Versterkte militaire
maatregelen in België
Wife Jaargang
MAANDAG 15 JANUARI 1940
No. 24480
*Ons veldleger oelent op het ijs
Mobilisatie in phase „D"
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
b
België blijft kalm
i ongerustheid.
Periodieke verloven tijdelijk stopgezet
Zakenverloven gaan echter door
Onze Wereld-Atlas
Dif nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden erf plaatsen waar
•gentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
klager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemcfsplent Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Pdstcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd it)a:
per 3 maanden (.3.15
per week 777.... f.OU
Franco per post 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland t. 0.80 per 3 mndj
spatrouilles hernemen verloren gegane punten in het voorterrein; binnen slechts
enkele seconden is het te bezetten object bereikt en omsingeld.
ok bij bevroren inundatie gelukt het de vechtwagens niet deze te passeeren als
?kl - "'.o' gevolg van de inderhaast opgeworpen ijsbarrières.
#:'t.
'J
Berlijn ziet geen reden voor
Het Belgische Nieuwsbureau van
Nationale'Defensie heeft Zaterdag me-
8 degedeeld, dat alle militairen van alle
j eenheden van het leger, die verlof ge
il nieten, onverwijld naar hun eenheden
moeten terugkeeren.
Voorts hebben de Belgische militaire
autoriteiten besloten over te gaan tot
versterking van het leger.
Het betreft hier de phase „D", hetgeen
beteekent het oproepen van een aantal
reservisten in het kader van het progres
sieve mobilisatieplan van het leger. Een
aantal militairen, vallende onder phase
„D" is trouwens reeds vroeger onder de
wapenen geroepen.
United Press meldde, dat er te Brussel een
ekere paniek ontstaan was, als gevolg van
ie aankondiging door de Belgische radio,
lat alle militairen met verlof onmiddellijk
laar hun eenheden moesten terugkeeren.
Verklaard wordt, dat deze maatregelen
outer een voortzetting zijn van die, welke
;enomen waren, voornamelijk als gevolg
an de herhaalde schending van het Bel-
lische grondgebied door Duitsche vlleg-
uigen.
Ook wordt verklaard, dat de toestand ver-
>eterd Is.
Als de toestand ernstiger geworden zou
ijn, zou de maatregel, waarbij de vaders
an drie en meer kinderen gedemobiliseerd
/orden, wel zijn uitgesteld.
De persdienst van het Belgische ministerie
van buitenlandsche zaken deelt mede
Overeenkomstig de vroeger door de regee
ring genomen besluiten, zijn eenlge veilig
heidsmaatregelen genomen.
Deze maatregelen vormen slechts een
toepassing van het verdedigingsplan,
waarin sinds de eerste dagen van de
mobilisatie werd voorzien.
United Press meldt dat naar verluidde, de
versterking der verdediging aan de Oost
grens van België het gevolg zou zijn van een
aantal feiten, die de laatste dagen zijn ge
beurd.
De publieke opinie is van meening, dat
bijna dagelijks Duitsche vliegtuigen over
België vliegen en dat de artikelen in de
Duitsche bladen vijandig gestemd zijn ten
opzichte der neutrale landen.
Ook gaan er geruchten, dat het Duitsche
vliegtuig, dat enkele dagen geleden gedwon
gen was bij Mechelen aan de Maas te lan
den, documenten vervoerde, waaruit zou
blijken, dat aviateurs foto's nemen van de
Belgische forten.
Het aantal nieuw opgeroepenen is niet
belangrijk en bestaat voornamelijk uit het
oproepen van arbeiders voor den aanleg van
militaire werken.
Voorts werd vernomen, dat de positie der
Duitsche troepen langs de Nederlandsche en
Belgische grenzen sinds November vrijwel
geen wijziging heeft ondergaan.
Zoo meldde Havas, dat verscheidene bui- I
tenlandsche vliegtuigen hadden gevlogen,
o.a. boven de versterkte stellingen van Luik.
Het luchtafweergeschut trad telkens in wer
king en de toestellen verdwenen in Ooste
lijke richting.
Een Duitsch driemotorig vliegtuig vloog
boven de streek van Verviers. op minder dan
300 meter Na door het luchtafweergeschut
verdreven te zijn. cirkelde het vliegtuig op
nieuw boven het dorp Sart en verdween ver
volgens over de Duitsche grens.
EEN BELGISCHE UITEENZETTING.
Belga meldt uit Brussel, dat het raad
zaam is, geruchten die naar aanleiding van
de getroffen veiligheidsmaatregelen in om
loop zijn gebracht, te wantrouwen. Deze
maatregelen worden gekenmerkt door den
overgang tot de vierde phase van de weer
machtversterking phase D en door
zekere maatregelen van hoogste waakzaam
heid bij de legeronderdeelen. Als automa
tisch gevolg van den overgang tot phase D
is het algemeen hoofdkwartier gevormd.
De maatregelen, die thans ten uitvoer ge
legd wordep en die in het bijzonder betrek
king hebben op de voorraden van bepaalde
fabrieken, zijn reeds verscheidene maanden
geleden vastgesteld en voorbereid. Slechts
enkele honderden menschen uit de grens
plaatsen zijn naar het binnenland overge
bracht.
De maatregelen toonen aan, dat de waak
zaamheid der regeering niet verflauwt.
België blijft kalm. doch met het geweer
aan den voet.
DE POSITIE DER NEUTRALEN.
De Berlijnsche correspondent van de „N.
R. Ct." schrijft naar aanleiding hiervan
o. a.:
Te Berlijn was hedenavond omtrent
de Duitsche opvatting over de in België
en Nederland getroffen maatregelen en
over dc geruchten, die de ronde hebben
gedaan nog geen uitsluitsel van vol
strekt bevoegde zijde te verkrijgen. On
derhands hoorde men, dat men zich te
gewoonlijk goed ingelichter plaatse niet
bewust was van maatregelen van Duit
sche zijde, welke als een objectieven
grond voor ongerustheid van Belgische
zijde konden worden beschouwd.
Mogelijk mag in dit verband beteeke
nis worden gehecht aan een artikel van
de Diplomatisch Politische Korrespon-
denz, waarin dit orgaan zich wederom
met de positie van de neutralen bezig
houdt en waarop ook van Duitsche zijde
in verband met de berichten, welke he
den uit België en Nederland kwamen,
de aandacht wordt gevestigd.
„Engeland zoo heet het in dit artikel
is van het begin van den oorlog af, er
steeds op uit geweest om aan den oorlog
uitbreiding te geven. Het liet de Athenia
torpedeeren, om de Vereenigde Staten in
den oorlog te betrekken. Het sloot een over
eenkomst met de Turken, ten einde den
Balkan in beroering te brengen. Het ligt in
de natuur van Engeland zoo betoogt de
Diplomatische Korrespondenz verder om
aan den oorlog een wending te geven, waar
door de speciale Engelsche wapens het best
tot hun recht kunnen komen. Zoo dienen de
Engelsche blokkade-maatregelen niet alleen
om de Duitsche vrouwen, kinderen en grijs
aards uit te hongeren, maar evenzeer om
Duitschland tot repressailles te nopen, welke
onvermijdelijk ook voor de neutralen schade
meebrengen en deze aldus tegen Duitsch
land in te nemen. Zoo heeft de
dwang, geoefend op de neutralen, om hun
schepen in Engelsche haven te laten con
troleeren, ten doel, deze door het mijnen-
gebied te sturen, opdat het odium vpor hun
eventueelen ondergang op Duitschland kan
worden geworpen. De neutralen moeten er
derhalve niet alleen op uit zijn om zich te
vrijwaren voor de directe schade, welke de
Illegale Engelsche maatregelen hun berok
kenen, maar tevens tegen de pogingen,
welke daarin zijn verscholen, om hen in den
oorlog te betrekken. Daarbij heeft Duitsch
land geen belang. Maar zoolang Engeland
met zijn illegale methodes voortgaat, moet
Duitschland daarop het geschikte antwoord
blijven geven en de neutralen moeten zelf
toezien, hoe zij het daaraan verbonden risico
ontloopen."
Tot zoover de Diplomatisch Politische
Korrespondenz.
Van dit artikel kan men niet zeggen,
dat er veel in staat wat niet reeds vroe
ger, zij het misschien in andere bewoor
dingen, van Duitsche zijde is opge-
De regeeringspersdienst meldde ons gis
teren:
In verband met eenige min-gunstige
symptomen in de internationale situ
atie, heeft de regeering (die gisteren in
vergadering bijeen kwam) ten einde
ook thans op alle gebeurlijkheden
geheel voorbereid te zijn, besloten tij
delijk geen periodieke verloven te ver-
leenen.
Later werd gemeld dat dit besluit
geen betrekking heeft op zakenverlo
ven (ook al worden zü periodiek ge
noten), op weermachtsindustrieverlo-
ven en op uitzonderingsverloven.
De reactie in ons land op het bericht
betreffende de stopzetting der verloven
was gisteren geenszins sterk.
Nadat de radio het bericht gebracht had
en de bladen het, zij het in beperkte mate
en zonder veel ophef, hadden gebulleti-
neerd, deed het nieuws zeer spoedig de
ronde en wel aanvankelijk door monde
linge overbrenging nogal eens in dezen
verminkten vorm: „de verloven zijn Inge
trokken". Talrijk waren dan ook de tele
foontjes op de dagbladredacties van mili
tairen, die weten wilden of zij nu onmid
dellijk moesten terugkeeren of niet.
Wanneer dan bleek, dat de reeds loopen-
de verloven normaal konden worden ge
ëindigd en dat het alleen de bedoeling was,
geen nieuwe verloven te verleenen, was de
conclusie voor de hand liggend, dat het wel
zoo erg niet zou zijn met den internationa
len toestand.
Was de toestand Inderdaad dreigend, zoo
meende men bovendien, dan zouden zeer
zeker de zaken-verloven niet zijn ge
handhaafd.
Slechts in enkele plaatsen langs de Bel
gische grens maakte men zich iet of wat
ongerust, omdat bij onze Belgische buren
eenigszins omvangrijke maatregelen zijn
getroffen. Men kan daar de stemming al
dus samenvatten: Limburg volgt rustig den
loop der gebeurtenissen en vertrouwt vol
ledig op de- regeering. die niet zal nalaten
alle maatregelen te nemen, welke voor de
veiligheid en onschendbaarheid van ons
grondgebied noodzakelijk zijn.
Vandaag hebben wij den
verkoop van onze Wereld
atlas hervat (zie bladzijde
3 van het Tweede Blad).
Onmiddellijk bleek, dat er
nog steeds groote animo
bestaat onder onze lezers,
zoodat wij een ieder, die
nog een Atlas wenscht te
koopen, tot haast moeten
aanmanen. Een herdruk zal
n.l. niet meer verschijnen.
DE DIRECTIE.
merkt. Evenwel, die inhoud is op zich
zelf niet zoozeer van belang als wel het
oogenblik waarop een en ander wordt
gepubliceerd en in verband daarmee de
vraag (welke men zich onwillekeurig zal
voorleggen)Is dit een artikel, dat ge
schreven kon worden terwijl actief op
treden tegen neutrale staten voor de
deur stond? Ofschoon erkend mag wor
den, dat men er geen tegenspraak van
zulk een verondersteld voornemen in
behoeft te zien, toch meenen wij, dat in
dit artikel, als het onbevangen wordt
gelezen, toch nauwelijks iets kan wor
den ontdekt, wat als een positieve aan
wijzing :n die richting kan gelden. Dat
beduidt dan echter ook weer niet meer,
maar ook niet minder, dan dat de in
stantie, welke voor de Diplo verant
woordelijk is, op het tijdstip van het
schrijven van dit artikel zich van niets
bewust was, wat een objectieve grond
voor ongerustheid in België of Nederland
kon wezen.
BINNENLAND.
Indrukken van mr. P. 3. Idenburg over zijn
reis naar Zuid-AIrika
Onze maritieme medewerker betoogt: Slag
kruisers voor Indië zijn noodzakelijk
(3e Blad).
Voor de vierde maal viel de dooi in
(2e Blad).
Twee trams reden op elkaar. (Gemengd,
3e Blad).
IJsberichten uit Leiden's omgeving
(2e Blad).
De Varsity voortaan te Utrecht? (Sport
2e Blad).
Foto v. Vliet.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel Lichtelijk gedrukte
stemming Iets lager koerspeil
Amerikanen achteruit loopend Be
leggingen lusteloos.
BUITENLAND.
Verscherpte militaire maatregelen in België;
de positie der Neutralen (le Blad).
Hevige Russische luchtbombardementen,
ook op Zweedsch eiland; hernieuwde
Russische activiteit (3e en le Blad).
Moskou toornt tegen Zweden en Noorwegen
inzake „hulp" aan Finland; antwoord
op Russisch protest onbevredigend
geacht. (3e en le Blad).
Leden van revolutionnaire organisatie in
Amerika gearresteerd (2de Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
De start van tnrlge deelnemers aan dc wedstrijden voor scholieren, welke
Leidsche IJsclub Zaterdagmiddag op haar banen organiseerde.
de
Betrokken tot zwaarbewolkt met
eenigen regen. Lichte dooi. Meest
matige Westelijke tot Noordwes
telijke wind.
Later: Wisselende bewolking.
Plaatselijk sneeuwbuien. Weer in
vallende vorst. Toenemende en
verder ruimende wind.
