GROOTE GEBEURTENISSEN WERPEN
HAAR SCHADUW VOORUIT
UYLENSPIEGHEL J
DAM PO
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 4 November 1939 Derde Blad No. 24422
80ste Jaargang
BUITENL. WEEKOVERZICHT
Duitsche tegenslagen
„Er is voor gezorgd, dat voor de a.s. Sinterklaa§drukte
de banketbakkers extra suiker zullen ontvangen"
LOODGIETERSBEDRIJE A. ZWART Jr.
ST. JACOBSGRACHT 2-2 A - TELEFOON 23951
VRAGENRUBRIEK
In den
UW KINDJE
VERKOUDEN
LAND- EN TUINBOUW
Wanneer hel niet zoo droevig was, zou
jnen geneigd zijn zich af te vragen: is er
nu oorlog of niet? Men weet, dat de oorlog
er is, doch men merkt er betrekkelijk wei
nig of niets van. Van beide zijden wordt in
het Westen steeds maar melding gemaakt
van onbeteekenende voorvallen en zelfs de
strijd tex zee bepaalt zich tot de vernieling
van wat koopvaardijschepen, te luttel in
aantal om van beteekenis te kunnen zijn
op den afloop. Daarnevens nadert de -win
ter meer en meer
Er heette een groot Duitsch offensief op
komst, men vertelde van een zwaren aan
val op Engeland als staatsvijand nummer
een van het Derde Rijk, wat is er van te
recht gekomen? Voor de zoo vee lste maal
is daarmede weer eens opnieuw bewezen,
dat men goed doet nimmer eenige waarde
toe te kennen aan voorspellingen op mili
tair gebied. Daar zijn het de generale sta
ven. die beslissen en zij alleen en. heusch.
zü plegen niet van te voren iets aan te
kondigen! Op het politieke terrein moge
men soms vooruit kunnen zien, militair
lukt dit nooit.
Wanneer het ooit tot een aanval zou ko
men, van welke zijde ook, dan zal dit on
verwacht. zijn, althans niet tevoren aan
gekondigd
Van de zijde van Frankrijk en Engeland
schijnt dit echter minder dan ooit te ver
wachten. gelet op het feit, dat de Fran-
sche minister Pernot ronduit verklaarde,
dat de fout van den vorigen oorlog was
geweest, te veel menschen te hebben inge
zet en op de aankondiging van Engelsche
zijde, dat een uitgebreid Kerstverlof in het
voornemen ügt, En al hebben de Duitschers
groote troepen-concentraties in het Wes
ten verzameld, ook zij toonen nog weinig
lust om een storm-aan val in te zetten te
gen de Maginot-linie En, zooals gezegd, de
winter staat voor de deur
Ook de grootscheeps opgezette luchtaan
vallen zijn uitgebleven. Men mag zich
daarover verheugen, want zij beteekenen
zinlooze vernieling en slachting van goe
deren. resp. menschenlevens. Of daarbij
voorat de angst der vergelding?
Veilig mag men toch aannemen, dat,
welke partij ook daarmede een aanvang
nam. deze met gelijke munt zou worden
betaald!
Voor Engeland en Frankrijk was er bo
vendien een klemmende reden om niet de
eerste te zijn, want ln Amerika was de
groote beslissing nog niet gevallen, gelijk
nu wel het geval is. Zooals den laatstcn
tijd was te voorzien, heeft het Congres
thans president Roosevelt gevolgd, na hem
eerst te hebben afgescheept met een wei
gering. Het wapen-embargo is opgeheven
en het Is nog slechts een kwestie van da
gen of uren. voor en aleer uit Amerika de
niet te schatten rijkdommen aan oorlogs
materiaal den geallieerden zullen toe
vloeien In de eerste plaats schijnen een
duizend vliegtuigen reeds kant en klaar te
staan voor aflevering en voor tientallen
millioenen goederen voor oorlogsgebruik te
zijn opgestapeld voor direct vervoer. Enge
land en Frankrijk zullen slechts de sche
pen hebben te zenden, want Amerika staat
zijn schepen dit vervoer niet toe. en che
ques uit te schrijven, zulks volgens den stel
regel: betaal en haal! In Amerika wordt
niet onder stoelen of banken gestoken, dat
door de opheffing van het wapen-embargo
ln de kaart der geallieerden wordt ge
speeld. maar dit wordt beschouwd als te
behooren tot de erkenning van de sympa
thie, die immers in breede lagen uitgaat
naar de zaak der democratieën. Wanneer
van Duitsche zijde wordt opgemerkt, dat
Amerika door zijn besluit den eersten stap
heeft gezet op den weg der opheffing der
neutraliteit, is dit practisch Juist, want
Duitschland kan slechts theoretisch profi-
teeren van Amerika's onmetelijke voorra
den.
En al moge sporadisch wellicht eens een
schip aan den duikboot-oorlog ten prooi
vallen, de Amerikaansche goederen zullen
Engeland en Frankrijk bereiken! Voor de
geallieerden is een bron geopend, die on
uitputtelijk is» Het heeft weinig zin, nu
nog bespiegelingen te wijden aan de vraag
of een vroegere beslissing in Amerika den
oorlog had kunnen helpen voorkomen. Dat
ls niet meer uit te maken. Dat president
Roosevelt destijds juist had gezien, valt in-
tusschen moeilijk te ontkennen.
Het ls voor de Duitschers in ieder geval
een geduchte tegenslag. Trouwens zij heb
ben toch niet over veel geluk te pochen,
"want meer en meer wordt duidelijk, dat zij
den strijd geheel alleen zullen hebben uit
te vechten, zoo geen onverwachte gebeur
lijkheden zich voor doen. Juist in deze ge-
Jichtige oogenblikken van Europa's leven
heeft zich in Italië weer eens een regee-
ringswisseling voltrokken! En al moge men
dat te Rome als normaal voorstellen het
aflossen van de wacht, heet dat daar!
het is toch wel opvallend, dat nog nimmer
zulk een groote wisseling plaats had en
voorts, dat. juist de meest Duitsch-gezinde
leiders als Starace en Alfieri plaats moes
ten maken. Oude, beproefde fascistische
Krachten zijn geroepen tot de leiding,
Krachten, van wie vaststaat, dat zij volko
men trouw zijn aan de oude leuze van het
fascisme: geen toenadering tot het bolsje
wisme Speciaal in deze tijden spreekt
nat boekdeelen. De Duitsche overeenkomst
met Moskou heeft Rome van Berlijn los
Gemaakt, al is nog niet te overzien, hoe
e ui zicl? zal uitstrekken. Italië heeft
eenter in ieder geval zijn volledige zelf
standigheid hernomen en voert momenteel
siechts een volslagen Italiaansche politiek,
«eenszins heeft het afgezien van zijn wen-
®c"en, maar er zijn vele wegen, die daar-
an tegemoet kunnen komen en het trekt
hot" bijzonder de aandacht, dat Italië de
strekkingen met Engeland zeer verbetert
n tevens op den Balkan zijn positie niet
uinig verstevigt. Men zie het vriendschaps
erdrag met Griekenland en het handels-
L raR met Bulgarije!
t 10o!ide Rome zich aanvankelijk wan-
Ti?S?-18 ten aanzien van het pact tusschen
urkije en Ehgeland en Frankrijk te bc-
leht11, waai het rechtstreeks tegen Italië
Tnvu l^c^^en een verklaring van den
ricsci1«n premier Ismet Inonoe heeft
i Zoo |n een sroot'c verbetering gebracht en
is de mogelijkheid geschapen van een
l«uaansch-Turksche toenadering. Onge-
[y\
(Minister Steenberghe in zijn radio-rede van1 November)
SANITAIRE INSTALLATIES - MASTIEK DAKBEDEKKINGEN.
2178 (Ingrez. Med.)
twijfeld zal Engeland niet nalaten die zoo
veel mogelijk te bevorderen, wel inziende,
dat een elkaar vulden van Turkije en Ita
lië slechts gericht kan zijn tegen Duitsch-
land en tegen sovjet-Rusland, dat, nu de
kwestie met Finland nog niet geregeld is.
zich op den Balkan nog rustig houdt, ook
al lijkt het er reeds op, dat Moskou tracht
van Bulgarije een voorpost op dit schier
eiland te maken.
Bulgarije's houding blijft op den Balkan
het onzekere punt, de andere landen zijn
vereenigd in het Balkan-pact, dat men
tracht te versterken met Hongarije en Ita
lië. Bulgarije blijft nog altijd wrokken over
den afstand van gebied aan Roemenië en
Griekenland, waartoe het destijds werd ge
dwongen, doch het heeft zijn houding nog
niet definitief bepaald. Interessant zal het
zijn te volgen, hoe de pressie op Sofia zich
ontwikkelt. Te meer. waar Italië en de sov
jets daarbij als tegenstanders tegenover
elkaar zullen staan
Moskou houdt zich voor het oogenblik
echter nog bezig met Finland, dat hard
nekkig weigert de rol van de Randstaten
te spelen, ook al heeft Berlijn het blijkbaar
den sovjets evenzeer overgegeven als Est
land, Letland en Lithauen. Hoever zal Mos
kou daarbij willen en durven gaan? Fin
land is bereid om Moskou zoover mogelijk
tegemoet te komen als past bij zijn hand
haven van onafhankelijkheid en neutrali
teit: het lijdt evenwel geen twijfel, dat de
Russische eischen, waarover Molotof een
zijdig den sluier heeft opgelicht, daarmede
niet in overeenstemming zijn. Nog is geen
ultimatum gesteld, nog wordt „onderhan
deld". doch de Finsche legatie staat in de
Russische hoofdstad thans voor een zware
taak. Zullen de sovjets den oorlog wagen,
al verzekerde Molotof dath un eerste stre
ven er op gericht is om den oorlog niet uit
te breiden? Gelet op het meer dan brutale
cynisme in deze rede van den Russischen
volkscommissaris van buitenlandsche za
ken mag men nergens zeker van zijn
Deze rede was overigens voor Berlijn, ook
al steunde Molotof met woorden nog zoo
zeer de Duitsche stellingen, tegen alle vo
rige verklaringen in. een tegenvaller, want
Moskou verklaarde categorisch niet daad
werkelijk aan den oorlog te willen deelne
men. Zooals Amerika de geallieerden steunt
zal Rusland het Duitschland doen, maai
de vraag, wie daarbij het beste zal varen,
mag nauwelijks een vraag hecten Voor
Duitschland van Russische zijde iets mag
verwachten, zal het steeds moeten betalen
met politieke concessies en daarnevens
blijft het dan nog overgeleverd aan een
i land, waar de industrie nog in de kinder
schoenen staat, bij Amerika vergeleken.
Dat de Duitsche propaganda het tracht
voor te stellen alsof Duitschland geheel be
vredigd is door Molotof, spreekt van zelf.
Wat moet zij anders doen? Van Duitsche
zijde is het bolsjewistisch gevaar recht
streeks op Europa losgelaten. Wij zijn be
nieuwd. of het misschien tenslotte Berlijn
niet zal zijn, dat zich daardoor nog zal
trachten te redden uit dezen oorlog.
Groot slaan wij die kans echter niet
meer aan
A. W. te L. U moet zich wenden tot het
Departement van Justitie. O.a. moet een bewijs
overgelegd worden, dat bij den ontvanger dei-
registratie het voor naturalisatie verschuldigde
bedrag is gestort. Bij een belastbaar inkomen
van drie duizend gulden of minder is een bedrag
van twee honderd gulden verschuldigd.
Abonné Men kan natuurlijk niet verbieden,
dat uw dochter bij u komt inwonen. Of het aan
u uitgekeerde bedrag gewijzigd zal worden, hangt
van allerlei omstandigheden af. waarmede bij de
bepaling van dat bedrag rekening gehouden
wordt.
A. G. te L. In de eerste plaats komt do
helft van de goederen, die gemcènschappelijk
eigendom waren, aan den langstlevende. Van dc
andere helft, die dc nalatenschap vormt, hebben
de twee kinderen in het beschreven geval recht
op het wettelijk erfdeel. Deze bedraagt voor elk
der kinderen twee negende gedeelte van de
nalatenschap, dus één negende van alle goederen
welke de echtgenooten te zanten bezaten.
Er cirkelden wat kraaien in de grijze on
eindigheid boven de boomen. Vier boomen
zijn het en zij moeten wel familie van el
kaar zijn. want zij zijn tegelijk geplant en
samen opgegroeid en nu zijn zij alle vier
gelijkelijk ontdaan van hun rood-koperen
gebladerte. Dat vormt een dik tapijt aan
den rand van het akkertje en een hond be
leeft er zoo zijn jonge-honden-pleizier aan.
Hij rent rumoerig door de weelderige laag.
dat de bladeren ritselend stuiven: dat is het
eenige geluid ln deze doodsche stilte, want
herfst en winter worstelen geruischloos met
elkander.
Het ruikt hier naar goede, natte aarde,
naar zurig eikenhakhout en naar padde
stoelen; er is geen wind. Door den lichten
nevel klinkt het schorre roepen van de
kraaien als door een gewatteerden deken. Ik
hoor het slechts als de hond even stil staat
en oplettend naar het akkertje ziet. Daar
peutert een kraai wat lusteloos rond ln de
aardkluiten: zij trekt wat aan een onzicht-
baren worm en neemt niet eens de moeite
op te kijken, wanneer de hond schel en
speels te blaffen aanvangt om haar te ver
jagen. Hij rent er met malle sprongen op
af. vlak bij is hij, als de kraai tergend-lui
ópwiekt om dertig meter verder weer neer
te strijken en haar nutteloos gewroet te
hervatten.
Dwars door het akkertje is een smal pad
plat-getrapt; het voert naar het onvermij
delijke boerderijtje met de onvermijdelijke
afgedwaalde witte kip. die met potsierlijke
toewijding in het zand krabt, vijf bliksem
snelle krabben links, vijf bliksemsnelle
krabben réchts en dan een wijsgeerig en
langdurig onderzoek, of de operatie ook wat
heeft opgeleverd, met véél schokkend ge
draai van haar kippekop en venijnig oog-
getuur. Hier hoort de hond natuurlijk thuis,
die zoo zorgeloos in de dorre bladeren ravot.
Een vrouw komt naar de achterdeur en ziet
zwijgend toe, hoe ik voorbij ga.
„Goedenavond!", zeg ik. Aan den horizon
rijst reeds de schemering; af en toe valt ver
stolen een regendroppel.
,,Goej'avondantwoordt zij. Het is
een wat oud-gëworden vrouw; zij spreekt
zachtjes en ziet oplettend toe, bewegingloos,
één geheel met het als uit de aarde gewas
sen boederij'tje.
Langs het akkertje ga ik naar een klein
beukenbosch; tusschen de stammen is het al
duister. Aan den rand blijf ik even staan
en zie om. de vier boomen groeien daar zoo
sterk en zoo hoog, rijzig de stammen tot aan
de ingewikkelde vertakkingen; elke tak
springt aanstonds in tweeën en deze dragen
weer op hun beurt hun splitsingen, die zich
voortzetten tot in het onoverzichtelijke, en
tóch volkomen planmatige gewirwar van
twijgjes, het fijne, kanten netwerk, dat zich
in den top in scherpe zwarte lijntjes aftee-
kent tegen het late licht.
De hond is op een gebiedenden roep kalm
naar huis gedraafd, de kraaien zijn wegge
vlogen. Zoo stil en rustig is het nu; er tikt
wat water van de beuken achter mij. een
zoet en staag geluid, en de lucht is zoo vol
en zoo frisch. Hoog-op klinkt even een kin
derstem, gevolgd door wat slaperig gejeuzel
van de kippen, en de boomen staan daar
maar. zoo diep-geworteld, van één stam uit
ontstond de duizendvoudige gespletenheid
in wezen, zooals de kruinen zich aan mij
voordoen, zooals óók het leven zélf zich aan
ons voordoet, tot wij den stam herkennen
en erkennen, en. na den stam, de wortels
mogen vermoeden, of gelooven. Achter de
verdeeldheid, die zich aan ons voordoet, de
eenheid niet kennen, maar wél weten, met
groote stelligheid
Na een dralend afscheid moet ik mij
haasten om nog vóór donker thuis te zijn.
Wrijf dan Ijeel. rug en borstje tn met
Dampo. Wonderlijk zooals dit helpC
Pot 50 et. Tube 40 ei. Doos 30 et
21&2
(Ingez. Med.)
VRAGEN EN ANTWOORDEN.
Vraag: Heb Eigenheimers geteeld. De aard
appelen zijn zeer groot en van binnen vaak
hol. Is er een soort dat beter ls?
S. B. te O.
Antwoord: Vermoedelijk is de grond hier
oorzaak. Aardappelen vragen een lossen bodem,
vooral los tn den ondergrond. Mest matig met
stalmest, bijv. een kruiwagen per 10 vierk.
Meter. Geef na het mesten en spitten op de
zelfde oppervlakte 2 ons Chilisalpeter. 3 ons
superfosfaat en 4 ons patentkali. Dezen kunst
mest inharken of ineggen. Geef geen kalk.
Vraag: Wat is een gewenschte wisselbouw
voor aardappelen?
S. B. te O.
Antwoord: Wisselbouw is in elk opzicht
aan te bevelen. Als regel wordt wel aange
nomen. dat men om het andere jaar aardap
pelen teelt. Goede wisselgewassen zijn: kool.
erwten en boonen. sla en andijvie.
Vraag: Heb een schuurtje met één zyde op
het Zuiden. Na 1 uur komt er geen zon meer.
Welke vrucht kan ik tegen die zijde kweeken?
S. B. te O.
Antwoord: Tegen dien kant kunt u zee/-
goed een middel-late peer kweeken als leiboom.
Zeer geschikt is byv. de soort Louis boune d'Ar-
ranches, Clapps Favorite. Conference, Durandcau
de Tongres. Vooral eerstgenoemde is bijzonder
fijn van smaak. Voor pruim komt in aanmer
king Reine Victoria, een vrij groote roode. lek
kere pruim, welke in Augustus rijpt.
Vraag: Kunt u o^k meededen wat voor
•»scct het is. dat in bijgaand doosje is gesloten?
Af en toe vinden we dit ln huis. Is het een
watertor?
P. B. E. te O.
Antwoord Bedoeld insect is geen water
tor; het komt meer voor langs sloot en en vooral
bij koud weer komt het in huis. Hei eet aan
all-- eetbare waren, maar dort ni"t vel scharlo
omdat het zelden in groot aanial voo-komt. I -g
op de plaats, waar u lmt mtjrm-'-n ~an«v-ft
?en snor-,je. gedrenkt, in suf'cenvater. Het. ins-G
kruipt in dc spons en kan gemakkelijk worden
gevangen.
Vragen op Tuinbouwgebied aan dc
Redactie onder motto „Tuinbouw".
