De Winter komt de Finnen te hulp
Oproeping
van buitengewone
dienstplichtigen
DINSDAG 5 DECEMBER 1939
No. 24448
Molotof wil niet onderhandelen
met regeering Ryti
I
De strijd in het
Westen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
De strijd ter zee
80ste Jaargang
Van het strijdtooneel
De evacuatie
Oudere lichtingen ivorden afgelost
Aanschaffing van sperballons
De verscherpte
blokkade
Finsch grondgebied in
ruil voor Sovjet-Russisch
gebied
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdspfem Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
'Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd tljn:
per 3 maanden f. 3.33
per week "771... f.0.13
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
De Russische radio heeft gisteren om
23 uur 30 iplaatselijke tijd) volgend com
muniqué uitgezonden:
Kameraad Molotof heeft In den loop van
den dag den ZweedBohen gezant te Moskou
Winter, ontvangen, die het verlangen van
de zoogenaamde Finsche regeering kenbaar
maaikite, om nieuwe onderhandelingen met
de sovjetunie te beginnen.
omdat het onmogelijk ls er te manoeuvree
ren.
Het ls vrij duidelijk, dat de Flnsche troe
pen thans aan hun front een bondgenoot
hebben, n.l. den winter. Dit is iets waar de
Russen niet op hadden gerekend.
Vreemdelingen die dezen winter niet ken
nen, verbeelden zich dat er wat zal gaan
gebeuren en dat zeer zeker de stilte een be
dreiging inhoudt. In werkelijkheid evenwel
Kameraad Molotof verklaarde, dat de maken de weersomstandigheden alle opera
sovjet-regeering die zoogenaamde Fin-
sche regeering, die Helsinki reeds met
onbekende bestemming verlaten had
(hetgeen onjuist is!), niet erkende. Er
kan dan ook, zoo zeide kameraad Molo
tof, geen sprake zijn van onderhande
lingen, welke dan ook.
Finsche kringen in Londen zien den mili
tairen toestand optimistisch ln en verkla
ren, dat de Russische opmarsoh naar de
voornaamste Finsche verdedigingswerken
op de Karelisohe landengte nog gestuit
wordt en dat de Pinnen slechts een weinig
zijn teruggetrokken op strategische stel
lingen.
De militaire toestand ontwikkelt zich be
slist ten gunste van Finland na den sneeuw
val ln het gebied van het Ladoga-meer,
naar de meening van Finsche autoriteiten
ln Londen.
Aan het Engelsche Reuterbureau wordt
medegedeeld, dat het Roode leger op dit
punt zeer groote moeilijkheden ondervindt.
De met ski's uitgeruste Finsche troepen zijn
ln staat, om zich op bedreigde punten met
groote snelheid te concentreerende gemo
toriseerde troepen zijn daartoe niet in staat.
Finsche kringen verklaarden, dat Petsamo
nog ln Finsche handen ls.
Ten aanzien van de eilanden buiten de
Zuidkust, welke de Russen beweren te heb
ben veroverd .na zeeslagen", wijst men er
op, dat die eilanden door de Finnen ont
ruimd zijn en dat de Finnen er nooit aan
gedacht hebben, ze te verdedigen, aange
zien zij geen fortificaties hebben.
Volgens in de Noorsche stad Kirkenes
ontvangen berichten wordt een gevecht van
geringen omvang geleverd ten Zuiden van
Petsamo. De Pinnen ramen, dat 2000 tot
3000 man Russische troepen in het district
van Petsamo aan land zijn gezet.
De stad Salmijaervi, het centrum der
nikkelzone ln het Noorden van Finland,
staat in brand. Groote rookzuilen zijn van
uit Svanvik waar te nemen. 10.000 Finnen
rijn derwaarts gezonden.
Ongeveer 200 Russische soldaten zijn
achter de Fmsehe linies in de nlkkelbergen
van Noord-Finland omsingeld en onschade
lijk gemaakt. Het ls niet bekend, vanwaar
deze sovjet-manschappen gekomen waren.
Ze werden plotseling bij Salmijaervi gesig
naleerd kort nadat groote Russische vlieg
tuigen, waarvan er een werd neergeschoten,
ln de omgeving had gecirkeld. Men neemt
aan, dat de Russen tot het bolsjewistische
parachutisten-corps behooren en met hun
valschermen uit de Russische vliegtuigen
ver achter de Finsche Unies waren gedaald.
De sneeuwstormen zijn opgehouden.
Het weer is beter geworden. Men ver
wacht nieuwe Russische aanvallen na
het intreden van den dooi.
Van Finsche zijde wordt nog gemeld:
De Finsche troepen hebben in de buurt
van Salmi ten Noordoosten van het Ladoga-
uieer een tamelijk opmerkelijk succes be
haald. In het groote woud aldaar hebben
eenige botsingen plaats gehad tijdens zeer
slecht weer. De snelheid der Finsche troepen
'n de sneeuw en hun bekendheid met het
woud en alle eigenaardigheden van het ter
rein hebben hun veroorloofd de Russische
troepen In een soort val te lokken waarin
een leger dat alleen in aantal superieur is,
alle voordeelen van zijn massa verliest. De
Russische troepen, die in actie kwamen in
een moeilijk terrein waarvan zij slechts een
teer middelmatige kennis hadden, werden
foor de Finnen omsingeld, die 1500 gevan-
Senen hebben kunnen maken.
.Op de landengte van Karelië zijn de Rus
sische troepen eenige kilometers langs de
kust opgerukt. Hun opmarsch is evenwel
teer langzaam en het is waarschijnlijk dat
Je wijze, waarop de Finnen het terrein voor
Je verdediging hebben voorbereid, er enorm
Joe heeft bijgedragen, de vorderingen der
Russische troepen te vertragen. Tallooze
vellen zijn aangebracht in de smalle strook
"elke door de landengte van Karelië wordt
kevormd. De Finnen zijn meesters gebleken
n het gebruik van alle verrassende midde-
'eh: vallen, mijnen, greppels, het gebruik
ven moerassen enz. De Finsche troepen zijn
een de kust weinig talrijk, doch de Russen
hunnerzijds hebben geen groote aantallen
'toepen in dezen corridor kunnen Inzetten,
ties onmogelijk. De dagen zijn slechts 5 uur
lang en de weersomstandigheden zijn er on
barmhartig. Er zijn dagen waarop men tot
volkomen bewegingloosheid wordt gedwon
gen.
Gisteren ls het Duit-sche schip „Donau"
uit de haven van Helsinki vertrokken. Het
schip gaat naar Tallinn. Aan boord bevin
den zich 443 Duitschers, 72 Italianen en 60
leden van de sovjet-Russische legatie. Deze
Russen zullen tot Tallinn meegaan. Verder
bevinden zich aan boord 32 Estlanders, twee
Armeniërs, een Llthauer, een Zwitser en
35 houders van Nansenpassen.
Het vertrek is vertraagd door verkeers
moeilijkheden; vele Duitschers konden het
schip niet meer bereiken.
Men verwacht, dat, nu de Russen uit Fin
land vertrokken zijn, ook de Finsche diplo
matieke vertegenwoordigers te Moskou spoe
dig zullen heengaan.
De meeste leden van het diplomatieke
corps, alsmede de buitenlandsche journalis
ten hebben zich naar Kerava begeven, een
stad op ongeveer 30 K.M. afstand van Hel
sinki, aldus bericht de „Neue Zurcher Zei-
tung".
De meeste winkels en alle banken, behalve
de spaarbanken, waren gisteren te Helsinki
gesloten. De restaurants bleven open en
ook de trams rijden nog. De gebleven win
keilers nemen voorzorgen voor de etalages.
De diensten der Finsche propaganda zul
len van heden af radio-uitzendingen in de
Russische taal organiseeren.
DE VERLIEZEN DOOR DE LUCHT
BOMBARDEMENTEN.
Het Finsche Nieuwsbureau heeft medege
deeld, dat de thans beschikbare gegevens
over het aantal dooden en gewonden tijdens
de Russische luchtaanvallen op Finland als
volgt zijn: bij de bombardementen op Don
derdag werden 55 personen gedood. Vrijdag
12 en Zondag 7. In deze drie dagen werden
ln het geheel 248 personen gewond. Elf
hulzen werden geheel verwoest, 233 be
schadigd.
Vliegtuigen welke gebruik maakten van
machinegeweren, hebben 38 personen ge
dood en 240 gewond.
Bij al deze aanvallen was geen enkele
aanval gericht op een militair object. Zij
hadden alle de burgerbevolking ten doel.
ZWEDEN ONTVANGT VLUCHTELINGEN.
Er worden voorbereidingen getroffen
voor het verschaffen van voedsel en on
derdak aan de Finsche geëvacueerde kin
deren. die met hun ouders op het oogen-
blik kampeeren in de bosschen langs de
grens. De kinderen hebben ernstig te lij
den van honger en koude. De vrouw van
den Zweedschen minister van buitenland
sche zaken is bezig met de vorming van
N de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer inzake de defensiebegroo-
ting voor het komende jaar zegt de minister, dat het in het voornemen ligt
eerlang een aantal buitengewone dienstplichtigen, behoorende tot de jongste
lichtingen, in werkelijken dienst te roepen. (Buitengewone dienstplichtigen zijn
in hoofdzaak zij, die vrijgeloot zijn, of zij, die wegens broederdienst buiten den
militairen dienst zijn gebleven). De regeering acht het gewenscht om de oudste
lichtingen zoo spoedig mogelijk door jongere mannen te doen aflossen. Reeds
werden eenige ploegen van de lichting 1924 met onbepaald klein verlof gezonden,
terwijl meerdere ploegen van die lichting binnenkort zullen volgen. Hoeveel
oudere lichtingen huiswaarts zullen kunnen vertrekken, kan thans nog niet wor
den overzien, aangezien zulks geheel afhankelijk is van den duur der mobilisatie.
Er kan in verband met het voor de opleiding beschikbare kader en materieel
echter geen sprake van zijn, om buitengewone dienstplichtigen maar dadelijk in
grooten getale te gaan oproepen. Het aflossen van gemobiliseerden zal zich der
halve niet in een haastig tempo kunnen voltrekken. Het ligt niet in het voor
nemen werkloozen op te roepen ter vervanging van andere dienstplichtigen.
Tot een mogelijke opheffing van de ten aanzien van het lidmaatschap der N.S.B.
geldende bepalingen kan de regeering thans nog niet overgaan.
Onder de huidige omstandigheden kan nog niet worden overzien of in het jaar
1940 gebruik zal worden gemaakt van de bevoegdheid om den duur der eerste
oefening tot 2 jaar te verlengen.
Het ligt niet in het voornemen tot den aanleg van ondergrondsche hangars over
te gaan.
In November is een nieuwe regeling van de kostwinnersvergoedingen vastgesteld,
waardoor meer uniformiteit wordt bereikt. Volgens deze regeling wordt bij het
bepalen van het vergoedingsbedrag ook rekening gehouden met mogelijke ver
mindering van inkomsten, voor zoover deze uit de afwezigheid van den dienst
plichtige voortspruiten, doch een algemeene vergoeding voor bedrijfsschade moet
men hiervan niet verwachten.
Het advies van de Indische regeering over de plannen tot versterking van de
maritieme verdediging van Nederlandsch-Indië kan binnenkort worden verwacht.
Het ligt in het voornemen met de behandeling van dit vraagstuk grooten spoed
te betrachten.
De minister wenscht zich, alvorens de regeering te dien aanzien haar houding
heeft bepaald, thans nog niet verder uit te laten over het vraagstuk van de slag
kruisers.
Het ligt, aangezien Nederland geen oorlogvoerende is, uiteraard niet in het voor
nemen thans over te gaan tot het definitief bewapenen onzer handelsschepen.
De ingekomen vrijwillige bijdragen voor de defensie zullen worden bestemd voor
de aanschaffing van sperballons.
(Men zie voor verdere bijzonderheden pagina 1 van het 3e Blad).
VANNACHT BEGONNEN.
De schepen der Britsche en
Fransche marine hebben juist te
middernacht een draadlooze
mededeeling ontvangen de ver
scherpte blokkade tegen
Duitschland te beginnen als
represaille tegen den nationaal-
socialistischen willekeurigen en
meedoogenloozen mijnenoorlog.
Van dit oogenblik af zullen alle
schepen worden aangehouden en
alle goederen van Duitschen
oorsprong of bezit worden in be
slag genomen.
een comité ter coördineering van de ver
schillende vrouwenorganisaties en samen
werking met het Zweedsche Roode Kruis,
om het lot van de uitgewekenen te ver
zachten. Te zelf der tijd stroomen giften
binnen voor een fonds voor het uitrusten
van vrijwilligers en andere hulp aan de
Finnen. Ongeveer vijftienhonderd Zweden
hebben reeds den wensch te kennen ge
geven om voor Finland te strijden. Velen
zijn op eigen kosten vertrokken na zelf een
uitrusting te hebben gekocht. De Zweed
sche studenten hebben een petitie aan den
koning gezonden, welke een ontzaglijk aan
tal handteekeningen bevat en waarin zij
een beroep doen ten behoeve van actieven
steun aan Finland. Ook zijn in verschil
lende plaatsen betoogingen gehouden met
dit doel.
Volgens „Aftonbladet" voert men onder
handelingen over een reconstructie van het
Zweedsche kabinet, met het doel tot een
regeering van nationale coalitie te komen.
Van het front nog altijd geen nieuws.
Koning George is in Frankrijk aange
komen voor een bezoek aan de troepen.
Hij was met een Engelschen torpedoboot-
jager overgestoken.
Tijdens den overtooht was het buiten
gemeen ruw weder. De Koning was in de
uniform van veldmaarschalk. Hij ver
scheen in regenjas op de brug, waar hij
gedurende de geheele reis vertoefde. De
hertog van Gloucester, die hem vergezelde,
keerde naar Frankrijk terug van eenige
dagen verlof in Engeland. De aankomst ge
schiedde zonder eenig ceremonieel. Er was
geen eerewacht en evenmin waren er bur
gers om den koning toe te juichen. Enkele
Fransche vrouwen, die op de kade stonden
toen het schip langs voer, wuifden met
den zakdoek.
De generaals Gort en Brownrigg ver-
Op het kaartje is aangegeven het Finsch
grondgebied aan de landengte van Karelië,
dat Rusland voorgesteld heeft aan de Fin
sche „volksregeering" te willen ruilen voor
een gedeelte van Sovjet-Karelië.
De Sovjet-Unie zou zich bereid verklaren
hiervoor een schadeloosstelling te betalen
van 120 millioen Finsche kronen.
De hoofdstad van dit nieuwe gebied zou
Petrosawodsk zijn.
Op het kaartje zijn ten naaste bij de
grenzen daarvan aangeduid.
De diplomatieke correspondent van de
„Times" schrijft, dat het aanbod van Kare
lië aan de zoogenaamde Finsche volksregee
ring door de sovjet-unie een handige uit
vinding is van den dictator van de sovjet
unie om de neutralen te misleiden. In 1935
is men begonnen met het wegvoeren van
de bevolking van de Westgrens, een mili
taire maatregel, welke een ontvolkt gebied
achterliet van de IJszee tot Bessarabië. Het
grootste deel van de Finsch sprekende Ka-
reliërs is van Noord-Rusland weggevoerd
naar Turkestan. In sommige gevallen heb
ben Russische boeren hun plaats ingeno
men en het is wel zeker, dat het grootste
deel van de bevolking van het vroeger Fin
sche gebied thans Russisch is.
De correspondent veronderstelt dat de
sovjets een deel van Finland willen ver
overen en ontvolken en dan door een
volksstemming bewijzen, dat Karelië zich
bij de sovjet-unie wil voegen.
BINNENLAND.
De luchtafweer wordt versterkt (3e Blad).
Financiering der werkloosheidsuitgaven
(Binnenland, 3e Blad).
Mijnontploffing op Texel veroorzaakte
groote schade (2e Blad en Laatste Be
richten, le Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Geringe affaire - Kleurlooze markt -
Onregelmatige koersbeweging - Ameri
kanen vrijwel onveranderd - Neder-
landsche beleggingen kalm.
BUITENLAND.
De winter komt den Finnen te hulp (le
Blad).
Molotof weigert onderhandelingen met de
Finsche regeering Ryti (le Blad).
Sovjet-Rusland komt niet ter Volkenbönds-
vergadering (le Blad).
Weer een Engelsche hulpkruiser door Duit-
sche vestzakkruiser vernietigd (le Blad).
Overleden is de Chineesche dichter-krijgs-
man Woe Pei Foe (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Meest zwaarbewolkt. Plaatselijk
nog enkele lichte buien. Weinig
verandering in temperatuur. Aan
de kust tijdelijk krachtige, overi
gens matige tot zwakke wind uit
Zuidelijke richtingen.
welkomden den Koning en ook generaal
Voruz, chef van de Fransohe missie bij het
Britsche hoofdkwartier, was ter verwel
koming aanwezig.
De Koning zal de verschillende afdeelin-
gen van het Britsche leger in Frankrijk
inspecteeren en een bezoek brengen aan
de voorste linie. Ook de Britsche vliegers
zullen zijn bezoek ontvangen.
ENGELSCHE HULP KRUISER
OVERVALLEN.
Het Engelsche Reuterbureau meldt: De
hulpkruiser „Doric Star" is door een Duit
schen kruiser overvallen en vermoedelijk
tot zinken gebracht.
Men neemt aan dat de „Doric Star" door
de „Admiraal Scheer" is tot zinken ge
bracht De Duitsche radio meldt dat het
schip in den Zuidelijken Atlantischen
Oceaan is overvallen.
De „Doric Star" is ln 1921 gebouwd in
eigendom van de Union Cold Storage Cy
Kort geleden was het schip in een hulp-
kruiser veranderd evenals geschied was
met de „Rawalpindi" De „Doric Star" mat
10.000 ton. Omtrent het aantal opvarenden
zijn alsnog geen bijzonderheden bekend
gemaakt
De „Doric Star" was, naar Reuter nog
seint, op weg van Nieuw-Zeeland en
Australië naar Engeland. Men weet niet of
er passagiers aan boord waren. Er is slechts
accomodatie voor zes man.
ENGELSCHE SCHEPEN VERLOREN
OF BESCHADIGD.
Het Engelsche s.s. „Eskdene" (3800 ton)
Is gezonken, na op een mijn te zijn ge-
loopea De bemanning, bestaande uit 29
koppen, is in een Schotsche haven aan
land gezet.
Twee stoomschepen uit Glasgow, de
„Lairdsglen" en de „Findhom", zijn door
een aanvaring beschadigd buiten de West
kust van Schotland.
