Nog steeds de Altmark
DINSDAG 20 FEBRUARI 1940
No. 24511
Verklaring van
Koning Gustaaf van Zweden
Treinverkeer ernstig gestoord
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
4
h Jaargang
rafenis der Duitsche
slachtoiiers
Geen militaire hulp
aan Finland
Lijnen van Rotterdam en Den Haag
naar Utrecht versperd
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
I 39 et), per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
I «jentschappen van ons Blad gevestigd xt)n Voor alle andere
I «dvertentles 39 ets per regel Voor zakenadvertcntles belangrijk
I lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
I woensdags en Zaterdags SO ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer S ets
Bureau Noordemd» plein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, wssr agentschappen gevestigd <Un:
per 3 maanden f. 3.33
per weet f9.11
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.83 per 3 mnd.9
begrafenis van de om het leven ge-
opvarenden van de „Altmark" te
jnd.il Is onder groote belangstelling ge
iled.
'crwtjl de zes klaten aan land gebracht
I bracht een detachement van het
jrsehe oorlogsschip „Olav Tryggvason" de
nvljzen.
geveer 75 tpito'i volgden de lljkauto's
lieg naar het kleine kerkhof van Sogndal
r slch een groote menschenmenlgte had
.meld.
Fwerden korte rodevoeringen gehouden
rden Dultschen gezant te Oslo, den ka
tern van de „Altmark" en een kapitein
d( Noorsche marine, die namens
i land ren laaLston groet bracht en een
jij met de Noorsche kleuren legde
Wout zag men o.a kransen van Hitler
1 an de Duitsche marine.
toog een der gewonden is gisteren over-
en, waardoor het aantal Duitsche slacht-
[fer*; tot acht ls gestegen.
WAT DE GEVANGENEN VAN DE
««ALTMARK" NOG VERTELDEN.
i een zaal van het Britsche ministerie
r de voorlichting hebben verscheidene
fangenen van de „Altmark" tegenover
genwoordlgers van de internationale
0 verteld van hun gevangenschap en hun
Tijding Wat de ondergane behandeling
Jtreft, loopen de verhalen uiteen al naar
I betrekking hebben op de „Graf Spee",
p wel op de .Altmark". Aan boord van de
raf Spee" was de voeding slecht maar
Igelljk en de behandeling der gevangenen
orlljk. Aan boord van de „Altmark"
jrentegen gaven voeding en sanitaire om-
UidlKheden reden tot klagen. Allen leden
durend honger, uitgezonderd één, Au-
j Jenkins gehceten, die nooit veel at en
1 deel van zijn rantsoen aan zijn kame
len gal, een man. die een half hoofd
alle anderen uitstak en die vertelde
t hij in vier weken van zijn gevangen-
tap vijftien kilogram was afgevallen. Aan
ford van de „Altmark" werden alleen con-
rven genuttigd. Het brood was sleeht De
Inltalre omstandigheden waren bedroe
fd Sommigen konden een half uur per
K, anderen om den anderen dag een half
|i* Trisschc lucht Inademen, een derde ver-
dat hij negen dagen in het ruim had
«ten zonder naar bulten te komen. Er
fcrd op matten geslapen. Slechts twee of
fe van de driehonderd hadden matrassen.
nige Duitsche matrozen trachtten hun
t te verzachten. Ook een officier van de
prat Spee", luitenant Schmidt, zou klaar-
Jikelljk hun toestand hebben willen ver-
fr<p, maar hij stond onder de bevelen
den gezagvoerder van de „Altmark",
t onhandelbaar leek en vooral scheen te
dat hij verrast zou worden door
fltvhe of neutrale patrouilles, terwijl hij
ngenen aan boord had.
NOG EENIGE PERSSTEMMEN.
Deutsche diplomatisch politlsche Kor-
•ondenz wijdt nog een felle beschouwing
I her gebeurde met de Altmark. Deze
schouwing eindigt als volgt:
V Engelsche overval in de Joesingfjord
1 ln wezen ten doel de neutralen er op-
fuw aan te herinneren, dat Engeland zijn
Termen ht tegenover kleineren te allen
lde weet te doen gelden. ZIJ allen zullen
[daarom op bedacht moeten zijn soortge-
]ke, )a erger dingen over zich te zien los-
fken. De bijval van het Engelsche publiek
^akt de aangelegenheid voor de neutra-
1 nog slechts ernstiger, vooral daar deze
[ad van geweld zich afspeelde tegen een
Varlijken dlplomatieken en geogra-
Jtuichen achtergrond.
|Het Geneefsche besluit, waarin de Weste
ll: mogendheden met het doel den oorlog
P te breiden, de ondersteuning van Fin
■Ja doordreven, staat ongetwijfeld Inner-
|k ln verband met het Britsche optreden
J1 de Noorsche wateren. Het geheele Noor-
Ij1 is reeds vervuld van geruchten, dat
TJ •■eland besloten heeft het recht tot door
pent op grond van artikel 16 van het Vol-
fnoondshandvest af te dwingen Alle
Teine staten, die thans getuigen zijn van
te varen, moet daaruit dan de conclusie ge
trokken worden, dat zij gedurende bijna
zes oorlogsmaanden van dat recht gebruik
hebben gemaakt? Dat Duitsche kruisers,
die Jacht maakten op geallieerde en neu
trak- stoomschepen ln den wijden oceaan
aldus uit hun havens konden varen en er
konden terugkeeren onder Noorschfe be
scherming? Dat zelfs de Duitsche duik-
bootcn, die zooveel verwoesting hebben
aangericht onder de Noorsche koopvaardij
vloot evenals onder koopvaardijschepen
van andere nationaliteiten, haar actie aldus
begunstigd hebben gezien door de welwil
lendheid van de Noorsche autoriteiten? Het
blad besluit: „wat het pijnlijkst ls. is, dat
deze houding schijnt te zijn uitgelokt door
de vrees om Duitschland te ontstemmen,
nu ls het noch zeer waardig noch zonder
gevaar voor een neutraal land om toe te
geven aan dien oorlogvoerende, die Jegens
dit land den drelgendsten toon aanslaat."
De Amerlkaaiische bladen keuren bijna
eensgezind de houding goed van de Engel
sche admiraliteit. De New York World
schrijft: Duitschland schreeuwt: „houdt
den moordenaar" en belooft represailles.
Wat zou Duitschland dan hebben gedaan,
wanneer een van zijn eigen oorlogsschepen
een Engelsch schip vol Duitsche krijgsge
vangenen buitgemaakt had. dat zich dekte
ln neutrale wateren dank zij een meineed?"
De New York Sun prijst de bekwaamheid
der Engelsche marine en spreekt de mee
ning uit, dat Duitschland de eerste ls ge
weest ln het schenden van de Noorsche
neutraliteit.
De bladen wUzen verder op de verkla
ringen van Coubert, een Amerlkaansche
autoriteit op het gebied van het volken
recht, volgens wlen Engeland .volkomen
gerechtvaardigd" was om op te treden zoo
als het deed
Coubert herinnert er aan, dat er een pre
cedent bestaat dat aantoont dat Noorwegen
incorrect ls opgetreden.
In 1916 liep het schip Appam, bestuurd
door een Duitsche prijsbemanning en met
429 Engelsche krijgsgevangenen aan boord
In Virginia binnen De Amerlkaansche
autoriteiten deden terstond de krijgsgevan
genen op vrije voeten stellen.
Koning Gustaaf van Zweden heeft zich
ln den ministerraad aldus geuit:
„Het ls op eigen initiatief, dat ik van
daag mUn regeering bijeengeroepen heb om
bij proces-verbaal van den ministerraad de
volgende verklaring af te leggen:
Het ls mijn wensch mijn Zweedsche volk
de moeilijke ixwltle zwaar van verantwoor
delijkheden, uiteen te zetten, waarin wU ons
op het oogenbllk bevinden.
Ik heb het mijn gebiedenden plicht
geoordeeld ons land zoo lang mogelijk
bulten het noodlottige conflict te hou
den, dat op het oogenbllk in de wereld
bestaat. Het is ook daarom, dat met
volle instemming van de regeering en
met de grootst mogelijke bewondering
de heldhaftige strijd van onze zuster-
natle, Finland, tegen sterkere krachten,
wordt gadegeslagen. Zweden heeft zich
van den beginne af ingespannen om
door middel van vrijwilligers es» op
menige andere wijze dit land te hulp te
komen, maar van het eerste oogenbllk
af heeft het Finland te verstaan gege
ven, dat het ongelukkigerwijze niet op
militaire interventie van den kant van
Zweden rekenen moest.
Met verslagen hart ben ik na rijpelijke
overweging tot de conclusie gekomen,
dat we ln de huidige situatie dit stand
punt moeten handhaven. Ik geloof in
derdaad ten sterkste, dat Indien Zweden
heden in Finland tusschenbeide kwam,
wij het grootste gevaar zouden loopen
niet alleen ln den oorlog met Rusland,
maar ook nog in den oorlog tusschen
de groote mogendheden betrokken te
worden en een dergelijke verantwoor
ding heb ik niet op me kunnen nemen.
Het zou bovendien in een dergelijke si
tuatie waarschijnlijk onmogelijk worden
Finland de tamelijk aanzienlijke hulp te
verleenen welke het op het oogenbllk van
Zweden ontvangt, waaraan het zulk een
behoefte heeft en weike wij ook van gan-
scher harte bereid zijn in de toekomst te
blijven verleenen
De levensbelangen van Zweden, zijn eer
en zijn vrede vormen het doel, dat ik voort
durend voor oogen heb. Met de hulp van
God hoop ik dat wij op den weg, waarop wij
ons begeven hebben, alle ongelukken van
een oorlog zullen kunnen vermijden Het
vaderland heeft mij steeds vele blijken van
vertrouwen en toewijding gegeven Daarom
ls mijn vurige hoop. Gut ook in deze moei
lijke situatie mijn volk mijn manier van
doen zal begrijpen en billijken".
De soc. dem. partij heeft zich ook voor het
regeeringsstandpunt uitgesproken.
Tweede ontsporing bij
Woerden maakte om
legging onmogelijk.
Reuter meent te wéten, dat ongeveer
twintig Fransöhc soldaten gedood zijn, toen
zij ten Oosten van de Nied een verkenning
uitroerden en in een hinderlaag vielen.
De Duiteohe infanterie heeft de laatste
da-gen ongebruükelljike activiteit getoond en
veelvuldig patrouilles uitgezonden
Na een hevig bombardement hebben de
Dultacfhers gisteren een Franochen post.
ten Oosten van de Moezel, aangevallen. De
aanval mislukte volkomen.
Vanmorgen is de uit acht wagens
bestaande electrische trein, welke om
kwart over zes uit Den Haag naar
Utrecht was vertrokken, tusschen
Oudewater en Woerden geheel uit de
rails geloopen, waardoor het verkeer
op de lijnen RotterdamUtrecht en
Den HaagUtrecht geheel werd ver
sperd.
De wagen voerder van den eersten trein
uit Den Haag rapporteerde bij aankomst
in Utrecht, dat hij tusschen Oudewater en
Woerden een schokje had gevoeld. Zijn
trein kon echter zonder ongevallen Utrecht
bereiken De volgende trein kreeg in Gouda
opdracht, het bewuste stuk met zeer ge
rm cc snelheid af te leggen.
Hierdoor is zonder twijfel een ernstig
ongeluk voorkomen, want op het oogen
bllk dat. de trein ontspoorde, was de snel
heid niet grooter dan vijf kilometer per
uur.
De spoorwegtechnici vermoeden, dat
rallbreuk de oorzaak van het ongeval is.
Natuurlijk geraakte bet verkeer van
Den Ha&g en Rotterdam via Gouda
naar Utrecht volkomen in de war.
Aanvankelijk werden de treinen van
Gouda af over Alphen naar Woerden
en verder naar Utrecht geleid, maar
een tweede ontsporing maakte deze
verkeersomlegging onmogelijk.
Bij het station Woerden raakte na
melijk tusschen 8 en 9 uur een losse
locomotief, tengevolge van verkeerden
wisselstand, met een as buiten de rails,
waardoor de uit de richting AJphen ko-
NEUTRALE SLACHTOFFERS
Het Fineche WUJa. 3396 tons, van
New-York maar Rotterdam, is na een ont
ploffing gezonken. Alle opvarenden zijn
gered.
Het Spaansdhc sjs. Banderas, 2140 tons,
is na een ontploffing gezonken Van de 29
opvarenden zijn er 22 omgekomen
Het Grleksdhe sjs. EU1. 1114 bruto tons,
op reis van Engeland naar Griekenland, is
bi) Rntsterre getorpedeerd. Alle 26 opvaren
den werden gered.
Voor het Noord-Oosten: Strenge
tot matige vorst des nachts, over
dag lichte vorst. Helder tot half
bewolkt. Droog. Meest matige.
Zuid-Oostelijke wind.
Voor het Zuid-Westen: Matige tot
lichte vorst des nachts, overdag
om het vriespunt tot lichte dooi.
Gedeeltelijk bewolkt. Droog. Zwak
ke tot matige Zuid-Oostelijke wind
Foto van Vliet
mende treinen het station niet konden
binnenloopen. Reizigers uit de richting
Leiden en Alphen moesten nu in Bode
graven uitstappen en werden vandaar
met A.T.O.-bussen naar Woerden ge
bracht om verder de reis per diesel-
trein naar Utrecht voort te zetten.
De ontsporing bij Oudewater bleek tame
lijk ernstig te zijn. Alle acht wagens van
dezen trein waren met alle assen uit de rails
geloopen. zoodat niet alleen acht zware
wagons weer ln het spoor teruggebracht
moesten worden, maar bovendien ook het
spoor zelf hersteld moest worden, dat
op vele plaatsen door de ontsporing ontzet
en verwrongen was.
In leder geval stond men vanmorgen in
eens voor groote moeilijkheden met het
verkeer. Reizigers tusschen Utrecht-Den
Haag en Utrecht-Rotterdam liet men over
Amsterdam reizen, terwijl anderen tusschen
Rotterdam en Utrecht ook reisden over
Dordrecht via de Betuwelijn.
Voor reizigers van Utrecht naar Gouda
legde men zes A to-bussen in, die van het
stationsplein te Utrecht vertrokken, zoo-
dra er voldoende passagiers waren Deze
bussen onderhielden een bevredigenden
dienst en men beschikte nog over een aan
tal reservebussen om deze ln gebruik te
nemen Indien grootere toeloop van passa
giers dit noodig zou maken.
HET VERKEER HERVAT.
Gelukkig vorderde het opruimings-
werk zoowel bij Oudewater als bij Woer
den vlugger dan men had durven ho
pen. Reeds om elf uur had men de
lijn LeidenWoerden weer vrij, zoo
dat de treinenloop daarlangs normaal
kon worden hervat, en omstreeks 12
uur kwam ook het spoor op de lijn van
Oudewater in de richting Gouda vrij.
Met eenige vertraging kon toen ook
daar d* dienst, zij het over één spoor,
worden onderhouden.
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
De weermacht gemobiliseerd (II)indruk
ken van onzen special en verslaggever.
(3e Blad).
De minister over bestrijding van miltvuur.
(2e Blad).
Versterking onzer defensie; aanvullingsbe-
grooting ingediend. (3e Blad'.
Wreszynski veroordeeld tot 2 jaar gevan
genisstraf met aftrek van een jaar
voor-arrest. (2e Blad).
ft aanslag op de Noorsche neutraliteit, i
If,tn nu wat gedacht moet worden van
r aanspraken van Engeland om op te tre-
als „beschermer van de kleine volken."
F zullen nu ook dc „Finsche missie" van
Rfland met nuchterder oogen kunnen
foiiien.
I pe Belgische Dernière Heure (11b.) zegt
De luidruchtige en dreigende protes-
van Berlijn werpen een schril licht op
E?Üfn Dultschlai)d v^n de neutralen ver
tak!' Noorwe&en zou niet alleen de oogen
en moeten sluiten voor den aard en de
J8 van het gewapende Duitsche schip
nebben moeten toestaan, dat het zijn
gevangenen hield, maar bovendien
Etn den strUd hebben moeten aanbln-
L, °V?t de Engelsche vloot om een eerste
vflending van zijn neutraliteit door de
vloot te blijven dekken. De eerste
f-el°°shoid, de eerste zwakheid sleept
EJpnende eischen met zich mede."
^socialistische Peuple schrijft: ..Wan-
Duitsche oorlogsschepen het recht heb
°m door Noorsche territoriale wateren
i i
f K Ai
r\ 3 V V"
Het bestuur van de jubileerende Yereeniging ..Armenzorg". Zittend in het midden de presidente, inej. D. Coebergh, geflan
keerd door (aan naar rechterhand) mevr. J. M. DrosVan Rhijn, de toegewijde penningmeesteresse. die deze functie met en
kele korte onderbrekingen gedurende vele tientallen jaren heeft vervuld en ter linkerzijde, de volijverige secretaresse, mevr.
J. H. Wichers RollandetTouw.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer stille handel - Kleurloote markt
Onbewogen koersverloop - Amerikanen
nauwelijks veranderd - Beleggingen
kalm.
BUITENLAND.
De
Noorsche minister Koht verdedigt in
het parlement het Noorsche optreden
inzake de „Altmark". (2e Blad).
Verdere beoordeelingen over de „Altmark"-
geschiedenis. (Ie Blad).
Koning Gustaaf van Zweden verdedigt het
weigeren van militaire hulp aan Fin
land. (Ie Blad).
De
Finnen hebben inderdaad weer een
Russische divisie vernietigd. (Ie Blad).
BERICHTEN**
ZIE VOORTS ..LAATSTE
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET TWEEDE BLAD.
