Engeland handhaaft zijn
doelstellingen
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 4 October 1939
Derde Biad No. 24395
Chamberlain's wekelijksch
overzicht in het Britsche Lagerhuis
De
Bilderdijk
van de
en de ondergang
Pukkastan"
ncum
/TDKKIN
SOsie Jaargang
Debat
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Onrust en Zenuwachtigheid, gebruike
de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten. Buisje 75 ct,
men
Een avontuurlijke reis
In zijn wekelükschc verklaring ln het
Britsche Lagerhuis zeide minister-president
Chamberlain
„In de afgeloopen week hebben zich ge
beurtenissen van groot belang op interna
tionaal terrein voorgedaan. 26 September
bracht de Duitsche minister van bulten-
landsche zaken een bezoek aan Moskou en
den 28sten September werden de resultaten
van dit bezoek bekend gemaakt. Chamber
lain zeide vervolgens, dat dit resultaat drie
voudig was.
1. Een vierde verdeeling van Polen is be
proefd en een overeenkomst is ondertee
kend, waarbij de grens tusschen Rusland en
Duitschland is vastgesteld. De grenslijn,
waarop overeenstemming is bereikt, is be
langrijk meer ten gunste van Duitschland
dan de voorlooplge lijn van de militaire be
zetting, welke eerst was vastgesteld.
2. De regeeringen v. Duitschland en de Sov
jet-Unie hebben verklaard dat haar over
eenkomst de vraagstukken regelde, welke
voortkwamen uit de Ineenstorting van Po
len en een solide basis vormden voor een
duurzamen vrede in Oost-Europa. Volgens
hun meening zou het einde van den huldi
gen oorlog tusschen Duitschland, Engeland
en Frankrijk In het belang zijn van alle
mogendheden. Beide regeeringen, zoo ver
klaarden zij verder, zullen pogen dit doel
zoo spoedig mogelijk te bereiken. Chamber
lain maakte vervolgens melding van de ge
meenschappelijke verklaring inzake de ver
antwoordelijkheid van Engeland en Frank
rijk tot voortzetting van den oorlog en van
de „raadpleging" van Duitschland en de
Sovjet-Unie.
3. Een economische overeenkomst tus
schen Duitschland en de Sovjet-Unie is
voorzien, waarbij Rusland grondstoffen zal
leveren aan Duitschland en Duitschland in
dustrieproducten zal leveren over een lang
durige periode.
In sommige kringen heeft men gevraagd,
dat de Engelsche regeering haar houding
zou bepalen ten aanzien van deze ontwik
keling, doch ik zie hierin niets, wat dit land
er toe zou kunnen brengen, zijn houding,
welke het rechtvaardig acht, te wijzigen. De
Russisch-Duitsche overeenkomst heeft den
toestand in Polen gewijzigd, doch er volgt
geenszins uit, dat de overeenkomst zal lel
den tot een uiteindelijk voordeel van
Duitschland en nog veel minder, dat zij de
doelstellingen van de Britsche regeering zou
treffen.
Er is niets in de overeenkomst, dat
voor ons aanleiding zou kunnen zijn om
iets anders te doen dan wat wij nu
doen: al onze hulpbronnen mobilisee-
ren en de geheele macht van het Brit
sche Imperium in het werk stellen voor
een doeltreffend voortzetten van den
oorlog.
Chamberlain herinnerde vervolgens aan
de redenen, waarop Engeland ten strijde is
getrokken en aan de onmiddellijke oorzaak
van den oorlog. „Indien Polen al de directe
aanleiding was tot den oorlog, het was niet
de fundamenteele oorzaak. Deze oorzaak
was het overweldigende gevoel in dit land
en in Frankrijk van het ondraaglijke van
den stand van zaken waarin de landen van
Europa het hoofd moesten bieden aan het
alternatief hun vrijheid in de weegschaal te
stellen of hun krachten op geregelde tijden
te moblliseeren om deze vrijheid te verde
digen. De passage in de Duitsch-Russische
verklaring inzake het liquideeren van den
oorlog is duister, doch het schijnt een soort
voorstel tot vrede te combineeren met een
nauwelijks verholen bedreiging voor de ge
volgen, indien het voorstel zou worden ver
worpen.
Ik kan niet voorspellen van welken
aard een dergelijk voorstel zal zijn,
maar ik kan wel nu reeds zeggen, dat
geen bedreiging ooit dit land of Frank
rijk er toe zou kunnen brengen het doel
op te geven, waarvoor wij dezen strijd
hebben aanvaard".
Chamberlain zeide verder, dat de poging
om Engeland te belasten met de verant
woordelijkheid voor het voortzetten van
den oorlog, omdat het niet bereid is den
strijd op te geven voor het doel is bereikt
zooals de Duitsche propaganda doet, alleen
een nieuw onderdeel is van de Duitsche
oorlogstechniek.
De verantwoordelijkheid voor den oor
log blijft rusten op hen, die deze poli
tiek van achtereenvolgende aanvallen
hebben opgesteld en uitgevoerd. Dit kan
noch worden ontkend, noch worden ge-
excuseerd. Geen loutere verzekeringen
van de huidige Duitsche regeering
kunnen worden aanvaard. Daarvoor
heeft deze regeering in het verleden te
dikwijls bewezen, dat haar beloften
waardeloos zijn en gebroken worden,
wanneer het haar past. Indien derhalve
voorstellen worden gedaan, zullen wij
deze zeer zeker bestudeeren en wij
zullen ze toetsen In het licht van wat
Ik zoojuist heb gezegd. Niemand ver
langt den oorlog voort te zetten langer
dan noodzakelijk, doch de overgroote
meerderheid van de openbare meening
in dit land en ik ben er van overtuigd
ook in Frankrijk, is vastbesloten er voor
te zorgen dat deze heerschappij van ge
weld een einde zal nemen en dat het
woord, dat regeeringen eens hebben ge-
geven, altijd zal worden nagekomen.
Chamberlain gaf vervolgens een overzicht
van het oorlogsgebeuren. Na te hebben ge
sproken over den verderen vooruitgang der
Franschen aan het Westelijk front, zeide
Chamberlain, dat een groot Britsch leger
wordt overgebracht naar Frankrijk en zijn
plaats inneemt aan de zijde van den Fran
schen bondgenoot. We hebben redenen om
trotsch te zijn over de doeltreffendheid,
waarmede deze beweging wordt uitgevoerd.
De Britsche luchtmacht ln Frankrijk maakt
verkenningsvluchten zoowel overdag als des
nachts en er zijn luchtgevechten gevoerd
tusschen onze toestellen en die van den
vijand. De vliegtuigen van de marine hebben
ln de afgeloopen week hun strijd tegen de
onderzeeërs voortgezet en verdere patrouil
les uitgevoerd. Van het heldere maanlicht
werd gebruik gemaakt om ook gedurende
den nacht het zoeken naar dulkbooten
voort te zetten. Een aantal dulkbooten werd
gezien en aangevallen.
Ter zee heeft de strijd tegen de dulk
booten met onverminderde kracht voort
gang gehad. Het vertrouwen, dat spr. eer
der heeft geuit inzake het toenemen van
de maatregelen tegen de onderzeeërs, is
gerechtvaardigd, deze maatregelen hebben
de onderzeesche bedreiging doen afnemen.
De handel van en naar onze havens neemt
toe. Op het oogenbllk, dat ik spreek, va
ren honderden schepen over de groote
zeewegen, beschermd door onze convoolen
en door de onvermoeide actie van onze
dulkbootbestrijding. Tusschen elf en twin
tig September Is ln totaal 3.679.000 ton de
havens van het Britsche koninkrijk bin
nengekomen of uitgevaren. 1.75 pCt. van de
totale tonnage is verloren gegaan door
aanvallen van duikbooten of door mijnen.
In de convooien zijn geen schepen verlo
ren gegaan.
Tusschen 20 September en 24 Septem
ber zijn drie Britsche schepen tot zinken
gebracht door Duitsche onderzeeërs. Se
dert dien zijn gedurende een week geen
Britsche schepen meer tot zinken gebracht
door het optreden van vijandelijke on
derzeeërs. Er zijn evenwel bewijzen, dat
nog onderzeeërs rond onze kust optreden
en het feit, dat geen schepen tot zinken
zijn gebracht, is derhalve voornamelijk het
gevolg van de maatregelen, welke de ma
rine heeft genomen. De Duitsche onder
zeeërs zijn thans gedwongen op te treden
in verafgelegen wateren, waar hun bedrei
ging niet zoo groot is, doch zoolang zij
niet zijn gevonden en vernietigd, kunnen
zij een last veroorzaken. Een andere en
meer sinistere bedreiging is de Duitsche
aankondiging, dat ieder schip van de
Britsche koopvaardij zal worden beschouwd
als een oorlogsbodem. Indien dit eenlge
beteekenls heeft, dan beteekent het, dat
een onbeperkte duikbootoorlog zal wor
den gevoerd. De onwettige aanvallen die
nen alleen om te bewijzen, dat het van
het grootste belang ls de schepen te voor
zien van de geëigende afweermiddelen en
hiermede gaat men met de grootste spoed
voort. Een verder bewijs voor den onbe-
perkten duikbootoorlog vindt men in het
aantal neutrale schepen, dat door Duitsch
land tot zinken ls gebracht. Sinds het uit
breken van den oorlog zijn zeven neutrale
schepen met een totaal tonnage van
27.765 ton tot zinken gebracht, door mij
nen of bommen.
Ten aanzien van den Duitschen kaper
in het Zuiden van den Atlantischen Oceaan
zeide Chamberlain, dat deze nieuwe bedrei
ging overeenkomstig de bestaande plannen
zal worden bestreden.
Betreffende de herhaalde verkeerde ver
klaringen van de Duitsche radio zeide
Charpberlain inzake het bombardement
op de vloot en de Duitsche berichten een
vliegtuigmoederschip tot zinken te hebben
gebracht, dat geen enkel Britsch schip
werd beschadigd en alle schepen, hierbij
ingesloten de „Ark Royal" vervullen nor
maal hun taak, onbekend met deze ge
ruchten. De eenlge verliezen, welke zijn
geleden In deze actie, werden geleden door
de Duitsche luchtmacht zelf.
Verder zeide de minister-president, dat
de voorbereidingen van de dominions,
waarover hij reeds eerder heeft gespro
ken, worden voortgezet en hij wilde deze
week spreken over de schitterende hulp,
welke van twee andere zijden van het im
perium is ontvangen, n.l. New Found-
land en Zuid Rhodesia. In New Foundland
worden reeds maatregelen getroffen om
eenlge honderden vlsschers te werven voor
de vloot en Zuid-Rhodesia voorziet Enge
land eveneens van officieren en man
schappen voor land- en luchtmacht.
Na te hebben gezegd, dat blijkbaar de
nationale registratie feilloos is verloopen,
besprak Chamberlain het ministerie van
voorlichting. Hij zeide, dat besloten is te
rug te keeren tot de practijk van voor den
oorlog, waarbij de pers ln onmiddellijk
contact stond met de verschillende mi
nisteries, en niet door middel van het mi
nisterie van voorlichting. Een mechanische
faciliteit voor de distributie van het.
nieuws moet in het regeerlngsbouwwerk
worden gehandhaafd en men moet eenige
moeilijkheid verwachten bij het verstrek
ken en verspreiden van nieuws in tijd van
oorlog. De thans voorgestelde maatrege
len hebben ten doel deze moeilijkheden
tot een minimum te beperken. Spr. voegde
hieraan toe, dat deze nieuwe regeling
Maandag in zal gaan. De censuur, welke
vrijwillig is, waar het nieuws voor het ge
bruik in het land zelf betreft, zal worden
uitgeoefend door censoren onder leiding
van de departementen. Tenslotte kondigde
Chamberlain aan, dat sir Walter Monckton
is benoemd tot controleur van de censuur,
met het oppertoezicht over de maatrege
len voor de centrale verspreiding van
nieuws aan de pers.
Sir Walter Monckton is 48 jaar oud en
een vooraanstaand rechtsgeleerde. Hij
staat ingeschreven op de rol van rechts
geleerden voor de regeering en is als zoo
danig opgetreden voor den hertog van
Windsor.
In de rede van Chamberlain was eenige
heftigheid te bespeuren ln tegenstelling
met de gewone kalme wijze van spreken
van den minister-president en het Huis
juichte, toen hij zeide. dat geen bedrei
ging Engeland of Frankrijk er toe zou kun
nen brengen hun doel op te geven en nog
luider was het gejuich, toen hij zeide, dat
de heerschappij van het geweld moet ein
digen.
Na de verklaring van minister-president
Chamberlain zeide de leider van de la-
bour-oppositie, Attlee, dat hij de verkla
ring van den minister-president verwel
komde, dat Engeland en Frankrijk op hun
standpunt staan en een werkelljken vrede
wenschen, dat zij de veiligheid van alle
volken willen en niet alleen van het eigen
volk. Hij voegde hieraan toe, dat iedereen
de werkelUke mogelükheid van een einde
van den oorlog zou begroeten, iedere te
rugkeer tot den toestand van een j aar of
twee geleden zou evenwel geen vrede bren
gen aan de wereld.
Betreffende den oorlog onder zee zeide
Attlee te hopen spoedig te hooren van
voorstellen tot het convooieeren van neu
trale schepen
Ook de leider van de liberale oppositie,
Sinclair, zeide, dat allen den vrede wen
schen, doch men is niet bereid den vrede te
koopen met opoffering van vrijheid of de
moreele waarden van de beschaving. Het
is derhalve noodig voort te gaan met den
oorlog tot de kracht van het Hltlerisme
ln Duitschland is gebroken.
Engeland voelt geen haat tegen het
Duitsche volk en Sinclair hoopt en ge
looft, dat in Duitschland een regeering zal
komen, welke meer volledig het Duitsche
volk vertegenwoordigt en welke bereid ls
vrede te sluiten, waarvan de voordeelen
zoowel door het Duitsche volk als door het
Fransche en Engelsche zouden kunnen
worden genoten.
Sinclair spoorde verder aan het zenden
van soldaten naar FrankrUk te versnellen
en meer gebruik te maken van vrijwilli
gers, die hun diensten aanbieden.
Vervolgens sprak Lloyd George, die
aanspoorde geen overhaast besluit te
nemen inzake vredesvoorstellen. „Het
is duidelijk dat iemand voorstellen zal
doen, hetzij formeel, hetzij door de
radio of anderszins, welke door zijner
majesteits regeering bestudeerd moe
ten worden."
Spr. verklaarde vervolgens het geheel
eens te zUn met de verklaring van den
minister-president dat, indien de verove
ring van Polen als een voldongen feit zou
worden aanvaard, Engeland onteerd zou
zUn. Het is duidelijk, dat niet alleen
sprake is van Polen, doch ook van Tsjecho-
SlowakUe en ook het vraagstuk van de
koloniën zal ter sprake worden gebracht.
Zulk een voorstel zou komen van neutrale
regeeringen en niet afhankelUk zUn van
het woord van een enkele regeering. Spr. is
verder van meening, dat ook de ontwape
ning ter sprake zal komen. Hij spoorde de
regeering tenslotte aan, om, indien een
conferentie zou worden belegd, ook de Ver-
eenlgde Staten hierbU te betrekken en
ook spoorde hü aan een geheime zitting
van het Lagerhuis te beleggen, wanneer
de voorstellen besproken zullen worden.
Chamberlain antwoordde Lloyd George,
dat hij de waarde van geheime zittingen
niet ziet en niet voldoende vertrouwen te
hebben ln de geheimhouding bU dergelUke
zittingen. HU voegde hieraan toe, dat hij
op het oogenbllk nog slechts een aandui
ding heeft, dat vredesvoorstellen gedaan
zullen worden en zooals hU al ln zUn ver
klaring heeft gezegd, kan hu niet voor
spellen. welke de Inhoud zal zUn. Lloyd
George heeft voorspellingen gedaan, doch
hU kan zich vergissen .NatuurlUk kan men
speculeeren, op den aard van de voorstel
len, doch ik geloof, dat het nog te vroeg
ls om aan te nemen, dat we zulke nauw
keurig omschreven voorstellen zullen krij-
gen als Lloyd George zich voorstelt. Het
is ook mogelUk, dat een voorstel zal wor
den gedaan, dat geen regeering, welke
zichzelf eerbiedigt, kan aanvaarden.
In deze omstandigheden zeide Cham
berlain, lijkt het mij onjuist om te
zeggen wat de regeering zou doen in
omstandigheden, welke zich nog niet
hebben voorgedaan.
(Ingez. Med.)
Gisteravond is het s.s. „Bilderdijk" van
de Holland—Amerikalijn te Rotterdam
aangekomen. Om half zes bevond het schip
zich voor den Waterweg en anderhalf uur
later meerde het aan de Wilhelminakade.
Een der opvarenden deed het navolgende
relaas van de reis:
De „Bilderdijk" vertrok op 29 Augustus
met een lading stukgoed van New York toen
weliswaar de spanning op internationaal
gebied steeds steeg, doch er nog geen ge
vaar voor oorlog bestond, zoodat men in
kalme gemoedsgesteldheid het ruime sop
koos. Nadat op 3 September, toen het schip
zich in volle zee bevond, de radio het uit
breken van den oorlog berichtte, liet kapi
tein Munnik direct de noodige maatregelen
nemen om de nationaliteit van het schip
kenbaar te maken en daar de zee niet te
woelig was, kon onder het varen de romp
aan weerszijden met de nationale kleuren
worden beschilderd. Bovendien werd aan
den achtermast de vlag geheschen en des
nachts door een schijnwerper verlicht.
De daarop volgende dagen gebeurde
niets bijzonders, doch in den namiddag
van 5 September op ongeveer 70 mijl
van het Kanaal, maakte men voor het
eerst kennis met een van de verschrik
kingen van den oorlog, toen men een
geweldigen knal hoorde en het schip
trilde. Verscheidene leden van de be
manning snelden naar het dek en zagen
van verre een stoomschip, dat zij als de
„Pukkastan" een ruim 5000 ton me
tend vaartuig van de rcederij Common
Brothers Ltd. te Newcastle herken-
den. Dit schip bleek door een Duitsche
dulkbopt te lijn getorpedeerd.
De „BilderdUk" bevond zich toen op zeven
mUl afstand, ongeveer anderhalf uur varen
van de „Pukkastan" welke toen reeds snel
zinkende was en waarvan de bemanning, be-
staande uit 35 koppen zich reeds in twee
sloepen bevond. Op de „BilderdUk" nam
men maatregelen om hulp te verleenen,
waarbU men evenwel zorg moest dragen niet
te dicht in de nabUheid van het zinkende
schip te komen. Juist zetten de eerste Engel
sche zeelieden voet aan boord, toen hun
schip zonk. ZU werden aan boord van de
„BilderdUk" opgenomen waar zU een slaap
plaats kregen ln de hutten van hun Hol-
landsche collega's. Beddegoed was op het
schip In ruime mate aanwezig, zoodat het
den Engelschen zeelleden aan niets ontbrak.
De kapitein van de „Pukkastan" ver
telde. dat kort voor de torpedeering een
duikboot aan de oppervlakte verscheen,
die bevel tot stoppen gaf. Nadat hieraan
voldaan was, werd hem door den kapi
tein van de duikboot een jongeman
van nog geen dertig jaar medege
deeld, dat deze verplicht was de „Puk
kastan" te torpedeeren. De bemanning
kreeg een uur tijds om zich in de sloepen
te begeven en bovendien deelde de Duit-
scher mede, dat op korten afstand een
Nederlandseh stoomschip naderde, dat
bereid zou zijn do opvarenden aan boord
te nemen. Toen de bemanning van de
„Pukkastan" op een behoorlijken af
stand van het schip was, dook de duik
boot onder en torpedeerde het schip, dat
snel zonk. Het was aan bakboordzijde
getroffen, maar er volgde geen ontplof
fing. De „Pukkastan" was met een
lading graan op weg van Kaapstad naar
Rotterdam.
Na de redding zette de „BilderdUk" koers
naar de Downs. Hier lagen meer Nederland-
sche schepen en had een begroeting door
landgenooten plaats. Behalve de „Nieuw
Amsterdam" die spoedig weer vertrok, lagen
er de „Veendam", de „Noordam", de „Wes-
terland" en de „BeemsterdUk
Kort na aankomst kwam een Engelsch
officier aan boord, die de radiozendlnrich-
tlng verzegelde en den kapitein de noodige
instructies gaf, zoodat deze langs een omweg
de reederU van het gebeurde ln kennis moest
stellen.
Na het ankeren werden de opgepikte En
gelschen met een regeeringsvaartulg naar
den wal vervoerd.
Intusschen had men aan boord van de
„BilderdUk" gebrek aan levensmiddelen ge
kregen, doch hierin werd voorzien door
eenlge Nederlandsche schepen, welker voor
raad evenwel ook beperkt was zoodat men
op de hulp van handelaars aangewezen was.
wier bediening echter verre van vlot was.
Van de „BilderdUk" werden de scheeps
papieren meegenomen, doch van de lading
werd niets ln beslag genomen en ook werd
de bemanning niet ondervraagd. Niemand
mocht echter aan land gaan. De behande
ling door de Engelschen was correct. Per
rondvarende regeeringspostboot nam men
de brieven van de bemanning over. waarvan
er evenwel een aantal niet te bestemder
plaatse aankwam, omdat elke ongewenschte
aanduiding vernietiging van de correspon
dentie meebracht. Tweemaal werden brieven
uit Holland bezorgd.
Maandagavond kwamen de scheepspapie
ren weer aan boord terug en kreeg de kapi
tein verlof om te vertrekken, maar met het
oog op het nujnengevaar werd het beter ge
acht tot den volgenden ochtend te wachten.
Te zes uur werd het anker gelicht en nadat
groeten met de andere Nederlandsche sche
pen waren gewisseld die van do „Beem
sterdUk" luidde: „gefeliciteerd BilderdUk"
nam de thuisreis een aanvang. Onderweg
passeerde men enkele mUnen terwUl men
ook meende de periscoop van een duikboot
waar te nemen.
Lloyd George zeide, dat, indien dezs
voorstellen zullen worden gedaan, wU geen
overhaast antwoord moeten geven. HU
heeft geklaagd, dat wij besluiten hebben
genomen zonder dit Huis er ln te kennen,
doch ik wil hem er aan herinneren, dat
we deze ernstige besluiten hebben moeten
nemen, zonder dat wU rijd hadden bUeen
te komen en het geval aan dit Huis voor
te leggen en het te vragen de vraagstuk
ken een of twee dagen in overweging te
nemen. Toen we Polen een garantie gaven,
was de zaak dringend, we wisten niet of
Polen binnen enkele uren of enkele dagen
zou worden aangevallen.
Dit geval ls evenwel geheel verschillend,
en lk zie niet ln. waarom het Huis niet
in de gelegenheid zal worden gesteld
de voorstellen, welke gedaan zullen wor
den, in overweging te nemen en te hoo
ren, wat de regeering het Huis zou aan
raden te antwoorden.
De verklaring van Lloyd George lokte
crltiek uit van vele andere leden van het
Huis. Grenfell van de Labour-oppositie
zeide, dat hU door de rede van Lloyd
George verontrust ls. Alsook door wat hU
noemde de groote fout van den rijd, waar
op de rede werd uitgesproken. Gemfell
verklaarde, dat alleen over vrede kan wor
den gesproken, wanneer men teruggaat tot
minstens voor Muenchen. Indien de Duit-
schers en Russen vrede willen, waarom
gaan zy dan niet naar hun eigen land?
De conservatief Page Croft zeide, dat
Grenfell het gevoel van den gewonen man
ln Engeland heeft weergegeven. HU ver
welkomde .derhalve de rede van Grenfell
en becritiseerde die van Lloyd George.
Ook de liberaal Morris Jones becritiseer
de Lloyd George. Deze had toch minstens
kunnen wachten tot de vredesvoorstellen
waren gedaan. Morris Jones is overtuigd,
dat Lloyd George deze rede niet in Wales,
waar hU vandaan komt, had moeten hou
den.
De conservatief Adams verklaarde even
eens verontrust te zUn door de verklaring
van Lloyd George en hü is van meening.
dat Lloyd George onberekenbaar kwaad
heeft gedaan aan de zaak der beschaving,
welke hij steeds heeft gezegd te steunen.
HU voegde hieraan toe, dat Lloyd George
zeer wel weet dat op het oogenbllk van
Hitier alleen voorstellen kunnen komen
tot bevestiging van den roof.
De arbeidersafgevaardigde en pacifist
Buchanan zeide Lloyd George te steunen,
doch daarbU slechts zUn eigen persoonlijke
meening uit te spreken. Aan het einde
van den oorlog, zeide hü, zal men de zaken
met Hitier moeten bespreken en wy kun
nen dat even goed thans doën om de
menschheid te sparen.
De conservatief Czyzer zeide „het zou een
ernstige dwaling zUn te gelooven, dat
Duitschland heeft gewonnen. Duitschland
heeft dezen oorlog niet gewonnen, het
heeft hem reeds verloren en niemand weet
dat beter dan Hitier. Door een fatalen
blunder heeft hij Rusland tot een over-
heorschende macht in Europa gemaakt.
HU ziet zich thans afgesloten van het
Oosten, van de Baltische landen en van
den Balkan. Niemand verlangt op het
oogenblik meer naar vrede dan Hitler."
De communist Gallacher zeide, dat En
geland de eerste gelegenheid, die zich zou
voordoen, en die gunstig zou zün, behoort
aan te grUpen om tot vrede te komen. In
dien het mogelUk ls, uit deze combinatie
(Engeland, FrankrUk, Duitschland en sov
jet-Rusland) voorwaarden te scheppen, die
den Europeeschen vrede garandeeren, moet
men daarop Ingaan.
Duitschland is ln het Oosten en in de
Oostzeestaten volkomen tot staan gebracht.
Indien wy door een dergelUke combi-
hatie zoo spoedig mogelUk Duitschland in
het Westen kunnen vastzetten, aldus Gal
lacher, kunnen wU het lot van het Pool-
sche volk ln gunstige atmosfeer bespreken.
De arbeiders-afgevaardigde McGovern,
vertegenwoordiger van den linkervleugel,
zeide zich over de rede van Gallacher ver
maakt te hebben. Hy verklaarde de rede
niet ernstig te kunnen nemen, daar de
redevoeringen van Gallacher van week tot
week veranderen. Men kan niet verwach
ten, dat zü een ernstige vertolking van het
bevoelen der arbeidende klasse waren, om
dat zU afkomstig zUn van een party of
een afgevaardigde, die zijn orders van een
vreemde regeering krUgt.
Magnay, nationaal liberaal, verklaarde,
dat de rede van Lloyd George een zeer
slechten indruk zou maken. Een regee
ring, zoo zeide hü, die ten aanzien van
dezen oorlog ook maar in den minsten
graad zou weifelen, zou morgen verloren
zUn. De rede van Lloyd George zal in de
geheele wereld de grootste bezorgdheid
wekken en moet zoo spoedig mogelUk van
de hand gewezen worden. Men moet ver
klaren. aldus Magnay, dat de rede de mee
ning der regeering niet weergeeft, zooals
ik er van overtuigd ben, dat zU de gedach
ten van de kiezers niet vertolkt.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie).
Cople van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
BREI-ACTIE VOOR DE MILITAIREN.
Zeer Geachte Redactie,
Het is jammer, dat de inzender van het
stukje in Uw blad van gisteren niet even de
moeite heeft genomen, op het bureau van
V.V.H. om inlichtingen te komen vragen. WfJ
zouden hem hebben verteld, dat V.V.H. niec
alleen geen „zaakje" in wol heeft opgezet,
doch principieel de directe aanbiedingen van
fabrikanten en grossiers weigert, V.V.H. is van
oordeel, dat voor een actie, die de Leidschc
burgerij onderneemt, ook het materiaal door
den Leidschen Middenstand moet worden Ge
leverd.
Zoodoende kunnen wfj den Inzender gerust
stellen: de Leidsche winkeliers ontvangen hun
percentage van de door hun aan V.V.H. ge
leverde wol en wie voor het goede doel een
deel van de winst afstaat, zijn wij zeer dank
baar (dit is ook reeds gebeurd».
Den inzender van het tweede stukje willen
wij opmerkzaam maken, op het door ons her
haaldelijk gepubliceerde voornemen, dames re
laten breien ook al kunnen zij de wol niet.
bekostigen. Reeds zijn tientallen dames bezig
en zoolang ons Brei-Fonds niet is opgeteerd,
kunnen wij aan dames, die zich persoonlijk op
ons bureau aanmelden, wol verstrekken.
Wij betreuren het alleen, dat door zij het
ook zeer goed bedoelde acties van buurtvcr-
I eenigingen als deze. versnippering ontstaat en
het publiek, zoowel breisters als donateurs voor
het Brei-Fonds. In verwarring wordt gebracht.
Met de meeste hoogachting.
HET BESTUUR VAN DE V.V.H
