UYLENSPIEGHEL J Arita over Japan's buitenlandsche politiek Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 1 Februari 1940 Derde Blad No. 24495 jland's huidige politiek niet ur-imperialistisch, meent de oorsche minister, Prof. Koht SANOSTOL KERK- EN SCHOOLNIEUWS k Finland ra, ou was de laatste jaren merkwaardig yeesd voor een aanval op de Sovjet-Unie Holland's welvaren! In den Neutraliteit blijft gehandhaafd LUCHTVAART Afscheid te Zwammerdam in.-' lui.: ElJ, <n.) fgen. Maar :h, en de mee wist, elnnfHp" Ho i handelde te principieel toen I met Rusland en niet met -njNpd een niet-aanvalsverdrag i daarmede rechtvaardigt Ber- ÜDrvis zijn onverschilligheid jegens l ]5 he zaak!" 'itiEN'S SCHATKIST WORDT p ZWAAR BELAST. 8U> lv C:muari. Eergisteravond ver- ,vr nenigte Noren, jonge Noren voor den ingang van een der "~"*5 hier. Binnen, in de hall, was fototoestellen in het gelid ge- l'Qie lampen beschenen twee bjuist uit Stockholm aangeko- i en zijn „opvolger" Maki, de aet.lsche hardloopers. Nurmi, nu is al historie geworden, maar 1 if; nog precies zoo gevleugeld als n voeten waren. Maki, al loopt Ier, legt het in roem nog tegen aar de journalisten hadden voor ieiceer toch bijzondere belangstel- kwam recht van het Ladoga- D was hem aan te zien. De Fin- nljpend tekort aan manschap- IOCia moeten zij hun soldaten for- is vechten ze vijf etmalen aan zonder slaap! om daarna ust te krijgen en opnieuw te gj laki had juist zoo'n overspan- achter den rug. toen hij op zijn regeering ijlings naarHel- )m er te vernemen, dat Nurmi «koren waren om als propagan- Finland naar Amerika te trek- zou Buziau zeggen, „goed be er dan een toespraak van een neer dan een rondreis van een een historicus, „werkt" ginds, van de hypersuperlatieven, het n een paar hardloopers. Nurmi uilen in Amerika stellig met geestdrift ontvangen worden, en voor honderden microfonen a interviewen dat het een aard féteeren dat ze niet weten hoe en maar of zij ook zullen be- zlj bereiken willen: of zij Ame- krijgen tot grootscheepscher ing dat blijft, voor mij al- vraag. Zij zelf lieten zich niet hardloopers verstaan immers de op de vlakte te houden! En noe. De zes uur, die ze in Oslo en, besteedden ze wijselijk aan en de journalisten hadden het lleen de radio wist nog een n-speech van Nurmi op een Maar het was een Fin- de omroeper, die er vertelde 's avonds eloofde", dat Nurmi „ongeveer le" zeiLaat mij U de speech het was een rijtje loftuitingen h adres, vergezeld van een slot m elke hedendaagsche Finsche volgt: help meer! Help méér!! mer was de Finsche minister zaken Fagerholm, die nu een aakt door de drie Scandinavi- i Zijn taak is er naar. Wat hij ;ft, stelt ons ineens voor een van kanten van alle oorlogsgeweld: ■.zoekt een heenkomen voor een ioen Finsche kinderen. Denk u ilik in wat het zeggen wil! Fin bij na een half millioen men- 1.000) moeten „evacueeren" woord voor een nare zaak en lf millioen zijn bijna 250.000 kin- Is komen zij uit de gevaarlijkste it de Zuidelijke steden Aabo, flborg, of uit het industriecen- marfors. Anderdeels werden die ïeëvacueerd, opdat vader wat :r zou kunnen vechten en moe- botta" of als plaatsvervangster an in fabriek of op kantoor, bur- zou kunnen verrichten. En zoo sche regeering met het vraag- 150.000 kinderen, die in een oor- land lastposten zijn. Gelukkig larde en verwarde wereld haar de kinderen nog niet gansch en ;esloten. Er zijn hier fabrieken, ;den om duizend, tweeduizend. 1 kinderen onderdak, voeding, m verstrooiing te bezorgen, en particuliere hulpvaardigen ont- warempel niet. Maar wie durft en, dat deze spontane bereidheid st einde van den oorlog zal uit- i dan nog: wie heeft hoogte van die deze volksverhuizing van al n teweeg brengt zoowel in de »n hun ouders als in hun eigene? VOOR DE VRIJWILLIGERS, jls gruwelijk. Ik zat gisteravond |met een Noorschengeneraal (b.d.) er leiders is van den vrijwilligers- br Finland. Tegen de duizend jon- en naar schatting tegen de tien- ionge Zweden zijn in de laatste Tornea beland in de oefenkam- ens in Noord-Finland". waar de /e generaals Ignatius en Malm- voorbereiden voor den strijd bij bij Kemijarvi. Mijn generaal sprak vrijwilligers met trots. Hij vertelde prachtige uitrusting, die per man rsche kronen kost, van hun wit- ki's, hun zware wollen vesten, hun elijk physiek. Maar hij vertelde zij althans eenigerrmte verzekerd egen blijvende invaliditeit-, en hun zullen althans wat ontvangen, in- van Salla of Kemijavi niet terug- Mijn generaal was waarlijk geen Zoomin als het Noorsche volk aar vrede, oorlogzuchtig is. leder- hoopt op vrede, verlangt naar s/S/y. ..-+\#ësri vrede. Maar ook ziet iedereen in, dat de Finsche zaak een Noorsche of zoo gij breeder wilt: een Noordsche zaak is. I Want wat zou doodelijker zijn voor den Noorsch—Zweedschen democratischen geest dan de dictatuur van Josef Stalin? Die vraag behoorde tot de vele, die ik vanmorgen stelde, toen ik bij den Noor schen minister van Buitenlandsche Zaken, prof. dr. Koht, op bezoek was. Minister Koht deelt het lot van zijn ambtsgenooten over de geheele wereld: hij heeft ontzag lijk veel om handen, en het meeste ervan is onplezierig. Zijn taak is het, het evenwicht te bewa ren tusschen sterk pro-Finsche gevoelens van het Noorsche volk en de neutraliteits positie van den Noorschen staat. Zijn bu- reau ligt zoo vol paperassen, dat ik, die schuin tegenover hem zit, niet meer van i hem zien kan dan het hoofd, dat geken merkt wordt door een paar zware, omhoog stekende, wenkbrauwborstels. Minister Koht dogmatisch marxist, professor in de geschiedenis, bestuurt sedert vijf jaar het Sanostol, het natuurlijke levertraan product met sinaasappelsmaak, be hoedt hem voor het in Nederland (óók in den zomer) steeds dreigende vitaminen-tekort. Het lekkere lever traan-product dat ook de allerklein sten dolgraag lusten en dat hun spelenderwijs een ongekend gehalte aan groei-vitaminen toevoert. Ook voor volwassenen is er geen beter tonicum dan Sanostol. Per flacon f. 1.40; voordeeliger is de „familieverpakking", die 2lh maal zooveel bevat en slechts f. 2.75 kost. „Het lékkere levertraan-productF BROCADES-STHEEMAN PHARMACIA Dr. Koht. Noorsche departement van buitenlandsche en in die jaren heeft hij zijn-zorgen hand over hand zien toenemen. Natuurlijk komt ons gesprek dadelijk op Finland. „Sedert 1935 heb ik", zegt de Minister mij, „ervoor geijverd, dat Finland zou deel- 6862 (Ingez. Med.) nemen aan de besprekingen van de zooge naamde Oslostaten. Tevoren was er wel eens een Finsche de legatie bij de conferenties aanwezig ge weest, maar toen ging het alleen om eco nomische kwesties. Na 1935 heeft Finland ook aan de politieke besprekingen deelge nomen, en sindsdien hebben de Russen altijd de voorstelling gehad, dat het Scan dinavische blok tegen hen gericht zou zijn. Ik heb de laatste jaren steeds sterker den indruk gekregen, dat de Russen in een voortdurende vrees voor aanvallen leven. Litwinof's politiek was gericht op de tot standbrenging van niet-aanvalsverdragen met alle belendende en nog 'n aantal niet aan Rusland grenzende staten. Toen ik zelf in Moskou was, heeft hij ook Noorwegen en tezelfdertijd Zweden een niet-aanvals verdrag voorgesteld, maar wij zijn daarop niet ingegaan, mede omdat wij geen grens met Rusland hebben. In latere contacten is Rusland op die zaak niet meer teruggeko men." En Finland? „De Finnen hebben een niet-aanvalsver drag met de Russen gesloten. Een voorstel van Duitschen kant tot het aangaan van een soortgelijk pact wezen zij van de hand. Dat deden wij ook, maar Finland behan delde. naar mij voorkomt, die aangelegen heid wat te principieel. Nü grijpt Duitsch- land de niet-tot-standkoming van dat ver drag aan als rechtvaardiging voor zijn on verschilligheid jegens de Fjnsche zaak." „Ik heb sterk den indruk, dat bij de Duitsch-Russische besprekingen Finland niet op het tapijt is geweest. Veeleer geloof ik, dat Rusland en Dultschland elkander toen verzekerd hebben, dat zij geen plan nen tegen Finland koesterden, en dat de j overval van Rusland op Finland ook voor de Duitschers een onaangename verrassing is geweest. Onaangenaam, omdat Rusland naar machtsuitbreiding streeft, die ook ten koste van Duitschland komt en omdat Rus land nu zelf alles noodig heeft, wat ae Duitschers uit de Sovjet-Unie hoopten te zullen krijgen. Voor de Finnen is het hard, dat zij, die jaar in jaar uit door de Russen van een veel te pro-Duitsche gezindheid beschuldigd werden nu van Duitschen kant moeten hoeren, dat zij zichzelf hebben teruggetrokken en derhalve van Duitsch land niets kunnen venvachten. Maar zegt minister Koht in de buitenlandsche po litiek komt de rechtvaardiging veelal ach ter de beslissing aan. Men neemt een be paald standpunt in, en motiveert het ver volgens. Er is voor elke houding altijd wel een motief te vinden".... Ook voor die van Rusland? „Ik geloof niet, dat het aangaat te mee- nen, dat Rusland's huidige politiek een puur-imperialistische is. Er steekt ook een stuk ideologie in, en, zooals gezegd, een merkvaardige vrees voor een aanval op de Sovjet-Unie. Die is overigens in omgekeer- d.en zin, hier in Noorwegen ook te vinden. Maar wij hebben formeel geen redenen om te gelooven, dat Rusland het op Noorsch gebied begrepen heeft. De Russische ï^gee- ring heeft zelfs uitdrukkelijk het tegendeel verklaard, wat natuurlijk niet wegneemt, dat v/ij op alles voorbereid moeten zijn en de uiterste zorg aan onze verdediging be steden." Hoe is, in verband daarmee, de positie van de schatkist? „Wij mogen niet klagen. Het begrootings- jaar hier loopt van 1 Juli30 Juni. Over het afgeloopen jaar hadden wij ondanks een uitgavenstijging van 500 millioen tot 660 millioen kronen per jaar, een ongekend groot overschot. Maar voor het loopende jaar moeten 200.000.000 kronen besteed worden voor economische en militaire ver dediging. Die zullen wij niet uit de loopende hi komsten kunnen financieren. Een beroep op het publiek voor een leening van circa honderd millioen kronen zal wel niet kun nen uitblijven." In den loop van het gesprek heeft mi nister Koht van mij gehoord, dat ik naar Finland wil reizen en wellicht via Noor wegen zal terugkeerenals ik een Noorsch visum heb. Dat is onder de huidige omstandigheden niet in een ommezien te krijgen. Maar de minister wijst mij een ge makkelijk begaanbaren weg. Via den chef van den Noorschen regeeringspersdienst be land ik bij dien van het centrale passen- kantoor, en een uur nadat ik Victoria Ter- rasse. waar het „Utenriksdepartementet" van minister Koht in een rij andere mini steries ligt, verlaten heb, prijkt een „terug keervisum" in mijn paspoort. Nu de papie ren in orde zijn en ik van vrienden een formidabele wol venpelsjas te leen heb ge kregen, kan ik verder. Morgenavond moet ik, volgens mijn program, in Stockholm zijn (Nadruk verboden) (Auteursrecht voorbehouden) De Japansche minister van Buitenland sche Zaken, Arita, heeft in den Landdag een rede gehouden over de buitenlandsche politiek van Japan. Onze politiek, aldus Arita, beoogt de samenvoeging van onze krachten en die van het nieuwe China, dat bevrijd zal worden van allen anti-Japanschen en pro-komintern invloed, met het ge meenschappelijke doel, een nieuwe orde in Oost-Azië te scheppen en te geraken tot vriendschappelijke na buurbetrekkingen, gemeenschappelijke verdediging tegen de komintern en volledige economische samenwerking. Met de nieuwe Chineesche regeering van Wang Tsjing-wei zijn wij voornemens sa men te werken. Sommigen verdenken Ja- Jan er van, de rechten en belangen van derden in China te willen uitschakelen. Niets is ons liever dan den handel van China met andere landen te ontwikkelen. Buitenlandsoh kapitaal kan in China ge plaatst worden. VERHOUDING TOT RUSLAND. De Japansche regeering heeft steeds verbetering der betrekkingen met de Sovjet-Unie gewenscht. De onlangs bereikte verbetering heeft er toe ge leid, dat wij kunnen overgaan tot het zoeken van practische en concrete op lossingen. Na enkele woorden te hebben gewijd aan de grensgeschillen, den Japansch- Russischen handel en het vissoherijver drag, sprak Arita de hoop uit, dat de Sov- ijet-regeering haar medewerking zal ver- leenen ten einde deze kwesties op te los sen en dat zij haar inmenging in de in- dustrieele concessie op Noord-Sachalin zal staken, haar politiek van steun aan het anti-Japansche bewind in China zal wij zigen en zal medewerken aan het tot stand komen van den algemeenen vrede in Oost- Azië. Sedert het sluiten van het anti-komin ternpact zijn de betrekkingen tusschen Japan. Italië en Duitschland steeds har telijker geworden. Sedert het begin van de Chineesche kwestie heeft de Japansche regeering alles gedaan om de Britsche regeering tot een juiste waardeering van den werkelij- ken toestand te brengen. Het is te be- PREDIKBEURTEN. VOOR HEDEN. Benthuizen Geref. Gem.: Nam. 7 uur, ds. Stuyvenberg. Zoetermeer Geref. Gem.: Nam. 71/4 uur ds. Hofman van Moerc'apelle. treuren, dat op 21 Januari een Britsch oorlogsschip een Japansch schip, de „Asama Maru", doorzocht en 21 Duitsche passagiers van boord gehaald heeft. Wij doen al het mogelijke ten einde tot een bevredigende regeling hiervan te geraken. VERHOUDING TOT V. S. Verleden jaar heeft de Amerikaansche regeering het handels- en scheepvaart verdrag opgezegd. Wij hebben daarom ge tracht een nieuw verdrag te sluiten; hoe wel wij daarin niet slaagden zijn de han delsbetrekkingen nagenoeg ongewijzigd. Ofschoon de Japansche regeering geens zins de uitschakeling der wettige rechten en belangen van de Vereenigde Staten en andere mogendheden in China beoogt, is het onvermijdelijk, dat de handel en an dere economische werkzaamheden van der den soms door militaire operaties op groote schaal in het gedrang komen. Ik meen zeker, dat Amerika zioh door de tot standkoming en ontwikkeling van de nieu we orde ten slotte er door zal laten over tuigen, dat wij geenszins het plan heb ben, op economisch en handelsgebied een monopolie te vormen. Japan moet trachten zijn uitvoer te vermeerderen en de noodige grond stoffen te krijgen. Wij voeren daar over besprekingen met Italië, Frankrijk Indië en Zuid- en Midden-Amerikaan- sche landen. De oorlog in Europa heeft belemmerend gewerkt op onzen uitvoerhandel en onzen invoer van onontbeerlijke grondstoffen. Bovendien zijn sommige maatregelen in strijd met het redht der belligerenten, zooals internationaal vastgesteld, hetgeen leidt tot vernietiging van de handelsvrij heid en de vrijheid ter zee. De regeering heeft daarom bij de betreffende mogend heden krachtig geprotesteerd en neemt andere maatregelen voor de bescherming van onze handelsrechten. NEUTRALITEIT. De regeering heeft strikt een politiek van neutraliteit gevolgd. De oorlog moet echter leiden tot drastische wij zigingen in den algemeenen toestand in Europa, onafhankelijk van de wijze waarop hij zal eindigen, en derhalve zullen ook de gevolgen er van voor de Chineesche kwestie en de stabilisatie VOOR VRIJDAG 2 FEBRUARI. Bodegraven Geref. Gem.: Nam. 7 uur, ds. M. Heikoop van Utrecht. Boskoop Gem. Gem.: Nam, 7 uur, ds. Van Stuyvenberg van Benthuizen. GEREF. KERKEN. Beroepen: Te Leeuwarden (vac.-dr. W. A. v. Es) A. W. Wymenga te Uithuizen. Aangenomen: Naar Moerdijk (als hulppred.) B. Jongeling, cand. en hulppred. te Bergschen- hoek; naar Dedemsvaart (als hulppred A. G. Honig Jr., cand. te Kampen, die bedankte voor Blokzijl en voor Hoogeveen (als hulppred.). 125-JARIG BESTAAN „GRONINGSCH STUDENTENCORPS". Het Groningsch Studentencorps „Vindicat at<iue Polit" zal op 4 Februari 125 jaar be staan hebben. Dat de menschheid, zooals zij reilt en zeilt al bitter weinig meevoelend is, om niet te zeggen onverschillig en wreed, heeft een iegelijk reeds ervaren, die ooit behept was met een soep-oog op een steenpuist doch het summum van ongevoeligheid bereikt de menschheid voornoemd, wanneer men haar, in de valsche verwachting van wat ster kende ach en wee's, onthult, dat er thuis een met mazelen ligt. „En ze ziet er uit, néé", zei ik, „monster lijk! En rammelen van de koorts. „Gefeliciteerd!" zei de andere vader een collega nog wel! en hij stak zijn hand uit „Hè? Wat? Ik zei: maaazelen „Ja. ik verstond je wel. Fijn voor jullie. Mazelen moeten ze tóch krijgen. Dan maar liever zoo lang ze nog niet op schóól zijn. Komen ze niet achter. Kan niks geen kwaad „Merci", gromde ik. „We zijn er vannacht drie en twintig keer uit geweest „Twee en twintig keer je vrouw zeker", zei de vent hatelijk. „Da's nog niets, man, het kind krijgt nog waterpokken, rooie hond, bof en, eh de rest wil me nou niet te binnen schietenKun je den heelen nacht opzitten,..." „En pootjes geven", vulde ik kwaad aan. „Dóet het jou nou niks, dat het wurm zich dood-akelig voelt?" „Waarom? Iedereen krijgt toch mazelen, en waterpokken, en roole hond, en „Bóf. noemen ze dat....", smaalde ik furieus. En ik ging heen ongetroost. Thuis keek het kleine menschje mij aan, het gezichtje precies een kaart van Fin land, het land met de duizend meren, die dan in plaats van blauw, róód geworden waren. Maar dat ligt in den loop der ge schiedenis. Gelükkig, er werd gebéid. Afleiding is goed voor 'n mensch. die na een dag hard werken drie en twintig slokjes water heeft gegeven, zeven maal gezongen heeft van de twee olifantjes van meneer Hamel en dertien keer heeft voorgelezen van het eendje Kwek. Daar stond let wél mijn beste vriend althans, naar ik tot dusverre had ge meend. Uit het verloop dezer geschiedenis moge u afleiden, welk een adderen- gebroedsel ik aan mijn boezem heb gekoes terd. „Kom d'r in!", noodde ik, een long ontsteking riskeerend door de huisdeur gastvrij wagen-wijd open te gooien. „Siga ren, sigaretten, thee, koek de la maison en last not least mijn aangename en interes sante conversatie „Dank je", wees het gebroedsel af. „Ik kom niet verder dan de stoep.Ik hoorde, dat jullie mazelen hebtHoe is het er mee? Nee. ik durf niet goed binnen te. „Hier heerschen builenpest noch cho lera" sprak ik trots. „Een volwassen kerel, die bang is voor onnoozele mazeltjes? Ben jij een vént? Een stuk trillerige piidding ben je. Je hebt niet eens kinders.En al was er gevaar, waarom het dan niet te trotseeren aan de zijde van je vriend? D'r in of d'r uit, maar dan voor altijd! Of denk je, dat ik hier voor jouw plezier een bronchiale aandoening sta op te doen, ter wijl de mazelen van mijn eigen vleesch en bloed binnen gillen om een achtste hymne van de olifantjes....? Hij ging, de lafaard. En ik zit eenzaam thuis gefeliciteerd en wél met de waterpokken reeds in het verschiet In quarantaine jawèl VAN DEN HEER K. VERWEIJ; 38 JAAR GEMEENTE-VELDWACHTER. Gisteren had te Zwammerdam het af scheid plaats van den gemeente-veldwachter K. Verweij, die na 38 dienstjaren, waarvan 35 ln Zwammerdam doorgebracht, met pen sioen gaat. DE POSTVLUCHTEN. Op de uitreis bereikten de „Nandoe", Alexandnë en de ..Oehoe" Singapore. Op de thuisreis landde de „Gier" met gezagvoerder Geysendorffer te Jodphur. De Emoe is van Tjililitan vertrokken. in Oost-Azië vrijwel zeker verschrikke lijk zijn. De Japansche regeering volgt de ontwik keling van den oorlog met groote belang stelling en zij is vastbesloten, alle maat regelen te nemen, die mogelijk wijzigingen ln den toestand kunnen verhinderen. i De wereldvrede is om verscheidene re denen niet gehandhaafd. Doch ten slotte had hij zijn bestaan niet te danken aan het feit, dat enkele naties vasthouden aan handhaving van een niet-rationeelen en onrechtvaardigen status quo in verband met kwesties van ras, geloof, gebied, hulp bronnen, handel, immigratie e.a., en een politiek van exclusiviteit voeren en van hun betere posities misbruik maken Nu in Europa het verlangen naar een 1 nieuwe orde met nadruk geformuleerd wordt en in Oost-Azië vorderingen worden gemaakt op den weg naar dezelfde nieu we orde, komt het ons voor. dat de menschheid een zeldzame gelegenheid wordt geboden om den toestand opnieuw onder de oogen te zien. De lieer K. Verweij. Uit de bewoners van den Overtocht en omgeving, het deel van Zwammerdam dat al die jaren aan Verweij ter standplaats was aangewezen, had zich een comité gevormd, hetwelk gelden had ingezameld waarvoor aan den scheidenden veldwachter als blijk van achting en waardeering een prachtige haard werd aangeboden. De burgemeester, die met zijne echtge- noote ten huize van Verweij afscheid kwam nemen, liet zich evenmin onbetuigd en deed zijn bezoek vergezeld gaan van een geschenk in couvert. Namens het personeel der secretarie, zijn collega Kool alhier, zijn collega's uit Bode graven. den majoor, brigadier en de rijks veldwachters uit de brigade Alphen waar mede Verweij in aanraking kwam. werd hem als bewijs van vriendschap een prachtige rookstandaard beneven? een kist sigaren aangebeden, tijdens eer: gezellig samenzijn dat des avonds ten huize van den scheiden den veldwachter plaats vond. waarbij nog menig woord werd gesproken en vele aardige l herinneringen werden opgehaald.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 9