BINNENLAND
No. 24502
)e rivieren weer tot rust
gekomen
UYLENSPIE6HEL
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 9 Februari 1940
Derde Blad
PARLEMENTAIR OVERZICHT
je Lek open van
Sterdam tot Vreeswijk
VRAGENRUBRIEK
In den
H-O of Quaker is het gezondste ontbijt, dat
U geven kunt: voedzaam en heerlijk van smaak
oninklijke belangstelling
voor het ijsbreken.
Lteravond om negen uur was de toe-
I van de Waal te Nijmegen nog steeds
jranderd. Het water steeg heel lang-
t en heeft een hoogte bereikt van
[M. N AP. Nu doet zich voor Nijme-
ongewone omstandigheid voor, dat
den vorigen nacht tusschen de
Jbrug en het fort Sprokkelenburg een
gevormd heeft van ongeveer één kilo-
r lengte. Daar achter ligt de Waal
vast en bevindt zich zeer waar schijn
en ernstige ijsverdikklng, waarachter
Evier 1.50 M. hooger staat dan ln Nlj-
(n. Bovendien is al het ijs, dat gister-
Nljmegen is gepasseerd, vastgeloo-
p de reeds bestaande IJsverdikking te
jigen met het gevolg, dat Nijmegen
[genlijk tusschen twee ijsdammen ln
autoriteiten houden zich thans
et de vraag of de Waal beneden of
i Nijmegen los zal komen.
gevaar Is niet denkbeeldig, dat
j ijsschollen op de lage kade tusschen
narkt en Grootestraat tegen de hui
pillen opkruien.
politie heeft dan ook maatregelen
jien, dat niemand dit gedeelte van de
waar vroeger de pont aanlegde, pas-
Isteravond omstreeks half elf heeft het
Jn den IJssel voor Doesburg zich vast-
It Als gevolg hiervan kan de veerpont
'e rivier niet varen, waardoor het
f groote stagnatie en moeilijkheden
.lndt. Immers bij het begin van de
.periode, ongeveer zes weken geleden,
e schipbrug over den IJssel weggeno-
l Aan de belde steigers, waartusschen
font vaart, staan bussen van de G.T.M.
,de passagiers verder te vervoeren. Nu
Jveer niet vaart, moeten de reizigers, die
IDieren naar Doesburg willen gaan, de
via Zutfen maken. Te Doesburg heeft
Hjs zich tegen het bruggenhoofd gezet.
jensdagochtend om 8 uur vertrokken
I ijsbrekers uit Rotterdam om de Lek
[Vreeswijk open te breken. Gisteravond
Jhalf zeven bereikten zij hun doel, na
Irwaren strijd tegen het decimeters
Ir ijs.
|t rijn de „Van Hogendorp", „IJsbreker
HET KRUIEN VAN DE
RIVIEREN RIJNCMWAAL
m Sfii/kalh» - ovt*a»t
Sptjkscht-Ltrxtidijk
f| Dijkt n
o»1
kaartje geeft den lezer een goed beeld van
irltlebe punten bU het kruien van de rivieren
en Waal, o.a. Loblth, Driepolder, SpUk,
lngen enz.
F Spjjksehe overlaat werkt op volle kracht,
Rijnwater stroomt met hevig lawaai en In
Dte hoeveelheden de oude Rjjnbedding In.
ligt een geweldige tjsdam aan den Lands-
„De Driepolder", op de kaart aangegeven
de plaatsen Aart Pannerden en Herwer.
gedeelte is een eiland geworden,
et plaatsje Spijk was al direct geïsoleerd
i de overlaat in werking kwam.
„Breezand" en „Urk" geweest, die dit
eelte van het traject RotterdamAm-
dam hebben vrijgemaakt. Vooral het
1ste deel van den weg, de negen kllo-
r van Lexmond tot Vreeswijk, bleek
t moeilijk te zijn.
>e oorzaak hiervan was ten deele, dat
dien dagen geleden de rivier reeds tot
Mond opengebroken was, zoodat het
hier grootendeels uit aaneen gevroren
otsen bestond. Na Lexmond kwam het
leelte, dat nog niet gebroken was en
endien zaten in deze negen kilometer
ele ijsdammen. Vooral de dam bij Lex-
id was een taaie tegenstander. Hij was
dik, dat het ijs bij ebtij tot den bodem
de rivier stond.
let merkwaardige feit, dat dit jaar het
op de rivieren niet eerst in den boven-
P. maar eerst bij de monding zich zette,
lit ten gevolge gehad, dat de rivier vele
"men vertoonde. In andere jaren kon de
het ijs van boven afvoeren. Nu werd
afgevoerde ijs echter op de dichtgevro-
plaatsen opgevangen en vormde het
dikke lagen.
'as om kwart over vijf bereikte de „Van
"endorp" als eerste de verkeersbrug bij
"swijk en voor de lichten van de Bea-
sluis in zicht kwamen, wees de klok
if zeven.
middels was de belangstelling voor het
'an de ijsbrekers op de oevers zeer
af Overal stonden menschen langs den
sn zelfs auto's, die den weg over den
f v°l6den, onderbraken af en toe haar
'oor eenige oogenblikken om het bre-
Sade te slaan.
Het hoogtepunt van den tocht was
'el het moment, toen de booten het
H. Klein Schevcningen ten Westen
",n Vreeswijk bereikten en bleek, dat
de Koningin in gezelschap van
aar hofdame, jonkvrouwe Van Tets
haar adjudant, generaal-majoor
Ft De Jonge van Ellemect, ook tot de
'houwers behoorde. Plotseling her-
iht'e,n Tan He leden van de tech-
leiding den Koninklijken stan
daard. In weinige oogenblikken had het
nieuws over de schepen de ronde ge
daan en de volledige bemanningen van
de ijsbrekers, uitgezonderd het ma-
chinekamerpersoneel, alsmede de gas
ten, verzamelden zich op de dekken.
Hare Majesteit bleek reeds om half drie
te Vreeswijk gearriveerd te zijn en Zij ver
liet Vreeswijk pas om ruim vijf uur, toen
de schepen de verkeersbrug gepasseerd
waren en de duisternis Inviel.
Op de brug bij Zalt-Bommel heeft de
Koningin nog den toestand van het Ijs
op de Waal bezichtigd.
Het bereiken van de Sluishaven ln Vrees
wijk leverde voor de ijsbrekers nog groote
moeilijkheden op. De „Breezand" lag als
eerste aan den vasten wal gemeerd.
Het ligt ln de bedoeling, dat de „Wllhel-
mina Goedkoop" die gisteren uit Amster
dam ls vertrokken om het Merwedekanaal
open te breken en tot Nigtevegt was ge
komen, In den loop van heden eveneens
tot de Beatrixsluls komt, zoodat de scheep
vaartverbinding tusschen Amsterdam en
Rotterdam hersteld zal zijn.
Inmiddels was de wind gisteren van Zuid
via het Westen tot Noord-Oost geruimd en
de temperatuur tot onder het vriespunt
gedaald. Geen bemoedigend teeken voor
hen, die hun uiterste best hebben gedaan
om de hegemonie van het ijs te breken.
De organisatie van dezen tocht berust
te bij den rijkswaterstaat in samenwerking
met het comité voor ijsbestrijding te Rot
terdam.
De „Daniël Goedkoop" ls er gistermid
dag in geslaagd de zijkanalen en vaarten,
welke naar de tallooze loodsen en opslag
plaatsen van den Zaandamschen houthan
del lelden, open te breken en weer bevaar
baar te maken. De schuiten, welke het
hout van de zeeschepen hierheen brengen,
waren door de vorst tot werkloosheid ge
doemd, doch kunnen het werk thans her
vatten. Het ijs was hier zeer dik. Meer dan
eens zaten de vaarten tot den bodem toe
dichtgevroren.
J. N. A. te V. U doet het beste een dag-
retour Leiden—Alkmaar te kcopen. Kosten 3de
klasse plm. 1. 2.10.
Van Alkmaar naar Egmond aan Zee rijdt een
autobus waarvan de vertrektijden ons niet be
kend zijn. Het is echter een goede verbinding
d.w.z. een dienst per uur.
Wanneer U om 12 u. 40 van Leiden vertrekt,
arriveert U te 13 u. 43 te Alkmaar, na in Haar
lem en Uitgeest te hebben overgestapt. Vermoe
delijk geeft de bus daarop aansluiting.
De V. te L. De patroon is niet verplicht
een vast salaris te geven.
J. K. te L. U is niet wettelijk verplicht
aan de bedoelde persoon het loon te blijven
betalen.
v. d. Z. te L. De bewoners kunnen tot
ontruiming der huizen gedwongen worden.
Want H-0 en Quaker zijn rijk aan Vitamine B„ het edele element van
gezonde voeding. Dagelijks moet het lichaam Vitamine Bj krijgen, want
het kan er geen voorraad van maken. H-O en Quaker zijn bovendien
rijk aan eiwit voor stevige spieren en weefsels; rijk aan belangrijke
minerale stoffen, ijzer en phosphorus, voor krachtig
bloedkrachtvoedsel, dat niet dik, maar sterk en on
vermoeibaar maakt.
Bij bet ontbijt, of als nagerecht, altijd smaakt H-O of
Quaker even heerlijk. Dit tien keer geroosterd haver
mout wordt, volgens een speciaal procédé, gemaakt
van de beste zongerijpte haver ter wereld. Dat is de
reden, dat alleen bij H-O en Quaker de volle voeding»»
Klaar in een waarde en de heerlijke smaak voor li behouden
paar minuien blijven.
Niet elk pak havermout is echter H-O of Quaker.
Sta er dus op, dat men U het origi-
neele pak geeft.Dan alleen kunt U
er zeker van zijn, de onveranderde,
gewaarborgde kwaliteit te ont
vangen. 't Lekkere H-O of Quaker
bespaart U tijd en geld en uw
geheele gezin smult er van. Denk
er aan: Koop vandaag nog een
pak bij uw kruidenier.
GRATIS beschikbaar zoolang de
voorraad strekt Het Meesterboek der
TooverkunsVvoor 2 Quaker of H-O
mannetjesKnip se uit de Quaker
H-O of Ktvix pakken en zend se ge
frankeerdmet uic adresaan Quaker
afd. 29 Postbus 905Rotterdam.
neerlands populaire,
g",e ;o n t bij t
7216
(Ing«z. Med.)
HAAGSCHE CONFERENTIE GEËINDIGD.
Colijn en Avenol zullen overleg plegen
over samenstelling centraal comité.
Gisteravond half 7 is de conferentie in
het Vredespaleis geëindigd. Om 8 uur werd
een officieel communiqué over de bespre
kingen uitgegeven waarin o.m. wordt ge
zegd:
Het comité Is begonnen met een alge-
meene en inleidende bspreking, die be
trekking had op de samenstelling van het
toekomstige centrale comité en eveneens
op de werkzaamheden, die dit centrale co
mité zal verrichten.
Het organisatiecomité heeft besloten, dat
zijn president, dr. H. Colijn en de secre
taris van den Volkenbond de heer Avenol,
overleg zullen plegen met betrekking tot de
uitnoodigingen tot de staten en tot de in-
dividueele personen, die zouden kunnen
worden aangewezen als leden van het cen
trale comité. Op grondslag van dit overleg
zullen de president en de secretaris-gene
raal vervolgens een voorstel indienen bij
het organisatie-comité.
Te zelfder tijd ls besloten, niet alle
plaatsen, die door de assemblee voor beide
categorieën leden voorzien zijn, te vervul
len, maar er voor het oogenblik eenige
open te laten.
Het organisatie-comité, dat aldus uitge
breid, het centrale comité zal constitu-
eeren, zal zijn eerste zitting houden, zoodra
zijn leden op de hoogte zijn gesteld van
den arbeid, door verschillende organen
van den volkenbond op economisch en so
ciaal gebied verricht.
HOOFDINGENIEUR-DIRECTEUR
RIJKSWATERSTAAT.
Ir. A. Kloppert benoemd.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot hoofd
ingenieur-directeur van den Rijkswater
staat ir. A. Kloppert te 's-Gravenhage en
zijn benoemd tot hoofdingenieur-directeur
titulair van den Rijkswaterstaat de hoofd
ingenieurs van den Rijkswaterstaat ir. L.
J. A. Bergansius te 's-Gravenhage en ir. C.
C. Krayenhoff van de Leur te Utrecht.
BON 13 VOOR SUIKER.
Gedurende het tijdvak van heden tot en
met Donderdag 29 Februari a.s. zal bon 13
der rijksdistributiekaart recht geven op
het koopen van een kilogram suiker.
DE BOTERHEFFING.
Het bedrag van de heffing en steunuit-
keering op boter, is behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, voor de week van 8 tot
15 Februari vastgesteld op 80 cent per kg.
(onveranderd).
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS.
Het Tweede-Kamerlid, de heer van
Sleen, heeft aan den ministers van defen
sie en van financiën de volgende vragen
gesteld
1. Hebben de ministers overwogen, dat
de moeilijke positie, waarin de z.g. mobili
satie-slachtoffers verkeeren, en waarop bij
de behandeling van de defensie-begrooting
in de Tweede Kamer van verschillende zij
den de aandacht der regeering is gevestigd,
door de stijging van de kosten van levens
onderhoud in ongunstlgen zin is beïn
vloed?
2. Indien de voorafgaande vraag in be
vestigenden zin moet worden beantwoord,
heeft die overweging de ministers dan
gezien het feit, dat de regeering door toe
kenning van een duurtetoeslag van 5 pet.
op de steunbedragen der werkloozen heeft
erkend, dat de prijsstijging der eerste le
vensbehoeften 'in die mate op de gezinnen
met een laag inkomen drukt, een voorzie
ning in den nood geboden is tot de con
clusie geleid, dat het noodig is ook voor
de in de genoemde vraag bedoelde groep,
waarvoor in 1933 in verband met de daling
van de kosten van levensonderhoud een
aanmerkelijke verlaging van de uitkee-
ringsnormen is ingevoerd, met spoed een
duurtetoeslagregeling te treffen?
ONVEILIG STRAND.
Maandag a.s. zal het strand tusschen
Katwijk en Wassenaarsche slag van paal
88 tot paal 92.5 binnen de roode vlaggen
van tien tot dertien uur onveilig zijn in
verband met het houden van schietoefe
ningen met mitrailleurs.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
het strand eerst weder veilig zal zijn nadat
de roode vlaggen zijn ingehaald.
WIJZIGING
VAN HET POSTSPAARBANKBESLUIT.
Bij Kon. Besluit is wijziging gebracht in
artikel 13 van het postspaarbankbesluit.
In dit artikel wordt bepaald, dat terug
betalingen geschieden door het kantoor,
dat op het spaarbankboekje is aangewezen.
Uit overweging dat het wenschelijk is
ten behoeve van inleggers van die bepaling
te kunnen afwijken, indien zulks ten ge
volge van evacuatie of door andere bui
tengewone omstandigheden wenschelijk
zou worden, is thans aan dit artikel een
tweede lid toegevoegd, waarin is bepaald,
dat zoodra en zoolang buitengewone om
standigheden, ter beoordeeling van den
minister, zulks wenschelijk maken, de mi
nister den directeur van de rijkspostspaar
bank kan machtigen de terugbetaling te
doen geschieden door een ander kantoor.
Eerste Kamer.
BEGROOTING VAN SOCIALE
ZAKEN.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Na de gisteren reeds door ons gegeven
beschouwing heeft de minister van sociale
zaken nog verschillende punten ten aan
zien van werkloosheid en werkverschaffing
nader besproken en toegelicht, doch nieuwe
gezichtspunten kon hij uiteraard niet weer
openen. Aan het uitvoeren van normaal
werk in werkverschaffing wijdt hij zijn vol
le aandacht, en wat de ontginning betreft
zullen alleen die gronden worden ontgon
nen, die zonder al te veel moeite en kosten
voldoende vrucht zullen opleveren. De
Minister erkende dat er bepaalde licht
punten zijn in het verloop der werkloosheid
en hoopte, dat deze zullen blijven. Maar
hij erkende eveneens dat de toestand van
ons bedrijfsleven onzeker is; hij zal het
mogelijke doen om het te bevorderen en
hij deed in het algemeen een beroep op
de samenwerking van allen.
Bij de volgende replieken werden nog
enkele korte opmerkingen gemaakt Hier
bij gaf de heer Gelderman toe. dat het
sneeuwruimen gemeente- en geen staats
zaak is, maar hij liet doorschemeren, dat
in een winter als deze een uitzondering op
die opvatting .nogelijk ware geweest. Ook
de positie der bedrijfsraden gaf nog aan
leiding tot enkele opmerkingen van de
heeren de Bruyn en de la Bella: zij pleitten
nog eens voor uitbreiding hunner taak. En
laatstgenoemde bleef afkeuren, dat de
verbindend-verklaring van het contract in
het stucadoors-bedrijf is geweigerd. Ten
aanzien van dit laatste punt wees de Mi
nister op het feit, dat er nog nader overleg
wordt gepleegd.
De begrooting werd goedgekeurd.
Overtuigend heeft de Minister ook ii
deze rede bewezen, dat hij geleid wordt
door een sterken werkelijkheids-zin, en
dat hij niet zonder meer allerlei maatrege
len wil nemen en voorstellen doen. omdat
deze op het program zijner partij staan.
Regecren en besturen zoo zien we op
nieuw is tenslotte nog iets anders dan
afgevaardigue zijn: de regeerings-banden
zijn niet dezelfde als die van de Kamer
leden.
Mannen zijn veel luidruchtiger verkou
den dan vrouwen. Zij snulten hun neuzen,
dat de muren van Jericho er van zouden
instorten en zij hoesten, dat de ruiten rin
kelen. Hun verkoudheid heeft, naar zij
meenen, een cosmisch karakter; ln het
gansche heelal, zoo denkt de verkouden
man. is hij de éénige lijder aan deze hui
selijke aandoening, weshalve hij verlangt,
dat het gansche heelal in actie zal komen
om zijn verkouden smarten te verlichten en
hem te beklagen en te vertroosten. Bijaldien
echter het heelal bitter weinig reageert op
zijn verkoudenis, wendt hij zich tot zijn
vrouw en voert vervolgens ernstig en toe
gewijd de comedie der mannelijke verkoud
heid op, met zijn gade als toeschouwster,
cassière, ouvreuse, verzorgster der requisie-
ten en claque. Het voornaamste décor is dat
van den tocht.
„Het tocht hier", zoo wordt deze scène ge
meenlijk Ingeleid met een magische formule.
Onmiddellijk is het huis in rep en roer.
Het tocht pa solliciteert naar een long
ontsteking,
„Er staat vist ergens een raam open!",
vervolgt pa somber zijn rol. Aangezien zijn
voorouders reeds het open raam met de
frissche lucht, die er door naar binnen
vloeit, beschouwden als de bron van alle
kwaad, is er geen reden, waarom hij zijn
leven zou wagen door de frissche lucht
voornoemd op te snuiven.
„Onmogelijk", waagt ma op te merken.
„Alles is dicht, ik heb zelf juist alles ge
controleerd
„Het kelderraam?", vraagt pa. „Lach
niet, snotaap 'tot den zoon des huizes i, in
dit huis trekt het onder alle deuren door!
Heb je op zolder gekeken, vrouw?"
Ma jacht de zoldertrap op. Pa's long
verscheurend hoesten bereikt haar zelfs in
de logeerkamer onder de pannen. Ook daar
is het venster stijf gesloten.
Ondertusschen wordt zoonlief naar den
kelder gehitst.
„Tóch tocht het!", houdt pa vol en hij
trompettert met zijn neus, dat ma zich in
stilte afvraagt, waarom de vervaardigers
van Tarzan-films hem nog niet hebben ge-
engageerd om voor het begeleidende geluid
van woedende olifanten te zorgen. „Ik voel
het aan mijn enkels. Geef me es een stoel
onder m'n voeten, een plaid, een heete
kwast, een glas water, een boterham om
de twee asperientjes te laten werken, die
ik in ga nemen, de menthol voor m'n ver
stopten neus en het avondblad. Of néé,
laat de krant maar weg, ik ben tóch te
ziek om te lezen
„Zal ik den dokter laten komen?", oppert
ma bescheiden.
Daar heeft pa op gewacht. Zijn borst
zwelt en zijn gezicht neemt een gelaten
uitdrukking aan.
„Ach, dokter", peinst hij overluid. „Die
stopt me maar ln bed. Zou op de zaak de
heele boel
Pa zwijgt verder, maar iedereen ziet
thans voor zijn geestesoog de zaak, de
broodwinning des gezins, jammerlijk in-
éénstorten, omdat pa's verkouden oog er
niet meer over zou weiden. Géén dokter
dus.
„Ik heb kóórts", zucht pa. „Nee, geef me
maar geen thermometer, je zou maar
schrikken en er is tóch niets aan te
doen Het tócht hier tóch.Dat roos
ter, kijken jullie es naar dat róóster...."
„Wélk rooster?"
Pa wijst. Waarachtig, daar is hoog ln de
buitenmuur een rooster aangebracht, daar
sijpelt één litertje versche lucht per etmaal
door naar binnen, want het sluit wél, edoch
niet hermetisch. Er kiert zelfs licht door
heen
Pa wankelt overeind en rukt aan het
koord. Krak.
„Het water kookt", ontdekt ma. „Een
oogenblik, jongen!"
Ma komt na eenige oogenblikken de ka
mer weer in, beladen met heete kwast,
koud water, mentholspiritus. vaseline, as
perientjes, boterhammen géén pa.
Zij snelt, door een duister instinct gedre
ven, naar buiten. Daar staat pa, op een
stoel, zónder jas. zónder hoed. En hamert
met felle slagen een plankje voor het
levensgevaarlijke rooster.
„Ziezoo", zegt pa .als hij klappertandend
weer binnen komt, zuigend op zijn zeeren
duim hij heeft er in zijn nijd nog naast
gemept óók „Nou zal ik tenminste geen
longontsteking krijgen...."
Dóódsche stilte. Want pa is verkouden...
GENOOTSCHAP VOOR RECLAME.
In de gisteren gehouden jaarvergadering
van het Genooschap voor reclame weid
het jaar/erslag van secretaris en penning
meester goedgekeurd. De aftredende voor
zitter, jhr. dr. j. C. Mollerus, werd tot eere
lid benoemd. Tot voorzitter koos de verga
dering den heer H. G, D. Coppens te Am
sterdam.
ONJUISTE GERUCHTEN.
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, de heer G. Bolkestein. is
sedert eenigen tijd ongesteld. Dientenge
volge zijn geruchten ontstaan, dat minister
Bolkestein voornemens zou zijn af te
treden.
Wij vernemen van de meest bevoegde
zijde, dat de minister, die voor herstel van
gezondheid thuis vertoeft in zijn woning
te Amsterdam, dit voornemen in geenen
deele heeft.
Hieaan kan nog worden toegevoegd dat
de laatste dagen de toestand van den mi
nister is verbeterd.
10 UUR WERKEN?
In verband met de langdurige vorstpe
riode, heeft de werkgeversvereniging voor
de betonindustrie in de Rijnstreek naar wij
vernemen een verzoek gericht aan den Mi
nister van Sociale Zaken om den a.s. zo
mer 10 uur per dag te mogen laten werken.
OUDSTE INWONER VAN OERLE
OVERLEDEN.
Gisteren is te Oerle iN.B.i de oudste
inwoner van dit dorp, de honderdjarige
Peerke van Rooy overleden.
Eind Maart zou Peerke van Rooy 101
jaar zijn geworden.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De Bendien's Confectiefabrieken. N V.
te Almelo, bestaan 11 Febiuarl a-s. een hal
ve e. w. vei a—egunhtij waa. at. i-
meus Beuning een gedenkboekje hert, ;e-
schreven, waarin op aardige wijze de ont
wikkeling van het bedrijf wordt verteld. De
uitgave hiervan geschiedde bij Calff en
Meischke, onder den titel „50 jaar Bendien"
