Britsch-Indië ontevreden
LAATSTE BERICHTEN
Lï'DSCH DAGBLaD - Eerste Blad
Donderdag 19 October 1939
Overzicht
OFFICIEELE KENNISGEVING
Rede van Generaal
Smuts
De Paus tegen den toenemenden
invloed van het bolsjewisme
In Amerika
De positie van Turkije
Ook Ghandi
Binnenland i fi"" de Kerkstraat te
Een Japansch-Engelsche
regeling
Verspreide berichten
Generaal Smuts, de Zuid-Afrikaansche
premier, heeft voor den eersten keer sinds
hij minister-president is geworden, in het
openbaar het woord gevoerd en gezegd, dat
de huidige moeilijkheden van Zuid-Afrika
honderdvoudig zouden zijn. indien het par
lement niet zijn belang en zijn plicht had
gekend.
Smuts, die het woord voerde op een spe
ciale bijeenkomst van de Vereeniging van
Kamers voor Industrie, deelde mede. dat
de industrieele en minerale hulpbronnen
van Zuid-Afrika van staatswege zouden
worden gecontroleerd, opdat, de Zuid-Afri-
kaansche industrie zou kunnen voorzien in
de binnenlandsche behoeften, indien de
aanvoeren van overzee zouden -worden be
perkt en* omdat andere geallieerde landen
naar Zuid-Afrika zouden kunnen omzien
voor de levering van essentieele grond
stoffen.
Smuts voegde hieraan toe, dat de mili
taire strijdkrachten van het land zouden
moeten worden georganiseerd en voorberei
dingen worden getroffen voor eventueele
bijzondere omstandigheden.
Hoewel Zuid-Afrika groote moeilijkheden
onder oogen zou moeten zien, verklaarde
Smuts, dat het land oeconomisch veel ster
ker uit den oorlog zou kunnen komen, dan
het is. De beperking der voorzieningen uit
het buitenland zou waarschijnlijk leiden tot
een industrieele expansie, welke even groot,
zoo niet grooter zou zijn dan die van 25 jaar
geleden.
De dislocatie van scheepvaart en
handel, als gevolg van aanvallen van
duikbooten en vliegtuigen zou niet zoo
groot zijn als werd verwacht, daar ,.de
eenige volkeren, die thans in zeer ern
stig gevaar zijn, de neutralen zijn".
Smuts vroeg den aanwezigen zelf eens
na te gaan hoe de positie van Zuid-Afrika
zou zijn als isolationisten en neutralen hun
zin gekregen hadden, zonder bescherming
der Britsche marine, welke Zuid-Afrika
mogelijk maakt te produceeren en afzet te
vinden voor zijn producten op de wereld
markten. Smuts noemde de „cash and
carry" clausule in het amendement op de
Neutraliteitswet van de Vereenigde Staten
„een gevaar", omdat de hulp van de Ver
eenigde Staten van het grootste belang
zou zijn voor de voorziening van Zuid-
Afrika van de noodige machinerieën voor
zijn industrieele ontwikkeling.
Indien Amerikaansche schepen geen Ame-
rikaansche goederen naar Zuid-Afrika kun
nen overbrengen, om niet te spreken van
Australië. Canada en Nieuw Zeeland, zullen
de Amerikanen evenzeer lijden als de do
minions.
Smuts zeide. dat hij deze zijde van de
zaak aan de Amerikaansóhe regeering had
voorgelegd en dat het zeer waarschijnlijk
was. dat de Neutraliteitswet zoodanig zou
worden geëncadreerd, dat er ten slotte geen
gevaar zou zijn.
Smuts betoogde, dat deze oorlog de we
reld op haar grondvesten zou doen schud
den en dat iedereen kan zien, hoe de demo
cratische mogendheden optreden bij hun
aanvallen tegen Duitschland. Niemand kan
het resultaat voorspellen, doch hoe de
materieele afloop ook moge zijn, wij hopen,
dat de menschelijke betrekkingen na den
strijd beter zullen voor den dag komen.
Ter gelegenheid van de overhandiging der
geloofsbrieven door den nieuwen Lithau-
schen gezant bij den H. Stoel, heeft de Paus
een toespraak gehouden, waarin hij zin
speelde op het gevaar, dat ontstaan is door
het voortschrijden van de Sovjets in Europa.
De Paus zeide o.a.:
Ons welbewust "an onzen plicht als op
perste herder zullen wij onze actie, welke
altijd gericht is op het heil der zielen, zich
niet laten bezighouden met zuiver tijdelijke
controversen en met territoriale strijdpun
ten tusschen de landen. Maar plicht laat ons
niet toe de oogen te sluiten, wanneer nieuwe
onmetelijke gevaren opdoemen, wanneer
over het Christelijke Europa zich steeds
meer de schaduw gaat afteekenen van de
denkbeelden en het werk der vijanden van
God. In een dergelijke omstandigheid, meer
dan wanneer ook in de geschiedenis, ver
krijgt het behoud van de Christelijke be
schaving en de verdediging van het Christe
lijke erfdeel een beslissende beteekenis voor
de toekomst van Europa en voor den bloei
van elk der Europeesche landen, groot of
klein.
Belangrijker nog dan de conferentie te
Stockholm, waarover men nog weinig be
trouwbaars verneemt, blijft de keuze, die
Turkije heeft gedaan. Turkije blijft het
Westen trouw en heeft den Russischen
drang al of niet met steun van Duitsch
land geoefend weerstaan.
Nog is niet officieel bekend, welke eischen
de sovjets hebben gesteld, doch de corres
pondent van de „Daily Telegraph" te Bel
grado verneemt, dat de Russische eischen,
die leidden tot het afbreken der Moskou-
sche besprekingen met Turkije, waren: 1.
Erkenning van de Poolsche deeling. 2.
Vorming van een Balkanblok, dat Rusland
l en Duitschland zou steunen. 3. Turkije zou
druk moeten uitoefenen op Roemenië ten
gunste van territoriale concessies, waar
schijnlijk ten gunste van Rusland en Bul
garije.
De algemeene indruk In Belgrado Is, dat
de houding van Turkije, door te weigeren
om toe te geven aan de Russische voorstel
len. grootelijks de solidariteit der Balkan-
landen heeft versterkt.
Na zijn langdurig verblijf te Moskou
heeft de Turksche minister Saradjogloe sx
dc voorkeur aan gegeven rechtstreeks naar
Ankara terug te keeren in het bijzonder,
daar hij waarschijnlijk binnenkort den
Roemeenschen minister Gafencu toch zal
ontmoeten in een bijeenkomst van den Bal-
kanbond. welks belangen Saradjogloe te
Moskou heeft behartigd.
Volgens gewoonlijk goedingelichte krin
gen zou een dergelijke vergadering waar
schijnlijk worden voorafgegaan door be
sprekingen tusschen Gafencu en don Bul-
gaarschen premier en minister van buiten-
landsche zaken, Kiosseivanoff. hetzij te So
fia hetzij ergens op den Donau.
Opmerkelijk overigens is dat Engeland
en Frankrijk het voorstellen, alsof de gang
van zaken geenszins een nederlaag voor
Moskou behoeft te beteekenen. Blijkbaar
trachten de Westersche democratieën als
nog Rusland en Duitschland weer te schel
den.
Het Britsche ministerie van buitenland-
sche zaken heeft de volgende verklaring
gepubliceerd: „Hoewel offlcieele kringen te
Londen nog niet volledig ingelicht zijn over
de omstandigheden, waaronder de Rus
sisch-Turksche besprekingen blijkbaar op
het doode punt gekomen zijn. blijkt uit de
verklaringen van den Turkschen minister
president. dr. Saydam, dat er voorstellen
zijn gedaan welke door de Turksche regee
ring als onaanvaardbaar werden be
schouwd.
Er moge echter aan herinnerd worden,
dat de verklaring van dr. Saydam en het
officieele Sovjetcommuniqué beide spraken
van een voortduren der vriendschappelijke
betrekkingen."
En het Fransche Havas-bureau zegt:
Te Parijs is men verheugd, dat ondanks
de opschorting van de Turksch-Russische
onderhandelingen de verhouding tusschen
beide landen hartelijk blijft. Tevens ismen
voldaan, dat Turkije loyaal de wederzljd-
sche verplichtingen, met Engeland en
Frankrijk aangegaan, en die terstond door
een drie-partijen-accoord bevestigd zullen
worden, op de eerste plaats gesteld heeft.
Minister Saradjogloe moest de vriend-
schapspolitiek tegenover Moskou verzoenen
met het accoord met de Westersche mo
gendheden ter handhaving van den vrede
in de Middellandsche Zee. Dat schijnt mo
gelijk te zijn, want het accoord met Parijs
en Londen geldt alleen voor het Nabije
Oosten, terwijl in zake Balkankwesties
slechts overleg gepleegd zal worden.
Havas is van meening dat Moskou, door
plotseling nieuwe eischen te stellen, de
woordvoerder van een derde mogendheid
geweest is. Zekere symptomen van onge
duld. of misschien zelfs bezorgdheid waar
van de Duitsche pers tijdens het eerste ge
deelte van de Turksch-Russische bespre
kingen blijk gaf. bevestigen, aldus Havas,
dat Berlijn eerst vreesde, dat de Sovjet-
Unie en Turkije tot een accoord zouden ko
men over de Balkanproblemen, zonder dat
Duitschland ultgenoodigd was een woordje
mee te spreken. Deze problemen waren niet
opgelost tijdens het verblijf van von Rib-
bentrop te Moskou. Men geeft t-oe, dat na
sllsslng in zake de Dardanellen niet wil
opofferen. Dat is, aldus de „Temps", een
buitengewoon belangrijk feit voor de ont
wikkeling der internationale situatie.
Anderzijds schijnt de houding der Sov-
jetregeering te bevestigen, dat Sovjet-Rus-
land en het nationaal-socialistische Duitsch
land samenwerken, om ook den Balkan in
invloedssferen te verdeelen. Duitschland,
dat den eersten keer het spel te Ankara
verloren had, trachtte door bemiddeling
van Moskou den toestand te zijnen gunste
te doen verkeeren. Dat is, dank zij Turkije,
mislukt.
Van Duitsche zijde tracht men het even
eens voor te stellen, alsof nog niets ver
loren is. Het „Hamburger Fremdenblatt"
zegt o.a.:
„Ankara heeft dikwijls genoeg verklaard,
dat de oriënteering naar Londen niet tegen
Duitschland gericht moet zijn. Wanneer de
Engelsch-Turksehe accoorden de strategi
sche verbinding tusschen de Westersche
mogendheden en de Sovjet-Unie moesten
vormen, wanneer zij van Turkije de uit-
valspoort van het Westen tegen den Zuid
oostelijken vleugel van Duitschland moes
ten maken, dan is het nu duidelijk, dat de
wijziging in de Duitsch-Russische betrek
kingen ook een terugkeer van Ankara tot
zijn oude ongestoorde betrekkingen met
Moskou tot gevolg moet hebben."
Maar dit kan de Duitsche nederlaag in
deze kwestie niet verdoezelen.
Dit geeft Engelsehen correspondenten
aanleiding om het voor te stellen alsof von
Ribbentrop's positie sterk ondermijnd ls.
Zoo zegt de .Daily Telegraph":
Het meest interessante punt is, dat Tur
kije vrij blijft om de Zwarte Zee open te
stellen voor de Engelsch-Fransche vloot.
Dit beteekent in de practijk, dat de ver
zending van voorraden naar Duitschland
over de Zwarte Zee niet onder alle omstan
digheden zal ontkomen aan de Engelsch-
Fransche blokkade. Het schijnt, dat in
Een verklaring, welke is gepubliceerd
door drie leden van de subcommis
sie voor oorlog van de Indische Congres
partij, Nehroe, Abulkalam en Azad, levert
commentaar op de verklaring van den on
derkoning, waarin wordt verklaard, dat de
regeering na den oorlog volkomen bereid
zal zijn overleg te plegen over het ontwer
pen van wijzigingen in het federale sche
ma, en waarin melding wordt gemaakt van
de instelling van een consultatief orgaan,
dat beoogt banden te leggen tusschen de
openbare meening en de oorlogsvoering.
Dc drie leden van de Congrespartij
zeggen, dat de verklaring van den on-
plaats de wensch van alle gemeenschappen,
dat de bedreiging, die een schaduw werpt
over Europa en een groot deel der wereld,
verwijderd wordt; in de tweede plaats de
wenseh zich te uiten, welke op politiek ter
rein vorm heeft gekregen in zelfbestuur op
democratischen grondslag.
Zetland herinnerde er aan, dat naar
het standpunt der Britsche regeering
het eindpunt van de Indische ontwikke
ling de dominion-status zal zijn. Hij
zeide: „Van dat doel zijn wij nooit afge
weken en willen wij niet afwijken".
Voor het uitbreken van den oorlog heeft
de congrespartij, de grootste politieke partij
in Indië, geprotesteerd tegen het zenden van
troepen uit Indië naar Aden en Singapore.
Een bedreiging voor de veiligheid van Indië,
derkoning in het geheel geen rekening zoowel uit het Oosten als uit het Westen kori
houdt met de werkelijkheid.
„Indien dit het definitieve antwoord
is van de Britsche regeering, dan be
staat geen gemeenschap tusschen beide
volken en gaan onze paden volkomen
uiteen. Uit de verklaring van den on
derkoning blijkt duidelijk, dat het
doel van den oorlog is het bewaren en
handhaven van de Britsche imperiale
financieele structuur in Indië en el
ders.
Ghandi heeft gezegd, dat de verklaring
van den onderkoning diep teleurstellend ls.
Berlijn op von Sen?rop sS heviger Bntchè' r^z
critiek wordt uitgeoefend op grond van de 1B"_t?ch? ,re?eenn?
concessies, die hij den sovjets in de Balti-
sche landen heeft gedaan. Hij moest der
halve in Moskou uiteenzetten, dat Iedere
Russisch-Turksche overeenkomst langs de
lijnen, die vastgesteld zijn door Rusland,
n.l„ dat de U.S.S.R. nooit af zou stappen
van haar neutraliteit in den tegenwoordl-
gen oorlog en bovendien, dat zij zou sa
menwerken met Turkije voor de bescher
ming van de Balkanstaten, een doodelljke
slag zou zijn voor de Russlsch-Duitsche be
trekkingen.
De afsluiting van de Engelsch-Ruissische
handelsovereenkomst is ook slecht ontvan
gen in Duitsche kringen, waar men thans
inziet hoezeer von Ribbentrop gefaald heeft
In militaire en vlootkrlngen wordt de
critiek op von Ribbentrop en zijn wouldbe
„Macchiavellistische" diplomatie steeds
openlijker,
Doch men hechte nog niet te veel waarde
aan zulke bespiegelingen.
Italië blijft zwijgzaam, doch ziet onge
twijfeld den gang van zaken niet met leed
wezen. Zijn positie op den Balkan wint er
door.
Het Italiaansche persbureau Stefani
meldt nog:
Het blijkt, dat Bastianini geen plan of
memorandum van dep Duce naar Londen
heeft meegenomen betrekking hebbende op
de huidige gebeurtenissen.
De Sovjet-regeerlng heeft, naar het En-
geische Reuterbureau aan Radio Roma ont
leent, Paaslkivi, den leider van de Flnsche
delegatie, dringend naar Moskou terugge
roepen.
Eerder verluidde uit Helsinki, dat de
Finsehe delegatie pas Maandag naar Mos
kou zou gaan.
Een telegram uit Helsinki in de „Neue
Zuercher Zeltung" meldt, dat niemand
meer er aan twijfelt, dat Rusland van Fin
land eischt een nauwen. contractueelen
band door een bijstandspact, hetgeen zou
neerkomen op een losmaken van Finland
van de Scandinavische landen. Politieke
kringen, zoo voegt dit telegram hieraan
toe, toonen er zich bezorgd over, dat het
binnenrukken der Russische troepen in
Estland bij wijze van spreken met gesloten
deuren geschiedt, aangezien alle verbindin
gen met Tallinn afgesneden zijn. De Fin
sehe regeering gaat voort met het nemen
van defensiemaatregelen en met de ver
plichte evacuatie van Helsinki, welke stad
des nachts geheel verduisterd is; tevens
worden de ministeries verplaatst.
De Noorsche minister van landsverdedi
ging. Monsen, heeft aan de pers medege-
dien de Duitsche diplomatie zich wel in i deeld, dat Noorwegen onlangs de voorzorgs
deze zaak gemengd heeft.
De „Temps" meent, dat Turkije uit be
zorgdheid voor zijn eigen veiligheid en ook
omdat het loyaal zijn internationale ac
coorden wil nakomen, zijn vrijheid van be-
maatregelen in het Noorden heeft ver
sterkt; de troepen van land- en zeemacht,
welke daar zijn gelegerd tot het beveiligen
van de neutraliteit, hebben versterking ge
kregen.
geweigerd had een verklaring af te leggen.
De lange uiteenzetting van den on
derkoning bewijst alleen, dat de oude
politiek van verdeelen en heerschen
ral blijven bestaan. Voor zoover ik zie,
zal het Congres hieraan niet deel
nemen.
Noch kan Indië, dat de opvattingen
van het Congres huldigt, deelgenoot
zijn van Engeland, in zijn strijd tegen
Hitier.
De verklaring van den onderkoning
toont duidelijk, dat voor Indië geen
democratie kan bestaan, zoolang En
geland het kan verhinderen.
VERKLARING IN HET HOOGERHUIS.
In het Britsche Hoogerhuis heeft Lord
Zetland een verklaring over den toestand
In Britsch-Indië afgelegd. Er zijn, zoo zeide
hij, twee hoofdfactoren: In de eerste
op dat oogenbiik niet uitgesloten worden
geacht en het was van belang, dat de Ooste
lijke en de Westelijke toegang behoorlijk
verdedigd waren. Een openbare bespreking
van dergelijke maatregelen is niet mogelijk,
doch de plannen der regeering werden ter
kennis van de voornaamste partijleiders
gebracht.
Bij het uitbreken van den oorlog was het
overheerschende gevoel bij het Indische volk
in het geheele land een heftig protest tegen
den aanslag van de nationaal-socialistische
regeering op het fatsoen van het beschaafde
bestaan.
Zetland zeide, dat het consultatieve or
gaan, waarover in de verklaring van den
onderkoning ls gesproken, door den onder
koning zal worden gekozen uit aanbevelin
gen van verschillende politieke partijen en
belangen.
Lord Snell zeide, dat alles afhankelijk zou
zijn van de wijze, waarop het orgaan zou
worden benoemd. De verklaring van Zetland
beteekent eenige vooruitgang, doch er blijft
ruimte voor verdere vorderingen.
Het ls de tragedie van ons bestuur in
Indië geweest, aldus zeide Lord Sankes, dat
wij altijd vijf minuten te laat zijn geweest.
Toen wij de wet op de regeering van Indië
in 1935 aannamen, geloofde lk, dat de kwes
tie weer voor twintig Jaar geregeld zou zijn.
In de eerstvolgende twaalf of achttien
maanden zal een volgende stap gedaan moe
ten worden, omdat wij. zoodra de oorlog ge
ëindigd zal zijn, gereed moeten zijn om onze
beloften gestand te doen. Ik hoop, dat aan
het einde van den oorlog Indië den volledl-
gen dominion-status zal krijgen.
GIFT VAN RAJA VAN SERAWAK.
Raja Brook van Serawak, heeft de regee
ring een millioen dollars aangeboden „voor
de groote zaak waarvoor het Britsche rijk
thans ln oorlog is".
De minister heeft zijn dank betuigd.
DE R.K. HUISHOUD- EN INDUSTRIE
SCHOOL TE WASSENAAR.
Officieele opening van het nieuwe gebouw.
In tegenwoordigheid van B. en W. en tal
van geestelijken en genoodigden heeft ml
nister Bolkestein gistermiddag het nieuwe
gebouw van de R.K Huishoud- en Industrie
De Directeur
Geneeskundigen
yan den Gemeentelijken
en Gezondheidsdienst en
GEEN DUIKBOOTEN VAN OORLOG
VOERENDEN TOEGELATEN.
Een besluit van president Roosevelt om in
het belang van den vrede duikbooten van
oorlogvoerende landen te verbieden Amerl-
kaansche havens en wateren binnen te va
ren. zegt o.m.:
„Het zal onwettig zijn voor duikbooten van
Frankrijk, Duitschland. Polen, Groot-Brit-
tannlë, Britsch-Indië. Australië, Canada,
Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika om in havens
of wateren der Vereenigde Staten binnen te
varen, met uitzondering van Panama en uit
gezonderd de duikbooten van oorlogvoeren
de landen, welke door force majeure ge
dwongen zouder zijn er binnen te varen. In
dat geval moeten zij aan de oppervlakte
varen met heel den toren en den boven
bouw boven water, en met de vlag van het
oorlogvoerende land, waartoe zij behooren,
in top."
VIER MILLIARD VOOR DEFENSIE.
De New-York Sun schrijft, dat de regee
ring het Congres in de volgende zitting
waarschijnlijk zal vragen toe te stemmen in
defensie-uitgaven tot een bedrag van bijna
vier milliard dollar. Onder goedkeuring van
Roosevelt, aldus het blad. werken leger en
vloot thans de grootste defenslebegrooting
in vredestijd uit.. Het wapeningsschema zou
steunen op de plannen voor verdediging
van hel Westelijk halfrond, waarbij speciale
aandaent zou worden geschonken aan het
leger en zijn uitrusting. Het belangrijkste
onderdoe, iri een verdedigingsplan voor het
Westelijk halfrond acht men een vloot van
„suner bombardementsvliegtuigen, die
groote en sneller zouden zijn en een groo
teren actie-radius zouden hebben dan de
„vliegende forten". Men spreekt over vijf
honderd van dergelijke toestellen.
BESTELLEN ENGELAND EN FRANKRIJK
VLIEGTUIGEN
De regeeringen van Groot-Brittannië en
Frankrijk zijn bereid aanvullende bestellin
gen te plaatsen voor 5750 Amerikaansóhe
militaire vliegtuigen indien en wanneer het
congres het wapenembargo intrekt, aldus
verklaart men in gezaghebbende kringen
te New York. De totale kosten zouden on
geveer 350 millioen dollar bedragen. Indien
het embargo niet zou worden opgeheven,
aldus zegt men, zal Groot Brittannië de
Amerikaansche fabrieken uitnoodigen doch
terondernemingen in Canada te vestigen.
Het verluidt, dat de Britsche luchtvaart
missie, die zich thans in Canada bevindt,
gemachtigd is een overeenkomst te sluiten
in de Vereenigde Staten voor 3000 vliegtui
gen, hierbij inbegrepen verkenners, een-
motorige jagers en tweemotorige bombar-
deurs.
De Fransche missie te Washington is ge
machtigd 2750 vliegtuigen te koopen:
jacht- en verkenningsvliegtuigen en twee
motorige bommenwerpers.
In dit verband is het verleden week door
den raad van leger en vloot genomen be
sluit. dat iedere uitvoer van vliegtuigen
bezien zal worden zonder rekening te hou
den met den ouderdom van het type vlieg
tuigen van belang, daar tot nu toe geen
enkel type binnen het jaar na de aflevering
der eerste toestellen kon worden uitgevoerd.
De spanning, die sinds verscheiden maan
den te Koelangsoe de internationale con
cessie van Amoy heerschte. is, naar het
agentschap Domei bericht, gisteravond be
ëindigd, doordat tusschen den Japanschen
consul-generaal en den Britschen voorzitter
van het gemeentebestuur van Koelangsoe
een overeenkomst is gesloten. Als gevolg van
dit accoord ls het verkeer tusschen Koelang
soe en het vasteland weer hervat.
Een ander gevolg van het accoord is, dat
de Japansche en buitenlandsohe mariniers,
die zich sinds den zomer op het eiland be
vonden, thans vertrekken.
Het accoord bepaalt, dat er eenige maat
regelen genomen zullen worden om de antl-
Japansche activiteit in de Internationale
concessie te onderdrukken. Voorts zal het
gemeentebestuur van de concessie gereor
ganiseerd worden en zullen Japansche en
buitenlandsohe politie-afdeelingen samen
werken ter bestrijding van de anti-Japan-
sche actie.
Men zal zich herinneren, dat het incident
van Koelangsoe ontstaan is op 5 Mei j.l. toen
op Koeloengsoe de voorzitter van de Chi-
neesche Kamer van Koophandel te Amoy
door anti-Japansche elementen vermoord
was en de Japanners bepaalde politiemaat
regelen elschten.
ADVISEERENDE RAAD VOOR BRITSCHE
INDUSTRIE.
Een Britsche nationale advlseerende raad
zal worden opgericht, welke de vraagstuk
ken van de regeering en de Industrie in oor
logstijd zal behandelen.
De raad zal bestaan uit vijftien leden van
de vakvereenigingen en vijftien vertegen
woordigers van de werkgevers.
De minister van arbeid zal optreden als
voorzitter.
de Directeur van het Distributiekantoor
melden ons;
Aangezien zich reeds dadelijk na het be
kend worden der distributie-regeling voor
suiker een aantal personen tot den Genees
kundigen Dienst wendde om extra-ver
strekking, hebben wij eens nagegaan hoe de
verhoudingen op dit gebied zijn.
Na veelzijdig onderzoek ls gebleken, dat
de hoeveelheid van 1 pond per persoon voor
14 dagen, in de meeste gezinnen wat min
der is dan gewoonlijk wordt gebruikt. Men
zal zich daarin moeten schikken; de distri
butie is er juist omdat schaarschte bestaat
of schaarschte dreigt.
Degenen, die zich voor extra-suiker aan
melden omdat zij kinderen met de flesch
voeden, zij medegedeeld, dat dit geen reden
is om extra suiker te verstrekken, behalve
waar het kinderen van 7 tot 10 maanden be
treft, die in hun melk en pap wat meer noo-
dlg hebben. Een kind van zeven en een
halve maand, heeft volgens de geldende we
tenschappelijke voorschriften 532 gram per
2 weken noodig.
Voor personen, die op dieet zijn, zal
nauwkeurig, ln overleg met den huisarts,
worden nagegaan of extra-verstrekking
noodig is.
Zij moeten zich persoonlijk (of een van
de huisgenooteni melden op de spreekuren
van den Geneeskundigen Dienst, Mare 13a.
Maandag en Donderdag, te 2 uren.
Briefjes van huisartsen alleen inhouden
de een verzoek om suiker te verstrekken
kunnen niet worden behandeld, wel dieet-
voorschriften met nauwkeurige vermelding
van de diagnose.
Voor gezonden, die gewend zijn pap te ge
bruiken, zij gewezen op de mogelijkheid om
suiker door stroop te vervangen.
De Directeur van het Distributiekantoor
P. ROOSENBURG.
De Directeur van den Gem. Geneesk.
en Gez. Dienst
1422 Dr. M. A. HORST
SABOTAGE IN DUITSCHE VLIEGTUIG
FABRIEKEN?
Het Fransche Havasbureau meldt:
Een in Engeland aangekomen reiziger
heeft medegedeeld, dat een ln België wer
kende Duitscher onlangs een brief heeft
ontvangen, waarin wordt gezegd, dat twee
groote vliegtuigfabrieken door geheimzin
nige branden zijn vernield. Men gelooft, dat
sabotage in het spel is. Het verloren gaan
van deze fabrieken zou groote ongerustheid
bij de Duitschers hebben veroorzaakt.
I geopend
Een uitvoerig inleidend woord werd ge
sproken door pastoor Wiemers, speciaal ter
begroeting van den minister, den burge
meester, mej. Michiels, inspectrice van het
Nijverheidsonderwijs en pastoor Tholenaar,
waarbij hij uiting gaf aan de blijdschap en
dankbaarheid van het schoolbestuur.
Nadat het gebouw was ingezegend door
pastoor Tholenaar werd het woord gevoerd
door den minister, die er op wees, dat het
voor de St. Agnesvereeniging ter plaatse een
heuglijke dag was, nu zij het nieuwe gebouw
in gebruik kon nemen. Zich verder even
verdiepend in de geschiedenis der school
zeide spr., dat zij zich in de tachtig jaren
van haar bestaan ontwikkelde van een een
voudige naaischool tot de instelling zooals
deze thans bestaat. Hij wenschte het be
stuur. de directrice het personeel en de ge
meente geluk met het nieuwe gebouw, dat
ons als het ware toeroept, dat wij ook, neen
juist ln deze zorgvolle tijden, den geestelij
ken en economlschen opbouw van ons volk
niet mogen vergeten.
Spr. waardeert het nijverheidsonderwijs,
om een bijzondere reden. Tegen allerlei on
derwijs richten zich de bezwaren van een
te ver doorgevoerd intellectualisme, dat na-
deelig werkt op de vorming van het karakter
en gemoed. Ten aanzien van het nijver
heidsonderwijs vallen deze bezwaren weg.
Het nijverheidsonderwijs voor meisjes als
voorbereiding van de gezinstaak heeft thans
meer dan ooit zich van zijn zegenrijke taak
bewust te zijn. Spr. betwijfelt niet, dat de
ouders en meisjes van Wassenaar het groote
nut van dit onderwijs zullen Inzien en de
idealen van hen, die met het nijverheids
onderwijs belast zijn, verwezenlijkt zullen
worden.
Burgemeester van Wijnbergen merkte op,
dat de aanwezigheid van den minister tot
dank stemt, maar ook tot nadenken over de
hooge taak der school. Spr. wilde ln het
bijzonder dank brengen aan Zuster Fidelia,
die vele jaren lang de stuwkracht ln de
school was. De school biedt nog plaats voor
een aantal meisjes, wat eenerzijds verheu
gend is, terwijl aan den anderen kant moet
worden betreurd, dat de ouders hun dochters
niet méér gelegenheid geven om voordeel op
te doen voor haar geheele leven. Zij moeten
zich daarvan wel rekenschap geven. Spr
zeide te hopen, dat het nieuwe gebouw zal
zijn een centraal punt voor het nijverheids
onderwijs. dat het onwekkend woord van
den minister zal doordringen in de gemeente
tot heil van Wassenaar en van het vader
land
Nadat pastoor Wiemers het woord had ge
voerd en op verzoek van pastoor Tholenaar
ter eere van den voorzitter het Io Vivat was
gezongen, werd het gebouw bezirbtled. Al
gemeen was men vol lof over de degellike en
keurige inrichting.
HOOFD CHR. SCHIPPERSSCHOOL
AANGEHOUDEN.
Op verzoek van den commissaris van
politie te Sneek is te Rotterdam aangehou
den het hoofd der christelijke sebvpners-
school te Sneek. als verdacht van verduis
tering en valschheid in geschrifte.
Verdachte was in Rotterdam ln militai
ren dienst en wordt naar Sneek overge
bracht om ter beschikking van de Justitie
te worden gesteld.
2—1
