Zware strijd in Finland
DONDERDAG 21 DECEMBER 1939
No. 24462
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
In barre kou
P. C. G. A. Wijkmans
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor aflveTtentles uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van tms Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein - Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week t. 0.1S
Franco per post 12:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mncU
TOONKUNSTCONCERT.
Liederenavond Hans Gruys.
De beroemde clavecymbaliste Wanda Lan-
dowska was oorspronkelijk voor dit concert
geëngageerd, doch zij bleek plotseling ver
hinderd over te komen, ongetwijfeld tot
veler teleurstelling.
Hans Gruys.
Het Toonkunstbestuur had in de liederen-
zangeres Hans Gruys, onze vroegere stad-
genoote, een plaatsvervangster gevonden,
die echter dezen avond niet de bevrediging
geschonken heeft, welke wij verwacht had
den na het succes, dat zij dit jaar tijdens
een boeiend jeugdconcert in het Gymnasium
mocht oogsten. Toen een geheel andere
opzet en in menig opzicht andere keuze dan
nu, gepaard gaande met bultegewoon in
teressante explicaties betreffende de door
haar in een betrekkelijk kleine ruimte ge
zongen liederen. Speciaal van haar voor
drachtskunst hadden wij zeer gunstige in
drukken' bewaard. Een gedetailleerde be-
oordeeling over haar stemkwalitelten lieten
wij dien keer achterwege, o.a. omdat die in
verband met het karakter van den avond
moeilijk was te geven, temeer omdat er ook
eigenlijk niet gesproken kon worden van
een serieus recital.
Ditmaal was dit laatste wél het geval en
onmiddellijk dient dan vanzelfsprekend de
mate der critlek scherper gesteld.
Welnu: ofschoon wij niets willen afdoen
aan onze meening betreffende haar intel
ligente en beschaafde voordrachtskunst,
moeten wij verklaren, dat onze waardeering
ten opzichte der mérites van haar stem-
materiaal zeer gemengd is. Haar mezzo lijkt
ons niet geëgaliseerd, zoodat zeer uiteen-
loopende timbres te onderkennen vallen,
waarbij komt dat bij stemuitzetting, gelijk
die noodzakelijk is, om den Leidschen
Schouwburg te vullen, een zekere scherpte
en een eigenaardig kleuring van het timbre
optreedt .die minder gunstig afsteekt tot de
veel lieflijker en charmante klankgeving ln
het lichte liedgenre.
Zoo werd voor ons gevoel bijv. het kin
derliedje. dat Hans Gruys als toegift gaf,
voor ons een hoogtepunt: dit lag haar uit
stekend en op dit fijn-lyrische en meer
„vertellende" terrein, kan zij dan ook haar
grootste succes oogsten.
De avond werd ingezet met vier geestelijke
liederen uit het Spanisches Liederbuch van
Hugo Wolff. Hoewel het ons voorkwam, dat
Hans Gruys den geestelijken ondergrond
dezer prachtige, donker-getinte liederen uit
nemend leek aan-te voelen, vermochten zij
toch geenszins den indruk te maken, dien
wij ervan verwacht hadden. Haar zang
droeg hierin te zeer een monotoon-lar-
moyant en te luid karakter, waarin het
verwachtingsvolle „Fuhr mich. Kind, nach
Bethlehem", een gunstige uitzondering
vormde. Veel beter voldeed haar stem dan
ook in de interessante Kerstliederen uit ver
schillende landen, een juiste keuze in dezen
tijd waarbij in het bijzonder de Vlaamsche
Kerstliederen in de sfeervolle bewerking van
Lou Lichtveld opvielen. De intelligentie der
zangeres, die de vreemde talen voortreffelijk
beheerschte. bleek hier weer In hooge mate.
Ook de Fransche liederen van Fauré vol
deden veelszins: „Mandoline" was wederom
een staaltje van voortreffelijken zangkunst,
volledig getuigend van de charme, die toch
oók van dit zingen meermalen kan uitgaan.
Tot een algeheele voldoening gaf voorts o.a.
ook Debussy's „Paysages Beiges" aanleiding:
jammer, dat in Debussy's „Spleen" een ge
vaarlijk hoog liggende noot het bewijs
leverde, dat deze niet door de zangeres be-
heerscht werd.
Tegenover het reeds genoemde, bij stem
uitzetting eigenaardig gekleurde timbre de
zer zangeres, kan men natuurlijk verschil
lend in zijn beoordeeling staan. Wij voor
ons hooren Hans Gruys het liefste in een
kleine ruimte, wanneer zij daartoe niet be
hoeft over te gaan. Intusschen vergoedt de
uiterst knappe tekststudie dezer zangeres
véél wat, althans gisteravond, in klank-
beknring tekort schoot. Aan het eerste werd
bii voortduring een zuivere aandacht gewijd.
In Tanja Tausson vond Hans Gruys een
bijzondere muzikale accompagnatrice, die
haar intenties met groot aanpassingsver
mogen begreep en volgde
Bloemen en een hartelijk applaus vielen
beiden concertgeefsters ten deel.
De Finsche generale staf meldde gister
avond
Op de Karelische landengte hebben de
Russen gisteren den geheelen dag heftige
aanvallen gedaan. Na een zware langdurige
artillerievoorbereiding ging de Sovjet-
infanterie tot den aanval over, onder
steund door honderden tanks van allerlei
soort. De hoofdaanval geschiedde evenals
den dag daarvoor tusschen Kaukjaervi en
Moulaajaervi. Ook op andere punten vielen
sterke troepen aan. Alle aanvallen werden
afgeslagen, 's Avonds hielden de Finsche
troepen al hun stellingen. De Russische
verjiezen aan tanks zijn aanzienlijk. Twin
tig tanks, die onze linies bereikten, zijn
genomen. Andere werden voor de linies
vernield. Ook de Russische verliezen aan
manschappen zijn aanzienlijk.
Aan het Oostelijke front trekken onze
troepen op in de richting van Salla. We
hebben groote hoeveelheden materiaal
buit gemaakt, o.a. drie tanks, een kanon,
eenige machinegeweren, dertig vracht
auto's en veel amunitie.
Aan het front van Petsamo zijn onze
troepen op Kornettijaervi teruggetrokken.
In de lucht was Dinsdag de actiefste dag
sedert het begin van den oorlog. De Fin
sche luchtmacht heeft verscheidene zware
luchtgevechten geleverd, gedurende den ge
heelen dag en voornamelijk boven de Kare
lische landengte. Zeker is, dat de Finsche
vliegtuigen veertien vijandelijke vliegtui
gen hebben neergeschoten, voornamelijk
bommenwerpers en dat zes vliegtuigen van
den grond af zijn neergeschoten.
Naar schatting hebben ongeveer twee
honderd vijandelijke vliegtuigen over het
Finsche grondgebied gevlogen.
Abo, Sortevala. bij Helsinki, Hango en de
eilanden van dén Finschen archipel zijn'
gebombardeerd.
Het legerbericht van het hoofdkwartier
van het, militaire district Leningrad ver
meldt slechts, dat in alle districten kleine
schermutselingen tusschen patrouilles zijn
voorgekomen, terwijl in een aantal distric
ten, in -het bijzonder ln de landengte van
Karelië de artillerie aan beide zijden hef
tig ln actie was. Sovjet-vliegtuigen hebben
verkenningsvluchten gemaakt.
Van Finsche zijde komen voorts nog vol
gende berichten:
Italiaansche en Spaansche vrijwilli
gers die dienst hebben genomen bij de
Finsche luchtmacht, hebben een bom
aanval gedaan op den spoorweg van
Moermansk.
De aanval werd uitgevoerd door zeven
Sovjet-Russische vliegtuigen, welke door
de Russische piloten die gedeserteerd zijn,
naar de Finsche linies waren gebracht.
De Finsche kolonel Paavo Talvela is be
noemd tot generaal-majoor. Tijdens een
ononderbroken strijd van elf dagen tegen
numeriek veel sterkere troepen dan de
zijne, was de kolonel er in geslaagd stel
lingen die door het Roode leger waren be
zet te heroveren en de Russen te dwingen
zich met zware verliezen terug te trekken.
Daarbij werden talrijke tanks en wapens
buitgemaakt. Ook heeft hij het leeuwen
deel gehad in den slag van Tolvajaervi.
Te Helsinki is bericht ontvangen, dat
de Finsche troepen bij Suosaimi, in de
„wespentaille" van Finland 2 Sovjet-
Russische divisies feitelijk hebben ver
nietigd. Naar gezegd wordt, zouden
bijna twintigduizend Russen zijn ge
dood.
DE STRIJD IN HET NOORDEN.
Het Noorsch Telegraaf-Agentschap ver
neemt uit Kirkenes, dat een hevige
sneeuwstorm bij een koude van dertig gra
den onder het vriespunt aan het Noorde
front alle actie onmogelijk maakte.
Het troepentransport van de Russen is zeer
levendig. De Russen hebben de Noorsche
grens over grooten afstand bezet.
In Moskou worden over den strijd in
Finland slechts de weinig zeggende leger-
berichten van den Sovjet-Russischen ge-
neralen staf gepubliceerd. Slechts de kran
ten te Leningrad en in Karelië geven en
kele nadere bijzonderheden.
De „Polyarnaya Pravda" looft het ge
drag van de Sovjet-Russische treinsolda-
UUik
25 JAAR AMBTENAAR VAN DE
KINDERWETTEN.
Morgen zal het 25 jaar geleden zijn,
dat de heer P. C. G. A. Wijkmans, oud-
directeur van den Gem. Dienst voor
Sociale Zaken, werd aangesteld tot
ambtenaar van de Kinderwetten.
De heer P. C. G. A. Wijkmans.
De> heer Wijkmans was aanvankelijk
werkzaam bij het openbaar onderwijs.
Daarna ging hij over naar de politie, waar
hij gedurende korten tijd de destijds be
staande functie van controleur van po
litie bekleedde.
In het begin van den wereldoorlog 1914
'18 werd hij werkzaam gesteld als.amb
tenaar aan de afdeeling militaire zaken,
waar hij speciaal belast werd met de re
geling der kostwinnersvergoedingen.
Begin 1923 werd hij overgeplaatst naar
de afdeeling Gem. Steunverleening, welke
werd los gemaakt van den dienst van
Maatschappelijk Hulpbetoon en die met
ingang van 15 December 1924 werd gecom
bineerd met de afdeeling Sociale Zaken.
Ingaande dien datum werd hij benoemd
tot directeur van dezen dienst, welke func
tie hij op voortrefielijke wijze heeft ver
vuld tot 1 Juni 1938. toen hem op zijn
verzoek wegens gezondheidsredenen eervol
ontslag uit den gemeentedienst werd ver
leend.
De heer Wijkmans is reeds langer dan
30 Jaar secretaris van de afdeeling Leiden
van het Ned. Genootschap tot zedelijke
verbetering van gevangenen en meer dan
15 jaar secretaris van de plaatselijke af
deeling van „Pro Juventute".
In deze verschillende kwaliteiten uit
den aard der zaak niet het minst als
ambtenaar van de Kinderwetten heeft
hij in den loop der jaren een onnoemelijk
groot aantal rapporten uitgebracht, zoo
wel aan den Officier van Justitie als aan
andere instanties, zooals den Voogdijraad
c.a waarbij hij steeds grooten steun heeft
ondervonden van de zijde van zijn echtge-
noote, die hem vaak tot diep in den nacht
bij de samenstelling ervan behulpzaam
was, wanneer het een spoedeischend rap
port betrof, dat den volgenden morgen
vroegtijdig in het bezit van de justitioneele
autoriteiten moest zijn.
De heer Wijkmans neemt op het gebied
der reclasseering een volstrekt unieke
plaats in ons land in. Zijn weergalooze be
kendheid met sociale toestanden en men-
schen in Leiden en zeer verre omgeving,
komt hem daarbij zeer te stade. Ongeacht
of het een geval in Bodegraven dan wel in
Hillegom betreft, de heer Wijkmans is
overal volkomen georiënteerd en zijn .rap
porten. vormen steeds een absoluut be
trouwbaar richtsnoer voor de rechterlijke
autoriteiten, die daaraan dan ook zeer
groote waarde toekennen.
Zijn groote verdiensten op dit terrein
vonden erkenning in zijn benoeming tot
ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Moge de heer Wijkmans er nog vele ja
ren werkzaam blijven!
ten', die de verbindingen en de ravitaillee
ring van de strijdende troepen verzorgen.
Hun taak is zeer moeilijk door de groote
afstanden en de felle koude, het gebrek
aan wegen en het optreden van de „witte
Finnen", achter de Sovjet-Russische linies.
De levensmiddelen en munitie moeten de
mannen op hun rug, op kleine Siberische
ponies of rendiersleden vervoeren. Een ka
ravaan van een en twintig paarden met
levensmiddelen heeft dertig uur noodig ge-
tot een bezoek aan „de BOCK HARRISONS"
Bra sserie - Cafe ter ia - Hotel.
Opening op Vrijdag 22 Dec. 4 uur.
Uw bezoek zal zeer op prijs gesteld worden.
SPUISTRAAT 16 DEN HAAG
IN AMSTERDAM: DAMRAK - J. RÖELENSTE EG - SPUI - SMIDSE - KL. G ART MANPLANTSOEN
4714
(Ingez. MedJ
had om veertig kilometer, welke Petsamo
van de ravitailleeringsbasis scheidden, af
te leggen. Deze een en twintig paarden
werden geleid door dertig man.
BINNENLAND.
Ons parlementair overzicht. (3e Blad).
Felle brand in het concerthuis te Assen:
74-jarige vrouw omgekomen. (Gemengd
3e Blad).
Het Zweedsche stoomschip „Adolf Bratt"
bij Terschelling op mijn geloopen; 6
dooden. Gemengd, 3e Blad en Laatste
Berichten, le Blad).
AMSTERDAJV1SCHE BEURS.
Kalme handel - Goed prijshoudende
markt - Kleine koersverbeteringen -
Amerikanen weinig veranderd - Neder-
landsche beleggingen weifelend.
BUITENLAND.
De druk op Finland wordt steeds zwaar
der. (le Blad).
De actie ter zee. lie Blad).
De kapitein van de „Graf Spee" pleegt
zelfmoord, (le Blad).
Finland vecht als één man. (3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aanvankelijk om het vriespunt,
later stijgende temperatuur.
Zwaarbewolkt tot betrokken. Later
natte sneeuw of regen, tot krachtig
toenemende en naar West of
Noordwest ruimende wind.
