Weer een Russische
divisie bedreigd
Senator Borah overleden
ZATERDAG 20 JANUARI 1940
No. 24485
)e strijd ter zee
HET VOOPNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Osfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Overigens
patrouille-gevechten
Rede van Goebbels
Nederlandsche
Roode Kruis zendt
ambulance naar Finland
Record voor Januari sinds
1897
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Een strijdvaardig man
Restaurant
„In den Vergulden Turk"
Zaterdag 27 Januari a.s.
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D Os. per regel toot advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van cms Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht, Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets.
Bureau Noordeimhplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd itjn:
per 3 maanden f.333
per week f.0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.30 per 3 aindJ
In hoofdzaak bepaalt zich de strijd in
nland tot patrouille-gevechten. Er wordt
hter bitter gevochten rondom Merkijaervi,
ongeveer 30 K.M. ten Westen van Salla.
De Russen staan thans, nu hun offensief
broken is, nadat zij ernstig het kopsta-
m Kemijaervi hadden bedreigd, bloot aan
genaanvallen van de zijde der Finnen, die
■n reeds vele mijlen hebben teruggedre-
•n.
Het resultaat van den strijd is echter nog
izeker.
De Russen verzamelen hun strijdkrachten
i werpen, naar gemeld wordt, geïmprovi-
erde versterkingen op in een halfcirkel-
irmige opstelling.
Volgens berichten uit Helsinki zou op
nieuw een Russische divisie van de
achterwaarts gelegen basis zijn afge
sneden en in groot gevaar verkeeren.
Het Finsohe legerbericht zegt o.m. nog
Op de Karelische landengte gaat de
land voort, versterkingen aan te leggen,
in het Oostelijk front, ten Noord-Oosten
m het Ladogameer, hebben de Finnen
nige steunpunten genomen. Tijdens de ge-
ichten vernielden zij vijf tanks en maak-
n zij vier mitrailleurs en vijf automat!
he geweren op de Russen buit Verschei-
me patrouilles van den vijand werden ver-
etigd.
In de richting van Ilomantsi hebben de
■nsche troepen een sovjet-Russisch deta-
ïement, bestaande uit vijf officieren en
jf en veertig man gedecimeerd. In de
chting van Kuhmo zijn eveneens twee
ivjet-Russische tanks vernield.
De Russen melden:
In het district Petrazavodski heeft een
?rkenningsgroep van ons in het gebied van
itela een vijandelijk bataljon, dat 26 ma-'
linegeweren ter plaatse achterliet, ver-
etigd.
Op de landengte van Karelië botsingen
sschen vooruitgeschoven eenheden, waar-
i de vijand tal van dooden en gewonden
betreuren heeft.
Gisteren hebben 450 sovjet-Russische
egtuigen boven het front gevlogen, waar-
n 260 boven het front van Karelie. Ook
bben de vliegtuigen een bezoek gebracht
n Abo, Hangoe en Kymenevallei. Hangoe,
:enaes, Karjaa, Lorja, Hywinka en Rii-
ika werden heftig gebombardeerd, even-
'1 werden slechts twee ïpersonen ernstig
kwetst De materieele schade is aanzien-
k. Drie vliegtuigen werden neergehaald.
In het Noorden hebben 6 Russische vlieg-
igen tusschen Telkosenniemi en Ko-
ijaervi 150 bommen geworpen, doch geen
n deze bommen is ontploft. Drie toestel-
i vlogen naar Kemijaervi, doch zij kon-
n deze plaats niet passeeren.
In de Finsche hoofdstad is driemaal
chtalarm geweest, namelijk om 2 uur 25.
2 uur 30 en om 3 uur. De Russische
tegtuigen hebben de Oostelijke, Weste-
ke en Noordelijke voorsteden gebombar-
erd. Er werden geen bommen in het cen-
jm geworpen.
Volgens de gegevens, waarover men te
■Isinki beschikt, zijn sedert het begin der
andelijkheden 205 Russische vliegtuigen
ergehaald. Dit cijfer is een minimum,
int een vrij groot aantal neergehaalde
tstellen kon nog niet ontdekt worden.
>orts hebben de Russen sedert het begin
n den strijd 434 tanks verloren. 189 ka
nnen, 282 machinegeweren en 522 auto-
rbielen. Verder zijn 1560 paarden levend
vangen en 63 veldkeukens vernield.
~>e thans heerschende koude veroorzaakt
de Noordelijke provincies van Rusland
■eds grootere ongerustheid 'n naar het
isehe blad Ussi Suomi meldt, neemt de
tevredenheid in de districten Moermansk
Petrokoj toe. De levensmiddelenvoorzie-
ig is moeilijk. Aan brandstoffen begint
:>rek te komen.
3e bevolking begint openlijk in opstand
komen tegen de oorlogspolitiek van het
emlin. dat zij verantwoordelijk stelt voor
ellende waaronder het land gebukt gaat
n groot aantal ontevredenen is gear-
teard.
TWEE NEUTRALE SLACHTOFFERS.
Volgens bij de reederij ontvangen tele-
am is het Zweedsche s.s. Papala 16873
m. door een duikboot zonder waarschu-
tag getorpedeerd en binnen 45 minuiten
zonken.
Het schip, dat een lading graan aan boord
d, was op weg van Buenos Aires naar
veden. De geheele uit 35 koppen bestaande
■manning is in een Schotsche haven aan
il gegaan.
Het Deensche motorschip Canadian Ree-
r (1831 torn is ter hoogte van kaap Fini-
trre (Spanje) getorpedeerd en gezonken.
De bemanning van 26 koppen werd gered.
Het schip was op weg van Haifa naar
|l$sgow.
BESCHERMING DER ENGELSCHE
VISSCHERS TEGEN MIJNEN.
De Britsche admiraliteit heeft een nieuwen
dienst ingesteld voor de verdere bescher
ming van de visschersvloten tegen mijnen,
aangezien in een aantal gevallen visschers
mijnen in hun netten hebben opgehaald
met noodlottige gevolgen. Er is thans een
aantal kleine schepen uitgerust tot „ver-
nietigingssohepen", welke speciale netten
hebben die tusschen twee schepen voortge
sleept worden. Achter in elk net bevindt
zich een lading ontploffingsmiddelen. Wan
neer een zeker aantal mijnen bijeengevischt
is wordt die lading tot ontploffing ge
bracht, waardoor de mijnen worden ver
nield.
DUITSCHLAND ZAL OVERWINNEN.
Te Posen heeft Goebbels een rede gehou
den voor meer dan 15.000 emigranten uit de
randstaten van Wolhynië. Hij zeide onder
meer, dat Engeland er nooit ernstig aan
gedacht heeft Polen te hulp te komen. Polen
had slechts de taak Duitschland tot het
uiterste te provoceeren, omdat Engeland
hoopte op deze wijze den oorlog te kunnen
ontketenen.
„Deze oorlog aldus vervolgde Goeb
bels is in werkelijkheid een botsing
tusschen de afgeleefde plutocratie en
het nieuwe socialistische Duitschland.
De steriele plutocratie heeft ingezien,
Naar wij vernemen, heeft het dage-
lijksch bestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis gisteren besloten een am
bulance ten behoeve van Finland uit te
rusten.
Uit het dageüjtksch bestuur is een
commissie aangewezen, welke dit plain
nader zal voorbereiden. Voorzitter dezer
commissie is generaal-majoor N. A. A.
de Roemer, leden zijn de secretaris
generaal van het Nederlandsche Roode
Kruis mr. dr. F. W. Donker Curtius, de
hoofdcommissaris voor het ziekenhuis
wezen dr. H. K. Offerhaus, de directeur
van het Academisch Ziekenhuis te Lei
den, dr. H. H. Maas, en dr. Ch. W. F.
Winckel uit Amsterdam.
dat zij geen stand zou kunnen houden,
als zich in het hart van Europa een
volk van 80 millioen verheft, dat is op
gebouwd naar de wetten van binnen-
landsche orde en sociale gerechtigheid.
Eigenlijk hadden Londen en Parijs uit
dezen veldtocht moeten leeren, dat het
militair en politiek onzinnig is te velde te
trekken tegen het Rijk, dat op militair en
economisch gebied is voorbereid op elk geval
van nood.
Londen en Parijs hebben van den aanvang
af het doel gehad Duitschland te verbrok
kelen en het Duitsche volk voor de politieke
beslissing in Europa uit te schakelen. Zij
hadden een tweede en slechter Versailles in
den zin. De oorlog is dus voor geheel
Duitschland een strijd voor het nationale
bestaan.
Goebbels zeide, dat de Fuehrer den Weste
lijken mogendheden de hand der verzoening
heeft toegestoken. Het Westen heeft steeds
geantwoord met een ijzig weigeren, een
beleedigend zwijgen en zelfs hoon en ver
achting.
„Duitschland als land van arbeid, orde en
socialen vrede Is aangevallen door de chao
tische machten der internationale plutocra
tie. Deze plutocratieën zijn de ondergang
der menschheid van het avondland. Niet het
Engelsche of het Fransche volk is het rijkste
ter wereld; over die volken regeeren een
paar honderd plutocraten, die de rijkste
menschen op aarde zijn. Zij hebben het
grootste deel der wereld onder hun controle:
Zij plunderen alle volken. Een der hoofd
doelen van den oorlog Is het, daaraan voor
goed een einde te maken. Tachtig millioen
Duitschers eischen de erkenning van de
vitaalste hunner levensrechten. De steriele
plutocratieën kunnen de verwezenlijking
dier rechten ook door oorlog niet verhin
deren.
Het is geheel onjuist vergelijkingen te
treffen tusschen het Duitschland van 1914
en dat van 1940. De militaire uitrusting van
Duitschland. de economische en voedings
bronnen zijn meer dan voldoende om den
oorlog zegevierend te doorstaan. Het vier-
jaarsplan heeft een herhaling van de En
gelsche blokkade van 19141918 reeds bij
voorbaat tot ondoelmatigheid gedoemd.
De tegenstanders hebben over het Duitsch
land van thans geheel verkeerde voorstel
lingen. De Duitschers daarentegen streven
er naar den vijand geenszins te onderschat
ten. Op het oogenblik houdt men zich te
Londen en Parijs bezig met het oplossen van
politieke raadsels. Dat raadsel is, wat zal
Hitier gaan doen. Nu eens beweert men, dat
Hitier, daar hij geen uitweg meer zag, door
middel van de neutrale staten, het Vaticaan,
Rome of Washington gepolst heeft, welke
vredesmogelijkheden er bestaan. Een paar
dagen later wordt er gezegd, dat hij definitief
tot het offensief heeft besloten.
Voor het Duitsche volk echter is er geen
aanleiding om op deze hysterische alarm-
berichten in te gaan. Het ziet daarin slechts
een uiting van de angstneurose der wereld
parasieten.
Het is ook niet de taak van Duitsche
leiders te reageeren op elk alarmbericht,
waarmede Londen en Parijs de wereld
tot nervositeit trachten te brengen.
Men zal daar vroeg genoeg ervaren, wat
de Fuehrer zal doen. Het groote Duit
sche volk aldus besloot de minister
moet en zal in dezen strijd overwinnen".
Tijdens den helderen nacht
kwam in ons land plaatselijk
zeer strenge vorst voor. Hier te
Leiden vroor het 14 graden. De
laagste temperatuur werd in
Schiphol waarkenomen, n. I.
17 graden. De Bilt had als
minimum - temperatuur 16.3
graden, hetgeen voor de maand
Januari een record beteekent
in de waarnemingsreeks van
De Bilt, die tot 1897 teruggaat.
Tengevolge van den toenemen-
den wind, ging tegen den och
tend de temperatuur weer stij
gen. Ons land komt thans on
der den invloed van een krach
tige Noord - Oostelijke lucht-
strooming, in verband waar
mede De Bilt het waarschu-
wingssein „Weest op uw hoede"
heeft gegeven.
Volgens Reuter zou Goebbels nog ver
klaard hebben, dat dit jaar het jaar der
beslissing zal zijn.
TEGEN DE FRANSCHE COMMUNISTEN.
De Fransche senaat heeft met 294 stem
men voor en geen enkele stem tegen het
wetsontwerp goedgekeurd, waarbij de com
munistische parlementsleden van hun man
daat vervallen verklaard worden.
ENGELANDS MUNITTEFABRICAGE.
De Britsche minister Voor de oorlogsvoor-
raden Leslie Burgin heeft te Birmingham
een rede gehouden, waarin hij o.m. zeide,
dat het aantal firma's, die aan de fabricage
van munitie werken, in drie jaar tijds was
gestegen van een 12-tal tot ongeveer 2000.
HERTZOG WIL VREDE.
Generaal Hertzog heeft in het Zuid-Afri-
kaansche Huis van Afgevaardigden mede
gedeeld, dat hij een motie zal indienen van
den volgenden inhoud:
Het Huis is van meening, dat de tijd is
aangebroken om een eind te maken aan den
oorlog tegen Duitschland en dat de vrede
hersteld wordt.
De meerderheid van Smuts bedraagt even
wel ongeveer zeventien stemmen,wat meer
is dan hij voor zijn oorlogspolitiek vond, toen
hij Hertzog als minister-president verving.
DUITSCHER ONTSLAGEN.
Dr. Walter Meerhof f, een geboren Duit-
scher, die te Montevideo als oogarts is ge
vestigd en verklaard had. dat vier Duitsche
leden der bemanning van de Graf Spee na
den slag voor de Rio de la Plata lijdende
waren aan verschijnselen van gifgassen, is
ontslagen uit zijn functie bij het ziekenhuis.
De regeering van Uruguay heeft van dit
besluit mededeeling gedaan in een decreet,
dat onderteekend is door den president en
minister van volksgezondheid.
Een7 -ófficieele commissie van onderzoek,
BINNENLAND.
Controle op filmvertooningen in besloten
kring (4e Blad).
De „Holland" en de „IJsel"
aangekomen (3e Blad).
te Amsterdam
De
toestand in Indië; voorloopig verslag
der Tweede Kamer (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Zeer stille handel - Kleurlooze markt -
Nauwelijks veranderde koersen - Onbe-
teekenende schommelingen - Ameri
kanen prijshoudend - Beleggingen
kalm.
BUITENLAND.
Weer een Russische divisie door de Finnen
bedreigd (le Blad».
De
De
Amerikaansche Senator Borah is, 74
jaar oud, overleden (le Blad).
gevolgen der
(4e Blad).
koude in Duitschland
De militaire situatie in algemeen verband
(3e Blad).
Rede van Goebbels (le Blad).
Hedennacht is de Amerikaansche senator
Borah overleden.
Wijlen senator Borah.
Met hem is een zeer strijdvaardig man
heengegaan, die een zeer bijzondere positie
innam in het Amerikaansche politieke
leven. Feitelijk was hij een eenling zelfs
in eigen partij. Hij was de groote strijder
tegen Amerika's deelnemen aan den Vol
kenbond en een der hoofdleiders der isola
tion isten.
William Edgar Borah werd op 29 Juni
1865 te Fairfield in Illinois geboren, en is
dus 74 jaren oud geworden. Hij heeft ge
studeerd aan de universiteiten van Enfield
Illinois i en Kansas.
In 1889 begon hij een advocatenpractijk
te Lyons (Kansasi. Van 1890 tot 1901 heeft
hij te Boise (Idaho) gepractiseerd, waar
hij ook later tot de balie behoorde.
In 1906 werd hij gekozen tot senator van
Idaho en sindsdien werd zijn mandaat
steeds hernieuwd.
In 1912. toen er een scheuring was in de
republikeinsehe partij, bestreed Borah wel
is waar de candidatuur Taft, doch. hoewel
hij sympathiek stond tegenover de politiek
van Roosevelt, volgde hij dezen niet. Borah
was voorstander van vrouwenkiesrecht en
bepleitte de onafhankelijkheid der Philip-
pijnen, doch hij was fel gekant tegen ver
scheiden maatregelen der regeering van
president Wilson, terwijl hij steeds een ver
klaard tegenstander is geweest van den
Volkenbond. Hij heeft steeds vurig voor
ontwapening gepleit en wenschte onder
handelingen met Groot-Brittannië en Ja
pan met het doel te onderhandelen over
een wederzijdsche vermindering van de
viootbouwprogramma's dezer drie landen.
In 1921 heeft het congres de desbetreffen
de resolutie tenslotte aangenomen.
In datzelfde jaar heeft Borah een eco
nomische wereldconferentie voorgesteld,
welke zich bezig moest houden met de
kwestie der ontwapening. In November
1921 werd toen te Washington een confe
rentie gehouden tot beperking der bewa
pening. Hij is er echter niet in geslaagd
In verband met lustrum V.V.S.L.,
deelen wij hierbij mede, dat ons
GEHEELE RESTAURANT op
tot 4 uur n.m. GERESERVEERD is.
DE DIRECTIE.
6373 (Ingez. Med.)
den Senaat te overtuigen, over te gaan tot
erkenning van de sovjetregeering. In 1922,
tijdens de staking in de steenkolenmijnen,
was hij voorstander van een exploitatie
vanwege de federale regeering. Aangezien
het internationale gerechtshof geallieerd is
met den Volkenbond, was hij ook daar
tegen.
In 1924 werd Borah, die steeds groote
belangstelling heeft gehad voor de inter
nationale aangelegenheden, voorzitter van
de Senaatscommissie van buitenlandsche
zaken. In 1928 heeft h- minister Kellogg
krachtig ter zijde gestaan bij diens be
moeiingen voor het pact van Parijs.
In den laatsten tijd heeft Borah nog veel
critiek geleverd op de nentraliteitswetge-
ving, die hij echter niet heeft kunnen te
genhouden. Hij bepleitte een volledig wa
pen-embargo.
United Press meldt:
President Roosevelt deelt in Amerika's
rouw naar aanleiding van den dood van
Borah. Hij verklaarde: „zijn heengaan laat
een leegte achter in het openbare leven van
Amerika
Er waren bij Borah's sterven slechts een
paar goede vrienden aanwezig. Er worden
plannen beraamd voor een rouwplechtigheid
in de zaal van den Senaat, terwijl de be
grafenis waarschijnlijk in Idaho zal plaats
vinden.
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE feLAD.
Matige tot krachtige Noord-Ooste
lijke tot Noordelijke wind. Zwaar
bewolkt tot betrokken. Waar
schijnlijk eenige sneeuw. Matige
tot lichte vorst.
STORMWAARSCHUWINGS-
DIENST.
Geseind van De Bilt te 10 uur
hedenmorgen aan de posten van
Delfzijl tot Hoek van Holland:
„W eest op uw hoede!"
bestaande uit negen geneesheeren, had on
langs verklaard, dat er geen sporen van gas
waren geweest.
OMZETBELASTING IN ITALIË.
In de Italiaansche staatscourant is een
koninklijk besluit opgenomen, waarbij met
ingang van 8 Februari in geheel Italië een
omzetbelasting van twee procent zal wor
den geheven.
THYSSEN'S VERMOGEN.
Volgens mededeelingen uit Duitsche bank-
kringen zou het vermogen van den uitge
weken groot-industrieel Fritz Thyssen. dat
onlangs door den Duitschen staat werd ge-
confiskeerd, in totaal ongeveer 22 millioen
rijksmark bedragen hebben. Men neemt
aan dat de fabrieken van Thyssen zullen
worden veranderd in een rijksconcern even
als in het geval van de vroegere Joodsche
wapenfabriek Suhle geschied is. Dit concern
wordt thans 'onder den naam Wilhelm
Gustloff stichting door het Duitsche* ar
beidsfront beheerd. (United Pressi.
FRAN3CH-SPAANSCH HANDELSVERDRAG
Het handelsverdrag, dat gisteren te Ma
drid tusschen Spanje en Frankrijk is on
derteekend. is het eerste verdrag tusschen
Frankrijk en het nationalistische Spanje,
dat gegrond is op de uitwisseling van
waren.
Frankrijk zal Spanje voorzien van rijst,
graan, kunstmest, landbouwmachines, auto
mobielen', motoren en electrische apparaten,
terwijl Spanje de grondstoffen zal leveren
waaraan de Fransche industrie behoefte
heeft.
Het verdrag is een bewijs van de vriend
schappelijke verhouding tusschen beide
landen.