TRIUMPH
VOOR SLECHTS
I CENT
'n TRIUMPH
VAN SMAAK
DE BESTE
lc SIGARET
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 30 September 1939
1007.
GENOT EN
Overzicht
KWALITEITS-
NAAIM ACHINES
Beschouwingen over de Duitsch-
Russische overeenkomst
C. F. MEERPOEL
W ALLEEN: Breestraat 171.
/UJEEP/
TJLINGINj
In Engeland
In Frankrijk
LEIDSCH STUDENTEN CORPS.
Inauguratie van nieuwe leden.
Gistermiddag heeft in het Groot-Audito
rium van het Academiegebouw de inaugu
ratie plaats gehad van de ongeveer honderd
nieuwe leden van het Leidsche Studenten
Corps. De praeses collegii, de heer P. R. Bee-
laerts van Blokland heeft hierbij een rede
uitgesproken, waaraan het volgende is ont
leend:
Minder gebruikelijk, ja van zeer uitzon
derlijken aard. zijn de omstandigheden,
waarin de wereld en daarmee ons Corps op
dit oogenblik verkeeren. Want hoezeer ge-
isoleerd de positie van het Corps is, wat
thans geschiedt, heeft niet nagelaten diep
in te grijpen in ons aller leven. Nog zoo kort
nadat het Nederlandsche Volk zich ver
blijdde in de geboorte van Prinses Irene en
een straal van geluk en vrede in de reeds
donker wordende wereld scheen, heeft zich
een oorlog, zooals ons slechts bij geruchte
bekend is. in ons werelddeel ontketend. En
op dit oogenblik. dat wij een der hoogtijda
gen van het j aarlijksch Corpsgebeuren be
leven. staan. talloQzen die wij zoo graag in
ons midden zagen, aan de grenzen ter ver
dediging van ons Vaderland. Ging de vorige
inauguratie gebukt onder den druk van een
mogelijk conflict, pakten zich ook in April
bij het eerste optreden van het Collegium op
deze plaats donkere wolken boven Europa
457
(Ingez. Meü
samen, thans heeft de onzekerheid plaats
gemaakt voor een werkelijkheid, waarvan
wij de gevolgen slechts ten deele kunnen
overzien. Naast deernis met het leed. dat
talloozen in deze omstandigheden te lijden
hebben en de vurige hoop, dat het lot spoe
dig een gunstige wending zal nemen, voelen
wij vreugde en dankbaarheid, dat zoovele
Corpsleden thans met energie en toewijding
de taak. die Hare Majesteit hen op de schou
ders heeft gelegd, kunnen vervullen. Velen
zijn weggeroepen op een oogenblik dat een
hoogtepunt in hun Leidsche bestaan of een
critiek stadium van hun studie was aange
broken. Maar allen hebben zij zich korter of
langer lid van het Corps kunnen noemen.
En het zij hun gegeven daaruit de krachten
te putten tot het brengen van dit offer met
een opgeruimd gemoed. Zij zullen zich ge
sterkt weten door de vriendschap van hun
achtergebleven studiegenooten, zij zullen
weten hiermede een der schoonste tradities
van den Leidschen student voort te zetten.
Toen in 1672 Lodewijk XIV ons land binnen
trok nam een studentencompagnie aan de
bewaking van de stad Leiden deel en hielp
bij het bedwingen van het oproer bij de ver
heffing van Willem III tot Stadhouder. In
1815 en in 1830 werd een Compagnie Leid
sche Vrijwillige Jagers gevormd: welke laat
ste aan den Tiendaagschen Veldtocht deel
nam. In 1848 stonden een tweehonderd stu
denten gereed, waar noodig hulp te bieden
en tenslotte werd ook in 1814 een Vrijwilli
gers Korps opgericht. Thans maakt een veel
grooter percentage van het Corps deel uit
van het Nederlandsche Leger en is daardoor
direct bij de verdediging van ons grondge
bied betrokken. Maar met de overgebleve
nen is het thans anders gesteld. De moderne
organisatie van de weermacht maakt het
onmogelijk studenten-weerkorpsen zooals in
vroeger jaren te vormen, die een deel van
hun vrijheid behielden voor hun studie.
Want zelfs in dezen tijd, ja juist in dezen
tijd wordt er van ons verw-acht. dat w'ij de
beoefening van onze studie krachtig ter
hand zullen nemen. Allerwegen heeft men
gebrek aan gestudeerden en wij zullen ons
deugdelijk hebben voor te bereiden op het
uiterst moeilijke werk, dat ons wacht. Daar
bij zullen wij te allen tijde gereed staan in
acute noodgevallen de helpende hand te bie
den. Gij hebt U daartoe kunnen opgeven
voor de Vrijwillige Burgerlijke Hulpverlee
ning. die te zijner tijd een beroep op U zal
doen. Een schoone taak is voorzeker voor U
weggelegd, indien Ge mee wilt werken aan
de ontwikkeling en ontspanning der mili
tairen. Verschillende plannen zijn reeds bin
nengekomen en ik spreek den wensch uit.
dat ieder der leden die een uitvoerbaar idee
hieromtrent heeft, dit tijdig aan het Colle
gium ter bespreking wil voorleggen. In af
wachting van de dingen die komen zullen,
en zoolang de huidige toestand onveranderd
blijft raad ik U aan Uw gewone leven een
zoo normaal mogelijk verloop te doen heb
ben. Gij zult zelf voelen, dat het thans geen
tijd is voor groote feestelijkheden, maar er
is zooveel in het Corps, dat toch nog voort
gang kan vinden. Zeker, het Sociëteitsleven
zal belangrijk beperkt moeten worden, voor
verschillende sub-vereenigingen zal een tij
delijke inzinking onvermijdelijk zijn en niet
alle gezelschappen zullen in den komenden
tijd den bloei, die de laatste jaren ken
merkte. kunnen bestendigen. Maar al deze
instellingen zullen moeten zoeken naar een
nieuwen aan de omstandigheden aangepas-
ten vorm, waarin niettemin haar eigen ka
rakter zooveel mogelijk bewaard is geble
ven. Een ondoordacht afschaffen van ge
bruiken en gewoonten, die ons vroeger heilig
waren, zal het gansche Corps onbereken
bare schade berokkenen. Na de bespreking
van interne Corpsaangelegenheden gaat de
rede verder: Het Manifest aan H. M. de Ko
ningin heeft veler tongen, pennen en han
den in beweging gebracht. In verschillende
richtingen heeft men hieraan inhoud trach
ten te geven; plannen, welke op de Sociëteit
en in de Virtus druk werden besproken.
Ieder voor zich zou daaruit datgene gekozen
hebben, dat hem voor zich persoonlijk het
beste leek. Het Corps als zoodanig achtte
het in de eerste plaats <Dp zijn weg liggen te
streven naar een intensiveering van de A.ca-
demische studie. Het Academieboekje, dat
samengesteld door een uit Corpsleden be
staande redactie, voor alle studenten ver
krijgbaar werd gesteld, en een bijeenkomst
van alle eerste-j aars-studenten in net
Groot Auditorium bij den aanvang van net
jaar mogen een stap in deze richting zijn.
Men zij echter op zijn hoede om in zijn ijver
verschillende groepen in studenten- en bui
tenwereld tot elkaar te brengen, niet de
specifieke eigenschappen van ieder te verva
gen Door zoo persoonlijk mogelijk te zijn,
h-lpt"ieder individu zijn gemeenschap het
bestheeft men gezegd. En zoo zal ook het
Corps vóór alles zijn eigen aard hebben te
bewaren.
Spreker wees vervolgens op de beteekenis
van het lidmaatschap van het L.S.C. voor
de nieuw-aangekomenen. Ge bedenke voorts
goed aldus vervolgde spr., dat van U ais
eerste-j aars meer gevraagd zal worden dan
in vroeger tijd. Het aantal ouderen is be
langrijk verminderd, dat der jongeren gelijk
gebleven.
Vanzelfsprekend zult Ge dus eerder ge
roepen worden om reeds leiding te nemen.
Schenk dus terstond Uw volle aandacht aan
het Corpsleven in al zyh geledingen en be
sef dat Gij nu reeds verantwoordelijkheid
draagt voor hetgeen hier gebeurt. Meer dan
ooit eischt thans echter ook de buitenwereld
onze aandacht. Militair of civiel zult ook Gij
eens moeten helpen aan de verdediging des
lands. Maar begrijp goed. dat Gij in dezen
ontwrichten tijd waarin zoovelen hun stuur
kwijt zijn, de samenleving het beste dient
door een weloverwogen en harmonische ont
wikkeling. Die zult Gij niet krijgen door in
recordtijd de vereischte studieboeken uit
het hoofd te leeren. noch door Uw ganschen
tijd aan Corps en Sociëteit te besteden.
Tracht een juiste verhouding tusschen deze
beide te vinden. Dat zal al Uw inspanning
vergen en geen tijd laten voor doelloos
nietsdoen. Daarom wil ik U toeroepen, met
een variant op het lied. dat U weldra met
trots het Uwe zult mogen noemen: ..Ge
bruikt Uw tijd, terwijl Gij zijt in Uwe Leid
sche jaren."
Tenslotte sprak spr. de gebruikelijke inau
guratie-formule uit.
O. L. SCHOOL MEDUSASTRAAT A
(HOOFD A. W. J. KORSWAGEN).
Doordat deze school gerulmen tijd geslo
ten was en thans is ondergebracht in de
school aan den Maresingel 54, kon de keu
ring der door de kinderen gekweekte plant
jes eerst gisteren geschieden. Jammer,
(Inge». Med.)
want meerdere planten hadden den besten
tijd gehad.
Met de keuring belastten zich de bij uit
stek deskundige heeren: E. H. J. Cunaeus,
J. Kriest en J. Mater.
Voor de 6e klasse waren prijswinnaars:
Annie Vijlbrief, le pr.; Jaantje Lancel, 2e
pr.. beiden met tradescantia; 3e pr. H. Le
pelaar met coleus, H. Llgtvoet met fuchsia.
Troostprijzen verkregen I. Baart en Nelly
Zweistra.
Voor de 5de klasse: le pr. Annie West
dorp. tradescantia en P. Schaft, coleus.
2e Prijs: C. Zandvliet met campanula,
W. de Bruyn met tradescantia, 3de prijs
P. Janse- met knolbegonia. Troostprijzen S.
Holsuilder, geranium, Suze Bey, begonia en
Corry van Leeuwen, met tradescantia.
Voor de 4de klasse: le prijs J. de Bruyn,
ster, 2e prijs Corry Stikkelorum, knolbe
gonia. 3de prijs Lenie Baart, ster. Troost
prijzen Frans Bonte, begonia en Willy Vijl
brief, coleus.
Voor de 3de klasse: le prijs T. Holwerda.
balsamien, 2e prijs P. v. d. Waals, fuchsia,
3de prijs Willizee. coleus. Troostprijzen: K.
Willemse, fuchsia. Riek v. d. Wijngaard,
begonia.
s Avonds konden de ouders de tentoon
stelling van alle ingekomen planten bezoe
ken, waarvoor veel belangstelling bestond.
LUCHTBESCHERMING S AVOND
VAN WIJK III.
Gisteravond heeft de luchtbeschermings
commissie van wijk III omvattende de
Haarlemmertrekvaart. Mare en Zijstraten
in het St. Anthonius Clubhuls aan de Mare,
een bijeenkomst gehouden, ter bespreking
van collectieve maatregelen bij luchtgevaar.
Om even half negen opende de heer van
Houten de bijeenkomst en wees er op dat
bij oorlog het grootste gevaar de vliegtui
gen zijn, die bommen uitwerpen. Na de uit
werking der verschillende bommen te heb
ben besproken, gaf spr. eenige aanwijzigin-
gen hoe iedere bewoner verplicht is, in zijn
eigen huis een schuilplaats in te richten.
De 18 schuilplaatsen, welke de gemeente
voor ongeveer 3500 burgers heeft laten in
richten. zijn uitsluitend bestemd voor per
sonen die zich op straat bevinden; voorts
bieden de vele poorten en garages goede
schuilplaatsen.
Het voornemen is om bij voldoenden steun
een collectieve schuilplaats aan de Haar
lemmertrekvaart te maken.
Nadat spr. verschillende vragen beant
woord had, sloot de heer van Houten om
10 uur de bijeenkomst.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Firma J. van Wijk. Levendaal 158. Leiden.
Machinefabriek. Eigenaar: H. D. Mieremet,
Leiden.
Wijziging:
Algemeene Verzekering Mij. „De Rijn
streek" N.V. Hooftstraat 73, Alphen a. d.
Rijn. De statuten zijn gewijzigd. D. van
Dien is afgetreden als dir. en benoemd tot
ged. commissaris. Ph. N. van Dien, is afge
treden als commissaris en benoemd tot di
recteur. N. van Dien, is afgetreden als com
missaris en benoemd tot directeur. Nieuwe
Commissaris: J. van der Heide, Utrecht.
EXCURSIE VAN DE AMBACHTSSCHOOL.
Gisteren maakten de leerlingen van de
Ambachtsschool, een excursie naar Amster
dam onder gelelde van directeur en een
20-tal leeraren.
Zoowel voor de heen- als de terugreis
werd gebruik gemaakt van een extra-trein.
Om 9 uur werd de reis aangevangen en na
aankomst te Amsterdam, aldaar een flinke
wandeling gemaakt, waarbij de jongens op
veel merkwaardigs kon worden gewezen.
Aan het eind der wandeling werd de
groep verdeeld Het eene gedeelte ging
naar het Veiligheidsmuseum terwijl het
andere haar schrede richtte naar het ter
rein van de Spoorwegtentoonstelllng 1839-
1939.
Aan de koffietafel op de tentoonstelling
werd de heele groep vereend en daarna
werden de rollen omgekeerd.
Zeer voldaan werd om ongeveer 6 uur
de terugreis aanvaard. Een leerzame en
prettige dag spoedde teneinde.
De georganiseerde melkhandel heeft
den prijs van de melk in verband met den
verhoogden inkoopsprijs met ingang van
morgen met 1 cent per liter verhoogd en
gebracht op 14 cent.
AC.ADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot apotheker de heer H. van
den Dool. (Schiedam).
Geslaagd voor het canöidaatsexamen
rechten de dames J. E. Mollen (Den Haagi,
E. C. Schoute (Overveen) en J. de Poorter
(Wassenaar) en de heeren B. E. Quaries van
Ufford iDen Haagi, N. van Veen (Den
Haag) en W. J. Crol (Rotterdam); taalkun
dig candidaatsexamen indologie de heer A,
J. Hijmans (Rotterdam'candidaatsexamen
Ned. letteren mej. G. Y. Albarda (Delft).
DE WERKLOOSHEID.
By den gemeentelijken dienst voor sociale
zaken. afd. Arbeidsbemiddeling, stonden Don
derdag als werkzoekenden ingeschreven:
Aardewerk, enz.: Steenfabriek arbeiders 41.
Totaal 41.
Boekdrukkerij, enz: Boekdrukkers 15; fotogra
fen 4; hulpvakarbeiders 1; letterzetters 27;
steendrukkers 2. Totaal 49.
Bouwbedrijven, enz.: Behangers 18; bagger -
lieden 1; betonvlechters 1; betonwerkers 16; gla
zenmakers 1; glazenwasschers 4; granietwerkers
5; grondwerkers 32; heiers 1; metselaars 59; op
perlieden 38: schilders 105; sloopers 5; steen
houwers 4; steenbikkers 1: hulp-straatmakers 1;
stucadoors 37; timmerlieden 51; uitvoerders 7;
voegers 11: ong. bouwvakarbeiders 4. Totaal 402.
Ohem. nijverheid: Lab. bedienden 2; vuur
werkmakers 1: zeepfabr. arb 4. Totaal 7.
Houtbewerkers: houtbewerkers 20; kistenma
kers 4; kuipers 1; lijstenmakers 2; mandenma
kers 1; meubelstoffeerders 2: meubelmakers 16;
politoerders 1; ong. fabr. arb. 8. Totaal 55.
Kleeding. enz.: beddenmakers 1: bleekers 4;
kleermakers 59. Totaal 64.
Leder. enz. schoenmakers 7: velleblooters 1.
Totaal 8.
Metaalnijverheid: bankwerkers 30; blikbewer-
kers 9; burgersmeden 8: electriciens 12; gasfit
ters 4; instrumentmakers 2; kettingsmeden 7;
klinkers 5; koperslagers 2; lasschers 7; loodgie
ters 9; machinisten 4; metaalboorders 4; metaal-
slijpers 1; metaalzagers 1; monteurs 9; polijsters
1: ponsers 2; rijtuigschilders 1; rijwielherstellers
5: scheepstimmerlieden 3; stokers 6: tegenhou-
ders 4; voorslaanders 5; voorwarmers 1; vuur
werkers 2: wagenmakers 4; ijzerwerkers 17;
zandvormers 3; ong. arbeiders 20. Totaal 188.
Na kennis te hebben genomen van het
verdrag, tusschen Duitschland en de sov
jet-unie gesloten, heeft de Fransche mi
nister-president Daladier generaal Game-
lin, Champetier de Ribes, Coulondre en
Léger op zijn departement ontboden, om
met hen over het verdrag en de daardoor
ontstaaie situatie te beraadslagen. Na af
loop stelde hij zich telefonisch met Londen
in verbinding.
In de Fransche zoowel als in de Britsche
hoofdstad is de indruk algemeen, dat een
vredesultimatum of zelfs een vredesvoor
stel. gebaseerd op het voldongen feit in
Polen, onaanvaardbaar is.
Verwacht wordt, dat de Engelsche mi
nister-president Chamberlain Maandag as.
in het Lagerhuis over de jongste Duitsch-
Russische verdragen en plannen een ver
klaring zal afleggen.
Churchill, de eerste lord der Britsche
admiraliteit, zal morgenavond om 21 uur
35 Amsterd. tijd voor de radio spreken.
De diplomatieke correspondent van Reu
ter verneemt van gezaghebbende sovjet-
Russische zijde te Londen, dat de ambas
sadeur van de sovjet-Unie te Londen,
Maisky, Woensdag toen hij een bezoek
bracht aan den minister van buitenland-
sche zaken, lord Halifax dus juist voor
het verdrag met Duitschland dezen heeft
medegedeeld, dat de sovjet-Unie voorne
mens was, haar neutraliteit te handhaven
in den oorlog tusschen Duitschland, Enge
land en Frankrijk en dat de sovjet-unie
bereid was, de Britsche voorstellen in ont
vangst te nemen tot het openen van de
handelsbesprekingen, welke voorzien zlJnbU
het bezoek van den Britsclien minister van
overzeeschen handel, Hudson, aan Moskou.
Von Ribbentrop is gistermiddag laat per
vliegtuig uit Moskou te Berlijn aangeko
men. Hfj begaf zich onmiddellijk naar Hit-
Ier, wien hij rapport uitbracht.
Voor zijn vertrek uit Moskou heeft hij
nog aan de pers de volgende verklaring af
gelegd:
(Ingez. Med.)
Papier, enz.: boekbinders 22. Totaal 22.
Textielnijverheid: hekelaars 20; katoendruk
kers 13; kluwers 2; luikers 10: plaatsnijders 4;
spinners 26; spoelers 4; staaldraaddraaiers 8;
sterkers 1: strijkers 1: wevers 21: wolbewerkers
20; ong. textielarb. 34. Totaal 164.
Voedings-genotmiddelen: bakkers 39; sigaren
makers 8; sig. strippers 2; slagers 20; suikerwer
kers 10; wijnkoopersknechten 4; zuivelbereiders
2; ong. fabr. arb. 16. Totaal 101.
Landbouwbedrijven: bloemisten 15: landarbei
ders 10: tuinlieden 14; warmoeziers 7; ong.
landarb. 3. Totaal 49.
Handel: etaleurs 2; lompensorteerders 11; ma
gazijnknechten 33: reizigers, colp. 27; winkélbë-
dienden 22. Totaal 95.
Verkeerswezen: emballeurs 1; chauffeurs 19;
exp. knechten 5: koetsiers 5; kellners 25; koks li
loopknechten 19: schippers 25: spoor- en tram
personeel 17: transportarbeiders 23. Totaal 140.
Verz. en bankwezen; Incasseerders 14. Tot. 14.
Vrije beroepen: bedriffslciders 5; kantoorper
soneel 55: musici 6; overhfltfspersoneel 3; teeke
naars 4; werkmeester .8. Totaal 81.
Ongeschoolde handarb.: losse arbeiders 178.
Totaal 178.
Huiselijke diensten: huispersoneel 11; ver
plegers 3. Totaal 14.
Personeel (geen handarb. zonder voorkeur van
beroepen) 17. Totaal 17.
A.V.O. 7. Totaal 7.
Vrouwen: Anelysten 3; kapsters 3; naaisters 5;
winkeljuffrouwen 12; serveersters 1: kantoor
bedienden 62: verpleegsters 4: bedrijfsleidsters 2;
tandartsass. 1: onderwijzeressen 1; ass. en huis
houdsters 15: kinderjuffrouwen 3; dagmeisjes 8:
dienstboden 6: werksters 36; fabr. arbeidsters 4;
A V O. 2. Totaal 168.
Alg. totaal1864
29 September 1938 3933
30 September 1937 4221
Ben. 16 ged. werkloozen en 1280 in werkver
schaffing.
tegen de normale prijzen
zijn thans nog te be
komen
Daarom spoedigst naar:
493 (Ingez. Med.)
Het niet-doorgaan van de feestelijk
heden op 3 October beteekent voor velen
een groote teleurstelling, in het bijzonder
voor de jeugd, die de motieven, welke tot
dat besluit hebben geleld, uit den aard der
zaak nog niet begrijpt.
Mevrouw Tobi—Lot is daarom op de aar
dige gedachte gekomen om te zamen met
mej. Lilly Doree Zaterdagmiddag a.s. in de
Gehoorzaal een tweetal poppenkostvoorstel-
lingen te geven, waarbij de kinderen op
verschillende wijzen zelf in het gebeuren
worden ingeschakeld. Al is het dan ook
r.iet op 3 October, daarom kan er toch wel
feest zijn!
Gisteravond is de 19-jarige M. P. H.
met zijn hand door een ruit van een dans-
lokaal aan de Hooglandsche Kerkgracht ge
slagen, waardoor hij vrij ernstig aan de
pols werd verwond en zich in het Acade
misch Ziekenhuis moest laten behandelen.
Woensdag a.s. hoopt onze stadge
noot. de heer W. Kokkedee, den dag te her
denken waarop hij voor 40 jaar in dienst
trad bij de fa. Tieleman en Dros, Conser-
venfabrieken.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekersassistent zijn geslaagd mej.
C. A. Gasman (Den Haag), mej C. M. J.
Winnubst (Wassenaar) en de heer L. L.
Kuitert (Voorburg).
(Ingez. Med.)
Java—New-York Lijn TROILUS, 29 Sept.
van New-York naar Java.
HollandAmerika Lijn NIEUW AMSTER
DAM. 29 Sept. nam. van R'dam te New-York.
Kolt. Lloyd DEMPO. uitr., 30 Sept. voorm. 7
uur te Kaapstad verwacht.
„Mijn verblijf te Moskou ijs wederom kort
geweest, helaas te kort. Den volgenden keer
hoop ik langer te blijven. Toch hebben wij
deze twee dagen goed gebruikt. De volgen
de punten werden opgehelderd:
Ten eerste: de Duitsch-sov jet-Russische
vriendschap is thans definitief.
Ten tweede: In de Oost-Europeesel#
vraagstukken zullen beide staten geen in
menging meer toelaten.
Ten derde: Beide staten wenschen, dat
den vrede hersteld wordt en dat Engeland en
Frankrijk den volkomen zinneloozen strijd
tegen Duitschland, die geen kans op succes
heeft, opgeven.
Ten vierde: Zouden de oorlogshitsers in
deze landen toch de overhand behouden,
dan zullen Duitschland en sovjet-Rusland
weten, hoe daaraan het hoofd te bieden.
De minister sprak vervolgens over de
groote economische plannen, waarover
overeenstemming is bereikt, welke beide
landen voordeel zullen brengen.
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken Saradjogloe heeft gisteren geen ver
dere besprekingen gehad met de Russische
staatslieden. De Turksche delegatie zal on
getwijfeld ook vandaag te Moskou verblij
ven. De Estlandsche minister van buiten
landsche zaken Selter is eveneens nog in
Moskou. Men veronderstelt dat nog eenige
bijkomstige vraagstukken van het Sovjet-
Estlandsch verdrag van wederzijdsche bij
stand moeten worden behandeld.
Aan Selter is gisteren een diner aange
boden.
Volgens hardnekkige geruchten die
in diplomatieke kringen te Ankara de
ronde doen. is thans overeenstemming
bereikt over de teksten der overeen
komsten van wedcrzijdschen bijstand en
der handelsovereenkomsten tusschen
Turkije eenerzijds en Engeland en
Frankrijk anderzijds. Men zegt, dat de
overeenkomsten onmiddellijk na den
terugkeer van Saradjogloe uit Moskou
geteekend zullen worden.
In verantwoordelijke kringen te Ankara
slaat men de snelle ontwikkeling der ge
beurtenissen na de laatste Duitsch-Russi-
sche overeenkomsten aandachtig gade.
Men verklaart echter, dat het nieuwe ver
drag, waarover thans met de sovjet-unie
wordt onderhandeld, geen inbreuk zal ma
ken op de Turksche toezeggingen aan En
geland en Frankrijk. Men legt er verder
den nadruk op. dat de overeenkomsten met
Engeland en Frankrijk evenals het komen
de pact met de sovjet-unie de handhaving
van den status quo op den Balkan en in de
Zwarte Zee en de verzekering der veiligheid
in de Middellandsche Zee beoogen.
(Ingez. Med.)
In drie opzichten is de laatste bedrijvig
held in Moskou zeer belangrijk, aangezien
daaruit blijkt, dat de samenwerking tus
schen nazi's en sovjets niet zóó van gan-
scher harte en volledig is als op het eerste
gezicht zou lijken, aldus de diplomatieke
correspondent van het Engelsche Reuter-
bureau.
Ten eerste voorziet de Russisch-Duitsche
overeenkomst niet in automatlschen bij
stand aan Duitschland in geval van een
voortzetting van den oorlog, doch spreekt zij
alleen van beraadslaging over de noodige
maatregelen.
Ten tweede gaat juist op het oogenblik
van de onderteekening van de Russisch-
Duitsche overeenkomst de U.S.S.R. een soort
van militair bondgenootschap met Estland
aan. dat uitsluitend tegen Duitschland ge
richt kan zijn.
Ten derde heeft de U.S.S.R. afgezien van
een groot deel van den buit, die het door
Duitschland was aangeboden bij de eerste
preliminaire deeling van Polen, naar het
schijnt hoofdzakelijk, omdat dat deel door
Polen wordt bewoond.
Door deze daad, zoo vervolgt de diploma
tieke correspondent van Reuter, geeft de
U.S.S.R. een bevolking van drie millioen Po
len op ten einde de ethische grens van wit-
Rusland en de Oekraine te houden. Het ge
baar is veelbeteekenend, omdat het een be
langrijk onderscheid maakt tusschen de
houding der U.S.S.R. en die van Duitsch
land.
Door de bewoordingen van de overeen
komst stellen de Duitschers zich verant
woordelijk voor de politieke regeling ten
Westen van de grensafbakeningslijn. terwijl
de sovjets een gelijke verantwoordelijkheid
op zich nemen voor de gebieden ten Oosten
van de lijn.
De diplomatieke correspondent voegt
hieraan toe: het feit, dat geen annexa
tie is geproclameerd, in het bijzonder
door Duitschland, doet, naar in welin
gelichte kringen geloofd wordt, het
denkbeeld aan de hand, dat Duitsch
land wellicht zijn vredesaanbod aanlok
kelijk zal maken met een voorstel be
treffende een onafhankelijken Pool-
schen staat onder den een of anderen
vorm van Duitsche hegemonie. Het is
onnoodig er op te wijzen, dat zij de ge
allieerde psychologie volkomen verkeerd
zullen hebben begrepen, wanneer zij
zich inbeelden, dat een dergelijk voor
stel eenige kans op succes heeft.
De Times noemt de Duitsch-Russische
overeenkomst een „onbeschaamdheid". Het
lang beloofde „vredesoffensief" aldus het
blad. is nooit anders dan als manoeuvre be
doeld en als manoeuvre is het nog niet
eens vernuftig. Het antwoord daarop kan
gemakkelijk gegeven worden, doch het is
alleen moeilijk, het in de normale diploma
tieke bewoordingen te doen. Hitler en zijn
regime beoogen den vrede niet. Een woord
beteekent voor hen niets, behalve als in
strument voor een onbeperkte uitbreiding
der Duitsche overheersching. Er kan met
het Hitlerisme geen vrede zijn. De Times
zegt verder, dat de betrekkingen met Sta
lin beslist zullen worden door de gebeur
tenissen, wanneer deze zijn bedoelingen,
welke nog verre van duidelijk zijn, ont
hullen. Engeland heeft geen twist met de
Sovjet-Unie gezocht en het blijft te bezien,
of Rusland twist met Engeland wil.
De Daily Telegraph zegt, dat de Duitsche
hoop om Rusland te gebruiken tot het dlc-
teeren van een vrede, tot mislukking ge
doemd is. Indien Rusland met vijandelijk
heden zou dreigen, zou het antwoord der
geallieerden precies hetzelfde zijn, doch het
is hoogst onwaarschijnlijk, dat Stalin tot
dat uiterste zal overgaan.
De Daily Mali zegt: „Wij verwerpen de
vredesvoorwaarden van Hitier. Het aanbod
van Hitler en Stalin is verachtelijk". Twee
misdadigers, wier handen druipen van het
bloed, vragen de gerechtigheid hun mis
daad door de vingers te zien en hen in
vrede te laten gaan. Welk een onbe
schaamdheid, welk een dwaasheid. Enge
land en Frankrijk hebben plechtig ver
klaard Polen te zullen herstellen en geen
vrede te sluiten met het Hitlerisme. Aan
deze verklaring houden wij vast".
Het blad besluit met de woorden: „wij
hebben den tijd, die een der grootste vijan
den van Hitler is, aan onze zijde. Wij heb
ben slechts vol te houden om te overwin
nen".
Het Fransche Havas-bureau meldt:
In Fransche diplomatieke kringen hebben
de Duitsch-Russische overeenkomsten geen
enkele verrassing gewekt. Reeds Donder
dag gaf men er te verstaan, dat Hitler door
von Ribbentrop voor den tweeden keer naar
Moskou te zenden, tot, iederen prijs den
sovjetsteun wilde verkrijgen, in de eerste
plaats om aan het vredesultimatum, dat
hij voorbereidt, het karakter van sensatio-
neele intimidatie te geven en in de tweede
plaats om zich van de knelling van de
Fransch-Britsche blokkade te ontdoen.
De overeenkomsten van Moskou beant
woorden geheel aan deze beide voorspellin
gen. Sovjet-Rusland sluit zich aan bij het
vredes-ultimatum, waartoe overigens ook
andere mogendheden worden ultgenoodigd.
Dit blijkt de gemeenschappelijk Duitsch-
Russische verklaring. Deze verklaring voor
ziet in een gemeenschappelijk politiek ini
tiatief. Zij preciseert niet, dat er een mili
tair bondgenootschap bestaat tusschen Mos
kou en Berlijn. In geval van een mislukken
van dit gemeenschappelijk initiatief zouden
de beide regeeringen „elkander raadplegen
over de noodzakelijke maatregelen."
Deze formule is vaag. De politieke over
eenstemming wordt voorgesteld als een mi
litair verbond teneinde een maximaal psy
chologisch effect te bereiken, doch de ver
klaring van gisteren preciseert niet of deze
entente inderdaad bestaat. Deze onnauw
keurigheid is het wezenlijke van de intimi
datie-manoeuvre.
In de tweede plaats bevestigt de Duitsch-
Russische oeconomlsche overeenkomst,
welke stipuleert dat sovjet-Rusland Duitseh-
2—1
