TONICUM
NOURY
AKKERTJCS
Hoe de barre oorlogswinter in
Duitschland woedt
Met den vrede naar den oorlo
Engeland, Churchill en de
neutralen
LE1DSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 9 Februari
Stemmen uit de Duitsche hoofdstad
Een nijpend kolengebrek door het ontbreken van
vervoersmogelijkheid
moeheid en slapte,
zenuwachtigheid en
overspanning:
In Finland
Per vliegtuig van Stockholm naar de Finscl
stad Vasa
Modieus gekleede heeren helpen
kolen lossen.
Onze Berlijnsche correspondent schrijft:
ons d.d. 5 dezer:
Voor 1940 was ons de Dieseltreinverbin
ding AmsterdamBerlijn beloofd. De Ne-
derlandsche Spoorwegen, zoo luidden be
richten uit ons vaderland, hadden een
aantal Dieseltreinstellen in opdracht gege
ven. die den afstand AmsterdamBerlijn
in minder dan acht uur zouden afleggen.
Tot dan toe dat wil zeggen tot het uit
breken van den oorlog bestond er ook
al een zeer snelle verbinding tusschen de
Nederlandsche en de Duitsche hoofdstad.
Dat was echter een FD-trein, die alleen
maar reizigers 1ste en 2de klas vervoerde en
daar bovendien nog een extra-toeslag voor
eischte. De Diesel zou zonder toeslag ook
reizigers 3de klas meenemen.
Het jaar 1940 is reeds eenlge weken oud,
maar van een Dieseltrein Amsterdam-Ber-
lijn valt nog niet veel te bekennen. Inte
gendeel, een bevriende dame stapte dezer
dagen om 9 uur 's morgens te Berlijn in
den trein en arriveerde den volgenden
middag om 1 uur te Amsterdam. Een col
lega verliet de vorige week Den Haag om
4 uur in den nacht en arriveerde den vol
genden ochtend om 5 uur in helsche duis
ternis en bij 20 graden onder nul in de
Rijkshoofdstad. De eenige behoorlijke ver
binding, die er tusschen Berlijn en Am
sterdam nog bestaat gaat overKopen
hagen. Wanneer men 's morgens om 9 uur
met een Deenschen Condor van Berlijn-
Rangsdorf vertrekt en in Kopenhagen in
een Douglas overstapt, dan is men 's mid
dags om half drie op Schiphol. Maar dit
grapje kost dan ook circa 400 Mark of 300
gulden retour.
De oorlog heeft den naam van een der
grootste bevorderaars te zijn van de tech
niek. We willen niet beweren, dat dit niet
het geval is, maar verkeerstechnisch werkt
de oorlog voorloopig alles behalve bevorde
rend. Dat wil zeggen: als men zoo hoort,
wat er op het oogenblik allemaal over de
prestaties van de Duitsche staatsspoorwe
gen verteld wordt, dan schijnen deze wel
een bewonderenswaardige activiteit te ont
plooien en hebben ze alleen maar de pech,
dat het publiek hiervan zoo weinig merkt.
De breede massa ziet uitsluitend, dat het
uiterst beperke dienstplan, hetwelk 15 Ja
nuari van kracht werd, voor een belangrijk
deel verstreken is.
Strikt genomen moet men in Duitsch
land, wanneer men momenteel in den
trein stappen wil, met de hand op het
hart kunnen verklaren, dat de voorge
nomen reis niet alleen absoluut nood
zakelijk, maar bovendien nog zeer
dringend is. Ofschoon er niet aan ge
twijfeld kan worden, dat de regeering
slechts in uiterste noodzaak haar toe
vlucht genomen heeft tot zoo harde
maatregelen, is ze er toch toe overge
gaan om de verloven der soldaten in
te trekken om het reizigersverkeer tot
het uiterste te beperken.
In een ons bekende familie was dezer
dagen alles in gereedheid gebracht voor
een bruiloft. Het bruidje wachtte echter
vergeefs op den bruidegom, die in den
Westwal zijn plicht doet, zijn superieuren
hadden een huwelijk niet belangrijk ge
noeg geacht om hem de reis naar Berlijn
te laten aanvaarden.
GOEDERENTREINEN HEBBEN
DEN VOORRANG.
Volgens gegevens, welke nog stammen
uit den tijd. toen de meest recente beper
king van het gewone reizigersverkeer nog
niet ingetreden was, lieten de Duitsche
staatsspoorwegen dagelijks 25.000 goede
rentreinen met circa 450.000 wagons loo-
pen. Dit aantal is op het oogenblik nog
belangrijk hooger. Elke locomotief, die men
niet absoluut noodig heeft voor de weinige
onmisbare personentreinen, staat momen
teel voor een goederentrein en in vele ge
vallen ook voor locaaltreintjes, welke voor
goederenvervoer gebruikt worden. De Duit
sche staatsspoonvegen toch hebben niet
alleen hun gewone goederenverkeer ver
meerderd als dit is door de eischen van den
oorlog te verzorgen, maar ze moeten bo
vendien nog bijspringen voor de stillig
gende binnenscheepvaart. Heel het gewel
dige goederentransport, dat anders op den
Rijn. de Elbe en de Oder, alsmede op de
kanalen plaats heeft, blijft thans door ijs
gang en dichtvriezen uit, voorzoover de
spoorwegen er niet voor zorgen.
Dit is ongetwijfeld een ondankbare taak
voor de Deutsche Reichsbahn. daar het
groote publiek van haar geweldige krachts
inspanning practisch niets te zien krijgt
en allen maar aan den Hjve ondervindt,
dat er weinig gedaan wordt.
NIJPEND GEBREK AAN
BRANDSTOFFEN.
Het belangrijkste is het nijpend ge
brek aan brandstoffen. De kolenhande
laren worden bestormd en elke geringe
aanvoer, dien zij krijgen, wordt per pond
met een maximum van honderd pond
aan klanten, die in het boek staan
ingeschreven, verkocht. De aanvoer is
echter verre van toereikend.
Tijdens de grimmige koude der laatste
weken heeft menige „volksgenoote" haar
kinderen in bed gestopt terwijl zij zelf pot
sierlijk uitgedost, maar tenminste zoo warm
mogelijk gekleed de noodzakelijkste werk
zaamheden verrichtte. In Berlijnsche volks
wijken trokken heele gezinnen naar open
bare gebouwen, waar ze het zich in de be
haaglijke warmte gemakkelijk maakten en
te kennen gaven, dat zij niet naar huis zou
den gaan, voor er kolen wargn. De beter ge
situeerden draaiden vergeefs de warmwater-
kraan open, want de warmwatervoorziening
mag maar tweemaal in de week function-
neeren. Toevallig kwam ons dezer dagen een
circulaire van een kerkgenootschap in han
den, waarin de gemeente er opmerkzaam
op gemaakt werd, dat er tengevolge van de
kolenschaarschte en de felle koude voor
loopig geen diensten gehouden kunnen
worden.
DE TOESTAND IN DE PROVINCIE.
In de provincie is de situatie veelal nog
ernstiger Zoo hebben bij voorbeeld de scho
len er opdracht gekregen om haar brand
stof fenvoorraad uit te leveren aan belangrijke
industrieën. In het land Thürlngen bijvoor
beeld heeft dit tengevolge gehad, dat de
scholen practisch overal gesloten zijn. Elders
I o.a. in Bronswijk mogen café's en
dergelijke lokaliteiten niet meer verwarmd
worden. Om brandstoffen te sparen moeten
de winkels daar des Maandags gesloten
blijven.
GOEDE ORGANISATIE HAD VEEL
KUNNEN VOORKOMEN.
Een van de pijnlijkste kanten van
deze catastrofe in de grimmige koude
heeft de kolennood werkelijk den vorm
eener catastrofe aangenomen is, dat
men haar met een klein beetje meer
organisatie grootendeels had kunnen
voorkomen.
In bevoegde kringen is men er eerst in
den laatsten tijd toe overgegaan om dit
zooal niet toe te geven, dan toch ook niet
tegen te spreken. In de pers wordt nog
steeds de zaak zoo voorgesteld, als had de
staat in den tijd. waarin anders de groote
kolenvoorraden voor den naderenden win
ter van de mljngebieden naar de steden
overgebracht worden, de Duitsche staats
spoorwegen moeten gebruiken voor „de
beveiliging van het vaderland": dat wil zeg
gen: dat men de kolen had laten liggen om
oorlogsmateriaal naar het Oosten en naar
Westen te transporteeren.
Te Berlijn verzekert men, dat er in ver
schillende kolendistricten en vooral in het
Roergebied zulke kolossale voorraden op
gestapeld liggen, da men eenvoudig geen
raad weet met de steenkool die verder nog
boven den grond wordt gebracht. Men heeft
daarom de werktijden der mijnwerkers zelfs
reeds moeten inkrimpen.
verdubbelt Uw energie!
F. 1.50 PER FLACON DUBBELE FLACON F. 2.2J
6482 (Ingez. Med.)
HET GEBREK AAN AUTO'S.
De partij heeft ontelbare vrijwilligers ge-
requireerd om de kolendistributie te verge
makkelijken. Deze menschen moeten in hun
vrijen tijd, ook des Zondags, aantreden en
de binnenkomende wagons kolen lossen. Dat
dit bij sneeuw en ijs en snijdenden Oosten
wind geen pretje is, spreekt vanzelf. Boven
dien zijn de meesten van deze vrijwilligers
op dit werk heelemaal niet gekleed. Men
moet eigenlijk bewondering hebben voor
degenen, die er met een deukhoek op en een
modieuze winterjas aan als kolenlossers wel
eenigszins eigenaardig uitzien, maar die dan
toch voor het algemeen belang daadwer
kelijk een offer brengen.
Ter besparing van benzine heeft men het
autoverkeer in Duitschland met 85 pet.
verminderd, terwijl er van het vrachtauto
verkeer ook de resteerende 15 pet. niet meer
over zijn, omdat het leger vrijwel alle bruik
bare auto's heeft opgeëlscht. Het gevolg
hiervan is, dat de kolenschaarschte nog niet
in de verste verte wordt opgelost, wanneer
men onafzienbare kolentreinen naar de
goederenstations der groote steden stuurt.
Deze kolen moeten dan nog gelost worden,
terwijl er toch reeds een nijpend gebrek is
aan werkkrachten en men moet ze dan
bovendien nog over de kolenhandelaren ver-
deelen, die zelden over andere voertuigen
dan kleine handwagens beschikken. Wie
over de noodige energie beschikt, gaat
met een ouden kinderwagen of desnoods met
een koffer naar een goederenstation, waar
hij in den regel wel een kolenhandelaar
vindt, die nauwelijks weet, hoe hij zijn rant
soen naar huls krijgt en blij is, ter plaatse
een deel ervan tegen contant geld kwijt te
raken.
Nadruk verboden.
In het gebouwtje, waar de douane
formaliteiten ondergaan worden,
bevindt zich een groep Finsche
kinderen: de evacuatie is in vollen
gang....
(Van onzen specialen verslaggever)
VASA, 31 Januari.
Wonderlijk, wonderlijk was die reis uit
den vrede naar den oorlog I Vanochtend,
toen boven Stockholm de zon doorbrak,
rolde een bus van de ABA zes passagiers
voor het Finsche stadje Vasa naar het
vliegveld Bromma: een Finsche professor,
een Ftnsöhe dokter, een Finsche mecani
cien, twee Zweedsche verpleegsters, die naar
een van de fronten trekken, en mij. De
stille buitenwijken van Stockholm met haar
tien- en twaalf-verdieping-flatgebouwen
lagen al gauw achter ons: het vliegveld
ligt hoogstens 20 minuten rijden van het
centrum van Stockholm. Om halfnegen
draaiden de drie motoren van het Junker
toestel, waarmee de Zweden een dagelljk-
sche verbinding vla Sundswall met Vasa
onderhouden. Een signaal wij starten
naar Finland. In de diepte zien wij de hon
derden eilanden en eilandjes, die als wach
ters liggen voor de kust van Zweden. Een
uur later komt Sundsvall al in zicht. De
machine landt riot op het keiharde sneeuw
veld en in een houten cantlne wacht ons
warme koffie met „kaker"-koekjes van
allerlei formaat en smaak, waarin Scandi
navië uniek is. Eerst nu beginnen wij Iets
van den nog verren oorlog te merken: er
wordt met Vasa getelefoneerd oni te ver
nemen of wij zullen kunnen landen. Het
antwoord luidt, dat wij 10.40 dat is de
normale vertrektijd kunnen opstijgen:
wij zullen dan om rond één uur in Vasa
landen want de Finsche klokken wijzen
een uur later dan de Zweedsche; die op
haar beurt bij de Nederlandsche veertig mi
nuten vóór zijn. Ik leef dus 100 minuten
later dan mijn landgenooten. Tien uur
veertig: weer draaien de motoren. Nu gaan
wij recht op den oorlog aan. De Bothnische
Golf onder ons is dichtgevroren. Lage witte
wolken liggen als dekens van watten op
het grillig volgeteekende ijs. De zon schijnt
warm in de cabine. Een twintig minuten,
en alle land is uit zicht. Wij varen op 300
meter hoogte over een eiindelooze ijsvlakte
ln een wijde, zonnige wereld. Het kost
moeite aan oorlog te denken. Hoe mooi en
stil is het hierboven. Over het ijs trekt de
zon lange strepen. De machine ligt roerloos
en de passagiers hebben een overtocht, die
niet behagelijker kon zijn. Daar stoot mij
de professor aan; hij wijst land in zicht.
Een paar eilanden eerst waarop vuurtorens
en een paar schaarschc huizen staan;
dan.Finland! Het eerste wat ik ervan
zie zijn bosschen. Bosschen van enorme
uitgestrektheid, te midden waarvan een
stad opduikt: Vasa. De machine Is tot 100
de
ca
S'u
eo
De oorlog is voor de Britten een
kruistocht geworden. De nuchtere
zakelijkheid, waarmede de strijd
werd begonnen, heeft plaats ge
maakt voor een hartstochtelijk ge
loof in de heiligheid van den kamp.
(Van onzen Londenschen correspondent.)
LONDEN, 7 Februari.
Twee maanden geleden trachtte ik in
deze correspondentie eenlg begrip te wek
ken voor de gemengde gevoelens waarmee
het Engelsche publiek de neutralen be
schouwt. Ik constateerde in haar houding
tegenover de neutrale landen een zekere
onuitgesproken bitterheid en meende daar
om de verklaring te mogen geven, dat de
gemiddelde Engelschman er tot in het
diepst van zijn hart van overtuigd is, dat
hij in zijn strijd tegen de nationaal-socia-
llsten voor een heilige zaak strijdt; niet
alleen voor zijn eigen zelfbehoud maar
evenzeer voor beschaving, internationale
moraal, menschelijkheid, en het zelfbe-
stemmingsrecht van de kleine en de zwak
ken. Hij voelt zich een kruisridder en is
derhalve geneigd leder, die niet aan zijn
heiligen kruistocht deelneemt, met een
lichte minachting te beschouwen. Hij ge
voelt zich tevens de beschermheer van de
kleine mogendheden, en komt er zoo
toe, de kleine mogendheden die zijn
beschermheerschap niet dankbaar aanvaar
den en in afzijdigheid op eigen kracht
blijve nvertrouwen, van domheid en blind
heid voor haar eigen belangen te beschul
digen. Zoowel de rede als de moraal
zoo komt het hem voor, zouden
het den kleinen neutralen moeten
gebieden zich althans in hun sympathieën,
zoo niet in daden, aan Engeland's zijde te
scharen.
In de twee maanden die voorbij zijn ge
gaan, sinds wij zoo schreven, is deze over
tuiging nog aanzienlijk versterkt. Onmerk
baar is er een verandering in den toon van
de gesprekken en de artikelen in de kran
ten gekomen. De koele zakelijkheid, die de
stemming hier kenmerkt in de eerste maan
den van den oorlog, begint te verdwijnen.
Er is nog geen ware oorlogskoorts, en er
is nog weinig haat, maar de rustige over
tuiging dat Engeland met een schoon ge
weten den oorlog was ingegaan heeft plaats
gemaakt voor een hartstochtelijk geloof in
de heiligheid van den strijd. Een groot en
invloedrijk blad. de „Daily Telegraph"
noemt den oorlog sinds eenigen tijd vrij
wel zonder uitzondering „De Kruistocht".
Een typisch voorbeeld van den toon, die nu
gangbaar is geworden leveren de volgende
citaten uit respectievelijk de „Daily Tele
graph" en het groote Zondagsblad „The
Observer". „De schanddaden van het Hit-
Ierisme heben een Kruistocht van plicht ln
het leven geroepen, waar geen tyrannie
tegen bestand is"; „Dit mogen wij met
heel ons hart en onzen geest zeggen: nooit
was er zoo'n duidelijk en groot contrast
tusschen menschelijk recht en onrnensche-
lijk onrecht dan in den strijd tusschen de
geallieerden en hun vijandHitler's
werk van tyrannie en verkrachting in Po
len en Tsjecho-Slowakije is het werk van
den duivel Wij vechten voor de zuivere
gerechtigheid, wij vechten tegen het on
recht, dat ten hemel schreit". Treffend voor
de veranderde stemming is nu dat deze
taal niet meer op den dorren bodem valt
van de nuchtere zakelijkheid, waarmee men
den oorlog begon, maar door de groote
meerderheid van het volk volmondig on
derschreven wordt. Dat blijkt uit de llohte
prikkelbaarheid waarmee in den laatsten
tijd gereageerd wordt op de opmerking dat
Engeland ook nog wel voor een paar ande
re dingen behalve recht en plicht ten strij
de is getrokken. Men erkent weliswaar nog
de waarheid van deze opmerking, maar
men heeft er geen geduld meer mee, is te
zeer vervuld van het heilig vuur om zich
met dergelijke dingen bezig te houden.
Geen wonder dus dat Churchill's beroem
de of beruchte rede over de neutralen hier
algemeen ln goede aarde ls gevallen. i)ij
vertolkte daarmee de diepste gevoelens van
het volk en het volk was hem daar uitge
sproken dankbaar voor. Zijn beroep op en
waarschuwing aan de neutralen vond des
te meer weerklank omdat de strijd er pre
cies rijp voor was. De lage landen bij de
zee hadden juist weer enkele dagen in
angst verkeerd over de plannen van hun
Oostelijken nabuur en de publicatie van de
rapporten over Duitschland's behandeling
van zijn Poolsche slachtoffers had hier een
golf van verontwaardiging door het heele
volk doen gaan. Daarbij kwam nog iets
anders Engeland had juist op dat oogen
blik eenige moeilijkheid met een aantal
neutrale landen, die protesteerden tegen
het aanhouden en onderzoeken van de post
Dat was voor vele Engelsehen de laatste
droppel die den emmer deed overloopen en
hun tot nu toe met moeite verholen bitter
heid over de houding van de neutralen ln
een uitgesproken geprikkeldheid deed over
gaan. Geheel onbegrijpelijk was dat niet.
De Engelschman die er. niet geheel zonder
reden, van overtuigd is niet alleen voor
zijn eigen vrijheid en belangen maar ook
voor de vrijheid en de belangen van de neu
tralen te strijden, kan het moeilijk ver
kroppen, dat die neutralen daarvoor geen
appreciatie aan den dag leggen maar in
tegendeel Engeland op precies dezelfde wij
ze behandelen als Duitschland, dat hun
schepen in den grond boort, hun grenzen
bedreigt en hun in Polen en Tsjecho-Slo
wakije toont wat zij te verwachten hebben
als Engeland den oorlog zou verliezen. Van
daar Churchill's uitbarsting en vandaar de
instemming waarmee die uitbarsting in
Engeland is ontvangen.
Sindsdien heeft men hier in politieke
kringen wel ingezien dat het tactvoller wa
re geweest zijn opgekropte gevoelens, hoe
begrijpelijk die ook waren, maar voor zich
te houden. Vooral de grond waarop Chur
chill zijn beroep op de neutralen baseerde:
hun verplichtingen onder het volkenbonds
handvest, was wel uitermate onhandig ge
kozen. Maar men denke niet dat de man
in de straat er ook zoo over denkt. Voor
hem had en heeft Churchill nog steeds vol
komen gelijk. Is het dan niet waar, zegt hij.
dat gij van een geallieerden-overwinning
niets en van een Duitsche overwinning
alles te vreezen hebt? Is het dan niet waar
dat Duitschland u tot mobilisatie dwingt,
uw schepen en uw zeelieden naar den bo
dem der zee stuurt en ln Polen en Tsjecho-
Slowakije heeft bewezen hoe het met weev-
looze landen omspringt? Zoo redeneert hij.
Maar hij vergeet dat de landen die zijn
stelligen aanvaarden en er zijn conclusies
uit trekken, hun grondgebied en hun vol
ken daarmee vrijwillig ln den Europee-
schen heksenketel zouden gooien in de
hoop, dat geallieerden het overblijfsel
er na de overwinning weer uit zouden vis-
schen.
Anderen, minder naief, geven hun goed
keuring aan Churchill's uitbarsting, omdat
zij van meening zijn „dat het geen kwaad
kan er de neutralen eens aan te herinneren
dat de neutraliteit niet mag lelden tot
blindheid en onverschilligheid voor het ver
schil tusschen de Engelsche en de Duitsche
wijze van oorlogvoering en de Engelsche
en Duitsche politiek in het algemeen".
„De neutralen", aldus de „Daily Tele
graph", „moeten leder voor zich zelf hun
houding bepalen. Engeland en Frankrijk
vragen niet om hun hulp. Wij verwachten
van hen slechts „fair play" en gelijke be
handeling. Zooals alle oorlogvoerenden
moeten wij hun onvermijdelijkerwijs onge
makken veroorzaken. Maar, in tegenstel
ling met de Duitschers, houden wij ons
daarbij aan de regis van het internationale
reoht en de menschelijkheid. Het zijn niet
de geallieerden die neutrale schepen zonder
waarschuwing tot zinken brengen en hun
bemanningen aan hun lot over laten
Wij mogen derhalve verwachten dat zij het
nadeel van wat wij reeds lijden door onze
correcte methoden in een oorlog met een
onscrupuleuzen vijand, niet onnoodig zul
len vergrooten". Toegegeven moet worden
dat dit geen onredelijke formuleering ls.
In dit verband moet ter vermijding van
misverstand tevens worden vermeld, dat
de geprikkeldheid over de houding van de
neutralen, waarvan Churchill zoo duidelijk
meter gezakt en vliegt in felle vaart
het ijs en de boomen. Een zwaai -
landen. In de verte houdt een soldaa
groene vlag omhoog. Wij rijden op heg
stoppen, en wij staan in Finland. Een
ten hutje ontvangt ons. De paspoq
worden nagekeken en dan verwijst
daat ons naar een huis in de verte.
gelukkig skischoenen aan en kan dus
raak door de sneeuw klossen, recht
reoht aan. De zon verlicht de dlkbe
boomen en den toren van Vasa, die
verte omhoog steekt. Alles is evenvrei
alleen een scherpe wind, die mij ai
mes in het gezicht snijdt is een hinde
begeleider. Het vriest, niet hard.
aan het houten huis hangt een the
meter: 18 graden Celslus. Ik ga binnen.]
ik ln een bewaarsohool verzeild gerij
Minstens twintig kleine kinderen krts
ln de kamer, waar een fornuis dat ttg
als kachel dienst doet, een overdadige
veroorzaakt. Achter een tafel zit een
oude man: hy zorgt voor de devlezenpi
rassen. Verderop behandelt een douar»
ambte nog eens de paspoorten en een t
biykt aan het hoofd van de klndersd
te staan. De zaak wordt mij duidelijk
zie, dat al die peuters ik schat
3 a 5 Jaar om den hals een stuk
dragen: naam, woonplaats en evacm
adres. Dezen gaan vandaaag naar
holm. De moeders brengen ze weg
heele stel is zoo levendig, dat ik mij
„dekken". Mijn geleende pelsjas is prad
speelgoed. Twee kruipen er ln en gaan
keboe spelen met een derde. Toe maar!
ding kan „lezen en schrijven". Ik kan
het oogenblik alleen het laatste: van
begrijp ik geen sikkepit. Ben van
nieuwe vrienden hy zal rijf jaar
zün steekt een verhaaltje tegen
Het is abracadabra voor me. De pro!e
helpt mij: het jongmensch zou
graag „hebben". Nee, schud ik. Hy
trekt de jas achter zich aan door de
en roept iets, waarin iedereen pleizier
behalve ik, die er niet achter kom,
schreeuwt. Straks zal hy met zijn
raden per vliegtuig naar de groote
Stockholm gaan. De vliegmachines
hier hoogstens een uur: het is gevaai
ze te laten overnachten.
Als onze papieren in orde zyn bevoa
bagage-onderzoek wordt achterwege
laten! komt de bus. Dak en zijwao
zijn wit gekalkt. In Finland is alles
gemaakt wat wit gemaakt kan won
Autobezitters spannen lakens over
ken van hun auto's, de menschen, die
ver van huis moeten, nemen een loken
om er onder te'kunnen kruipen. De
van Vasa zyn grootendeels dlchtgespljl
vyf bombardementen zyn over de stad
komen: wat huizen liggen in puin,
veel beschadigd is er niet. In de stad
een klein, vriendehjk indiustriestadjt
zyn weinig menschen en nog minder
deren. Op het reisbureau hoor ik,
misschien om 8 uur een nachttrein
Helsinki gaat. „Maar zeker is het niet'
Ik ben in een oorlogvoerend land
niets „zeker".
(Nadruk verboden).
(Auteursrecht voorbehoudea
die
S3!
te
bij
Et:
De besla behandeling
onder de wol, eens flink
Iranspireeren en drie maal
daags 'n "AKKERTJÉ"nemsn.
"AKKERTJES"be vorderen Itft
zeerste het zweeten, gaan dt
koorts tegen, verdrijven hst
ellendige pijnlijke gevoel
en bestrijden ae intecli».
"AKKERTJES" zijn beroemd
.om hun snelle, uitstekends
(werking. Vaak nagemaakt
maar nog nooit geëvenaard.
Op elk "AKKERTJE" staaf!
AKKER-merk: Uw garantisl
tegen pijnen, hoofdpijn, "nare dogsn*
boos: 13 stuks - 12 stuivers; 2stuks - 2stulte3
7217 (Inses
Ilk
IÉ
p
biyk heeft gegeven niet alleen de
neutralen maar wel degeiyk ook de
en in het byzonder de Vereenigde
geldt. Het ls al weer volkomen begrill»
evenals het begrypeiyk ls, dat men
zyn gevoelens over de houding van
hington tot nu toe geen uiting heelt
geven. Er is in Amerika in de laatste
zoo hoog van den moreelen toren get®
er is zooveel geschreven over de W
van Engeland in den bloeityd van
verzoeningspolitiek, dat de Engelscb"
dit alles hebben moeten aanhoor®'
zien dat Amerika zyn preekstoel
veilige barricade van een strikt isolate
me heeft omgeven en die nu zien dat"
het hemelhoog geprezen Finland
Amerlkaansche leening voor den aat
van oorlogsmateriaal schijnt te b®
krygen, in hun hart genoeg begii"®
krijgen van het Amerlkaansche gep1^,
dan ook al mompelen dat zij niet
vergissing zullen begaan Amerika vW
vredesconferentie uit te noodigen
(Nadruk verbod"
2-1
