In Finland een regeering Ryti gevormd Moskou stelt daarnaast een „volksregeering" Eerste steenlegging uitbreiding Ambachtsschool ZATERDAG 2 DECEMBER 1939 No. 2444S HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 80ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De Volks-regeering Verklaring van Molotof Tweede Finsche communigué Verdacht van spionnage Dif nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD verwacht LEIOSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. n* Bureau Noordeindsplem Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 25041 (2 fijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd Stjn: per 3 maanden f.335 franco per post f. 2:33 per week 'f.035 per 3 maanden -f portokosten. (voor binnenland f.0.60 per 3 ma&J, Te Helsinki is een nieuwe regeering gevormd onder Ryti, direc teur van de Bank van Finland. Tanner heeft Erkko opgevolgd aan buitenlandsche zaken. Paasiviki is minister zonder porte feuille. In een voor de Vereenigde Staten uitgezonden radioredevoe ring heeft de nieuwe Finsche premier gisteravond verklaard: „Wij zijn bereid over alle kwesties, welke zich kunnen voor doen, te onderhandelen, doch kunnen er niet in toestemmen een handeltje te maken van onze onafhankelijkheid of van ons recht over onze eigen zaken te beslissen. Het Finsche volk vraagt het recht te blijven leven in „volledige politieke onafhankelijkheid". Radio-Moskou deelt mede, dat als gevolg van een opstandige beweging, welke zich in het Finsche leger zou hebben voorge daan, te Teriolü (in Karelië, juist over de Finsche grens) ender leiding van Otto Kussinen een „volksregeering" gevormd is, waarvan het doel is#Ke regeering te Helsinki omver te werpen en vrede te sluiten met de sovjet-vrienden. In haar verklaring verzoekt de nieuwe regeering aan de regee ring der Sovjet-Unie, haar te hulp te komen met haar roode leger. Voorts wordt medegedeeld, de oprichting van een speciaal leger, dat tot taak zou hebben, in Helsinki de vlag der revolutie te planten. Molotof heeft verklaard, dat hij weigerde te onderhandelen met de nieuwe Finsche regeering, maar dat hij verwachtte, dat een bevredigende overeenkomst zou tot stand komen met de te Terioki (Karelië) gevormde „volksregeering". De minister-president van de communis tische Finsche volks-regeering", Otto Kus sinen, heeft sedert twintig jaar niet meer Finland gewoond! In 1919 moest hij uit «et land vluchten. Voor 1914 was hij de leider van de Finsche sociaal-democraten, sa de October-revolutie ging hij over tot het Leninisme en hij moest zich na de over winning van de witte garde onder generaal Mannerhelm uit het land terugtrekken. Hij is thans 60 jaar oud en lid van het bestuur der Komintern. Natuurlijk is een oproep uitgegeven die aldus begint: Den wil volgend van het over de misda- politiek van de verachtenswaardige re tiring verontwaardigde volk, werd van daag ln Oost-Flnland een nieuwe regee- hng. een voorloopige volksregeering ge- 'orrad, die hiermede het geheele Finsche "ilk tot den beslissenden strijd oproept teneinde de tyrannie, de beulen en oorlog- ophitsers ten val te brengen. De reaction aire, hebzuchtige plutocratie die ln 1918 ®et hulp van de troepen van buitenland se imperialisten de democratische vrij heid van het werkende volk van Finland ln een zee van bloed verdronk, heeft ons ge boorteland tot een wlt-gardlstlsche hel •oor de arbeiders gemaakt. De plutocratische machthebbers in Fin- and. die de belangen van de zelfstandig heid van het land versjacherd hadden, Reedden, te zamen met alle mogelijke im- terlalistische vijanden van het Finsche en ""jet-Russische volk, voortdurend plan- Jen voor oorlogsprovocatie ten nadeele van Sovjet-Unie en stortten tenslotte ons land J1 de brandende zee van den oorlog tegen Je socialistische Sovjet-Unie, den mach- wi vriend van het Finsche volk. Sn zoo gaat het voort ln bekenden geest medegedeeld wordt dat de hulp der Jyde troepen ter bevrijding is ingeroepen, roode troepen die komen als bevrijders *t als veroveraars. In Rusland is een oproep verspreid, die J volgende punten bevat: vorming eener «mocratische volksregeering", het sluiten Jj» een pact van bijstand met de sovjet- j-'f, welk pact de voorwaarden zou bevat- «i, welke door de sovjet-regeering als mt- Jhom-program geëlscht werden, alsmede *Paalde wijzigingen in den staatsvorm en fle economische structuur van Finland, jjjjw^geenszins een sovjet-regeering van sovjet-unie zou bereid zijn, de bij h'keur door Finsche volksstammen be- JJbde gebieden van sovjet Karelie aan ""Hand af te staan. Er is een communiqué gepubliceerd over het bezoek van den Amerikaanschen am bassadeur, Steinhardt, aan Molotof. De me- dedeeling luidt: Naar aanleiding van de door den ambas sadeur der Vereenigde Staten ln opdracht van president Roosevelt afgelegde verkla ringen, heeft Molotof de volgende ophelde ringen gegeven op de kwesties, die betrek king hebben op de gebeurtenissen ln Fin land. De wensch van Roosevelt, dat bom bardementen op de bevolking van steden van Finland door vliegtuigen niet zouden worden toegelaten, berust voor zoover hij gericht is tot de sovjetregeering op een misverstand. De sovjetvliegtuigen hebben de steden niet beschoten en zijn niet voor nemens dat te doen; zij hebben echter vliegvelden beschoten, want de belangen der Finsche bevolking zijn onze regeering niet minder dierbaar dan een willekeurige andere regeering. Uit Amerika, dat meer dan 8000 km. van Finland verwijderd ligt, ziet men dat wellicht niet, maar het feit blijft toch bestaan. Dientengevolge is de vermelde verklaring van Roosevelt doelloos. Wat het aftreden van de regeering-Ca- jander en haar vervanging betreft, zelde Het groote hotel Torni te Helsinki, gedeeltelijk verwoest werd tijdens een luchtaanval. dat Molotof. dat deze omstandigheid helaas niet bijdraagt tot een verbetering van den toestand. Tanner is een klaarblijkelijk on gelukkige candidatuur. Tanner was en blijft zonder twijfel de kwade geest van de RussischFinsche onderhandelingen. Wanneer de onder handelingen van den kant van Finland door Paasikivi, zonder deelneming van Tanner, gevoerd waren, zooals dat in de eerste periode van de onderhande lingen het geval was, dan waren de on derhandelingen waarschijnlijk met een aanvaardbare overeenkomst geëindigd. De deelneming van Tanner aan de onderhandelingen bedierf echter het geheele werk en heeft Paasikivi klaar blijkelijk de handen gebonden. Dien tengevolge verwacht de sovjet-unie van de regeering Tanner niets goeds. Bo vendien brengt de vorming van een nieuwe regeering van Finland, de volksregeering met Kuusinen aan het hoofd, een nieuwen en belangrijken factor in den toestand en wekt bij de sovjetregeering de hoop op een vreed zame en bevredigende oplossing van de ontstane crisis. Het Finsche ministerie van defensie heeft weer een communiqué uitgegeven, dat per radio gisteravond in Helsinki is uitgezon den. In het communiqué wordt medege deeld, dat de Russische aanvallen afgesla gen zijn. „De activiteit der Russische troepen is Op deze kaart is aangegeven waar de Sovjet-troepen de Finsche grens zijn overgetrokken. In de Finsche golf opereert de Russische Oostzeevloot in de richting van de Finsche eilanden in deze golf gelegen: n.l. Suursaari (Hogland) Lavensare en Seiskari, tot welker bezit de Russische eischen zich uitstrekten. Op de kaart is eveneens aangegeven de plaats Imatra waar de grootste electriciteitswerken van Finland zyn gelegen: Lahti waar het Finsche radio-station is gevestigd. Helsinki. Viborg, Imatra en Lahti werden door bommen bestookt. Bfj Helsinki vindt men de versterking Sveaborg; ook de plaats Kaunianen (Grankulla) waar heen een gedeelte van Fin lands bevolking is uitgeweken. OPZIENBARENDE ARRESTATIES IN DEN HAAG. Als verdacht, betrokken te zijn in een zaak van spionnage ten behoeve van een naburige mogendheid zijn op last van de justitie te 's-Gravenhage aangehouden en in voorloopige bewa ring gesteld G. W. F. van H. en diens echtgenoote, zoomede mr. W. B. 3. B. Eerstgenoemde is als hoofdambtenaar verbonden aan het departement van Sociale Zaken, waar hij belast was met de leiding van den socialen jeugd dienst. Eenige maanden geleden heeft bet nogal opspraak verwekt, dat hij bij een feest van de Duitsche organisatie „Kraft durch Freude" niet alleen te genwoordig was geweest, doch tevens een rede had gehouden, waarin hij van zijn groote sympathie met deze beweging getnigde. Deze kwestie heeft toen nog aanleiding gegeven tot het stellen van sohriftelijke vragen, waarop de minister toen heeft geantwoord, dat de heer v. H. niet als ambtenaar, doch uitsluitend als particu lier bedoeld feest had bijgewoond Mr. B. Is ambtenaar aan het departe ment van Economische Zaken. Voor enkele Üaren heeft hij nogal van zich doen spre ken in verband met een ambtenarenkwes- tie aan genoemd departement. Het schijnt zegt de „Tel." dat deze aanhoudingen, die vijf dagen geleden zijn geschied, in verwijderd verband staan met de uniformaffaire. Bij het volgen van spo ren van deze zaak, schijnt men tot de ont dekking van deze spionnage-affaire en het aandeel van de thans gearresteerden te zijn gekomen De heer Van H. was sinds eenigen tijd gescheiden van zijn eerste vrouw en was hertrouwd met zij'h secretaresse. Deze tweede vrouw is in hechtenis genomen. Bij den heer Van H. logeerden den laatsten tijd enkele bekende buitenlanders. Dit had alreeds de aandacht der auto riteiten op hem gevestigd, doch dat hij en zijn jonge vrouw ten slotte wegens verdenking van spionnage gearresteerd zouden worden, kwam voor officieel Den Haag toch als een donderslag uit helderen hemel. Ten huize van den heer Van H. heeft de politie een aantal bescheiden ln beslag genomen. Naar men zegt, aldus het „Hbld.", wordt hij er van beschuldigd, dat hij op zijn de partement documenten heeft laten foto grafeeren en op deze wijze Inlichtingen heeft verstrekt. BINNENLAND. Ons parlementair overzicht (3e Btedl. De wet op de ondernemersovereenkomsten (Binnenland, 3e Blad). Vergadering van aandeelhouders der Am- sterdamsche Bank (Financiën, 3e BI.) AMSTERDAMSCHE BEURS. Stille handel Onzekere markt On regelmatige koersbeweging Ameri kanen weifelend Beleggingen kalm. BUITENLAND. Ryti heeft in Finland een kabinet gevormd (le Blad). Moskou stelt daartegenover een „Volks regeering" onder Kusinen (le Blad). De strijd in Finland (le Blad). Over de actie ter zee (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 1 VAN HET VIJFDE BLAD. Stormachtige tot krachtige, tijde lijk afnemende Westelijke wind. Meest zwaarbewolkt. Kans op eenigen regen, aanvankelijk al leen in het Noordeh, later ook in het Zuiden. Weinig verandering in temperatuur. Forto V. Vliet. De echtgenoote van den directeur, mevrouw E. KuijntjesElzinga legt den eersten steen voor de uitbreiding van het gebouw der Ambachtsschool. zeer groot geweest In den loop van den dag langs de Zuid-Oostelijke grens, in het bijzonder in den sector ten Noorden van het Ladoga-meer, waar vooral bij het dorp Suojarvi zeer hevig ls gevochten. De Rus sische aanvallen zijn echter volledig afge slagen. Bij een aanval werden twee Russi sche compagnieën vernietigd. Dit resultaat werd door een groot gedeelte bereikt door het gebruik van een nieuw Finsch wapen, dat geconstrueerd ls voor gevechten ln bosschen (dit wapen ls een automatisch geweer, één per man, dat even snel vuurt als een machinegeweer). Verscheidene dor pen in het district van Suojarvi zijn door de vlammen vernield. De Finsche verlie zen waren gering en bestonden hoofd zakelijk uit gewonden. Op de Karelisehe landengte is zeer fel gestreden, maar de vijand werd ook hier teruggeslagen, met uitzondering van en kele weinige punten. De strijd gaat nog voort. Gisteren hebben de Russen minstens

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1