Krakau door de Duitschers bezet De strijd in het Westen DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939 No. 24372 Duitsche hulde op het graf van Maarschalk Pilsudski HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt SOste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Een dagorder van generaal Von Brauchitsch De Führer aan het front Het Poolsche legerbericht De Poolsche regeering uit Warschau Hef Fransche avond-communiqué Wederom pamfletten geworpen Het Britsche optreden tegen duikbooten Bericht aan gemobiiiseerden De bommen op Esbjerg waren Engelsch Churchill over de „Athenia" Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwaciit LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordemdspleïn Telefoonnummers voor Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd rijn: per 3 maanden t. 2.3S per week f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f.0 89 per 3 mnd.) Het Duitsche hoofdkwartier deelt mede, dat de Duitsche troepen gister middag zonder strijd de stad Krakau zijn binnengerukt. De commandeerende generaal en de divisie-commandant hebben de mili taire eer bewezen aan het graf van maarschalk Pilsudski. Bij het graf is een eerewacht geplaatst. De bruggen over de Weichsel zijn niet vernield. Gistermiddag twee uur hebben de Duit sche troepen, naar het Duitsche nieuws bureau meldt, den straatweg LaskUnje- jow in de - richting van Lodz overschre den. De inneming van Krakau door de Duit schers is gisteravond door de radio van Warschau tegengesproken. De omroeper verklaarde, dat Duitsche vliegtuigen giste ren een raid op Krakau hebben onderno men. Vijftien dezer Duitsche toestellen zouden zijn neergehaald. De bezetting mag men echter als juist aannemen. De opperbevelhebber van het Duitsche leger, overste generaal von Brauchitsch, heeft een dagorder aan de troepen van het Oostelijk front uitgevaardigd. Daarin wordt gezegd: „Krakau, Bromberg en Graudenz zijn in onze handen. De corridor scheidt Oost- Pruisen en Danzig niet meer van het Duit sche moederland. De vijand is aan het ge- heele front teruggeworpen en op den terug tocht. Beproefde oudstrijders van den ■wereld oorlog, evenals jonge soldaten hebben op gelijke wijze deel aan de in korten tijd verworven successen. Met vastberaden op treden heeft ons dappere luchtwapen uw strijd op schitterende wijze ondersteund. Ik zeg u allen dank en betuig erkente lijkheid voor uw prestaties, die zich waar dig aansluiten bij de groote daden van het leger der Duitsche geschiedenis. Met de inneming van Krakau heeft het Duitsche leger ook het graf van den eer sten maarschalk van Polen, Pilsudski, in zijn hoede genomen. Zijn doel was de vrede met Duitschland. De minachting voor zijn testament leidde tot der. oorlog. Het Duit sche leger acht en eert dezen grooten sol daat. Op bevel van den Fuehrer is bij zijn tombe op plechtige wijze een eerewacht betrokken. Soldaten, dagen van groote prestaties liggen achter u. Thans gaat het er om, een vijand vast te houden en alle krachten in te spannen tot de laatste beslissing. In vertrouwen staat geheel Duitschland ach ter u. Voor ons staat als voorbeeld van per soonlijken moed en krachtige vastbesloten heid onze Fuehrer en opperste bevelheb ber. Voorwaarts naar de overwinning! Uit het hoofdkwartier van den Fuehrer wordt d.d. 7 September, door het Duitsche Nieuwsbureau gemeld: De Fuehrer heeft zich Woensdag opnieuw naar de troepen aan het front in het ge bied van den corridor begeven. Hij bezich tigde vooral de streek tusschen Tuchel en Graudenz, waar tot Dinsdag zware gevech ten werden geleverd met de door Duitsche troepen ingesloten Poolsche legerafdeelin- sen, welke tenslotte hebben geleid tot de gevangenneming van voor zoover tot nu toe is te overzien meer dan 15.000 man en de verovering van meer dan honderd vuurmonden. De Polen hebben bij hun te rugtocht alle bruggen, die over wateren ten oosten van Tuchel lagen, opgeblazen. Tot voorbij Graudenz is de marschweg van een vrijwel vernietigde Poolsche divisie be zaaid met karabijnen en pistolen, ransels, gasmaskers, cavalleriezadels, jassen en uit rustingstukken. Tal van bagagewagens met bespanning liggen langs den weg en bij de halteplaatsen. Honderden wagens met mu nitie zijn omgevallen en de munitie ligt verspreid. Tal van batterijen temidden van een panische verwarring van haar tractie losgemaakt staan zonder ook maar tot een schot te zijn gekomen, op den teeg en de aangrenzende velden. Geschut van de infanterie ligt wanordelijk op hoo- Pen. Op een stoppelveld bevindt zich het uitgebrande geraamte van een omlaag ge schoten Poolsch vliegtuig. Daar tusschen liggen vernielde boerenwagens, waarmede de Polen de munitie, verpleging en ook het geroofde goed meevoeren in groote aantal len. Inwoners uit deze buurt melden, dat de verrassende aanval van een Duitsche pant- serafdeeling de Poolsche regimenten in den kortst mogelijken tijd heeft vernietigd. De verklaringen der gevangenen beves tigen deze berichten. De Poolsche troepen marcheerden naar het Oosten om zich bij Graudenz aan de omsingeling der Duit schers te onttrekken. Op dezen marsch wer den zij door de Duitsche pantser-formaties verrassend in de flank gegrepen. Toen de Duitsche kanonnen en machinegeweren over de akker- en heidevlakten begonnen te bulderen, maakt zich van de Polen zulk een verwarring meester, dat aij alles weg wierpen en in den steek lieten. In een half uur tijd was het werk der vernietiging ver richt. Een groot deel van deze Poolsche re gimenten bevindt zich thans reeds in de Duitsche gevangenkampen. De geweldige buit, welke zij hebben achtergelaten, wordt thans door de Duitsche troepen gesorteerd en opgeborgen. Overal waar de Fuehrer verscheen, werd het opruimingswerk eeni- ge minuten gestaakt. Jubelend drongen de soldaten rond den opperbevelhebber en be reidden hem midden op het slagveld, waar deze grootsche overwinning werd bevochten enthousiaste ovaties. Bij Graudenz ont moette de Fuehrer afdeelingen van de ze genrijke Duitsche formaties, die het gebied van de Poolsche troepen zuiverden. Nadat hij de langs den weg opgestelde troepen had gepasseerd, begaf Hitier zich naar Graudenz, waar hij jubelend door de Duit sche boeren uit het Weichselgebied, die in de laatste dagen verschrikkelijk te lijden hadden gehad van de terugtrekkende Po len, werd begroet. Zij dankten hem thans Duitschers te mogen zijn. Pas tegen mid dernacht keerde Hitler in het hoofdkwar tier terug. Het Poolsche communiqué van den gene- ralen staf luidde gisteren: De Duitsche luchtmacht bestookte ver der onze troepen en onze verbindingsliniën. Eenlge malen werd Warschau gebombar deerd. Onze luchtmacht bombardeerde geblin deerde vijandelijke treinen. Tijdens de luchtgevechten werden gisteren 15 vijande lijke vliegtuigen neergeschoten en Dinsdag 20. Onze verliezen bedragen 6 toestellen. Wat de actie te land betreft: hardnek kige gevechten ontwikkelen zich in de streek van Lodz, Piotrkow, Tomaszow, Ma- zowiecki en ten Westen van Tarnow. Ten Noorden van de lijn TorunSierpc Plonsk behaalde de vijand geen enkel voor deel. De troepen te Gdynia zijn in strijd ge wikkeld met detachementen van Danzig. POLEN STRIJDEN ROMANTISCH. De bijzondere correspondent van de „Corriere della Sera" bij de Duitsche troe pen aan het Oostelijk front bericht aan zijn blad, dat de Polen dapper strijden, doch een weinig op de oude wijze. De Duitschers waardeeren de kwaliteiten van hun tegenstanders en spreken met op rechten eerbied hierover. De Polen strijden evenwel op een romantische manier, terwijl de Duitsche strijdmacht op de meest mo derne wijze is gerationaliseerd, zoodat de Polen geen krachtigen tegenstand kunnen bieden 8V2 Millioen Pond voor Polen Het Britsche ministerie van Financiën deelt mede, dat behalve de credieten, die kort geleden door de Engelsche en Fran- sche regeering aan Polen zijn verleend, een financieele overeenkomst is tot stand ge komen tusschen de Engelsche, Fransche en Poolsche regeeringen, betreffende een contante leening van ongeveer 8'/i millioen pond aan de Poolsche regeering door de Engelsche en Fransche regeeringen. De overeenkomst is gisteren op het departe ment van Buitenlandsche Zaken ondertee kend. Naar een radio-bericht meldt, heeft de Poolsche regeering Warschau verla ten. Alle administratieve diensten wa ren reeds gistermorgen geëvacueerd. De zetel der regeering zou verplaatst worden naar Lublin, een 150 K.M. ten Z.O. van Warschau. Het officieele Fransche oorlogscommu niqué van gisteravond 9 uur zegt: De activiteit van de luchtmacht gaat voort, in samenwerking met de actie te land. De bewegingen, voorzien voor de mobili satie, het transport en de opstelling van alle eenheden gaan op normale wijze voort. In de verschillende deelen van het ge- vechtsgebied waken de kaders, overeen komstig de Fransche tradities, ervoor, dat ze, in de mate van het mogelijke, het ma- terieele leven der troepen vergemakkelij ken, wier moreel uitstekend is. De ravitailleering van de legers func- tionneert op correcte wijze. SAARBRUCKEN GEËVACUEERD. De Berlijnsche correspondent van de Ber- lingske Tidende, die een bezoek heeft ge bracht aan Saarbrücken, meldt dat aldaar alle verwanten van Duitsche gesneuvelden ingelicht zijn. doch tevens instructies heb ben gekregen hiervan onder geen beding mededeeling te doen aan buitenstaanders of rouw te dragen. De Deensche journalist beschrijft Saar brücken vervolgens als volkomen leven loos. Vrouwen en kinderen zijn geëvacu eerd en de treinen in het Saargebied, die last hebben van opstoppingen, hebben zeven tot acht uur noodig voor reizen, die in normale omstandigheden maar één uur duren. Er is wederom een uitgebreide verken ningsvlucht ondernomen door de Royal Air Force boven Duitschland. waarbij exem plaren van de „waarschuwing aan het Duitsche volk" werden uitgestrooid door de Britsche vliegtuigen. De Engelsche toestel len werden niet bestreden door vijandelijke vechtmachines. Evenals bij de twee vorige gelgenheden keerden alle machines veilig en wel terug. Het Engelsche ministerie van voorlich ting deelt mede dat het, wanneer de Brit sche lucht- of vlootstrijdkrachten succes sen hebben geboekt tegen vijandelijke duik booten, niet altijd gewenscht is om dit te publiceeren. Wanneer geen nieuws gepu bliceerd wordt behoeft dit dus niet te impliceeren, dat geen successen zijn be reikt. De admiraliteit zal berichten geven, telkens als dit wenschelijk schijnt. LUCHTAANVAL OP ENGELAND AFGESLAGEN. Londen meldt: De eerste poging van Duitsche vliegers om een raid op Engeland uit te voeren, is gisteren beslist mislukt. De bombardementsvliegtuigen werden af geslagen, voordat zij hun bommen hadden kunnen laten vallen. Het luchtafweerge schut opende het vuur en verscheidene Britsche vliegtuigen stegen op. Wel werd het geknetter der mitrailleurs gehoord, maar de Duitsche vliegtuigen bevonden zich op te groote hoogte om door toeschou wers te worden waargenomen. Een man verklaarde, dat hij zes vliegtuigen in for matie van drie bij drie vliegende had ge zien, doch zij werden door het luchtafwcer- vuur verjaagd, waarop zij terugkeerden om opnieuw verjaagd te worden. In Londen werd het alarmsignaal gege ven en de bevolking hield zich iets meer I dan twee uur schuil. Aangezien voor toezending van cou ranten aan gemobiiiseerden geen porto verschuldigd is, kunnen wij van gemo biiiseerden postabonnementen aan nemen, tegen den prijs van f. 0.18 per week, f. 0.80 per maand of f. 2.35 per kwartaal. Desgewenscht wordt over het abonne mentsgeld aan hun particulier adres per week, per maand of kwartaal be schikt. Ztf, die een dergelijk speciaal abon nement wenschen, gelieven ons hun volledig militair adres op te geven, opdat ons Blad steeds zoo spoedig mogelijk in hun bezit komt. DE DIRECTIE GEEN DUITSCHE BOMMEN OP POOLSCHE BURGERBEVOLKING. In antwoord op een vraag van het Labour- lid Henderson, heeft Butler in het Britsche Lagerhuis geantwoord, dat de door Halifax ontvangen inlichtingen, ten aanzien van het bombardeeren van burgers en open steden in Polen door de Duitsshers niet overtui gend waren. „Zij hebben de strekking aan te toonen", zoo zeide hij, „dat de Duitsche vliegtuigen in het algemeen doelden op mi litaire objecten en niet zonder het maken van onderscheid op de burgerbevolking als zoodanig, hoewel onder haar veel slacht offers gemaakt zijn". Butler verklaarde eveneens, dat Halifax geen officieel rapport had ontvangen, waar in het gebruik werd bevestigd van mosterd gas, door de Duitschers, zooals in de pers was gemeld. In verband met het bombardement op Esbjerg meldt Reuter, dat de Britsche ge zant in Kopenhagen instructie heeft ge kregen de diepe spijt van de Britsche regee ring tegenover de Deensche regeering tot uitdrukking te brengen wegens dit hoogst ongelukkig incident, waarbij schade is toe gebracht aan Deensche levens en eigen dommen door een bom of bommen, die boven Esbjerg kunnen zijn neergeworpen door een Britsch bombardementsvliegtuig. Een uiterst gestreng onderzoek is inge steld door het ministerie voor luchtvaart, dat heeft vastgesteld, dat geen der vlieg tuigen. die teruggekeerd zijn voor een raid op Duitsche oorlogsschepen, verantwoorde lijk was voor het gebeurde. Alle vliegtuigen, dij bij den aanval betrokken waren, hadden strenge en gedetailleerde instructies om de Deensche neutraliteit te eerbiedigen en stappen waren genomen om het zeker te maken, dat alleen Duitsche oorlogsschepen zouden worden aangevallen. De aanval werd ten uitvoer gelegd tijdens zeer slecht weer en daarna raakte de lucht macht verwikkeld in een gevecht boven de wolken. Gelijk reeds gemeld, werden bij de opera tie eenige verliezen geleden en het is moge lijk. dat een toestel onklaar zou kunnen zijn geraakt, uit den koers gevlogen is en bommen ontladen heeft boven Deensch gebied in de meening, dat het boven zee was. Aangezien door de Deensche regeering verklaard is, dat de bom, of bommen, van Britsche makelij waren, kan de Britsche regeering niets anders doen. dan deze ver onderstelling als juist aan te nemen en bij gevolg heeft zij uitdrukking gegeven aan haar diepe spijt. In het Britsche Lagerhuis heeft Churchill verklaard Het is thans duidelijk vastgesteld, dat de ..Athenia" tot zinken is gebracht door een duikboot. Nog 125 passagiers en leden der bemanning worden vermist. De „Athenia" was niet voor verdediging toegerust en de dekken waren daartoe zelfs niet versterkt. In verband met de twee Duitsche schepen welke zooals gemeld tot zinken zijn gebracht, zeide Churchill dat in elk opzicht gezorgd is voor de opvarenden, alvorens de schepen zonken. De „New York Post" zegt, aldus vervolgde Churchill, dat de beman ningen tijd gelaten werd hun bezittingen bijeen te halen, alvorens zij in de reddings booten gingen en dat de kapitein van een der schepen in Montevideo zijn dankbaar heid voor deze behandeling heeft uitge sproken. Inzake de „Athenia" zeide de minister nog, dat voor zoover kan worden nagegaan, het schip 1416 personen aan boord had. waarvan 315 leden der bemanning en 1101 passagiers. Hiervan hadden ongeveer 800 Britsche of Europeesche passen, terwijl ruim 300 in bezit waren van een Amerikaan- schen pas. De aanval geschiedde door een duik boot en we! zonder waarschuwing. Tal rijke personen hebben de duikboot ge zien, o.a. de. Amerikaansche over levenden, van wie velen reeds een be- eedigde verklaring dienaangaande heb- ben afgelegd. I BINNENLAND. Wetsontwerp tot doelmatig: gebruik van vervoermiddelen ingediend. (3e Blad). Een bezoek aan de Spoorwegtentoonstelling te Amsterdam. (3e Blad). Geen studie- of zakenverlof voor gemobiii seerden. (Binnenland, 3e Blad). Waarschuwing tegen prijsopdrijving. (Bin nenland, 3e Blad). Een invoer-noodwet ingediend. (Binnen land, 3e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Kalme handel Gedrukte markt Lagere koersen Amerika lichtelijk in reactie Nederlandsche staatsfondsen onzeker. BUITENLAND. 1 Krakau door de Duitschers bezet. (Ie Blad). Instelling van een Britsch ministerie voor blokkade en economischen oorlog, door Frankrijk gesteund. (3e Blad). Zuid-Afrika in oorlog. (Ie Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Men zie voor Stadsnieuws pag. 3 en 4 van het Tweede Blad. Zwakke veranderlijke wind. Helder tot licht of halfbewolkt. Droog warm weer. Des ochtends plaatselijk mist. Wegens den aard van de ramp kan nog geen nauwkeurige lijst van slachtoffers wor den opgesteld en kan niet geraamd worden, hoevelen door de eerste ontploffing werden gedood, en evenmin hoevelen verdronken zijn door het omslaan van verscheidene reddingsbooten. De overlevenden werden gered door twee Britsche torpedojagers en andere vaartuigen en naar men hoopt, ook door een Zweedsch jacht. Alexander vroeg daarop aan Churchill, of dit niet een heel verschillend relaas was met betrekking tot de veiligheid van be manning en passagiers dan het relaas met betrekking tot den ondergang der beide Duitsche schepen. Hierop antwoordend, zei de Churchill, dat er inderdaad geen twee meer verschillende en tegenoverstaande ge vallen genoemd konden worden. Het optre den tegen de beide Duitsche schepen, zoo voegde de minister hieraan toe, was in overeenstemming met de aanvaarde begin selen van het internationale recht. In antwoord op nog een desbetreffende vraag zeide Churchill, dat de „Athenia" voor een vreedzame taak was uitgevaren, voordat de oorlog verklaard was, als een totaal onbewapend schip met passagiers aan boord, waaronder Amerikanen, voor een reis over den Atlantischen Oceaan. Uit de ver melde uren valt duidelijk op te maken, dat de duikboot op zijn prooi heeft liggen wachten. In antwoord op een door lord Straboigi in het Hoogerhuis gestelde vraag, heeft Stan hope verklaard, nog niet in staat te zijn om mede te deelen. welke actie het oorlogs kabinet zich voorstelt te ondernemen in de zaak der „Athenia". Er is echter één ding. dat wij stellig niet zullen doen en dat is schepen, be- hoorende aan d" Duitsche natie, aan vallen op de wijze, waarop zij de „Athenia" hebben aangevallen. De stap pen, die genomen zullen worden, aldus stanhope, zullen, naar ik vertrouw, voldoende zijn, doch dergelijke aanval len zuilen daar niet toe behooren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 1