EEN WERELDATLAS Nieuws uit de Filmwereld Uit het Britsche parlement UYLENSPIEGHEL J ifijiihardtjes LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 8 December 1939 Derde Blad No. 24451 VOOR ONZE LEZERS BON 80ste Jaargang Debat in Hooger- en Lagerhuis LAND- EN TUINBOUW In den 4c Tijdens de debatten in Britsche Hooger- buis, heeft lord Strabolgi, van de labour- opposltle, het woord gevoerd over den aan- ial op Finland. „WIJ. socialisten, zoo zelde tij, zijn dieper getroffen en gewond door dezen inval in Finland dan iemand anders, ffl) hebben altijd gedacht, dat de sovjet republiek voor den vrede was. Het zij mij vergund, thans te zeg gen, hoe het mij verheugt, dat de mi nister van buiteniandsche zaken ver klaard heeft, dat onze voornaamste taak is Duitsehland te verslaan en dat hij het voorstel verworpen heeft, om op welke voorwaarden dan ook, den vrede op te lappen". Voortgaande sprak Strabolgi over het voorstel, dat Groot-Brittannië snel een bondgenootschap met Duitsehland moest sluiten, om Rusland aan te val len. Deze politiek zou niet opgaan bij de groote massa van het Engelsche volk. Hij hoopte, dat dit zoowel Duitsehland als Rusland duidelijk zou «orden gemaakt. Sprekende over steun aan Finland, zelde jj: „Het zenden van alle mogelijke hulp un Finland zou verdedigd kunnen worden, nnneer wij tot de conclusie kwamen, dat (t gevaar dreigt, dat geheel Scandinavië tadei den voet zal worden geloopen. Een politiek van „lalsser-aller", gepaard met ipeldeprikken, heeft echter geen beteeke- pls. Niets komt het regime in Duitsehland seter van pas, dan Engeland te verwikke len in een oorlog tegen Rusland". Lord Samuel, van de liberale oppositie, lelde „Wij deelen de gevoelens, waaraan lltdrukklng is gegeven door den minister un buiteniandsche zaken en hebben sym pathie voor Finland bij den laffen aanval, raaraan het bloot staat. WIJ gevoelen groo- i bewondering voor de kracht en den moed aarmede weerstand is geboden. Van Duitsehland verwachtten wij cynis- se ln de buiteniandsche politiek, maar van iovjet-Rusland hebben wij vele jaren lang ten geheelen woordenschat van internatlo- lalisme en menschelijkheid te hooren ge lregen cn thans staan wij tegenover deze Jet-uitgelokte, onvergeeflijke agressie, die rerkelljk ons gemoed in opstand brengt". Samuel gaf uitdrukking aan zijn voldoe- fing over de leiding van de buiteniandsche ii militaire politiek. Wat echter de econo- slsche zaken betreft, is het niet te veel, r.neer gezegd wordt, dat er ernstige en .gemeene ontevredenheid heerscht. On- lanks de groote regeeringsuitgaven, zijn er Dg 1 400.000 werkloozen en moet het pu- Sek wel denken, dat er hier of daar ver eerd beheer gevoerd wordt. Samuel vroeg instelling van een minister, die bevoegd zijn, om niet noodzakelijke controles te heffen. Het onafhankelijke Hoogerhuislld, lord enchard. zeide: „Aan de gedachte, dat j niet het Duitsche volk bestrijden, is ln Ie redevoeringen uiting gegeven. Het is in regeering zijn de representanten van hter een gevaarlijke gedachte. Hitier en !t Duitsche volk. Zij zijn materialistisch niet idealistisch. Wellicht zijn er een ar duizend, die een breeder kijk hebben, aar wij moeten het feit onder oogen zien, it de oorlog die mentaliteit moet vernie ten. Wanneer Hitier en zijn regeering prgen omver werden geworpen, zou Ik be- tesd zijn voor wat er dan zou kunnen ■beuren. De lord kanselier, die namens de regee- ling de sprekers beantwoordde, zelde o.m. si volgende: De Instelling der controles, foe slecht zij in de eerste oorlogsweken ook logen hebben gefunctlonneerd, is een codzakelljk deel van het systeem, dat oodig is, om met succes den economischen irlog te voeren. De minister voor den economischen oor- fe ziet de voordeelen in van opkoopen van goederen, om den vijand het gebruik daar van onmogelijk te maken, evenals het voor deel van ontwikkeling van den handel met sommige landen als tegenwicht tegen den Duitschen invloed. De lord kanselier voegde hieraan toe: „Vereenigd door de gemeenschappelijke doelstellingen, omschreven door den minis ter van buiteniandsche zaken, zijn wij thans sterk en zullen wij nog sterker wor den". Het streven van Groot-Brlttannlë om den handel ln oorlogstijd met zooveel mogelijk neutralen uit te breiden, wordt dagelijks voortgezet door middel van een ingewikkel de reeks handelsonderhandelingen. De voornaamste naties waarmede onderhan delingen worden gevoerd en waarvan som mige handelsdelegaties ln Londen hebben, op dit oogenbllk zijn: Nederland, België, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland en Turkije. Reuter verneemt, dat in de meeste ge vallen deze onderhandelingen goede vorde ringen maken, maar dat men het niet wenschelijk acht lederen dag de gemaakte vorderingen te publlceeren, om den vijand geen nuttige commercleele inlichtingen te geven. Gisteren was het de laatste dag der Lagerhuisdebatten over het adres van ant woord op de troonrede. Gesproken werd over den exporthandel naar aanleiding van het liberale amendement, waarin het be treurd wordt, „dat de troonrede geen aan wijzing bevat, dat de adviseurs des Konlngs gepaste maatregelen nemen om het land in staat te stellen zijn flnancieele kracht te verhoogen door een ontwikkeling van den exporthandel" en dat „vele onnoodige en niet gecoördineerde beperkingen, die de exporteurs hinderen, het hun moeilijk ma ken hun normalen handel te behouden en hun de kans ontnemen om tot dusverre in Duitsche handen zijnde markten te ex- plolteeren" zijn Ingevoerd. Owen Evans, die dit amendement Indien de, legde den nadruk op het belang van den Engelschen exporthandel. Het ls van vitaal belang dien handel in oorlogstijd op de been te houden. Hitier heeft gezegd: „Wij moeten exporteeren of sterven", van Enge land kan thans gezegd worden. „Wij moe ten voortgaan te exporteeren of het zal heel moeilijk voor ons worden in dezen oor log en daarna. Engeland moet alle risico op zich nemen om thans den buitenlandschen handel te handhaven en uit te breiden. Het is zeker, dat buitengewone maatregelen noodlg zul len zijn om de Engelsche behoeften ln oor logstijd te dekken. Gepaard aan de blok- kadepolltiek moet een poging gedaan wor den om de lacune, die door de uitsluiting van Duitsehland ls ontstaan, op te vullen. Evans drong aan op afschaffing van de restrictie op reizen, telefoon, telegraaf en post en voegde hieraan toe, dat het hoog tijd was een handelsdelegatie of -commis sie in te stellen voor den duur van den oorlog ln al die landen, waar de Duitsche handel bloeide voor den oorlog. De Balkan- landen, met inbegrip van Turkije, vormen thans een terrein voor een groot commer cieel avontuur. De minister van handel, Oliver Stanley, zeide, dat ln September de exporten ge daald zijn met 38 pet. In November steeg de export met ongeveer 50 pet. Het resultaat is, dat het exportniveau voor November weer ongeveer op het peil is van de laatste maand voor den oorlog. Augustus. In den vorlgen oorlog duurde het tot het voorjaar van 1918 voor het vredes- pell herwonnen was. Spr. gaf vervolgens nog een aantal bijzonderheden omtrent de export-licenties en de import-licenties. In het Lagerhuis heeft Chamberlain me degedeeld, dat de geheime zitting van een dag gehouden zal worden op 13 December en beperkt zal zijn tot de kwestie der wa penleveringen. Op 14 December gaat het Lagerhuis, ge lijk gemeld op reces tot 16 Januari. Dinsdag as. zal de minister van lucht vaart een verklaring afleggen. Donderdag zal Chamberlain een overzicht 'over den oorlogstoestand geven. aillllllllllllIjllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliy Wij hebben de hand weten te leggen op een groot aardrijkskun dig werk, dat ongetwijfeld aan spraak mag maken op een meer dan gewone belangstelling: Het heet Nieuwe verklarende en geïllustreerde Wereldatlas met uitgebreiden tekst, talrijke Illustraties en wetenschappelijke beschouwingen. Zoodra wij de unieke gelegenheid zagen geopend onze lezers van deze prachtige uitgave op geo grafisch, geologisch en ethnolo- gisch gebied te doen profiteeren, hebben wij geen moment geaar zeld en alles ln het werk gesteld dezen Wereldatlas. onder het bereik van onze abon- né's te brengen en wel zóó, dat van een financieele opoffering hunnerzijds, gezien den aard en den omvang van dit grootsche werk, nauwelijks kan worden ge sproken. De losbladige, dus zeer gemakkelijk te raadplegen Wereldatlas is zeer vernuftig samengesteld, volgens, wat men zou kunnen noemen, het twee-in-één-systeem. De Wereldatlas is namelijk atlas en aardrijkskundeboek tegelijk waarbij het begrip .atlas" uiter aard sterk domineert en in beide functies onderscheidt hij zich door een duidelijkheid, welke het raad plegen tot een aangename bezig heid maakt. De kaarten hebben prettig aan doende kleuren, aan de vindbaar heid van plaatsen en namen is groote zorg besteed en met name in Midden-Europa is rekening ge houden voor zoover als doenlijk met de situaties van voorheen en than6. De teksten worden verlevendigd door illustraties, verklaringen en beschouwingen, welke zich niet beperken tot hetgeen aan de op pervlakte of in het binnenste der aarde valt te observeeren, maar den wereldbol ookleeren zien in zijn grooter verband tot „onze" zon, „onze" maan en „onze" sterren. De wijze van uitgave. Het is technisch onmogelijk ge bleken, deze zeer bijzondere, om vangrijke uitgave in éénmaal te doen verschijnen. Dit zal, met zoo regelmatig moge lijke tusschenpoozen, in afleverin gen geschieden, aangeduid als deel 1, deel 2, deel 3, deel 4 enz. van den Wereldatlas. De complete uit gave zal waarschijnlijk uit 23 afleveringen bestaan. Ten einde den gegadigden gelegen heid te geven de afleveringen bij een te bewaren, wordt een kar tonnen map met omslagkleppen besohikbaar gesteld, waarin men zijn verzameling veilig kan opber gen Zoekraken van onderdeelen wordt daardoor voorkomen. En nu de financieele zijde: De prijs per deel van den Wereld atlas ls vastgesteld op slechts 10 CENTS, tegen overlegging van een in ons Blad afgedrukten bon en afge haald aan ons Bureau Witte Singel 1, hoek Noordeindsplein. Deel 1 en deel 2 zullen, met toe voeging van de opbergmap, tege lijkertijd worden verkrijgbaar ge steld en wel met Ingang van Maandag 11 December. In onze Tijdingzaal kunnen de deelen 1 en 2, zoowel als de opbergmap van heden af bezich tigd worden. Men neme deze zeldzame gelegen heid te baat. zich voor weinig geld ln het bezit te stellen van dezen rijk-geïllustreerden Wereldatlas. ^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifr Geldig met ingang van 11 i December 1939 tot het in s ontvangst nemen, met bijbe- taling van 35 CENTS M van deel 1 en 2, zoomede de opbergmap van den Wereldatlas llllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIlllllllI Abonné's buiten Leiden kunnen deel 1 en deel 2 plus de opberg map per post toegestuurd krijgen, na betaling van 45 cents. Gelieve naam en adres duidelijk te schrijven. ^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinr Antwoord: De Aspidistra en Vlijtige Liesje vragen een vrij stevigen grond. bijv. een meng sel van goede tuinaarde, verteerden mest en scherpzand. Beide krijgen in den winter veel licht en weinig water en een zeer kalme tem peratuur. liefst ongestookt maar vorstvrij. Saint- paulia is een plantje voor de warme, vochtige kas. dat een luchtlgen grond vraagt en een geregelde vochtige lucht. Vooral in den winter groeit dit gewasje moeilijk in de huiskamer. Het vraagt een geregelde warmte, is een echte kas plant. De meeste soorten van Mesembrianthemum vragen als grond een mengsel van blad- en kleigrond, verteerden mest en scherpzand. Ge durende den winter weinig of geen water geven, de temperatuur laag maar vorstvrij en de om geving droog, anders treedt rotting op. Dus veel luchten. Aan den heer P. v. d. B. te R. - Hierover kunnen we U niet van advies dienen. Vragen op Tuinbouwgebied aan de Redactie onder motto: „Tuinbouw". Vraag: Hoe is de kweek van bijgaand hang- plantje? Mevr. E. G. te N. Antwoord: Kweek het in een klein potje, geef geregeld water, maar zorg er vooral voor. dat het potje niet geregeld in het water staat in den hanger. Dit doet de wortels en stengels rotten. Om de twee jaar-versche aarde geven is aan te raden. De jonge plantjes dienen voor de vermeerdering en blijven niet lang aan de plant. Vraag: Kunt U mij opgeven de behandeling en de te gebruiken grondmengsels voor Aspi distra. Saintpaulla. Mesumbrianthemum, Vlij tige Liesje (Impatiens Sultan!)? Heeft u het óók altijd zoo'n reuze-gemis gevonden, dat U de film tot dusverre vél kon zien en hooren, maar niet kon rui ken? Ik wél. Maar dat gaat nu veranderen! De ..tal kie" is alweer antiek, nu krijgen we „smel- lies". Begeerig zullen onze neuzen het par fum opsnuiven van Zarah Leander en als Robert Taylor glimlacht, zullen wij de Pro- pepsokolydent kunnen ruiken, waarmee hij zoo juist zijn blikkerend-witte tanden heeft gepoetst. Af en toe zullen wij onze neuzen moe ten dichtknijpen, wanneer er es iemand op het witte doek verschijnt, die juist een portie knoflook heeft verorberd, of wan neer het filmbeeld ons verplaatst naar de achterbuurtjes van Napels, waar de visch- koppen van eergisteren in de goot liggen te braden onder de Italiaansche zon maar daar staat tegenover, dat wij méé zullen genieten, wanneer Clark Gable ge braden kalkoen eet en wanneer Gary Coo per in een geweldige close-up voor ons óp- torerit, zullen wij elkaar bedenkelijk aan kijken en mompelen: „Hij heeft er alwéér eentje op. hoor En al dat heerlijks zullen wij dan te dan ken hebben aan twee Zwitsersche ingeni eurs. H. E. Laube en R. Barth. die juist te Bern hun „Odoratlc Talking Picture" heb ben gedemonstreerd. Men zag on het doek een rozentuin en metéén rook men de rozen. Het apparaat kan vierduizend geu ren uitzenden, waarvan de mensch er ongeveer honderd en vijftig kan defini- eeren en ik kan het niet nelpen .naar ik vind het zónde. Dat er blijkbaar -óóveel te ruiken valt en dat mijn ïeus -r maar zoo'n bitter beetje van profiteert.. U weet nu, hoe New York er alt ziet en wat voor 'n helsc'n kabaal het maakt maar weet u ook, hos New York ruikt? Zegt u nu niet, dat het er niet toe doet, want elke stad heeft zoo zijn eigen, hm, geur, za'k maar zeggen. Hebt u wel eens door Amsterdam gewan deld op een warmen Juli-avonil" Dan -begrijpt u natuurlijk wel, wat ik be doel. En ik moet bekennen, dat ik al sede-t lang brand van verlangen om te weten, hoe Shanghai ruikt en hoe de haren van Ginger Rogers geuren, waar Astalre altijd met zooveel kennelijk welbehagen zijn neus ln begraaft. En dan. zal ik toch es goed opletten of Jean Arthur in haar nieuwste film naar kamferballetjes riekt. Haar maatschappij heeft bekend gemaakt, dat zij voor die rol prent drie en veertig nieuwe jurken heeft laten maken en nou wil Ik wel eens ruiken, of er nou niet één japonnetje van zolder bij ls Straks zullen wij de bioscoop betreden, nadrukkelijk onzen neus ophalen en op merken „Ik ruik het al, ze zijn met Popeye bezig, spinazie, vermengd met zeelucht". Of: „Hm, muizen-je-weet-wels. Zeker Mickey- Mouse Tja. de „smellie" zal niet alleen geneug ten bieden. Vooral niet. wanneer er oor logsnieuws wordt geprojecteerd. Dan zul len wij letterlijk aan den lijve ondervinden hoe onze beschaving ten hémel stinkt Want dat verdoezelde de film tot dus verre met een zekere barmhartigheid. Een achterbuurt ls schilderachtig maar hoe het is er te moeten wonen, dat kan men zich pas indenken, wanneer men de achterbuurt niet alleen gehoord en gezien, maar ook geroken heeft. Wèlkom, ruikend-sprekend-zingende film ook al zült gij ons voeren van den droom in de nachtmerrie D. C. Z. te H. Tegen Hoofdpijn, Kiespijn, Migraine be echte zijn niet.rond, maar hartvormig. 4023 dngez. Med.) „LA BÉTE HUMA1NE". |Het verfilmen van een roman brengt is tal van bezwaren mede. Vooral wan- het een werk betreft, dat tot de mees- bukken der wereldlitteratuur gerekend worden. Vaak zijn bewerkte boeken zeer bekend, dooh niet altijd zijn het meesterwerken in de ware en ln de beste beteekenis van het woord. Dit kan echter wel gezegd worden van „La Béte Humalne" van Emile Zola en de verfilming van een dergelijk werk eischt een kracht, die min stens gelijkwaardig is aan het genie, dat dit werk schiep. In dit geval mag men eischen. dat de film dezelfde sfeer, den- zelfden geest van het boek geeft, zonder dat men daarbij afstand kan doen van de eischen. die men een film mag en moet stellen Het stemt daarom tot dubbele verheu genis, dat Jean Renoir er ln geslaagd is, met „La Béte Humalne" een prachtig ge heel te scheppen, doch dat bovendien den machtigen roman van Emile Zola geen ge- geweld is aangedaan. Vrijwel bladzijde voor bladzijde kan men terugvinden in de film Vele lezers noemen „La Béte Humaine" een roman van de spoorwegen, anderen noemen het den roman van den erfelljk- belasten vrouwenmoordenaar. Belde groe pen hebben gelijk, want de roman is zoo wel het een als het ander. Te midden van het jachtende, nimmer rustende leven der treinen speelt zich het leven der hoofdpersonen af. Eenmaal in gang gebracht, rolt dit leven steeds ver der, steeds sneller naar een noodlottige ontknooping. Hierboven Jean Gabin en Slmone Simon ln deze film. DE GESCHIEDENIS DER WALS- KONINGEN STRAUSS. De 19e eeuw kan men gevoegelijk de eeuw van den wals en dus de eeuw der familie Strauss noemen. En nog steeds ls de naam Strauss op een ieders lippen, wanneer men over walsmuziek praat. In den Biedermeiertijd was het Johan Strauss Sr., die het beroemdste was. toen hij zijn eigen orkest leidde, nadat hij eerst in het orkest van Josef Lanner had gespeeld. Johan Strauss Sr. was tegen den zin van zijn vader musicus geworden. Hij moest oorspronkelijk boekbinder worden, maar bracht het in dit vak niet verder dan het inbinden van zijn eigen walscomposities. Toen zijn eigen zoons ook muziek wilden studeeren, was hij op zijn beurt absoluut hiertegen gekant. Gedreven door zijn ge zond verstand, wilde hij hen waarschijnlijk een burgerlijk beroep doen leeren en hen het wisselvallige leven van een musicus besparen, die afhankelijk blijft van de gunst van het publiek. Het huwelijk van Johann Strauss Sr. was niet bepaald gelukkig. Hij was een beste man met een door en door goed karakter, maar toch was zijn kunstenaarswezen niet geschikt om een normaal huisvader te zijn. De lieve, eenvoudige en zorgzame moeder had het al meer dan eens opnieuw ge probeerd. maar tenslotte was het haar haar toch onmogelijk met hem verder te leven. Het was voor de heele familie een uiterst belangrijk oogenblik toen de ouders van elkaar gingen. Toen begon de roem van Johan Sr. langzaam te tanen, terwijl die van Johan Jr. opkomende was. Tegen den zin, en daarin ondersteund door hun moeder,, hadden de twee oudste zoons, Johann en Josef, in het geheim muziekles genomen bij den- eersten violist van hun vaders orkest. Met deze episode begint de nieuwe To- bis-film „Unsterblicher Walzer". waarvan de Nederlandsche titel luidt „Johann Strauss". De rol van Johann Strauss Sr., de grondlegger der dynastie der wals- koningen wordt vertolkt door Paul Hörbiger. Dagny Servaes speelt diens vrouw, terwijl Johann Jr. als aankomend componist en diens broer Josef vertolkt worden door Fred Liewehr en Hans Holt. De jongste, Eduard, heeft Fritz Lehmann voor zijn rekening genomen. Maria Ander- gast, Freidl Czepa, Dagny Servaes en Gretl Theimer vervullen de vrouwelijke rollen, de vrouwen die in het leven der Straussen zoovee! invloed hadden. In den strijd van Johann Sr. met diens vrouw, die haar man niet wenschte te dee len met een concurrente, nam Johann Jr. het op voor zijn moeder. Hij was toen juist negentien jaar. Een brief, dien hij in dit verband aan zijn vader schreef, werd be waard voor het nageslacht. Hij dateert uit het jaar 1844 en is in zijn stijl een echt tijdsdocument. Een voorbeeld voor de toenmalige schrijfwijze, maar tevens voor de oprechte liefde van een zoon voor zijn moeder. Vijf jaar later stierf Johann Sr. De laat ste jaren van zijn leven waren gekentee- kend door den wedijver tusschen vader en zoon. Het leven van den eens zoo veraf- gooden walskoning eindigde op tragische wijze, verlaten van allen, die hem vroeger hadden gevierd. Maar zijn kunst bleef voortbestaan ln zijn drie zoons Johann. Jo sef en Eduard. waarvan een zelfs in de 20e eeuw nog gevierd werd over de geheele wereld. De film „Johann Strauss" toont ons ver der nog een episode uit het leven der tweede generatie Strauss. Josef, die eerst den wensch van zijn vader had vervuld en een burgerlijk beroep had gekozen, kon later geen weerstand bieden aan den „de mon" der muziek en werd componist en plaatsvervanger van zijn broer Johann. Maar op een gegeven moment krijgen de drie broers ruzie. Juist om dit systeem der plaatsvervanging en het lijkt er veel op. of de Strauss-concerten zullen voor altijd worden afgelascht. Gelukkig hoorde hun oud-muziekleeraar hun meeningsverschil en hij mengt zich drastisch in het conflict. Zoodat de Weeners him Strauss-concerten niet zullen behoeven te missen. „ES WAR EINE RAUSCHENDE BALLNACHT". Zarah Leander speelt deze week de rol van Katharina Alexandrowa Murakin te zamen met Hans Stófte als de beroemde Russische componist Peter Iljitsch Tschaikowsky. Men ziet hen hierboven in de fnm „Es war eine rauschende Ballnacht", waarin men ook kan genieten van Tschaikowsky's muziek: zijn „Chanson Triste", de vierde en zesde symphonie, enz.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 9