De Leidsche begrooting voor 1940
LEIDSCH DAGBLAD
Donderdag 21 December 1939
Avondzitting
Als Jantje jarig is
Op één na voerden alle raadsleden het woord
De derde dag der begrooting wordt ge
opend door den heer ESKENS (Gem.Be-
lang), die zich aansluit bij de hulde. B. en
W en ambtenaren gebracht voor het zoo
tijdig uitbrengen der begrooting.
Bij de huidige samenstelling van den
raad is hij tegen invoering van gebed.
De belastingverhooging zal men moeten
aanvaarden. De motie-Veenendaal c.s. zal
spr. steunen, al had hij gaarne in diens ove
rigens goede rede eenige bezulnigingsobjec-
ten genoemd gezien. Daarop stelt spreker
eenige vragen over het Stadhuis, o.a. het
gebruik van Luxemburgsche tegels, het te
kort voor het carillon tof de gemeente zich
garant stelt) enz. Zijn bij distributie en
andere diensten gepenslonneerden te werk
gesteld? Zoo ja, dan zou hij dit betreuren.
Wat voor nut geeft de motie-Van Eek over
optochten op Zondag, waar de beslissing
toch aan den burgemeester blijft? Niet al
leen van Chr. zijde is er bovendien verzet,
ook uit andere kringen.
Verder bepaalt hij zijn houding ten aan
zien van vele andere ingediende moties en
voorstellen.
De heer SNEL (S.D.A.P.) sluit zich aan
bij de hulde aan B. en W. gebracht.
Het tempo van den bruggenbouw hier
oordeelt spr. wel zeer gunstig als werkob-
ject. voor stadsverfraailng en verkeersver-
betering. Toch is het aantal werkloozen
niet noemenswaard gedaald helaas, (zon
der de mobilisatie zou het zelfs z.i. gelijk
zijn gebleven i en spr. oordeelt het daarom
Meer dan een uitspraak over het prin
cipe vragen zijn voorstellen niet, later kan
alles nader geregeld worden en B. en W.
hebben tijd om zich in deze richting in te
stellen. ..JP
Tarieven naar draagkracht zou spr willen I wordënV wil"spr. gaarne"aan B "en W. over-
aanvaarden, als hij thans de mogelijkheid laten, van wie hij de leiding niet wil over-
daarvan zag, maar het lijkt hem nu nog nemen. Het was heel eenvoudig geweest een
Naar menschelijke berekening zullen er
voor 1941 en later meer tegenvallers komen
en aanzienlijke belastingverhooging voor
1941 lijkt hem zeker. Om dan die jaren nog
met f. 27.000 per jaar te bezwaren lijkt hem
funest, ook met het oog op belastingvlucht.
Daarom lijkt hem beter nu reeds bescheiden
aan te vangen.
Als het werkelijk niet anders kon. zou hij
met B en W. willen meegaan, maar in
tegenstelling met andere gemeenten is daar
van hier z.i. geen sprake. Noch de practische
onmogelijkheid noch het vermijden van
onhoudbare toestanden kan spr. aanvaar
den, waar de belastingen hier nog niet tot
het hoogste punt zijn opgedreven.
Hoe het tekort dan geheel gedekt moet
onmogelijk
De werkverschaffing is z.i. nog zoo slecht
niet, vooral in het begin ging het heel goed
Er is aanpassing voor noodig. Gelegenheid
tot uittreding moet echter bestaan Spr.
somt dan op, waaraan werkverschaffing z.i.
moet voldoen (beduidend hooger loon dan
de steun, goed drinkwater, goede schaftlo
kalen etc., terzake kundige werkbazen, die
zioh niet aan willekeur bezondigen i. Is
daaraan niet te voldoen, dan voelt spr. voor
de motie-Snel. Normaal werk mag nimmer
In werkverschaffing worden uitgevoerd
Medezeggenschap aan den top lijkt hem
nog niet mogelijk, maar wat de heer v. Eek
wil, inwinnen van advies, heeft zijn steun.
AANVAL OP DEN HEER VEENENDAAL.
De heer KOOLE (S.D.A.P.) is' van mee
ning, dat de heer Veenendaal zich heel ge
makkelijk van de zaak heeft afgemaakt,
waar hij geen dekkingsmaatregelen aangaf
Spr. ziet in dit voorstel een opzet tegen
wethouder Verwey, die beschuldigd wordt
van potverteren van wat zijn voorgangers
hadden gespaard. Dat daarvan geen sprake
is. tracht spr. aan te toonen door het ver-
opcenten-verhooging te berekenen, doch dat
hebben de voorstanders der motie juist niet
gewild, liever de voorlichting van B en W.
willende inschakelen. Speciaal voor ver
sobering. zulk een moeilijke materie geldt
dat in vollen omvang.
KORTE OPMERKINGEN.
De heer v. DIJK (R.-K.) maakt eenige
losse opmerkingen. Hij verdedigt de voor
stellen in het belang van de groote gezin
nen. de tegenwerpingen van B en W. be
strijdend. Tevens verdedigt hij het groote
gezin op zich zelf.
Hij betreurt, dat de kwestie van het op
nemen van armlastigen in de Anna-kli-
niek nog altijd hangende is, en pleit voor
een vrij ziekenhuis naast het Academisch,
al zal hij nog geen voorstel doen.
Tenslotte bepaalt hij zijn houding ten
aanzien van eenige ingediende voorstellen.
De heer v. d. REYDEN (Chr. Hist.)
dankt B en W. voor het verrichte werk,
evenals de secretaris en zün staf van amb
tenaren
Ook nu zal hij de oude voorstellen-v.
Eek niet steunen, waartegen hij steeds
a. v«»v«iv ojjl. aan vuuin.li uooi lluli 'Cl Ci\.K lllct dl>CUll<-ll, Wftdl tcgtu ouvvuu
meer eten noodzakelijk over te öaan iecjen sinds 1931 op te halen. Thans dacht heeft gestemd en spr. verklaart verder
uitvoeren van openbare werken b v M. H. alleen 4 ton meer dan in 193! en
Kan niet worden overgegaan tot krot-op
ruiming en woningbouw in krachtig tempo?
Te veel wordt in werkverschaffing uit
gevoerd, zie het werk der Leidsche Duin
water Mij., dat z.i. als normaal werk had
moeten zijn uitgevoerd. Ook de verbetering
der Gepekte Brug behoort niet onder werk
verschaffing, waartegen hij overigens toch
al tal van bezwaren heeft, zoo dit ge
schiedt onder leiding van particulieren. Zie
de vliegveld-aanleg te Valkenburg. De
klachten zijn legio, spr geeft slechts de
voornaamste (als minder loon dan de
trachtte uit de ge-
5n,J!L„» meentekas meer te putten, terwijl hij nu In I waagt, dat de heer Veenendaal hem tele-
steun, samenstelling dei ploegen, willekeur het openbaar op bezuiniging aandringt. fonisch verzocht diens motie mede te on-
bij de loonregelingctc.l^Wordt zoo hetmo- De heer WILMER: U begrijpt er niets van derteekenen, doch toen spr. zeide dit niet
reel geschraagd? Spr. vreest het tegendeel.
De taktiek der tarieven en opzichters
der Ned. Helde-Mij. deugt niet en leidt tot
excessen en tal van schorsingen zijn onver
diend voorgekomen. Spr. geeft eenige voor
beelden. Moge hier onrecht worden her
steld.
De VOORZITTER oordeelt dit hier niet
ter plaatse.
De heer SNEL wijst dan nog op klachten
over rechtspositie der arbeiders, veiligheid
en outillage ter plaatse, over verzuim-ver-
goedlng. Of spr.'s fractie nog langer zal
kunnen medewerken aan werkverschaffing
onder de Ned. Heide-Mij. zal ernstig onder
oogen worden gezien en vandaar spr.'s
motie over deze materie.
Er moet verandering komen, anders zal
de SDA.P. niet langer medewerking ver-
leenen.
De heer BERGERS: 95 pCt. -is dankbaar
te werk gesteld te worden.
De heer SNEL: groote groepen zijn onte
vreden, vooral den laatstcn tijd. nu er
groote verslechtering is gekomen in de
loonen.
(Reeds geplaatst in een deel onzer
vorige oplaag).
zie de winst-vermindering der voornaamste
bedrijven. In totaal f. 840 000 scheelt dit.
Gebeurt er thans echter minder? Inte
gendeel, meer. Kan men dan nu potjes
kweeken of moet men ze, noodgedwongen
opmaken? Het getuigt van wijs beleid, dat
hier nog zoo kan worden geregeerd.
Tweeslachtig was de houding van den
heer Veenendaal, gelet op diens houding in
dc sectie inzake de onderwijs-vergoeding
aan het Bijz. Onderwijs, waardoor hij en
ook de heer Wllmer
dan zijn houding over eenige andere mo
ties.
De heer v. BEMMELEN (Vrijh. B.) heeft
niet aan de begrooting die aandacht kun
nen schenken als hij wel gewild had, als
gemobiliseerde. Hij volstaat met zijn stem
te bepalen ten aanzien van vele ingedien
de voorstellen. Belastingverhooging nu
lijkt hem verreweg de voorkeur te verdie
nen boven het uitstellen van schuld naar
andere jaren. Echter vraagt hij ook scherp
uit tc zien naar bezuiniging.
De heer GROENEVELD (S.D.A.P.) ge-
begrijpt
WEER EEN FINANCIEEL BETOOG.
De heer DONDERS (R.K.i sluit zich ook
aan bij de hulde aan B. en W., waarbij ech
ter het financieel beleid werd uitgescha
keld, evenals de samenstelling der begroo
ting. B en W. mogen echter bedenken, dat
de crltiek niet gaat om de critiek, noch om
personen. Met grooten nadruk stelt spr
vast. dat voor hem alleen het gemeentebe
lang in vollen omvang geldt. -Èr is vooral
thans veel waars in, dat de critiek
gemakkelijk, de Jjpnst moeilijk is. Het col-
lcg<yirtaatrVoortdurend vobr zeer zware Ti-
nancieele opgaven, terwijl het op dit terrein
niet zelfstandig is. Steeds meer moeten
reeds bijzondere maatregelen worden toege
past, die in normale tijden ook niet zouden
zijn voorgesteld en bij deze begrooting is
dit weer het geval. Verklaarbaar is dat
gereedelijk en deze bijzondere tijden wetti
gen het nemen van bijzondere maatregelen.
De toepassing lijkt hem echter te eenzijdig
werden.
Het sluitend maken der begrooting is niet
te willen doen, verklaarde hij 'dat hij dit
wel verwacht had, waar er een soc.-dem.
wethouder van financiën is. Alsof dat van
invloed is: alleen het 'gemeentebelang be
slist over al of niet steunen van een motie.
Als de heer Veenendaal het echter zoo van
zelfsprekend vindt, blijkt hij die mentali
teit zelf te bezitten.
Spr. is tegen de motie De financieele
positie der stad is wel ajs heel slecht voor
gesteld en wordt het voor 1941 en verder
vrijwel hopeloos, mag men de heeren ge-
looven.
.Ongetwijfeld zijn abnffimale maatregelen
Jgenomen om deze bcgrtgjtn:" te doen slui-
ten, doch dat is z.i. thans gerechtvaardigd.
Het voorstel-Veenendaal c.s. slaat een
groot gat in de begrooting, doch dekking
wil hij niet aangeven, laat hij aan B. en
W.! Ook wordt het woord bezuiniging ge
bruikt, maar waarop? Ook dat blijft vaag.
al wordt gewezen naar politie en brand
weer.
Daden en cijfers gaf dok de heer Don
ders niet.
De eenigé dekking ziet spr. slechts: be-
MTfffe' aUe franje 61 af' ZÜn 'k-^bkverhooging die nu reeds op bë-
*?e bedrijven, de kurken f™}
De heer SNEL betreurt de belemmering waarop de gemeente drijft, zooals het heet
der 1 Mei-feesten van dit jaar door den
burgemeester, die zelfs opvoering van het 1
Mei-spel ln besloten kring verbood. Hetgeen
toch overbodig was, gelet op de homogeni
teit der bezoekers inzake strijd tegen het
lascisme. Elders is ook niets gebeurd. Een
dergelijke behandeling zal zijn partij zich
niet meer laten welgevallen, zij bestaat niet
uit 2de rangs-burgers. Spr. hoopt, dat zoo
iets niet weer zal voorkomen.
Inzake de kostwinnersvergoedingen brengt
spr. ook eenige klachten naar voren. De
vakvereenigingen zouden hier goed werk
kunnen verrichten, doch zij zijn en blijven
uitgeschakeld, helaas, daar de burgemeester
vasthoudt aan de letter van de dienstplicht
wet. Spr. zet nader uiteen, waarom het z.i.
best anders kan. Voor de toepassing heeft
spr. overigens alle waardeering.
Het toezicht op de controle op het rij
tijdenbesluit is onvoldoende en verbetering
zal er moeten komen op korten termijn en
spr. dringt er bij B. en W. op aan bij her
haalde overtreding de vergunning in te
trekken.
Bij den afbouw van het Stadhuis waren
meerdere arbeiders te plaatsen en spr
breekt nog eens een lans er voor, dat men
Leidsche arbeiders neme. De daarop slaan
de besteksvoorwaarden worden eenvoudig
tezijde gesteld. Is zelfs juist, dat het meu
bilair te Noordwij k wordt gemaakt?
VOOR GROOTE GEZINNEN.
De heer VAN OYEN (R.K.) verdedigt al
lereerst zijn voorstel om de raadsvergade
ringen 's avonds te houden, waar de pre-
sentie-gelden van de raadsleden te laag zijn
voor arbeiders-leden met het oog op loon
derving en op de hoogte-zijn door perio
dieken en boekwerken. In vele andere
plaatsen geschiedt het ook.
Het bezwaar van dén heer v. Eek ziet spr.
niet zoo zwaar, waar slechts eens per
maand pleegt te worden vergaderd. Bij een
lange agenda kan altijd een uitzondering
worden gemaakt. Laat men de proef eens
nemen.
Dan volgen zijn voorstellen inzake gas-,
eiectriciteit- en waterlevering voor groote
gezinnen. Het is een oude kwestie, die z. i
juist thans urgent is. in deze tijden. Een
stap in de goede richting, waarbij naar
Kurk is echter licht en dobbert en zoo zijn
er ook allerlei onzekere elementen in de
winstberekening vooral voor de Lichtfabrie
ken. Bij de waterleiding is minder onzekers
alleen feitelijk de water-voorziening waarop
reeds in vroegere jaren is gewezen. Gelukkig
zijn de bedrijven hier nog gezond en het is
verklaarbaar dat het college daar genoeg
uit put en de winst tracht op te voeren. Spr.
waarschuwt echter waakzaam te zijn.
De overige factoren zijn: de reserves, de
verhoogt ook al. Men zij dus voorzichtig
Bij den gang van zaken volgens het col
lege blijft bovendien belastingverhooging
nog altijd mogelijk in volgend jaar, als het
noodig mocht blijken.
Eén lichtpunt is er in ieder geval: de
toezegging van minister van Boeyen tot
herziening der financieele verhoudingen
tusschen rijk en gemeenten ln volgend jaar
en slechter kan het toch nooit daardoor
worden.
Spr verdedigt vervolgens den heer
belastingen en de versobering. Men had Schüllei tegen den heer Beekenkamp en
deze gelijkmatig moeten hanteeren bij het de houding der S.D.A.P. in de wethouders
sluitend maken der begrooting. al behoeft kwestie. Volgens zuiver mathematische be-
het natuurlijk niet al te precies. Z.i. heeft rekening heeft de SD.A.P geen recht op 2
daarmede het college te weinig rekening zetels (een wethouder is echter niet door
gehouden. Vooral de reserves zijn met j te zageni maar de raad heeft beslist ten
groote voortvarendheid aangetast. Tegen
het aantasten daarvan in deze omstandig
heden heeft spr. geen bezwaar, doch het
mag niet te eenzijdig zijn. De factoren be
lastingen en versobering zijn niet voldoende
gehanteerd. Speciaal het laatste is een in
strument dat moeilijk te bespreken is (en
het is ondankbaar) maar het college heeft
toch weinig geoefend, meent spr. Wat het
gunste van de soc.-dem. fractie, die even
gaarne weer aan de andere zijde van de
groenp tafel was gaan zitten. Aan de hand
van een grafische percentage-voorstelling
der stemmencijfers zet spr. uiteen, dat
zoodoende de raad nog zoo mal niet deed
Laat de- A.-R. partij eens naar zich zelf
zien: trots haar groote vrijmoedigheid kan
zij zich slechts overeind houden, gearmd
daarover zegt. is fraseologie. Maar daden en 1, p xTrC H t
-ifn„ =i0n>,ic met k.-iv en onr. tes
cijfers ontbreken, slechts de reorganisatie
der Lichtfabrieken wordt gereleveerd.
Een drastische versobering zal noodig zijn,
nu we nog bewegingsvrijheid hebben, anders
wordt bezuiniging afbraak en juist op de
sociale maatregelen, die gespaard moeten
worden.
Voor het instrument belastingen, hebben
B. en W. blijkbaar vrees. In vier jaren is
daaraan practisch niets gedaan, slechts een
kleine verhooging der opcenten op de per-
soneele belasting. En dat is opzettelijk, want
herhaaldelijk waarschuwen B. en W daar
voor en zelfs het nu aanhangige kleine
voorstel wordt als het ware van een excuus
voorzien. Die vrees is gebaseerd op het feit,
dat belastingen een belang zijn van de
eerste orde. Wat op zich zelf Juist is. maar
we mogen de oogen niet sluiten voor de
nabije toekomst en daarmede houdt het
college z.i. niet voldoende rekening. Zijn alle
reserves weg, dan blijft alleen belastingver
hooging over en dan zal er geen sprake van
Aan de S.D A P. 2 zetels voor 12 raads
leden is nog beter dan 1 A.-R. op 4!
Tot slot bespreekt spr. eenige verkeers-
aangelegenheden. De hand wordt niet ge
houden aan het: rechts gaat voor. Zijn
beschuldiging dat de eerste burger van
Leiden op het Rapenburg fietste in ver
keerde richting trekt hij in, al houden zijn
zegslieden het staande. Verkeersborden in
de Korte Paradijssteeg oordeelt spr. hard
noodig.
Hierna schorsing.
ALLERLEI.
Mevr. DE CLER—DE BRUYN (S.D.A.P.)
is teleurgesteld, dat inzake de inrichting
voor een werkinrichting voor zorg en na
zorg voor geestelijk misdeelden en arbeid
voor onvolwaardigen men blijkbaar nog
niet verder is gekomen Blijkbaar door ver
geleidelijkheid meer kunnen zijn
Gelet op het tekort voor 1940, had meer
moeten zijn versoberd of meer belasting aeeldheid in het college. Alsnog hoopt zij
voorgesteld of beide. Het college gaat er 0p een spoedige bevredigende oplossing,
echter voor uit den weg en voert als 5e Wat betrett de spoed-cursussen voor
draagkracht der groote "ezinnen wordt ge- 'actor verschuiving naar de toekomst. dlenstboden, d00r den heer Beekenkamp
draagkracht dei groote gezinnen wordt ge- Daarmede kan SDr z!ch met vereenigen. oc aangevoerd wil zij geen verplichting op
leggen. Trouwens, de vrijheid spreekt voor
- Daarmede kan spr. zich niet vereenigen, op
zien, is best te zetten, al zal niet geheel reeds door andere onderteekenaars der mo
oter stag gegaan kunnen worden. Zooals tie aangegeven motieven
het nu echter is. is dc positie der groote Spr heeft nog drie redeneh:
gezinnen schreeuwend onrechtvaardig, als je principieel is hij tegenstander er van
het ware in indirecte belastingen inge- i dat oude schuld bij nieuwe uitgaven wordt
kneld. Wat de gemeente hier kan doen. moet achtergesteld
zij doen. j 2e. Hij oordeelt de voorgestelde maatregc-
Dat het practisch onuitvoerbaar zou zijn, len niet in het belang der credietwaardig-
lijkt spr. zeer overdreven, zie naar de rege- i heid der gemeente, want. in wezen is deze
hngen elders en als men het niet ..kauf-
mannisch" noemt, wijst hij er op. dat de
monopolistische bedrijven ook een sociale
zijde hebben.
begroötlng geen sluitende begrooting
3e. Juist met het ranport van geleidelijk
het huispersoneel een groot woord mee
Een goede wetgeving is hiervoor elsch. De
overheid heeft geen plicht inzake de groote
gezinnen als de heer v. Oyen voorstelt, zoo
voelt spr. het aan als echtgenoote en moe
der. Bij gebrek sla men andere wegen in.
De heer PARMENTIER (A.-R.i den heer
Groeneveld antwoordend, erkent de klein
heid van zijn fractie en partij. Zoo haar
heid is het niet wenschelijk de voorgestelde invloed toch groot is geweest, dan is dat
wijzen van handelen te volgen. een eer.
Spr. zal voor het voorstel-Veenendaal
stemmen, hetgeen geen enkele hetze betee-
kent tegen den soc.-dem. wethouder. Hij
kan zich voorstellen, dat een A.-R. wet
houder met een zelfde begrooting was ge
komen en dan zou hij ook daartegen zijn
geweest.
Herscholing en omscholing zijn z.i. niet
goed geregeld. Natuurlijk juicht hij bevor
dering der werkgelegenheid toe. doch waar
om is de Leidsche industrie niet gekend?
De subsidieering van één bedrijf leidt tot
consequenties, vooral, waar van tegenpres
tatie van het bedrijf geen sprake is. Tegen
deze subsidie zou spr. nog geen bezwaar
hebben, zoo een behoorlijk loon werd be
taald. maar daarvan is geen sprake. Aan
de subsidie dient een onderzoek naar de
financieele positie der bedrijven gepaard
te gaan. Geschiedt dit, dan zal z.i. de sub
sidie niet gevraagd worden!
In alle partijen is er een stroom voor de
nieuwe economie, al weet men zelf nog
niet, wat dat Is. Spr. gelooft niet daaraan,
een gulden blijft altijd een gulden, en hij
waarschuwt het college, niet dien weg te
betreden.
De motie-v. Eek over benoeming in de
commissie naar geestes-richtingen zal hij
steunen, al acht hij haar overbodig. Met
grooten nadruk vraagt hij echter intrek
king van het voorstel over optochten op
Zondag, waar spr. diametraal tegenover
staat, uit vaste overtuiging, vooral waar
's avonds de mogelijkheid bestaat. Gcd's
gebod is voor spr alles en daarom vraagt
hij zelfverloochening.
De heer OOSTVEEN (S.D.A.P.) wil de
luchtbescherming verdedigen. Dan dienen
wij ons zelf en de gemeenschap door be
perking van de ramp van den oorlog of
het vragen van steun door een volksdeel
aan een andere staat, hetgeen in wezen
hetzelfde is. In de eerste plaats zou het
rijkszaak zijn, doch het rijk trekt er zich
niet te veel van aan. Gezien de kosten voor
de burgerij, zal de overheid moeten steu
nen en hij vraagt volledig de burgerij op
de hoogte te brengen en te steunen, waar
dit noodig is. Moet niet in iedere wijk vol
doende verbandstof zijn en zoo is er meer.
Men stelle een ruim bedrag ter beschik
king.
De heer BERGERS (R.-K.) gelooft dat
de heer Snel beter had gedaan inzake de
werkverschaffing zich te wenden tot den
minister, zijn partijgenoot v. d. Tempel.
Nu heeft hij noodeloox den raad opgehou
den. Hij spreekt zich uit over enkele voor
stellen en wijst op het bruggetje van
Maresingel naar Rijnsburgersingel als meer
noodig te verbeteren dan dat aan de Jan
van Goyenkade.
De verhooging der opcenten op de per-
soneele belasting is voor den Middenstand
vrij zwaar, maar kan dekking gevonden
worden voor het gansche tekort, dan geeft
ook hij daaraan de voorkeur.
Naar een nieuwe gemeenschap kunnen
wij niet komen zonder God en daarom
voelt spr. voor het gebed in den raad.
De heer LOMBERT (R.-K.) beziet de
positie der meteropnemers-incasseerders
der Lichtfabrieken en bepleit een royaler
houding. Zal de procedure over De Valk
spoedig ten einde zijn, anders vreest hij,
dat de molen ter ziele zal ggan?
Hij klaagt over het antwoord van B. en
W. op vele vragen, Blijkbaar willen zij deze
eenvoudig afpoeieren, spr. geeft eenige
voorbeelden. Heeft de arbitrage inzake de
schade bij den stadhuisbouw (de bescha
diging aan de panden van de firma Veld
etc.) alleen reeds f. 13.000 gekost, zooals
hij vernam? Den afbouw gaat ook z.i. te
traag en het uitschakelen van Leidsche
arbeiders betreurt hij, zooals nu weer is
geschied bij het meubilair.
Voor de zooveelste maal klaagt spr. over
het gebrekkige politie-toezicht in de bui
tenwijken. Verbetering i er niet geko
men. Dit. terwijl er voor de studenten 'altijd
wel politie beschikbaar is. Als een andere
groep der bevolking eens hetzelfde vroeg,
zou het geweigerd worden
Wethouder WILBRINK Die zou het niet
vragen
De heer LOMBERT meent verder, dat
enkele leden van het politie-corps door een
optreden als van Iwan de Verschrikkelijke,
dit corps naar buiten schaden en hij be
treurt, dat van klachten niet voldoende
notitie wordt genomen, hij geeft een twee
tal voorbeelden.
Eenige ingediende voorstellen neemt hij
tenslotte onder de loupe Inzake het voor
stel-Veenendaal c.s. zal hij zijn stem zioh
voorbehouden tot de wethouder heeft ge
sproken die, naar hij hoopt beter zal ant
woorden op het grof geschut dan degenen,
die totdusver het beleid van het college
verdedigden. Heeft de S.D.A.P. vroeger dek
king aangegeven voor al haar plannen?
Nooit!
WONINGBOUW EN VOLKSHUISVESTING
De heer SCHÜLLgR (S.D.A.P.) verklaart
dat er gerechtvaardigde critiek is op den
afbouw van het stadhuis. De aanbestedin
gen zijn steeds te laat gehouden. Reeds
zijn we 6 maanden over tijd! Van boete
over te late oplevering hoorde hij nog
nooit. Het schijnt dus niet aan de aanne
mers te liggen. Maar aan wie dan wel?
Spr. onderschrijft de klachten over uit
voering van werk buiten Leiden of door
niet-Leidsche arbeiders, zooals nu weer bij
het meubilair, waarbij zelfs 2 ct. van het
loon werd afgeknabbeld. In het laatste be
stek is zelfs de voorwaarde omtrent Leid
sche arbeiders weggelaten. Hij vreest, dat
ook in 1940 de afbouw niet geheet gereed
zal komen.
Niettemin is hij overtuigd, dat de heer
Blaauw Leiden een stadhuis zal geven, de
stad en het land waardig.
Overgaande tot verdediging zijner voor
stellen, bespreekt: hij allereerst de woning-
bouw-politiek ln het algemeen. De beide
rapporten van dit voorjaar geven geen
juist beeld en hij begrijpt, dat B. en W.
een nieuw rapport noodig oordeelden. Zal
het college nu krachtig de bevordering van
den bouw van arbeiderswoningen ter hand
nemen? Spr. twijfelt daaraan, trots de toe
zegging. naar hij nader motiveert. Toch is
dit z.i. hard noodig. want feitelijk is er al
een tekort, een geëischte reserve van 2 pCt.
is niet aanwezig. Theoretische beschouwin
gen op grond van particuliere bouw zijn
nog nimmer uitgekomen en zullen dat ook
nu niet doen.
Dat het begrip .onbewoonbare woning"
rekbaar is. betwist spr., daar men den
minister zelfs te ver ging. Men is dus zeer
schriel in dit opzicht. Er zijn er nog 5 tot
600! Het juiste aantal dient onderzocht.
Ook zijn er nog vele een-kamer-woningen,
geschikt voor personen alleen, doch zijn
•dat bewoners? Het tegendeel is bewezen
dan kiest hij.... natuurlijk
zuurkool met Stegeman's
worst, zegt Moeder lachend.
En Vader vindt, dat Jan een
echte smulpaap is, die nü al
weet wat lekker is.
Voor deze gelegenheid koopt
Moeder een zware, echte
Geldersche van Stegeman.
Want eerlijk gezegd, de keus
van Jan is de keus van de
heele familie.
In winkels
met ons raambiljet.
4740
(Ing-ez, Med.)
en ook hier is onderzoek evenzeer ge
wenscht.
Het aantal overbezette woningen is ont
zettend groot!
Sen volledig overzich is gewenscht om
aan de openbaarheid te worden overge
geven. Spr. ziet de bezwaren tegen het
laatste niet. Zonder cijfers is geen juist
oordeel mogelijk.
Ieder uitstel veroorzaakt grooter wo
ninggebrek en zal de huren doen stijgen,
waar de materiaalprijzen in de lucht blij
ven gaan.
NOG EENS DE FINANCIEN.
De heer TOBÉ (R.-K.) meent, dat de
financiën aller aandacht vrijwel geabsor
beerd hebben. En terecht, gezien de om
standigheden. Zoo kan het niet lang meer
doorgaan. Zelfs berekende in de secties een
lid een tekort van f435.000. Maar al moge
dit overdreven zijn, het doet toch wel zien,
dat de situatie nijpend Is. Buitengewone
inkomsten wordt langzamerhand een ge
vaarlijke uitdrukking, doch de bronnen,
waaruit daarvoor nog is te putten, zijn
thans wel drooggelegd. Hoe kunnen we de
tekorten dekken? Door belastingverhoo
ging, tarief-verhooging of bezuiniging. Het
eerste is de weg van den minsten weer
stand. al is er wettelijke beperking en mo
gelijkheid van te zwaren druk en door be
lastingvlucht. Het tweede is door de prac»
tijk al veroordeeld, zie naar post, telefoon
etc. Het derde is de weg van den meesten
weerstand. Ieder weet een object, doch wij
met ons allen kunnen het niet, gelet op
ieder's hobby. Zoo zal daarvan weinig te
recht komen. En toch zal het moeten, onze
inrichting is nog geschoeid op betere jaren.
Daaruit is zijn voorstel geboren om de
commissie van financiën in te schakelen
bij de samenstelling der begrooting.
De gevolgen van het voorstel-Veenen
daal zijn spr. nog niet duidelijk en hij
wacht het antwoord van B. en W. af. Ten
slotte vraagt spr. of juist is wat de heer
Lombert zeide over f. 13.000 aan arbitrage-
kosten in de Stadhuiskwestie.
DE LAATSTE SPREKER.
De heer HUURMAN (Chr. Hist.) stelt op
prijs, dat ook de Contact-commissie ge
hoord zal worden inzake bouwverordening,
doch is het niet gewenscht ook de betrok
ken vakvereenigingen van bouwers hier
over te 'hooren? En zijn niet vele thans
leegstaande en onbewoonbare huizen nog
te verbeteren met rijkssteun? Spr. waar
schuwt tegen te spoedig overgaan tot vol
ledige afkeuring, daar eenzelfde kleine
groep daardoor wordt getroffen.
Vele bezwaren der werkverschaffing zou
den niet zijn voorgekomen, zoo de aanne
mers waren ingeschakeld. Uitvoering van
de Gepekte Brug in werkverschaffing lijkt
hem een gedwongen loonsverlaging der
bouwvakarbeiders en daaraan zal hij niet
medehelpen.
Tot slot laat hij vele ingediende voor
stellen de revue passeeren en geeft hij
zijn oordeel. De tarieven der Lichtfabrie
ken zijn z.i. reeds progressief en de.econo-
ir.ie moet daar hoofdzaak blijven. Dit geldt
ook voor de Duinwater Maatschappij.
Daarom oordeelt hij de voorstellen van
Oyen onjuist. De voorstellen-Schiil-
ler bestrijdt spreker, daarbij nog wijzend
op het droeve feit. dat velen in huizen
van woningbouwvereenigingen wonen, die
daar zeker niet thuis hooren. B. en W. zul
len z.i. in dezen wel diligent zijn, verwacht
spreker. Hoewel zich niet willende aandie
nen als financieel deskundige, steunt hij
volledig de motie-Veenendaal cs.
Daarmede is de raad in eerste instantie
gereed
De VOORZITTER huldigt den heer Jon-
geneel, den eenige. die niet aan de alge-
meene beschouwingen deelnam en hij
hoopt, dat bij de replieken door anderen,
zoo niet. allen dit vodrbeeld zal worden ge
volgd. Hij dringt in ieder geval op kortheid
aan.
Heden komen B. en W. aan het woord.
