KONING WINTER
UYLENSPIEGHEL J
3 fel
^gang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 3 Februari 1940
Derde Blad
No. 24497
WEK UW LEVER-GALOP
Htfïi?
SS? aarheen
WEEKOVERZICHT
'Jia een s00rt non-agressie-
„Europa scheldt wel op me, maar wat zal er gebeuren als ik weg ben
De ontwikkeling van
ons Bankwezen
De winstbelasting.
In den
ev*lta
L1-
L '■mi?
|vtr sW 1
101 'Itel.
en toiii'
Srïef>'
>nuul^
het Westen de oorlog nog
«_»91, beeld vertoont, behoeft het
Deenï dat de actie' althans voor
i.S00i?'.l sprake mag en kan zijn,
B?'t redevoeringen, met daar-
erij it wendbare diplomatieke be-
ilnntr r'.erlngen, we hebben er gehad
Enselïj, Daladier, Hitler en Cham-
van ,-j, let de hand op het hart, wat
n beter van geworden? Eerder
wn J1 ;tft thans officieel gesproken
ndlnitfijjaohders opgemerkt. Hij be
en gtj;,, geheel tot die klasse rede-
>e cv., its op dreef zijn, wanneer zij
Weïïten gaan en in zijn tweede
dat niet, sprekende namens
hsNu over de neutralen geen
«ft)»
den Fuehrer kwam onver-
onverwacht. Op zich zelf ge-
5 ft Dille reden voor een herdenking
»n t»-.den verjaardag van het aan
.en van het nationaal-socia-
chland, zij het natuurlijk op
«al, gelet op den oorlogstoe-
:nJJ[ -kelijke feesten uitsluit. Toch
,|en .nvankelijk, dat er niets zou
igoed ii t opeens bericht kwam, dat
ruiiktjDCh nog voor de radio zou
vet 'aar hij zijn rede zou houden,
«t i!#: laatste oogenblik geheim ge-
df s aar onder den druk van den
*'f? uenchen. Gezocht was deze
,rj, -'-liter allerminst.
J* Chamberlain spraken los van
aanleiding.
ort u devoeringen hebben, goed be-
eluio» nieuws opgeleverd, waren
en ^versterking" voor eigen land,
Wneh; uit, hetgeen de Engelsche
len in de neutralen opmerkte,
'•{jji hield zijn bekende philippica
n* lesverdrag van Versailles, wat
,,'^'id afgezaagd wordt en ver-
Hfkt w-geen het natlonaal-socialisme
!B1(1 gebracht. De toon was, zooals
iloetajd zijn, scherp ironisch en aan-
mt: aal tegenover Chamberlain en
J in h
;ing voornamelijk tegen het
t nu te keer, Chamberlain prees
ito L3ritsche rijk had gedaan op het
y^"'ich gereed maken voor iedere
naar li
ook 'ai de Britsche premier Chur-
i teerde en het volle recht der neu-
irai de om zelf te beslissen over de
«rc m houding, ging deze rede het
Mrósch gebruik" te boven. Toch
■*J* amberlain de neutralen in dui-
"■hrden op hetgeen zij in eigen
lasten wenschen, willen zij zich
8,.,i volgens inzicht van Londen|
I'd?. I
^Voeringen dus en geen van alle
iiden vrede nader gebracht, in
ns tölfs mag men constateeren, dat
s se-r stuk den vrede verder hebben
1. De diverse doelstellingen wer-
«ten overeind gehouden en zoo-
li™ tan de partijen feller dan ooit
'ilkaar. Uit den aard der zaak
.allen, dat de overwinning zeker
[novertuigende bewijzen zullen
Ir reten worden; met woorden wint
f.-j -orlog niet, al zou het wellicht
ok»: zijn, gelet op de menschen-
een andere oplossing zal vergen.
wordt gevoed en deze is steeds
te raadgeefster gebleken.
belijdt men, hoe langer de oorlog
Uur-Ier af op het hellend vlak van
van de tegenpartij, ook al weet
aarvan nooit sprake zal kunnen
hetgeen wij van den beginne
Iben gevreesd: Versailles vindt
.andigen verdediger, maar hoe,
raks weer het „gevoel" de over-
MtEjudt na veel ellende en ramp-
iua
inzelfsprekend, dat men aan de
l dat de oorlog zal worden voort-
iet bittere einde, allerlei ideeën
ii rat op een gegeven oogenblik deze
■j rlog zal moeten overgaan tot een
oorlog, het is onafwendbaar
de aanvaller zijn?
d, zegt de een, omdat het regiem
zal worden iets te doen.waar
praak ten spijt, het Derde Rijk er
i slechter en slechter komt voor
niet waar, een kat in nood doet
gen. Neen, zeggen anderen, de
tui-n zullen, na zich tijdens de win-
:n te hebben kunnen voorbereiden
:hterstanri te hebben kunnen in-
t tot den aanval aangorden, omdat
dit stilzitten beu worden. De tijd
n wie gelijk heeft!
breiding van den oorlog is nog
pjke. Finland ondervindt overal de
k ogeiyke sjnmpathie, die zich ook
U' uit in daden, doch juist niet in
lie het land het meest noodig
jjecte hulpverleening. Gelet ophet-
RussLsche pers schrijft, lijkt het
S'P, dat het Italië is, dat nog het
•steert op dit gebied! Vreemde te-
O
.Balkan? Daarover zal men kun-
[fleelen na de bijeenkomst der Bal-
nte te Belgrado, die juist gisteren
j.Hvang heeft genomen. Verbazen
zeker niet, dat daaromtrent de
^genstrijdige berichten de wereld
..iJigeslingerd, gelet op hetgeen op
Si J,. Wanneer daar eens een
l s^anc^ 20U kunnen wor-
3ra.cnt, dan zouden verrassingen
uitgesloten mogen worden ge-
iC° j tegenstellingen zijn te
[|>m daaraan te kunnen gelooven.
lie tegenover elkaar:
Italië en steunt de Italiaan-
dingen om Roemenië te bewegen
■t Hongarije en Bulgarije te ver-
ïië, het. meest bedreigde land ook
de Roemecnsche petroleum bovenl
Üd is ontbrand tusschen beide oor-
nde partijen, wil blijkbaar 'n garan-
Balkan-entente naast die van Enge-L
Frankrijk tot handhaving van dea
luo. Griekenland, eveneeas doorhetl
gegarandeerd, maar in vriendschap
tot Italië, neemt een tusschen-
int in en Turkije noemt zich, hoe-
en belligerent, toch niet neutraal
aande naast het Westen,
daarnaast de visie van Hongarije,
garije om te zwijgen over Italië,
land en Rusland Het is een
cocktail, die moeilijk verteerbaar is en ze
ker is het onmogelijk te voorspellen, of
het nuttigen daarvan tot vroolijkheid zal
stemmen dan wel of de dronk kwade ge
volgen zal hebben.
Op papier is de Balkan-entente reeds
voor zeven jaren verlengd, maar wat zegt
een papieren-verdrag op zich zelf?
Tegenstelling op tegenstelling is het, wat
men aanschouwt op dit ondermaansche!
Laat ons afwachten, welk resultaat Bel
grado zal opleveren. Hooge verwachtingen
durven wij niet te koesteren, waar blijkbaar
het eigen belang blijft domineeren over
het groote algemeen belang van den Bal
kan, gebaseerd op de spreuk „De Balkan
voor de Balkan-landen".
In het Verre Oosten blijft de situatie on
gewijzigd. Met het aan de macht komen
van de regeering Yonai in Japan blijkt
practisch minder te zijn veranderd dan
aanvankelijk werd aangenomen, ook al was
het duidelijk, dat Japan geen nederlaag in
China zou durven aanvaarden al was het
ook nog zoo mooi verhuld. Engeland voert
inzake het Japansche protest over het weg
halen van een en twintig Duitschers van
de „Asama Maroe" het bekende systeem
van uitstel en nog eens uitstel, tevens met
woorden de Japansche volksmeening zoo
veel mogelijk streelend en Amerika blijft
als stok achter de deur behouden het feit,
dat het handelsverdrag opgehouden heeft
te bestaan. In China wil Japan z.g. de
rechten van derden erkennen, maar hoe
zich dit rijmt met de voorgestane nieuwe
orde?
Tsjang Kai Sjek toont minder dan ooit
neiging om het hoofd in den schoot te leg
gen en vindt daarbij steun in de misluk
king der pogingen om de grenzen tusschen
Mandsjoekwo en Mongolië tot een oplosr
sing te brengen. Opzet of betooging?
(Van onzer, financieelen medewerker).
Nog steeds moet de economische oorlog
in het Europeesch machtsconflict de spits
afbijten, economische oorlog dan bedoeld
in de ruimste beteekenis van het woord.
De door de Duitschers ontketende lucht
en zee-aanvallen cp Britsche schepen be
oogen tenslotte niet anders dan een eco
nomische tegenblokkade van Engeland in
het leven te roepen. Dat deze niet zal
gelukken, moet als nagenoeg zeker wor
den beschouwd, doch dat de pogingen er
toen onnoemelijk veel ellende en schade
veroorzaken, kan niet worden betwijfeld.
De vernieling van scheepsrulmte op zich
zelf reeds beteekent een hoogst ernstige
vernietiging van kapitaal en van de resul
taten van verrichten arbeid. Het is te
vreezen, dat zij in omvang nog zal toe
nemen en een sterke dading in de be-
beschikbare scheepsrulmte zal teweeg
brengen.
Op de jongste ontwikkeling van ons
bankwezen hebben twee jaarverslagen
thans het licht kunnen werpen. De Rotter-
damsche Bankvereeniging is, ondanks het
zware verlies door de déconfiture van
Fuhrmann en Co., in staat geweest, over
1939 haar bruto- en netto-winst zeer be
hoorlijk te handhaven en zij kon dan ook
een onveranderd dividend van 5"/o decla-
reeren. In zekeren zin zijn de vier oor
logsmaanden verantwoordelijk geweest
voor deze gunstige ontwikkeling. De hoo-
gere rentestand heeft immers de winst op
„rente en wissels" in zeer gunstigen zin
beïnvloed, terwijl ook de wissel-arbitrage
tot de hoogere winst heeft bijgedragen.
Tegenover een daling der crediteuren (op
potting en kapitaalvlucht) staat een stij
ging der debiteuren uit hoofde van een
actiever financiering van sommige takken
van ons bedrijfsleven. Of deze gunstiger
tendentie in ons nationaal bankwezen in
1940 zal voortduren, kan op dit oogenblik
nog niet worden vastgesteld. De jongste
daling der rentekoersen, mede onder den
psychologischen invloed der herwaardee-
ring van het goud der Necierlandsche Bank,
stemt in dit opzicht niet hoopvol. Dat in
tegenstelling tot het nationaal bankbe
drijf het internationaal bankwezen een
zware veer heeft moeten laten, blijkt uit
het verslag van de Handel Mij. H. Albert
de Bary en Co., die bij een aanzienlijk
lagere winst het dividend heeft moeten
passeeren (vorig jaar 5"/o).
Haar crediteurenrekening is liefst ge
daald van f. 45.8 of f 29.1 mlllicen, wel een
teken, hoe zwaar de kapitaalvlucht dit
concern hééft getroffen Dat haar liqui
diteit niettemin zeer ruim blijft, moet aan
het uitnemend beleid der directie worden
toegeschreven Toch rijst thans reeds de
vraag, of Amsterdam ooit zijn oude positie
als internationaal kapitaalcentrum zal
kunnen herwinnen.
De winstbelasting, die inmiddels reeds
door een opcenten-aangroeisel tot 11'
pCt. is uitgedijd, trekt nog steeds aller
wegen belangstelling, omdat elke onderne
ming individueel thans aan het rekenen
slaat In hoeverre zij er door getroffen
Ik heb de hoop op warmen regen thans
definitief opgegeven. Zelfs de Elfsteden
tocht heeft koning Winter niet kunnen
vermurwen. De vorst is gebleven, zoo ook
mijn neusverkoudheid en de scherpe wind.
Nog altijd is de gootsteenafvoerpijp van
mijn goeden vriend Van Puffelen bevroren
en de stuifsneeuw blijft half Nederland
nog afdoender blokkeeren, dan de Gealli
eerden zulks Duitschland doen. Ware het
niet, dat nobele burgemeesters met een
sterk-democratischen inslag in de Vecht
streek met hun auto's de bestellingen der
banketbakkers hunner gemeenten uitvoer
den, deze dorpen zouden zelfs van zoutjes
en taartjes verstoken blijven. De vogelen
verlaten ons land om hun toevlucht te
zoeken in warmere omgeving, zooals daar
zijn Groenland, IJsland en Alaska. Om de
tien passen komt men razende auto's vol
zakken cokes en anthraciet tegen. Kachels
en haarden zwelgen per dag twéé dagen
mijnen-productie op U gelieve dit niet
na te rekenen, want het klopt niet, maar
het klinkt zoo aardig in verband en uit
bus en tram puilen de passagiers als tros
sen druiven uit een hoorn des overvloeds.
Het is érg en het ergste is, dat De
Bilt dóórgaat met van die ondergekoelde
narigheid te voorspellen. Zoo komt een
mensch er toe de naargeestige bewering
te gelooven van een Amerikaanschen ge
leerde, dat wij stiekumpjes een nieuwen
ijstijd zijn ingewandeld. U en ik herinneren
ons den eersten ijstijd niet als ik mij
wél herinner van de schoolbanken was die
van twintig tot dertig duizend jaar gele
den maar wij hebben geleerd, dat in
dien barren tijd reusachtige Pool-gletschers
over Europa schoven, hier en daar zwerf
blokken deponeerden uit Scandinavië
die onze dorpsche voorouders naar hun
brinken sleepten om er mee te kunnen
pronken in het geërgerde aangelaat hun
ner naburen en den Hondsbrpg in
Drenthe ontplooiden. Dat Pool-ijs, aldus
de Amerikaansche geleerde, die zeker even
is wezen kijken, kruipt opnieuw op Europa's
hart af, en ik mag lijden dat het een beetje
ópschiet, want er zijn hier in dit oude
werelddeel nogal gemoederen, die noodig
es wat moeten afkoelen.
Zoo gaan wij terug naar den toestand
van twintig duizend jaar geleden; „Als ik
het al niet gedacht had!", zei tante Fre-
derika voldaan, toen ze het las. waaruit
U kunt afleiden, dat tante Frederika ge
regeld naar de radio luistert. En nu zou
ik alleen maar willen weten, of de komen
de Ijstijd oorzaak is van Europa's huidige
dolle bui of gevolg? Misschien is hier
sprake van een wisselwerking; in elk geval
lijken wij met gasmaskers op weer precies
op Neanderthalers met Heidelberger on
derkaken en ik snap niet, dat er nog pro
fessoren zijn, die naar de befaamde „mis
sing link" zoeken. Mij dunkt, het wémelt
thans op aarde van „missing links" en wat
mij betreft, ik had .ze graag blijven missen.
Nu is een „missing link" zoodra-die niet
meer gemist wordt, natuurlijk niet „mis
sing" meer, zoodat wij thans moeten spre
ken van „gevonden links", dat, zij het ook
niet létterlijk, bést kan worden vertaald
met „linke jongens" of is het U niet op
gevallen, dat vele staatslieden tegenwoor
dig zoo op inbrekers lijken in hun gedra
gingen althans? Ik wil niks beweren van
den heer Stalin ook al ls-ie geen be
vriend staatshoofd maar vóór mij ligt
een foto van den rooden caesar en ik moet
zeggen enfin, laat ik maar liever zwij
gen. De Finnen spreken wel voor mij.
Een nieuwe Ijstijd, jawél. In plaats van
de mammoeths htans de tanks ach, dat
zij even stevig invroren als die oer-reuze-
olifanten met hun krultanden en in
plaats van den holenbeer nu de mensch
in zijn schuill élder. De tank is gevaarlijker
dan de mammoeth en de mensch dan de
holenbeer maar dat is dan ook het
éénige, dat wij twintig duizend jaar na den
eersten Ijstijd hebben bereikt
Ik kan niet zeggen, dat ik er bar trotsch
op ben
en u zult '8 morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-
gal ln uw ingewanden doen vloeien. Wanneer
deze stroom van lever-gal onvoldoende is, ver
teert uw voedsel niet, het bederft. U voelt u
opgeblazen, u raakt verstopt. Uw lichaam is
vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u
ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lap
middelen. U moet CARTER S LEVER-PIL
LETJES nemen om deze liter lever-gal vrij te
doen vloeien en u zult ueen geheel ander ensch
voelen. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de lever-gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers
en drogisten, f. 0.75.
1221
(Tngez. Med.)
wordt. Op twee gevolgen dezer belasting
zij hier in het kort gewezen. In de eerste
plaats zal ook de Nederlandsche Bank ten
aanzien van haar herwaardeeringswinst
van f.29.9 millioen aan de belasting wor
den onderworpen. In de tweede plaats
beteekent zij de nekslag voor die beleg
gingsmaatschappijen en holdingmaatschap
pijen, die niet meer dan 25 pCt. van het
aandeelenkapitaal van een bepaalde on
derneming in haar bezit hebben: deze
zullen immers door een dubbele winstbe
lasting worden getroffen Dit gelat bijv.
een onderneming als het Rotterdamsch
Beleggingsconsortium en de Dordtsche Pe
troleum Industrie-Maatschappij Het is te
verwachten, dat pogingen zullen worden
aangewend, om door een amendement het
onheil voor deze maatschappijen af te
wenden.
De lustelooze houding van New-York
blijft de stemming te Amsterdam in de-
primeerenden zin beïnvloeden Dc pra-h-
tige kwartaal- en jaarcijfers der Bethle
hem en U. S, Steel hebben hieraan hoe
genaamd niets veranderd, omdat uit de
uiterst conservatieve dividendpolitiek de
zer machtige ondernemingen blijkt, dat
men daar weinig gerust is op de ontwik
keling der Amerikaansche conjunctuur. De
belangrijke daling in de bedrijvigheid de-
staalinri'- trie van 82 pCt vorig- -c-1:
77 pCt. deze week, is ongetwijfeld v--
aanwijzing van een zekere kentering. De
wel zeer kortstondige „oorlogshausse"
schijnt zich reeds volkomen overleefd t»
hebben.
(Nadruk verboden).
