De Finnen houden thans
stand
Jaargang
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1940
No. 24515
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Vele aanvallen
afgeslagen
Het bombardement
van Pajala
De Altmark
De strijd ter zee
De ondergang van de
„Den Haag"
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De strijd in het
Westen
Verspreide berichten
De Bilt
verwacht
Overzicht
Rede van Hore Belisha
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cli per re|el voor advertentie, uit Lelden en plaatsen waar
»gent5chappen van cms Blad gevestigd lijn. Voor alle andere
advertenties 30 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertentlea uitsluitend bU vooruitbetaling
Woenadaga en Zaterdags 90 eta. bt) maximum aantal woorden
van 30. Incasso volgena poetrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 9 ets.
Bureau Noordemdaplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd aüaf
per 3 maanden Ml)
per weet L 9JM
Franco per postt 2 35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f 080 pe» t mndi
Zoo het Inderdaad in de bedoeling van
roode leger heeft gelegen om gliteren
pp den grooten feestdag der sovjet-unie
iialin Wlborg (Vllpurl) aan te bieden, dan
dat mislukt.
Vllpurl behoort nog steeds aan Finland
k Russen doen hun uiterste best voor een
oorbraak, maar tot dusverre blijft de Fln-
(che linie ondoordringbaar.
De verliezen van den vijand blijven zich
pstapelen, ondanks zijn gordljnvuur van
rtlllerle en zyn vele tanks. Vele van die
inks zitten vast ln de hoog liggende
neeuw, 16 werden er vernield.
Er ls een nieuw niemandsland ontstaan
n de streek van Kolvlsto op het vasteland,
ut voortdurend onder vuur wordt genomen
loor de batterijen der forten op de meer
fgelegen eilanden om Kolvlsto. die zich
ng ln Flnsche handen bevinden.
Van betrouwbare zUde verneemt oen Unl
ri-Press correspondent, dat niet minder
lin 4000 Russen gesneuveld zijn bij hun
oglng om over het Ijs dit eiland te berei-
fn.
De Finnen Heten hen binnen het bereik
in hun kanonnen komen en schoten dan
on projectielen over de hoofden der Rus-
in ln het Ijs, dat brak en den terugtocht
mogelijk maakte. Een welgericht mltrali-
ir- en geweervuur maaide dan de aan-
lers weg.
Iet Flnsche legerbcrlcht zegt verder nog
'Tusschen het Muolameer en het Aurupaa-
x heeft de vijand twee aanvallen gc
in. Belde keeren liet hij een bataljon doo-
op het slagveld achter. Een detache-
it. dat over het Ijs van het Aurupaameor
Stlkamienl poogde aan te vallen, werd
geslagen en verloor 800 dooden en
dan 100 gevangenen.
Do Finnen hebben bovendien tientallen
tirailleurs en ander oorlogstuig bultge-
lakt.
I Een aanval ten Oosten van Salmenkaltas
wrd afgeslagen, evenals een reeks aanval-
b bij de Talpale.
I Ten Noord-Oosten van het Ladoga meer
de Finnen voort met het zuiveren van
t steunpunten der Russen, welke gisteren
Ijn bezet. Nog een aantal Russische steun-
Junten werd veroverd. De oorlogsbuit ls hier
Jelangrljk, o.a. twaalf stukken geschut,
ter dan vijftig mitrailleurs, tien veldkeu-
is, tractors, pantserwagens en munitie,
rendlen werden zes pantserwagens ver
leid
I In den sector Kuhmo waren patrouilles
per actief. Verscheidene vijandelijke deta-
hementen werden vernield
[De vijand bombardeerde uit de lucht Ver-
rila. Nurmes. Llekska. Kajaanl, Kontissao-
iRovanleml en een aantal andere plaat-
Naar tot nu toe werd gemeld, zijn bij
e bombardementen twaalf vrouwen en
Kleren gedood. De vijand liet een aantal
rachute-springers omlaag springen, doch
I] werden gedood of gevangen genomen.
I Volgens bevestigde mededeellngen ls een
landelijk vliegtuig omlaag geschoten, ter-
fljl een ander vermoedelijk ls vernield.
[Verder zijn de wrakken gevonden van de
Huigen, welke gisteren als vermoedelijk
ioren werden gemeld.
[Een in Finland wonend Italiaan heeft
pe Russische parachutisten gedood by
dorp Kolvlsta. Hij vervoerde munitie
tor het Finsche leger en zag twee Russi-
toe parachutespringers neerdalen achter
P Finsche linies. HIJ kon niet verhinderen.
zij een Finsch soldaat doodden, doch
»«n later slaagde hij er in, hen met zijn
"ibijn neer te leggen.
Het Russische legerberlcht zegt:
[Op 23 Februari heeft zich niets van be-
I aan het front voorgedaan. De diepe
ïuw en de mist op de Karelische land-
te verhinderden operaties. De Sovjet-
fcpen hebben twaalf vijandelijke verdedi-
^swerken bezet, waaronder vier stalen en
tonnen artillerieforten. Gezien het slechte
*r bleef het optreden der luchtmacht be-
.Pjjt tot verkenningsvluchten.
IJj twee en twintigste verjaardag van het
r** leger ls overal in de Sovjet-Unie ge-
M door het uitsteken der vlaggen en bU-
Worn sten.
L°e vice-volkscommissaris van marine
pglttvko schrijft ln de „Prawda":
wWij moeten, zoo wij daartoe gedwongen
"Jen, oorlog voeren, niet ln onze eigen,
andere wateren. De Noordelijke wate-
Q ziJn even ontoegankelijk als de Zwarte
«en de Finsche Golf". Levtsjenko ver-
"rt, dat de Zuldzeevloot beschikt over
r dan honderd dulkbooten en boven-
torschepen, behalve de torpedo-booten en
■A* vaartuigen.
'WCLAMATIE VAN MAARSCHALK
MANNERHEIM.
L««ttth»lk Mannerhelm heeft een pro-
'^natie gericht tot de Zweedsche en Noor-
1e vrijwilligers, waarin hij hen dankt voor
komst om mee te strijden voor de
^vaardige Finsche zaak.
DE STEUN VOOR FINLAND.
Vijftig Zweedsche gemeenten zullen een
gelijk aantal Finsche gemeenten „adoptee-
ren" en hun beschermelingen hulp verlee-
nen. Delegaties zullen naar Finland worden
gezonden om bijstand te verstrekken ln den
strijd tegen branden, het oprulmlngswerk en
den sanltalren dienst. De stad Helsinki zal
worden geadopteerd door Stockholm, Turku
door Goeteborg, Vasa door Malmoc, Vllpurl
door Helslngborg. Tampere door Norrkoe-
plng etc. Verscheidene delegaties zijn in
Finland reeds ln actie gekomen.
Het Amerikaansche crediet voor Finland
van twintig mil Hoen dollar zal ook besteed
mogen worden voor den aankoop van vlieg
tuigen.
RUSSISCHE ONTKENNING.
Naar aanleiding van het bericht, dat Rus
sische vliegtuigen bommen hebben laten
vallen op het Zweedsche dorp Pajala. is het
Russische telegraaf-agentschap Tass ge
machtigd te verklaren, dat geen enkel Sov
jet-Russisch vliegtuig over het dorp Pajala
of over Zwecdaoh gebied in het algemeen
heeft gevlogen. Het betreffende bericht
wordt een kwaadaardig verzinsel genoemd.
Nog wordt bij het Zweedsch ministerie
van bultenlandsche zaken vernomen, dat
een soortgelijke mondelinge verklaring werd
afgelegd van Russische zijde bij de over
handiging van de Zweedsche protestnota in
Moskou. Van Zweedschen kant houdt men
echter staande, dat het Ingestelde onderzoek
bewezen heeft, dat de vliegtuigen van Rus
sische nationaliteit
Vernomen wordt, dat de Noorschc re-
geerlng voornemens ls, aan de Brltsche
regeering voor t« stellen, om het inci
dent met de „Altmark" aan een arbi
trage-procedure te onderwerpen, indien
althans de thans aan gang zijnde be
sprekingen tusschen de Noorsche en
Engclsche regeeringen niet tot een over
eenstemming zouden leiden.
Gisteren ls het Noorsche hof van onder
zoek begonnen met ln de Joesingfjord een
onderzoek ln te stellen inzake het gebeurde
met de „Altmark". Hierbij waren de Brltsche
en Duitsche consuls aanwezig, doch de pers
werd niet toegelaten.
Het voornaamste doel van het onderzoek
ls, verklaringen te verzamelen van ooggetui
gen en Noorsche marine-officieren, ten
einde de feiten vast te stellen.
De Brltsche en de Duitsche lezing zijn
lijnrecht met elkaar ln strijd, daar elk der
belde partijen beweert, dat de andere het
eerste schot heeft gelost.
De „Altmark" ls gistermiddag op eigen
kracht vlot gekomen, nadat duikers een
onderzoek hadden ingesteld. Voor zoover
bekend, is alleen het roer beschadigd. Op
nieuw is een opvarende van het schip naar
een ziekenhuis gebracht.
Churchill noemde de bevrijding van de
Brltsche gevangenen van de „Altmark de
.epiloog" van den strijd op de La Plata-
rivler. Hun redding onder den neus van den
vijand en te midden der valstrikken eener
eenzijdige neutraliteit, juist op het oogen-
blik, dat deze ongelukkige mannen op het
punt stonden voor onbepaalden tijd overge
leverd te worden aan Duitsche slavernij,
bewijst, aldus Churchill, dat de lange arm
van de Brltsche macht ter zee zich niet
alleen voor de vijanden kan uitstrekken,
doch ook voor de trouwe vrienden.
Het Deensche blad „Socialdemocraten"
schrijft nog:
„De neutralen strijden. zy verliezen men-
schen en waarden en zij strijden om te
voorkomen. In den oorlog te worden mee
gesleurd. Men moest eigenlijk vragen: „Wat
ls dat voor een oorlog? Zijn dan de neutra
len. de kleine landen, het slachtoffer en
moeten zfj de grootste lasten van den oor
log dragen?"
Afgezien hiervan is het onrechtvaardig en
eigenlijk, op zijn zachtst uitgedrukt, weinig
vleiend voor de beide oorlogvoerende par
tijen zelf. dat ln dezen eigenaardigen oor
log het streven er op is gericht de neutra
len te bestrijden of mee te sleepen ln den
oorlog".
Terwijl de bemanning van den Engelschen
kruiser „Achilles" in Australië ls gefêteerd,
Is dit in Engeland, gelijk reeds kort gemeld,
geschied met de bemanningen van de
AJax" en .Exeter", de drie overwinnaars
in het gevecht met de ..Graf Spee". Aan
een aangeboden noenmaal heeft o.a. ook
Churchill het woord gevoerd.
De minister zeide, dat bijna drieduizend
LIJK VAN EEN BEDIENDE AANGESPOELD
Ook een leege sloep gevonden.
De reederij van het op 15 Februari j.l.
door een explosie gezonken motortank
schip „Den Haag" heeft van den Neder-
landschen consul te Londen bericht
ontvangen, dat te Falmouth het lijk Ls
aangespoeld van den 29-jarigen C. van
der Horst uit Rotterdam, bediende aan
boord van genoemd motortankschip
„Den Haag".
van de 8ovJet-Unle op zwakke fundamen
ten rust. Is hier niet de gelegenheid om de
macht van Frankrijk en Engeland, te land,
ln de lucht en ter zee in den strijd te wer
pen? Het risico dat aan een dergelijke hulp
verleening verbonden is. mag groot zijn.
doch het risico dat we loopen wanneer we
niet helpen, kan nog grooter zijn. omdat
dit moedige volk der Finnen niet alleen
voor zich zelf vecht. Het verdedigt den pas
naar de beschaving. Wanneer Duitschland
en de 8ovJet-Unie. Noorwegen, Zweden en
Finland zouden fceheerschen dan zouden
wij ln deze landen niets meer kunnen koo-
pen en Duitschland zou er geweldige oeco-
nomlsche voordeden van hebben. Een goed
voorbereide, doeltreffende hulp kan de
oorlog aanzienlijk bekorten, leder halfslach
tigheid ln dit opzicht kan de toestand on
gunstiger maken.
Over den oorlog tegen Duitschland zei
Hore Belisha nog: De geallieerden moeten
Kort daarna is daar tevens een leege
sloep van het vergane schip gevonden. I hun pogingen om druk "uit te oefenen niet
Men zal zich herinneren, dat een' beperken Om zeker te zijn van bun
Engelseh schip dezer dagen 13 opvaren- moetenjOjJJ^^pjeen^ineen
den van de „Den Haag" te Londen aan
land heeft gezet.
De totale bemanning van het schip
bestond uit 39 koppen.
Van der Horst had met twaalf an
dere opvarenden plaats genomen in de
nu gevonden sloep, zoodat wordt aan
genomen dat ook de anderen om het
leven zijn gekomen. Het z|jn de
eerste stuurman D. de Jager uit Vlaar-
dingen, de tweede machinist J. van Wie-
ringen uit Amsterdam, de derde machi
nist W. de Romph uit Vlaardlnger-Am-
bacht, de bankwerker Verwey uit Vlaar-
dlngen, de olieman C. v. Millingcn uit
Rotterdam, de olieman F. Bronkhorst
uit Vlaardingen, de stoker C. van de
Pas uit Rotterdam, de stoker P. Iluyscr
uit Rotterdam, de stoker W. de Geer uit
Vlaardingen, de matrozen C. Verhoeve
en Vons uit Vlaardingen en de chef
kok A. Storm uit Rotterdam.
Van de derde sloep, waarin eveneens
dertien man gezeten waren, heeft men
nog niets gehoord of gevonden.
menschenlevens te betreuren zyn onder het
personeel der marine en hun kameraden
van het kustcommando der luchtstrijd
krachten, in een harden strijd, welke zon
der ophouden dag en nacht voortduurt.
BRITSCH SCHIP AANGEVALLEN.
Het Brltsche schip „Gothic" «2429 ton)
dat Donderdagavond was uitgevaren is een
paar uur later teruggekeerd, na door Duit
sche vliegtuigen te zijn aangevallen. De ka
pitein en de tweede .stuurman zijn gewond,
de laatste ernstig, door mitrailleurkogels.
De bovenbouw van het schip werd door ko
gels gehavend.
BRITSCH SCHIP ALS VERLOREN
BESCHOUWD.
Het Brltsche stoomschip „Leo Dawson"
(4330 ton) ls bijna drie weken over tijd. Men
vermoedt dat het met man en muls ls ver
gaan.
DUITSCHERS VAN EEN PORTUGEESCH
SCHIP GEHAALD.
Uit Funchal wordt gemeld, dat het Por-
tugeesche schip „Nlassa" op weg van Lo
renzo Marques naar Mossademes is aange
houden door den Britschen hulpkruiser „Co-
morin" en doorzocht. Twaalf Duitsche pas
sagiers, waaronder twee vrouwen, die haar
man vrijwillig volgden, werden van het
Portugecsche schip gehaald en aan boord
van den hulpkruiser gebracht.
storting door innedyke zwakte van den vij
and vertrouwen, maar op zijn nederlaag
door krachten van buiten af. De Duitschers
die voelen, dat zij voor hun bestaan vech
ten. zijn bereid zioh heel veel te ontzeggen.
ZU zullen zioh aan rigoureuze beperkingen
onderwerpen. De strategie van Duitschland
Ls er op berekend, dat de geallieerden ge
dwongen zijn een groot deel van hun troe
pen feitelijk onbeweeglijk aan het Weste
lijk front te lLten, speciaal in stellingen
waar geen strijd geleverd kan worden, ten
zij de vijand neutraal grondgebied wenscht
te schenden. Intusschen kunnen zij ln sa
menwerking met Rusland door Intimidatie,
zoo niet door overheerschlng, van hun
naburen voldoende voorraden krijgen om
het effect van de Brltsche blokkade te on
dermijnen. Daar zij hun materieel en ben
zine niet door operaties verbruiken, wonden
hun hulpbronnen nog aangevuld.
BINNENLAND.
Diep-ingrijpende maatregelen tot versobe
ring aangekondigd (Binnenland, 3e
Blad).
Minister DJjkxhoorn over onze weermacht
(4e Blad).
Het vergaan van de treiler „Petten"; een
onderhoud met den kapitein (Binnen
land, 3c Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel Weinig koersveran
dering Amerikanen iets lager
Nederlandsche beleggingen prijshou
dend.
BUITENLAND.
De Finnen houden stand (le Blad).
Hore Belisha wil Finland openlijk steunen
(Ie Blad).
De Altmark-zaak voor een
(le Blad).
neutraal Hof?
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
LABOUR BEHOUDT ZIJN ZETEL
IN SILVERTOWN.
De candidaat der LabourpartJj Holllns
heeft bij de tusschentijdsche verkiezing
voor het Lagerhuisdistrict Silvertown 14.343
stemmen behaald en is daarmede gekozen.
Zoowel de communistische candidaat Pol-
litt, die 966 stemmen heeft behaald, als de
fascistische candidaat Moran, die 151 stem
men verwierf, hebben hun waarborgsom
men verbeurd.
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN BELGIË
Gisteravond om ongeveer acht uur heb- i
ben vliegtuigen van vreemde nationaliteit j
gevlogen in de omgeving van Charleroi.
In de streek van Chatelineau werden kort
daarop groene pamfletjes gevonden De j
headlines van deze papiertjes luidden:
..De Duitsche minderheden slachten Po
len sd" en: „tot op heden heeft de terreur
in Polen reeds 58000 slachtoffers gemaakt"
WERKLOOZEN ONDER DE WAPENEN.
Nadat reeds onlangs ln België 9.000 werk- I
loozen onder de wapenen zijn geroepen om
de huisvaders met drie kinderen en de
mijnwerkers te vervangen, zouden binnen
kort nog 15 tot 16.000 werkloozen worden
opgeroepen.
GEALLIEERDE AANKOOPEN IN DE plaatsen.
vrDFFVirnF ctatfn Hieraan wordt toegevoegd, dat de orders
EREEN1GDE STATEN. toU4, weUicht «n bedrag van een mll-
De Brltsche en Fransche aankoopcommis- bard dollar rullen vertegenwoordigen: meer
sles hebben medegedeeld, dat zij besloten dan driekwart daarvan zou op rekening van
hebben een buitengewoon groot aantal aan- de luchtmacht komen.
Matige tot krachtige Westelijke tot
Noordwestelijke wind. Gedeeltelijk
bewolkt. Enkele regenbuien, later
wellicht met hagel of natte sneeuw.
Kouder. Wellicht temperatuur om
het vriespunt des nachts.
GERUCHTEN.
Steeds meer stemmen gaan op, die En
geland en Frankrijk willen bewegen om
I Finland rechtstreeks te hulp te komen en
zoodoende het vastgeloopen front ln het
Westen over te plaatsen naar het Noor-
Het Brltsche ministerie van luchtvaart<jcn zie ook de rede van den vroegeren
ENGELSCHE VLUCHT OVER
HELGOLAND.
deelt officieel mede
Gelijk reeds Ls meegedeeld, zijn vlieg
tuigen van de R.A.F. actief geweest bij Hel
goland, Dinsdagavond en Woensdagoch
tend. Oorlogsschepen, welke bij Helgoland
werden opgemerkt, zijn met bommen aan
gevallen Van de schepen en van de kust
trad luchtafweergeschut in actie.
Een van onze vliegtuigen meldt zonder
succes door drie vijandelijke vliegtuigen j
te zijn aangevallen. Aangenomen wordt,
dart een van de vijandelijke vliegtuigen
omlaag ls gedwongen. Geen verliezen of
schade zijn door een onzer vliegtuigen ge
leden gedurende de operaties, doch op de
vlucht naar huLs, welke in zeer slechte
weersomstandigheden werd uitgevoerd, ls
Britschen minister van oorlog Hore Be
llsha.
Anderzijds blijft men geruchten versprei
den over de mogelijkheid van een oorlog
ln het Zuiden, waarmede dan de Balkan
en omgeving wordt bedoeld.
Speciaal over mobilisatie in Turkije wor
den allerlei berichten gelanceerd, die ech
ter alle gedementeerd worden.
Maar speciaal voor het Noorden oordeelt
men de situatie precair. Mede waar men
den Engelschen de bedoeling toeschrijft
om desnoods met geweld verdere Duitsche
aanvoeren via de Scandinavische territo
riale wateren tegen te houden.
Eenlg feit ligt evenwel aan al deze sup-
posities nog niet ten grondslag,
een onzer vliegtuigen er niet ln geslaagd Heden begint te Kopenhagen de confe-
zijn basis te bereiken. natie der Noordsche ministers van bulten
landsche zaken.
De vroegere Britsche minister van oorlog
Hore Belisha heeft gisteren voor het eerst
na zijn aftreden een redevoering gehouden
voor zijn kiezers te Devonport. Hij drong
aan op Britsch-Fransche interventie ten
gunste van Finland Het voortdurend ver
zet van Finland, aldus Hore Belisha, met klaren.
zijn kleine leger tegen een aanvaller die
veertig maal zoo sterk is, geeft ons het
recht om te veronderstellen, dat de macht
DE REIS VAN SUMNER WELLES.
Sumner Welles Ls te Gibraltar aangeko
men. Hij voelde zich onwel en was niet in
staat, den gouverneur, sir Clive Liddell, te
bezoeken, zooals ln het voornemen lag,
Welles heeft de Britsche controle gade
geslagen en liet zich het een en ander ver-
De snelheid, waarmede dezen keer de
Britsche controle verliep, vormt wel een
groot contrast met het lange oponthoud,
dat Amerikaansche schepen anders by Gi
braltar ondervinden. De Britsche controle
had spoedig haar onderzoek beëindigd «n
stelde zich tevreden met de navicerts, die
het Brltsche ministerie van blokkade per
Clipper uit New-York bereikt hadden.
Naar verwacht wordt, zal Welles by zyn
bezoek aan Beriyn de volgende week een
onderhoud hebben met Hitler, aldus een
verklaring van de radio van New-York.
De Amerikaansche ambassadeur te Ber
iyn heeft schikkingen in dit verband met
de Wiihelmstrasse getroffen.
Men verwacht, dat Welles a.s. Dinsdag
te Beriyn zal arriveeren waar hy onmid-
deliyk een onderhoud met von Ribben-
trop zal hebben.
Aan de ..N.R.Ct." wordt nog gemeld, dat
de Duitsche economische medewerker der
regeering Wohlthat meent, dat in de Ver.
Staten het Duitsche „Lebensraum"-begin-
sel zal worden begrepen. De Amerikanen
hebben nooit veel begrip getoond voor de
talryke grenzen in Europa Wohlthat
brengt er dan de Monroeleer by te pas.
Duitschland wil voor zich om zoo te zeg
gen een soort Monroeleer tegenover En
geland op het vasteland in Midden-Europa
en Oost-Europa doorzetten. Door den drei
genden economlschen oorlog Ls reeds een
overeenkomst tot stand gekomen over het
handelsverkeer tusschen de Duitsche en
Russische belangensferen. Een van de ge
volgen van den oorlog zal een begrenzing
brengen tusschen de belangen van het
Duitsche ryk en zyn Europeesche „levens
ruimte" eenerzyds en Engeland en Frank
rijk anderzyds. Tot zoover de uiteenzetting
van den heer Wohlthat.
Dit kan er op wyzen. dat men in de
aanstaande besprekingen van Sumner Wel
les zal pogen door een dergeüjk betoog by
Welles begrip te wekken en sympathie voor
de Duitsche doeleinden ln Oost- en Zuid-
Europa.
