Kreta
als bestemming. Sinds Woensdagnacht werd
niet meer van het schip vernomen en men
meent dat het verongelukt is ten gevolge
van de stormen aan de Kretenzische kust.
GENERAAL VON GRONAU OVERLEDEN.
Op 90-jarigen leeftUd is de Duitsche gene
raal der artillerie, Von Gronau, de vader
van den bekenden oceaanvlieger Wolfgang
von Gronau. overleden
BU het uitbreken van den wereldoorlog
in 1914 was generaal Von Gronau bevel
hebber van het vierde reservecorps, dat op
31 Augustus 1914 in geforceerde marschen
op den uitersten rechtervleugel van het
Dultsche leger tot Amlens oprukte.
De prinses van Piemont, gemalin
van Italie's kroonprins Umberto, heeft
vanochtend het leven geschonken aan
een dochter. De nieuwe prinses heeft
de namen Maria Gabriella ontvangen.
ZU ls het derde kind van het prlnseUjk
paar. In September 1934 werd prinses
Maria Pla. in Februari 1937 prins Victor
Emmanuel geboren.
Voor het koninklUk paleis te Napels, waar
Maria Gabriella het levenslicht aanschouw
de, stond een dichte menigte, die bU het
vernemen van de prinselUke geboorte een
geestdriftig gejuich aanhief.
Prins Umberto is gisteren met zUn moe
der, koningin Elena, uit Rome naar Napels
vertrokken, terwUl de koning vandaag te
Napels verwacht wordt. De kleine prinses
zal weldra door den kardinaal-aartsbis
schop van Napels worden gedoopt in een
kamer, welke grenst aan het slaapvertrek
der prinses van Piemont.
Maria Gabriella heeft een gewicht van
Acht pond. Er ls feest ln het l&nd.
Java—-New-York L«n KOTA TJANDI. 23
Febr. van New-York te Belawan JAVA.
23 Febr. van New-York te Batavia POE-
LAU TELLO. 23 Febr. van Soerabava naar
New-York.
iRott. Lloyd SITOEBONDO. ultr.. 22 Febr.
tc Antwerpen.
Java—Pacific Ljjn MADOERA. 22 Febr. van
New-Orleans naar Zuid-Afrika.
MU. Nederland SIMALOER. thuis.. 22 Febr
van Soerabaya.
Holland—Amerika Ltfn VOLENDAM 22
Febr. van Rdam te New-York.
Onze telefoonnummers
(2 lijnen)
