Weer een Russische divisie bedreigd Senator Borah overleden ZATERDAG 20 JANUARI 1940 No. 24485 )e strijd ter zee HET VOOPNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Osfe Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Overigens patrouille-gevechten Rede van Goebbels Nederlandsche Roode Kruis zendt ambulance naar Finland Record voor Januari sinds 1897 Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD Een strijdvaardig man Restaurant „In den Vergulden Turk" Zaterdag 27 Januari a.s. verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D Os. per regel toot advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van cms Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht, Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 6 ets. Bureau Noordeimhplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd itjn: per 3 maanden f.333 per week f.0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.30 per 3 aindJ In hoofdzaak bepaalt zich de strijd in nland tot patrouille-gevechten. Er wordt hter bitter gevochten rondom Merkijaervi, ongeveer 30 K.M. ten Westen van Salla. De Russen staan thans, nu hun offensief broken is, nadat zij ernstig het kopsta- m Kemijaervi hadden bedreigd, bloot aan genaanvallen van de zijde der Finnen, die ■n reeds vele mijlen hebben teruggedre- •n. Het resultaat van den strijd is echter nog izeker. De Russen verzamelen hun strijdkrachten i werpen, naar gemeld wordt, geïmprovi- erde versterkingen op in een halfcirkel- irmige opstelling. Volgens berichten uit Helsinki zou op nieuw een Russische divisie van de achterwaarts gelegen basis zijn afge sneden en in groot gevaar verkeeren. Het Finsohe legerbericht zegt o.m. nog Op de Karelische landengte gaat de land voort, versterkingen aan te leggen, in het Oostelijk front, ten Noord-Oosten m het Ladogameer, hebben de Finnen nige steunpunten genomen. Tijdens de ge- ichten vernielden zij vijf tanks en maak- n zij vier mitrailleurs en vijf automat! he geweren op de Russen buit Verschei- me patrouilles van den vijand werden ver- etigd. In de richting van Ilomantsi hebben de ■nsche troepen een sovjet-Russisch deta- ïement, bestaande uit vijf officieren en jf en veertig man gedecimeerd. In de chting van Kuhmo zijn eveneens twee ivjet-Russische tanks vernield. De Russen melden: In het district Petrazavodski heeft een ?rkenningsgroep van ons in het gebied van itela een vijandelijk bataljon, dat 26 ma-' linegeweren ter plaatse achterliet, ver- etigd. Op de landengte van Karelië botsingen sschen vooruitgeschoven eenheden, waar- i de vijand tal van dooden en gewonden betreuren heeft. Gisteren hebben 450 sovjet-Russische egtuigen boven het front gevlogen, waar- n 260 boven het front van Karelie. Ook bben de vliegtuigen een bezoek gebracht n Abo, Hangoe en Kymenevallei. Hangoe, :enaes, Karjaa, Lorja, Hywinka en Rii- ika werden heftig gebombardeerd, even- '1 werden slechts twee ïpersonen ernstig kwetst De materieele schade is aanzien- k. Drie vliegtuigen werden neergehaald. In het Noorden hebben 6 Russische vlieg- igen tusschen Telkosenniemi en Ko- ijaervi 150 bommen geworpen, doch geen n deze bommen is ontploft. Drie toestel- i vlogen naar Kemijaervi, doch zij kon- n deze plaats niet passeeren. In de Finsche hoofdstad is driemaal chtalarm geweest, namelijk om 2 uur 25. 2 uur 30 en om 3 uur. De Russische tegtuigen hebben de Oostelijke, Weste- ke en Noordelijke voorsteden gebombar- erd. Er werden geen bommen in het cen- jm geworpen. Volgens de gegevens, waarover men te ■Isinki beschikt, zijn sedert het begin der andelijkheden 205 Russische vliegtuigen ergehaald. Dit cijfer is een minimum, int een vrij groot aantal neergehaalde tstellen kon nog niet ontdekt worden. >orts hebben de Russen sedert het begin n den strijd 434 tanks verloren. 189 ka nnen, 282 machinegeweren en 522 auto- rbielen. Verder zijn 1560 paarden levend vangen en 63 veldkeukens vernield. ~>e thans heerschende koude veroorzaakt de Noordelijke provincies van Rusland ■eds grootere ongerustheid 'n naar het isehe blad Ussi Suomi meldt, neemt de tevredenheid in de districten Moermansk Petrokoj toe. De levensmiddelenvoorzie- ig is moeilijk. Aan brandstoffen begint :>rek te komen. 3e bevolking begint openlijk in opstand komen tegen de oorlogspolitiek van het emlin. dat zij verantwoordelijk stelt voor ellende waaronder het land gebukt gaat n groot aantal ontevredenen is gear- teard. TWEE NEUTRALE SLACHTOFFERS. Volgens bij de reederij ontvangen tele- am is het Zweedsche s.s. Papala 16873 m. door een duikboot zonder waarschu- tag getorpedeerd en binnen 45 minuiten zonken. Het schip, dat een lading graan aan boord d, was op weg van Buenos Aires naar veden. De geheele uit 35 koppen bestaande ■manning is in een Schotsche haven aan il gegaan. Het Deensche motorschip Canadian Ree- r (1831 torn is ter hoogte van kaap Fini- trre (Spanje) getorpedeerd en gezonken. De bemanning van 26 koppen werd gered. Het schip was op weg van Haifa naar |l$sgow. BESCHERMING DER ENGELSCHE VISSCHERS TEGEN MIJNEN. De Britsche admiraliteit heeft een nieuwen dienst ingesteld voor de verdere bescher ming van de visschersvloten tegen mijnen, aangezien in een aantal gevallen visschers mijnen in hun netten hebben opgehaald met noodlottige gevolgen. Er is thans een aantal kleine schepen uitgerust tot „ver- nietigingssohepen", welke speciale netten hebben die tusschen twee schepen voortge sleept worden. Achter in elk net bevindt zich een lading ontploffingsmiddelen. Wan neer een zeker aantal mijnen bijeengevischt is wordt die lading tot ontploffing ge bracht, waardoor de mijnen worden ver nield. DUITSCHLAND ZAL OVERWINNEN. Te Posen heeft Goebbels een rede gehou den voor meer dan 15.000 emigranten uit de randstaten van Wolhynië. Hij zeide onder meer, dat Engeland er nooit ernstig aan gedacht heeft Polen te hulp te komen. Polen had slechts de taak Duitschland tot het uiterste te provoceeren, omdat Engeland hoopte op deze wijze den oorlog te kunnen ontketenen. „Deze oorlog aldus vervolgde Goeb bels is in werkelijkheid een botsing tusschen de afgeleefde plutocratie en het nieuwe socialistische Duitschland. De steriele plutocratie heeft ingezien, Naar wij vernemen, heeft het dage- lijksch bestuur van het Nederlandsche Roode Kruis gisteren besloten een am bulance ten behoeve van Finland uit te rusten. Uit het dageüjtksch bestuur is een commissie aangewezen, welke dit plain nader zal voorbereiden. Voorzitter dezer commissie is generaal-majoor N. A. A. de Roemer, leden zijn de secretaris generaal van het Nederlandsche Roode Kruis mr. dr. F. W. Donker Curtius, de hoofdcommissaris voor het ziekenhuis wezen dr. H. K. Offerhaus, de directeur van het Academisch Ziekenhuis te Lei den, dr. H. H. Maas, en dr. Ch. W. F. Winckel uit Amsterdam. dat zij geen stand zou kunnen houden, als zich in het hart van Europa een volk van 80 millioen verheft, dat is op gebouwd naar de wetten van binnen- landsche orde en sociale gerechtigheid. Eigenlijk hadden Londen en Parijs uit dezen veldtocht moeten leeren, dat het militair en politiek onzinnig is te velde te trekken tegen het Rijk, dat op militair en economisch gebied is voorbereid op elk geval van nood. Londen en Parijs hebben van den aanvang af het doel gehad Duitschland te verbrok kelen en het Duitsche volk voor de politieke beslissing in Europa uit te schakelen. Zij hadden een tweede en slechter Versailles in den zin. De oorlog is dus voor geheel Duitschland een strijd voor het nationale bestaan. Goebbels zeide, dat de Fuehrer den Weste lijken mogendheden de hand der verzoening heeft toegestoken. Het Westen heeft steeds geantwoord met een ijzig weigeren, een beleedigend zwijgen en zelfs hoon en ver achting. „Duitschland als land van arbeid, orde en socialen vrede Is aangevallen door de chao tische machten der internationale plutocra tie. Deze plutocratieën zijn de ondergang der menschheid van het avondland. Niet het Engelsche of het Fransche volk is het rijkste ter wereld; over die volken regeeren een paar honderd plutocraten, die de rijkste menschen op aarde zijn. Zij hebben het grootste deel der wereld onder hun controle: Zij plunderen alle volken. Een der hoofd doelen van den oorlog Is het, daaraan voor goed een einde te maken. Tachtig millioen Duitschers eischen de erkenning van de vitaalste hunner levensrechten. De steriele plutocratieën kunnen de verwezenlijking dier rechten ook door oorlog niet verhin deren. Het is geheel onjuist vergelijkingen te treffen tusschen het Duitschland van 1914 en dat van 1940. De militaire uitrusting van Duitschland. de economische en voedings bronnen zijn meer dan voldoende om den oorlog zegevierend te doorstaan. Het vier- jaarsplan heeft een herhaling van de En gelsche blokkade van 19141918 reeds bij voorbaat tot ondoelmatigheid gedoemd. De tegenstanders hebben over het Duitsch land van thans geheel verkeerde voorstel lingen. De Duitschers daarentegen streven er naar den vijand geenszins te onderschat ten. Op het oogenblik houdt men zich te Londen en Parijs bezig met het oplossen van politieke raadsels. Dat raadsel is, wat zal Hitier gaan doen. Nu eens beweert men, dat Hitier, daar hij geen uitweg meer zag, door middel van de neutrale staten, het Vaticaan, Rome of Washington gepolst heeft, welke vredesmogelijkheden er bestaan. Een paar dagen later wordt er gezegd, dat hij definitief tot het offensief heeft besloten. Voor het Duitsche volk echter is er geen aanleiding om op deze hysterische alarm- berichten in te gaan. Het ziet daarin slechts een uiting van de angstneurose der wereld parasieten. Het is ook niet de taak van Duitsche leiders te reageeren op elk alarmbericht, waarmede Londen en Parijs de wereld tot nervositeit trachten te brengen. Men zal daar vroeg genoeg ervaren, wat de Fuehrer zal doen. Het groote Duit sche volk aldus besloot de minister moet en zal in dezen strijd overwinnen". Tijdens den helderen nacht kwam in ons land plaatselijk zeer strenge vorst voor. Hier te Leiden vroor het 14 graden. De laagste temperatuur werd in Schiphol waarkenomen, n. I. 17 graden. De Bilt had als minimum - temperatuur 16.3 graden, hetgeen voor de maand Januari een record beteekent in de waarnemingsreeks van De Bilt, die tot 1897 teruggaat. Tengevolge van den toenemen- den wind, ging tegen den och tend de temperatuur weer stij gen. Ons land komt thans on der den invloed van een krach tige Noord - Oostelijke lucht- strooming, in verband waar mede De Bilt het waarschu- wingssein „Weest op uw hoede" heeft gegeven. Volgens Reuter zou Goebbels nog ver klaard hebben, dat dit jaar het jaar der beslissing zal zijn. TEGEN DE FRANSCHE COMMUNISTEN. De Fransche senaat heeft met 294 stem men voor en geen enkele stem tegen het wetsontwerp goedgekeurd, waarbij de com munistische parlementsleden van hun man daat vervallen verklaard worden. ENGELANDS MUNITTEFABRICAGE. De Britsche minister Voor de oorlogsvoor- raden Leslie Burgin heeft te Birmingham een rede gehouden, waarin hij o.m. zeide, dat het aantal firma's, die aan de fabricage van munitie werken, in drie jaar tijds was gestegen van een 12-tal tot ongeveer 2000. HERTZOG WIL VREDE. Generaal Hertzog heeft in het Zuid-Afri- kaansche Huis van Afgevaardigden mede gedeeld, dat hij een motie zal indienen van den volgenden inhoud: Het Huis is van meening, dat de tijd is aangebroken om een eind te maken aan den oorlog tegen Duitschland en dat de vrede hersteld wordt. De meerderheid van Smuts bedraagt even wel ongeveer zeventien stemmen,wat meer is dan hij voor zijn oorlogspolitiek vond, toen hij Hertzog als minister-president verving. DUITSCHER ONTSLAGEN. Dr. Walter Meerhof f, een geboren Duit- scher, die te Montevideo als oogarts is ge vestigd en verklaard had. dat vier Duitsche leden der bemanning van de Graf Spee na den slag voor de Rio de la Plata lijdende waren aan verschijnselen van gifgassen, is ontslagen uit zijn functie bij het ziekenhuis. De regeering van Uruguay heeft van dit besluit mededeeling gedaan in een decreet, dat onderteekend is door den president en minister van volksgezondheid. Een7 -ófficieele commissie van onderzoek, BINNENLAND. Controle op filmvertooningen in besloten kring (4e Blad). De „Holland" en de „IJsel" aangekomen (3e Blad). te Amsterdam De toestand in Indië; voorloopig verslag der Tweede Kamer (3e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Zeer stille handel - Kleurlooze markt - Nauwelijks veranderde koersen - Onbe- teekenende schommelingen - Ameri kanen prijshoudend - Beleggingen kalm. BUITENLAND. Weer een Russische divisie door de Finnen bedreigd (le Blad». De De Amerikaansche Senator Borah is, 74 jaar oud, overleden (le Blad). gevolgen der (4e Blad). koude in Duitschland De militaire situatie in algemeen verband (3e Blad). Rede van Goebbels (le Blad). Hedennacht is de Amerikaansche senator Borah overleden. Wijlen senator Borah. Met hem is een zeer strijdvaardig man heengegaan, die een zeer bijzondere positie innam in het Amerikaansche politieke leven. Feitelijk was hij een eenling zelfs in eigen partij. Hij was de groote strijder tegen Amerika's deelnemen aan den Vol kenbond en een der hoofdleiders der isola tion isten. William Edgar Borah werd op 29 Juni 1865 te Fairfield in Illinois geboren, en is dus 74 jaren oud geworden. Hij heeft ge studeerd aan de universiteiten van Enfield Illinois i en Kansas. In 1889 begon hij een advocatenpractijk te Lyons (Kansasi. Van 1890 tot 1901 heeft hij te Boise (Idaho) gepractiseerd, waar hij ook later tot de balie behoorde. In 1906 werd hij gekozen tot senator van Idaho en sindsdien werd zijn mandaat steeds hernieuwd. In 1912. toen er een scheuring was in de republikeinsehe partij, bestreed Borah wel is waar de candidatuur Taft, doch. hoewel hij sympathiek stond tegenover de politiek van Roosevelt, volgde hij dezen niet. Borah was voorstander van vrouwenkiesrecht en bepleitte de onafhankelijkheid der Philip- pijnen, doch hij was fel gekant tegen ver scheiden maatregelen der regeering van president Wilson, terwijl hij steeds een ver klaard tegenstander is geweest van den Volkenbond. Hij heeft steeds vurig voor ontwapening gepleit en wenschte onder handelingen met Groot-Brittannië en Ja pan met het doel te onderhandelen over een wederzijdsche vermindering van de viootbouwprogramma's dezer drie landen. In 1921 heeft het congres de desbetreffen de resolutie tenslotte aangenomen. In datzelfde jaar heeft Borah een eco nomische wereldconferentie voorgesteld, welke zich bezig moest houden met de kwestie der ontwapening. In November 1921 werd toen te Washington een confe rentie gehouden tot beperking der bewa pening. Hij is er echter niet in geslaagd In verband met lustrum V.V.S.L., deelen wij hierbij mede, dat ons GEHEELE RESTAURANT op tot 4 uur n.m. GERESERVEERD is. DE DIRECTIE. 6373 (Ingez. Med.) den Senaat te overtuigen, over te gaan tot erkenning van de sovjetregeering. In 1922, tijdens de staking in de steenkolenmijnen, was hij voorstander van een exploitatie vanwege de federale regeering. Aangezien het internationale gerechtshof geallieerd is met den Volkenbond, was hij ook daar tegen. In 1924 werd Borah, die steeds groote belangstelling heeft gehad voor de inter nationale aangelegenheden, voorzitter van de Senaatscommissie van buitenlandsche zaken. In 1928 heeft h- minister Kellogg krachtig ter zijde gestaan bij diens be moeiingen voor het pact van Parijs. In den laatsten tijd heeft Borah nog veel critiek geleverd op de nentraliteitswetge- ving, die hij echter niet heeft kunnen te genhouden. Hij bepleitte een volledig wa pen-embargo. United Press meldt: President Roosevelt deelt in Amerika's rouw naar aanleiding van den dood van Borah. Hij verklaarde: „zijn heengaan laat een leegte achter in het openbare leven van Amerika Er waren bij Borah's sterven slechts een paar goede vrienden aanwezig. Er worden plannen beraamd voor een rouwplechtigheid in de zaal van den Senaat, terwijl de be grafenis waarschijnlijk in Idaho zal plaats vinden. ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET DERDE feLAD. Matige tot krachtige Noord-Ooste lijke tot Noordelijke wind. Zwaar bewolkt tot betrokken. Waar schijnlijk eenige sneeuw. Matige tot lichte vorst. STORMWAARSCHUWINGS- DIENST. Geseind van De Bilt te 10 uur hedenmorgen aan de posten van Delfzijl tot Hoek van Holland: „W eest op uw hoede!" bestaande uit negen geneesheeren, had on langs verklaard, dat er geen sporen van gas waren geweest. OMZETBELASTING IN ITALIË. In de Italiaansche staatscourant is een koninklijk besluit opgenomen, waarbij met ingang van 8 Februari in geheel Italië een omzetbelasting van twee procent zal wor den geheven. THYSSEN'S VERMOGEN. Volgens mededeelingen uit Duitsche bank- kringen zou het vermogen van den uitge weken groot-industrieel Fritz Thyssen. dat onlangs door den Duitschen staat werd ge- confiskeerd, in totaal ongeveer 22 millioen rijksmark bedragen hebben. Men neemt aan dat de fabrieken van Thyssen zullen worden veranderd in een rijksconcern even als in het geval van de vroegere Joodsche wapenfabriek Suhle geschied is. Dit concern wordt thans 'onder den naam Wilhelm Gustloff stichting door het Duitsche* ar beidsfront beheerd. (United Pressi. FRAN3CH-SPAANSCH HANDELSVERDRAG Het handelsverdrag, dat gisteren te Ma drid tusschen Spanje en Frankrijk is on derteekend. is het eerste verdrag tusschen Frankrijk en het nationalistische Spanje, dat gegrond is op de uitwisseling van waren. Frankrijk zal Spanje voorzien van rijst, graan, kunstmest, landbouwmachines, auto mobielen', motoren en electrische apparaten, terwijl Spanje de grondstoffen zal leveren waaraan de Fransche industrie behoefte heeft. Het verdrag is een bewijs van de vriend schappelijke verhouding tusschen beide landen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1