K.N.I.L.M.-vliegtuig in zee gestort Finland „gestrooid" je Jaargang MAANDAG 22 JANUARI 1940 No. 24486 Acht dooden bij Bali leer dan 3000 bommen over De Bilt HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: Bureau Noordemdtplein Telefoonnummer* voor 4 rzaak van de ramp onbekend Finnen boven Russische vliegbases verwacht Weer periodieke verloven TDCNIIl NIEUW/ Leidsche Schouwburg. Dif nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD Te land I I Wj EIDSCH DAGBLAD cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar [entschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere Ivertentles 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk ger tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden n 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. ise» Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque» en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd rijm per 3 maanden f. 2.39 per week f.049 Franco per post t. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd4 *[e< vliegtuig van de K.N.I.L.M., de „PKAFO", dat gisteren van i'atavia naar Australië is vertrokken, is na den start van Bali, i zee gestort en verongelukt. lcht inzittenden zijn omgekomen, namelijk de eerste piloot J. Schott (vroeger bij de K.L.M.), de tweede piloot D. H. Janzee, marconist A. von Ende, alsmede vijl passagiers, te weten de eeren Harper, Johnston, Kanji en Learayd en de echtgenoote an den K.N.I.L.M.-vertegenwoordiger te Sydney, mevrouw Jijnlieif. te mecanicien v. 't Riet heeft een dubbele beenbreuk bekomen. p' Pi' PHAf O. is in zee gestort nabij baran. Omtrent de oorzaak van de r is nog niets bekend. Men vreest zelfs ieze niet meer kan worden nagegaan. K staat de weersomstandigheden niet nstig waren, gelijk de rapporten uit- ih. het neerkomen van het vliegtuig sloeg zoorste gedeelte van het toestel af, zoo dat de romp open kwam en de post en de vracht gedeeltelijk uit het toestel vielen en kort daarop aanspoelden. Het grootste gedeelte van het wrak van het vliegtuig is later op het strand getrok ken. Daarin werden geen lijken aange troffen. De omgekomen piloot Schott heeft in zijn langjarige vliegloopbaan al meermalen blijk gegeven onder alle omstandigheden de uiterste kalmte en zorgvuldigheid in acht te nemen. Hij was een uitstekend vlieger. Mecanicien van 't Riet dankt zijn levens, behoud aan het feit dat hij uit het toestel werd geslingerd en op een zandplaat te rechtkwam. Volgens de voorloopige berich ten is zijn toestand niet onbevredigend. Hij kon echter nog niet worden gehoord. De heer Harper was afkomstig uit Sin gapore. de heeren Johnston en Kanji uit Calcutta en de heer Learayd uit Londen. Tot dusver zijn de stoffelijke overschotten geborgen van den gezagvoerder en twee der passagiers, zoodat nog vijf personen worden vermist. De slag is voor de K.N.I.L.M. bijzonder groot en onverwacht, daar, zooals bekend, dit het eerste fatale ongeval is dat een toestel van deze maatschappij overkomt. Om kwart voor twaalf vertrok vanmorgen van Tjililitan een Lockheel-toestel van de K.N.I.L.M., dat den dienst van de veronge lukte PKA.F.O. zal overnemen. Gezag voerder van dit toestel is de heer Reyers. Met het toestel vliegen mede leden van den technischen dienst, die voor de berging van het toestel zorg zullen dragen en een com missie van onderzoek, bestaande uit de hee ren van Midden, van Rijn, van Galen Last. Verder gingen mee de heer Bertsch, hoofd van de buitenlijnen van de K.N.I.L.M. en de echtgenoote van den heer van 't Riet. Het toestel zal ook de post (voor zoover die gered is) van de PKA.F.O., indien deze wordt vrijgegeven, overnemen. (Voor verdere bijzonderheden zie men onder „Laatste Berichten".) si Nog nimmer is Finland zoo hevig door ile Sovjet-Russische bommenwerpers oestookt als gisteren het geval was. Niet minder dan 3000 bommen, aldus wordt ifficieel te Helsinki verklaard, werden loven tal van steden door eenige hon derden vliegtuigen uitgeworpen, op Abö, Pori. Rauma, Lahti, Kouvola, ehamm, Turku, Tammissari, Kotka, ,enrenta. Tamperi, Ivalo. Nurmes. Hoe de schade is, welke Finland op dezen geleden heeft, kon nog onmogelijk wor- vastgesteld. sovjets hebben maar raak gebombar- 3. zonder onderscheid te maken tus- i militaire en niet-militaire doelen en in op zeer groote hoogte, om aan het ergeschut te ontsnappen. Daarenboven en zij ook met machinegeweren ge- ten. or zoover bekend zijn gisteren in Zuid- ind in totaal ruim honderd gebouwen oest. Te Abö kwam een voltreffer te- t op een ziekenhuis, terwijl een andere ek In deze plaats eveneens beschadigd i Verscheidene gebouwen zijn hier in d geschoten. Het aantal slachtoffers is echter zeer tering; de veiligheidsmaatregelen zijn zoo loeltreffend, dat slechts drie menschen bij deze luchtaanvallen gedood en 35 gewond werden. Drie bommen hebben het verblijf van len Britschen vice-consul te Abö getrof fen tijdens een recenten luchtaanval. De bewoners, onder wie de vice-consul zelf, bevonden zich in den schuilkelder. Niemand werd gewond. FINSCH ANTWOORD. De Finsche radio bevestigde gisteren, dat Finsche vliegtuigen Baitischport en andere Russische bases aan de Estland- sche kust met bommen bestookt hebben. Alle vliegers keerden behouden terug. De radio deelde niet mede, wanneer deze Finsche aanval heeft plaats gehad, doch United Press verneemt van niet-officieele zijde, dat dit Zaterdag geschied is. Hoeveel vliegtuigen aan dezen raid hebben deelge nomen. is niet bekend. In niet-officieele kringen te Stockholm wordt voorts verklaard, dat ook de Russische vliegtuigbasis ten Zuiden van Tallinn, waar 81 sovjet-vliegtuigen zijn, door de Finnen gebombardeerd is. De meeste vliegtuigen zouden op den grond vernield zijn. Het Finsche legerbericht deelt het vol gende mede: „Uit de inlichtingen, die wij ontvingen van vijandelijke piloten, die door ons gevangen waren genomen, bleek duidelijk, dat de Sovjet-Russische luchtbases, die in Estland gelegen zijn, voor de luchtaanvallen op Zuidwest Finland benut worden. Onze lucht macht heeft niet alleen verkenningsvluch ten ondernomen en vijandelijke vliegtuigen afgeweerd, doch heeft ook met succes be paalde vijandelijke luchtbases gebombar deerd. Volgens berichten, die bevestigd kon den worden, hebben wij een observatieballon en elf vijandelijke bommenwerpers neerge schoten". Voorts verneemt United Press uit Kopen hagen, dat ook de Russische verdedigings werken te Kroonstad door de Finsche lucht macht bestookt werden. Het opperbevel van het corps der Zweed- sche vrijwilligers in Finland deelt mede, dat formaties luchtstrijdkrachten, die tot het Zweedsche vrijwilligerscorps behooren, se dert 12 Januari dè Finsche operaties te Aanvankelijk plaatselijk zeer strenge, later tot matig of licht afnemende vorst. Half bewolkt tot betrokken. Nu en dan sneeuw. Zwakke tot matige, in het Noor den tijdelijk krachtige Noord oostelijke tot Noordelijke of Noord-Westelijke wind. INGAANDE MORGENAVOND. De regeeringspersdienst meldt: De regecring acht den toestand thans zoo, dat aangenomen, dat daarin geen onverwachte veranderingen ten ongunste ontstaan met ingang van Woensdag 24 Januari (vertrek morgen na den dienst) opnieuw periodieke ver loven kunnen worden verleend. Deze datum kan niet VToeger worden gesteld om verkeerstechnische redenen. land steunen in het Noorden van het land. Zij ondernemen verkenningsvluchten en richten aanvallen op militaire doelen te land en in de lucht. Minstens zes vijan delijke vliegtuigen zijn tijdens deze opera ties vernield. Na aanvallen, die met succes waren be kroond, zijn twee Zweedsche toestellen achter de Russische linies, toen zij uitweken voor het vijandelijke vuur, met elkander j in botsing gekomen. Een waarnemer slaag de er in de Finsche linies te bereiken na een avontuurlijken skitocht De drie andere leden der bemanning der beide toestellen zijn om het leven gekomen. TOONEELGROEP HET MASKER. Gaslicht, Victorian Thriller in 3 bedrijven van Patrick Hamilton. Een Victorian Thriller, dat wil dus zeg gen een thriller spelende in den tijd van koningin Victoria. Decor en costumes sug- geerden ontegenzeggelijk deze tijdsperiode naar behooren, waarvoor Lucas Wensing alleszins lof toekomt, die hem bij dezen dan ook niet wordt onthouden. Is Gaslicht een echter thriller? Ja en neen. Ja, omdat het stuk zich beweegt op het terrein van den thriller, zooals wij dit begrip opvatten, neen, het stuk mist het verrassende element, integendeel de intri ge feitelijk van het begin af aan voor het grijpen ligt en de draad zich geheel af wikkelt in te voorspellen zin, zij het dan natuurlijk niet ieder detail vooruit is te zien. Mist dus deze thriller bekoring? Allesbe halve; hoezeer men globaal den gang van zaken kan aanvoelen, toch blijft er een ze kere spanning wel degelijk bestaan dank zij de knappe wijze van bewerking van dit gegeven, waarin een licht psychologische ondergrond is gebracht. Juist daardoor blijft het stuk boeien tot het einde, ook al is de oplossing tenslotte geheel in de lijn van hetgeen verwacht mag worden. De Tooneelgroep „Het Masker" heeft een zeer gelukkigen greep gedaan dit werk op haar repertoire te brengen! Het stuk verplaatst ons in echt misdadi- gersmileu: een moordenaar, wien de ge dachte buit ontgaan is, is na jaren naar het terrein var. zijn misdaad teruggekeerd om te zoeken naar hetgeen hem destijds ontging. Dit laatste wordt hem noodlottig, want een oude politie-rot, die feitelijk al op pensioen is, doch nimmer vrede heeft kunnen vinden bij het niet-ontdekken van den dader van den laf f en moord, komt thans op het goede spoor en na 20 jaren zal de moordenaar nog moeten boeten voor hetgeen hij heeft misdreven. Dit met be hulp van niemand minder dan de echtge noote van den boosdoener! In deze vrouw heeft de auteur genoemden psychologi- schen ondergrond gelegd: zij, dochter van een jong krankzinnig gestorven moeder, wordt door haar man, die zich van haar wil ontdoen, systematisch naar de krank zinnigheid gedreven, doch juist op tijd door den detective aan de grens der krankzin nigheid gered en tevens uit de klauwen van den man. die haar liefde niet waard is. Juist dit thema is met groote zorg be handeld en geeft het bijzondere cachet en de groote charme aan dit tooneelwerk. Maar ook de vertolking dient geprezen zonder voorbehoud, al zou men zich wel licht de figuur van den moordenaar en ge Willy Haak en Cruys voorbergn in het laatste bedrijf. raffineerden boosdoener ietwat minder strak kunnen voorstellen dan Cruys Voor- bergh deze geeft. Zijn opvatting geeft hij echter prachtig relief, men voelt direct iets van het demonische in deze rol. Ko Arnoldi speelt den detective met dit gemoedelijkheid die men zoo goed van hem kent, men denke b.v. aan zijn Jasper in Eva Bonheur. Het is een rake typeering. Willy Haak weet de echtgenoote zeer aannemelijk te maken en is op haar best. waar de twijfel aan haar krankzinnigheid het meest op den voor grond treedt. Zij dragen met hun drieën dit zeer beperkte, doch met scherpe visie opgebouwde tooneelwerk ter overwinning. Beide-bijrollen steunen naar behooren. Zoo wel Lize Servaes als Lies de Wind weten beide gedienstigen goed te treffen. De volle Schouwburg het was de vier de abonnementsvoorstelling heeft op recht genoten en op overtuigende wijze van ingenomenheid blijk gegeven. Thans is geen nieuwe storing ingetreden! BINNENLAND. Nederland in den greep van den winter (3e Blad). Zweedsch stoomschip „Flandria" op mijn geloopen; de vier geredden te Amster dam aangekomen (2e Blad). Internationale schaatswedstrijden te Oslo; Langedijk op de negende plaats. (Sport, 2e Blad). Naar reorganisatie van den Zuid-Holland- schen IJsbond Sport. 2e Blad.) In de staatsloterij is de hoofdprijs gevallen op nummer 9617. AMSTERDAMSCHE BEURS. Stille handel - Lustelooze markt met neiging tot afbrokkelen - Amerikanen gedrukt. - Nederlandsche beleggingen kalm. BUITENLAND. Churchill en Lord Halifax voor de radio (3e Blad). Groote verliezen ter zee; vooral van neu tralen (le Blad). De vorming van een centrale regeering in China (le Blad). Meer dan 3000 bommen op Finland gewor pen. Finsche vliegtuigen boven Russi sche vliegbases in Estland (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN KERSTE BLAD. Men herinnert zich wellicht, dat het bij dit stuk was, dat wegens brand in de nabij heid de voorstelling ontijdig moest worden afgebroken. KUNSTKRING HET SCHOUWSPEL. Gezelschap SaalhornParser. Als het je tijd is Een tooneelwerk uit een roman in tafe- reelen heeft bijkans altijd te worstelen te gen het gevaar van fragmentarisch te wor den, waardoor een deel verloren gaat. Aan dit euvel lijdt ongetwijfeld ook dit tooneel- spel, getrokken uit den roman van Watkin door Osborn. Men voelt 'et de strakke lijn van een geheel. Als het je tijd iskomt de dood je halen, het geldt voor ieder menschenkind zonder uitzondering. Hier is de dood ten tooneele gevoerd in gestalte van een zekere mr. Brink, heel gewoon in colbertje ge kleed en zonder eenige luguberheid; inte gendeel meldt hij zich aan als verlosser na moeizaam afgelegden weg. En gewoonlijk wint hij het pleit met glans. Echter niet bij Opi. den grootvader van den wees Pud, die beiden geheel in elkaar opgaan. Opi wil rypg niet scheiden van het leven omdat hij zijn geliefde kleinkind wil beschermen tegen een zuurpruim van een tante, die aast op Pud's kapitaaltje. Hij weet den dood door een list geheel onschadelijk te maken, zoo dat deze volkomen op non-hetief is gesteld. Wanneer men Opi dan in een krankzinni gengesticht wil opsluiten, weet deze ook dit gevaar te bezweren op origineele wijze maar de dood wint tenslotte den kamp toch als hij Pud in zijn macht weet te brengen. Samen zullen Pud en Opi blijven op reis naar de eeuwigheid! Het is een mengeling van diep mensche- lijk gevoelens en symboliek, waarin veel moois, doch geheel bevredigen kan het toch niet; vooral het slot lijkt ietwat gewrongen. De vertolking was sappig en had zeer ge slaagde momenten. Opi vond in Saalborn een bijzonder geestige vertolker, die onder al zijn luchtigheid toch diepe accenten tot uiting wist te brengen. Pud we'd onstuimig gespeeld door Carla de Raet, terwijl Julia Cuypers prachtig Omi creëerde; roerend was haar stervensscene. Mr. Brink was bij Hans Tiemeyer in goede handen, vooral, waar hij zich wist te hoeden voor iedere overdrijving. De overige rollen sloten zich over het algemeen naar behooren aan. In ieder geval een stuk, waarmede het de moeite loont kennis te maken en de volle zaal heeft dan ook wel genoten van deze opvoering, die heden en morgen nog wordt herhaald, gelijk bekend. Aan de Karelische landengte blijft de strijd in hoofdzaak beperkt tot artillerie vuur en verkenningswerk, waarbij den Russen zware verliezen worden toegebracht. Ten Noordoosten van het Ladogameer is de toestand nog niet veel veranderd. Het Finsche legerbericht meldt, dat de Finsche troepen er hun posities verbeterd hebben en eenige vijandelijke stellingen veroverden. Van de andere punten van het front, zoowel bij Salla als bij Petsamo, in het Noorden, valt niets nieuws te vermelden. De Russen gaan voort hardnekkigen tegenstand te bieden bij Merkaejaervi, waar zij van tijd tot tijd tegenaanvallen onder-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1