Nieuws
„Hotel du Nord"
uit de Filmwereld
In Rome wordt geen koffie meer
geschonken!
„Romantiek en traditie"
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 3 November 1939
Vierde Blad
No. 24421
PAS OP
80ste Jaargang
En de benzine kost vijftig cent per liter, zoodat rnen
maar heel weinig auto's ziet
GEMENGD NIEUWS
Er is een©
in de maand
de van
IN/T IN IETTEIEN
Naar aanleiding van de kleurenfilm „Kentucky"
Met Louis Jouvet en Annabella
(Van onzen correspondent;.
Rome. 28 October.
Te midden van de droefgeestige stem
ming in de meeste landen die hun nationale
belangen door den voortdurenden oorlog
steeds sterker zien bedreigd, viert het land
van den Duce vandaag feest, want de acht
tiende wederkeer van den historlschen
marsch naar Rome beteekent voor de Ita
lianen ook het begin van een nieuw Jaar
in de fascistische jaartelling cn tegelijk vol
gens een reeds Ingeworteld gebruik de fees
telijke opening van een indrukwekkende
reeks van nieuwe gebouwen en nieuwe
openbare werken, die aan menigeen brood
en arbeid hebben verschaft en door ieder
een worden beschouwd als strekkende tot
nut van het algemeen.
Bij zulke gelegenheden doen de brave
Italianen gaarne een beetje martiaal en
loopen in hun zwarte faiscisten-uniform met
vervaarlijk hooge laarzen rond. getooid met
de ronde, van een breedc kwast voorziene
fez of liever nog met de sedert de vriend
schap «net Hitter algemeen ingevoerde
platte Duifcsche pet. Br worden en werden
nog heden vervaarlijke woorden gesproken
of geschreven, er worden dolken gezwaaid
en den Duce klinkt een daverend „A nol!"
tegemoet: maar in hun haTt zijn al die
manhaftige Quirieten, la het geheele Ita
liaansche volk den Duce van harte dank
baar, dat hij hen tot dusver buiten den oor
log heeft weten te houden.
inderdaad zijn In weerwil van de van
daag gehoorde fanfares de feestelijkheden
van den dag alsmede de plechtig geopende
bouwwerken een zelkcr symbool van den
Itallaanschen vredeswil. Zooals reeds eer
der werd betoogd', zijn de vete in aanbouw
zijnde openbare werken wel als een bewijs
te beschouwen, dat men (hier voor het
oogenblik er niet aan denkt, troffel en
metselsteen in te ruilen tegen bajonet en
gasmasker. En de feestelijke verlichting der
Italiaansohe steden contrasteert wel scherp
met de Egyptische duisternis elders, met
name in de contreien van den asgenoot.
Reeds in de critieke laatste Augustusdagen,
toen een groot deel van Europa en niet
slechts de thans oorlogvoerenden de haard-
sleden en de harten in sombere duisternis
had gehuld, was het opvallend, hoe weinig
de Italiaansohe harten cn steden hiermede
lil overeenstemming waren.
Toch zou men zich vergissen, als men zou
denken, dat de oorlog met zijn nooden aan
het land der Appenijncn voorbij zou zijn ge
gaan. Weliswaar bloeit de handel als nooit
tevoren cn heeft tot dusver nog niemand
der oorlogvoerenden gewaagd, neutrale
'?he.pen onder Italiaansche vlag aan te hou-
c:n of op te brengen, maar dit alles heeft
niet kunnen verhinderen, dat in bepaalde
levensbehoeften een zekere schaarschte fs
Ingetreden. Allereerst geldt dit voor den
nationalen drank der Italianen, de koffie,
die hier het zij thuis, hetzij in een van de
ontelbare kleine en eenvoudige of groote en
luxueuze „bars" in bijna elk uur van het
etmaal werd genuttigd, of het nu was in
den vorm van een dampende ..espresso" of
een „capucijntje". of als ..café-latte" dan
wel als een heerlijk koele ..granita" of
„cassata". Thans is het finaal uit met de
zen volkschen hartstocht, want alle be
schikbare koffie is voor het leger gereser
veerd. cn het pleit voor de discipline van
het Italiaansohe volk, dat dit verbod niet
tol een soort palingopstand heeft geleid. Het
ergste is nog, dat d-e moutkoffic, die sinds
dien algemeen wordt gedronken, thans voor
den prijs van een rijksdaalder per kilo
wordt verkocht, omdat Vadertje Staat ook
bij de ontstentenis van de echte koffie zijn
accijns hierop niet wil missen
Naast het gemis van de koffie drukt wel
het meest de beperking van de brandstof
fen. Om niet geheel duidelijke redenen
want de invoer is immers vrij wordt het
kolenrairtsoen sterk beperkt, in dier voege,
dat gedurende den aanstaanden winter
slechts twee maanden lang mag worden ge
stookt; voor het oogenblik heerscht er ge
lukkig nog zomersche warmte, maar die
maatregel belooft toch een drukkend offer
te zullen worden. Ook het gasverbruik is in
dit verband reeds sterk besnoeid; er mag
hl Italië niet meer dan zeven uren per dag
gas worden verbruikt, verdeeld over enkele
uren in den ochtend, 's middags en
's avonds Dit is een uiterst ingrijpende be
paling, die er reeds toe heeft geleid, dat
alle openbare diensten cn particuliere werk
gevers het personeel op uniforme uren vrijaf
moeten geven. Ook de benzine hoort uiter
aard' tot de gerantsoeneerde brandstoffen
Ze is echter niet enkel slechts tegen bons
verkrijgbaar, maar bij wijze van generale
preventie heeft men den prijs 'op een hal
ven gulden per liter gesteld. Dat helpt nog
beter dan een verbod van het rijden op
Zondag, ofschoon ook bovendien het auto
rijden in het algemeen en zonder speciale
vergunning verboden is.
Indien wij afzien van bepaalde stoffen
als ijzer of cement, zijn. behalve de ge
noemde artikelen, nog alle levensbehoeften
vrij en onbelemmerd verkrijgbaar, ook sui
ker en boter cn zelfs thee, waarvan de goed
koopste soort een gulden per ons doet! Dit
is echter geen oorlogsprijs, want de thee
was altijd zoo duur. Van een prijsstijging
kan men niet spreken, omdat de fascisti
sche staat met zijn strakke corporatieve
economie geen enkele prtjsverhooging toe
staat Het omstreden element van de „ver
vangingswaarde" is hier tot dusver nog een
onbekend begrip.
Vermelden wij tenslotte, dat de schaarschte
aan benzine en het verbod van autorijden
voor het grootste deel der bevolking aan
de fiets een ongekende populariteit begint
te geven. Ofschoon ook de Italiaansche in
dustrie zeer luxueuze rijwiel-modellen kent,
werd het wielrijden altijd min of meer be
schouwd als niet fashionable en niet lady
like. Thans wordt dit ineens anders. De
regeeringspersonen geven het goede voor-
EEN RLIWIELDIEF VAN PROFESSIE?
Zijn bergplaats bevatte dc onderdeden
van verscheidene tientallen fietsen.
Gisteravond is de Woerdensche politie
een actie begonnen tegen de groote dief
stallen van rijwielen en onderdeden welke
den laatsten tijd een beangstigenden om
vang aannamen en reeds na een uur boekte
zij een mooi succes.
Twee agenten in burger hebben een 19-
jarigen gehuwden Woerdenaar op heetgr-
daad betrapt bij het stelen van een rijwiel
plaatje van een nieuwe fiets. Toen zij den
jongeman op het politiebureau hadden ge-
oracht en vervolgens bij hem thuis een
onderzoek instelden, hadden zij twee hand
wagens noodig om al het gestolen goed.
dar, zij daar aantroffen op het politiebureau
te brengen.
Bij al dit materiaal vond men niet min
der dan 24 wielen van gestolen fietsen, 6
frames en ontelbare lampen en andere on
derdeden.
Er bleek achter het huis van den rij-
wieldief een ware rywielbcrgplaats te zijn
ontstaan. Verder vond de politie allerlei
andere artikelen, zooals laarzen, een nieu
we hangmat en een groote partij rijwiel
plaatjes. <U. D.)
DOOR DRAAIEND WIEL GEGREPEN.
Molenaarsknecht aan verwondingen
overleden.
Gistermiddag omstreeks half vijf is dc
18-jarige knecht J. W. Tiggeloven uit
Azewijn, werkzaam in het molenaarsbedrijf
van de weduwe Hieltjes te 's Heerenberg,
door een draaiend wiel gegrepen en tegen
den vloer geslingerd.
Met ernstige verwondingen aan het hoofd
is het slachtoffer naar het ziekenhuis te
's Heerenberg vervoerd, waar hy kort na
aankomst ls overleden.
DE „NOOIT VOLMAAKT" NIET VERGAAN.
Gemeld was, dat men van de .Nooit Vol
maakt". een vrachtboot, welke op weg was
naar Meppel, sinds 13 October niets meer
had vernomen, zoodat men veronderstelde
dat de boot was vergaan
wy vernemen thans, dat de „Nooit Vol
maakt" in de Gouwzee voor anker ligt. Het
schip heeft de giek gebroken.
PAARDEN WERDEN SCHICHTIG.
Landbouwer door eigen wagen doodgereden.
Gistermiddag reed de vyftigjarige land
bouwer E. ten Oever uit Uffelte met een
bespannen wagen op een bouwland te
Havelte (Dr.).
Doordat de paarden schichtig werden en
op hol sloegen, kwam de man ten val. Hy
geraakte onder den wagen en brak den
ruggegraat. In een nabügelegen huisje, waar
hy werd binnengedragen, ls hy korten tyd
later overleden.
beeld en niemand wil aohterblijven De
gemeentelijke autoriteiten van de Eeuwige
Stad hebben de talrijke inrij-verboden en
andere beperkende maatregelen voor de
wielrijders moeten opheffen en men zou
Zich hier in Rome en in de overige Italiaan
sche steden byna naar Nederland ver
plaatst, wanen, ware het niet dat de stra
lende hemel en de 'heeriyke nazomer in al
•te sdherpe tegenstelling stonden met ons
onvolprezen vaderlandsch klimaat
(Nadruk verboden).
Het koude, vochtige Jaargetijde ls weer aan
gebroken, de periode die U als lijder aan
Rheumatische pijnen tot wanhoop brengt
door de onafgebroken kwellingen Uzelf
maken ze radeloos en Uw gezin ïydt mede.
omdat er met alle goede zorgen van
warme kruiken en dekens en kussens
tóch geen helpen aan is.
Rheumatische pijnen moeten van bin
nen uit bestreden worden 'n bloedzuive
rende kuur, d i e kan U redding brengen.
Doe eens zoo'n kuur! met Kruschen Salts.
Als ge er vaste gewoonte vail maakt, 's mor
gens na het opstaan de kleine beroemde
dosis Kruschen te nemen, zult ge U spoedig
een ander mensch voelen. De aansporende
werking van Kruschen's zes minerale zou
ten sporen Uw lever, nieren en ingewan
den aan tot krachtiger wepking, Uw bloed
gaat sneller stroomen en overtollig schade-
ïyk zuur, dat zich anders vasteet in spier
weefsels en gewrichten en dat de oorzaak
is van Uw kwellende pijnen, wordt op
natuurlyke wyee afgevoerd.
De Heer C. S. te Noord Scharwoude schryft:
Ik heb Kruschen Salts een half jaar
gebruikt en voel my heel wat beter Ik had
het zoo vreeseiyk in mün rug, handen en
voeten en kon haast niet meer van de pyn.
Eerst gebruikte ik Kruschen Salts maar ben
er toen te gauw mee opgehouden. Maar nu
kan ik er niet meer buiten.
Probeer 't óók met Kruschen. Neem het
geregeld en ge zult spoedig het resultaat
aan den Ujive ondervinden en U een ander
mensch voelen, verlost van ongemak en
Win.
Kruschen Salts, verkrijgb. by apoth. en
drog. a f. 0.40. f.0.75 en 1.1.60 (extra groot
pak). Fabr.: E. Griffiths Hughes Ltd., Man
chester (Engeland). Opgericht 1756.
2115 (Ingez. Mod.)
FELLE BRAND BIJ DE N.V. W. A.
SCHOLTENS AARDAPPELMEELFABRIEK
TE FOXHOL.
Door onbekende oorzaak is gisteravond
omstreeks zeven uur een felle brand ont
staan in een complex van drie gebouwen
van de N.V. W.A. Scholten's aardappelmeel
fabriek te Foxhol. De brand was ontstaan
ln het middelste gebouw.
Het vuur breidde zich zoo snel uit. dat dé
plaatselijke brandweer assistentie moest
vragen van de brandweer te Groningen.
Deze vertrok onmiddeliyk na het alarm met
de motorspuit naar Foxhol.
Gelukkig bleek, dat de omvang niet zoo
groot was als aanvankeiyk werd gevreesd
Toch kon de brandweer van Hoogezand niet
verhinderen, dat de bovenverdieping, waar
tweehonderd balen veevoeder lagen, geheel
uitbrandde. In het geiykvloers gelegen
laboratorium ontstond veel waterschade. De
brandweer uit Groningen en Sappemeer.
behoefde geen dienst te doen en konden
om tien uur Inrukken.
TIJDSCHRIFTEN.
Wy ontvingen de Novemberaflevering vair het
..Haagsch Maandblad". Uit den inhoud noemen
wij: Engeland's macht aan de Zuidpunt van
Azié: de vlootbasis te Singapore door Dr. Tho
mas Greenwood; Zijn de Italiaansche aanspra
ken op Tunis gegrond? door F. C. Dominicus;
„Rerum Novarum" onze Nederlandsche politiek
in nieuwe banen door C. K. Elout; Een spoorlijn
door de Sahara? door Dr. H. van Loon; Onze
luchtbescherming: een chaotische materie door
L. van Breen; Het Nationale Plan Utopie of
harde noodzaak door F. Koster: Goethe's proble
matische verhouding tot de politiek van zijn tijd
door P Mulder; Brugge .Die Levende": Zeld
zame Volkseenheid bij onze Zuidelijke broederen.
De heropening van het Heilig Bloedspel door J.
Ubink van Groningen; Boeken, waarover men
spreekt door Strunius en ten slotte Tenax's
bekende Maandschouw.
NIEUWE UITGAVEN.
Wij ont vingen een overdruk uit het Ned. Tijd
schrift voor Geneeskunde: .,De burger-genees-
heeren cn de strijd tegen infectieziekten tijdens
de mobilisatie'door J P Bijl, directeur van
het Instituut voor Preventieve Geneeskunde.
Bij de Drukkerij Mulder en Zoon alhier is
gedrukt en verschenen een propagandaplaat
van den bloedtransfusiedienst van het Neder
landse^ Roode Kruis. Het affiche is ontworpen
door Lode Sengers en stelt een pelikaanwijfje
voor. dat haar jongen met haar eigen bloed
voedt.
Stille wenk: Omdat ik mijn jurk vandaag:
al 8 jaar heb, dacht ik zoo, dat we dit feit
moesten vieren, Willem....
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VEERBOOT OMGESLAGEN.
Meer dan tachtig dooden.
Gisteren is aan de monding van de
Agano-rivier in de Japansche piefectuur
Niigata, een veerpont omgeslagen, waarby
meer dan tachtig opvarenden zyn verdron
ken.
Niettegenstaande alle pogingen, is men
er slechts in geslaagd het stoffelyk over
schot van 29 personen te bergen.
Spannende races vormen een beiangruk onderdeel
van de 20th'-Ceniury-Foxfilm KENTUCKY,'
die geheel in Technicolor, is opgenomen/
Wat romantiek is, daar zyn we het nu
hngzamerhand wel over eens. Dat ligt ln
lucht, dat fonkelt in dpn wyn. dat flitst
JJtr net koude staal van het bliksemsnelle
dat glanst in de dauw der rozen en
»»J u 008 van llet "efste meisje van de
liiir. j romantiek, dat is het oneigen-
w, dat ls de lichte temperatuursverhoo-
J va" de verbeelding, dat is de brooze
held 200 borr66511 's voor de nuchter-
Traditie heeft daarmee niets te maken,
schurkerij kan romantiek gelegen zyn,
„rfsdhiJrkery kan nimmer een traditie
J,, het woord „traditie" is alleen Iets
eervols gelegen.
Map1'1 'stu*ten op traditie, waar wij gaan en
,n"'h want traditie is de zuster der historie
Ier», verleden ls altoos rondom ons Het
«f",' de vloot, de studentenwereld, de
Hl,J;van het recht, de geesteiykheld. bijna
(iltip« 5VO ngsgr°ep heeft haar eigen tra-
,0le.haar ceremonieën en gedragsiynen
wil wnryven. wy respecteeren het, zooals
i«nle'Sen tradities door anderen ge-
ïr- 1 willen zien.
I rso. romantiek en traditie zyn tweeërlei,
ze hebben weinig onderling verband en kun
nen zeer verschillend zyn Maar evengoed
kunnen ze samengaan en dan ls het resul
taat. verrassend. Voorbeelden te over! Maar
in dit geval wyzen we op een film, die den
korten naam draagt van „Kentucky" en
waarin dit samengaan een feit is.
De Amerikaansche staat Kentucky is
evenzeer romantisch als ryk aan traditie. In
een reeks van opzichten is deze staat de
merkwaardigste van alle 48 Vereenlgde Sta
ten van Amerika. In deze film wordt een
speciale eigenschap ln het licht gesteld: de
groote hippische kennis der Kentuckianen,
die paardenfokkers zyn van den eersten
rang!
Terecht zal de lezer zich afvragen, wat ter
wereld hippische kennis en paardenfokkery
hebben uit te staan met romantiek. Dat er
een zekere traditie kan liggen ln deze din
gen is duidelijk. Maar romantiek?
Ja. óók romantiek' Overal waar paarden
sport beoefend wordt, weet op de een of
andere ongeloofeliikc wlize ook de romantiek
mee naar binnen te sluipen en In het toch
al zoo romantische Kentucky is dat een fac
tor van dubbele beteekenis.
ben: leven, niet in het licht, niet in de
schaduw. Maar leven met een honger naar
het geluk in het oog van den ander, ont-
vankelyk voor eiken adem. die het ieven
hun laat.
In een symfonischen bouw, gedrenkt in
menschelykheid. trekt deze film aan «is
voorby: een film van den melancholischen
regisseur Marcel Carné. wiens kyk op leven
en dingen echter nergens en nimmer iets
ziekelyks heeft in zyn zucht tot fynzinnlg*
Leven is een kunst, die niet van rang of
stand, niet van geld of geleerdheid afhangt!
Maar een kunst, waarvan de kennis verwor
ven wordt uit niets anders dan uit het leven
zélf, door hen, die het aandurfden om er
midden doorheen te gaan. En deze kennis ls,
naar het al-oude woord „smart".
De Fransche film der laatste jaren heeft
zich ln haar zuiverste uitingen juist bezig
gehouden met het leven van hen, die naar
dit leven hongerden. Zy heeft het niet ge
zocht in de terreinen der gangbare illusie.
Maar met een geheel nieuw, subtiel idealis
me met een moedig verwaarloozen van den
gangbaren publieken smaak tevens heeft
zy gepeild in de harten dier duizenden, voor
wie in de zin van het leven het eenig en
hoogst bezit was, waard om ervoor te leven,
waard ook om ervoor te sterven.
Marcel Carné. de maker van „Quai des
Brumes", herleidde in „Hotel du Nord" zyn
milde, jeugdige wysheid en beschouwing van
die paar emoties, die steeds weer den zin
van het leven schynen uit te maken, tot
een groep „menschen ln het hotel": geen
romantische reizigers, dit keer, met inter
nationale allures en dito chèqueboek. Maar,
samengedreven onbehuisden. Hef en leed-
deelend tusschen onpersoonlijke muren. A^m
den rand van Parijs geen „lichtstad" dit-"
Sylvia Sydney en Joel Mc Crea spelen deze
week de hoofdrollen in de veelbesproken
maal. maar bescheiden woonwyk, door-bespied, realistisch detail. Een film van
ploegd van rechte kanalen en kleine sluizen Henri Jeanson, die dialogen vond, scherper
met een stil spel van water en licht op de en feller dan de atmosfeer van het boek van
kaden, simpele plantsoenen daarlangs en Eugène Dabit. Een film van Annabella in
simpele huizen daarboven herschiep hy i haar ontroerende evocatie van het zuivere,
dit „Hotel du Nord" Een hotel, zooals er onbesmet langs de vele haar belagende men-
honderden zyn. die de gewone reiziger niet scher heenglijdend meisje. Maar bovenal
kent en niet passeert: bev.olkt door honder- een film van dien kunstenaar van weinig
"v"v 11 "»vv {/«wuv<wsv, uv I.W1UV «VVI iswsiuv.1 CCD au uitrit nuiiotcnaai Clli WC lil,
film „De doodloopende straat" (Dead End).den, die allen slechts één drift gemeen heb-1 woorden en weinig gebaren: Louis Jouvet.
