De reactie
op Chamberlain's rede
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vriüdaa 13 October 1939
De strijd in het
Westen
Overzicht
Radiorede van Zaleski
In Frankrijk
Chamberlain's neen
In Engeland
In Amerika
Verspreide berichten
Algemeene indruk: afwijzing van Hitler's aanbod
Engelsche persstemmen
Roode Leger is reeds met de geleidelijke
ontruiming begonnen. Plaatselijke corpsen
zorgen voor de orde handhaving. Reeds heb
ben zich verscheidene Lithauers naar de
nieuwe grens begeven om hun bloedverwan
ten te ontmoeten.
duitsch-russische besprekingen.
Radio-Moskou heeft gistermiddag bekend
gemaakt, dat de besprekingen tusschen de
Duitsche oeconomische missie en de desbe
treffende Sovjet-Russische autoriteiten 10
en 11 October zijn voortgezet. Reeds is over
eenstemming bereikt over een reeks van
vraagstukken.
Gisteren hebben de leden van de Duitsche
missie een bezoek gebracht aan de land-
bouw-tentoonstelling te Moskou.
in wit rusland.
Het Russische bureau Tass meldt uit
Minsk:
De voorzitter van den raad van volks
commissarissen van de Sovjet-republiek
Wit-Rusland heeft een bezoek gebracht aan
het voormalige Poolsche deel van Wit-Rus
land. Na zijn terugkeer deelde hij mede dat
overal in dit gebied de grond wordt ver
deeld tusschen de boeren. Ook krijgen de
boeren, die geen koeien of paarden hadden,
deze dieren uit de bezittingen van de groot
grondbezitters.
De Sovjet-republiek Wit-Rusland heeft de
landgenooten over de grens materialen en
cultureelen steun gezonden. Sanitaire af-
deelingen zijn gezonden om de bevolking-
medische hulp te verleenen en maatregelen
zijn genomen om de scholen normaal te la
ten functionneeren en het analphabetisme
uit te roeien. Ook het spoorwegverkeer is
weer normaal.
De sovjetautoriteiten zetten hun enque-
tes betreffende de bewoners voort en doen
huiszoekingen, teneinde over te gaan tot
een herverdeeling van goederen, met name
van levensmiddelen en kleeding.
Ieder, die vier kleedingsstukken bezit, is
verplicht er twee van aan de gemeente te
geven, die ze dan weer verdeelt onder de
armen. Alleen zij echter, die verklaren com
munist te zijn, hebben recht op deze uit-
deeling van kleeding en levensmiddelen.
FRANSCHE BERICHTEN.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Hier en daar werden hinderlagen gelegd
en patrouilles uitgezonden. Activiteit van
onze voorhoede-elementen, vooral in het
gebied ten Zuiden van Saarbrücken.
Het legerbericht van hedenmorgen zegt:
Een kalme nacht aan het geheele front.
In de streek van Warndt werden vijande
lijke patrouilles afgëslagen.
Parijs geeft daarop volgenden commen
taar
De Fransche troepen, die Zuidelijk van
Saarbrücken opereeren en die het bosch
van Warndt tot een stevig steunpunt heb
ben gemaakt, vinden den toegang tot Saar
brücken versperd door een van de stevigste
en grootste verdedigingswerken van de
Siegfriedlinie een fort, op een heuvel van
500 meter, den Winterberg, 4 kilometer van
de grens.
Het Duitsche legerbericht zegt:
In het Westen optreden van de verken
ners en van de artillerie, evenals de vorige
dagen.
De Franschen hebben gisteren de vaste
Rijnbruggen bij Wintersdorf. Breisach en
Neuenburg in de lucht laten springen.
De nieuwe Poolsche minister van buiten-
landsche zaken, Zaleski, heeft te Londen
een radioredevoering uitgesproken, waarin
hij o.m. zeide:
..Ik ben naar Frankrijk gekomen, waar ik
zelf den ontembaren geest heb waargeno
men van de Fransche natie, Als vertegen
woordiger van Polen, het land, dat het eerst
In den strijd trad voor het groote bondge
nootschap van onze drie volken, kwam ik
diep onder den indruk van de vastbesloten
heid van onze bondgenöoten Groot-Brittan-
nië en Frankrijk om dezen strijd voort te
zetten, welke offers dat ook moge meebren
gen en hoe lang het ook moge duren."
Voortgaande zeide Zaleski: „ik heb rap
porten ontvangen uit de hoofdsteden in
Noord en Zuidoost Europa: zij maken ge
wag van pogingen die in het werk zijn ge
steld om haar ervan te overtuigen, dat na
den val van Polen de zaak der vrijheid in
Europa verloren is. Ik stel er prijs op tot
die hoofdsteden te zeggen: ik heb de oor
logsorganismen van Groot-Brittannië en
Frankrijk aan het werk gezien. Polen zet
eveneens de worsteling voort, trouw aan
zijn historische traditie. Een nieuw Poolsch
leger wordt op Franschen bodem gevormd.
De eenheden der kleine, maar dappere
Poolsche vloot zijn in actie aan de zijde van
de Britsche vloot.
Tweehonderd jaar geleden streden de
Polen in alle veldslagen, overal waar naties
de wapens opnamen tegen verdrukking,
wreedheid en tyrannie. Zij streden ter ver
dediging van de vrijheid van den mensche-
lijken geest en de waardigheid van den
mensch, benevens alle idealen, die de dier
baarste waarden vormen van onze Christe
lijke beschaving. Vandaag strijden de Polen
opnieuw voor dezelfde zaak der vrijheid der
naties. Het is een strijd tegen iedere poging
om te overheerschen door kracht en geweld.
Zij strijden, bezield door een vurig vertrou
wen in de waarde van hun offer. Zij zijn
er van overtuigd, dat hun lijden onder de
tyrannie van de aanvallers de prijs is, dien
Polen betaalt voor de gemeenschappelijke
overwinning."
DE LUCHTMACHT.
Nadat de minister voor de luchtvaart Guy
la Chambre eergisteren voor de commissie
voor de luchtvaart van den Senaat had ge
sproken. heeft hij gisteren voor de commis
sie uit de Kamer een uiteenzetting gegeven
van de maatregelen ter versnelling van de
productie van vliegtuigen en ter opleiding
van vliegers. Ondanks alle moeilijkheden
overtreft de productiesnelheid van toestel
len de verwachtingen.
De minister wees cp de samenwerking tus
schen de Duitsche luchtmacht met de ge
pantserde divisies in Polen. De vliegtuigen
opereerden ongeveer tien kilometer voor
Chamberlain's rede heeft geen verras
singen gebracht. Deze was geheel in de
iijn, die verwacht mocht worden. Hitler's
zijdelingsche aanbod is als onvoldoende
terzijde geschoven! Het korte gedeelte,
dat wij gisteren in een deel van onze op
laag nog konden vermelden, gaf daarom
trent reeds voldoende zekerheid.
Hoofdoorzaak voor het niet verder pra
ten in de gegeven omstandigheden is ech
ter wel, dat aan het woord der huidige
Duitsche regeering niet meer wordt ge
loofd. Men wil daden zien maar hoe
deze ooit door Hitier gesteld kunnen wor
den
Naast herstel van Polen is thans offi
cieel ook herstel van Tsjecho-Slowakije
geplaatst en de oppositie bracht zelfs Oos
tenrijk in het geding!
Chamberlain heeft ongetwijfeld tot uit
drukking gebracht, hetgeen leeft in vrijwel
het gansche Engelsche volk en juist daar
om staat hij zoo bij uitstek sterk.
Vóór Chamberlain zijn verklaringen in
het Lagerhuis aflegde, heeft Lloyd George
in een vergadering van den „raad van actie
voor vrede en wederopbouw" gesproken.
Hij zeide te hopen, dat de deur zou wor
den opengelaten. „Er kunnen zich al
dus Lloyd George nieuwe kwesties voor
doen en wij wenschen niet tot haastige
besluiten te komen. De toestand is daar
voor te ernstig. Millioenen menschenle-
vens kunnen verloren gaan, groote ellende
en verschrikkingen, gevolgen, welke men
niet onder oogen durft te zien, kunnen
daaruit voorkomen."
Hij verklaarde over zijn rede in het La
gerhuis met niemand overleg te hebben
gepleegd en daarvoor dus alleen de ver
antwoordelijkheid te dragen. Hij had vele
brieven ontvangen, doch deed geen mede-
deeling over den toon dezer brieven.
Heeft Chamberlain de deur in het slot
geworpen? Ja en neen. Neen, wanneer
men aanneemt, dat een ander Duitsch
land een vredesaanbod zal kunnen doen,
ja. als men op het Hitler-Duitschland let.
Zoo schijnt, gezien de eerste reacties in
Duitschland, Berlijn het ook op te vatten.
Zal dus nu in het Westen de groote actie
losbarsten?
Minister-president Chamberlain za!
zich morgenavond nog tot het Brit
sche volk richten in een radio-toe
spraak, waarin hij de laatste ontwik
keling van den internationalen toe
stand zal behandelen.
Het zal vermoedelijk hetzelfde geluid
zijn, dat te beluisteren zal zijn.
Opmerkelijk in Chamberlain's rede is
nog dat over sovjet-Rusland vrijwel met
geen woord is gerept. Blijkbaar wil Lon
den voor en aleer het op de Russische
kwestie ingaat, eerst volledige zekerheid
hebben over de houding der sovjets, die
'hans inderdaad in menig opzicht nog
duister is.
In de randstaten hebben de Russen
thans geheel hun zin doorgezet, gelijk be
kend. hoe zal het met Finland gaan, waar
mede de besprekingen gisteren geopend
zijn? Het is nog onbekend, welke eischen
de sovjets stellen. Gaan zij te ver, m.a.w.
bedreigen zij de Finsche souvereiniteit.
dan zal Finland verzet bieden, hoe hope
loos de situatie ook zou zijn tegen den
Russischen kolos. Scandinavië en de Ver-
eenigde Staten zijn voor Finland ln de
bres gesprongen. Zal het kunnen baten?
Dat Zweden zich ernstig ongerust gaat
voelen, laat zich denken!
Het Fransche Havas-bureau geeft een
zeer alarmeerend bericht, n.l. zou Lithauen
gesteund door de Sovjet-Unie, de onmid
dellijke terugkeer eischen van Memel. Zoo
als men weet, werd Memel in het voor
jaar door Lithauen aan Duitschland afge
staan onder bedreiging met geweld.
Doch men zal goed doen nog niet te veel
waarde te hechten aan dit bericht, waar
van totdusver geen bevestiging is ingeko
men.
Hetzelfde bureau meldt voorts nog:
Het schijnt, dat Sovjet-Rusland voorne
mens is zich, na regeling van de kwesties
met Finland, te gaan bezighouden met
Bessarabië. Ter gelegenheid van den vijf
tienden verjaardag van de autonome re
publiek Moldavië, behoorende tot de
Oekraine, schrijft de Russische pers over
,.de bevrijding van de rasgenooten" in
Wit-Rusland. Voorts stelt zij de welvaart
van de bevolking van Russisch Moldavië
tegenover het lijden van hen, die aan de
overzijde van de Dnjestr wonen, d.w.z. de
bevolking van Bessarabië.
Uit Boekarest verneemt het Engelsche
Reuterbureau, dat de Roemeensche troe
pen, die krachtens de overeenkomst van
vorige week met Hongarije van de Hon-
gaarsche grens worden teruggetrokken,
naar Bessarabië worden gezonden
Maar ook in dit geval zij men uiterst
voorzichtig!
Italië handhaaft volledig zijn houding
j van neutraliteit. De gang van zaken ver
andert daaraan niets, zoo wordt gezegd.
Dat de nieuwe gezant te Londen, Bastiani-
ni, voorstellen zoii meebrengen over een
conferentie, wordt beslist te Rome gede
menteerd en berichten, die naar men zegt,
uit Berlijn afkomstig zijn en volgens welke
binnenkort overleg tusschen Duitschland,
Rusland en Italië gepleegd zou worden,
vinden evenmin geloof.
In gezaghebbende kringen zegt men, dat
er tusschen Rusland en Italië geen ver
drag bestaat, dat in overleg voorziet, naar
het. voorbeeld van de verdragen tusschen
Italië en Duitschland en tusschen Rusland
er. Duitschland.
Een gedachtenwisseling met de sovjet
unie zou waarschijnlijk alleen langs den
gewonen diplom a tieken weg gevoerd wor
den.
In de Vereenigde Staten schijnt de
Duitsche campagne voor bemiddeling nog
niet te zijn gestaakt.
Het feit, dat het Duitsche denkbeeld
gisteravond werd uitgesproken door Otto
Dietrich, den perschef der nationaal-
socialisten, in plaats van door de vroegere
indirecte methode van commentaar in de
gecontroleerde pers, heeft echter maar
weinig indruk gemaakt in officieele krin
gen te Washington.
Er is reden te gelooven, dat zelfs indien
Duitschland dergelijke voorstellen langs
formeele diplomatieke kanalen zou voor
dragen, aanvullende .-^tappen noodlg zou
den zijn. aleer de Vereenigde Staten1 een
bemiddeling op zich zouden nemen.
Vermoed wordt, dat de Vereenigde Sta
ten eerst de Britsche en Fransche regee
ringen op eigen gelegenheid zouden pol
sen aleer zij de rol van vredesstichter zou
den aanvaarden.
deze divies uit, terwijl zij verder den aan
voer van de Poolsche troepen desorganiseer
den en de vijandelijke vliegvelden bombar
deerden om zoo de Poolsche luchtstrijd
krachten te vernietigen.
De Duitsche luchtmacht heeft gedurende
dezen veldtocht betrekkelijk hooge verlie
zen geleden, welke echter niet meer dan
acht .pet. hebben bedragen van het groote
aantal gebruikte toestellen.
Verder besprak de minister het program
ma voor de fabricage van de Fransche
vliegtuigen en de aankoopen van materieel
in het buitenland, waarna hij een overzicht
gaf van de operaties in de lucht gedurende
de eerste vijf weken van den oorlog, hetwelk
een zeer bemoedigenden indruk maakte. De
commissie sloot zich aan bij de hulde, welke
Guy la Chambre aan de Fransche lucht
macht bracht en hechtte haar volledige
goedkeuring aan de politiek van den mi
nister.
DE ZIJDE-INDUSTRIE MOET WORDËN
OPGEVOERD.
In de algemeene vergadering van de cen
trale zijdecommissie te Lyon is een reeks
maatregelen vastgesteld, welke genomen
moeten worden om zoo spoedig mogelijk de
productie van de zijde-industrie op te voe
ren, vooral ten behoeve van de landsverde
diging, n.l. voor het vervaardigen van pa-
rachuten, ballon-omhulsels e.d. De productie
van 1939 moet in 1940 verdubbeld worden.
In verband hiermede zal verlof worden
verleend aan gespecialiseerde landarbei
ders. die in militairen dienst zijn en zullen
aan kweekers op verzoek kosteloos moerbei-
planten worden verstrekt.
DUFF COOPER NAAR AMERIKA
VERTROKKEN.
Het Fransche Havasbureau meldt uit
Londen, dat Duff Cooper, de vroegere eer
ste lord van de admiraliteit, gisteren naar
Amerika is vertrokken, waar hij een serie
lezingen zal houden over internationale
vraagstukken De datum van zijn terugkeer
is niet bekend.
MAATREGELEN TEGEN OORLOGSWINST.
Nu de tekst is bekend gemaakt van de
Engelsche wet op de goederenprijzen, wor
den tevens de regeeringsvoorstellen onthuld
die ten doel hebben het maken van oorlogs
winst tegen te gaan. Het voornaamste oog
merk van de wet is, er voor te zorgen, dat
de prijs van goederen, welke tqt het levens
onderhoud behooren. niet meer stijgt, dan
gerechtvaardigd wordt door de verhoogde
kosten ingevolge den oorlog. Elkeen, die zich
schuldig maakt aan oorlogswinst, kan ver
oordeeld worden tot een gevangenisstraf
van maximum twee jaar of een boete van
maximum 500 pond, of beide. Bij een derde
overtreding kan men van den handel wor
den uitgesloten. De wet is niet van toepas
sing op de prijzen van levensmiddelen, welke
op andere wijze gecontroleerd worden en
evenmin op exportgoederen.
De toegestane prijs zal gebaseerd worden
op den prijs van 1 Augustus 1939, plus een
redelijke stijging wegens de verhoogde
kosten.
DE AMERIKAANSCHE FEDERATIE VAN
DEN ARBEID GAAT OOK RUSSISCHE
PRODUCTEN BOYCOTTEN.
I De jaarvergadering van de Amerikaan-
sche federatie van den arbeid heeft een
resolutie aangenomen, waarin zij opnieuw
haar standpunt vastlegt, strekkende tot
boycot van alle Duitsche producten. De
resolutie bepaalt eveneens, dat Russische
goederen moeten worden geboycot, evenals
die van alle andere landen, die zich aan
den kant der totalitaire landen zouden
plaatsen tegen de democratische landen.
De resolutie verzet zioh tegen ieder „voor
barig" bemiddelingsaanbod" van den kant
der Vereenigde Staten in het Europeesche
conflict.
William Green is voor de 16de maal als
voorzitter herkozen.
SPIONNAGE TE GENT.
De politie heeft te Gent twee verdachte
personen gearresteerd, die foto's maakten
van de havenwerken en schepen in de
haven Zij werden ter beschikking gesteld
van den militairen rechter van instructie
en na verhoord te zijn, opgesloten in de
gevangenis van Gent.
Een van de beide arrestanten is een fo
tograaf uit Gent en de ander is een Duitseh
journalist, afkomstig uit Berlijn, die een
geldig paspoort had.
De fototoestellen zijn in beslag genomen
en zullen door deskundigen onderzocht
worden
Verder zijn nog twee andere verdachte
personen gearresteerd en ter beschikking
van de militaire politie gesteld.
DE UITWISSELING VAN GEWONDEN.
Op het oogenblik wordt te Luxemburg
de mogelijkheid van een uitwisseling van
zwaar gewonden, die verpleegd worden door
de zorgen van het „nationale werk tot bij
stand van zwaar gewonden", bestudeerd.
De regeering van Luxemburg heeft stap
pen dienaangaande gedaan bij de regee
ringen van de oorlogvoerende landen en
men verwacht, dat binnenkort een over
komst tot stand zal komen.
DE RECRUTEERING IN PALESTINA.
De „Times" meldt uit Jeruzalem:
De aanmelding voor den dienst, die hier
onlangs begonnen is. heeft uitmuntende
resultaten gehad Het aantal vriiwilligers.
dat zich heeft oogegeven, is veel grooter
dan de regeering kan gebruiken. De recru-
teering is voorloopig tot tweeduizend man
beperkt. De verlangde leeftijden zijn tus
schen de 20 en 25 Jaar, met uitzondering
van hen, die geschoold zijn voor speciaal
militair werk. Voor hen is de leeftijdsgrens
40 jaar. De vrijwilligers moeten bereid zijn
te dienen in alle garnizoenen en op alle
oorlogsterreinen, waar de Britsche strijd
krachten opereeren, voor den duur van den
oorlog. De aanwerving en de opleiding in
Palestina hebben ten doel kaderpersoneel
te kweeken en het voortreffelijke werk, dat
de bewoners van Palestina hebben gedaan
bij de vervulling van politiediensten onder
Britsche officieren, wettigt de hoop. dat
zij als onderofficieren zeer nuttig zullen zijn
SPLITSING VAN VOLKSCOMMISSARIAAT
VOOR BRANDSTOFVOORZIENING.
Het presidium van den oppersten sovjet
heeft besloten het volkscommissariaat voor
de brandstof voorziening te splitsen in twee
commissariaten: dat voor de steenkolen-
industrie en dat voor de petroleumindustrie.
Vassili VakroetS'jef Is benoemd tot volks
commissaris voor de steenkolenlndustrie en
Lazarus Kaganowitsj tot volkscommissaris
voor de petroleumindustrie.
VERTREK VAN DUITSCHERS
UIT ZUID-SLAVIË.
Het „Deutsche Volksblatt" schrijft, dat
een uitwisseling der Duitsche bevolking in
Zuid-Slavië wordt overwogen voor de Duit
sche „eilanden", die zich niet zullen kun
nen handhaven. Waar zulk een uitwisse
ling onmogelijk is, zal den Dultschers ver
zocht worden, aldus het blad, hun grond en
bezittingen te verkoopen tegen vrije de
viezen, die him zullen worden uitgekeerd
bij aankomst in Duitschland. Hitler's uit
eindelijk doel is het, zoo zegt men. betere
grenzen te vestigen, waardoor de oorzaak
voor twisten wordt weggenomen. De over
wogen maatregelen zouden betrekking
hebben op 600.000 Duitschers. voor het
meerendeel rijke boeren en handwerkslie
den, wier familie sedert eeuwen in Zuid-
Slavië heeft gewoond.
Van officieuze Duitsche zijde wordt
gemeld
De indruk, dien de redevoering van
Chamberlain in de politieke kringen te
Berlijn gewekt heeft, is ondubbelzinnig
deze, dat de Engelsche premier gewei
gerd heeft om van de door den Fuehrer
in de laatste Rijksdagrede geboden kans
voor de definitieve pacificatie van
Europa gebruik te maken en dat Enge
land den oorlog eenvoudig zocht en op
nieuw zoekt, geheel onverschillig wat
Duitschland zegt of aanbiedt.
Chamberlain heeft zich, zoo zegt men, om
den Engelschen vernietingswil jegens het
Duitsche volk niet nog openlijker te moeten
uitspreken, alleen maar weer bewogen in
uitdrukkingen, die afgestemd zijn op een
propagandistisch beïnvloeden van de we-
reldmeening, hij is echter iedere concrete
en nauwkeurige behandeling van de proble
men, die een oplossing eischen, uit den weg
gegaan. Hij heeft zich daarmede opnieuw
geuit in den vorm, dien de verklaringen der
Engelsche staatslieden ten opzichte van de
Europeesche vredesproblemen steeds plach
ten te karakteriseeren.
Vooral is het kenmerkend, zoo zegt men
verder, dat Chamberlain de zeer duidelijke
en uitvoerbare programpunten van den
Duitschen Fuehrer deels geheel gepasseerd
heeft, deels behandeld heeft met een opper
vlakkigheid, die in een waarlijk verbijsteren
de tegenstelling staat tot de verantwoorde
lijkheid, die Engeland thans'*Öraagt, tegen
over het lot niet alleen van de volkeren der
oorlogvoerenden, maar ook van de neutra
len. Het feit, dat Duitschland iedere nood
zakelijke revisie allereerst heeft trachten te
bereiken langs den weg van onderhandelin
gen en dat deze Duitsche voornemens uit
sluitend gestrand zijn op de weigering van
de Westelijke mogendheden om Duitschland
op dezen weg te volgen, heeft Chamberlain
getracht terzijde te schuiven met de oude
verklaring, dat Engeland geen afstand kan
doen van den eisch tot oplossing van inter
nationale conflicten door bespreking.
Op hetzelfde niveau van het bewust heen-
loopen over de ware feiten, zoo zegt men
verder, ligt ook de agitatorische fraze van
Chamberlain van het beweerde niet nako
men van aangegane verplichtingen door
Duitschland, een fraze, waarbij de leider der
Engelsche regeering zich er volledig van be
wust is, dat de Engelsche regeering alles
heeft gedaan om het vertrouwen van
Duitschland in de oprechtheid van de Brit
sche politiek te ondermijnen.
Ook de op zichzelf reeds vage verklaring
van Chamberlain, dat Engeland den grond
slag zoekt voor een beter internationaal
systeem, heeft volgens de heerschende over
tuiging, geen waarde. Dit blijkt o.a. reeds
hieruit, dat Chamberlain tegélijk mededeel
de, dat de Engelsche regeering de reorgani
satie van Midden-Europa niet kon erkennen,
ofschoon het verloop der dingen bewezen
heeft, dat een werkeliik ernstig gemeende
reorganisatie zich na de Engelsche inmen
ging in de Poolsche kwestie niet anders kon
voltrekken dan zooals dit gebeurd is. Ook de
constateering van Chamberlain, dat Enge
land vastbesloten is een werkelijken en ge-
regelden vrede tot stand te brengen, kan
slechts aanspraak maken op rhetorische be-
teekenis, daar Chamberlain achterwege ge
laten heeft een standpunt te bepalen, ten
aanzien van de door den Fuehrer uitgesoro-
ken grondgedachten van een dergelijken
vrede, zooals ontwapening, afschaffing van
het wapengebruik tegen de burgerbevolking,
terugkeer tot ongehinderde economische
uitwisseling, oplossing van de valutaproble
men enz.
Onder deze omstandigheden is het
volkomen duidelijk, naar politieke krin
gen te Berlijn verklaren, dat die passa
ges van de rede van Chamberlain, die
naar buiten den indruk moesten wek
ken, alsof Engeland nog een deurspleet
open liet, alleen beoordeeld moeten wor
den als een behoefte om tijd te winnen.
Zeer kenmerkend vindt men hier voor het
standpunt der verantwoordelijke kringen in
Engeland ook het feit, dat de Engelsche
omroep de rede van Chamberlain, kennis
dragende van den toestand, reeds van te
voren in een bijzonder negatieve redactie
heeft doorgegeven.
Men trekt de conclusie, dat Engeland
dus de door den Fuehrer aangeboden
vredeshand geweigerd heeft.
De Deutsche Diplomatisch-politische Kor-
respondenz schrijft:
De Britsche eerste minister heeft den
goeden wil, dien het Duitsche volk bij
monde van zijn Fuehrer heeft getoond te
genover het Engelsche en het Fransche
volk als zwakheid uitgelegd. Nadat de
Fuehrer uit waarachtig Europeesch ver
antwoordelijkheidsbesef, na de zegevie
rende beëindiging van den Poolschen veld
tocht steeds weer met geduld de Duitsche
bereidheid tot vrede heeft uitgesproken,
heeft de Engelsche minister-president zich
aangematigd van zijn kant Duitschland en
de wereld een antwoord te geven, dat zijn
toppunt bereikt in schaamtelooze beleedi-
gingen van het Duitsche volk evenals van
zijn leiding.
Dezelfde Engelsche politiek, die het met
de garandeering van Polen zoo ver ge
bracht had, dat provocatie op provocatie
geschiedde, en de oorspronkelijk als coali
tieoorlog bedachte strijd tegen het Duit
sche volk eindelijk losbrak heeft zich thans
aldus onthuld, dat zij niet wil afzien van
den gelukkig ontketenden oorlog.
Om deze reden wordt al het voorbije
vergeten of verdraaid. Tsjecho-Slowakije en
Polen, staatsvormen, welker doel was
Duitschland te kwetsen en nadeel toe te
brengen, zijn voor Chamberlain de slacht
offers van een agressie. Polen is voor En
geland klaarblijkelijk daarom de „aange
vallene" omdat het aan het einde van zijn
provocaties het verdiende lot onderging.
En in plaats van die duizenden gedeeltelijk
reeds voor den aanvang der vijandelijk
heden weerloos afgeslachte Duitsche man
nen en vrouwen te herdenken en voor hun
lot medegevoel, maar voor de daders af
schuw te hebben, stelt Chamberlain het
thans als een „misdaad" voor, wanneer
Poolsche vestingen werden beschoten en
Poolsche franc-tireurs hun gerechte straf
kregen. Chamberlain bekent, dat de En
gelsche politiek er ook niet van wil afzien
om in het Oosten en in het hart van
Duitschland haarden van onrust tegen
Duitschland te laten bestaan. Het past
haar niet, dat thans het Tsjechische volk
in Bohemen en Moravië zijn vreedzamen
arbeid kan verrichten. Dit is alleen dan
interessant, wanneer Engeland zich van
dit volk weer als continentaal hulpvolk kan
bedienen. Ook in de toekomstige vorming
van het Poolsche land wil het Britsche
imperalisme om dezelfde reden nog steeds
een beslissend woordje meespreken. Om
dit alles veilig te stellen, wenscht Cham
berlain „garanties tegen den Duitschen
woordbfeuk", zonder zich erom te bekom
meren, dat Engeland 21 jaar geleden toen
het het Duitsche volk eveneens thans
een „eerlijken vrede" beloofde, op de sma-
delijkste wijze zijn woord brak.
Het Duitsche volk heeft eerlijk den wensch
gehad op goeden voet met Engeland te
komen, ja in vriendschap ermede te kun
nen leven op den grondslag, dat ieder in
zijn ressort ongestoord door den ander
kan arbeiden. Engeland gunt het Duitsche
volk niet een behoorlijk lot. Vol afgunst
streeft het ernaar het Duitsche rijk te sma
den en het dan te vernietigen. Het is nog
niet zoo lang geleden, dat het Duitsche
volk niet zou weten, wat het van zijn tegen
stander^ in het Westen moet verwach
ten. Het xieeft uit deze ervaring geleerd en
kent den weg, dien het thans moet gaan
om de doelstellingen van zijn vijanden te
schande te maken".
„Engeland en het geheele Britsche rijk
zullen het nadrukkelijke ondubbelzinnige
antwoord toejuichen op de z.g. vredesvoor
stellen van Hitier, dat Chamberlain giste
ren heeft gegeven in een redevoering, die
de gelegenheid en de beste tradities van
Britsch staatsman waardig was" aldus
schrijft de Daily Telegraph, welk blad ver
volgt
„Chamberlain heeft nooit met grooter
effect of met meer volledig afdwingen van
de sympathie van zijn toehoorders gespro
ken. Hij sprak met de ware stem van de
Britsche natie, hij vertolkte getrouwelijk
haar geest en hart en de wereld, zoowel de
vijandelijke als de neutrale, weet thans uit
den mond van den premier, welk standpunt
Engeland inneemt en waarvoor het van plan
is tot het einde toe te strijden. Wanneer
sommigen gevraagd hebben om een uiteen
zetting van onze oorlogsdoelstellingen aan
de wereld, hebben zij thans een bevredigt d
antwoord. Die doelstellingen zijn, te bew'J-
zen dat de weg van den aanvaller hard is
en dat er geen schikking kan zijn met een
succesvollen aanval om een onbehaaglljken
wapenstilstand te koopen. Deze doelstellin
gen gaan uit naar het verzekeren van een
werkelijken geregelden vrede en naar het
wegnemen van het voortdurend aanwezige
gevoel van onveiligheid en vrees, waarmede
Hilters opeenvolgende agressies de rust van
Europa overschaduwden, ZIJ gaan er naar
uit, het bestaan weer dragelijk te maken
inderdaad voor de kleine naties, maar ook
voor de geheele beschaafde wereld, wier
rust thans teniet ls gedaan door de Duit
sche bedreiging, zooals de provincies van
het oude Rome door de voortdurende inval
len der barbaarsehe horden. Er ls geen volk
in Europa, dat niet naar vrede verlangt
maar ongelukkigerwijze is er geen weg naar
een vrede, die waarde heeft, behalve de
strijd.
Het hoogste resultaat van het Hltlerlsme
2-
