De strijd ter zee Stilstand aan de oorlogsfronten WOENSDAG 17 JANUARI 1940 No. 24482 HEI VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt QlOsfe Jaargang Van het Finsche oorlogstooneel De strijd in het Westen Fransche communistische Kamerleden uitgebannen Waarschuwing aan de Britsche spoorwegen inzake verdachte personen Volmachten voor de Turksche regeering Drie Britsche duikbooten verloren Brieven van Roosevelt aan Garner en Bankhead Verspreide berichten Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 Ct». per regel toot afire rtentles uit Lelden en plaatsen waar ■gentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangTlJk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 25041 (2 fijnen) Redactie 21507 Postcheque* en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ftt&f per 3 maanden f. 333 per week V.. f.0 Jt Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosteik (voor binnenland f.0.80 per 3 mndj I!' W De Russische luchtmacht is gisteren veel ginder actief geweest dan den vorigen dag. ■tyngeveer 80 sovjet-vliegtuigen legden bom bardementen ln het binnenland ten uit roer. De Finsche luchtmacht voerde ver kenningsvluchten uit en defensietochten k'ij bombardeerden verscheidene malen de Vijandelijke troepen. L Vier sovjet-Russische vliegtuigen zijn „leergehaald ,t Uit den sector Salla-Kuolajaervi wordt j de aankomst van aanzienlijke Russi sche versterkingen gemeld. De Russen ui zouden hun front vooruit hebben ge schoven in de richting van Komijaervi. De Dultsche handelsattaché ln Finland lcs als zoodanig afgetreden en heeft als ittijwilHger dienst genomen bij het Finsche tseger, meldt Reuter uit Helsinki. t "«iff,». bt .Vf IDc „Svenska Pressen" meldt, dat Zweden n Noorwegen voornemens zijn geschoolde 'iirbeiders naar Finland te zenden, ter ver hanging van de Finsche arbeiders, die in ^Militairen dienst zijn. ik NOG EENIGE BIJZONDERHEDEN OVER DE FINSCHE SUCCESSEN. Een Finsch correspondent meldt nog over te vernietiging der 44ste sovjet-divisie: fjrie de vernietiging niet heeft gezien op t.en weg van Suomussalmi naar Raate, kan ,,;een raming maken van de geweldige ver- Mezen, die de Finnen den sovjets hebben oegebracht in dit afgelegen gebied. Langs Jen weg liggen de door de koude versteen de Russische lijken: sommigen zitten nog gehurkt in inderhaast van takken opge bouwde schuilplaatsen, anderen zijn dood gevroren in vurende houding, een openge scheurde tank toont de bedienende man ehappen in zittende houding. ..Daar liggen duizenden mannen, wier gezinnen ongetwijfeld nooit zullen weten ;.vat er gebeurd is. Dat is de afschuwelijke «nisdaad van het Kremlin tegen het Rus sische volk." Door de Finnen krijgsgevangen gemaak te Russen verklaarden, dat de troepen, rvaartoe zij behoorden, hun commissarissen ■sadden gedood. De soldaten waren toen bijeengekomen om een brief op te stellen 1 an Stalin, opdat hij den oorlog zou doen Itaken. Die brief is nooit afgeschreven, J oord at de Finnen den vijand met hand granaten aanvielen en de mannen ver- ïpreid werden in het woud. Een zeker aan- a] soldaten bleef ergens in de sneeuw en ij, die zich later overgaven, hadden zes Hagen zonder voedsel doorgebracht. Verder verhalen de reportages, dat de ■erplaatsbare Russische propagandabu- 'eaux vol papieren zaten en portretten van leiders der U.R.S.S., vooral werden groote oortretten van Stalin gevonden. Onder de ievonden documenten bevonden zich boek- es. waarin de ideale omstandigheden be- ichreven werden, die in de U.R.S.S. heer- ■chen. Ook waren er verhalen bij. die te 'oren waren geschreven en gedrukt, over ie successen van den sovjetveldtocht in ''inland. Tevens zijn formules gevonden 'oor het afleggen van den eed van trouw •an het communisme en de U.R.SB. Ver- Ier lag op den weg een veldbioscoop, waar- chijnlijk bestemd voor de Finsche dorpen, vaar de Russchen dachten met open ar ren ontvangen te zullen worden. Een veld- mbulance werd door de Russen op hun ërugtocht achtergelaten. De verpakkingen er medicamenten en verbandmiddelen Jaren zelfs niet opengemaakt. Russische iekenverplegers hadden holen gegraven an den kant van den weg en die met tak en afgedekt. Daarin werden gewonden evonden, die door de koude al lang ge- eel bevroren waren voor de Finsche sol- aten arriveerden Volgens de gevonden ocumenten schijnt het, dat de 44ste divisie ersterking van een bataillon skiloopers envachttè: dit is waarschijnlijk verdwaald yant niemand weet wat er van kan zijn e worden. DAGORDER VAN BARRAT. Bij zijn aanvaarding van de bevelvoering iver de Engelsche luchtstrijdkrachten in •'rankryk heeft luchtmaarschalk Barrat de ■olgende dagorder uitgevaardigd: „De Engelsche luchtstrijdkrachten in rrankryk zijn thans vereenigd onder één inkel commando. Het eenige ideaal, dat ms allen bezielt, is alles te doen wat mo- ;elyk is, om den oorlog te winnen. Ge- landhaafd op vastberaden, bewuste wijze, al dit ideaal alle moeilijkheden, groot of :!ein, van welken aard ook, en waar zij ich ook voordoen, overwinnen. Laten wij, de komende maanden, ons dit deaal voor oogen houden en laten wij met inze vrienden, onze bondgenooten van het ^ransche luchtleger, die zoo veel voor ons ïebben gedaan sedert onze aankomst al- lier, vleugel aan vleugel vliegen en ons deel op ons nemen met de te velde strij dende geallieerde legers, om dezen oorlog tot een spoedig en beslissend einde te bren gen. In aanwezigheid van een zeer groot aantal afgevaardigden heeft de Fran sche Kamer het ontwerp behandeld, waarin sommige afgevaardigden, die behoord hebben tot ontbonden organi saties, van hun kamerlidmaatschap vervallen worden verklaard. Tixier Vignancour verklaarde, dat alle verraders weggejaagd moesten worden. Het zal niet voldoende zijn, de communistische afgevaardigden van hun lidmaatschap ver vallen te verklaren. Het geheime apparaat der communistische party moet getroffen worden. Om dit apparaat te breken moest men het in den kop raken en het spion- nage-centrum opheffen, dat de sovjet-Rus sische ambassade te Parys vormt. Het is paradoxaal, zoo zelde hy, goede woorden aan het Finsche volk te zenden en de aanwezigheid te Parys te dulden van een vertegenwoordiger der moordenaars van het Finsche volk. Toch zou dat het beste middel zyn, om de neutralen gerust te stellen. Vervolgens een toespeling makende op een dagblad, dat beweerde, dat talryke Hit- lerlsten op de banken der Kamer zetelen, voegde spr. er aan toe: Het is onduldbaar, dat. terwyl men de communisten zal tref fen, de Duitsche propaganda, steunende op deze campagne, kan beweren, dat talrijke Hitleristen zitting hebben in de Kamer en dat de helft der leden der socialistische party Hitler-aanhangers zyn. Wanneer het dossier iets bevat, aldus spr., had de samensteller het voor den krijgsraad moeten brengen. Alle verraders moeten getroffen worden, communisten en Hitleristen. Stalin of Hitier, het is eenerlei. Spr. besloot met de kamer te bezweren, het moreel des lands in oorlogstijd intact te houden. De rapporteur van de commissie voor algemeen kiesrecht verklaarde, dat de commissie eenstemmig de regeering ver zoekt, alle bolsjewisten uit te dryven, die zitting hebben in openbare bestuurslicha men. De regeering moet een ontwerp indienen, waardoor verraders, die aangesloten blij ven by de communistische party, uitgeslo ten worden van openbare functies. Men moet snel toeslaan en hard, teneinde den triomf van de rechtvaardigheid op de bar barij te verzekeren. Ook de Kerillis keerde zich tegen de nationaal-socialistische propaganda, die volgens hem letterkundigen en leden der academie aangetast had. Hy zou een lyst aan den premier overleggen. Flandin drong er op aan. dat de Kerillis de namen bekend zou maken van de mannen, die voor Duitschland hebben ge werkt. Tenslotte is het ontwerp inzake het vervallen verklaren van de mandaten der communistische afgevaardigden goedgekeurd met 521 tegen twee stemmen. De Engelsche bladen melden, dat de 600.000 man personeel van de spoorweg maatschappijen in Groot-Brittannië de waarschuwing hebben gekregen voortdu rend uit te zien naar verdachte personen, die vermomde nationaal-socialistische agenten zouden kunnen zyn. Gisteravond werd verklaard, dat ge heime instructies waren gezonden door de spoorwegmaatschappyen aan de s tationschefs, besteldiensten en leiders van opslagplaatsen. Daarin wordt gezegd, dat inlichtingen zijn verkregen, waarin wordt geopperd, dat de Duitsche geheime dienst voorne mens zou zyn in het vereenigd konink rijk sabotage te plegen. In een dergelyk geval zullen de verkeers verbindingen het eerste doelwit zyn van een vijandèiyke actie. Er wordt aangera den direct voorzorgsmaatregelen te nemen. In de Turksche Nationale Vergadering is een voorstel ingediend om speciale vol machten te verleenen aan de regeering, teneinde de nationale verdediging te ver sterken en de nationale economie te be schermen in „buitengewone omstandighe den". Als buitengewone omstandigheden worden genoemd: Ten eerste: algemeene of gedeeltelyke mobilisatie. Ten tweede: de mogelykheid. dat Turkye in een oorlog wordt gewikkeld. Behalve de twee door dg Duitschers reeds opgegeven duikbooten (Starfish en Undine) is volgens de Britsche admiraliteit ook nog een derde duik boot verloren gegaan, nJ. de „Seahorse" vaardysdhip, de Janus, dat door een Fransoh patrouille-vaartuig werd aangehou den, door de bemanning tot zinken is ge bracht. om te voorkomen, dat het schip in v-yandeilyike handen zou vallen. Omtrent den aanval op de vyandelyke duikboot deelt de woordvoerder van de marine mede. dat een Fransöh patrouille vaartuig dieptebommen heeft geworpen naar een ondergedoken duikboot. De aanval verliep onder gunstige omstandigheden en van de grootte van de Starfish (640 ton vermoedelijk is de duikboot vernietigd, of en 40 man bemanning). Maritieme desfleundigen wyzen er volgens Reuter op. dat dit de eerste verliezen "aan duikbooten zyn tengevolge van vyandelyke actie in dezen oorlog. De duiikboot Oxley is kort na het uitbreken van den oorlog ver loren gegaan door een noodlottige ontplof fing. waarby vier officieren en 49 minde ren zym omgekomen. Volgens United Press hebben de Briisdhe marine-autoriteiten verklaard, dat deze on derzeeërs opdracht hadden door de Bocht van Helgoland de zwaar met mynen be schermde toegangen naar de Duitsche Vloot- bases binnen te dringen. Volgens Britsdhe marine-deSkundlgen zou het optreden der Britsche onderzeeërs de Duitsche marine aanleiding hebben gegeven tot zeer omvangryke voorzorgsmaatregelen. De activiteit der onderzeeërs in de Bocht van Helgoland d'oor de Duitsdhers de „watervestingdriehoek" genoemt vormt steeds een gevaarliike onderneming, maar aangezien er voor deze ondernemingen al- tyd een groot aantal vrijwilligers waren, kon men er mee voortgaan. Britsche onderzeeërs plegen alleen daar op te treden, waar een redelijke kans be staat op een ontmoeting met Duitsche oor logsbodems. hoewel déze schepen, van welke klasse zij ock moven zijn, nooit worden aangetroffen zonder een celelde van torpe dojagers, kleine patrouillevaartuigen en vliegtuigen, die een duikbootaanval zeer moeiiyk m'alken. EEN DUITSCHE ONDERZEEËR VERNIETIGD Het Fransche Havas-bureau meldt- Maandag heeft de Fransche marine een Duitsche duikboot aangevallen en vermoe delijk vernietigd, terwyl een Duitech koop ten minste ernstig beschadigd. De Fransche 'admiraliteit bericht evenwel alleen dat een vljandelyke duikboot is vernietigd, wanneer zij absolute zekerheid heeft, doordat ofwel wrakstukken zyn gevonden, ofwel overle venden zyn opgepikt. En dit laatste is niet geschied MIJNEN OF TORPEDO Voor de Zuidwestkust van Engeland is gisteren aan boord van een petroleumtank- sohip brand ontstaan. Het schip is in tweeën gebroken. De kustwacht heeft gezien, hoe het schip plotseling in vlammen gehuld was. Drie reddingsbooten kozen zee. Drie stoomsche pen. een patrouilleboot en andere vaartui gen. die zich in de nabyihedd bevonden, haastten zich eveneens hulp te verleenen. Toeschouwers aan de kust vertelden, dat het schip, waarvan een dichte rook opsteeg, ln tweeën brak: een der deelen leek naar de kust te drijven. De bemanning van een der reddingsbooten, die teruggekeerd was, verklaarde geen overlevenden te hebben kunnen vinden. Het schlo Was gezonken en het water met brandende olie bedekt. De mannen hadden den naam van het schip niet kunnen lezen, doch zij geloofden, dat het 8000 tot 10.000 ton groot was. Een ooggetuige aam den wal vertelde, dat hij by het schip iets had, gezien, dat hij voor een duikboot hield. Even later stond de tankboot in brand. AANVARING. Het Engelsche s.s. „Tynehome" is op reis van Sunderland naar Rotterdam door aan varing gezonken, waarbij vier opvarenden het leven verloren. De „Tynehome" heeft gedurende 18 Jaren gevaren in dein geregel- den dienst RotterdamSunderland, werd gebouwd in 1019 en mat bruto 628 ton. Ten derde: oorlog tusschen derde mo gendheden, doch zoo, dat ook Turkye hier- by betrokken is. Men veronderstelt, dat de vergadering het voorstel heden nog zal aannemen. OM EEN LEENING AAN FINLAND. President Roosevelt heeft brieven ge zonden aan den vice-president der Ver. Staten Garner en Bankhead, den voorzit ter van het Huis van Afgevaardigden. Roosevelt schrijft: de vorige maand, toen de republiek Finland haar jaarlyksche ge regelde betaling deed van haar schuld aan de Ver. Staten heb ik den minister van financiën opdracht gegeven dit bedrag op een speciale rekening te storten in af wachting ervar., dat het congres nadere beslissingen dienaangaande zou nemen. Ongetwyfeld bestaat in de Ver. Staten de innige wensch Finland in financieel op zicht te helpen voor zyn aankoopen van landbouw- en industrieproducten. Tezelfder tijd zal er geen bezwaar tegen zyn, dat precedenten worden geschapen, die ertoe zouden leiden belangryke credie- ten te verleenen aan oorlogvoerende of neutrale landen in Europa. Dat alles is ook aan de leden van het congres bekend. Er bestaan geen geheim gehouden inlichtin gen en de kwestie credieten toe te staan aan deze republiek is reeds eerder aan het oordeel van het congres voorgelegd. Onze regeering zal er eerlang toe geroepen wor den een zeker aantal verzoeken om lee ningen ten behoeve van buitenlandsche staatsburgers en kleine vreemde landen, in het byzonder Scandinavië en Zuid-Ameri- ka. te onderzoeken. Dit zal voor het con gres de vraag opwerpen te weten, of de aanbeveling, die ik reeds eenige maanden geleden aan het congres heb gedaan om de beschikbare middelen met een betrekke- lyk kleine som te vermeerderen voor be- trekkelyk kleine leeningen in overweging moet worden genomen. Het is duidelyk, dat, indien de verzoeken om leeningen door het congres op gunstige wyz- zullen wor den afgehandeld, dit onderwerp behandeld zal worden binnen het kader van onze neutraliteitswetten en onze neutraliteits politiek. De onderhavige uitbreiding van credieten vormt in geen opzicht een be- bedreiging met een z.g. betrokken raken in Europeesche oorlogen. Men kan dat als een feit aannemen. Het is aan de discretie van het congres overgelaten, het maximumbedrag der lee ningen vast te stellen. Van Finsche zyde is aan de leiders van het congres medegedeeld, dat een niet- militaire leening van weinig waarde zou zyr Zy verklaarden, dat Finland een lee ning, liefst van 50 millioen dollar, noodig zou hebben, die besteed zou mogen worden voor het koopen van oorlogsmateriaal. Mocht de leening door het congres wor den toegestaan, dan verwacht men, dat het congres er op zal staan, dat het geld in de Vereenigde Staten besteed zal worden. Intusschen heeft Roosevelt's voorstel om hulp aan Finland te verleenen in het con gres heftigen tegenstand ontmoet van de zyde van senator Waltor George, die ver zekerde, dat „dit een onneutrale handeling zou zyn volgens de regelen van het inter nationale recht. Het is hetzelfde, alsof wy Amerikaansche slagschepen naar Finland zouden sturen" meende deze spreker. De heftige aanvallen noodzaakten dc lei ders, het voorstel voor te leggen aan twee commissies, de commissie voor het bank wezen en die voor buitenlandsche zaken. CANADEESCHE LEENING ONDERTEEKEND. Het totaal aantal inschrijvingen op de Canadeesche oorlogsleening van tweehon derd millioen dollar bedroeg aan het einde van den tweeden dag 248.804.055. De ge legenheid tot inschryving blyft nog een dag geopend met het doel ook inschrijvin gen van kleine beleggers te verkrijgen, die de voorkeur boven de grootere beleggers zullen hebben by de toewyzing van aan- deelen. OOK ITALIANEN HEBBEN VISUM NOODIG. Vernomen wordt, dat de Duitsche autori teiten de sedert twee maanden voor bui tenlanders, die zich naar Duitschland wil len begeven, geldende regeling ook hebben ingevoerd voor Italiaansche staatsburgers. HET „CHRISTIAN FRONT". Men verwacht, dat binnenkort in Amerika nog meer leden van het „Christen front" gearresteerd zullen worden. Het schynt tot nu toe, dat twee personen de leiders waren van deze organisatie, welke aan gelyke regels gehoorzaamde als dergelyke orga nisaties in andere landen. De aandacht van de autoriteiten wordt vooral getrokken door een geheimzinnig persoon, die over verschillende namen oe- schlkt en wiens nationaliteit onbekend is. De politie veronderstelt dat deze man in werkeiyklheid Arnook heet en uit Weenen afkomstig is. Hy zou reeds in 1929 in de BINNENLAND. Ontwikkeling en Ontspanning onder mili tairen (3de Blad). Ameland door sneeuwstorm geïsoleerd. (Binnenland, 3de Blad). Vergadering bondsraad Kon. Ned. Midden standsbond (Binnenland, 3de Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Weinig affaire Goed prijshoudende markt Iets beter koersen Ameri kanen weinig veranderd Nederland- sche beleggingen kalm. u. BUITENLAND. Geen opheldering over het aftreden van Hore Belisha (3de Blad). Niet twee, doch drie Engelsche duikbooten vernietigd. (1ste Blad). Van ale fronten geen nieuws (1ste Blad). De Fransche Kamer bant alle communisti sche leden uit (1ste Blad). Japan's nieuwe regeering en de Chineesche kwestie. Wang tsing wei richt zich tot Tsang kai sjek (1ste Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor de kuststrook: Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. Zwaarbewolkt tot betrokken. Nn en dan sneeuw. Zwakke tot ma tige wind uit Westelijke richtin gen. Voor het binnenland: Matige tot lichte Vorst. Des nachts in het Zuidoosten strenge vorst. Halfbe- wolkt tot betrokken. Plaatselyk enkele sneeuwbuien. Meest zwakke veranderlyke wind. Ver. Staten veroordeeld zyn wegens het dragen van een verboden wapen en hy zou in Frankrijk, België en Engeland uitgewe zen zyn wegens spionnage. Hy is in Juli 1939 naar de Vereenigde Staten terugge keerd en nam actief deel aan de organi satie van de anti-semietische en anti communistische beweging het „Christian front". In deze organisatfe werd een sport club opgericht, waarvan de leden schiet oefeningen hielden op particulier terrein in een kamp by Narrowsburg. Ook werd aan nieuwe leden geleerd bommen te ma ken. Voor de sportclub werd vooral propa ganda gemaakt onder de politie en de na tionale garde. Zooals steeds bij dergelyke organisaties, kenden slechts weinigen het werkeiyke doel of de namen van de leiders. De „Führer" van het „Christian front" stelde zijn meest fanatieke aanhangers ter beschikking van de sportclub. De organisatie heeft vertakkingen in vele steden van de Ver. Staten en de po litie wachtte op nadere inlichtingen om in te grijpen. Het besluit van de terroristen om aanslagen te gaan plegen, was voor de politie aanleiding ln te grypen, niet om dat zy de revolutionnaire beweging als ern stig opvatte, doch omdat de actie ongeluk ken had kunnen verwekken. Definitief schynt te blyken, dat het doel van deze organisatie was zich te verzetten tegen het zenden van munitie naar de ge allieerden en eventueel de Amerikaansche wapenfabrieken en industriecentra aan te vallen ingeval de Vereenigde Staten zich in het Europeesche conflict zouden mengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1