COUPONS
Duitsche vliegtuigen
leggen mijnen
COUPONS
De overval bij Venlo
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1939
No. 24439
VROOM
DREESMANN
De strijd in het
Westen
HEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
La Source de Nouveauté
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG
MAANDAG
DINSDAG
op de parterre
WOLLEN, ZIJDEN EN
KATOENEN STOFFEN
LEIDEN
Gezonken schepen
BI)
Engelschen beweerden vredesonderhandelingen
te zullen voeren
Een Nederlandsch officier als
officieel getuige aanwezig.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Sluiting
Engelsche parlement
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets." per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zij Ut
per 3 maanden t. 2.33
per week '.V..'... f.O.U
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 pet 3 mnd>,
Naar wordt gemeld, hebben Dujtsche
vliegtuigen gisteren laag over de mon
ding van de Theems gevlogen en daar
door middel van parachutes mijnen
uitgeworpen.
De mijnen zouden uit buitengewoon ex
plosieve stof samengesteld 'en zeer licht
lijn. ZD zyn van het magnetische type.
De vliegtuigen, het betreft hier water
vliegtuigen, zouden, zoo wordt veron
dersteld, een groot aantal van deze mi-
niatuurmijnen kunnen vervoeren en deze
over een groote oppervlakte kunnen
uitstrooien.
De „Evening News" meldt, dat twee Duit
sche watervliegtuigen, die op een hoogte
van 10 tot 20 meter vlogen, gisteravond
z.g „Bubble"-mynen boven de monding
san de Theems hebben laten vallen. Men
heeft een myn ln het vaarwater zien drij
ven en deze door geweervuur tot ontplof-
ilng gebracht. Het water spoot tot 30 me
ter op.
Verder gelooft men, dat een groot Duitsch
bombardementsvliegtuig, dat Dinsdagavond
oser de Humber vloog, twee voorwerpen,
waarschijnlijk mijnen, in de rivier heeft
laten vallen. De bemanning van een sleep
boot heeft verteld, dat de twee voorwer
pen aan valschermen bevestigd schenen te
rijn. Zy waren in het maanlicht duidelük
richtbaar en daalden betrekkeiyk lang-
raam in het water.
In het Lagerhuis heeft de parlementaire
secretaris van het ministerie van marine,
Shakespeare, medegedeeld, dat in de afge-
loopen veertien dagen vijftien Duitsche
mijnen aan de Britsche kust zyn aange
spoeld.
Te Londen is men volgens het Engelsche
Reuterbureau van meening, dat een >soort
san „magnetische mynen", welike met be
hulp van parachutes uit vliegtuigen zyn
neergelaten het geheim zyn van de talrijke
scheepsrampen aan de Engelsche Oostkust.
Men heeft aan deze kust een vijandelijk
vliegtuig zien dalen en het toestel heeft
zich eenigen tyd op dezelfde plaats opge
houden en men acht het mogelijk dat het
vliegtuig óf mynen gelegd heeft, óf contact
heeft, gehad met een duikboot. Men gelooft
dat Duitschland vliegtuigen heeft die in
slaat, zyn eenige mynen mee te voeren,
doch deze zyn van een lichter type dan die
velke door duikbooten of mijnenleggers
worden uitgezet.
Iemand die aan de kust van Essex woont
en die buiten vertoefde tydens een lucht
alarm, heeft verteld dat twee groote zwar
te vliegtuigen gedurende den nacht laag
over de stad vlogen, wat rondcirkelden en
later terug kwamen. Men kon het licht in
oen van de machines zien branden. De
vliegtuigen lieten een aantal voorwerpen
Jallen en men verwachtte ieder oogenblilt
hot geluid van ontploffingen, doch er ge
keurde niets. De vliegtuigen vlogen nog
*at over het water en toen werden zy ont-
óekt door zoeklichten. Even later hoorde
men Britsche jachtvliegtuigen.
Binnen in de vllegbooten kunnen mynen
opgeborgen worden en die kunnen op ge
lige hoogte boven 't water vliegend waar-
oohijnlijk worden uitgeworpen. Als het
vliegtuig de mynen dus niet op een zeer
«paalde plaats wil kwijt raken hoeft het
Met te dalen.
Wat betreft de bestryding van deze
.•magnetische mynen" zyn de Britsche
'loot-autoriteiten, aldus meldt Reuter, nog
Met tot overeenstemming gekomen.
fe „Tel." schrijft nog:
Wij hebben ons van deskundige zyde
®en voorlichten en daarbij is wel geble-
oou. dat men geen geloof behoeft te hech
ten aan de gedachte, dat een myn als ge-
'oig van haar magnetische lading door de
TOrmassa van een passeerend schip naar
«ven zou worden getrokken, waarna de
Mijn de kiel van het schip zou raken en de
Wiplofting zou volgen als gevolg van de
wschadiging van de z.g. voelhorens. De
sroote niet-magnetische ijzermassa van het
j®lp kan de kleine massa van de myn on
mogelijk aantrekken, daar ook het weer-
"•ondbiedende water zich hiertegen verzet,
«aar de meening der deskundigen moet
~oi in andere richting zoeken. Men ver
wedt en dit vermoeden wordt ver-
Jwtt door het vinden van aangespoelde
JMien op de Engelsche kust dat het
™er gaat om de magnetische ontsteking
■Ji mijnen. Hierdoor zou een myn op de
r~«. waar zy zich bevindt, b.v. op den
van de zee, waar zy zou zyn uitge
rooid, tot ontploffing kunnen worden ge-
j™oht. Daarbij zou dan gebruik gemaakt
Se n WOT<ien van een zeer gevoelig
"■^technisch apparaat,
bm dit duidelijk te maken het volgende:
Ï!een stuk yzer, d.w.z. het schip, zich op
«stand beweegt langs een in een myn
i monteerd spoeltje, waardoor een zwakke
JW- stroom loopt, dan kan er in het
wtje een extra stroomstootje ontstaan
zou met behulp van een radio-ver
sterkerinstallatie zoo versterkt kunnen
worden, dat een relais de mijn tot ontplof
fing zou kunnen brengen.
In de myn zou dus een kleine zend- en
ontvanginstallatle moeten zyn ingebouwd.
De myn zou dus explodeeren, wanneer een
schip dicht genoeg genaderd is om het
schade aan te brengen. Duidelijk is, dat de
myn dus niet meer in werkeiyke aanra
king met het schip behoeft te komen. Door
deze vergroote werkingssfeer is de trefkans
van zoo'n zoogenaamde magnetische mijn
veel en veel grooter. Bovendien verliezen de
paravanes geheel haar nut; daar het hier
gaat om aan kabels verankerde mynen.
Vooropgesteld dient echter te worden,
dat deze geheele redeneering berust op
vermoedens, welke echter een sclrijn van
werkeiykheid krijgen door van verschillen
de kanten binnenkomende berichten.
Inmiddels zou de Britsche marine reeds
een middel ter bestryding van deze mynen
gevonden hebben door de uitrusting van
niet-nragnistische mynenvegers, die voor
het allergrootste deel uit hout zouden be
den gebouwd. Op behoorlyken afstand
achter zich zouden deze schepen een soort
„lokeend" van metaal met zich voeren, die
zoodra zy in de nabijheid komen, alle op
den zeebodem liggende mijnen tot zich zou
trekken, nadat het niet-magnetische schip
er zonder bezwaar overheen gevaren zou
zijn.
3167 (Ingez. MedJ
Gisteren is de Engelsche mynenveger
„Aragonite" aan de Engelsche Zuid-Oost
kust gezonken, na op een, vermoedeUjk
magnetische, mijn te zyn geloopen.
De bemanning, welke uit zeventien kop
pen bestond, werd door sleepbooten ge
red. Van hen waren er vier zwaar gewond
bij de explosie.
Groote massa's water werden hoog de
lucht in geworpentoen de .Aragonite" de
myn raakte en vele menschen op den weg
langs de kust hoorden de ontploffing.
Twee sleepbooten, die de bemanning aan
boord namen, poogden nog de zinkende
mynenveger op de kust te zetten, doch
voordat zij het land bereikt hadden, helde
het schip over en zonk.
Het Engelsche s.s. „Darino", 1351 ton
groot, is op 19 November by de Fransche
kust door een duikboot tot zinken ge
bracht.
Men vreest, dat 16 opvarenden om het
leven zyn gekomen.
Elf anderen hebben drie dagen in de
duikboot doorgebracht. Zy werden daar
na overgegeven aan een Italiaansch schip,
dat hen aan de Britsche Oostkust aan land
heeft gebracht.
Uit Huil wordt gemeld, dat het s.s. „Ge-
raldus" 12494 ton aan de Oostkust gezon
gen is. De uit 26 personen bestaande be
manning is in veiligheid.
HOE TWEE DUITSCHE DUIKBOOTEN
VERLOREN GINGEN.
Gisteren is melding gemaakt van een
torpedoboot, die twee Duitsche duikbooten
tot zinken heeft gebracht. De Fransche
marinestaf maakt thans bekend, dat dit de
1500 ton metende torpedoboot „Siroco" is.
Het schip kreeg van een patrouilleerend
watervliegtuig bericht, dat een vyandeiyke
onderzeeër was gezien. In volle vaart begaf
de „Siroco" zich naar de aangeduide plaats
en wierp een aantal dieptebommen. De
bemanning van het Fransche schip zag ver
volgens den onderzeeër opduiken, liggend op
zyn bakboordtank. Het schip bleef zoo on
geveer 12 seconden liggen en zonk hiema
plotseling.
Drie dagen later zag de „Siroco" 's nachts
in dezelfde buurt het silhouet van een Duit-
schen onderzeeër. Wederom stoomde de tor
pedoboot erheen en wierp dieptebommen.
Toen de laatste bom ontploft was, zag de
bemanning in het kielzog een duikboot in
vertikalen stand opduiken, die even later
plotseling zonk. Een groote olievlek bleef
nog langen tyd op zee liggen.
NOG EEN DUIKBOOT VERNIELD.
De Parysche bladen „Jour" en „Petit Pa-
risien" melden, dat de „Amiral Mouchez"
een duikboot tot zinken heeft gebracht. De
„Amiral Mouchez" Is eigenlyk geen oorlogs
schip. Verleden jaar werd het schip in dienst
gesteld. By de mobilisatie werd het toegerust
voor de jacht op duikbooten, onder bevel
van luitenant ter zee Saulnier. De „Amiral
Mouchez" behoorde tot een groep oorlogs
schepen die in den nacht convooidiensten
verrichtte.
M O R G E N
maandag
dinsdag
EN WOENSDAG
Ons magazijn is vanaf Maandag
27 Nov. t.m. Maandag 4 Dec.
tot 10 uur geopend.
3173
(Ineez. Med.)
Een duikboot viel het convooi van achte
ren aan. Een torpedo kwam 30 meter van
de „Amiral Mouchez" terecht en miste doel.
Er werden eenige granaten afgevuurd, waar
na in de buurt van de duikboot olievlekken
zichtbaar werden. Hetgeen echter nog geen
direct bewijs mag worden genoemd!
EEN VERHAAL OVER DE ARK ROYAL.
Sir Derwint Hallcaine heeft van een niet
met name genoemd officier van de Ark
Royal het verhaal gehoord van den Duit-
schen aanval op dit vliegtuigmoederschip op
26 September j.l. De officier deelde mede,
dat het vliegtuigmoederschip met vier an
dere oorlogsbodems een in ongereede ge
raakte duikboot begeleidde, toen de schepen
door zes Heinkel-bommenwerpers werden
aangevallen. De bommen vielen ver in het
rond en de luchtdoelartillerie verdreef de
vliegtuigen. Een der toestellen keerde even
wel terug en wierp een bom van 500 kilo
welke op enkele voeten afstand van de Ark
Royal in het water terecht kwam. Het
schip helde sterk over. zoodat het vliegdek
aan bakboordzyde door het water werd over
spoeld. Als door een wonder richtte het schip
zich weer op. De bommenwerper was toen
verdwenen. Het schip was niet beschadigd
en niemand was getroffen.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt: Groote activiteit in de lucht.
Naar Parijs verder meldt is, tydens een
luchtgevecht tusschen Duitsche en Britsche
vliegtuigen by Chalons sur Marne een
Over den overval van vier personen
voor een café naby de Duitsche grens, wel
ke op 9 November j.l. is geschied, zyn nog
de volgende by zonderheden bekend gewor
den. Zooals het D.N.B. reeds heeft gemeld,
waren twee van de over de grens gevoerde
personen van Engelsche nationaliteit, en
wel de heeren Payne Best en Stevens. De
derde persoon was de chauffeur J. Lem-
mens uit Den Haag, terwyl de vierde per
soon de Nederlandsche luitenant Klop is
geweest, die vroeger te Venlo in garnizoen
heeft gelegen en by den inlichtingendienst
te 's-Gravenhage werkzaam was.
De twee Engelschen hadden zich in
Den Haag gelegitimeerd als zijnde be
last met besprekingen met Duitschers
tot onderzoek van de mogelijkheid van
eventueele vredes-onderhandelingen.
De Nederlandsche officier had opdracht
van zijn chef, in het belang onzer on
zijdigheid daarbij toezicht te houden.
Naar wy vernemen, was aan de byeen-
komst In het grenscafé van den heer Bak
kes den vorigen dag een ontmoeting voor
afgegaan, waarby vyf personen tegenwoor
dig waren. Het waren de heeren Best, Ste
vens en Klop en twee onbekende Duit
schers. In die conferentie zou zyn gespro
ken over de mogelijkheid van vredesonder
handelingen.
Naar buurtbewoners beweren, is ook de
chauffeur Lemmers meermalen ter plaatse
geweest.
Op den noodlottigen negender. Novem
ber kwam een Lincoln-Zephir auto, gemerkt
H. Z., eigendom van den heer Payne Best.
waarin de vier personen, die later het
slachtoffer der ontvoering zouden worden,
waren gezeten, voor het grenscafé aanrij-
den en zwenkte den weg naar den achter
tuin in, die langs het café loopt. Deze
plaats is zeker meer dan 20 meter van de
Duitsche grens verwyderd. Van wat er
daarna gebeurde bestaan tegenstrijdige ge
tuigenverklaringen. Oorspronkelyk heeft
het verhaal de ronde gedaan, dat na het
stilstaan van de auto Duitsche militairen
op het café zouden zyn afgekomen. Dit
verhaal is by later onderzoek niet beves
tigd, degenen die den overval hebben ge
pleegd waren in burger gekleed.
Na het stoppen van de auto zyn twee
personen uitgestapt, men weet niet met
zekerheid wie. Men mag wel aannemen
dat de chauffeur de eerste was, die den
wagen verliet en verschillende getuigen
hebben dit ook verklaard. De uitstappen-
den werden begroet door twee voor het
café staande mannen, die beleefd hun hoed
afnamen en een buiging maakten in de
richting van het arriveerende gezelschap.
Plotseling kwamen toen om het huis heen
zes mannen aanstormen, die in het wilde
weg schoten losten uit automatische vuur
wapenen. De twee uitgestapte personen
wankelden en zakten ineen. Een hunner,
zeer waarschynlyk de heer Payne Best zou
op slag gedood zyn, terwyl de chauffeur
volgens ooggetuigenverklaringen, eveneens
met een schotwond op het gras naast de
oprijlaan viel. De twee mannen, die reeds
ter plaatse aanwezig waren en de aanko
menden door hun hoed af te nemen had
den begroet, wendden zich tot de toeschie
tende omwonenden, roepende: herein, he
rein, daarbij met pistolen dreigende. De
zes anderen hebben den dooden en den ge
wonden man in de Nederlandsche auto
gelegd. Intusschen was van de Duitsche
grens een Duitsche auto achteruitrijdende
komen aanrijden, waaraan de Nederland
sche auto werd vastgekopeld. waarna de
overvallers met de beide auto's en hun vier
slachtoffers over de grens verdwenen. Bin
nen drie minuten had het drama zich af
gespeeld. Niemand had kunnen ingrijpen,
daar degene, die zich ook maar voor een
raam vertoonde, terstond met een vuur
wapen werd bedreigd en in bedwang ge
houden. De vlotheid, waarmede de overval
van stapel liep, wekte de indruk, dat men
hier met een nauwkeurig voorbereide hin
derlaag te doen heeft gehad.
Aangezien het grenscafé een eind vóór
de Nederlandsche militaire grenswachten
ligt, kon ook van die zyde niet tydig wor
den ingegrepen.
De marechaussee en de politie zyn, na
het vertrek der Duitschers. terstond ge
waarschuwd, doch verschenen uit den aard
der zaak te laat. Zy vonden op de plaats
van het misdrijf een opvallend groot aan
tal ledige hulzen, welke erop wyzen. dat
de aanvallers, toen zy te voorschyn scho
ten, in snel tempo vele schoten moeten
hebben gelost. Op het gras naast de opry-
laan werd een plas bloed gevonden, terwyl
de caféhouder even na het gebeurde, een
revolver heeft opgeraapt.
Het parket van Roermond kwam des
avonds ter plaatse voor het onderzoek.
Een duister punt is, of de beide perso
nen, die op 9 November voor het café de
Nederlandsche auto stonden op te wachten
en die zoo beleefd hun hoed afnamen, wel
dezelfde personen zyn geweest, die reeds
vroeger met de beide Engelschen in onder
handeling waren geweest. Uit mededeelin-
gen van Duitsche zyde zou men moeten
opmaken, dat ook by het vorige onderhoud
gesproken is met leden van den S.S. Sicher-
nei silenst. Dan zou men dus met ecu wel
zeer zorgvuldig voorbereiden val te doen
hebben. Uit getuigenverklaringen is niet
komen vast te staan, zoo vernemen we, of
de beide Duitschers reeds eerder in het
café waren geweest.
BINNENLAND.
Prof. Dr. F. B. J. Kuiper aanvaardt het
hoogrleeraarsambt aan de Leidsche
Universiteit. (Stadsnieuws, le Blad).
Ons parlemenair overzicht. (3e Blad).
De begrooting: van het Zuiderzeefonds.
(Binnenland, 3e Blad).
Paniek bij fabrieksbrand te Zwolle. (4e BI.)
BUITENLAND.
Duitsche watervliegtuigen leggen mijnen.
(le Blad).
Tatarescu vormt in Roemenië een nieuw
kabinet, (le Blad).
Verdere verliezen ter zee en luchtgevech
ten. (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Betrokken tot zwaarbewolkt en
vooral aanvankelijk nog regen. La
ter opklarend. Verdere stijging
van temperatuur. Matige tot
zwakke wind, aanvankelijk uiteen
loopend, later meest Noordwest.
Stormwaarschuwingsdienst
Hedenmorgen te 9.55 uur werd ge
seind aan alle posten:
Attentiesein neerhalen.
Zoeterwoudsehe Singel 10 - Tel. 24573.
ZIJDEN en JERSEY JAPONNEN.
AVONDTOILETTEN.
3160 (Ingez. Med.)
Duitsch toestel omlaag geschoten. Drie in
zittenden sprongen met hun valschermen
omlaag. Een van hen is omgekomen, een
gewond en de derde bleef ongedeerd. De
beide laatsten zijn gevangen genomen.
In Noord en West Frankrijk is weer lucht
alarm geweest.
De speciale correspondent van Reuter bij
de Britsche luchtmacht in Frankrijk meldt,
dat de Engelsche vliegers verklaren gisteren
zeven Duitsche bombardementsvliegtuigen
te hebben neergesloten. Het hoofdkwartier
der luchtmacht bevestigt de vernietiging
van vier Duitsche bombardeurs. De drie niet
door het hoofdkwartier genoemde machines
zouden zyn neergehaald ten Westen van
Saarbreucken, by St. Avoid en by Thionville.
Ter sluiting van de zittingsperiode van
het Engelsche parlement werd gisteren de
volgende rede van den koning voorgelezen.
„De schaduw van den oorlog is opnieuw
over Europa gevallen. Ondanks de inspan
ningen van myn regeering. om den vrede te
bewaren, is Duitschland, met schending van
plechtig aangegane verplichtingen op wil
lekeurige wyze Polen binnengevallen.
Dit nieuwe voorbeeld van Duitsche agres
sie en kwade trouw was een uitdaging, wel
ke wij niet konden ontwyken zonder ons
zelf te onteeren en zonder gevaar voor de
zaak van de vrijheid en den vooruitgang
der menschheid.
Wy zoeken geen materieele winst. De
vrijheid en de vrije instellingen zyn ons
geboorterecht, dat wij, gelyk onze voorva
deren vastbesloten zyn te behoeden. Ik
dank u voor uw bereidheid, de zware fi-
nancieele lasten te dragen, welke noodig
zyn geworden als bijdrage tot de buiten
gewone kosten van den oorlog.
Een zoo prompt en zonder tegenzin gege
ven antwoord heeft een diepen indruk op
de wereld gemaakt en de onversaagde vast
beradenheid van myn volk aangetoond,
ieder offer te doen brengen. De uitslag is
duidelyk. Met eensgezinden wil hebben myn
volken hier en overzee zichzelf aan den
strijd gewyd.
Het spontane besluit van myn dominions.
