Deensche zeelieden doen een
beroep op Engeland
en Duitschland
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 21 Februari 191)
De strijd ter zee
Fransche Kamer werpt
communisten uit.
De Roemeensche
petroleum
Overzicht
Voor een meer tegemoet
komende houding
RECHTZAKEN
STADSNIEUWS
G. J. van der Berg
overleden
WEER EEN LUCHTAANVAL.
Duitsche vliegtuigen hebben gistermiddag
ter hoogte van de kust van Northumber
land. Norfolk. Lincolnshire en Suffolk op
nieuw aanvallen gedaan op schepen
Volgens Duitsche lezing zijn twee Engel-
sche mijnenleggers en een gewapend koop
vaardijschip tot zinken gebracht, terwijl alle
vliegtuigen ongedeerd op hun bases terug
keerden.
Van Engelsche zijde is nog geen opgaaf
van verliezen bekend.
VERDERE SLACHTOFFERS.
Het Engelsche motortankschip ..Imperial
Transport" (8022 br. tons) is op den AÜan-
tischen Oceaan getorpedeerd. 42 leden der
bemanning zijn gered. 2 zijn omgekomen.
Het Noorsche nu. ..Sangstad" (4297 br
tons) is getorpedeerd. De opvarenden (29)
werden gered
Het Noorsche s.s. Hop 1365 tons, wordt
met de 17 opvarenden vermist en als ver
loren beschouwd.
Niet het Grieksche s.s. Eili (1114 br. tons)
doch het Grieksche s-s. Ellin (4297 br. tons)
werd bij Fiuisterre getorpedeerd. De beman
ning ls gered
Het Brltsche motorschip Fox ls gisteren
in de Solent nabij het eiland Wight gezon
ken. na aanvaring met de Lord Elgin, een der
oudste Brltsche schepen, gebouwd in 1876.
De reeder!) van het Donderdagavond ge
zonken Deensche s.s. Sleipner deelt mede.
dat de zeven leden der bemanning en zes
Grieksche passagiers, die nog vermist wer
den. gisteren ln een Brltsche haven zijn
aangekomen.
EEN RECORD-CIJFER; VOORAL VOOR
DE NEUTRALEN.
De Brltsche admiraliteit merkt op. dat de
tonnage van 86.077, die de vorige week ver
loren is gegaan, een record voor dezen oor
log beteekent. In de tweede week van den
oorlog bedroeg het verlies aan koopvaardij-
tonnage 78 193 ton en dat cijfer was tot dus
verre niet overtroffen.
In totaal, aldus de admiraliteit, ls thans
door Duitsche actie een scheepsinhoud van
1 059.766 ton verloren gegaan. Gedurende de
maand April 1917, tijdens den onbeperkten
dulkbootoorlog. werd 869.000 ton tot zinken
gebracht met een weekgemlddelde van on
geveer 203.000 ton.
De admiraliteit merkt verder op. dat
Dultschland thans den onbeperkten duik
bootoorlog tegen Brltsche en Fransche sche
pen heeft aangekondigd ..naar aanleiding
van Churchill's mededeellng. dat de ge
allieerde schepen voortaan gewapend zou
den zijn".
Het komt ons voor. aldus de admiraliteit,
dat Dultschland dezen vorm van oorlog al
eenigen tijd heeft gevoerd en dat hoofd
zakelijk tegen neutrale schepen, die zeker
niet gewapend zijn. Waarschijnlijk zijn 13
van de 15 neutrale schepen zonder waar
schuwing getorpedeerd.
De Brltsche vloot heeft echter de jacht op
duikbooten verscherpt: ln zes dagen van de
vorige week zijn vier duikbooten zeker dooi
de vloot tot zinken gebracht en twee waar
schijnlijk. door oorlogsschepen of luchtvloot.
Tot 14 Februari hebben 8969 schepen in
Brltsche konvooien gevaren. Van deze
schepen gingen er 19 verloren.
De Fransche Kamer ls gistermiddag bij
eengekomen ter behandeling van het voor
stel. de communistische afgevaardigden,
die niet met de Derde Internationale heb
ben gebroken, van het lidmaatschap der
Kamer vervallen te verklaren.
Een door Ramadier ingediend en door
Marin gesteund voorstel, de zaak terug te
verwijzen naar de commissie, opdat deze de
afgevaardigden, die met vervallenverkla
ring van hun mandaat worden bedreigd,
eerst nog zou kunnen hooren, werd op ver
zoek van den voorzitter der commissie door
de Kamer verworpen met 468 tegen 12
stemmen.
De rapporteur der commissie. Barthé-
lémy. verklaarde, dat de betrokken afge
vaardigden agenten van het buitenland
zijn. HIJ keerde zich tegen de gemeene en
bedekte propaganda, die in sommige wa
penfabrieken wordt gevoerd.
De ex-communist Loubradou sloot het
debat met namens zijn geheele fractie, die
der Fransche Volksunie, te verklaren, dat
„Hitler overwinnen", wil zeggen, den vrede
en de vrijheid der wereld verzekeren.
Nadat eerst de tekst, zooals deze door
de commissie was opgesteld, met hand
opsteken was goedgekeurd, werd de
resolutie in haar geheel met algemeene
(492) stemmen aangenomen.
Hiermede zijn 60 communistische
Kamerleden van hun zetels vervallen
verklaard.
THOREZ IS GEEN FRANSCHMAN MEER.
Maurice Thoret, de vroegere com
munistische leider is van de Fransche
nationaliteit vervallen verklaard.
Volgens een bericht van Reuter uit Boe-
kerest is een belangrijke ontwikkeling in
getreden ln het Roemeensche petroleum-
vraagstuk, doordat de Roemeensche regee
ring den uitvoer verboden zou hebben naar
alle landen van hoogwaardige benzine voor
vliegtuigen. Het gevolg van dit verbod zou
zijn, dat alle voor export beschikbare pe
troleum slechts in ruwen staat kan worden
uitgevoerd. Na de distillatie blijft hiervan
slechts 20 pet. over voor de hoogwaardige
benzine, welke uitsluitend voor vliegtuigen
kan worden gebruikt.
Voorts verwacht men. aldus'de United
Press, dat de opgeschorte onderhandelin
gen over een Britsch-Roemeensch handels-
en clearingverdrag hervat zullen worden.
Een nota die de Roemeensche gezant te
Londen Tilea Maandag aan Halifax heeft
overhandigd, heeft ook de bedoeling de ge
ruchten te weerleggen, dat koning Carol
zou overhellen naar een meer pro-Duitschc
houding. In de nota wordt namelijk de
verzekering gegeven, dat de Roemeensche
bultenlandsche politiek ongewijzigd blijft.
De nota wijst er verder op, dat Roemenië
bereid is. een eerlijke distributie van de
ALTMARK EN ZWEDF.N'S POSITIE.
De geschiedenis der Altmark zal voorloo-
pig nog heel wat tongen en pennen in be
weging houden Gisteren heeft Chamber
lain in het Britsche Lagerhuis Noorwegen
geheel dc schuld gegeven, terwijl de Noor
sche minister Koht daartegen reeds weer
opkwam. Veel verder zal men practisch wel
niet komen.
Misschien zal nog de meening van het
Permanente Hof van Internationale Justi
tie te Den Haag woeden gevraagd, althans
wanneer Engeland daarmede accoord wil
gaan
In Dultschland wordt de Noorsche hou
ding geprezen, maar gerust ls men niet.
Zoo zegt het „Hamburger Fremdenblatt"
o. a.
Het geval van de Altmark toont aan dat
de neutrale staten zelf uauwelijks dc kracht
en de vastberadenheid bezitten om hun
rechten te verdedigen Noorwegen verde
digt zijn standpunt met mooie woorden,
maar wij vreezen. dat woorden onvoldoende
zullen zUn om in de toekomst de Noorsche
territoriale wateren voor de Englsche pira
terij te vrijwaren
Natuurlijk wordt Zweden's houding te
genover het Finsch-Russisch conflict toe
gejuicht ln Dultschland Genoemd Ham-
burgsch blad noemt de weigering van mili
taire hulp een slag tegen den door Frankrijk
en Engeland overheerschten Volkenbond.
Toch ls de pressie op Zweden nog niet
geëindigd.
De Flnsche boerenpartij heeft ln een ma
nifest een beroep gedaan op de Zweedsche
boerenpartij om haar Invloed aan te wen
den. opdat Zweden alsnog hulp aan Finland
zal bieden
De rechtsche partijen te Stockholm heb
ben naar aanleiding van den toestand, die
geschapen ls door het standpunt, dat de
regeering heeft Ingenomen, een proclama
tie het licht doen zien. waarin o.a. gezegd
wordt
Het ls onze plicht, de spontane hulp. welke
aan Finland verleend wordt, tot ontwikke
ling te brengen. Het is voor het Zweedsche
volk een gevoelskwestie en voor het land
een levenskwestie. Wij willen onze pogin
gen voortzetten en zelfs verhaasten. De re
geering moet het vertrouwen des volks gc-
nieten, doch dat vertrouwen moet gegrond
zijn op de zekerheid, dat dc regeering alles
doet wat in haar vermogen ls en alles, wat
van haar verwacht wordt.
Volgens Jonasen, Stockholmsch correspon
dent van de liberaal Tldens Tegn. ls de
vorm. waarin de Zweedsche steun gegeven
moet worden, eenvoudig. Dc Zweedsche sol
daten behoeven eenvoudig de knoopen aan
hun uniform tc veranderen en zi) marchee-
ren Finland binnen! Het hoofdargument
van de Zweedsche „activisten" ls. dat Zwe
den meegesleept zou worden ln een groo-
ten oorlog, tenzij het Finland bijstaat, welk
land gedwongen zou zijn de hulp der ge
allieerden te vragen. Indien Zweden die
hulp blijvend zou weigeren. Jonasen be
toogt. dat Finland strijdt zoowel voor zijn
eigen vrijheid als voor die van Zweden cn
dat de Zweedsche democratische regeering
in een moeilijk parket zou komen, indien
Rusland zijn buurman zou worden, en te
vens de beheerschcr van dc Oostzee en
van den Zweedschen bultenlandschen han
del.
De correspondent vervolgt: „indien Fin
land gedwongen zou worden de hulp der
geallieerden te vragen, dan zouden Zweden
en Noorwegen ln den grootcn oorlog be
trokken geraken. Immers geen van belde
landen zou ln staat zijn tc verhinderen,
dat geallieerde troepen doortrekken naar
Finland Ik moet zeggen, dat dit de mee
ning ls bij vele Invloedrijke leden der
Zweedsche socialistische partij. Het is de
algemeene opinie dat de Westelijke mo
gendheden geïnteresseerd zouden zijn bij
een enorme tangbeweging tegen Dultsch
land en Rusland van Noord-Scandlnavlë
uit en tegelijkertijd van Zuld-TurkiJe. den
Kaukasus uit.
Het ls de opvatting der activisten, dat
Zweden een conflict met Dultschland kan
vermijden door te intervenleeren ln Fin
land. daar anders de geallieerde troepen
Zweden ln een zeer gevaarlijke positie zou
den brengen.
Tot zoover deze beschouwing, waartegen
direct kan worden gesteld, dat die hulp
der geallieerde nog zoo zeker niet ls
Vertegenwoordigers der Deensche zee
lieden-organisaties. der vereenlglng van
Deensche stuurlieden, van de vereenlglng
van Deensche stewards, van de vereenlglng
van machinisten, van de vereenlglng van
radiotelegrafisten, van den bond van sto
kers en van den bond van zeelleden, hebben
in een open brief een verzoek gericht aan
de Engelsche en Duitsche regeering.
Ln den open brief aan de Engelsche re
geering wordt gezegd:
De neutrale zeelieden wier werk het is
voor het Deensche volk vitale goederen te
tiansporteeren. protesteeren er tegen, dat
zij ln hun wettig'en vreedzaam bedrijf door
de Engelsche regeering ln controlehavens
en oorlogszones worden gedwongen, met
het gevolg dat schepen en vele menschen-
levens verloren gaan.
Daarom veroorloven wij ons aan de hoog
geëerde Engelsche regeering in overweging
te geven, dat zij in overeenstemming met
haar herhaaldelijk gepubliceerde procla
matie waarin wordt gezegd, dat Engeland
de neutrale scheepvaart niet naar het leven
wil staan, haar houding tegenover de neu
trale scheepvaart zoodanig wijzigt, dat deze,
wanneer dj slechts optreedt in de vaart
tusschon neutrale landen, niet naar de ge
vaarlijke oorlogszone zal worden gedwon
gen.
Het ls soms moeilijk, de schuld voor de
vele verliezen aan menschenlevens en sche
pen te verdeelen, wanneer de ondergang een
direct gevolg er van ls, dat een schip ln een
zone wordt gedwongen, waaromtrent te
voren ls medegedeeld, dat schepen er ln
den grond worden geschoten.
Wij moeten van meening zijn, dat er niet
voldoende oorzaken voor aanwezig kunnen
zijn. een schip ln een in de gevaarlijke zone
gelegen controlehaven te brengen, daar de
lading van een schip kan worden gecontro
leerd onder een vorm, welke veiliger is voor
menschenlevens en schip, of wanneer het
schip een lading vervoert, welke uitsluitend
bestemd ls voor de consumptie door het
Deensche volk.
De open brief aan de Duitsche regeering
luidt als volgt:
De neutrale Deensche zeelleden zijn den
laatsten tijd het voorwerp geweest van het
zonder waarschuwing 'tot zinken brengen
hunner schepen, met het gevolg, dat vele
zeelleden het leven hebben gelaten, of
schoon deze schepen slechts met goederen
ln normale wettige vaart en zonder con-
vool voeren.
ZIJ protesteeren tegen dezen vorm van
oorlogvoering.
Wij doen voorts een beroep op het soli
dariteitsgevoel, dat te allen tijde onder
zeelieden te merken ls geweest, ongeacht
de nationaliteit; een solidariteitsgevoel, dat
het te allen tijde voor zeelieden geldende
heilige gebod geschapen heeft, zonder te
letten op eigen gevaar en risico, een ln
nood verkeerend schip tc hulp te snellen.
Wij zijn het er over eens. dat dc vaart
ln de oorlogszones onder de tegenwoordige
omstandigheden met levensgevaar verbon
den ls.
De zeevaart is voor ons land en ons volk
noodzakelijk en wij nemen dit risico op ons.
Wij kunnen er ons echter niet bij neerleg
gen, dat de strijdende partijen den oorlog
voeren zonder rekening te houden met dat.
wat als ridderlijkheid en zeemanseer wordt
beschouwd, om zonder er rekening mede te
houden, of het gaat om een vijandelijk be
wapend schip, of een neutraal onbewapend
schip, dat vernietigd wordt.
De Duitsche duikbootcommandanten heb
ben verscheidene malen bewezen, dat rid
derlijkheid en zeemanseer met hun plicht
Jegens hun land vereenlgbaar is en deze
ridderlijkheid ls oorzaak van de redding van
vele menschenlevens geweest.
Wij verzoeken derhalve de hooggeëerde
Duitsche regeering deze voorbeelden onder
de aandacht te brengen van alle comman
danten der Duitsche marine. Dit zal, afge
zien daarvan, dat het ln overeenstemming
ls met het volkenrecht, er toe leiden, dat
na den oorlog alle zeevarenden elkaar weder
met wederzijcLsch respect en vertrouwen
kunnen ontmoeten.
olie-exporten tusschen Dultschland en
Engeland te bevorderen. Tot ln bijzonder
heden wordt ln de nota nagegaan, dat
Roemenie voor en tijdens den oorlog her
haalde malen heeft aangeboden ln belang
rijke mate de olie-exporten naar Engeland
te vergrooten, maar dat deze aanbiedingen
geen gehoor vonden bij de Engelsche
firma's en de Brltsche regeering.
Het memorandum bevestigt, dat Roeme
nie erin toegestemd heeft. Dultschland in
het loopende Jaar te voorzien van 130.000
ton olie per maand of ongeveer 1.560.000
ton voor het geheele Jaar. Dit wordt verge
leken met de hoeveelheid olie, die Duitsch
land het vorige Jaar ontving, namelijk
slechts 85 000 ton, alhoewel Dultschland
krachtens de overeenkomst, dat 25 percent
van de Roemeensche olie voor Duitschland
bestemd was, recht heeft gehad op
1 300.000 ton.
Door transportmoeilijkheden heeft Dultsch
land dit kwantum echter niet gekregen.
Behalve het quantum van 1940 n.l. 1.560.000
ton heeft Duitschland op papier dus ook
nog recht op het restant van 450.000 ton
over 1939.
In Roemeensche kringen is men echter
van oordeel, dat levering van dit restant
door de transportmoeilijkheden wel ach
terwege zal blijven.
Tenslotte legt het Roepieensche memo
randum er den nadruk op, dat de instelling
van de nieuwe oliecommissie slechts de
bedoeling heeft, grootere reserves voor de
Roemeensche defensie en voor burgerlijke
te verzekeren.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Autobestuurders in conflict.
Op een kruispunt te Wassenaar waren
twee autobestuurders met elkaar slaags ge
raakt, tenminste J. v. O had de klappen
gegeven en De V. had die geïncasseerd. De
ruzie tusschen deze twee inwoners van
Wassenaar was ontstaan doordat niet ge
dimd werd.
De klap, die Van O. had gegeven, was
nogal aangekomen, want er was een tand
door de lip van De V gegaan. Voor deze
mishandeling was bij vèrstek v. O tot een
maand gevangenisstraf veroordeeld, om
dat hij reeds negen vonnissen achter den
rug heeft. Bij verzet tegen dit vonnis heeft
de pollterechter nu dit vonnis bekrachtigd
en de maand gevangenisstraf opgelegd.
BELEEDIGING VAN MINISTER
DE GEER.
Wegens beleediging van „een ambtenaar
ln functie" en wel van minister-president.
De Geer, dien de heer C. van Geelkerken,
sprekende op een N.S B -vergadering over
het nieuwe kabinet op 16 Augustus (den dag
na het optreden van dat kabinet» ln den
Dierentuin te 's-Gravenhage, had betiteld
als „oude leugenaar", werd op 5 December
J.l. de heer Van Geelkerken door de Haag-
Op 67-Jarigen leeftijd ls alhier geheel
onverwachts overleden de heer O. J. van
der Berg.
De overledene was een bekende figuur,
zoowel ln dc Her
vormde als ln de
Oereformeerd Ker
kelijke kringen
Van de oprichting
af. dit Ls Reduren-
de ongeveer dertig
Jaar, was hij pen
ningmeester van dc
Hulpvereeniglng
Lelden van den
Oer. Zendlngsbond
en ook was hU vele De heer
Jaren voorzitter van G. J. van der Berg.
de klesvereeniging
„Geloof en Belijdenis."
Voorts was hij secretaris van het col
lege van notabelen en ouderling der Ncd.
Herv Gemeente, zoomede boekhouder van
dc generale kas
Zijn plotseling heengaan zal dooi de
talrijk velen, met wie hij ln aanraking
kwam, diep betreurd worden
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot ls bepaald op as. Vrijdagmid
dag om 1 uur op „Rhijnhof".
NED. VER. VAN HUISVROUWEN
AFD. LEIDEN.
Jaarlljluiche algemeene ledenvergadering
Gisteravond hield bovengenoemde ver
eenlglng haar Jaarvergadering onder lei
ding van mevr. A. van Gllse—van Gelder-
malsen. Onder de Ingekomen stukken was
een oproep van de Flnach-Nederlandache
Vereenlglng om in den kortst mogelijken tijd
een kleeren-inzamellng te houden, ln sa
menwerking met de verschillende vrouwen
organisaties
Het jaarverslag van de secretaresse mevr.
S. KoertBouman vermeldde de lezingen
en excursies, waarvoor een goede belang
stelling was. over de opkomst op de ge
wone bijeenkomsten, een enkele uitgezon
derd, kan het bestuur tevreden zijn. Het
ledental bedraagt momenteel 590.
De belangstelling voor het Instituut tot
Voorlichting bij hulshoudelijken arbeid ls
Stijgende.
Tot het bureau voor tijdelijke hulp in de
hulshouding bij ziekte of afwezigheid der
hulsvrouw werd 14 maal een aanvrage om
hulp gericht.
Dc juridisch adviseuse gaf 14 adviezen bij
moeilijkheden met huispersoneel.
Het Hulsvrouwenkoor droeg door mede
werking ln hooge mate blj^ tot het slagen
van het programma.
Dc deelneming voor de bridge-club wsis
groot; ook voor de boekenclrkels was veel
belangstelling.
Met dankbaarheid memoreert het be
stuur het werk der verschillende commis
si es. die de taak van het bestuur zeer ver
licht hebben.
Ten bate van het Jacoba-fonds werd zil
verpapier en theelood Ingezameld, voor de
tuberculosebestrijding gebruikte postzegels.
Aan de om missie voor bijzondere noo-
den te Lelden kon een flink bedrag worden
afgedragen, doordat de leden bij het Innen
der contributies 10 ct. extra gaven.
Het bestuur had zitting ln de commissie
Inzake huishoudelijke voorlichting en ln de
werkcommlssie van den Bloedtransfusie
dienst.
Het vereenlglngslokaal in het Nutsge-
bouw moest ontruimd worden; begin Oc
tober werden op Hooigracht 3, twee kamers
als zoodanig in gebruik genomen.
Het verslag eindigde met de opwekking
tot de leden, om naast den hulshoudelijken
arbeid, klaar te staan om met elkaar hulp
te brengen, waar deze noodig ls.
Het financieel verslag van de penning
meesteres mevr. A. GroenNleuwenhulzen
Scgaar werd onder dankzegging goedge
keurd.
In de vacature, ontstaan door het perio
diek aftreden van mevr. A. v GllseGel-
dermalsen werd mevr. G. PerdeckBonnet
gekozen, terwijl mevr. J. MetzReuling.dle
herkiesbaar was. opnieuw gekozen werd.
Als presidente werd mevr. T. J. Vriend
v. Hoorn gekozen. Als redactie-lid werd
mevr. C Vroom—Stelnmeyer benoemd.
Aan de scheldende presidente werden
bloemen aangeboden, namens de afdeellng,
de theecommissie, het koor, de bridgeclub
en den Eén-Kwartlertjesbond.
sche rechtbank tot f.50 boete subs. 50 d.
hechtenis veroordeeld, hoewel de officier
van Justitie f.200 plus een voorwaardelijke
gevangenisstraf van twee maanden had ge
vorderd.
De officier was van dat vonnis in beroep
gegaan bij het Hof, en thans eischte de
proc.-generaai f.200 boete en een voor
waardelijke gevangenisstraf van 2 maan
den.
BELEEDIGING VAN DEN MINISTER
VAN DEFENSIE.
Mr. Rost van Tonnlngen veroordeeld.
Het Haagsche gerechtshof heeft in hoo
ge r beroep het vonnis van de rechtbank
aldaar waarbij mr. Rost van Tonningen,
hoofdopsteller van het „Nationale Dag
blad" ls veroordeeld tot een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van een maand met
drie Jaar proeftijd en een geldboete van
f.200.— subs. 100 dagen hechtenis.
Deze veroordeeling geschiedde naar aan
leiding van een artikel in het „Nationale
Dagblad" van 19 Juli 1939, getiteld: „De
onridderlijkheid van minister van Dijk", in
welk artikel zinsneden voorkwamen, welke
beleedigend voor den toenmaligen minister
van defensie werden geacht.
Het hof heeft bij zijn arrest het beroep
van verdachte op noodweer verworpen,
terwijl voorts werd overwogen, dat het op
leggen van een geldboete alleen geen vol
doende waarborgen biedt, om verdachte van
noodelooze krenkingen te weerhouden.
RUSSISCH GEMENGD KOOR.
i dn
ha
Onder leiding van I. Lltwintseff.
Het moet voor de zeer velen, die guur.
avond opgegaan waren naar de Marekerk.
wel een teleurstelling zijn geweest, te v«r.
ncinen, dat het Kerkkoor van de Rumuck
Orthodoxe Theologische Hoogeschool u
Pari) ln verband met grensmocllljkhedn
op het laatste moment verhinderd wm,ovi
te komen Oezien de uitnemende herlnne.
ringen van een vorig optreden ln de Pi,,
terskerk. waarover wij toen ln een bretf.
voerlge bespreking onze bewondering
kennen Raven, waren de verwachting
voor dezen avond hoog gespannen, zoodi
dc mededeellng omtrent deze verhtnderlrj
ons aanvankelijk rauw op het lijf viel..
Doch het plaatsvervangende koor. h(
Russisch Gemengde Koor van bannelinge!
te Den Haag. dat voor hetzelfde doel n
het op een minimum peil houden van
kosten voor levens- en studie onderhol
der studenten van de Russisch Orthodo*
School tc Parijs thans zijn welwillend»
medewerking verleende, heeft veel vergoed»
Voor zoover wij het oncert in verband met
het optreden van het Calvetkwartet, kon.
den beluisteren, verklaren wij gaarne dn
het daarin eveneens een verheven Indruk
gegeven heeft van den typlschen Rusft.
schen Kerksang, waarover men ln het pro.
gramma zoo tulrljke interessante blj«
derheden heeft kunnen lezen.
De dirigent van dit kleine koortje,
een prachtlgen, sonoren klank ontwlkL.
daarvoor zijn de leden dan ook Russen-
is Iwan Lltwintseff, die ln ons land de Rui-
slsche kerkzangen levend houdt en er met
grooten cn diepen ernst naar streeft n
zijn ensemble uiting te geven aan de I
teckenls van dezen zang; „Staande ln
tempel van Uw eer, is het alsof wij in
hemel staan".
Het ls merkwaardig, waar Russen
zamen komen, schijnt men tevens kostbar
en door de natuur begenadigd zangmaten-
aal aan tc treffen, gepaard gaande
een zeer bijzondere muzikaliteit.
Voor zoover zij tot het vroegere taariiti*
sche régime en tot de orthodox geloovlget
behooren, blijven zij, ook ln hun balling-
schap, behoefte gevoelen de liturgische
diensten als dc verwerkelijking van bil
Koninkrijk Gods op aarde te ervaren Daar
van hebben zij gisteravond een zéér schooi
impressie geschonken, hoewel zij ons vat
zelfsprekend den volkomen vergeestelijk*
zang van dc studenten van het ParUKhl
Instituut niet deed vergeten.
WIJ hoorden ben in Smirnoff's Gezang
uit Jesaja, Loflied (een Orleksch Kerkge
zang Het Gebed van Simeon vsn f
Strokin, Lwowsky's „Engelenzang" en I
Avondmaalsgezang van N. Sokoloff, wti
zeer in het bijzonder de zuivere on ont__
rende klank der sopranen en het nobe
timbre van den solieerenden bariton m
diepen Indruk maakten.
Wij mogen dan ook erkentelijk zijn vod
het feit, dat het den organisatoren van di
concert gelukt was, dit met groote overga*
en wijding zingende koortje dat uit. vooi
treffelijke krachten bestaat, nog tijdig
plaats te doen Innemen van de Parljscl
Russen, die wij onder Denlssov's subïlec
directie zeker gaarne nog eens een
maal zullen hooren.
Ds. Harder, heeft uitvoerig de doelstelling
van de Russisch-Orthodoxe Hoogeschool tl
Parijs uiteengezet en met grooten ernst
wezen op den noodtoestand, waarin zU zicb
thans bevindt. Dat de studenten Uuu
slechts van 5 francs te weten 25 cent per
dag moeten leven, getuigt wel van de hui
dige. groote zorgen van hen, die ln de:
vreemde, verdreven als zi) zijn door het I
genwoordlge regime der godloozen, dc
Russl.sehen ceredienst hoog houden. Moge
de collecte, die dezen avond nog gehoodfl
werd, een mooi bedrag opgebracht hebben!
KUNSTKRING VOOR ALLEN.
Calvet kwartfi
Het was ons, ln verband met bovenge
noemde uitvoering ditmaal slechts mof*
lijk het beroemde Clavet kwartet, alleen s'
de pauze te hooren.
Vele malen speelde dit ensemble
ln onze stad en evenzoo vele malen kon
den wij uitvoerig getuigen van zijn onbe
twistbaar meesterschap, zoodat wij that*
gevoegelijk kort kunnen zijn.
Het Calvet kwartet neemt onder de ki*
mermuzlekensembles een unieke plaaU
en na Debussy's „Quator pour Instrument»
a cordes" (op. 10 ln G moll), het een.g*
dat dit Fransche genie schreef, aarzelen
niet. neer te schrijven dat wij ons de ver
tolking daarvan in geen betere handen
geesten kunnen denken. De interpreta»
van Calvet en zijn medewerkers, te zam»
gegroeid tot een hoogere eenheid, was vol
maakt, doortrokken van een innig poetU»
klankschoon. dat in zeldzame zuiverheid op
elkaar was afgestemd. Het heeft weinig
na onze voorgaande beschouwlngn, dc uit
zonderlijke verdiensten van Joseph CaW
(le viool). Daniel Gullewltch (2e viool.
Léon Pascal (altviool) en Paul Mas (cello
nader te omschrijven.
Deze Fransche musici waren natuurlij"
in Debussy in hun element: zi) beheersen*
ten dit opus met een verfijnd rafflncmeo
en een gemak, zooals men dit zelden
nooit zal aantreffen. De superieure Instru
mentalisten vormen een homogeen org»*
nisme, waarin de bewonderenswaarfll
toongevingen en techniek geheel ln d|enf
zijn gesteld van den geest van het
Wij kunnen dan ook uit de volheid v»n on»
hart gewagen van. een „meesterlijk'
gave, dtc zelfs voor andere uitsteken
kwartetten en hoevelen zijn er teg*
woordig niet? benijdenswaardig
Een „herschepping", die wij lndeannajjj
der kamermuzlekbeocfening als onvetf''
lijk kunnen kwallficeeren. n,.{
Het spijt ons, deze eminente mus'0111ffl
ln het zoo totaal anders geaarde Moz»nea
Beethoven-genre gehoord tr hebben
zoodoende daarover geen oordeel te tt>n
uitspreken.
Het applaus na Debussy was gecs»
gestemd, zooals zulks bij een optreden
het Calvetkwartet trouwens steedi
geval ls. -
2-1
