Nog geen verdere
beslissingen te Moskou
WOENSDAG 4 OCTOBER 1939
No. 24395
Chamberlain handhaaft Engelsch
oorlogsdoel
Geen drijvend vuil meer in onze
stadsgrachten
De strijd in het
Westen
De strijd ter zee
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De besprekingen
Moskou
te
De inlijving van lichting
1940
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Besluiten van llaliaanschen
ministerraad
Franco wijst op het
Russische gevaar
verwacht
De meening van
oud-president Hoover
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd slflt!
per 3 maanden f. 2 35
per week fS f.0,1#
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten^
(voor binnenland f. 0.30 per 3 oiniL#
In zijn verklaring in het Britsche Lagerhuis heeft minister-president Chamber
lain verklaard ten aanzien van het Russisch-Duitsche verdrag:
„Ik kan beginnen met te zeggen, dat geen bedreiging ooit dit land of Frankrijk
zal kunnen brengen het voornemen op te geven, waarvoor wij in den strijd zijn
gegaan."
Verder zeide hij, dat Engeland geen loutere garanties meer van de Duitsche
regeering kan aanvaarden. Niemand verlangt den oorlog voort te zetten langer
dan noodzakelijk is, doch de overgroote meerderheid van de bevolking van dit
land en Frankrijk is vast besloten de verzekering te verschaffen, dat de heer
schappij van het geweld zal ophouden en dat het woord van regeeringen, dat
eens gegeven zal zijn, gehouden zal worden.
Chamberlain zeide verder, dat hij in de jongste ontwikkèling der zaken niets
heeft gezien dat Engeland ertoe zou kunnen brengen zijn houding, welke het
rechtvaardig achtte, te wijzigen.
Chamberlain herhaalde, dat de reden waarom Engeland in den oorlog is gegaan,
was een einde te maken aan de achtereenvolgende daden van aanval van Duitscli-
land, welke de vrijheid en veiligheid van alle landen van Europa bedreigen.
HU zette verder uiteen, dat hoewel de weloverwogen aanval op Polen de onmid-
delhjke oorzaak was van den oorlog, het niet de fundamenteele oorzaak was. De
fundamenteele oorzaak lag in het feit, dat men in Engeland en Frankrijk alge
meen van oordeel was, dat het niet duldbaar was dat de stand van zaken, waarin
de landen van Europa stonden voor het alternatief hun vrijheid op het spel tc
zetten of hun krachten te verzamelen om deze vrijheid te verdedigen, zou voort
duren.
Chamberlain zeide verder, dat de duikbooten zijn verdreven uit de Britsche
wateren en gedwongen zyn op te treden op verren afstand.
Na te hebben verklaard, dat de verantwoordelijkheid voor den oorlog lag bU
dengene, die de politiek van achtereenvolgende aanvallen heeft gevoerd, zeide
Chamberlain:
„Indien voorstellen worden gedaan, zullen wU deze zeer zeker bestudeeren en wij
zullen ze toetsen in het licht van wat ik zoo juist heb gezegd."
(Men zie voor de rede verder het 3e Blad).
Gistermiddag om 17 uur 30 (Moskousche
tijd) is de Lithausche minister van buiten-
iandsche zaken. Urbsys, op het vliegveld in
Moskou aangekomen.
Gisteravond is de minister door Molotof
ontvangen.
Stalin, Potemkin, de zaakgelastigde van
sovjet-Rusland in Lithauen, Pdznyakof, zoo
mede de Lithausche gezant te Moskou,
Natkevicius hebben aan het gesprek deel
genomen, dat meer dan twee uren heeft ge
duurd.
De Letlandsche minister van buitenland-
sche zaken, Munters, is om 18 uur voor de
tweede maal door den volkscommissaris voor
bultenlandsche zaken, Molotof, in het
Kremlin ontvangen.
Wat het sovjet-Turksche contact betreft,
worden geen nieuwe ontwikkelingen gemeld.
In Turksche kringen wordt gezegd, dat
Saradjogloe op de Turksche reacties op
Stalin's en Molotof's voorstellen wacht, be
nevens op nieuwe instructies.
Men weigerde echter een aanwijzing te
geven omtrent den aard van de sovjet-
eischen, doch beperkte zich er toe, op te
merken, dat de onderhandelingen gunstig
verloopen.
Saradjogloe heeft zijn bezoek reeds met
Foto VAN VLIET
4 dagen verlengd en men verwacht, dat hij
nog wel 4 a 5 dagen langer te Moskou zal
blijven.
■Molotof heeft tenslotte den Bulgaarschen
kolonel Bodjeff ontvangen, die de laatste
dagen onderhandelingen heeft gevoerd over
een luchtvaartconventie tusschen Bulgarije
en de sovjet-unie en over de vestiging van
een luchtverbinding tusschen Moskou en
Sofia. Kolonel Bojdeff werd vergezeld door
den Bulgaarschen gezant in Moskou, Anto-
noff.
Naar verluidt, is binnenkort het afsluiten
van een luchtvaartconventie tusschen de
sovjet-unie en Bulgarije te verwachten.
uitgegeven
heeft den
Fransche
volgenden
Het gisteravond
oorlogscommuniqué
inhoud
„Vijandelijke overvallen werden afgesla
gen ten Oosten van den Moezel en ten
Oosten van de Saar. Bedrijvigheid der beide
vijandelijke artillerieën in dezelfde streken"
Het Fransche Havasbureau meldt: Het is
één maand geleden, dat de eerste Fransche
soldaten, die uit voorposten van de Magi-
notlinie te voorschijn kwamen, Duitsch
grondgebied betraden. Sinds dat oogenblik,
na een snellen vooruitgang dwars door een
terrein vol valstrikken van allerlei aard,
mijnen, verwoestingen, velden met beton
nen palen tegen gevechtswagens, zijn de
operaties in het Duitsche door Fransche
troepen bezette gebied verricht over een al
naar gelang van de streek zeer verander
lijke diepte, gaande van duizend meter tot
zes a zeven kilometer.
De algemeene progTessie is na het einde
van de eerste veertien dagen vertraagd en
heeft plaats gemaakt voor plaatselijke ope
raties van korten duur, gevolgd door perio
den van kalmte.
Na het falen van zijn pogingen het ver
loren terrein terug te winnen, bepaalt het
Duitsche opperbevel er zich toe, de artillerie
te laten schieten, teneinde een opruiming
van het terrein te verhinderen. Er worden
patrouilles uitgezonden om den juisten om
vang van de terrein verliezen vast te stellen.
Hunnerzijds werden ook door de Fransche
troepen bij het verbeteren van hun nieuwe
stellingen verkenners uitgezonden in de
richting van hun volgend doel.
OP MAANDAG 23 OCTOBER A.S.
De regeeringspersdlienst meldt
Van de lichting 1940 zullen op 23
October a.s. worden ingelUfd de ge
wone dienstplichtigen, toegewezen aan
de eerste ploeg van het regiment gre
nadiers. het regiment jagers of één
der genummerde regimenten infante
rie, alsmede alle dienstplichtigen, toe
gewezen aan het le regiment wielrij
ders.
Onder deze dienstplichtigen zijn niet
begrepen zij, die bestemd zijn voor of
ficiersopleiding, voor opleiding tot on
derofficier-administrateur, of die be
stemd zUn voor het oefenings-detache
ment voor de school voor reserve-offi
cieren der infanterie.
Indien dienstplichtigen, die 23 Octo
ber moeten opkomen, vrijstelling we
gens kostwinnerschap of wegens per
soonlijke onmisbaarheid of uitstel van
eerste oefening verlangen, behoort
daartoe met den meesten spoed aan
vraag te worden gedaan.
Geldt het vrijstelling, dan moet de
aanvraag door of vanwege den dienst
plichtige worden gedaan bij den bur
gemeester.
Geldt het uitstel van eerste oefe
ning. dan moet de dienstplichtige een
schriftelijk verzoek richten aan den
minister van defensie, bij voorkeur
door tusschenkomst van den burge
meester. Is de reden van het verzoek
gelegen in studiebelangen, dar\ moet
een verklaring worden bijgevoegd, af
gegeven door het hoofd van de on
derwijsinrichting. Er moet op worden
gerekend, dat uitstel van eerste oefe
ning slechts op uiterst beperkte schaal
zal worden verleend.
Niet alleen moeten straten en pleinen worden gereinigd, ook is het noodzakelijk onze stads
grachten Tan het hierin drijvende vuil te ontdoen. - Geschiedde het opvisscheti van dit
vuil tot heden nog op zeer primitieve wijze met gebruikmaking van een drietal roeibooten,
elk bemand door een werkman, voorzien van schepnet en sloothaak, voortaan zal ook dit
werk op meer moderne en hygiënische w(jze plaats vinden. - De Gem. Reinigings- en Ont-
smettingsdienst heeft voor dit werk een motorviseh' aak. voorzien van mechanisch beweegbaar
schepnet, in bedrijf gesteld. Dit werktuig, dat zich vrU snel op het water voortbeweegt en
waarmede in een minimum van tijd groote wateroppervlakten worden schoongemaakt, vormt
wel een zeer sterk contract met de voorheen gebruikelijke kleine roeibootjes. - Onze foto
toont de jongste aanwinst van den Reinigingsdienst.
EEN VERKLARING VAN KOHT.
Koht, de Noorsche minister van buiten-
landsche zaken, heeft tegenover een ver
tegenwoordiger van het dagblad Tidens
Tegn een verklaring afgelegd, waarin hij
zeide: „Het torpedeeren van neutrale sche
pen, die tusschen neutrale havens varen,
vormt een inbreuk op het internationale
recht". Koht voegde hieraan toe. dat de
regeering wegen zocht om een oplossing te
vinden voor den toestand. Zij treedt op in
overleg met de andere Noordelijke landen.
De toegang tot alle belangrijke Noorsche
haventerreinen wordt thans gecontroleerd
in verband met het spionnagegevaar.
De commandant van de Zweedsche
marine maakt bekend, dat geen der acht
Maandag in de Oostzee ln beslag genomen
schepen van Zweedsche nationaliteit was.
Vijf zijn Finsch, twee Estlandsch en één
Noorsch. Vier der schepen waren met hout
geladen.
DEENSCHE PERSSTEM.
Het Deensche regeeringsorgaan .Social-
demokraten" schrijft: „Terwijl geen nieuws
komt van het Westelijk front, wordt schijn
baar wel oorlog gevoerd in de wateren rond
Zweden, Noorwegen en Denemarken. Het
torpedeeren van de „Vendia" moet worden
beschouwd als een tragisch misverstand,
want geen Deensch schip zou er aan denken
een duikboot te rammen. Ernstiger is even
wel het in beslag nemen van de Deensche
exportschepen. We hadden verwacht, dat
de schejpen doorzocht, doch spoedig weer
vrijgegeven zouden worden; dit is niet ge
schied. Wij pogen handel te drijven met
beide partijen, wij hebben verklaard neu
traal te blijven, doch neutraliteit Is geba
seerd op gelijken handel met beide zijden
en niet op bevoordeelen van een".
Dit commentaar wordt beschouwd als een
waarschuwing aan Duitschland. dat het be
perking van den Deenschen handel met
Duitschland moet verwachten, wanneer
Denemarken niet naar Engeland kan expor
teeren.
DE ONDERGANG VAN DE „CLEMENT".
Waarschijnlijk toch een duikboot.
Er schijnt nu weer onzekerheid te heer-
schen omtrent den aard van het schip, dat
het Engelsche stoomschip „Clement" dicht
bij de Braziliaansche kust tot zinken heeft
gebracht. De bemanning van de laatste red
dingboot. die het langst aan boord gebleven
is, heeft niets van een kaper bemerkt, maar
wel degelijk een duikboot gezien, die in de
nabijheid is gebleven tot de „Clement" bijna
twee uur later gezonkenwas.
PRESIDENT ROOSEVELT WAARSCHUWT
DE SCHEPEN.
President Roosevelt heeft tot de Ameri-
kaansche schepen de waarschuwing gericht
geen geheime hulp te verleenen aan duik
booten van oorlogvoerenden.
Deze waarschuwing werd tijdens een pers
conferentie gegeven, nadat de president in
kennis was gesteld van persberichten over
leveringen aan Duitsche duikbooten.
KOLONISATIE OP SICILIË.
De Italiaansche ministerraad heeft giste
ren onder leiding van Mussolini vergaderd
en verscheidene belangrijke besluiten op het
gebied der binnenlandsche politiek geno
men. Het besluit om op Sicilië 500.000 H.A.
land te verkavelen en in cultuur te brengen
trekt vooral de aandacht en wordt met
name in de Italiaansche pers zeer naar vo
ren gebracht. De commentaren wijzen er op,
dat het hier gaat om een grootschen strijd
om arbeid. In tegenstelling tot agrarische
hervormingen in het buitenland en speciaal
op den Balkan, zoo schrijft men, zal dit plan
met zin voor de realiteit en rechtvaardigheid
worden ten uitvoer gebracht. De eigenaars
van de bedoelde gronden zullen niet van hun
bezittingen worden beroofd, maar zij zullen
worden uitgenoodigd aan een nieuwe oeco-
nomische orde mede te werken en daarvoor
zullen zij financieelen steun ontvangen. Het
plan voorziet in den bouw van 20.000 huizen:
de kosten zullen anderhalf milliard Lire be
dragen. de staat zal daarvan een milliard
betalen.
Mussolini heeft de leden ,van een korte
lings uit Spanje teruggekeerde economische
delegatie ontvangen en hun opdracht gege
ven de reeds opgevatte cultureele en in-
dustrieele betrekkingen met Spanje te ver
diepen.
Franco heeft een interview toegestaan
aan de twee belangrijkste dagbladen van
Madrid. Daarin heeft hij onder andere ver
klaard, aldus het Engelsche Reuterbureau,
dat de opmarsch van Rusland in Europa
een zaak van den diepsten ernst is. Nie
mand kan dat feit verhelen. Met het oog
op hetgeen reeds gebeurd is, is er nood
zakelijkheid, zoo zeide hij, dat men snel
tot overeenstemming komt over de stappen
tot vermijding van grootere schade. Het
BINNENLAND.
De „Bilderdijk" en het torpedeeren van de
„Pukkastan" (3e Blad).
Een groote dag voor ürk (2e Blad).
Brand in een zeepfabriek te Amsterdam
(Gemengd, 2e Blad).
Vergadering van het Verbond van Neder-
landsche Werkgevers (2e Blad).
De opruiming van eenden en kippen (Bin
nenland, 2e Blad).
Uit het Huis van Bewaring te Haarlem zün
hedennacht vyf Duitschers ontsnapt
nadat zij een bewaker hadden neer
geslagen en gebonden (le Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Ongeanimeerde markt Geringe koers
verschillen Koninküjke zwakker
Industrieelen beter Amerikanen
onder beurs oploopend Beleggingen
vast.
BUITENLAND.
Rede van Chamberlain in het Britsche
Lagerhuis en het debat na zUn rede
(3e Blad).
De besprekingen te Moskou (le Blad).
De Pan-Amerikaansche conferentie gesloten
(le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Krachtige tot matige, OosteUjke
tot Zuidoostehjke wind. Helder tot
halfbewolkt. Droog weer. Weinig
verandering in temperatuur. Plaat,
seüjk lichte nachtvorst op be
schutte plaatsen.
Storm waarschuwingsdienst
Hedenmorgen te 9 uur werd ge
seind aan alle posten: „WEEST
OP UW HOEDE".
kwaad moet tot een minimum beperkt wor
den, opdat er niet uit het Oosten van Euro
pa nieuwe en krachtiger gevaren komen
voor den geest van Europa. Dit kan niet
bereikt worden zonder vrede in West
Europa. Duit-schland behoort een voldoend
sterke en hechte slagboom te zijn tegen
over de oriënteering van Europa naar die
politieke en sociale doeleinden van het
groote en zich uitbreidende Rusland.
Voorts verklaarde Franco dat Spanje be
reid is alles te doen wat in zijn vermogen
is, teneinde de oorlogvoerende partijen te
verzoenen.
Het Engelsche Reuter-bureau meldt uit
New York:
In een interview met Roy Howard van
de New York World Telegram heeft oud
president Hoover verklaard te gelooven, dat
het niet mogelijk zal zijn de geallieerden te
verslaan. Hij zeide overtuigd te zijn, dat de
geallieerden door hun groote hulpbronnen
te land, ter zee en in de lucht en op econo
misch gebied, hun gebied zullen kunnen
blijven verdedigen. Mogelijk zullen zij de
overwinning behalen, doch in het slechtste
geval zal het gelijk spel blijven. Hoover
ziet geen mogelijkheid, dat zij zullen ver
liezen. Hij zeide verder, dat Engeland en
Frankrijk de zeven zeeën kunnen contro
leeren, niettegenstaande duikbooten en
vliegtuigen. Zij kunnen afwachten tot hun
tegenstanders uitgeput zijn. Zij kunnen
met hun macht ter zee Engeland en de
overzeesche bezittingen van beide mogend
heden beschermen, tenzij zij zich laten ver
leiden tot wilde avonturen en militaire of
fensieven. waardoor zij hun kracht uitput
ten Hoover voegde hieraan toe, dat de
Duitsche scheepvaart in dertig dagen van
de zeeën is verdreven.
