Bloembollenbedrijf in
moeilijkheden
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Maandag 18 December 1939
\ANGE SALTS
Regeeringssteun aan surplusfonds niet voldoende
Rede van dr. Verhage
Minder dan de slijtage-kosten
Uwer zolen
Mijn zaak
is een fijne zaak
Moordaanslag te
Gorinchem opgehelderd
FAILLISSEMENTEN
In de hedenmiddag te Haarlem gehou
den algemeene vergadering van „Bloem
bollencultuur"' heeft de voorzitter, dr A.
J. Verhage. in zijn openingsrede eenige
leden herdacht, die In het afgeloopen jaar
zijn overleden, namelijk de heeren K.
Nelis, S. A. van Konijnenburg. J. Mooy Jr..
H. Slegtkamp. P. D. van Mourik, J. Schoe-
huys. H. A. van Waveren. J. C van der
Eyken, N. Zetsma. J. Berbee, T. Spae, F.
Lambeau en J. de Jong.
Voortgaande wees spreker er op dat de
afzetmogelijkheid voor bloembollen, die1
voor het overgroote deel in het binnen
land gevonden moet worden, voor een be
vredigend gedeelte is afgesneden.
Het invoerverbod, dat door Engeland,
dat meer dan de helft van onzen export
afnam, werd uitgevaardigd, naast de
groote moeilijkheden van den export naar
Frankrijk en de beknotting van den uit
voer naar Duitschland. hebben het bloem
bollenbedrijf in een ongekend moeilijke
positie gebracht. Waar nog bij kwamen de
uitvoermoeilijkheden naar vele andere
landen: zoo is b.v. het openen der vijan
delijkheden tusschen Finland en Rusland
weer een slag voor ons bedrijf, die zeer
zwaar aankomt.
Het bloembollenbedrijf, dat steeds in zoo
beteekenende mate aan de welvaart van
ons vaderland heeft bijgedragen, verkeert
daardoor, geheel buiten zijn schuld, nu
dan ook wel in een buitengewoon moei
lijke positie. Die des te moeilijker is, omdat
deze oorlog volgt op een economische de
pressie van negen a tien jaar, die het
weerstandsvermogen heeft verzwakt,
waardopr het onmogelijk is om op eigen
kracht deze stooten op te vangen.
Het meest voor de hand liggende pro
bleem was het overschot van dit jaar. Zoo
als het zich liet aanzien, zou het surplus
toch reeds, ook onder normale omstandig
heden, een belangrijken omvang hebben
aangenomen. De kweekers hadden zich er
op voorbereid, dat zij zich belangrijke kor
tingen moesten getroosten om de gelden,
benoodigd voor den aankoop van het sur
plus. bijeen te brengen, ook al zouden de
kortingen niet voor alle producten het
maximum van 24 hebben beloopen.
Nu de exportmogelijkheid sinds begin
September nog slechts in zeer beperkte
mate bestond, is het surplus opgeloopen
tot een hoeveelheid, waarvan de opkoop
niet door het vak zelf kan worden gefi
nancierd, zooals in het verleden, op een
kleine uitzondering na, steeds is geschied.
Het vak heeft dankbaar kennis ge
nomen van het feit, dat de Regeering
dit heeft erkend door een bijdrage van
drie millioen aan het Surplusfonds toe
te zeggen, hoewel op deze plaats en in
dezen kring met nadruk geconsta
teerd dient te worden, dat deze steun
zelfs voor dit doel niet voldoende is.
Het overschot „leverbaar" is zoo enorm
groot, dat met de gelden, die verkre
gen worden uit de toch reeds zeer
hooge korting van 24 van den mini
mumprijs. welke laatste zelfs bruto de
productiekosten niet dekt, en met een
dergelijken Regeeringssteun, dit niet
kan worden opgekocht tegen 71 van
den minimumprijs.
De Regeering zal er de noodzakelijkheid
van erkennen, in verband met het door
haar zelf ingesteld stelsel van minimum
prijzen. dat het Surplusfonds de overschot
ten uitbetaalt tegen 71 °/o van den mini
mumprijs. In het andere geval is het prij
zenstelsel niet te handhaven.
Wanneer de ontbrekende gelden
verkregen zouden moeten worden uit
heffingen boven de korting op de
nota's van 24 dan zou voor enkele
onzer artikelen een hooge extra-hef
fing moeten worden ingesteld, die tot
absurde bedragen zou oploopen. Het
opbrengen hiervan is, gezien den
moeilijken l'lnancieelen toestand van
ons bedrijf, kortweg een onmogelijk
heid. en niemand zal de verantwoor
delijkheid hiervoor kunnen dragen.
Daarom mag verwacht worden, dat de
door minister Steenberghe toegezegde
steun een begin is geweest, en dat hij de
zen steun aanvult tot een zoodanig be
drag, dat het Surplusfonds zonder onmo
gelijk door te voeren maatregelen de op
gekochte overschotten met 71 van den
minimumprijs kan uitbetalen.
Om het surplus voor een volgend jaar
zooveel mogelijk te beperken heeft de Re
geering de tulpen- en hyacinthencultuur
tot de helft teruggebracht, al had geen
enkele organisatie tot een zoo groote in
krimp durven adviseeren. Dit brengt mede
een vernietiging van plantgoed op groote
schaal. Dit is vernietiging van kapitaal,
van inkomstenbron. Dat voor deze vernie
tiging niet. zooals b.v. bij opkoop van vee
wel geschiedt, een vergoeding is vastge
steld, is wel zeer te betreuren. Het bloem-
bollgnvak heeft zich in het verleden vele
en groote opofferingen getroost om in de
moeilijke omstandigheden, waarin wij le
ven en werken, er het beste van te maken.
Het zonder vergoeding vernietigen van een
deel van de inkomstenbron komt echter
te zwaar aan, en het is noodig dat de Re
geering zich ook op dit standpunt nog eens
beraadt, en hierbij een standpunt inneemt
dat meer overeenkomt met de werkelijk
heid en met wat voor andere agrarische
bedrijfstakken is eedaan.
Hoe groot het risico van een exportbe
drijf als het onze is, wordt in een tijd als
deze wel zeer duidelijk gedemonstreerd.
Nadat vele vakgenooten groote onkosten
hadden gemaakt om ons product ln het
buitenland te verkoopen, kon een deel der
reeds verkregen orders niet worden uitge
voerd. Hiernaast komen verliezen op bui-
tenlandsche valuta, en door niet-betaling
door buitenlandsche afnemers, die de
klappen nog raker doen aankomen. Niet
alleen voor de exporteurs in ons bedrijf,
maar voor ons geheele vak.
Het is een onjuiste opvatting, dat de
schade voor de kweekers is de opkoop door
middel van het Surplusfonds van de niet-
uitgevoerde hoeveelheden. De kweekers
zullen noodgedwongen de overige verliezen
aan den lijve meevoelen.
Het wegvallen van een gedeelte van den
export is voor de kweekerij dan ook geen
schade van omstreeks drie millioen gul
den. maar van een aanzienlijk hooger be
drag. namelijk dat bedrag, dat niet uit
het buitenland binnenkomt. Daarom al
leen al is, nog afgezien van een plantgoed
vergoeding, de door minister Steenberghe
toegezegde finaneieele steun ten eenen-
male onvoldoende voor een werkelijk be
houd van ons vak.
Wanneer hij den financieelen steun aan
ons bedrijf dit jaar niet verder zou uitbrei
den. zouden de gevolgen niet te overzien
zijn. Naast massa-ontslagen van arbei
ders zouden op grooter schaal dan verant
woord is, ook ontslagen van hooger perso
neel moeten volgen, en zou op deze wijze
het apparaat en de personeeloutillage.
waarop het bedrijf voor een groot deel
steunt, zeer geschaad worden. Terwijl In
standhouding hiervan een eerste vereisch-
te is om de taak weer te kunnen opvatten,
wanneer eenmaal ook in dezen oorlog het
laatste schot gelost zal zijn.
De alleen-kweekers zouden bij een hooge
heffing om het Surplusfonds voldoende te
doen werken niet alleen hun toch reeds
zeer lage inkomsten uit de betaling van
hun overschotten missen, maar de beta
ling van het door de exporteurs gekochte
gedeelte zou ook aanzienlijk méér in ge
vaar komen. De toestand zou volkomen
onhoudbaar worden, wanneer Minister
Steenberghe zijn eerste toezegging niet
deed volgen door meer.
Onze vereenlging heeft zoo zeide spre
ker verder, het vraagstuk van de Irissen,
de anemonen en de ranonkels aan de orde
gesteld, en de Gladiolusvereeniging het
vraagstuk der gladiolen, waarin gesteund
o.m. door onze vereeniging. De problemen
liggen hier wat anders dan bij de hoofd
producten, omdat er geen saneringsmaat
regelen voor deze artikelen bestaan, en in
verband met den anderen aard dezer cul
tures ook niet gewenscht worden.
Maar dat neemt niet weg, dat het ont
breken van uitvoermogelijkheid dit jaar
het rendement dezer cultures doet wegval
len. Het is niet te verlangen, dat de Regee
ring blijvend risico's neemt voor een ge
heel vrije cultuur, maar dit jaar dient toch
hulp te komen om den stoot te kunnen
opvangen.
Het vinden van een zoo groot mogelijke
exportmogelijkheid is verder een zeer be
langrijk vraagstuk, dat de voortdurende
aandacht eischt. En daarnaast is het vin
den van een bestemming voor den open
gekomen grond een kwestie, die voor ons
vak zeer belangrijk is. De voorloopig ge
voerde besprekingen doen mij de overtui
ging uitspreken, dat voor den open grond
een teelt van producten mogelijk zal wor
den. die zoo goed mogelijk in onze bedrij
ven past. Alleen is het niet mogelijk deze
teelten op basis van de geldende prijzen te
beoefenen in bloembollcnbedrijvcn. waar
van het apparaat door den aard der cul
tuur duurder is dan van welke volle-
grondsteelt in Nederland ook. En daarom
zal het noodzakelijk zijn, dat, willen de
vrijgekomen bloembollengronden inge
schakeld kunnen worden in de voedsel
voorziening van ons vaderland, hiervoor
bijzondere condities worden geschapen.
Onlangs is een lichaam opgericht, dat
de maatregelen die tot nu toe door Sier
teeltcentrale en Surplusfonds waren uit
gevoerd, in eigen beheer zou nemen. Bij
het uitbreken van den oorlog is, ln ver
band met den volkomen gewijzigden toe
stand. de werkzaamheid van dit lichaam,
de Ned. Bloembollen Bedrijfsorganisatie,
door den Minister van Economische Zaken
opgeschort.
In de N3.0. was een samenwerking
tusschen alle organisaties verkregen, waar
bij de vertegenwoordiging onzer vereeni
ging nog sterker was dan in Sierteeltcen
trale en Surplusfonds. Het is zaak om
een goede samenwerking al zal die
Wilt U die prettige sleer scheppen, waarin
het goed is zaken te doen, dan zoudt U
eigenlijk al Uw klanten en zakenrelaties
met Nieuwjaar de hand moeten drukken.
Maar alleen de slijtage-kosten Uwer zolen,
om nog niet te spreken van taxi- en tram-
kosten en de boete van het vergeten
rijwielplaatje, zouden meer kosten dan
een Nieuwjaarsannonce in dit blad.
Geef daarom nog heden Uw Nieuwjaars-
felicitatie in ons blad van Zaterdag
30 December a.s. op. *587
De prijs bedraagt voor advertenties
van 1 tot en met 5 regels slechts 75 cent.
Elke regel meer 15 cent.
meeningverschillen in de toekomst niet
uitsluiten die juist nu zoo noodig is,
te behouden
Het ware daarom te overwegen om de
verkregen samenwerking te doen voort
duren in het college, dat de Regeering ad
viseert. n.l. het bestuur der Sierteeltcen
trale. dat daarmede echter geen andere
functie zou krijgen. Hierbij moet er na
tuurlijk ln de eerste plaats voor worden
gewaakt, dat zij, die hierin het vak groote
diensten hebben bewezen en aan wie het
vak groote dankbaarheid is verschuldigd,
maar die niet in het apparaat der N.B.O.
waren ingeschakeld, hun kracht en erva
ring blijven beschikbaar stellen. Maar bij
wederzijdsch begrijpen zou ook met ver
vulling van dezen wensch een zoodanige
samenwerking gevonden kunnen worden.
Door den oorlogstoestand zijn ook nog
andere, zij het Voor het vak als geheel niet
zóó gewichtige, moeilijkheden gerezen.
Hierbij denk ik er o.m. aan, dat het hoofd
bestuur zich genoopt heeft gevoeld om de
aangekondigde Winterflora. die een be
langrijk evenement voor ons vak beloofde
te worden, af te lasten De risico's van in
zendingen. bezoek en financiën ln verband
met het in beslag nemen van het eigen
gebouw, werden te groot geacht. Voor
kleinere tentoonstellingen zijn deze risico's
minder, maar voor een tentoonstelling met
een opzet als de Winterflora werden deze
in dezen toch reeds zeer moeilijken tijd
grooter geacht dan de voordeelen, die voor
het vak toch ook niet zoo groot zijn als in
normale tijden.
Een zeer belangrijke instelling ls wel het
Scheidsgerecht voor den Bloembollenhan-
del. Het werk van het Scheidsgerecht wil
spr. op deze vergadering in het bijzonder
memoreeren. omdat kort geleden een mijl
paal is bereikt, n.l. de 2500e uitspraak is
gewezen. In deze 2500 uitspraken heeft het
Scheidsgerecht aan het vak onschatbare
diensten bewezen; van welk een groot nut
het Scheidsgerecht voor het vak is, blijkt
vooral in tijden als deze.
De exportbevordering blijft buiten alle
andere maatregelen om ook onze krachten
opeischen Hoopvol richten wij onzen blik
op Duitschland; de stand der clearlngre-
kening geeft daartoe aanleiding. Dat onze
regeering ervoor zorge. dat dit verloop ook
ons vak ten goede komt!
Met hoop denken wij ook aan Amerika.
Dit jaar zoo eindigde dr. Verhage zijn
weer narcissen in dat land geïmporteerd;
het blijft onze taak den gezondheidstoe
stand onzer cultures op hetzelfde peil te
houden, om alle afzetgebieden te kunnen
blijven behouden en te kunnen ontwikke
len. Waarbij een machtige propaganda
voor ons product, waarvoor reeds voorbe
reidingen zijn getroffen, ook noodig zal
zijn.
En U weet uit ervaring, dat U
bij ons steeds iets goeds
koopt. Maar niet alleen de
kwaliteit, ook de smaak van
de artikelen is van invloed op
ons succes. Daarom verkoop
ik zoo graag de echte
Geldersche van Stegeman.
Want die is niet alleen van
prima kwaliteit, maar ook
heerlijk van smaak. Dat is
een merk, waar ze om vragen.
Want wie gewend is aan
Stegeman's worst, met die
fijne, zachte rooksmaak, wil
nooit meer iets anders.
In winkels
met ons raambiljet.
4540
(Ingez. Med.)
DE JEUGDIGE ARRESTANT HEEFT
BEKEND.
Inzake den moordaanslag te Gorinchem
wordt gemeld, dot de 16-jarige G. van T.
tegenover den commissaris van politie al
daar een volledige bekentenis heeft afge
legd en verklaard heeft, dat door hem niet
alleen de aanslag op mej. v. d. Pijl is ge
pleegd, maar ook die te Hooglblokland.
Den nacht, voordat hij te HOogblokland
den aanslag pleegde, had hij te Arkel in
gebroken en een gouden horloge en een
dolkmes gestolen. Met het dolkmes heeft hij
het meisje ln Hoogblokland gestoken.
De Jongen is waarschijnlijk niet geheel
toerekenbaar, daar hij zijn slachtoffers in
het geheel niet kende en dus niet uit wraak
gehandeld heeft.
MOTORRIJDER TEGEN BOOM
GEREDEN EN GEDOOD.
Gistermorgen ontdekten eenige kerkgan
gers te Helvoirt het lijk van een jongeman
dat langs den weg in een greppel lag. Bij
nader onderzoek bleek het een inwoner
uit het dorp te zijn, genaamd W. K. Deze
jongeman, electriciën van beroep, was
Zaterdagavond per motor naar zijn werk
geweest om eenige herstellingen te ver
richten aan het lichtnet.
Hij schijnt laat huiswaarts te zijn ge
keerd. daar het ongeval door niemand is
opgemerkt. Men vermoedt namelijk, dat
hij met den motor in de bocht van den weg
is geslipt en in botsing is gekomen met een
boom en daarna in de sloot is geslingerd.
Men vond hem. liggende in den greppel
onder zijn motorfiets, met een wonde aan
het hoofd. Men neemt aan, dat hij bewus
teloos geworden door de botsing, door de
koude is bevangen, en op deze wijze den
dood heeft gevonden.
warm hapje en zoo zien wij hem dan ook
nu reeds naar de keukendeuren waggelen.
Bij velen schiet er wat over voor de trou
we wintervrienden, die elk jaar terugko
men en in het voorjaar het dorp doen mee
genieten van het grootbrengen der kuikens
Het ls alsof ze thans geen schuwheid ken
nen. Ze gaan van deur tot deur, steken den
weg over en weten het autoverkeer tegen
te houden.
VERDRONKEN.
Gistermiddag is een negenjarig jongetje,
dat op de Lage kade bij het Roermonds
plein te Arnhem speelde, te water geraakt.
De knaap kwam onder een schuit terecht
en is met den stroom meegevoerd. Het
lijkje is nog niet gevonden.
JONGEN OP ONBEWAAKTEN OVERWEG
GEDOOD.
Gistermorgen om kwart voor 12 ls op den
onbewaakten overweg De Malm bij Soest
de 14-jarige van Roomen uit Baarn, die
per rijwiel passeerde, door den dieseltreln
uit Baarn gegrepen. HIJ was op slag dood.
AUTODIEVEN LATEN HUN BUIT IN DEN
STEEK.
Gisteravond ls in de Nieuwe Doelenstraat
te Amsterdam, een nieuwe personenauto
eigendom van een dokter aldaar, welke
eenigen tijd geparkeerd stond, ontvreemd.
De politie stelde een onderzoek in en mocht
er in slagen na enkele uren den wagen op
te sporen. Uit Haarlem was n.l. bericht in
gekomen. dat aldaar een nieuwe auto.
waarvan de portierknoppen beschadigd wa
ren, onbeheerd was aangetroffen. Blijkbaar
heeft men dus weer te doen met een ge
val van baldadigheid, waarbij het hoofd
zakelijk te doen is om op andermans kos
ten gratis een autotochtje te maken.
Als Uw rheumatiscbe pijnen van de
hardnekkige soort zijn
moeten zl) met een extra Krachtig middel worde»
beetreden. Vanae Salts ls speciaal samengesteld voor
dergelijke koppige rheumatlekgevallen. Vangc heelt
een dubbele werking: de alkali maakt overtollig cn
pijnverwekkend zuur ln Uw organisme onschadelijk;
de minerale zouten gaan de nieuwe ophooping van
zuren tegen. Op deze wijze bestrijdt Vangc Uw kop
pige rheumatiek van twee zijden tegelijk en brengt
verlichting, waar minder krachtige middelen laai
den. Probeer het eens met Vange Salts 1 Verkrijgbaar
bij apothekers en drogisten. Prijs 85 ets., voldoend»
voor een succesvolle kuur.
Vangt Uw pijn
4541
(Ingez. MedJ
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DE DORPSEEND GAAT VAN DEUR
TOT DEUR.
Men meldt uit Oldeboorn (Fr.i aan de „Crt"
Nu de wateren geheel zijn toegevroren,
maken de watervogels in deze omgeving
een moeilijken tijd door. De z.g. dorpseenden
zijn dan ook alle in het dorp teruggekeerd
en groepen bij honderden samen. Aan
stonds is een groote bijt gekapt, waarin de
dieren zich nu kunnen ophouden. De ver
eeniging. welke zich heeft belast met de
bescherming der dieren, is actief en zorgt,
dat zij tijdig van het noodige voedsel wor
den voorzien
Maar de dorpseend houdt ook van een
BARKAS VERGAAN.
Een barkas, met aan boord een beman
ning van dertig personen, zoomede tien
arbeiders en tien vrouwen, heeft schipbreuk
geleden op de Rio Nuevo, ln het petroleum-
gebied van Catatombo i Columbia, Zuid-
Amerika). Men vreest, dat allen zijn omge
komen.
DE VESUVIUS WERKT.
Er ls een uitbarsting van de Vesuvius ge
constateerd. Twee lavastroomen, elk. vijftig
meter breed, vloeien van de berghellingen
af. Er zijn geen slachtoffers. De spoorlijn
aan dan voet van den vulcaan functlon-
neert nog normaal.
ONGELUK TIJDENS AUTORENNEN.
Vijf dooden.
Tijdens de autorennen van het Circuit
„Copec" in Chili is de coureur José Prieto
met zijn wagen uit de baan gevlogen en te
midden van het publick terecht gekomen.
Vijf personen werden gedood en verschei-
denen gewond.
In de week van 11 t/m. 16 December werden
in Nederland 35 faillissementen uitgesproken.
2—3
