f. 1.700.000 PER DAG
UYLENSPIEGHELJ
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 9 December 1939
Derde Blad No. 24452
PARLEMENTAIR OVERZICHT
80ste Jaargang
E BUITENL. WEEKOVERZICHT
Verdere dreigingen
In den
De Nederlandsche Maagd: Een dure kostgangermaar ik heb het er graag voor over.
Tweede Kamer.
STOFZUIGERS
FINANCIEN
De overval der sovjets op het kleine Fin
land heeft een orkaan van afschuw over
de wereld doen gaan. Zondert men
Dultschland uit, dan verneemt men slechts
één kreet van verontwaardiging over het
optreden van Moskou, maar.... Finland
zal trots dit alles zelf alleen moeten strij
den voor zijn zelfbehoud!
Is het op zich zelf niet een teeken van
de verdwazing dezer wereld?
In plaats dat alle neutralen een stevig
blok vormen, een blok, waarmede niet te
spotten zou zijn, laten zij zich een voor
een afslachten, omdat men het in kleinig
heden althans in verhouding tot de
hoofdzaak niet eens is!
Zelfs voor Finland verloren is, de Fin
nen weren zich immers met waren helden
moed, spreekt men al van nieuwe bedrei
gingen, nu gericht tegen den Balkan en
zelfs verder Oostwaarts, tegen Turkije en
Brltsch-Indië! Wat den Balkan betreft,
geldt het in de eerste plaats Roemenië.
Zooals bekend, heeft Moskou den status
van Bessarablë feitelijk nimmer officieel
erkend, kan het ten allen tijde daarover
ruzie verwekken. En men weet nu, na het
Flnsche geval, wat het wil zeggen, als Mos
kou zoo'n gelegenheid open heeft.
Was er nu op den Balkan maar sprake
van een eenheid, dan zou het nog zoo'n
vaart niet loopen, doch die eenheid laat,
helaas, alles te wenschen over. Roemenië
wordt niet alleen door de sovjets bedreigd,
heeft daarnaast nog kwestie met twee der
drie andere buren, Hongarije en Bulgarije.
Hongarije kan het verlies van Transsylva-
r.lë, Bulgarije dat der Dobroedzja niet ver
kroppen en al beweren beide landen tot
opheldering van de twist niet naar het
zwaard te zullen grijpen, toch belet deze
verwijdering het totstandkomen van een
Balkan-blok, zooals zelfs Italië zoo gaarne
zou wenschen.
Ieder voelt, dat het gaat om. zooals Sha
kespeare het zoo kernachtig zeide: te zijn
of niet te zijn, en niettemin kibbelt men
over kleine, ondergeschikte grenswijzigin
gen
Italië blijft zich opwerpen als een factor
van tegenstand tegen een verder opdrin
gen van de macht der sovjets naar Europa's
Zuid-Oosten, heeft het feitelijk reeds met
Hongarije klaar om te hulp te snellen,
wanneer Moskou zijn begeerige hand zou
uitstrekken, maar de onderlinge ruzietjes
der Balkan-landen beletten het vormen
van een blok voor en aleer het gevaar er
nog daadwerkelijk is, zooals toch ge-
wenscht zou zijnHet groote moet
plaats maken voor het kleine
Zoolang Finland zijn verzet weet te hand
haven, schijnt er geen direct gevaar aan
wezig, maar wie kan voorspellen, hoelang
de Finnen het nog zullen kroppen tegen
de overmacht? Toegegeven, dat Finland
meer presteert, dan aanvankelijk mocht
worden verwacht, zelfs, dat de Manner-
heim-llnie nog volledig intact is, de Russi
sche beweringen van het tegendeel ten
spijt, dat bewijst nog altijd niet, dat niet
plotseling de schaal kan doorslaan ten
gunste vtn het getal. Zeker schijnt men
ie mogen aannemen, dat de Finnen ten
zeerste superieur zijn ten aanzien van het
Russische leger, waar zich de uitdunning
van het officierenkorps geducht schijnt te
doen gevoelen, waar weliswaar op groote
schaal is gemechaniseerd, maar waar de
menschen, die er mee moeten omgaan,
lijken te ontbreken, doch de stoomwals
vraagt zoo noodig niet naar verliezen, zal
alles op alles zetten, het moge dan nog
zooveel bloed kosten, en steun behalve de
algemeene sympathie zal Finland niet of
weinig ontvangen!
Scandinavië erkent het gevaar alleszins,
tie het oproepen van een vijftiental lich
tingen in Zweden en analoge maatregelen
In Noorwegen, doch ook daar bepaalt men
zich tot een platonische betuiging van me
deleven met de zaak der beproefde Finnen.
In Hongarije en Italië laat men toe, dat
de studenten warm demonstreeren voor het
Finsche gezantschap, de Spaansche regee
ring aarzelt niet om onomwonden Hel
sinki te getuigen van het grootste mede-
levoel, Amerika schenkt zelfs de laatste
betaling der oorlogsschulden terug, in den
vorm van wapenen en vliegtuigen, het zijn
allemaal woorden en daden, die geen ge
wicht in de schaal leggen bij den strijd te
velde en daarvan moeten de Finnen het
toch in wezen hebben, sinds gebleken is,
dat Moskou niet meer denkt aan een
vreedzame regeling, Integendeel het met
behulp der schijn-regeering van Kussinen
toelegt op een bolsjewiseerlng van Finland
als klein onderdeel van de wereld-revolu
tie. Dat dit het eind-doel is, de radio-zen
der van Moskou laat er den laatsten tijd
Seen twijfel meer aan bestaan, ons voor-
tevoel heeft ons in dit opzicht niet bedro-
sen. En bij dat eind-doel zal niet gezien
worden naar vrienden of vijanden, niet
naar de middelen, waarmee het doel be
reikt moet worden, het is alles bijzaak,
flits het doel slechts wordt benaderd
Helsinki heeft het geval voorgelegd aan
den Volkenbond! Geenszins is dit geschied
'n de hoop op daadwerkelijken steun van
die ztjde, want heeft Scandinavië niet zelf
da de mislukking der sancties bij het Ita-
iaansche veroveringsstreven in Abessynic
den weg der sancties voor de toekomst af-
fesloten? Het wil echter de moreele ver-
'ordeelipg van het sovjet-streven. Daarin
lal het vermoedelijk wel slagen, doch beter
wordt het er niet van en het is de vraag,
af het den Westerschen democratieën in de
Steven omstandigheden er een dienst mee
bewijst. Deze worden Immers geheel in be-
:'-ag genomen door den strijd tegen Duitsch
'and en wenschen niet de sovjets in de
armen der Dultschers te drijven Lord
Halifax, hoewel het Russische optreden
fberp lakend, heeft dan ook reeds Berlijn
aangeduid als de eerst schuldige aan het
'trloop van zaken in het Oosten van ons
werelddeel, waarbij onthuld werd, dat
Jonden en Parijs steeds geweigerd hebben
Hoskou te geven, wat Berlijn het een-twee-
éric wegschonk: de Baltische landen en
hnland! Dien prijs wilden de Westersche
democratieën niet betalen Halifax voeg
de er echter sarcastisch aan toe, dat
""Itschland zich zelf had „omsingeld",
door zijn verdrag met Moskou en daarin
schuilt zeker een kern van juistheid.
Dat in Dultschland de gang van zaken
in vele kringen met leede oogen wordt
aangezien, blijkt o.i. het beste uit het
voortdurend van semi-officieele zijde ge
ven van commentaar. Berlijn slingert zich
in allerlei bochten om zijn niet-geïnteres-
secrdheid in de Finsche aangelegenheid te
verdedigen, hetgeen specifiek voor het
binnenland is bestemd! Ook in Dultsch
land wordt aangevoeld, dat de Sovjets
zich versterken ten koste van den Duit-
schen invloed in de Oostzee en omgeving
Genève kan dus den Finnen een riem
onder het hart steken, moreel gesproken,
verder zal Finland ook daarna alleen
staan. Londen en Parijs is er momenteel
alles aan gelegen om niet officieel met de
Sovjets in oorlog te geraken en zij zullen
daarom volstaan met de afkeuring van de
daad zonder meer. Verder had Genève
toch reeds niet kunnen komen, omdat van
de Baltische landen, gezien hun afhan
kelijkheid van Moskou, moeilijk is te ver
wachten, dat zij eenig optreden tegen de
Sovjets zouden steunen. Speciaal de Zuid-
Amerikaansche landen zouden scherpe
maatregelen willen, b.v. het royeeren der
Sovjets als lid, maar daarvoor zal geen
eenstemmigheid, gelijk vereischt, verkre
gen kunnen worden, gelet op de Baltische
landen. Uruguay, dat blijkbaar een reden
zocht om uit te treden, heeft te voren de
consequenties al getrokken en is uitgetre
den!
Merkwaardig is. dat Italië juist buiten
de beslissing zal vallen. Men weet, hoe het
destijds tegen zijn zin tot opzegging van
het lidmaatschap is overgegaan na de
Abessijnsehe affaire, de twee Jaren van
verplicht lidmaatschap na het bedanken
zijn Maandag precies om! Hoezeer het on
getwijfeld gaarne thams een stem in het
kapittel zou willen hebben, verbiedt het
zelfbewustzijn Rome nu, om te Genève te
blijven Italië blijft toch getrouw aan de
uitgestippelde politiek van onzijdigheid,
naar het heet, noemt zelfs nog de vriend
schap met Duitschland, maar erkent te
vens op den Balkan geen mededingers te
zullen dulden en te zullen handelen naar
eigen belang het elscht.
Nog altijd blijft derhalve de vast-om-
lijnde partijstelling in ons werelddeel uit!
In den beginne spraken wij ook over
aspecten van een aanval op Turkije en
zelfs Brltsch-Indië. Het is voornamelijk
van Duitsche zijde, dat daarop als moge
lijkheid wordt gewezen .Het wil ons echter
voorkomen, dat daarmede meer geageerd
wordt in den zin van: de wensch is de
vader der gedachte! Zelfs de Sovjets kun
nen niet te veel hooi op hun vork nemen.
(Van onzen parlementairen medewerker).
BEGROOTING VAN
DEFENSIE.
Wat waren we gisteren optimistisch, toen
we schreven dat de minister van defenstie
misschien in den loop dezer vergadering
nog aan het woord zou komen.
De afgevaardigden verdrongen zich let
terlijk nog. om hun hart te ontlasten.
Ja:
de oratorische ezpansie nam zelfs zoo
veel tijd in beslag, dat de minister zijn rede
tot Dinsdag uitstellen moest.
Zijn beleid wordt „algemeen" toegejuicht
blijkens het voorloopig verslag, maar er is
„algemeen' zooveel lust tot spreken, dat
men den minister dagen en dagen lang er
voor van zijn departement houdt. Al is het
aan den eenen kant wel begrijpelijk, dat
er in deze dagen „algemeen" groote be
langstelling voor de weermacht bestaat,
waar het voor noodig was dat er in deze
discussie zoo vele sprekers optreden, en uit
dezelfde groepen, begrijpen we niet.
Zooals steeds heeft ook nu de christen
democraat Van Houten zich op godsdien
stige gronden tegen een weermacht uit
gesproken. Oorlog is zonde en daaraan
mag ons land nooit meedoen, zei de spre
ker. al stelt hij op onze onafhankelijkheid
prijs. Hij wil haar dus niet verdedigen.
Dit betoog van den heer Van Houten was
feitelijk het eenig-principieele in heel deze
discussie, al stellen natuurlijk zij, die het
er niet mee eens zijn, doch thans een
aanleiding vonden voor een groot debat,
zich eveneens op principieel standpunt.
Doch dit behoeft feitelijk in deze Kamer
geen verdediging meer. Overigens had de
heer Tilanus gelijk, die verklaarde dat het
debat vrijwel geheel over detail-punten
liep. Wij wezen hier ook reeds op; vrijwel
alle van die punten die gisteren ter sprake
kwamen, waren de vorige dagen reeds be
sproken, zoodat wij er niet meer uitvoerig
op behoeven in te gaan.
Een detailpunt is natuurlijk niet; het
probleem der Indische vloot en daarvan
het slagkruisers-vraagstuk. De heer Tila
nus oordeelde sceptisch over slagkruisers;
de heer Van Toll ook min of meer (ze
zijn geweldig duur en het personeel vraag
stuk is zeer moeilijk), doch deze zeide de
generaal Bajetto. die de opmerking maakte
dat een versterking der Indische vloot met
drie slagkruisers natuurlijk wel een enor
Ik zie daar in een publicatie van een
oorlogvoerende mogendheid, waarvan ik den
naam niet zal noemen, omdat neutraliteit
tegenwoordig zoo teer is als een leeggeblazen
ei en ook niet veel meer waard dat
spinaziepudding met tomatensaus zoo voed
zaam is. En aangezien onze scheepvaart door
oorlogvoerende mogendheden, waarvan ik
alwéér den naam niet zal noemen vanwege
het leeggeblazen ei, dreigt te zullen worden
wég-beschermd van de zee. zou het wel eens
kunnen gebeuren, dat óók U, lieve lezeres,
aanstonds uw gepermanente krullekopje
zult moeten breken over lekkere en voed
zame kostjes. Weshalve ik met een goedkoop
avond-retourtje mij heb begeven naar de
bekende kokologe mevrouw Hilgering-Lotte-
brand, u weet wel, die regelmatig voor de
microfoon van de V.P.A.VA_R.O. spreekt
over „Met den pollepel in honderd avond
uren".
Mevrouw ontving mij in een blauw ruitjes-
schort in haar keuken.
„Van de pers!", snoof zij en zij verschoof
den handdoek om haar in de keuken ver
grijsde haren. „Wilt u iets hooren over mijn
levensloop?"
„Nee", antwoordde ik oprecht, doch be
leefd. „hóe belangwekkend uw levensloop
ook moge zijn geweest, ik ben een man van
het heden en géén historicus! Ik wilde u
vragen; hóe moet de Nederlandsche vrouw
aanstonds, wanneer de bruine boonen per
stuk zullen worden verkocht en sinaasappe
len de hoofdrol zullen spelen in sprookjes,
de magen van haar magen vuUen, opdat een
gezónd geslacht gewaarborgd zij?"
„Juist", sprak zij, „Ik dacht al, waar blij
ven ze? Trek in een schoteltje gries? Met
drie minuten en zestien seconden komt het
uit den oven! Nu zijn het nog maar drie
minuten en élf secondenKent u de leer
der vitaminen, koolhydraten, calorieën,
eiwitten, vetten? Van het zure en van het
basische overschot?"
„Ik ken het gansche vitaminen-A. B. C..„",
stamelde ik. „maar in calorieën, eiwitten en
vetten ben ik bepaald zwak
„Nou dan", begon mevrouw Hilgering-
Lottebrand, „als uw redactie dan geen
wetenschappelijk-geschoolde kracht kan af
vaardigen
„Zult u zich met mij moeten behelpen
vulde ik bescheiden aan. ..Maar ik ben van
érg goeden wille
„Eerst me griesje", ijverde mevrouw,
„Voorzichtig, het is héét. Kunt u noteeren?
Men neme een stokvisch
„Men-neme-een-stokvischschreef ik
Pardon, maar weet u wel, dat onze vis-
schersvloot stilligt? Er worden momenteel
bijzonder weinig stokvisschen gevangen, of
kan de Heidemaatschappij die kweeken?"
„Schrijft u nu maar óp en doet u géén
stomme vragen, ik moet nog chocoladepud
ding makenMen snippere deze stok
visch in kleine schilvers
„In-kleine-schilvers
„En vuile er een vuurvasten schotel mede.
Men overgiete de stokvisch met slagroom,
twéé Drocent suiker toevoegen
„Distributiewaagde ik.
„Zwijg! Men garneere het geheel het
stukjes ananas en rauwe ui
.Heerlijk!", watertandde ik.
„Het griesje?", vroeg mevrouw verwach
tingsvol.
..Nee, de stokvisch-met-slag
Ik ben er uitgesmeten
me versterking voor de Indische defensie
zou beteekenen. Ook de heer Ruys de Bee-
renbrouck heeft cp spoedige vlootverster-
king aangedrongen: een kern van zwart
schepen acht hij in ieder geval gewenscht.
Maar de heer Wijnkoop geeft geen man en
geen cent méér voor de vloot Intusschen,
over dit vraagstuk zijn de gelee de i het
niet eens; het beste is nu naar, elooven
wij, de voorstellen der regeering af te
wachten, die binnenkort zuller. komen. Er
zijn afgevaardigden, die op zeer groeten
spoed aandringen, omdat er nijpende ur
gentie is, maar men kan gerust zeggen, dat
men tijdens het huidige internationale
conflict aan de nieuwe schepen niets meer
zal hebben.
Ook thans werd weer op zuinigheid aan
gedrongen; de heer Tilanus had niet de
overtuiging, dat men van de noodzakelijk
heid daarvan in de legerleiding algemeen
overtuigd is (benzine-verbruik!Dezelfde
afgevaardigde drong aan op het ruimer
verleenen van bijzondere verloven en be
st eed de opmerking van mr. Wendelaar.
dat de radio-rede van minister De Geer
j.iet bevredigend zou zijn geweest. Een an
dere zaak, die opnieuw ter sprake kwam.
was het extremistische standpunt; dit
moet, vonden de heeren Van der Goes van
Naters en Van Poll, in de weermacht mee-
doogenloos worden tegengegaan. Dit advies
is in het debat al herhaaldelijk j:,;eevn;
trouwens gisteren werd. naar het woord
van wijlen Heemskerk, heel wat herhaa'd,
dat al herhaaldelijk herhaald was. Voor
allerlei belangen der gemobiliseerden werd
gepleit en aangedrongen werd op een re
geling ter verzekering van hun te.ugkcer
in hun burgerbetrekkingen. Wonderlijk
was het standpunt van den heer Suurhoff.
die meende dat de goede geest onder de
militairen bevorderd zou worden, indien de
officiers-toelagen werden verminderd. Ook
werd wederom gepleit voor goede ontspan
ning der gemobiliseerden; behoorlijke pret
is geen zonde, zei men tot de principieele
tegenstanders van cabaret en tooncel.
Tegenover al dat opkomen voor bepaalde
belangen cn het uiting geven aan sommige
grieven plaatste de heer Van Pon de op
merking, dat een soldaat moet leeren zich
te behelpen. Juist, maar mag daarom aan
rechtvaardige verlangens niet worden
tegemoet gekomen? Natuurlijk wél.
Over de veldpredikers sprak.een
veldprediker, namelijk ds. Kersten. Hij
wenschte voor deze heeren drie dingen
een betere verlof-regeling, een auto en een
revolver. Aan dit trio hebben zo. ncent hij
dringend behoefte. En voor alle oldaten
wil hij boter inplaats van margarine;
voorts moeten de grenstroepen worden af
gelost en was ds. Kersten van oordeel, dat
35 verschillende bekende merken.
Ook in huurkoop.
DE STOFZUIGER-CENTRALE HAGEMAN
HOOIGRACHT SI TELEFOON 25955
Y295 (Ingez. Med.)
NEDERLANDSCHE FORD-AUTOMOBIEL
FABRIEK.
In de gisteren gehouden vergadering van den
raad van beheer der N. V. Nederlandsche Ford-
Automobielfabriek werd besloten om een Inte
rimdividend van 6 pCt uit te keeren op reke
ning van het jaardividend over het boekjaar
1939.
de militaire autoriteiten te vlug zrn ge
weest met inundatie in enkele gebic-den.
Niet alleen de christen-democraten zul
len tegen de begrooting stemmen om de
boven vermelde principieele -eden) maar
ook de communisten. Zij wenschen zette
de heer Wijnkoop uiteen niet zu'.ke dure
militaire maatregelen en it 'geulijke
taak van het volk is om tegen de kapita
listen te strijden, onder het vaandel der
communisten, de ware democratie
Wij zullen het bij deze bloemlezing uit
de discussie maar laten.
Een beetje eigenaardig >s het, dat
onder de vele afgevaardigden, die het
woord voerden, zich geen enkele touw
bevond.
Waar zoo talrijke punten ter sprake
kwamen, die met het welzijn van onze ge
mobiliseerden te maken hebben en waar
honderdduizenden vrouwen en moeders in
den lande van dag tot da g met hun hoofd
en hun hart bij hun zonen en mannen in
het leger en op de vloot zijn, zou het ge-
looven wij een goeden indru t hebben
gemaakt, indien een der vrouwelijke af
gevaardigden eens een woord uit het hart
had gesproken, of voor bepaalde belangen
was opgekomen. Wij voor ms hadden
daarvoor gaarne laat ons zeggen een half
dozijn andere redevoeringen ten geschenke
gegeven.
En nu Dinsdag zal minis*er Dijx-
hoorn op dat alles moeten antwoorden.
Op alles?
Wij hebben zoo'n vaag /ermogden dat nij
wel het een en ander zal 'aten zwemmen.
Want er zijn werkelijk merkwaardige
vragen gesteld, b.v. door den heer Van
Poll, die vroeg of we aan de rivier-linies
eventueel iang stand kunnen nouden en
of de terugtocht-lint=s voldoende gedekt
zijn. Heeft de afgevaardigde een oogenblik
verondersteld, dat. ie niniste, »gen:
neen. dit is niet hoi geval'
Tot Dinsdag!
Moge de Kamer den minister dan spoe
dig loslaten.
