Is de Finsche regeering Cajander afgetreden? Nog een vreedzame oplossing mogelijk? VRIJDAG 1 DECEMBER 1939 No. 24445 HEI VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt. 80ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Finsch communiqué Aan het einde van den eersten dag Dif nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD Wat Moskou meldt verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES. 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd z*jn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordemdsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd "«Hm per 3 maanden f 233 per week Franco - per post t. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 tnndj Gezicht op Helsinki met het moderne hoofdstation. Hoewel de Finsche regeering-Cajander in de Kamer met alge- meene stemmen een motie van vertrouwen kreeg, zou zij toch zijn afgetreden. Daarvan is aan Moskou kennis gegeven. Uit Helsinki wordt vernomen, dat vandaag een nieuwe regee ring wordt gevormd, waarin Kivimaeki minister van buiten- landsche zaken zal worden. De nieuwe regeering zal waarschijnlijk vandaag nog onder handelingen met de Sovjets beginnen, nadat een wapenstil stand zal zijn tot stand gebracht. Tanner, de socialistische minister van financiën, zal het nieuwe kabinet vormen. Kivimaeki is van December 1932 tot October 1936 minister president geweest. Hij is jurist en de stichter der universiteit van Abo. De nieuwe minister van buitenlandsche zaken is 53 jaren. Later wordt echter weer gemeld: Het bericht over het aftreden van het kabinet-Cajander is nog niet bevestigd, doch in over het algemeen goed ingelichte kringen, acht men het w a a r- s c h ij n 1 ij k. In dezelfde kringen acht men het mogelijk, dat Ryti eventueel het voorzitterschap van den ministerraad zal gaan bekleeden en dat Paasildvi, de gezant te Stockholm, die de onderhande lingen met Sovjet-Rusland heeft geleid, als minister van buiten landsche zaken zal optreden. Onzekerheid derhalvel President Roosevelt heeft een boodschap gezonden aan Rus land en Finland, waarin hij er bij deze landen op aandringt, niet hun toevlucht te zoeken tot „onmenschelijke barbaarsch- heid" door de bombardeering der burgerbevolking uit de lucht. De diplomatieke vertegenwoordigers der Vereenigde Staten hebben de boodschap overhandigd te Moskou en Helsinki, nadat berichten waren ontvangen over de bombardeering van Helsinki. He. persbureau van het Finsche minis- e >an buitenlandsche /aken heeft gi-S- «avond het eerste communiqué over de gandelijkheden gepubliceerd, dat als volgt ',De Sovjet-Russische troepen zijn zon- oorlogsverklaring de grens overgetrok- Op verscheidene plaatsen konden zij Finsch gebied doordringen, doch zij *erden door onze troepen teruggedrongen. Noorden van Ladoga zijn twee Russi an tanks door onze troepen, die nergens 8 grens hebben overschreden, vernield. »nki is verscheidene keeren blootge- vjj geweest aan aanvallen uit de lucht, ^aanvallen waren vooral funest voor burgerbevolking en hebben talrijke slachtoffers geëlscht, vooral onder de vrou wen en kinderen. Ook Lahti werd gebom bardeerd, de materieele schade is hier ge ring. doch vier personen werden gedood en dertien gewond. Het eiland Hangoe is eveneens gebombardeerd, hier werden ver scheidene personen gewond en één gedood. Op verscheidene plaatsen werden de spoor lijnen gebombardeerd, doch zonder resul taat. De Russische vloot heeft de kust op verscheidene plaatsen gebombardeerd. Men merkt op. dat het moreel onder de troepen zeer goed is. Te Helsinki zijn zeven of acht huizen in brand gevlogen, de technische hoogeschool is vernield. Bij het bombardement van VI- borg zouden negen personen zijn gedood. De aanval op Hangoe werd te half twaalf in den ochtend ondernomen door vier Rus sische vliegtuigen; alle bommen vielen ln het water. Te 14.40 uur naderden de bom menwerpers opnieuw boven Hangoe en thans werd een persoon gewond. Voorts wordt van Finsche zijde nog ge meld Als gevolg van de brandbommen, welke de Russische vliegtuigen tijdens den aanval van gistermiddag hebben uitgeworpen, ge raakten vele huizen te Helsinki in brand. De vliegers Heten een groot aantal bommen vallen. Het luchtalarm heeft honderd mi nuten geduurd. Het hoofdstation, dat het meest moderne genoemd wordt van Europa, was vol vrouwen en kinderen, die naar het platteland uitwijken. Heden begint de ver plichte evacuatie. De orde wordt volmaakt gehandhaafd en er zijn geen teekenen van paniek. Men dacht gisteravond, dat de nacht hevige luchtaanvallen zou brengen. De Finsche radio heeft gisteren gemeld, dat tengevolge van de bombardementen op Helsinki 40 personen zijn gedood en 21 ge wond. Vrouwen en kinderen waren het tal rijkst onder de slachtoffers. Gemeld wordt, dat de meeste Russische vliegtuigen, die gisteren Finland hebben aangevallen, hun basds hebben in vliegvel den. waarvan Rusland zich heeft verzekerd in Estland en andere Oostzee staten. Gister avond stonden te Helsinki nog steeds hui zen in brand, welke door de Russische aan vallen waren getroffen. De stad was volko men verduisterd, doch de hemel was rood gekleurd, terwijl op straat de doordringende lucht van brandend hout merkbaar was. Verscheidene bommen van hooge ontplof fingskracht en van een gewicht van 200 pond zjjn in de buurt van de haven op on beschermde huizen terechtgekomen. Tot de huizen, welke getroffen werden, behoort dat van dr. Berg, den leider van het Finsche nieuwsagentschap, die op dat oogenblik op zijn kantoor was. Ook de ruiten van het ge bouw der Russische legatie zijn gesprongen. De bommen hebben ook een laboratorium vernield, waardoor chloorgaswolken ont stonden. De leden van de Finsche legatie te Mos kou treffen voorbereidingen voor hun ver trek uit de hoofdstad der sovjet-unie. Het vertrek schijnt nog niet definitief te zijn vastgesteld. In Finsche militaire kringen wordt ge zegd, dat vier sovjet-Russische vliegtuigen omlaag zijn geschoten, twee nabij Helsinki, een bij Hango en een ander in Karelië. Eenige bommen hebben, naar verluidt een benzinedepot getroffen. Ook verluidt, dat de Russen troepen aan land hebben gezet op het eiland Seiscari. De telefoonverbinding tusschen Stock holm en Helsinki is verbroken. De Zweed- sohe scheepvaart op Finland is gestaakt. Volgens de laatste berichten die in Hel sinki ontvangen zijn aan het einde van den eersten dag der vijandelijkheden, schijnt het, dat de Russische strijdkrachten be halve het ondernemen van luchtaanvallen op de hoofdstad, de groote steden, de in- dustrieele centra en de verbindingswegen, offensieven van zeer verschillenden aard tot ontwikkeling hebben gebracht op drie punten. De voornaamste aanval werd met aan zienlijke strijdkrachten ingezet tegen de versterkte stellingen van Finland op de Karelische landengte. Deze aanval wordt niet alleen gesteund door het zware geschut van Kroonstad, dat vuurt op de Westkust der landengte maar ook door de lucht macht. De Russische troepen treden voor- BINNENLAND. De inlijving van dienstplichtigen der lich ting 1940. (iBnnenlaiid, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (4e Biad). Het water stijgt nog steeds. (4e Blad en Laatste Berichten, le Blad). De Finsche generalissimus maarschalk Mannerheim. BUITENLAND. Is de Finsche regeering Cajander afge treden? (le Blad). Roosevelt roept op tot „humanen" oorlog (le Blad). Chamberlain over Finland, (le Blad). De Engelsche buitenlandsche politiek. (4e Blad). De Fransche Kamer geeft Daladier de ge vraagde volmachten, (le Blad). zichtig op, daar zij de sterkte kennen der Finsche stellingen. De tweede aanval komt tot ontwikkeling ten Noorden van het Ladogameer, komen de uit de Russische streek van Aunus, waar bij gepoogd wordt op te rukken in de rich ting van Impilahti"en Sortevala met het zeer duidelijke doel door het Noorden om de versterkte linies der Karelische land engte heen te trekken. Bij deze onderneming hebben de Russen gepantserde strijdkrachten in het veld ge bracht, waarmede zij trachten zich een weg te banen door het reeds met sneeuw bedekte dichte woud. De Finnen bieden doeltreffend weerstand. Deze operaties gaan vergezeld van vloot- demonstraties tegen verschillende punten van de kust. In het uiterste Noorden hebben de Russi sche strijdkrachten het visschersschier- eiland bezet. Gezien den zeer bijzonderen aard van het terrein, de gestrengheid van het klimaat en de afwezigheid van verbin dingswegen (wegen en spoorwegen ontbre ken vrijwel geheel; Rovaniemi, het eerste Finsche station ligt op een afstand van 400 k.m.), kan het in deze streek slechts gaan om een oorlog van koloniaal karakter; strooptochten van groote patrouilles en op- marschen van lichte colonnes door moeilijk gebied. De officieele mededeeling over het optre- dan tegen Finland, die gisteravond over alle Russische zenders is uitgezonden, zegt o.m.: „In den nacht van 29 op 30 November hebben zich aan de sovjet-Russisch-Fin- sche grens verscheidene nieuwe incidenten voorgedaan. Om twee uur des nachts over schreed bij het dorp Kowaino, ten Noorden van het Ladogameer, een groep Finsche soldaten de grens en viel de sovjet-Russi sche grenswacht aan. De Finsche afdeelin- gen werden met groote verliezen terugge slagen. Om 3.15 uur opende een andere sterke afdeeling Finsche troepen bij het dorp Raasuli op de Karelische landengte machinegeweervuur op de sovjet-troepen. De aanvallers werden ook hier teruggesla gen. Daarbij werden door de sovjettroepen, in de nabijheid van het dorp Kormianki tien ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Stormachtige tot krachtige, later wellicht verder afnemende Zuid westelijke tot Westelijke wind. Aanvankelijk betrokken tot zwaar bewolkt. Later tijdelijk opklarend. Nu en dan regen. Later kouder. Het gevechtsterrein in Karelië. Finsche soldaten en een onderofficier ge vangen genomen. Om vier uur des morgens trachtte een verdere afdeeling Finsche troepen op de Karelische landengte bij het dorp Termolowo een aanval te ondernemen, doch zij werd door de sovjettroepen met machinemachinegeweervuur teruggedreven. Met het oog op deze leuwe provocaties met gewapende overvallen van den kant der Finsche troepen heeft het opperbevel van het roode leger den troepen het bevel gegeven op 30 November om acht uur des morgens de Russisch-Flnsche grens te overschrijden. Afdeelingen van het roode leger rukten onmiddellijk op verscheidene punten van de grens op en wel op de Kare lische landengte over een diepte var 10 tot 15 k.m. ten Westen van Dtdrens en van uit Petrosawodsk tot aan het meer Suojaty. Op de Karelische landengte werden door de sovjettroepen verscheidene spoorwegstations bezet. De stad Taelloki is reeds bereikt. Bij den opmarsch werden door de sovjettroepen een' - dozijnen gevangenen gemaakt. Tegelijkertijd ondernam de sovjet-Russi sche luchtmacht ondanks de ongunstige weersomstandigheden verkenningsvluchten boven het gebied van Finland en bombar deerde de vliegvelden van Vilpurl en Hel sinki. RADIOTOESPRAAK VAN ERKKO. Erkko, de minister van buitenlandsche zaken in de regeering van Cajander, heeft gisteravond in een voor de Vereenigde Sta ten bestemde radioredevoering gezegd, dat een groote mogendheid, waarmede Finland betrekkingen van goede nabuurschap on derhoudt, en een niet-aanvalsverdrag heeft geteekend, dat tot 1945 geldt, niet alleen grensstellingen heeft aangevallen, doch ook open steden efi ziekenhuizen en den oorlog over het geheele land heeft ver spreid. De minister voegde hieraan toe: „wij heb ben niets dreigends ondernomen tegenover deze groote mogendheid. Sovjet-Rusland heeft herhaalde malen geconstateerd, dat het geen enkel gevaar te duchten had van Finsche zijde. Men heeft ons beschuldigd van grensincidenten en van de weigering de veiligheid van Leningrad mogelijk te maken. Integendeel" aldus Erkko, „wij heb ben alles gedaan wat wij konden voor de veiligheid van deze stad en met name de terugtrekking aangeboden van onze troe pen tot een afstand, welke iedere dreiging terzijde stelde. Wij hebben de bemiddeling voorgesteld van een neutralen staat, alles werd geweigerd. Finland, een democratisch land, factor van cultuur en vrede in Euro pa heeft alles gedaan om een conflict t4 vermijden."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1