Een regeling voor klein
(zaken)verlof
80ste Jaargang
DONDERDAG 12 OCTOBER 1939
No. 24402
Finland blijft zich verzetten tegen
te ver gaande Sovjet-eischen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Ten hoogste 5 pCt. van de sterkte mag met verlof
Van het front blijft het nieuws schaarsch
De regeling met
Lithauen
Estland
Suikerdistributie
ingaande Maandag
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Polen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zyn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden eo gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden t. 2.3S
per week f.O.l#
Franco per post t. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.89 pet 3 mnd.»
Bij legerorder is den militairen comman
danten mededeeling gedaan van een mi-
nisterieele beschikking betreffende de rege
ling van het klein (zaken)verlof. Aan deze
beschikking ontleenen wij:
Met uitzondering van personeel, dat
nog geen eerste oefening heeft volbracht
gedurende een tijdvak, als genoemd in
art. 30, lid 1, van de dienstplichtwet, kan
zoolang de omstandigheden zulks ge-
doogen, naar onderstaande regelen
klein (zaken) verlof worden verleend
aan verlofspersoneel van de Koninklijke
landmacht, naar rede van ten hoogste
5 pet. van de sterkte.
Studieverloven, verloven ten behoeve van
de weermachtsvoorziening, verloven in ver
band "«et scheepvaart en visscherij, verlo
ven wegens het aanvaarden of vervullen
van een betrekking buiten Europa, vallen
buiten deze regeling.
Verzoeken om toekenning van verlof,
moeten zijn gericht tot den minister van
defensie, doch mogen behoudens het be
paalde in de volgende alinea uitsluitend
worden ingediend bij den commandant van
het oorlogsondcrdeel (compagnie, eska
dron. batterij en overeenkomstig oorlogs
onderdeel), waarbij betrokkene in werke-
lijken dienst is.
Verzoeken van compagnies-, eskadrons-,
batterij- en overeenkomstige commandan
ten, alsmede van hoogere commandanten
enz. moeten worden Ingediend bij den
naast hoogeren chef, die het betreffende
verzoek overeenkomstig het bepaalde in
deze legerorder behandelt.
Verzoeken, ingediend door werkgevers en
anderen dan de betrokkene moeten door
laatstbedoelden voor „gezien en accoord"
worden geteekend.
In deze verzoeken mogen geen andere
aangelegenheden dan verlof worden be
handeld.
Alleen de verzoeken om verlof, welke
na het verschijnen van deze legerorder
zijn ingediend, worden in behandeling
genomen. Reeds vóór dat tijdstip inge
diende verzoeken zijn derhalve waarde
loos
Ten einde te bereiken, dat het verlof zoo
spoedig mogelijk kan worden verleend aan
degenen, die hieraan dringend behoefte
hebben, zenden de betrokken commandan
ten, in de periode gelegen tusschen den
datum van ontvangst van deze legerorder
en 20 dagen nadien, uitsluitend gegevens
in. betreffende verzoeken, welke naar hun
oordeel het meest dringend zijn. Hierbij
moet voor zooveel mogelijk rekening wor
den gehouden met het vermelde percentage.
De commandant van een oorlogsonderdeel,
die gegevens inzond, ontvangt de beslissing
van den minister van Defensie terug en
handelt overeenkomstig die beslissing.
Het personeel, dat ingevolge deze le
gerorder per kalendermaand acht of
meer dagen klein (zaken) verlof geniet,
heeft in die kalendermaand geen recht
op periodiek verlof.
Personeel, dat in het genot van klein
(zaken-) verlof van minder dan 30
achtereenvolgende dagen wordt gesteld,
levert voor zijn vertrek wapens, munitie
en gasmasker in. De overige tot de mo
bilisatie-uitrusting behoorende voor
werpen worden bij vertrek met klein
(zaken-) verlof medegenomen.
Personeel beneden den rang van
tweede-luitenant, dat bij wijze van hoo-
ge uitzondering in het genot van klein
(zaken-) verlof van 30 of meer achter
eenvolgende dagen wordt gesteld, wordt
op den dag vóór vertrek met klein (za
ken-) verlof gedirigeerd op het depot,
hetwelk is geformeerd uit het regiment,
korps enz. waartoe de betrokkene in
tijd van vrede behoort en waarbij hij in
registratie is.
De commandant van het depot, waarbij
een militair als vorenbedoeld aankomt,
draagt indien mogelijk zorg, dat op den dag
In Finsche kringen te Londen heeft men
tegenover den diplomatieken correspon
dent van het Engelsche Reuterbureau ver
klaard. dat Finland, hoewel het volkomen
bereid is. met Rusland te onderhandelen,
geen enkele inbreuk zal dulden op zijn
aloude politiek van neutraliteit en dat het
zich tegen iedere inbreuk zal verzetten.
In genoemde kringen wijst men er op.
dat de mogelijkheid bestaat, dat een modus
operandi wordt gevonden voor zekere poli
tieke kwesties, welke door de sovjets ter
sprake zouden kunnen worden gebracht,
indien zij geen inbreuk op de Finsche neu
traliteit noodzakelijk zouden maken.
Ten aanzien van de economische aan
gelegenheden, welk, naar men meent, even
eens door den Finschen gedelegeerde Paa-
sikivi zullen worden besproken, verluidt,
dat dergelijke onderhandelingen reeds ge
durende een maand door diplomatieke
ka alen te Moskou worden gevoerd.
Volgens berichten van Deensche corres
pondenten bereidt Finland zich op alle ge
beurlijkheden voor en zijn thans honderd
duizend man gemobiliseerd.
Verklaard wordt, dat de positie van Fin
land thans zeer verschilt van dien van
1918, daar Finland-thans veel vliegtuigen,
kanonnen, geweren en munitie heeft. De
Finnen richten versperringen op tegen
tanks.
De correspondent van „National Tidende"
meldt, dat gisteren 21 Russische vliegtui
gen buiten de territoriale wateren langs de
Finsche kust hebben gevlogen tusschen
Borga iop 30 K.M. van Helsinki) en Lovisa
(in de Finsche Golf).
Volgens verdere Deensche berichten zijn
tot gisteren bijna dertigduizend personen
uit Helsinki geëvacueerd. Er was geen
Paniekstemming en ook werd niet gehuild.
Den geheelen dag vertrekken treinen. Een
peensch journalist heeft vijfduizend wach
tenden geteld. Alle scholen te Helsinki en
wiborg zijn gesloten. Overal zijn zandzak
ken aangebracht.
Met ingang van heden gelden verscherpte
bepalingen voor het telegrafisch verkeer
biet het buitenland. Vreemdelingen moeten
zich bij het opgeven van telegrammen legi-
tlmeeren. Eventueel moet de gebruikte
code worden verklaard. De regeering heeft
een nieuw inlichtingenbureau opgericht,
met het doel plaatselijke autoriteiten en
bevolking op de hoogte te houden van de
regeeringsmaatregelen en het buitenland
voorlichting te verschaffen over de positie
van Finland en de Finsche neutraliteits
politiek. Behalve de scholen blijven met
ingang van heden ook de universiteiten en
de schouwburgen gesloten. In de steden
worden schuilplaatsen in gereedheid ge
bracht.
Het eerste schip met uit Finland geëva-
cueerden is te Stockholm aangekomen. Het
waren er vierhonderd, w.o. honderdvijftig
kinderen, door hun moeders vergezeld.
Men erkent over het algemeen de moge
lijkheid van onderhandelingen met Rus
land over de Hogland-eilanden in de Fin
sche Golf, waar men het bestaan van ge
gronde Russische belangen erkent. Anders
is het gesteld met de kwestie der Aalands-
eilanden; den aanleg van Russische forten
op deze eilanden beschouwt men als een
ondragelijke bedreiging voor de veiligheid
van Finland.
In regeeringskringen te Helsinki verluidt
dat de minister van buitenlandsche zaken
per radio een beroep op president Roose
velt zou doen indien den Finschen onder
handelaar te Moskou de eisch zou worden
gesteld van afstand doen der Aalands-
eilanden ten gunste van Rusland. Men is
in de Finsche hoofdstad overtuigd dat de
Ver. Staten nooit een aanslag op het grond
gebied zouden dulden van den eenlgen
staat ter wereld die zijn oorlogsschulden
aan de Unie tot den laatsten cent betaald
heeft.
Omgekeerd meldt Reuter uit Washington,
dat wanneer eenig land voor de Amerika
nen een nieuw „klein, dapper België" zou
kunnen vormen, het Finland is, dat in
Amerika zeer populair is vanwege zijn
prompte betaling van de oorlogsschulden
en zijn vooruitstrevende instellingen. Men
hoopt dat de Sovjet-Unie, indien zij prijs
stelt op den goeden dunk van Amerika, de
integriteit van Finland niet zal schenden.
Eenigerlei Russische actie, welke de gealli
eerden zou dwingen op te houden Rusland
als een welwillende neutrale te beschou
wen zou worden afgekeurd, daar men niet
gaarne zou zien. dat de geallieerden zoo
wel met Rusland als met Duitschland in
oorlog zouden zijn. Men meent dat Rusland
zelfbeheersching moet toonen, om te ver
hinderen, dat er een ernstiger tragedie In
treedt dan de huidige beperkte oorlog.
Van het Lk.iausch-Russische pact zijn
nog geen nadere bijzonderheden gepubli
ceerd. Het schijnt, dat Wilna slechts voor
den duur van den oorlog een Sovjet-Rus
sisch garnizoen moet houden.
Na de onderteekening van het pact is de
Lithausche delegatie te Moskou op het
Kremlin gebleven voor een souper, dat ge
volgd werd door een hartelijk onderhoud,
dat tot den ochtend duurde.
Gisteravond bood de Russische regeering
een banket aan. De gedelegeerden hebben
Moskou heden per vliegtuig verlaten en
zullen vanmiddag in Kaunas aankomen.
Het Engelsche Reuterbureau verneemt
nog, dat Russische garnizoenen zullen wor
den gelegd in Vilavisjkis, Kelme. Kaijia-
dorys en dat luchtbases zullen worden ge
vestigd te Radvilisjkis en Palange.
Het binnenrukken van de sovjet-Russi
sche troepen in Estland, om de garnizoenen
van de vloot- en luchtbases te betrekken, is
uitgesteld van Vrijdag tot Woensdag. Gis
teren zijn drie sovjet-Russische oorlogsbo
dems voor Tallinn aangekomen. Zij wissel
den vriendschappelijke saluutschoten met
de Estlandsche kustbatterijen en lieten het
anker vallen naast drie Duitsche schepen,
welke de te repatrieeren Duitschers aan
boord zullen nemen.
Gisteren Is nog een aanvullende Russisch
Estlandsche overeenkomst gepubliceerd
betreffende de plaatsing der sovjettroepen
op de eilanden Dagoe en Oesel benevens in
Baltiski met een kuststrook en in de stad
Aapsalu met een strook langs de Westkust.
Vliegvelden zullen worden aangelegd in
Kuusiku en Ketna op 38 mijl ten Zuiden
van Tallinn. De Russische troepen zullen
niet in Tallinn komen. Voor den aanleg der
bases zullen Estlandsche arbeiders en Est-
landsch materiaal gebruikt worden.
van aankomst een tot zijn depot behoorend
militair van gelijken rang en functie wordt
gedirigeerd op het oorlogsonderdeel, waar
van eerstbedoelde militair is aangekomen.
De daarvoor aangewezene wordt voorzien
van de mobilisatie-uitrusting van dengene,
die met klein verlof vertrekt, met uitzon
dering van de voorwerpen die met klein
verlof moeten worden meegenomen, zijnde
de voorwerpen als bepaald voor vertrek met
groot verlof.
Het in de twee voorgaande alinea's be
doelde personeel komt niet te behooren
tot het genoemde percentage van 5 pCt.
De commandanten van de oorlogson-
derdeelen verstrekken aan degenen, die met
klein (zaken)verlof vertrekken een verlof
pas. in welke o.m. is vermeld het aantal
dagen verlof en den datum van ingang,
zijnde de eerste verlofdag.
Degene, die in het genot van klein
(zaken)verlof wordt gesteld, geniet
over de dagen van dat verlof geen
jaarwedde, soldij, toelage, levensmidde
len, kostwinnersvergoeding enz., alles
voor zoover toepasselijk.
Zoowel voor de heen- als voor de
terugreis geschiedt het vervoer van en
naar de woonplaats van den betrokkene
voor rijksrekening.
De commandanten van de oorlogsonder-
deelen dragen zorg, dat dengene wien klein
(zaken)verlof wordt verleend vóór zijn ver
trek met nadruk wordt medegedeeld:
lste, dat hij zorg moet dragen, dat zijn
adres te allen tijde bij den commandant
van het oorlogsonderdeel, waarbij hij is in
gedeeld. bekend is,
2de. Dat hij verplicht is na ontvangst van
een oproeping tot terugkeer, dan wel wan
neer hem op andere wijze blijkt, dat het
klein (zaken)verlof is ingetrokken, onver
wijld naar zijn ooriogsonderdeel terug te
keeren.
De commandanten van de oorlogsonder-
deelen leggen voor ieder, wien klein (zaken)
verlof wordt verleend, een van een adres
voorziene briefkaart gereed.
Op de adreszijde- van elk van de brief
kaarten moet een strookje „spoedbestel
ling-expresse" zijn geplakt.
In geval van ontvangst van bericht van
intrekking van het klein (zaken)verlof ver
zenden de commandanten der oorlogson-
derdeelen de briefkaarten onverwijld.
Voorts vernemen wij. dat verzoeken voor
studieverloven, verloven in verband met
het aanvaarden of vervullen van een be
trekking buiten Europa en scheepvaart- en
visscherij-verloven. ook voortaan recht
streeks tot den minister van defensie moe
ten worden gericht.
Verloven ten behoeve van de weermachts
voorziening worden door den minister vast
gesteld buiten den betrokkene om.
Infcen krant, vol sombere berichten omtrent den internationalen politieken toestand
zal bovenstaand zonnig plaatje onzen lezers ongetwijfeld genoegen doen. Het is een
door Z. K. H. Prins Bernhard gemaakte Ioto van de Prinsesjes Beatrix en Irene.
Eén pond in de 14 dagen.
VERKOOP MOMENTEEL STOPGEZET.
De minister van Economische Zaken
deelt mede, dat met ingang van 16 Oc
tober a.s. als eerste artikel met de dis
tributie van suiker zal worden begon
nen. Van dien datum af zal men in
den winkel slechts suiker kunnen koo-
pen tegen inlevering van een nader
aan te wijzen bon der rijksdistributie
kaart. Het rantsoen, dat men op dien
bon, die geldig is van 16 October tot en
met 29 October, kan verkrijgen, bedraagt
Yi kg. suiker per persoon. De bon is het
geheele land door geldig; men kan dus
koopen in welke plaats en bij welken
winkelier men wil.
(Voor nadere bijzonderheden zie men
pagina 3 van het 3e Blad).
Meest matige, tijdelijk wellicht
krachtige Zuidelijke tot Zuidwes
telijke wind. Betrokken tot zwaar
bewolkt met enkele regenbuien.
Waarschijnlijk iets koeler.
BINNENLAND.
De Tweede Kamer over de Kabinetsfor
matie (3e Blad).
Spoedig zakenverlof voor gemobiliseerden
(Binnenland. 3de Blad).
Parijsche trein bij Dordrecht ontspoord;
één doode (Gemengd, 2e Blad).
Autobus bij Vlaardingen van den dijk
gestort; alle 14 inzittenden gewond
(Gemengd, 2e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Stille handel - Prijshoudende lokale
markt - Koninklijken en Rubberaf-
deeling vast - Amerikanen luier - Ne-
derlandsche beleggingen beter.
BUITENLAND.
Finland vastbesloten tot verzet tegen te
ver gaande eischen der sovjets
(le Blad).
Wat over het vredes-offensief wordt gezegd
(le Blad).
De Engelsche oorlogsautoriteiten over het
leger (3e Blad).
De Fransche generalissimus Gamelin
(3e Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
DE EVACUATIE DER DUITSCHERS.
Berichten uit Tallinn melden, dat de
Duitschers die de Baltische landen verla
ten, slechts gemachtigd zijn 15 kg. bagage
en 10 litas mee te nemen. Men raadt hun
aan, zeep en warme kleeren daaraan toe te
voegen welke in Duitschland ontbreken. Er
zullen kampementen georganiseerd worden
om hen op te nemen voor zij naar Polen
worden doorgezonden.
Er schijnen echter tusschen Duitschland
en Estland moeilijkheden te zijn gerezen,
zoodat nog geen schip is vertrokken.
Naar officieel wordt medegedeeld, zullen
met onmiddellijke inwerkingtreding alle in
het Letlandsche leger dienende „Volksdeut-
sche" ontslagen worden. Eveneens zullen
ontslagen worden alle „Volksdeutsche", die
zich nog in Letlandschen staats- of ge
meentedienst bevinden.
Voor de onderhandelingen met Duitsch
land over de kwestie der verplaatsing van
de Duitsche volksgroep uit Letland heeft
de regeering een bijzondere commissie ge
vormd. met aan het hoofd den minister
van justitie Apsitis.
In verband met de verhuizing der Duit
sche volksgroep uit Letland naar het Duit
sche lijk. trekken, volgens de bladen. 65.000
„Volksdeutsche" en 2500 „Reichsdeutsche
uit Letland.
DE GEMENGDE RUSSISCH—DUITSCHE
GRENSCOMMISSIE.
Het Russische Tass-bureau meldt:
De centrale gemengde sovjet-Russisch
Duitsche grenscommissie tot vaststelling
van een grens tusschen sovjet-Rusland en
Duitschland is samengesteld in overeen
stemming met het protocol, dat op 4 Octo
ber werd geteekend door Molotof en den
Duitschen ambassadeur te Moskou, graaf
von der Schulenburg. als supplement op
het DuitschRussisch vriendschaps- en
grensverdrag, dat op 28 September werd
gesloten.
Dinsdag is de centrale gemengde grens
commissie met haar werkzaamheden te
Moskou begonnen.
TOLEN BESCHULDIGD VAN GEBRUIK
VAN GIFGAS.
Er is een officieel Duitsch communiqué
uitgegeven, waarin de Polen worden be
schuldigd gifgas te hebben gebruikt. Bij
Jaslo werd mosterdgas gebezigd waardoor
2 soldaten terstond overleden, terwijl an
deren op sterven liggen. Een Zwitsersch
professor dr. R. Stachel uit Bazel, heeft dit
