STADSNIEUWS
reruchten over vernietiging
van een Russische divisie
niet bevestigd
DINSDAG 6 FEBRUARI 1940
No. 24499
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Jsie Jaargang
Finnen blijven in het
voordeel
Opperste oorlogsraad te
Parijs bijeen
Engelsche
mijnenveger vergaan
Gandhi bij den Britschen
onderkoning
Verspreide berichten
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
I agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
I Woensdags en Zaterdags 50 ets. bl] maximum aantal woorden
I van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd slftu
per 3 maanden f.335
per week .TT. .".V. f. 0.15
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 trui dj
klan diverse zijden zoowel Reuter als
tiled-Press gaven het bericht ls ge
lid, dat de geheele achttiende Russische
tisie te Kitela, ten Noord-Oosten van het
(dogameer vernietigd was.
«ze divisie had meer dan een week ten
ord-Oosten van het Ladogameer gestre-
lisschen 15 en 20 duizend man zouden
i gesneuveld, gevangen genomen, of van
tide en honger omgekomen,
ver het verloop van zaken werd zelfs
Ijverig bericht gegeven. Zoo werd gemeld
thans vernietigde achttiende divisie
zich van haar basis afgesneden, terwijl
lin den loop van een reeks groote often-
Ven, welke generaal Stern had ontketend
ukte.
tedere aanval, dien het Russische opper-
jvel ondernam met het doel de divisie te
toetten, werd afgeslagen. Ondertusschen
en Finsche ski-patrouilles door de dlch-
l'wouden rond Kitela. terwijl de zware
nonnen van het Finsche eiland Mansl-
Jarl ln het gebied van het meer van Lado-
granaten Heten regenen op den eenlgen
van Kitela naar Russisch gebied.
Bfschoon de weg op sommige plaatsen
teel opgeblazen is, meende men tot dus-
dat de Russische divisie slaagde in
pr pogingen zich al vechtend te bevrlj-
i uit de Finsche omsingeling.
Ingesloten sovjet-troepen, wier levens-
Idclelentoevoer was afgesneden, vluchtten
I bezetenen. Tenslotte kwamen zij er toe,
Bs hun paarden op te eten.
froen Russische vliegtuigen trachtten
voor de divisie te laten vallen, viel
1 binnen de Finsche linies,
pen verwacht niet, dat de veroverde bult
i groot zal zijn als na de groote over-
ning van Suomussalmi, doch hl] zal ze-
aanzienlijk zijn.
bet offlcieele Finsche communiqué meld-
lechter slechts:
ten Noord-Oosten van het Ladogameer
Bben de Finsche troepen vijandelijke
pvallen op de eilanden afgeslagen en
posities gehandhaafd,
e Finsche troepen hebben zich van een
pis in dezen sector meester gemaakt,
irbij de vijand 500 dooden verloor, als-
de zeven tanks, vier kanonnen en een
ote hoeveelheid andere oorlogsbuit, o.a.
er dan dertig auto's van verschillende
jen.
fonited Press berichtte daarna:
pnsche offlcieele kringen bewaren het
ijgen over de groote overwinning Het
ercommando wil daarmee blijkbaar
jchtcn totdat ook de tweede divisie voor
«la zal zijn verslagen zoodat de geheele
ptelijko oever van het Ladogameer zal
i gezuiverd van vijandelijke krachten.
Ilerop volgde evenwel volgend bericht:
Naar de correspondent van de „Stock
holm Tidningen" meldt, worden de ge
ruchten volgens welke de 18de Russi
sche divisie bij het Ladogameer volko-
men omsingeld en vernietigd zou zijn,
j uit officieele Finsche bron te Hel
sinki tegengesproken.
Men gelooft, dat de geruchten ont
staan zijn, doordat bij Kitela twee Rus-
Ij'sische bataljons verslagen zijn.
de luchtaanvallen.
Bet Finsche legerbericht zegt:
lijandelijke luchtaanvallen zijn gemeld op
■Valamo-eilanden, het Ladogameer en
IJvisto. Volgens officieele rapporten zijn
ten vijandelijke vliegtuigen neergehaald,
P vier andere is dit nog niet bevestigd,
tengevolge van de luchtaanvallen op het
wster te Valamo zijn branden uitgebroken.
Jandere plaatsen was de activiteit ln de
'Jbt geringer.
Zuid-West-Finland werden bommen
porpen op Maentyluoto, Turku, Ekenaes,
ynmaeki en Haemenlinna.
Dein vijandelijke escadrilles verkenden
kustdistricten van Lovisa en Sekkijaervl.
Noord-Finland werden bommen gewor-
J °P Nurmes, Kajaani en Kuusamo, ter-
Kih lapland Ivalo en Inari werden ge-
THiardeerd, als gevolg waarvan brand uit-
|k m een kerk en een pastorie.
totaal vielen er één doode en drie
Bonden.
r'.jlet rapport van de autoriteiten van de
bvt npassleve verdediging blijkt, dat de
Jro'Russische vliegtuigen ln de week van
tot 3 Februari 6800 bommen van
■F^ende type hebben neergeworpen. 145
wond Bers werden gedood en 179 ge-
l? 'Jussen blijven pamfletten, gericht tot
K«Wrbevolklng, omlaag werpen, meest
;"Jk met de bommen,
ra schat, dat de Russen tot dusver niet
,™n 240 vliegtuigen hebben verloren
5 Flnsche machines, die neergehaald
rende?iUSfische machines zijn voor het mee-
m luchtgevechten neergeschoten.
Slechts 20 procent der verliezen is veroor
zaakt door het vuur van het luchtafweer
geschut.
Hierbij moet in aanmerking worden geno
men, dat de Russen zijn begonnen met een
frontlinie-sterkte van meer dan vijf duizend
toesteUen, de Finnen daarentegen met niet
meer dan een klein deel hiervan.
De sovjet-vliegtuigen zijn, hetzij geheel,
hetzij bijna verouderd, met een maximum
snelheid van 385 tot 420 K.M. per uur. De
machines, waarover Finland beschikt en
welke toch ook niet geheel nieuw meer zijn,
hebben het reeds met succes tegen deze
Russische toestellen kunnen opnemen en
wanneer eenmaal de nieuwe Britsche en
Amerikaansche vliegtuigen gebruikt kunnen
worden, mag een belangwekkende ontwikke
ling van de Finsche positie in de lucht ver
wacht worden.
De Deensche militaire vlieger Fritz Ras
mussen, die zich omstreeks Kerstmis als
vrijwilliger bij het Finsche vltegercorps had
gemeld, ls volgens te Kopenhagen ontvan
gen berichten In ^inland om het leven ge
komen doordat zijn toestel neerstortte.
DE HULPVERLEENING.
Na afloop van de te Kopenhagen gehou
den bijeenkomst van het comité van samen
werking der Noorsche arbeidersbeweging
hebben de voorzitters van de Deensche,
Noorsche en Zweedsche vakverbonden en
de Finsche minister van sociale zaken een
interview toegestaan aan het Zweedsche
blad „Arbetet".
De Finsche minister verklaarde, dat hij
tijdens zijn reis van twee weken door de
Noordsche landen den Indruk had gekregen,
dat in de Noordsche landen duidelijk het
verlangen tot uiting komt, Finland op ver
schillende manieren te helpen.
Hij sprak vervolgens over de maatregelen
tot menschlievende hulpverleening, doch
legde er den nadruk op, dat Finland ook
andere hulp noodig heeft. Finland verwel
komt de talrijke vrijwilligers met vreugde
en hoopt, dat hun aantal zal toenemen.
Zij. die niet als soldaat kunnen komen,
moeten als burger-arbeider komen. Wat
dezen laatsten vorm van steun betreft, ver
klaarde de minister, dat hij hieromtrent in
de Scandinavische landen besprekingen had
gevoerd en dat het resultaat hoogst bevre
digend was. Over korten tijd zullen waar
schijnlijk de eerste groepen arbeiders naar
Finland onderweg zijn.
De voorzitter van het Zweedsche vakver
bond verklaarde, dat de meest dringende
kwesties voor de Noordsche arbeidersbewe
ging thans de hulp aan Finland en de
positie der communisten zijn.^ Voorts zeide
hij. dat de oorlog in Finland de strijd om
het bestaan der arbeidersbeweging is.
Gisteren ls te Parijs de vijfde vergadering
van den oppersten oorlogsraad van de ge
allieerden gehouden.
Engeland was vertegenwoordigd door
minister-president Chamberlain, lord Hali
fax. Churchill, Kingsley Wood en Oliver
Stanley.
Frankrijk werd vertegenwoordigd door
minister-president Daladier, de ministers
Campinchl, Guy Lachambre en Champetier
des Ribes, alsmede Alexis Leger, generaal
Gamelin. admiraal Darlan, generaal Vuil-
lemln en generaal Decamp.
Aan Britsche zijde waren nog tegenwoor
dig sir Dubley Pound, sir Edmond Iron
side en generaal Ismay. -
Daladier verklaarde te betreuren, dat hi)
tengevolge van het ongeval, dat hij on
langs heeft gehad, niet naar Engeland had
kunnen komen. Chamberlain wenschte Da
ladier spoedige beterschap toe.
De raad besprak den huldigen toestand
alsmede de samenwerking. Ook het vraag
stuk der ravitailleering werd behandeld.
Omtrent alle punten werd overeenstemming
b6r6ikt
Na de besprekingen bood Daladier een
diner aan.
Officieel wordt medegedeeld dat de
Britsche mijnenveger „Sphinx'* is ge
zonken, terwijl hij naar een haven werd
gesleept.
De „Sphinx" bekwam Zaterdag averij
bij vijandelijke luchtaanvallen en werd
bij zwaar weer gesleept, daar de ma
chines beschadigd waren. Toen het
schip de haven binnenkwam, knapte
de sleepkabel en kapseisde het schip.
De bevelvoerende officier en vier
minderen toebben, naar bekend is, het
leven verloren. Vier officieren en vijf
en veertig minderen werden vermist.
Gevreesd wordt, dat zij zijn omgeko
men.
De geredden, twee officieren en vier
en veertig minderen, zijn aan land ge
bracht.
De „Sphinx" (875 ton) is een van de zeven
tien mijnenvegers van de „Halcyon"-klasse.
Het schip was op 7 Februari 1939 te water
gelaten.
HET DUIKBOOT-VERLIES.
De Fransche minister van marine
heeft gisteren verklaard, dat van de
vijf en vijftig duikbooten waarmede
Duitschland den oorlog begon tenmin
ste veertig reeds zijn vernield.
ENGELSCH VRACHTSCHIP
GETORPEDEERD.
Vernomen wordt, dat de „Beaverburn"
een vrachtschip van de Canadian Pacific,
groot 9874 ton, op den Atlantischen Oceaan
aan Engeland's Zuid-Westkust getorpe
deerd en gezonken is.
Over het lot der pl.m. zeventig man tel
lende bemanning ls nog niets met zeker
heid bekend.
ENGELSCH SCHIP OP MIJN GELOOPEN.
Tijdens het weekeinde ls het Britsche
s.s. „Portelet" (1064 ton) in de Noordzee op
een mijn geloopen, ten gevolge waarvan
twee leden der bemanning werden gedood.
Negen overlevenden zijn ln een haven aan
de Britsche Oostkust aangekomen.
De kapitein verklaarde, dat het schip na
de ontploffing nog anderhaif uur was blij
ven drijven; er konden echter geen booten
uitgezet worden. Ten slotte kwam een
Finsch schip te hulp, dat de overlevenden
aan boord nam.
POST VERLOREN GEGAAN.
De minister van posterijen heeft mede
gedeeld, dat de Britsche post, bestemd voor
Denemarken, welke op 22 en 23 Januari is
gepost, op zee verloren is gegaan door het
torpedeeren van het- Zweedsche schip
„VIdar"
Over het onderhoud, dat Gandhi giste
ren had met den Britschen onderkoning
van Indié, zooals wij in een deel onzer
vorige oplaag nog vermeldden, is een com
muniqué uitgegeven, waarin o.m. wordt
gezegd, dat „een langdurige en zeer vriend
schappelijke beraadslaging is gehouden,
waarbij de geheele situatie werd onder
zocht".
Het communiqué vervolgt: Gandhi heeft
reeds bij het begin van het onderhoud dui
delijk gemaakt, geen mandaat te hebben
van de bestuurscommissie van het congres
en dat hij niet gemachtigd was het con
gres in eenig opzicht te binden en dat hij
slechts uit naam van zich zelf kon spreken.
De onderkoning zette tot in bijzonder
heden de bedoelingen en voorstellen der
Britsche regeering uiteen. Hij legde in de
eerste plaats den nadruk op haar innigen
wensch, dat Indië den dominion-status zoo
spoedig mogelijk zou verkrijgen en dat zij
de verwerving van dien status met alle
haar ten dienste staande middelen zou be
vorderen.
De onderkoning heeft de aandacht ge
vestigd op de ingewikkeldheid en moei
lijkheid van zekere bepalingen, welke ver-
eischt zullen zijn voor regelingen, in het
bijzonder met betrekking tot de verdedi
ging.
De onderkoning heeft duidelijk gemaakt,
dat-de Britsche regeering zeer gaarne over
het geheele gebied in overleg wenscht te
treden met vertegenwoordigers van alle
partijen en belangengroepen in Indië, zoo
dra de tijd zou komen.
Hij heeft ook duidelijk gemaakt, dat de
regeering streeft naar een verkorting van
den overgangstijd en dezen op zoo doel
treffend mogelijke wijze wenscht te over
bruggen.
De onderkoning heeft de aandacht ge
vestigd op het feit, dat hij onlangs te Ba
roda heeft herhaald, dat het ontwerp voor
een federale wet, hoewel thans opgeschort,
een snellen overgang zou mogelijk maken
naar den status van dominion en dat de
goedkeuring er van door alle betrokkenen
een oplossing van vele problemen, die in
dat verband onder oogen moeten worden
gezien, zoif bevorderen.
Hij voegde hieraan toe, dat zijn aanbod
in November inzake een uitbreiding van
den raad van gouverneurs-generaal langs
de lijnen, zooals toenmaals aangegeven,
blijft bestaan.
De regeering is bereid, dit aanbod direct
ln practijk te brengen.
Met betrekking tot de toestemming der
desbetreffende partijen zou de regeering
ook bereid zijn het federale plan weer mo
gelijk te maken tot verwezenlijking van
den status van dominion en ter vergemak
kelijking van een regeling na 'den oorlog
van aangelegenheden, waartoe deze aan
leiding gaf.
Het communiqué vervolgt dan met te
zeggen, dat Gandhi uitdrukking heeft ge
geven aan zijn waardeering voor den geest
waarin deze voorstellen werden voorgelegd,
doch hij heeft duidelijk gemaakt dat zij,
naar zijn meening, in dit stadium niet ten
volle tegemoet komen aan de eischen der
congrespart.M.
Castfhi .-telde voor en de onder
koning. nas het daarmede eens dat
het onder zekere omstandigheden ver
kieslijker zou kunnen zijn voor het
oogenblik af te zien van verdere be
sprekingen inzake een oplossing van
moeilijkheden, welke zich hebben voor
gedaan.
Naar aanleiding van zijn onderhoud met
den onderkoning heeft Gandlhi nog ver
klaard: „Het groote verschil tusschen de
wensohen van het congres en het aanbod
van den onderkoning ligt hierin, dat dit
aanbod de toekomst van Britsoh-Indië in
laatste instantie door de Britsche regeering
bepaald wil zien, terwijl het congres van
tegenovergestelde meening is. Het criterium
voor werkelijke vrijheid, aldus gelooft het
congres, bestaat voor het Indische volk in
een eigen lotsbepaling zonder inmenging
van buiten. Lk zie geen weg voor een vreed
zame en eervolle regeling met Engeland,
benzij dit groote verschil verdwijnt en Enge
land toegeeft, dat Indië bhans zijn eigen
constitutie en status moet vaststellen. Als
dit gesohied is, zuUen de andere kwesties,
zooals die van de bescherming der minder
heden, de vorsten en de Europeesche belan
gen, vanzelf geregeld worden".
CONVENTIE DER DEMOCRATISCHE
PARTIJ TE CHICAGO.
Chicago ls gekozen als de stad, waar de
democratische partij haar conventie aal
houden, die den candidaat voor de dit jaar
te houden presidentsverkiezingen zal aan
wijzen.
Roosevelt verklaarde, dat de sjaeculatieve
beschouwingen omtrent zijn derden termijn
vermoeiend worden en dat hij zijn plannen
zal pu'bliceeren op een door hem zelf te be
palen tijdstip. Tegelijkertijd daagde hij zijn
critici, die beweren, dat het land door de
New Deal „op de flesch gaat" uit door een
aanbod om statistisch te bewijzen dat de
nationale economie indrukwekkenden voor
uitgang heeft getoond onder de New Deal.
DE AMERIKAANSCHE NEUTRALITEIT.
Volgens een telegram van Associated
Press uit Washington is de regeering tot
het besluit gekomen om zioh zoo veel mo
gelijk te onthouden van het zenden van
verdere scherpe nota's aan Engeland be
treffende neutraliteitskwesties. Het tele
gram zegt „ln de toekomst zullen kwesties,
die opkomen tusschen de beide regeerin
gen, naar men verwacht, bijna geheel afge
handeld worden door persoonlijke bespre
kingen tusschen de ambtenaren in
Washington en den Britschen ambassadeur
of tusschen Britsche ambtenaren en den
Amerikaanschen ambassadeur in Londen.
Dit waar men in nota's een rechtstreeksohe
aanmoediging voor Hitier zou Minnen zien.
Uiteraard zou deze gemelde nieuwe poli-
tiek er van afhankelijk zijn, dat zich geen
verdere ernstige schendingen van Britsche
zijde zullen voordoen van de Amerikaan
sche neutrale rechten".
POSEN WORDT RIJKSGOUW
t WARTHELAND.
Het Duitsche Staatsblad publiceert het
volgende decreet van den Fuehrer en rijks-
kanselier
„Mijn decreet over inlijvlng en bestuur
der Oostelijke gebieden van den 8sten Oc
tober 1939 wijzig ik aldus, dat de rijksgouw
Posen in de toekomst genoemd wordt
„Rijksgouw Wartheland".
BINNENLAND.
Men vreest ernstige was der groote rivieren
(Binnenland, 3e Blad en Laatste
Berichten, le Blad).
Generaal-majoor H. F. M. baron van Voorst
tot Voorst naar den Generalen Staf
(Binnenland, 3e Blad).
De bloemenhandel door vorst en exportver-
lies in moeilijkheden (Binnenland, 3e
Blad).
Inbraak in juwelierszaak
(Gemengd, 3e Blad).
te Amsterdam
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille markt Lustelooze stemming
Amerikanen onveranderd Beleggin
gen kalm.
BUITENLAND.
Rond den strijd in Finland (le Blad).
De verlieslijst ter zee. Ook een Engelsche
mijnenveger slachtoffer (le Blad).
Britschen onderkoning
Gandhi bij den
(le Blad).
Dc
opperste oorlogsraad der
heeft te Parijs vergaderd
geallieerden
(le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.'
Meest zwakke Oostelijke tot Zuid-
Oostelijke wind. Betrokken tot
zwaar of halfbewolkt. Aanvankelijk
met jnist. Waarschijnlijk in het
Zuiden nog een weinig regen, wei
nig of geen neerslag in het Noor
den. In het Noorden lichte vorst
tot temperatuur om hét-vriespunt.
Matige tot lichte dooi in het Zui
den en midden.
NEDERLANDSCHE REIS VEREENIG ING.
Een Amsterdamsche avond.
Voor de afdeeling Leiden van de Neder-
landsohe Reisvereendging had de Vereeni-
ging voor Vreemdelingenverkeer te Amster
dam gisteren een zoogenaamden „bonte Am
sterdamsche avond" georganiseerd, welke
gehouden werd in de kleine Stadszaal. Het
openingswoord werd gesproken door den
voorzitter van de afdeeling Leiden der
NR.V., den heer Van der Horst, die er zijn
voldoening over uitte, dat nog zoowelen ge
komen waren ondanks slechte wegen en
mist en er op wees, dat het bezoek nog be
duidend grooter zou zijn geweest indien niet
vele leden ziek waren geweest. Hij verwel
komde vervolgens de heeren Uges (Nono)
en Beets, die namens de Amsterdamsche
V.V.V. zouden optreden en deelde later nog
mede, dat op 29 Februari in den Burcht een
.schrikkelavond" zal worden gehouden.
Hierna trad de heer Uges voor het voetlicht
om direct zijn gehoor te boeien met een
geestige toespraak ter inleiding van een
vertooning van lichtbeelden (stille beelden)
van onze hoofdstad. Karakteristieke plekjes
zag men op het doek verschijnen, bekende
gebouwen, kerken, torens, café's, pleinen,
grachten, enz. en een toelichting van
„Nono" werd daarbij in hooge mate op prijs
gesteld Er volgde voorlezing van een hoofd
stuk uit Nono's boek „Amsterdammers", dat
goed voorgedragen als het werd her
haaldelijk de lach deed opklinken, terwijl
de heer Uges na de pauze vertelde van een
bezoek aan Amsterdam, zooals hij zich voor
stelde dat de „man uit de provincie" dat
maken en genieten zou. Speciale coupon
boekjes stellen de gasten in staat vooraf
alles te betalen, zoodat zij eigenlijk zonder,
geld op zak naar de hoofdstad kunnen
trekken en wat zij daar in een enkelen dag
en avond kunnen bewonderen en van wat
zij daar kunnen profiteeren schetste spreker
op de hem eigen, grappige wijze, waarnaar
het altijd weer een vreugde is te luisteren.
Tenslotte heeft een door den heer W.
Beets Jr. opgenomen film van de hoofdstad
(een film, die in velerlei opzicht uitstekend
verzorgd was) nog de aandacht gevraagd,
waarna de heer Van der Horst de heeren
Uges en Beets onder warm applaus der aan
wezigen dank heeft gebracht voor de voor
treffelijke wijze, waarop zij de Leidsohe
N R Y.-leden op dezen avond hadden bezig
gehouden en nader tot Amsterdam, het Ve
netië van het Noorden, hadden gebracht.
Gistermiddag is de 49-jarige wegwerker
J. K„ die onder de gemeente Sassenheim
behulpzaam was bij het sneeuwruimen, met
zijn linkervoet onder een slede bekneld ge
raakt. waardoor dit lichaamsdeel inwendig
gekneusd werd. Hij werd per auto naar zijn
woning aan de Rijn- en Schiekade alhier
gebracht, waarna de hulp van den E. H. D.
werd ingeroepen.
