Csaky en Ciano voeren
besprekingen te Venetië
MAANDAG 8 JANUARI 1940
No. 24474
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Italië zal Hongarije
steunen tegen de sovjets
Het aftreden van
Hore Belisha
Van het Finsche
strijdtooneel
Uit het Verre Oosten
Verspreide berichten
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend btj vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noortjerndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus nc. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd öja:
per 3 maanden f. 3.33
per week f.O.lt
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland t. 0.80 per 3 tan dj
Zaterdag hebben te Venetië twee ontmoe
tingen plaats gehad tusschen den Hongaar-
schen minister van bultenlandsohe zaken
Csaky en zijn Italiaanschen collega graaf
Ciano en gistermorgen had een derde en
laatste onderhoud plaats, waarna Ciano per
vliegtuig naar Rome terugkeerde, terwijl
Csaky den sneltrein naar Boedapest nam.
Hij gaf dus zijn vacantie-plannen op, wel
een bewijs, dat de besprekingen van groote
beteekenis moeten worden geoordeeld.
Eerst later zal daarvan nu komen.
Ciano verklaarde, dat bij de besprekingen
opnieuw de volledige overeenstemming der
politieke Inzichten van Italië en Hongarije
aan den dag is getreden
Toen de beide ministers het hotel ver
lieten, werden zij door de menigte storm
achtig toegejuicht. De menigte bracht leu
zen uit ten gunste van Hongarije, den Duce
en graaf Ciano.
„United Press" meldt nog:
Naar van gezaghebbende zijde gemeld
wordt, heeft Ciano aan Csaky verzeke
ringen gegeven, dat Italië de Boeda-
pester regcering volledig zal steunen,
indien er eenige communistische bewe
ging tegen Hongarije gericht wordt.
Volgens gewoonlijk goed ingelichte krin
gen heeft Ciano ook uitdrukking gegeven
aan de Italiaansche instemming met de
Hongaarsche revisionistische elschen maar
tactvol aangeraden, dat Hongarije op een
gunstiger oogenblik moet wachten om de
verwerkelijking van deze eischen te vra
gen, hetgeen, naar Ciano heeft verklaard,
de neutraliteit en vredestoestand van de
Donau- en Balkan-groep in gevaar zou
brengen. Volgens dezelfde kringen heeft
Ciano er tevens den nadruk opgelegd, dat
Italië ook eischen heeft en van plan is deze
door te zetten, zoodra er een algemeene re
geling is. en dat zoowel Hongarije als Italië
op het geschikte oogenblik moeten wachten.
Naar voorts verluidt, hebben beide staats
lieden alle Europeesche problemen, welke
betrekking hebben op de relaties tusschen
Italië en Hongarije onder de loupe genomen
en daarbij hun speciale aandacht geschon
ken aan de problemen, door den oorlog ont
staan en aan de Italiaansche vastbesloten
heid haar directen invloed te gebruiken, om
den status quo in het Donaugebied en den
Balkan te handhaven, zonder echter een of
ander blok te vormen De Russische
kwestie en in het bijzonder de bedreiging
van de Donau- en Balkan-landen, „vitale
factoren in Europa" door het communisme,
zijn het hoofdthema van de besprekingen
geweest, waaraan alle andere punten on
dergeschikt waren.
Nog wordt uit Rome aan Havas gemeld,
dat Hongarije nog steeds van meening )s,
dat het onrecht heeft ge eden. torn Hon
gaarsche minderheden bij andere landen
en vooral bij Roemenië werden ingedeeld.
Het Zwitsersche Telegraaf-Agente.hap. dat
van deze inlichtingen melding maakt voegt
er aan toe, dat, volgens de'j'fde inlichtin
gen, de Hongaarsche regeerin? de opvat-
.ting huldigt, dat zij niet haar plicht zou
doen, wanneer zij van haar rechten af zou
zien. vooral in een tijdperk van aanzien
lijke territoriale veranderingen. Csaky gaf
intusschen de verzekering, dat Hongarije
zijn vriendschap met Italië trouw zou >lij-
ven, hij gaf uiting aan de hoop, dat Italië
de Hongaarsche aanspraken zou steunen
Ciano vestigde, zonder te zeggen dat de
aanspraken jegens Roemenië niet gerecht
vaardigd waren, de aandacht van zijn
Hongaarschen collega op 'iet gevaar uit
Rusland. Politieke kringen in Italië ver
klaren, dat Moskou in het tegenwoordige
conflict slechts één doel .ïeeft de com
munistische ideologie in de Eur ipeesche
landen te doen binnendringen. Hongarije
zou daarvan eventueel het eerste te lijder,
hebben.
De „Giornale d'Italia" zegt o.a., dat de
situatie in Zuid-Oost-Europa bepaald
wordt door den staat van oorlog der groote
mogendheden, die aan dat gebied grenzen
en voorts door de houding der Donaustaten
tegenover het conflict, door de betrekkin
gen tusschen die staten en door de nieuwe
politieke actie van het communistische
Rusland.
Italië is niet voor de vorming van bloks.
doch wenscht toenadering tusschen de
Donau- en de Baikanlanden.
De aanwezigheid van Rusland aati de
grenzen van Hongarije en Roemenië maant
Boekarest en Boedapest tot een beschou
wing van hun gemeenschappelijke belan
gen.
Italië koestert geen agressieve bedoelin
gen jegens de Sovjets. Italië wenscht uit
sluitend de commun,stische expansie tegen
te houden welke de beschaving, de orde en
het heil van Europa bedieigt.
Rusland kan gerust binnen zijn grenzen
blijven, maar indien het communisme zich
zou willen keeren naar de zones, welke van
vitaal belang zijn voor Europa en Italië, zou
het fascisme weten te antwoorden, zooals
het behoort.
United Press meldt:
Ondanks het feit, dat de publieke opinie
in Engeland zich luidruchtig bezig blijft
houden met de kwestie van het aftreden
van Hore Belisha, is er veel kans, dat de
officieele behandeling ervarf, dus in het
parlement, niet in een openbare, doch in
een gesloten zitting zal plaats hebben.
De mogelijkheid is namelijk geenszins
denkbeeldig, dat gezien den aard van het
ministerie, men het niet in het openbaar
belang acht den achtergrond te onthullen.
Intusschen stroomen adhaesiebetuigingen
uit het geheele land naar de woning van
Hore Belisha, wel een duidelijke aanwijzing,
dat het publiek ziöh met deze regeerings-
wijziging veel meer bezig houdt dan ooit
te voren geschied is bij het aftreden van
een minister.
De Duitsche pers is van oordeel, dat het
heengaan van de ministers van oorlog en
voorlichting slechts een manoeuvre is van
Ohamberlain en dat Hore Belisha, óók na
zijn aftreden, achter de coulissen zijn rol
zal blijven spelen.
De „Deutsche Allgemedne Zeitung" schrijft:
„Ook na deze mutaties blijft de onzeker
heid der Britsche oorlogvoering voortbe
staan. De dingen zijn nu eenmaal geheel
anders geloopen, dan men zich aan de
Theems had voorgesteld. Of de nieuwe mi
nister van oorlog de thans openlijk aan den
dag getreden crisis zal vermogen op te
heffen na deze verlegenheidsoplossing van
Chamberlain? In het Fransohe hoofdkwar
tier zal men over het heengaan van Hore
Belisha geen traan laten".
De „Nachtausgabe" is overtuigd, dat in
de zeer nauwe betrekkingen tusschen de
Britsche plutocratie en het internationale
Jodendom door het aftreden van Hore
Belisha geen enkele wijziging is gekomen.
De opvolger van Belisha zal met eenzelfde
brutaliteit, als waarmede hij den economi-
schen oorlog tegen Duitsohland voerde, het
leger tegen Duitsohland inzetten.
De „Angriff" meent, dat Chamberlain
zich wel met nieuwe mannen omringde,
maar dat zijn plan. Duitschland te vernie
tigen, daardoor niet gewijzigd wordt.
De Italiaansche bladen wijden lange cor
respondenties aan de Londensche kabinets
wijziging. De ..Popoio d'Italia" wijst vooral
op de populariteit van Belisha in Engeland.
Verwijten, dat hi.i niet krachtig genoeg zijn
militaire toebereidselen getroffen zou heb
ben. kan men dezen minister zeker niet
maken. In dit verband wijst het blad ook
op de schitterend geslaagde troepentrans
porten naar Frankrijk.
Van zijn opvolger zegt. het Italiaansche
orgaan, dat hij de incarnatie is van de Brit
sche traditie.
Vanochtend zullen de leiders van de Brit
sche vakvereenigingen bijeen komen om het
aftreden van Hore Belisha te bespreken en
na te gaan, of 't aanbeveling verdient on
middellijk het parlement bijeen te doen
roepen.
Een der leiders heeft verklaard, dat men
op de eerste plaats voornemens is Cham
berlain te vragen de verzekering te geven,
dat de benoeming van Sir Oliver Stanley
tot minister van oorlog geen wijziging zal
meebrengen in de sociale wetgeving van
het leger en de bevordering.
Hore Belisha heeft besloten de traditie
van het Britsche parlement te volgen en
een ..persoonlijke verklaring" af te leggen,
wanneer het parlement weer bijeen zal
komen. Hij zal zijn verklaring afleggen na
dat de verschillende ministers zullen heb
ben geantwoord op de vragen, welke hun
zullen worden gesteld.
Om het aftreden van Hore Belisha blijft
een sfeer van geheimzinnigheid hangen.
Naar verluidt wist hij Donderdag bij zijn
bezoek aan den minister-president nog
niets van het lot dat hem boven het hoofd
hing. Chamberlain schilnt dezen dag alles
in het werk te hebben gesteld om hem over
te halen de portefeuille van handel te aan
vaarden <m hij beschouwde de weigering
van Hore "R^ltsha niet als definitief.
HU maakte comohmenten en verklaarde,
dat het. werk van Hore Belisha in de ge
schiedenis geboekstaafd zal blijven,
In parlementaire kringen vraagt men zich
af. voor welken druk de minister-president
is geweken. Naar verluidt, heeft, de minis
ter-president, alvorens zijn besluit te ne
men. Sir John Simon geraadpleegd. In som
mige kringen wordt hieraan toegevoegd, dat
ook Sir Samuel Hoare van de zaak afwist.
Deze heeft onlangs een bezoek gebracht,
aan het expeditie]e^er in Frankrijk en men
acht. het mo^eliik. dat. deze bij ziin terug
keer naar Engeland zou hebben qewezen
co de verschillen van meaning, welke be
stonden tusschen de legerleiding en den
minister van oorlog. Men veronderstelt, dat
dit invloed heeft uitgeoefend op het besluit
van Chamberlain.
De diverse legerberlchten blijven bij
voortduring slechts gewagen van artillerie
vuur. verkenningen en eenige luchtverken-
ningen over en weer.
Nabij Ventnor (eiland Wight) is een
Britsch bombardementsvliegtuig neerge
stort. Drie van de vier inzittenden von
den dood.
De koude in Finland is op het oogenblik
zeer fel. Het vroor te Helsinki 20 tot 27 gra
den. Op de landengte van Karelië en aan de
grens is de koude nog heviger.
De bevoorrading van het Russische leger
wordt steeds moeilijker door het optreden
van de Finsche skipatrouilles.
Over het algemeen is de actie echter be
perkt gebleven tot optreden in de lucht.
Volgens Finsche berichten zijn gisteren
boven Finland 18 Russische vliegtuigen
neergeschoten. De Russen zeggen 10 Finsche
vliegtuigen in luchtgevechten te hebben
neergehaald.
Tijdens een luchtaanval op Utti, een stad
ten Oosten van Kouvola, op ongeveer 100
K.M. ten N.O. van Helsinki, zijn volgens een
semi-officieele bron acht van de negen
roode vliegtuigen neergehaald. Dit is, zoo
verklaart men, de meest opmerkelijke ge
beurtenis in den strijd in de lucht tijdens
dezen oorlog. Een Finsche piloot haalde zes
Russische machines neer.
Vier Russische vliegtuigen zijn neerge
haald tijdens een aanval van gisteren op
Voikka, een andere stad nabij Kouvola.
Luitenant-generaal Linder, opperbevelheb
ber van het Zweedsche vrijwilligerscorps
voor Finland is naar Finland vertrokken.
VOOR DE FINSCHE RADIO.
In een radio-oproep tot het Finsche volk
wordt gezegd: „Wij kunnen door geweld
worden overwonnen, doch daarvoor zal men
ons moeten vernietigen. Ale Finnen worden
aangespoord solidair en trouw te zijn, toe
wijding en zelfverloochening te blijven too-
nen en alles te doen om de soldaten, die zich
tegen den aanvaller weren, te helpen. Wij
hebben vertrouwen in de toekomst, wij we
ten, dat wij een heiligen strijd voor een
heilig doel strijden en wij gelooven, dat geen
enkel geweld ons volk neer kan slaan. Vrij.
sterk door zijn beschaving en zijn cultuur
zal ons volk uit den strijd komen en tn de
toekomst zullen onze dichters dit tijdvak
bezingen als een uur van glorie".
De Finsche radio heeft in het Russisch
den volgenden oproep gericht tot de sol
daten van het roode leger.
„Uw gezinnen en familieleden verwach
ten, dat gij hen bevrijdt van de onderdruk
king, waarin zij leven en waarvan zij zich
steeds meer bewust worden. Keert terug
naar uw haardsteden en schudt af het juk
van terreur en ongerechtigheid, dat u door
uw regeering wordt opgelegd.
Thans geeft gij er u rekenschap van, dat
uw leiders slechts een onbeteekenend deel
van hun belofte gehouden hebben. Wat is
uw communisme, als het niet berust op ge
rechtigheid?"
Zich daarna richtende tot de sovjet-regee
ring, zeide de radio-omroep:
„Begrijpt ge niet, heeren sovjet-commis
sarissen. die onverschillig blijft voor het lij
den van uw slecht gekleede en uitgehon
gerde kameraden, die gij naar Finland den
dood injaagt, dat in het oogenblik van hun
sterven hun oogen opengaan?
Begrijpt ge niet, dat het volk, dat gij on
derdrukt en dat geen brood heeft, zich
steeds duidelijker rekenschap geeft van uw
beestachtige methoden, die de verontwaar
diging opwekken van de heele wereld? Weest
er zeker van, dat het Russische volk niet
altijd uw geweldpleging en valschheid zal
verduren".
EENIGE SCHEPEN OP MIJNEN
GELOOPEN.
Aan de Schotsche kust is de „City of
Marseilles" (van de Ellerman Lines), groot
8317 ton, even nadat de loods aan boord
gekomen was, op een mijn geloopen en
midscheeps ernstig beschadigd. Een Indi
sche zeeman werd gedood, dertien Britsch-
Indiërs werden gewond.
De Britsche treiler „Eta" is gezonken
door ontploffing van een mijn, welke in
een der netten geraakt was.
Zes leden der bemanning zijn aan land
gebracht in een haven aan de Oostkust.
Het Britsche s.s Towneley (2.888 ton) is
ter hoogte van de Zuidoostkust op een
mijn geloopen en gezonken. Alle leden der
bemanning konden worden gered.
AMERIKAANSCH SCHIP AANGEHOUDEN
EN VRIJGELATEN.
De Britsche autoriteiten te Gibraltar
hebben bevel gekregen het Amerikaansche
passagiersschip „Manhattan", dat Zondag
avond voor een onderzoek naar contraban
de opgebracht werd, vrij te geven.
Het schip was op weg naar Genua. De
agent te Londen van de ..Manhattan" had
medegedeeld, dat de lading door de z.g.
navicert gedekt was, doch het Britsche
ministerie van Economische Oorlogvoering
had van den Britschen consul te New York
hiervan geen mededeeling ontvangen. De
agent heeft daarop bepaalde waarborgen
gegeven, waardoor een deel van de lading
te Genua, de haven van bestemming der
„Manhattan", aangehouden wordt, totdat
deze zaak geheel opgehelderd is. Ten einde
verdere vertraging te voorkomen, heeft
het ministerie, toen bevel gegeven, het
schip vrij te laten.
ZWEEDSCH SCHIP AANGEHOUDEN.
Het Zweedsche s.s. „Konung Oskar", on
derweg van Riga naar Stockholm, is door
een Duitsch marinevliegtuig aangehouden.
Bij het onderzoek werd geconstateerd, dat
zich 42 strijdbare Polen als passagiers aan
boord bevonden, die via Zweden naar En
geland wilden reizen. Zij werden van
boord gehaald en naar een Duitsche haven
gebracht.
HET JAPANSCHE LEGER STELT
EISCHEN.
Generaal Itagaki, de oud-minister
van oorlog, thans chef van den staf
der Japansche troepen in China, heeft
het plan van het Japansche leger voor
de vorming eener centrale Chineesche
regeering onder Wang Tsjiing Wei
overgebracht naar Tokio, waarbij hij
verklaarde te zullen aftreden, indien
het plan niet aanvaard werd.
Daar Itagaki de leider is der partij van
jonge officieren, wordt aan dit plan groote
beteekenis toegekend.
De vorming der nieuwe regeering zou ge
schieden in Februari a.s. en de ontruiming
medebrengen van Nanking door de Ja
pansche troepen en eventueel de terug
trekking der Japansche expeditietroepen.
Te Kjang Wan nabij Sjanghai hebben
duizend leerlingen van de „Centrale mili
taire school", in tegenwoordigheid van vele
buitenlandsche genoodigden gedefileerd
voor Wang Tsjing Wei.
De feestzaal was versierd met een groot
portret van Soen Jat Sen en de vlag van
de Kwo min Tang, welke Wang Tsjing Wei
thans definitief heeft aangenomen.
PARLEMENT STEUNT MOTIE TEGEN
REGEERING.
275 van de 466 leden van den Japanschen
landdag hebben een motie tegen de regee
ring onderteekend, welke is overhandigd
aan minister-president Abe. Dit is aan het
einde van het vorige jaar geschied voor de
onderhandelingen van de parlementaire
club welke gistermiddag voor den tweeden
keer heeft vergaderd. Het aantal leden van
den Landdag, dat tegen de regeering is, be
staat uit 81 afgevaardigden van de Min-
seitoe, 124 van de Seiyoekai, 32 van de
partij der sociale massa en 38 van verschil
lende andere groepen. Men verwacht dat
nog meer afgevaardigden hun steun aan
de motie zullen geven. Op 11 Januari zal
de commissie voor de# onderhandelingen
opnieuw bijeenkomen.
DE STEMMING IN BOVEN-ADIGO.
In de provincie Bolzano hebben 63.012 per
sonen van Duitsch ras de Italiaansche na
tionaliteit behouden na de optie, welke was
georganiseerd overeenkomstig de Italiaansch
Duitsche overeenkomst.
In de provincies Trento, Udine en Belluno
hebben 19.530 personen de Italiaansche na
tionaliteit behouden.
Zij, die besloten hebben de Italiaansche
nationaliteit te behouden, vertegenwoordi
gen ongeveer 27 procent der bevolking in
de provincie Bolzano en 51 procent in de
provincies Trento. Udine en Belluno.
DE RANTSOENEERING IN ENGELAND.
Morrisson, de Britsche minister voor de
voedselvoorziening, heeft een radiorede uit
gesproken over de invoering van de rant
soeneering. Hij zeide o.m
Alle te rantsoeneeren levensmiddelen
komen voor een groot deel van over zee Om
ze te verkrijgen moet een groot deel van
onze scheepsruimte en van ons geld gebruikt
worden. Wij willen zoo veel mogelijk
scheepsruimte en deviezen gebruiken voor
wapens en grondstoffen.
Alleen rantsoeneering kan een billijke ver
deeling geven, wanneer eenmaal besloten is
genoegen te nemen met minder. Rantsoe
neering beteekent niet. dat er een tekort is.
Al het noodige voedsel zal er zijn. Er zijn
voldoende voorraden suiker om ieder drie
kwart pond per week te geven. Den zee
varenden zal niet gevraagd worden meer
voedsel aan te voeren dan noodig is. Laat
ze in plaats daarvan steeds meer brengen
van datgene wat onze bescherming zal ver-
grooten en hun kracht Tot wii. aldus de
minister ten slotte, den oorlog gewonnen
hebben, zulen wij in het binnenland deelen,
wat onze mannen ons brengen, zooals zij de
gevaren van hun dienst deelen.
BINNENLAND.
Een mislukte Ijs-Zondag: niettemin trok
ken bijna 30.000 schaatsenrijders naar
de Gouwzee. (3e Blad).
Verkeersongelukken op gladde wegen.
(Gemengd, 2e Blad).
Langedijk kampioen van Nederland in het
hardrijden op dé schaats. (Sport, 3e
Blad).
Een schaatsevenement in Noord-Holland,
(Sport, 3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Beperkte omzetten Vaste markt
Hooger koers peil Amerikanen loom
Beleggingen kalm.
BUITENLAND.
De ontmoeting tusschen Csaky en Ciano ta
Venetie. (Ie Blad).
Na het aftreden van Hore Belisha. (Ie BI.).
Weinig enthousiasme rond het nieuwe
kabinet Pierlot in België. (Ie Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In het Noorden en Oosten:
Wellicht krachtige Zuidoostelijke
tot Oostelijke wind. Betrokken tot
zwaar bewolkt. Later wellicht op
klarend. Wellicht een weinig
sneeuw. Lichte tot matige, tijde
lijk wellicht strenge vorst.
In het Zuiden en Westen:
Zwakke tot matige Zuidoostelijke
tot Zuidelijke wind. Nevelig tot
betrokken met kans op mist. Nu
en dan lichte regen of sneeuw.
Temperatuur om het vriespunt,
later lichte vorst.
HANDELSOVEREENKOMSTEN.
.De onderhandelingen, die sedert enkele
weken tusschen Frankrijk en Griekenland
werden gevoerd, zijn afgesloten. Een accoord
is tusschen de Fransche en Grieksche dele
gaties in Parijs geparafeerd. Men verwacht
een belangrijke ontwikkeling van de han
delsbetrekkingen tusschen de beide landen.
Een economische en financieele overkomst
tusschen Turkije, Frankrijk en Engeland zal
binnenkort te Parijs worden onderteekend.
aldus heeft het radiostation van Ankara
bekend gemaakt,
EEN REDE VAN MINISTER HOWE.
De Canadeesche minister voor het tran
sportwezen. Howe, heeft in een radiorede
medegedeeld, dat het Canadeesche bureau
voor de oorlogsvoorraden tot nu toe voor
ongeveer 65 miliioen dollar bestellingen
heeft gedaan, zonder nog te spreken van
de 25 miliioen dollar, welke besteed zijn
voor het transport per trein en schip van
de manschappen en voorraden naar de
Canadeesche havens van vertrek.
Howe voegde hieraan toe, dat de Cana-
deezen zijde aan zijde zullen strijden met
de Britsche en Fransche troepen aan den
Rijn Canada heeft, twee fronten, een in
Canada zelf en het andere over zee.
Verder zeide hij. dat het plan tot de op
richting van een Britsche imperiale lucht
macht meer dan 4.000 vliegtuigen omvat;
ongeveer 80 vliegvelden, waarvan reeds 40
gereed zijn. zijn voor de uitvoering van dit
plan noodig.
Ook wordt een omvangrijk plan tot het
bouwen van schepen uitgewerkt, waaraan
de regeeringen van Groot-Brittannic en
Canada deelnemen. Reeds zijn bestellingen
gedaan voor schepen, van kleine rubber
booten af tot stalen booten.
