C0UP0HS
Finsch—Russische besprekingen
begonnen
Het Leidsche garnizoen defileert
VRIJDAG 13 OCTOBER 1939
No. 24403
Vereenigde Staten en Scandinavië
werken voor Finland
Chamberlain's afwijzing van
Hitler's aanbiedingen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
SOsfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BI)
Zweden blijft neutraal
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
De randstaten
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noorderndsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 Rjnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.»
Gisteren zijn te Moskou de bespre
kingen begonnen tusschen den volks
commissaris voor buitenlandsche za
ken, Molotof, en den vertegenwoordi
ger van de Finsche regeering, Paasikivi
Aan de besprekingen werd deelgenomen
door Stalin, Potemkin en den gezant van
de Sovjet-Unie in Finland, Derevyansky,
aan Russische zijde en door de deskundi
gen Paasonen en Nykopp en den Finschen
gezant te Moskou. Vrjokoskinen, aan Fin
sche zijde. Deze besprekingen duurden meer
dan een uur.
Even tevoren heeft Steinhardt, de Ame-
rikaansche ambassadeur, een bezoek aan
het Kreml gebracht en een conferentie met
Molotof gehad, waarbij de betrekkingen
tusschen de Sovjet-Unie en Finland be
sproken zijn.
Ook uit Washington wordt verno
men, dat de regeering der Vereenigde
Staten stappen heeft gedaan om tegen
over de Sovjet-regeering uiting te ge
ven aan de „ernstige verwachting", dat
er niets zal geschieden, dat „een na-
deeligcn invloed" op de vreedzame be
trekkingen tusschen Rusland en Fin
land zou kunnen hebben. Aan Reuter
werd verklaard, dat de Amerkaansche
stap geheel los staat van een initiatief
der Scandinavische landen.
De gezanten van Denemarken, Noor
wegen en Zweden te Moskou, hebben
n.l. blijkens een mededeeling van het
Deensche mnisterie van buitenlandsche
zaken aan het Duitsch Nieuws-bureau
in overeenstemming met hun regee
ringen ieder voor zich aan de regee
ring der Sovjet-Unie een verklaring
overhandigd. In deze verklaring heet
het, dat alle Noordsche regeeringen de
onderhandelingen tusschen de Sovjet-
Unie en Finland zorgvuldig volgen en
wenschen, dat deze onderhandelingen
de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen de Sovjet-Unie en Finland
zullen bevestigen.
Men verneemt verder, dat de Duit-
sche regeering den Finschen gezant
te Berlijn een antwoord heeft over
handigd, waarin wordt gezegd, dat de
regeering der Sovjet-Unie de grenzen
van 1914 rechtmatig op kan eischen.
Dit is hetzelfde antwoord, dat aan de
regeering van Estland werd overhan
digd, in verband met de Russische
eischen.
Terwijl de Finnen hopen, dat een over
eenstemming tot stand zal komen in de
onderhandelingen met Moskou vooral, waar
Paasikivi een goede bekende is te Moskou
en zijn ontvangst zeer hartelijk is geweest,
gaan zij voort zich voor een noodgeval voor
te bereiden. Vele particuliere auto's zijn ge
vorderd, voorraden benzine en olie zijn
vervoerd naar landelijke districten en de
helft van het personeel van particuliere
zaken is gerecruteerd voor staatsdienst. De
inhoud van musea en bibliotheken wordt
naar veilige plaateen gebracht, terwijl van
de zolders het brandbare materiaal wordt
weggehaald. Rijen menschen stonden ge
duldig te wachten bij de spaarbanken en
reisbureaux en men koopt goud en zilver
voor bankbiljetten.
Reizigers uit Rusland verklaren, dat
groote aantallen gemechaniseerde Russi
sche troepen verzameld zijn bij de grens
en dat de Finsche dorpen bij de grens wor
den ontruimd.
Ook de evacuatie van Helsinki is geëin
digd, niettegenstaande de moeilijkheden.
120.000 menschen hebben de stad verlaten
en geen enkel kind bevindt zich meer in de
stad. Alle scholen hebben de deuren ge
sloten, nadat de kinderen het volkslied
hadden gezongen.
De wegen, die naar het platteland voe
ren, zijn vol voertuigen, waaronder zeer
ouderwetsche wagens en auto's. Het ver
keer op de spoorwegen is zoo gestremd, dat
men drie en een half uur noodig heeft om
dertig kilometer af te leggen. De stations
zij» vol, doch overal heerscht discipline,
de wagons worden niet bestormd en de
menschen weten hun zenuwen te bedwin
gen. Dikwijls weerklinkt het volkslied of
een psalm, verder hult de menigte zich in
stilzwijgen.
Schepen en vliegtuigen hebben ten be
hoeve van de evacuatie een dubbele dienst
regeling moeten voeren.
De regeering heeft de havens van Hel
sinki, Borgo, Viborg en Kotka gesloten, Fin
sche schepen moeten zich naar Abo begeven
De bruggen worden door soldaten bewaakt
en zijn meestal ondermijnd.
Teneinde incidenten te vermijden wap
peren op het stadion, waar de Olympische
spelen gehouden zouden worden nog slechts
de vlaggen van de Scandinavische landen.
In een radioredevoering voor de Scandi
navische landen, welke rede oorspronkelijk
ook naar Amerika zou worden uitgezonden
via een Duitsch station, dat echter op het
laatste oogenblik weigerde, onder motief,
dat het volgens de oorlogsregelingen ver
boden zou zijn, heeft de Finsche minister
van buitenlandsche zaken o.m. het volgende
verklaard: Het Finsche volk, dat in zoo vele
opzichten dezelfde democratische doelstel
lingen en beginselen heeft aanvaard aLs de
Vereenigde Staten, neemt met oprechte
dankbaarheid kennis van het begrip en de
belangstelling, die het van den kant van
Amerika krijgt. De Europeesohe toestand
heeft naties zooals Finland gedwongen voor
zorgsmaatregelen te nemen tot behoud van
eigen veiligheid en van de integriteit der
nationale onafhankelijkheid en neutraliteit.
Deze maatregelen zijn niet gericht tegen
eenige andere natie en ofschoon zij nood
zakelijkerwijze een ernstigen vorm aanne
men. beteekenen zij niet. dat Finland zijn
wil tot vrede heeft laten varen.
In een korte toespraak voor de Zweedsche
radio heeft de Finsche minister-president
Cajander verklaard, dat de eenheid van
den Finschen staat niet het resultaat van
den wereldoorlog is, daar de Finsche gren
zen sinds eeuwen onveranderd zijn en geen
enkel vreemd element in de natie werd op
genomen.
De voordeelen. welke een staat zich zou
verwerven, door Finland te onderwerpen,
zouden niet gelijk staan aan de nadeelen,
welke zouden voortvloeien uit een vernieti
ging van de Finsche integriteit. Het geheele
Finsche volk is eensgezind. Finland, dat
niemand bedreigt, heeft slechte voor eigen
veiligheid maatregelen genomen. Het hoopt
in vrede te kunnen leven. Wij willen de
goede nabuurschap niet verstoren, doch wil
len op onze hoede zijn.
Een verordening is uitgevaardigd, waarbij
uitstel van betaling wordt ingevoerd voor
alle personen, die onder de wapenen geroe
pen zijn. Het moratorium betreft ook belas
tingen, voor zoover zij het bedrag van 8000
Finsche mark niet te boven gaan en geldt
voorloopig tot Juli 1940. In dezen tijd kan
geen beslag gelegd worden op de goederen
van hen, die opgeroepen zijn.
M O R G E N
MAANDAG
dinsdag
en woensdag
Duidelijk heeft de Britsche premier in zijn Lagerhuis-rede verklaard, dat
Engeland geen voorstellen kan aannemen, die uitgaan van de erkenning van
veroveringen. De premier zeide, geen waarde te hechten aan toezeggingen van
de tegenwoordige Duitsche regeering. Hij wees in dit verband op vroegere be
loften van Duitschland en op de plotselinge koerszwenkingen wat betreft de
inlijving van niet-Duitsche volksgroepen en de verhouding tot de Sovjet-Unie.
Engeland wil Duitschland niet uitsluiten van de dit land toekomende plaats
In Europa, doch de Britsche regeering verlangt een echten en hecht gefundeerden
vrede, geen wapenstilstand. Daarvoor vormt het tegenwoordige bewind in
Duitschland een hinderpaal. Chamberlain heeft tenslotte de vraag gesteld, door
welke daden de Duitsche regeering voornemens is de wereld er van te overtuigen,
dat het uit is met haar agressie en dat het haar beloften zal nakomen. Engeland
moet daden zien, alvorens het den oorlog staakt.
1126
(Ingez. Med.)
KLACHT OVER DE GEVOLGEN DER
BLOKKADE.
De Zweedsche minister-president Hans-
son heeft een rede uitgesproken, waarin
hij o.m. zeide: „Zweden is vastbesloten
den weg der strikte neutraliteit verder
te volgen. Ik heb nog de overtuiging,
dat Zweden dank zij deze houding kan
vermijden te worden meegesleept in een
oorlogsconflict. De neutrale landen heb
ben echter reeds in het begin van den
oorlog de hardheid der omstandigheden
te voelen gekregen, waaronder zij
tegenwoordig moeten leven.
Wij dachten, dat wij zonder al te groote
moeilijkheden onze handelsbetrekkingen
met het buitenland in stand konden hou
den. Het was niet alleen een verwachting,
waarop wij afgingen, maar wij hadden ook
van den kant der oorlogvoerenden de ver
zekering gekregen, dat zij onze rechten zou
den eerbiedigen. De oorlogvoerenden had
den zelfs uitdrukking gegeven aan den
wensch om met ons normale handelsbetrek
kingen in stand te houden.
Echter is niet alleen ons recht om dezen
goederenruil met de oorlogvoerenden voor
waren, die niet als contrabande beschouwd
worden, voort te zetten, geschonden, maar
zelffc onze handel met andere neutrale lan
den is gestoord.
Deze stand van zaken heeft ons ge
dwongen bij de betrokken regeeringen
te protesteeren en deze maatregel is
tot onze voldoening niet zonder succes
gebleven.
In tusschen hebben al deze incidenten ons
niet alleen verliezen gebracht, zij hebben
Foto van Vliet
BINNENLAND.
Inauguratie van den Leidschen hoogleeraar
dr. W. van Iterson (Stadsnieuws, 2e
Blad).
Belangwekkende publicatie op het gebied
van het kanker-vraagstuk (Stadsnieuws
2e Blad).
Hoe de „Binnendijk" is vergaan (4e Blad).
De winterdienst der Spoorwegen (3e Blad).
Een proefproces inzake prijsopdrijving
(Rechtzaken, 3e Blad).
Oorlogsopnamen weer in het filmjournaal
toegelaten (Laatste Berichten, le BI.'».
Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 en 3
van het 2de Blad.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Geringe affaire - Gedrukte locale
markt - Amerikanen beter - Nederland-
sche beleggingen zwakker.
BUITENLAND.
Chamberlain zegt neen op Hitler's aanbod
(3e en le Blad).
De reacties op Chamberlain's rede (le BI.)
Finland begint te Moskou de besprekingen.
Het blijft zich op alles voorbereiden
(le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Hier en daar mist. Overigens
halfbewolkt tot betrokken met
plaatselijk eenigen regen. Weinig
verandering in temperatuur. Ma
tige, aan de kust tijdelijke, krach
tige, meest Zuidwestelijke wind.
STORMWAARSCHUWINGS-
DIENST.
Geseind hedenmorgen te 9.50 uur
aan alle posten:
„WEEST OP UW HOEDE".
Teneinde het contact tusschen de militairen en de burgerij te bevorderen hebben hedenmorgen op het Rapenburg voor het Ge
meentehuis de alhier gelegerde troepen gedefileerd voor een aantal burgerlijke en militaire autoriteiten. Onder de eersten bevon
den zich de burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de gemeente-secretaris, mr. dr. C. E. van Strijen, de wethouders
J. J. van Stralen en M. G. Verwey, de rector-magnificus. prof. dr. F. Muller en de voorzitters der 3 October Vereeniging en de Ver.
„Koninginnedag", de heeren W. van der Laan en ir. P. C. Lindenbergh. Het militaire muziekkorps, dat sedert zijn vorig optreden
weer aanzienlijk is versterkt eu ook nu weer een voorlreffelijken indruk maakte, luisterde deze plechtigheid op.
ons ook herinnerd aan de gevaren, die in
geval een van verscherping van het con
flict voor ons zouden kunnen opdoemen.
Er kan slechte worden bevestigd, dat de
neutrale landen, afzonderlijk of gemeen
schappelijk, waakzaam moeten zijn om hun
rechten en levensbelangen te beschermen".
Zweden gereed voor de verdediging.
In een rede te Goeteborg heeft de minis
ter van landsverdediging. Skoeld, gezegd,
dat ook Zweden zich bereid moet houden
den vrede en de vrijheid te verdedigen. Het
is hiertoe in staat door zijn goede leger, dat
in korten tijd kan worden gemobiliseerd en
zijn vloot, welke in vergelijking met de
overige Oostzee vloten sterker is dan in 1914
en welke besohikt over een groot aantal
moderne duikbooten en torpedojagers.
In Estland is een nieuwe regeering ge
vormd in den geest als gisteren werd aan
gekondigd.
Op grond van het Russisch-Lithausch ver
drag heeft Lithauen niet alleen de stad Wil
na (in het Lithausch Vilnius gekregen doch
het gebied van Wilna, waartoe behoorende
57 kleine steden, verscheidene honderden
dorpen, 350 km. spoorweg en bijna 1100
vierk. km. boschgrond.
Het presidium van de Opperste Sovjet
heeft het Russisch-Lithausch verdrag gera
tificeerd. Men verwacht, dat het parlement
van Lithauen morgen tot ratificatie zal
overgaan. De oorkonden zullen Maandag
worden uitgewisseld. Dinsdag zullen de Li-
thausche troepen Wilna binnentrekken. Het
