De ramp
met de „Simon Bolivar
lOu -é&tc) afikcuat
BINNENLAND f
UYLENSPIEGHEL J
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 21 November 1939
Derde Blad No. 24436
SOsfe Jaargang
150 geredde passagiers
morgen te Vlissingen
Peperduur wild met de Elektriciteitsvoorziening
feestdagen
van ons land
Nieuwe directeuren
Amsterdamsche Bank
De suikerdistributie
Het Duitsche vliegtuig werd van
den grond at beschoten
De „Oranje" in Indië
opgelegd
Geschokte Zenuwen
Eén der geredden van de ..Simon Bolivar", de 10-jarige Cjiristine Wensvoort, bleek, toen
ln veiligheid waa gebracht, geheel bedekt met olie, zoodat ze bijna onherkenbaar waa. De
eerste gang, dien men met de kleine deed, was dan ook naar het bad.
Van de overlevenden zijn er
vijf zwaar gewond.
Het stoomschip „Oranje Nassau" van
de stoomvaartmaatschappij „Zeeland"
ia! morgenmiddag te Vlissingen aan
komen met 150 passagiers van het ver
gane stoomschip „Simon Bolivar". Hier
onder bevinden zich de niet-gewonde in
Engeland gelande passagiers en zee
lieden, wier aantal voorloopig op een
goede honderd wordt geschat. Van de
overigen is de toestand zoodanig, dat
zjj zonder bezwaar de bootreis naar ons
land kunnen ondernemen.
In den laten middag heeft gisteren de
directie van de K.N.S.M. uit Londen be
richt ontvangen, dat van de overlevenden
van de ramp van de Simon Bolivar" slechts
vijf zwaar gewond zijn. De overige gewon
den gaan goed vooruit.
De zwaar gewonden zijn: H. R. Helweg,
chef-kok. opgenomen in het ziekenhuis te
Harwich, het lid der bemanning P. C. den
Heyer, opgenomen in het ziekenhuis te
Ipswich, mej. K. de Jong. linnenjuffrouw,
de Britsche mej. M. A. Massiah en me
vrouw Celli Gottselig. onderdaan van Hon
duras. De laatste drie bevinden zich in het
ziekenhuis te Colchester.
Bij de directie van de K.N.S.M. zijn om
trent de geredden van de Simon Bolivar"
nog de volgende berichten uit Engeland
ontvangen:
Van de tweede klas-passagiers is gered
de heer A. Landenga. Reeds was vermeld,
dat van het gezin, bestaande uit den heer
en mevrouw Landenga en kind, één per
soon was gered. Thans is gebleken, dat dit
de vader was.
Van de familie Knevel is behalve de heer
en mevrouw Knevel ook een baby van elf
maanden gered. Een tweede kind van dit
gezin wordt nog vermist.
Bij de geredden van de derde klas pas-
•agiers is vermeld mevrouw A. J. Bol-Raap
uit Schiedam. Dit moet zijn de heer A. J.
Bol Raap.
Van de bemanning blijken voorts nog ge
red te zijn de stoker P. C. den Heijer en de
pantrybediende G. Smit.
De Nederlandsche gezant te Londen be
richt verder, dat in Londen nog aanwezig
zijn de volgende drie nog niet genoemde
opvarenden: Schellevis, Louis Visser en
G- E. T. Smit.
Louis Visser heeft enkele handwonden.
Overigens verkeeren alle drie in goede ge
zondheid.
Een der overlevenden van de ramp is dr
Pe'er Roshauw, een 54-jarige advocaat, ge-
gortig uit Noorwegen, die vier uur lang in
ze* heeft rondgezwommen alvorens door
een Engelschen torpedojager te worden op
gepikt. Merkwaardig is. dat hij thans voor
oe tweede maal in dezen oorlog aan groot
gevaar ontsnapte. Te Warschau bevond hij
Z1ch in een huis, dat door een bom werd
getroffen en in brand geraakte, waarbij
^ven menschen werden gedood en ver
scheidene gewond. Ook toen kwam hij er
ongedeerd af. Zijn voornaamste zorg is.
meldt Reuter, dat hij op de .Simon
Bolivar" vierduizend dollar is kwijtgeraakt.
Van sommige zijden is de vraag ge
told waarom de „Simon Bolivar" niet
'oorzien was van paravanes ter bevei
liging tegen mijnengevaar. Naar aanlei
ding hiervan merkt de directie der
K.N.8.M. op dat de meeningen van des
kundigen omtrent gebruiksnut van
Paravanes zeer uiteenloopen. Niettemin
heeft de directie reeds op 1 September
h'j het ministerie van defensie, via den
^Pecteur-generaal voor de scheep-
T*art, enkele stellen paravanes (die
een f. 5000.per stel kosten) besteld
met de bedoeling deze o.a. te doen aan
brengen op haar grootste passagiers
schepen (waaronder de Simon Bolivar)
voor zoover deze zouden blijven varen
in de gevaarlijke zones. Deze paravanes
zijn door de K.N.S.M. echter nog niet
ontvangen.
DE ONDERGANG V DESIMON BOLIVAR
Op bcfrenstaand kaartje is de route (met
dikke zwarte lijn) aangegeven, die de neutrale
schepen volgen, wanneer z(j zich langs de Oost
kust van Engeland via „The Downs" naar de
vrije en sperzone willen begeven.
Het Nederlandsche passagiersschip, de „Simon
Bolivar" van de K.N.S.M. liep (waar met zwart
Pijltje op de kaart aangegeven) hierbij op een
mijn, nabij het lichtschip „Sunk".
Er is, naar uit Harwich wordt vernomen, de
aandacht gevestigd op de aanwezigheid van
een gevaarlijk wrak bij het lichtschip „Sunk".
Tevens met het oog op de aldaar zich bevin
dende mijnen, moeten de schepen aanloopcn op
het lichtschip „Shipwash" (zie de kaart) en daar
een loods nemen.
Het Nederlandsche Roode Kruis
Bloedtransfusie-dienst
Meldt U aan als bloedgever bij de
Plaatselijke werfcommissie of bij het
Secretariaat van de
Centrale Commissie
Prinsessegracht 27 te s-Gravenhage.
Steunt met een bijdrage op giro 291564
van den Penningmeester te Overschie.
JavaNew-York Lijn SIANTAR. 15 Nov. van
Soerabaya naar New-York.
Silver-Java-Pacific. Lijn DJAMEi, 20 Nov. v.
Faoific Kust te Pasaroean SAPAROEA. 20
Nov. van Pacific Kust tc Soerabaya TA-
N 1MB AR. Java n. Pacific Kust, 18 Nov. tc N.-
York.
Diverse Stoomvaartberichtcn HENRICA. m.
18 Nov. van Leixoes naar Dordrecht
SAN ANTONIO, m.s., 19 Nov. van Lissabon n.
Antwerpen.
HET ZAL ZOO N VAART WEL NIET
LOOPEN, ZEGGEN DE
DESKUNDIGEN.
(Van onzen specialen verslaggever.)
Peperduur wild.... Ziedaar in twee
woorden het vooral voor huismoeders
zoo alarmeerende bericht, dat de plan
nen om het gezin met de komende
feestdagen op wildbraad te tracteeren.
in duigen dreigt te doen vallen.
Uit Polen is geen aanvoer van hazen
en konijnen te verwachten. En ook die
uit Australië is aan een zware depres
sie onderhevig, evenals die van fazan
ten uit Schotland. Voeg daaraan toe,
dat op de Barneveldsche wildmarkt in
de afgeloopen week het gerucht circu
leerde, dat de Nederlandscite hazen dit
jaar van mond- en klauwzeer te lijden
hebben gehad, dan zou er alle reden
tot bezorgdheid zijn. Een gesprek met
terzake deskundigen levert echter als
resultaat op, dat er allerminst reden
tot bezorgdheid behoeft te zijn. Het zal
met die duurte nog wel losloopen, aldus
formuleeren zij hun oordeel. En de Ne
derlandsche huisvrouw zal heusch geen
exorbitant-hooge prijzen behoeven te
betalen om met de Kerstdagen haas,
konijn, patrijs of fazant op tafel te
brengen.
Een man, die thans al weer meer dan 40
jaar aan drijfjachten op het Nederdand-
sche wild deelneemt en die er nog altijd
dag of nacht op uit trekt is het eerste
slachtoffer van dit ,,wild"-gesprek. Hij be
gint met een ontkenning. Voor zoover het
hem bij de jachten is gebleken, is het ge
rucht als zouden de hazen dit jaar sterk
van mond- en klauwzeer te lijden hebben
gehad, onwaar. Verleden jaar zijn er veel
slachtoffers geweest. Zooveel zelfs, dat men
het schieten van hazen inperkte. Maar dit
jaar behoeft men hiervoor geen vrees te
koesteren. En konijnen? De practijk leert,
dat de aanvoer daarvan minstens net zoo
groot is als een jaar geleden. Fazanten zijn
er ook in overvloed, terwijl de patrijzen
eveneens uiterst ..willig" zijn.
De prijzen? Wel, de konijnen werden ver
leden jaar aan de poeliers voor twee kwar
tjes i>er stuk verkocht. Dit jaar moet er
een dubbeltje meer betaald worden. In
ieder geval zullen de hulsmoeders dus niet
bang behoeven te zijn voor een winkelprijs,
welke zeer ver boven de verleden jaar be
taalde prijzen zou liggen.
Een tweede deskundige deelt de meening
van zijn collega volkomen. Ook hij heeft
dit jaar diverse Jachten op dit gebied me
degemaakt. Moest hij in 1938 constateeren,
dat 98°/, van de door boeren gepachte ge
bieden met mond- en klauwzeer waren
aangetast, in 1939 is dit nog geen 1"/.. Iets
minder optimistisch was deze deskundige
echter ten aanzien van de prijzen voor
wild tegen de Kerstdagen. Als de feestda
gen naderen, is de vraag natuurlijk het
grootst. En het zal. naar zijn meening, dan
niet uitgesloten zijn, dat de prijzen een
flink stuk hooger komen te liggen, temeer
omdat van den import weinig te verwach
ten is.
Dat dit laatste zeker het geval zal zijn,
behoeft men niet te betwijfelen. Tot nu
komen alleen hazen en konijnen uit Hon
garije door. Een Amsterdamsche firma ont
ving tenminste dezer dagen een wagen vol
uit Hongarije. De reis had zes dagen ge
duurd. hetgeen normaal is. Wat Polen be
treft koestert men geenerlei verwachting,
terwijl ook de handel met Australië gestag
neerd is. Men neemt echter aan, dat on
danks de annuleering der contracten door
Australië, hetgeen onmiddellijk na het uit
breken van den oorlog plaats vond, een
deel der gedane bestellingen toch nog wel
uitgevoerd zal kunnen worden. „Kalme
handel," aldus drukte men zich uit. En dit
beteekent dan tevens, dat de prijzen van
het ln ons land geschoten wild niet al te
hoog zullen stijgen.
Tenslotte nog de meening van een poe
lier, de man, die het wild inkoopt om het
met een zekere winst aan de consumenten
te verkoopen. „De prijzen zijn op het oogen-
bllk vrij normaal. Hoe ze zullen worden?
Het is moeilijk te zeggen, omdat men in
dat opzicht van den invoer uit. het buiten
land afhangt. Er is echter geen reden om
nu al alarm te slaan voor de feestdagen.
Zóó veel duurder zal het wild wel niet ko
men, Trouwens, men mag ook niet zeggen,
dat het wild schaarsch is. Er wordt in ons
land genoeg geschoten.
Neen, sporen van mond- en klauwzeer
vertoonen de hazen en konijnen niet.
Hoogstens zijn er enkele soorten, vooral
die in natte streken leven, welke „wat dun
op den rug zijn." Die hebben de poeliers
natuurlijk niet graag. Misschien is daar
door het mond- en klauwzeer-gerucht ont
staan
(Nadruk verboden).
IR. G. BAKKER WORDT DIRECTEUR-
GENERAAL.
Ir. Bakker.
In de gistermiddag gehouden verga
dering van den Haagschen gemeente
raad deelde wethouder de Vries mede,
dat ir. G. J. Th. Bakker, directeur van
het Haagsche gemeentelijk electrisch
bedrijf, den gemeentedienst gaat ver
laten, daar het Rijk een beroep op hem
heeft gedaan. In aansluiting daarop
kunnen wij mededeelen, dal waar
schijnlijk binnenkort de benoeming te
verwachten is van ir. Bakker tot direc
teur-generaal van de nieuwe afdeeling
electriciteitsvoorzicning van het depar
tement van waterstaat.
Ir. G. J. Th. Bakker is 12 Mei 1885 te
Oleh-Leh op Sumatra geboren. Na zijn
eindexamen aan een hoogere burgerschool
met 5-jarigen cursus in Amsterdam, volg
de de heer Bakker het onderwijs aan het
Koninklijk instituut voor de marine te Wil
lemsoord. Bij de marine bracht hij het tot
luitenant ter zee 2e klasse. Als adelborst
le klasse en in den rang van luitenant ter
zee 2e klasse nam hij deel aan de Boni- en
Bali-expedities. In het moederland terug
gekeerd nam hij op 1 Januari 1907 ontslag
uit den Zeedienst. Aan de Technische Hoo-
geschool te Delft liet hij zich als student
inschrijven en na een studie van twee en
een half jaar verwierf hij zich het diploma
van electrotechnisch ingenieur. Daarna was
hij een jaar werkzaam bij de Maatschappij
Peel centrale en vervolgens tot 1 Septem
ber 1911 assistent aan de Technische Hoo-
geschool. Benoemd tot onderdirecteur van
het gemeentelijk electrisch bedrijf in Rot
terdam aanvaardde hij na een jaar dezelf
de functie in Den Haag. In December 1914
volgde zijn benoeming tot directeur van dit
belangrijke gemeentebedrijf in Den Haag.
Onder zijn leiding heeft het bedrijf een ge
weldigen omvang gekregen.
Naast zijn drukke dagelijksche werk vond
de heer Bakker nog tijd op ander gebied
werkzaam te zijn. Vele bijdragen leverde
hij in binnen- en buitenlandsche vaktijd
schriften. In verschillende Europeesche
landen maakte hij studiereizen. Ook bereis
de hij de Vereenigde Staten, waar hij als
regeeringsvertegenwoordiger de World's
Power conference meemaakte. In vele be
sturen kreeg hij in den loop der jaren
zitting.
De regeering erkende ir. Bakker's ver
diensten o.a. door zijn benoeming tot offi
cier in de Orde van Oranje-Nassau. Ver
der is ir. Bakker ridder le klasse in de Orde
van Wasa.
VOORSTEL DE HEEREN J. M. HAGA EN
PROF. G. M. VERRIJN STUART
TE BENOEMEN.
In de gisteren gehouden vergadering van
den raad van commissarissen van de Am
sterdamsche Bank N.V. is besloten aan de
eerlang uit te schrijven buitengewone alge-
meene verradering van aandeelhouders
voor te stellen mr. H. A. van Nierop op zijn
verzoek eervol ontslag te verleenen als di
recteur, onder dankbetuiging voor de dien
sten. door hem als zoodanig aan de ven
nootschap bewezen, de heeren J. M. Haga
en prof. mr. dr. G. M. Verrijn Stuart tot
directeuren der vennootschap te benoemen
en voorts twee leden van den raad van com
missarissen te benoemen.
Gedurende het tijdvak van morgen tot
en met Zondag 10 December geeft de met
,.7" genummerde bon der rijksdistributie
kaart recht op het koopen van een kilogram
suiker.
De regecringspersdienst meldt: Volgens
het bericht over het bij Roermond gesigna
leerde en neergestorte Duitsche vliegtuig
zou het daarop onzerzijds geopende vuur
door vliegtuigen zijn gegeven. Dit berust op
een misverstand. In werkelijkheid is het
Duitsche vliegtuig van den grond af be
schoten.
Naar wij van de zijde der Stoomvaart
Maatschappij „Nederland" vernemen, heeft
zij het besluit genomen, dat in de tegen
woordige omstandigheden het nieuwste
mailschip dezer Maatschappij de ..Oranje"
niet in de vaart zal blijven tusschen Europa
en Indië. Waarschijnlijk vandaag zal het
schip de reis van Lissabon naar Java aan
vangen de tweede Indië-reis van de
„Oranje" en na aankomst aldaar zal het
in Soerabaja voorloopig worden opgelegd.
EEN VERKEERSCOURANT.
Ter gelegenheid van de te houden ver-
keersdagen op 23. 24 en 25 November a.s. is
door het Verbond van Vereenigingen voor
veilig verkeer een verkeerscourant uitgege
ven in een oplage van 160.000 exemplaren.
De prille morgen heeft dezen nevel ge
vonden als een erfenis van den nacht.. Het
wereldje rond onze huizen is verdoezeld
in stille grijzigheid, die alle geluid dempt,
ik ga door een dompig zwijgen te midden
van een kleinen cirkel, wat daar buiten is
zie ik niet meer. Het wordt verhuld door
den mist. de laan vóór mij lost op in de on
eindigheid. Tien meter voor mij schijnen
weg en boomen zich uit nevelen te vormen,
bij mijn nadering doemen zij geleidelijk
op. om achter mij weer te verdampen in
mist.
Het zwart van de kale boomen tegen het
parelgrijs van den nevel doet aan als een
Japansche prent. De kleuren zijn teere
nuances geworden van grijs tot zwart, hier
en daar is een weeke pasteltint ingevuld,
het afgezwakte rood van een dak, het diepe
bruin van een schutting vlak aan den weg.
Er zit een lijster in een heester te la
waaien. zij wipt er bij met haar staartje,
het is even'zoo'n zomersch geluid. Ik krijg
een visioen van een warmen Juli-morgen.
een stralende wereld onder een stralende
zon. die haar reis naar het zenith ternau
wernood heeft aangevangen. De geur van
versch-gemaaid gras en bedauwd groen, de
aarzelende wind, die als met een milde,
koele hand den slaap uit onze oogen strijkt
Een dwaas visioen in November, op weg
naar de bus-halte.
Daar staat een heer diep weggedoken in
zijn kraag, hij vraagt a bout portant:
„Bent u m'n hónd tegengekomen?"
Nee. ik heb geen hond gezien. Ik weet
ook niet, hoe de hond van meneer er uit
ziet o. een Duitsche herder?
„Ja, hij bracht me naar de bus. ik heb
'm naar huis gestuurd, maar nou met die
mist
Meneer kan gerust zijn, een hond vindt
den weg met zijn neus en verder met zijn
instinct
Wij praten lang en gezellig over neuzen
en instincten, want de bus is laat zeker
vanwege den nevel.
Het gansche leven is gelijk dezen mist,
vindt meneer wijsgeerig het is wat vróeg
voor zulke opmerkingen, zoo vlak na de
havermout, en we worden er dan ook wat
stil van.
„Voor menschen met bronchitis is dit
niet je ware weer", herneemt meneer, en
dat beaam ik volledig. Heeft meneer bron
chitis? Ik óók niet. Dat is dan maar ge
lukkig.
„En heeft u om acht uur nog geluisterd?"
Ook dat heb ik niet. Ik heb geen bron
chitis en ik heb niet geluisterd, meneer
ziet mij wat'medelijdend aan, ik kom wel
véél tekort, voel ik hem denken.
Nou. maar ik heb niets gemist, er was
geen nieuws.
Zóó, ik bedwing de vraag, wat het a-en-
pee dan wél verteld heeft
Twee gele lichtjes worden zichtbaar in
de verte, zij brommen dichterbij en worden
twee groote lampen in een dubbel aureool
van weerschijn.
De bus stopt met klagelijk rem-gepiep.
„Na U!"
„Nee, gaat Uw gang
„Willen de heeren wat vóórtmaken, ik
ben laat", noodt de chauffeur waarop
meneer en ik tegelijk naar binnen willen
springen en ik mijn hoofd stoot tegen de
deur.
Zoo zie ik dan tóch nog sterretjes in den
mist
Rustig worden wij stadwaarts gewiegd,
een iegelijk met zijn eigen gedachten, over
den hond in den mist en over de mensch-
heid in de mist en over den gids door de
nevelen des levens, die bij den hond in
stinct heet, en bij ons, menschen, geweten,
of rede, al naar men gelóóft.
En dat wij allen maar góed thuis mogen
komen, U en de hond, en ik
komen tot rust en worden gesterkt door
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Buisje 75 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
2974 (Ingez. Med.)
MONUMENT VOOR WIJLEN
A. W. J. J. BARON VAN NAGELL.
Reeds kort na het overlijden van A. W,
J. J. baron Van Nagell, oud-burgemeester
der gemeente Barneveld, is uit de burgerij
een comité gevormd, .dat zich de oprichting
van een monument ten doel stelde. Een
collecte bracht ruimschoots het daartoe
benoodigde bedrag op. doch het comité zag
zich voor de moeilijkheid geplaatst, waar
het monument geplaatst moest worden.
Deze moeilijkheid is thans opgelost. Het
monument zal een plaats vinden op de
weide van het kasteel „De Schaffelaar",
waar baron Van Nagell meer dan een halve
eeuw heeft gewoond.
Het monument, te vervaardigen door den
beeldhouwer H. J. Ettienne, te Delft, zal
bestaan uit een granieten voetstuk waarop
een buste van baron Van Nagell in brons.
De buste wordt 1 meter hoog. Met de vleu
gelstukken, waarop inscripties worden aan
gebracht, zal het monument totaal 3.50
breed worden en de hoogte wordt, met in
begrip van het door bloemen en planten
omgeven talud, in totaal 3.75 meter. Men
verwacht in het voorjaar 1940 tot de plech
tige onthulling te kunnen overgaan.
HET BIJ VLIELAND BESCHOTEN
DUITSCHE VLIEGTUIG.
De bestuurder ernstig gewond.
Volgens berichten uit Berlijn is de be
stuurder van een der Duitsche vliegbooten,
welke Zaterdag bij Vlieland boven ons
rechtsgebied vliegend, door een Neder-
landsch jachtvliegtuig zijn beschoten ern
stig gewond.
DE „EMOE" VERTROKKEN.
De „Emoe" is gisteren van TjUilitan naar
Europa vertrokken met medeneming van
302 kg. post, 2 kg. pakketposl en 22 "kg.
vracht. Twee pasagiers zijn geboekt voor de
geheele vlucht, terwijl twaalf passagiers
werden geboekt voor tusschentrajecten.
