De Russische troepen zijn
Finland binnengerukt
Eerst waren de diplomatieke
betrekkingen verbroken
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1939
No. 24444
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
De strijd in het
Westen
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
Molotof voor de radio
De Finsche
antwoord-nota
Amerika
wilde bemiddelen
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
,-w
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUn:
per 3 maanden f. 3.1S
per week f.0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.l
Gisteravond te 22 uur 30 (plaatselijken tijd) heeft de regeering
van de Sovjet-Unie door middel van den plaatsvervangenden
volkscommissaris voor buitenlandsche zaken, Potemkin, den
Finschen gezant te Moskou een nota doen overhandigen, waarin
de regeering van de Sovjet-Unie mededeelt, dat zij de diploma
tieke betrekkingen met Finland afbreekt.
Deed dit reeds het ergste vreezen, hedenmorgen kwam de be
vestiging van het ergste. Achtereenvolgens kwamen van de
zijde van het Finsche Telegraaf-agentschap volgende berichten
binnen:
De bladen melden uit Helsinki, dat Russische troepen vanoch
tend om kwart over negen de Finsche grens zijn overgetrokken.
Te Helsinki werd het luchtalarm ook op hetzelfde moment ge
geven. Drie Russische vliegtuigen vlogen op groote hoogte
boven het district Paasila. Later vloog een groote Russische
bommenwerper op tamelijk geringe hoogte boven de stad. Dit
vliegtuig verdween boven de Finsche golf.
Boven het vliegveld Malm, bij Helsinki, zouden vijf kleine bom
men zijn uitgeworpen, die evenwel geen groote schade zouden
hebben aangericht.
Men heeft geconstateerd, dat boven de arbeiderswijk van Hel
sinki, Sournaes, pamfletten werden uitgeworpen.
In een groot gedeelte der stad hielden de trams stil. Het publiek
bleef op en er waren geen teekenen van een paniekstemming.
Het post- en telegraafkantoor werd voor langer dan een uur
gesloten. Het ging weer open, toen het signaal was gegeven,
dat het gevaar was geweken.
Tegen 10 uur vlogen tientallen vliegtuigen bij de Finsche kust
boven zee.
Deze vliegtuigen hebben eenige bommen uitgeworpen boven
Wiborg, waar op drie plaatsen brand van geringen omvang
ontstond. De industriestad Vudski werd door eenige Russische
vliegtuigen gebombardeerd, met name in de buurt van een
ziekenhuis.
Om elf uur vanochtend hebben vier Russische vliegtuigen boven
de haven van Helsinki gevlogen. Zij werden door batterijen van
de kustverdediging beschoten, doch niet getroffen.
Vamelsuu, op de landengte van Karelie, werd van de zee
zijde, waarschijnlijk uit Kroonstad, gebombardeerd. In Suo-
iaervi hebben de Russen een gebied bezet, dat zich uitstrekt in
de buurt van Hyrsylai tot de Russische grens.
Gemeld wordt, dat artillerie aan beide zijden in actie is bij
Kivinebb (Karelie).
Moskou, waar de provocatie onder de arbeiders tot het laatste
is voortgezet, hen opzweepende voor „de Russische rechten",
hield zich, volgens het Duitsche Nieuwsbureau om half 12 nog
van den domme. De officieele Russische kringen weigerden hun
standpunt over deze berichten uit te spreken.
Voor 24 uur hield Molotof een radio-rede,
daarin hij o.a. heeft gezegd:
„De politiek van de Finsche regee
ring, welke vijandig is aan de sovjet
unie, verplicht ons, onmiddellijk maat
regelen te nemen om de buitenlandsche
veiligheid van den staat te verzekeren.
De onderhandelingen, welke gedurende
maanden zijn gevoerd, hebben niet tot een
oplossing geleid.
Finland heeft ernstig geprovoceerd aan
d® grens en de regeering van de sovjet
unie heeft besloten, haar politieke en eco
nomische vertegenwoordigers uit Helsinki
terug te trekken.
Ook heeft zij haar troepen bevel ge
geven zich gereed te houden voor alle
gebeurlijkheden.
De voorstellen van de sovjet-unie zijn ge
stuit op een weigering tot bespreken vol
arrogantie. De Finsche regeering blijft Le
ningrad onder de bedreiging van haar leger
houden. Zij eerbiedigt het verdrag van non
agressie, dat tusschen beide landen bestaat,
niet.
Dit is voor ons aanleiding geweest, dit
verdrag thans als verbroken te beschouwen.
Wij beschouwen Finland als een onaf-
hankelijken en souvereinen staat. De sov
jet-unie is bereid het Finsche volk te hulp
te komen en zijn vrijheden te eerbiedigen.
Het eenige doel van onze regeering
is, de veiligheid van de sovjet-unie en
Leningrad te verzekeren.
Dit doel kan niet afhankelijk zijn van
den goeden wil van deze of gene Fin
sche regeering.
Wij zijn overtuigd, dat een oplossing van
dit vraagstuk onder de geëigende voor
waarden een nieuw tijdperk van goede be
trekkingen tusschen de sovjet-unie en Fin
land kan openen."
Voor de Finsche antwoordnota nog kon
worden overhandigd, had Moskou de be
trekkingen verbroken.
In deze nota werd gecontateerd, dat Fin
land de territoriale onschendbaarheid der
Sovjet-Unie niet overschreden heeft. Opdat
absolute zekerheid hierover heersche, stelde
de Finsche regeering voor. dat beide lan
den hun grens-commandanten op de Ka-
relische Landengte zullen opdragen een ge
meenschappelijk onderzoek ln te stellen
naar de beweerde schendingen van dè Rus
sische grens.
De regeering te Helsinki is van meening,
dat er geen aanleiding bestaat voor een
opzegging van het niet-aanvalsverdrag,
welk pact volgens protocol zonder opzeg-
gingsrecht van kracht blijft van 1934 tot
einde 1945.
In het bijzonder wordt gewezen op het
vijfde artikel van het niet-aanvalspact, dat
bepaalt, dat beide partijen voorkomende
geschilpunten zullen beslechten in een
geest van rechtvaardigheid en met vreed
zame middelen. Beide partijen hebben zich
daarbij verplicht alle geschillen, die langs
den gebruikelijken diplomatieken weg niet
kunnen worden geregeld, aan arbitrage te
onderwerpen. In het bijzonder wanneer er
sprake van zou zijn. dat de wederzijdsche
verplichtingen van het niet-aanvalsver
drag al dan niet overtreden zijn.
De Finsche regeering stelt thans voor om
de ontstane geschillen onverwijld te onder
werpen aan behandeling door een scheids
gerecht.
Om een uitdrukkelijk bewijs voor den
oprechten wil te geven om met de Sov
jet-regeering tot een goede oplossing
te komen en tevens om te logenstraffen
dat Finland een vijandige houding
jegens de Sovjet-Unie zou aannemen
en de veiligheid van Leningrad wil
bedreigen, verklaart de Finsche regee
ring zich bereid om met de regeering
der Sovjet-Unie een overeenkomst aan
te gaan inzake een verder terugtrekken
van de Finsche verdedigingstroepen op
het gebied van de Karelische Land
engte, met uitzondering evenwel van de
grenswacht en douanecorpsen. Deze
Finsche troepen zouden dan tot op zulk
een afstand worden teruggetrokken,
dat men zelfs niet zou kunnen beweren
dat zij de veiligheid van de stad Lenin
grad bedreigen.
Hoe groot de belangstelling der Ver.
Staten voor bet lot van Finland is blijkt
wel uit een aankondiging van Huil, dat
de Amerikaansche regeering bereid is
haar goede diensten aan te bieden. Dit
beteekent niet, aldus Huil, dat de regee
ring zich op eenigerlei wijze zal inlaten
met de kwestie zelf, waarover het ge
schil tusschen Finland en Rusland loopt.
Haar doel is slechts een vreedzame rege
ling te bevorderen. Mocht dit beide
partijen aangenaam zijn, dan wil de
Amerikaansche regeering gaarne haar
goede diensten ter beschikking stellen.
De regeering der V.S. maakt zich ernstig
bezorgd, zoo verklaarde hij verder, over de
toespitsing van het Russisch-Finsche ge
schil. Zij zou het zeer betreuren. Indien uit
de huidige spanning een vergrooting van het
oorlogsgebied in Europa zou voortvloeien.
Huil heeft aangaande zijn stap telefonisch
overleg gepleegd met president Roosevelt,
die uit Warm Springs naar Washington
onderweg is.
Amerikaansche leidende kringen zijn van
meening, dat het urgent was om tusschen-
beide te komen. De gebruikelijke diploma
tieke formaliteiten werden op zij gezet, ten
einde de wereldopinie te alarmeeren en zoo
mogelijk te voorkomen, dat een conflict
werd ontketend. Het ongebruikelijke procédé
dat Cordeil Huil heeft toegepast, d.w.z.
publicatie door de Amerikaansche pers van
het aanbod, zonder dat men zich recht
streeks richtte tot de betrokken regeerin
gen, heeft volgens diplomatieke kringen ten
doel, te vermijden, dat de isolationisten
critiek uitoefenen, en om het gevoel van
verontwaardiging te bevredigen, dat bij de
Amerikaansche meening is gewekt door de
agressieve houding der sovjets. Men acht het
waarschijnlijk, dat een diplomatieke de
marche zou volgen op een gunstig onthaal
van beide regeeringen aan het aanbod van
Cordeil Hull. Men twijfelt er in Washington
echter aan, dat de Amerikaansche voorstel
len terstond zullen kunnen slagen, aange
zien de U.R.S.S. zich reeds te ver begeven
heeft op den weg der agressie. Het effect
van het voorstel zal echter, zoo hoopt men.
in staat stellen eenig respijt te verkrijgen,
waardoor eventueel een vreedzame oplossing
van het geschil zou kunnen worden verge
makkelijkt. Wanneer een negatief antwoord
BINNENLAND.
Rede van dr. Colijn in de Eerste Kamer
(3e Blad).
Onze maritieme medewerker schrijft over
de taak van torpedojagers (4e Blad).
De houding van Nederland tegenover de
verscherpte blokkade (Binnenland, 3e
Blad).
De heer Muiier over den 50-jarigen
K.N.V.B. (8port, 2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme markt Na belangrijke koers
verliezen klein herstel Amerikanen
aanmerkelijk lager Beleggingsmarkt
onzeker.
BUITENLAND.
De Russen trekken Finsch gebied binnen
(le Blad).
Molotof voor de radio (le Blad).
Amerika deed een bemiddelingsaanbod
(le Blad).
Gafencu zet het Roemeensche standpunt
uiteen (le Blad).
Daladier voor de Fransche Kamer (le Blad)
Wat de oorlog aan Engeland kost (le Blad)
De vorming van het Poolsche leger in
Frankrijk (4e Blad).
De vroegere Duitsche kanselier Philip
Scheidemann overleden (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Matige tot krachtige, tijdelijk
stormachtige Westelijke tot Zuid-
Westelijke wind. Zwaar bewolkt
tot betrokken. Tijdelijk regen.
Later iets kouder.
van een der beide partijen werd ontvangen
zou deze partij kunnen worden beschouwd
als de aanvaller.
Kringen van het Amerikaansche staats-
departement doen weten, dat de verklaring
van Cordeil Huil gezonden is aan den Ame-
rikaanschen ambassadeur in Moskou en aan
den Amerikaanschen gezant in Helsinki ter
doorzending aan de Russische en Finsche
regeeringen.
Een bezoek van den Finschen gezant aan
het staatsdepartement. dat uit eigen initia
tief gebracht werd, heeft hem in staat ge
steld een copie van de verklaring in ont
vangst te nemen. De gezant heeft voorts
met Cordeil Hull, Sumner Welles en Moffat,
den chef van de Europeesche afdeeling van
het staatsdepartement een conferentie ge
had over den toestand van het Finsch-
Russische geschil.
Maar het aanbod is te laat gekomen
Aan het front valt nog altijd weinig bij
zonders voor en voorloopig schijnt dit, al
thans van de zijde der geallieerden, zoo te
zullen blijven
Ongeveer drieduizend Fransche reserve
officieren van gezondheid, geneesheeren,
tandartsen, apothekers en administratie-
officieren. die op het oogenblik in het
leger niet dringend noodzakelijk zijn, zijn
n.l. met verlof gezonden. Zij kunnen in ge
val van nood binnen 48 uur opgeroepen
worden.
