De eerste oorlogsdag in
Duitschland
Het Duitsche volk en het
conflict met Polen.
LEiDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Maandag 4 September 1939
Veler opinie is, dat Danzig en de
Corridor geen oorlog waard zijn
Met een beklemd hart hoorde men de rede
van Hitier aan
Het Poolsche „Lourdes"
in brand
De opvatting over het pact met Sovjet-Rusland.
Een nachtelijke tocht
door het Ruhrgebied.
^iecleh£cuicl M&y!
&87177
(Van een bijzonderen medewerker).
Vrijdagmorgen 1 September In een groote
Duitsche stad. De Fuehrer spreekt. Voor
station, waar een luidspreker ls opge-
ld, verdringen zich de menschen. Op dit
vroege uur zitten de café's reeds vol. Allen
luisteren met ernstige gezichten naar de
stem uit den luidspreker, de stem van
man, die over het lot van millioenen
menschen beschikt. Voortdurend klinkt
applaus ln den Rijksdag, maar de luis
teraars laten schijnbaar onbewogen, alles
zich heen gaan. Men spreekt niet,
luistert slechts, de zenuwen tot het
alleruiterste gespannen. Men voelt het,
wacht op de besluiten, welke over
lot van het Duitsche volk zullen be
schikken, met een angstig hart en velen
een haast toegeknepen keel
Als dan eindelijk het „Deutschland Sieg
heeft geklonken, wacht men op de
tëactie. Maar uiterlijk ls die niet merk-
baar. Al zijn velen onder den Indruk ge
komen van de woorden van Hitler, toch
Kinken er onder de luisteraars geen bij
valsbetuigingen. De radio-uitzending van
Rijksdagzitting gaat verder, het be-
tot opname van Danzlg bij Groot-
DuiUchland wordt genomen en dan wordt
Rijksdagzitting besloten met het
Deutschlandlied en „Die Fahnen hoch."
WIJ hadden de stellige overtuiging, dat
het spelen van de volksliederen de
menschen zich van hun zitplaats zouden
verheffen en enthousiast zouden meezln-
Maar niemand staat op en slechts
persoon, een vrouw van ongeveer 50
neuriet de melodieën zachtjes mee...
Als de klanken uit den aether zijn ver
dorven, gaat er een stemmengemompel
door het lokaal. En alle gesprekken cul-
mineeren ln dat ééne punt: Wat zal En
teland doen?
l'olen vreest men niet, men weet, dat
deze Oost-Europeesche staat spoedig
door de geweldige legers van Duitsch
land onder den voet zal worden geloo-
uen. Maar een strijd op een breeder
front zal ontzettende offers van
Kuropa vragen cn niet in het minst
van Duitschland, waar de herinnerin
gen aan den wereldoorlog nog lang
niet zijn vervaagd. Men schrikt terug
van het opnieuw brengen van deze
offers. Het Duitsche volk heeft den
oorlog niet gewild!
Geen oorlog!" Dat is de hartekreet van
Duitsche volk. welke men beluisteren
overal waar menschen samenkomen.
Maar gelaten schikt men zich in het lot.
wacht met angst op de komende dln-
maar men gehoorzaamt den leider, al
rijst er bij millioenen een innerlijk verzet.
Wie ln deze dagen van zenuwsloopende
spanning door de Duitsche gouwen reist
en spreekt met menschen uit alle lagen
der samenleving, kan niet anders dan tot
de conclusie komen, dat men den oorlog
verafschuwt, al zijn er onder de Jongeren
velen, die de consequenties niet overzien
en voor niets terugschrikken.
Het is niet moeilijk om de menschen
te laten spreken over hetgeen in hen
leeft, mits men een gesprek onder vier
oogen kan voeren. Want het is opval
lend. dat wanneer men in een gezel
schap ls, men heel andere dingen hoori
dan in een vertrouwelijk gesprek. In
het openbaar spreekt de man of de
vrouw, die den oorlog verafschuwt, zich
niet uit. Men durft niet, want overal
vindt men de mannen, die verant
woordelijk zijn voor wat men noemt
een goede geest onder de bevolking.
..Wat kan ons ln den grond van het
hart Danzig schelen," zoo luidt veler opi
nie. „Wij vinden den Corridor een onge-
wenscht iets, maar moet men daar oorlog
om voeren? Kan het niet op den duur
tot een regeling komen, zonder dat een
droppel bloed wordt vergoten? Wij willen
als het er op aankomt nog wel meer. Ook
Elzas-Lotharingen kan men als een Dultsch
gebied beschouwen. Men had niet naar de
wapenen moeten grijpen."
Men kan vrijwel met zekerheid aanne
men, dat Indien een stemming zou moeten
Gdynia en Danzig hebben wij na tegen-
ur:vallen Orlowo en Kack heroverd. Het
larnizoen op de Westerplatte biedt nog
steeds tegenstand.
Uit Danzlg wordt gemeld: Het gebied van
Danzlg ls thans veilig. De grens tusschen
Danzlg en Polen bij Zoppot ls beveiligd
Door de zuivering van Dlrschau van zijn
sterke Poolsche bezetting ls Iedere Poolsche
sanval van nu af aan onmogelijk. Het voor
beveiliging van Danzlg belangrijke sleu-
telpunt Dlrschau werd door een met infan
terie en artillerie versterkt pioniersbataillon
Oost-Pruisen genomen. Dit bataillon is
Welchsel overgetrokken. Hierdoor staat
ie stad Dirschau met haar naaste omgeving
rader het militaire bestuur van de groep
Eberhardt. Het optreden van de Duitsche
toepen van Pommeren uit naar Danzlg ge
schiedt overeenkomstig het vastgestelde
plan. De Polen hebben het gebied langs de
Welchsel onder water gezet door de dijken
door te steken. Deze actie werd evenwel zoo
bat ingezet, dat de Duitsche militairen het
tebied reeds hadden gepasseerd. De inne
ming van Dirschau ls geschied van de lln-
'erzljde van de Welchsel. Bij de nadering
Duitsche troepen van Marlënburg lieten
Polen het brughoofd bij Lissau en de
lelde groote bruggen over de Welchsel ln de
ischt vliegen. De stad Dlrschau heeft geen
shade beloopen. Slechts militaire doelen,
laernes, machinegeweernesten, waren on-
vuur genomen.
Te Lublln vielen bij het luchtbombarde
ment 43 dooden en 62 gewonden, w.o. 5 kln-
ieren. Bij Groedoesk zouden de Dultschers
Struik gemaakt hebben van gasbommen.
De Poolsche ambassade te Parijs meldt:
Poolsche radio deelt mede, dat de stad
Mochowa. het Poolsche „Lourdes" in
'vd staat. Het beroemde klooster uit de
diende eeuw, waarin zich het miraculeuze
van de „zwarte Madonna" bevindt,
■-pelgrimsoord voor geheel Polen en voor
katholieken uit M'ldden-Europa, is op
ra 2 September verscheidene malen door
jf Duitsche luchtmacht gebombardeerd,
•"tochowa bevat geen enkel militair
Itct.
worden gehouden over de vTaag of over
Danzlg en den Corridor een oorlog zou moe
ten worden begonnen, het antwoord van
de overgroote meerderheid ontkennend zou
zijn. Duitschland voert thans een strijd
welke door het volk niet wordt gewild!
Dat ls de belangrijke conclusie waartoe een
onpartijdig waarnemer in deze dagen, in
het bijzonder op den historischen dag van
gisteren, kan komen.
VEREERING VOOR HITLER.
Maar daarnaast kan men een andere
merkwaardige gevolgtrekking maken.
De vereering voor Hitler ls ondanks
het feit, dat men met een angstig hart
den oorlog ingaat, groot. De rede van
den leider van het Duitsche Rijk heeft
gisteren op velen diepen indruk ge
maakt en wel speciaal om de passages,
waarin hij over zich zelf spreekt. Hit
ler is een groot psycholoog. Het Duit
sche volk voelt militair en wanneer de
eerste Duitscher verklaart, dat hij niet
anders wil zijn dan de eerste soldaat
van het Duitsche Rijk, spreekt dat tot
de verbeelding.
Overal waar men gisteren menschen
sprak prees men de houding van den
Fuehrer, die ln het simpele veld-grijs van
den Duitschen soldaat voor den Rijksdag
was verschenen. Dat feit heeft vooral bij
de soldaten groote geestdrift gewekt. In
dien de Fuehrer de bedoeling heeft ge
had om het enthousiasme van de Duitsche
soldaten te stimuleeren, dan is hij daarin
op voortreffelijke wijze geslaagd. Uit ge
sprekken met verschillende soldaten is
ons dat duidelijk gebleken.
Maar toch.... ondanks alles blijft het
een feit, dat ook velen, die thans onder de
wapenen zijn, den strijd, welke thans wordt
gevoerd, overbodig achten. Men is van
meening, dat oorlog had kunnen worden
voorkomen. Hoe voortreffelijk het propa-
ganda-apparaat van het Duitsche Rijk ook
werkt, toch zijn er velen, die niet alles
gelooven, wat door de radio en de kranten
tot hen komt. Er zijn talloozen, die er op
wijzen, dat de volgens de Duitschers
heerschende terreur ln Polen, ongeveer
gelijk ls aan die, welke het vorig jaar te
gen de Tsechen is gevoerd. Er is twijfel in
Duitschland en niet tevergeefs heeft Hit-
Ier gisteren ln zijn rede woorden gesproken
om een krachtige stimulans te geven aan
een goeden geest onder de bevolking.
DE ALGEMEENE STEMMING.
Het is geen gemakkelijke taak om in
Duitschland de stemming van de bevol
king te peilen. De discipline is zóó groot,
dat men in het openbaar nooit woorden
van critiek hoort. De een vertrouwt den
ander niet. Zit men in den trein en begint
men te spreken over de algemeene situatie
dan hoort men zeer dikwijls enthousiaste
bewonderaars van het regime, menschen.
die door dik en dun met alles mee gaan en
die den Fuehrer blindelings volgen.
Men kan vaststellen, dat het stelsel
door een belangrijk contingent van de
bevolking warm wordt verdedigd. Maar
dat contingent is verre in de minder
heid. Ook in het huidige Duitschland
vindt men een groote middelmoot, die
aan den eenen kant Hitier bewondert
om de wijze waarop hij de „eer van
Duitschland" verdedigt, maar aan den
anderen kant graag een ander bewind
zou hebben omdat men de bruinhem-
den, die den toon aangeven, niet lan
ger verdragen kan.
Want de haat tegen wat men noemt de
„partijbonzen" is bij velen ontzettend groot
Er heerscht ongetwijfeld over talrijke din
gen ontevredenheid in Duitschland, onte
vredenheid vooral over het ingevoerde
distributiestelsel. Merkwaardig ls het, dat
men overal in het bijzonder hoort klagen
over de bij lange na niet toereikende hoe
veelheid koffieboonen en de z.g. „Malz-
kaffee" een soort surrogaat koffie. De
Duitscher is buitengewoon gehecht aan
zijn kopje koffie en dat is thans in ernstig
gevaar gekomen.
Er hebben dezer dagen in enkele Ne-
derlandsche kranten berichten gestaan
over relletjes tengevolge van de distribu
tie. Die berichten zijn verre overdreven.
Wel werd ons verzekerd, dat o.a. in Duis
burg de politie heeft moeten ingrijpen,
maar tot onlusten is het beslist niet ge
komen. Want er heerscht ondanks alles
naar het uiterlijk rust in het Derde Rijk.
Wie zou denken, dat op den belangrijken
dag van gisteren de Duitsche steden een
ander beeld zouden vertoonen dan op ge
wone dagen, vergist zich. Het eenige ver
schil is, dat er zoo weinig mannen zijn.
want honderdduizenden zijn naar de Oost
grens vertrokken.
DE MANNEN VAN '14—'18.
Er zijn onder de soldaten, die thans te
gen Polen oprukken, velen, die den wereld
oorlog hebben meegemaakt, die toen als
jongens van 18 jaar de verschrikkingen
van de slagvelden hebben gekend en thans
als mannen van midden 40 opnieuw hun
leven in de waagschaal moeten stellen.
(Van een bijzondere medewerker)
Voorzichtiger dan ooit is het Duitsche
volk in deze bewogen dagen met zijn mee-
ningsuiting. Van verschillende zijden is ons
verzekerd, dat de oontróle van de Gestapo
veel strenger is geworden. Hitier heeft in
zijn rede voor den Rijksdag met nadruk ge
wezen over de noodzakelijkheid van een
goeden geest onder het volk. En voor dien
geest zorgen de Gestapo, de S.S. en de po
litieke leiders. In de dagen na het afslui
ten van het Sovjet-Russische pact was
men in Duitschland plotseling spraakza
mer geworden. Men had blijkbaar de ge
dachte. dat de ommezwaai, waarop geen
enkele Duitscher had kunnen rekenen, te
vens een meer vrije meeningsuiling zou
toelaten. Voor het luisteren naar den Mos-
kouer zender waren velen ln het concen
tratiekamp opgesloten. Nu Rusland de
vriend van Duitschland was geworden,
kreeg men den Indruk, dat men vrij Mos
kou kon inschakelen en vanzelfsprekend
ook andere zenders. Vooral Luxemburg was
populair geworden in West-Dultschland.
Iedereen, die over een toestel van eeotee
capaciteit beschikte, beluisterde de persbe
richten van den zender van het Groot
hertogdom. Zelfs trouwe leden van de par
tij deden daaraan mee Velen frappeerde
het ten sterkste, dat de mededeelingen
van den Luxemburger zender hemelsbreed
verschilden met die van den Gross-Deut-
schen Rundfunk Overal vertelde men el
kaar wat Luxemburg had medegedeeld. Er
ontstond al dra onder velen argwaan naai
de juistheid van de Duitsche persberich
ten Maatregelen van den kant der politie
ke politie konden dan ook niet. uitblijven.
Het luisteren naar en het verspreiden
van berichten van een buitenlandschen
zender kan thans zelfs de doodstraf ten
gevolge hebben.
Sinds het uitspreken van Hitler's Rijks
dagrede is de contröle op de bevolking
strenger dan ooit Een leger van geheime
politiemannen zorgt voor het onschadelijk
maken van de „Miesmaoher und Meckerer".
Het Duitsche volk is voorzichtiger gewor
den Hlmmler heeft vroeger eens ver
klaard. dat de taak van de SS. in oorlogs
tijd voornamelijk bestond in het contro
leeren van den geest der burgerbevolking.
De SS. is met die taak begonnen en alles
wordt ln het werk gesteld om onaange
name verrassingen achter het front on
mogelijk te maken.
Drie onderwerpen beheerschen thans in
Duitschland haast elk gesprek: het pact
met Sovjet-Rusland, de strijd ln het Oosten
en de houding van Engeland. Er is op het
oogenblik een zeer krachtig streven waar
te nemen om alles, wat vroeger ten nadeele
van de huidige machthebbers in Rusland
is gezegd ongedaan te maken. De uitersten
zijn tot elkaar gekomen en thans droomt
menige Duitscher van een sohoone toe
komst aan de zijde van Sovjet-Rusland.
Beide landen zullen de wereld, maar op
zijn minst Europa beheerschen. Duitsch
land zal opbloeien door den handel met
Rusland. Vergeten en vergeven zijn alle
vroegere geschillen. Duitschland en Rus
land zijn één ln hun strijd tegen de kapi
talistische wereld, zoo redeneeren vele
Duitschers.
De bekeerde zondaars.
Wanneer men de aanhangers door dik
en dun van de nat. soc. partij hoort, dan
is de toenadering tot Rusland een gevolg
van een volkomen ommekeer. Niet van de
Duitschers, maar van de Russen, die zich
hebben bekeerd van de zonden huns
weegs. De kwade geest van de Sovjets
was Litwinof. Nu deze laatste van het
tooneel is verdwenen, is een nieuwe geest
over Rusland gekomen, welk land thans
wat zijn regeeringsvorm betreft geheel
gelijk is geworden met Duitschland De
Duitsche propaganda-dienst is er in kor
ten tijd ln geslaagd een groot deel van
het volk ervan te overtuigen, dat de gewij
zigde politiek volkomen logisch is en dat
Duitschland en Rusland eigenlijk op el
kaar aangewezen zijn. De vurige partij
mannen hoort men overal het pact roe
men als een groote gebeurtenis in de ge
schiedenis, welk pact voor goed de zege
zal brengen aan de dictatoren Want ook
in Duitschland heerscht volgens deze men
schen de dictatuur van het proletariaat.
In een sigarenwinkel vlak bij den Keul-
schen Dom beluisterden we in dit verband
een merkwaardig gesprek. Toen we de
zaak binnentraden hoorden we een heftig
betoog van een dikken winkelier tegen een
klant. Deze laatste had beweerd, dat de
strijd, welke thans is ontbrand, niet om
Danzlg en de corridor ging. maar om iets
anders- om de macht in de wereld En die
zelfde klant had de vrijmoedigheid gehad
in twijfel te trekken of Danzig en een
stukje grond de groote offers, welke thans
moeten worden gebracht, wel waard zijn.
De winkelier, het echte type van den
Duitscher, die het alleen weet en dat de
monstreert door felle taal en daarmede
overeenstemmende gebaren, bestreedt zijn
klant heftig. Hij was rood van woede en de
bezoeker van den winkel schoof naar de
deur om te trachten een goed heenkomen
te zoeken. „Dit is geen strijd om de macht,
maar een strijd om de ideeën" schreeuwde
de sigarenkoopman. Waarop de klant op
merkte, dat hij dat moeilijk kon gelooven.
daar men anders toch geen pact met den
aartsvijand, de Sovjet-Unie had gesloten.
Deze laatste uitlating bracht den winkelier
bijna tot razernij. „Duitschland en Rus
land hebben dezelfde opvatting, dezelfde
gedachte, dezelfde staatsinrichting". Deze
Duitscher demonstreerde daarmede, dat
de uitersten elkander thans hebben ge
raakt.
Run op de warenhuizen.
Op de warenhuizen en winkels in Duitsch
land werd Vrijdag een run ondernomen,
teneinde te trachten zich in het
bezit van zwart papier te stellen,
teneinde aan de voorschriften voor
volkomen afsluiten van het licht bij avond
te kunnen voldoen. Vele winkels waren
uitverkocht. Wij zagen ln Essen rijen men
schen, die uren wachtten om maar in het
bezit van de noodzakelijke rollen papier
te komen. In het warenhuis van Tietz kwam
men handen te kort. Voortdurend werden
nieuwe rollen gebracht, maar nog kon men
aan de vraag niet voldoen. Het feit, dat het
groote publiek de noodlge voorzorgsmaat
regelen niet had genomen, illustreert dui
delijk, dat het Duitsche volk tot Vrijdag
niet aan oorlog heeft geloofd. „Der Führer
macht kein Krieg" was de populaire leus.
De partijdag van Neurenberg zou den naam
van het Congres van den vrede dragen.
Maar ondanks alle verzekeringen, heeft
de Führer toch den oorlog niet gemeden.
Dat heeft het vertrouwen van velen in
Hitler een diepen schok gegeven. Vooral
bij de mannen, die eens voor Duitschland
ln de loopgraven stonden en die weten hoe
ontzettend de oorlog is. Hoe voorzichtig
men ook in zijn meenlngsuiting is, toch kan
men klanken beluisteren over diepe teleur
stelling. dat toch naar de wapenen is ge
grepen.
In het Ruhrgebied heerschte Vrijdag een
stemming van angstig afwachten. Men
bleef hopen op een zich-afzijdig houden
van Engeland. Zou die hoop niet in ver
vulling gaan. dan vreesde men in het ge
bied. waar de Duitsche zware Industrie is
gevestigd het ergste. In Essen sprak men
van voorgenomen luchtaanvallen op de
enorme, midden ln de stad gelegen fabrie
ken van Krupp, waar nacht en dag wordt
gewerkt. Groote fabrieksgedeelten zijn in
aanbouw; hier bevindt zich de wapensmidse
van het Duitsche Rijk.
Overal in het Ruhrgebied wordt verteld,
dat de Engelschen, wanneer het tot een
oorlog komt, onmiddellijk hun luchtmacht
naar Essen en omgeving zullen zenden. Men
I heeft vertrouwen in den Duitschen afweer,
maar toch voelt men zich bedreigd. Ner
gens is de organisatie van de bescherming
der burgerbevolking zoo goed als in het
land van de Ruhr. Bij honderden vindt men
de roodgele borden in de straten, die op
zeer duidelijke wijze den koristen weg wij
zijn naar de dichtstbijzijnde schuilplaats.
De organisatie hiervan is werkelijk ln
voorbeeldige orde.
In den nacht hebben we per auto een
tocht gemaakt door het Ruhrgebied. Het
was een zware en in vele opzichten sinistere
rit. De autolampen moesten worden afge
schermd met zwart papier, waardoor mor.
practlsoh gesproken zonder licht moest rij
den. De geheele politiemacht was op de
been om controle uit te oefenen. Het Ruhr
gebied was volkomen donker en de hoog
ovens schenen gedoofd. Het was een angst
wekkend gezicht om de volkomen verduis
terde steden binnen te rijden. De straten
waren vol menschen, die op gedempte toon
met elkaar spraken. Geen enkel licht
straalde door, het was duister, volkomen
duister. En toen versoheen plotseling de
maan aan liet firmament, een licht, dat
niet gedoofd kon worden en dat alle geno
men maatregelen voor een belangrijk deel
te niet deed. Het Ruhrgebied wachtte in
angstige spanning op de Engelsche lucht
macht, die niet verscheen. H'er voelde men
iets van de stemming, welke zich van d'
bevolking In tijd van oor'og meester maakt
Hoevelê nachten zal de bevolking nog
angstig wachten op de vijandelijke lucht
vloot?
Velen van deze categorie wachten nog op
het bevel tot opkomst en het zijn speciaal
die mannen, die met een enorm zwaar
hart wachten op de komende dingen. Wan
neer men met deze menschen spreekt, be
seft men eerst recht, welke verschrikkin
gen de moderne oorlog inhoudt. In deze
dagen leven de vroegere soldaten weer in
de ontzettende oorlogsdagen; steeds weer
houdt hun geest zich met de dingen, die
men toen moest meemaken, bezig.
En men spreekt daarover, men houdt
het niet onder zich, dat het meer dan
verschrikkelijk is geweest en dat men het
eigenlijk niet meer wil meemaken. En aller
conclusie luidt, dat het thans nog veel
erger moet zijn dan toen, omdat nu het
luchtwapen een veel grootere rol speelt
dan ln '14—'18. Het lot van deze mannen
ls des te zwaarder omdat velen zoons heb
ben, die ook naar het front moeten. Tal
loozen zijn met een hart zwaar van zor
gen vertrokken. Het gerucht ging, dat er
mannen zouden zijn geweest in Duisburg,
die zouden hebben geweigerd en onmid
dellijk zouden zijn gefusileerd. Die geruch-
j ten moet men naar het rijk der fabelen
verwijzen. Indien iets dergelijks zou zijn
voorgevallen zou men het in Duisburg
moeten weten. WIJ spraken in die stad met
velen, die zeer ernstige critiek op het be
wind hebben, maar die met nadruk ont
kenden, dat zich dergelijke tooneelen zou
den hebben afgespeeld. Al die geruchten
zijn er volkomen naast. Als men de waar
heid over Duitschland wil schrijven moet
men zeggen, dat het er oogenschijnlijk
buitengewoon rustig ls, al Is de stemming
zeer down en broeit er veel onder de op
pervlakte.
CONTROLE OP DE BEVOLKING.
Wij spraken een man, een oud-frontsol
daat, die den wensch uitsprak, dat de
goede dagen van voor 1914 weer zouden
terugkeeren. Hij hoopte, dat, al kon hij de
houding van Wilhelm II niet bewonderen.
Duitschland nog eens weer een keizer
zou krijgen. De grootste fout van de tegen
woordige machthebbers noemde hij den
ontzettenden druk, welke op de bevolking
door de partijmannen wordt uitgeoefend.
En hij wees ons tevens op een verschijn
sel, dat wij inderdaad ook konden consta-
teeren, n.l. dat er zooveel bruinhemden
zijn achtergebleven „Ze hebben den mond
vol over den oorlog", zoo zei de man,
„maar zelf blijven ze thuis en ze laten de
anderen de kastanjes uit het vuur halen.
Waarom zijn ze achtergebleven: Omdat er
een zeer nauwgezette controle op de be
volking moet worden uitgeoefend. Men
vertrouwt zijn eigen menschen niet en men
vreest, dat wanneer niet de noodige maat
regelen worden genomen, op een goeden
dag een opstand zou uitbreken. De partij
leiders zorgen voor alles; ook voor de
mannen, die een revolutionnalren geest
met kracht kunnen onderdrukken."
Volgens onzen zegsman is er zooveel
ontevredenheid, dat Duitschland bijna
rijp is voor een omwenteling. En tegen
dat groote risico wapent men zich
Cians reeds terdege. De Gestapo weet
precies waar zij aan toe is.
ORGANISATIE.
In Duitschland ls ook ln deze dagen
alles voortreffelijk georganiseerd. Gisteren
was het de dag van Danzig en daarmede
werd in de diverse steden rekening gehou
den. Spontaan moest men toonen, hoe ver
heugd mer. was over den terugkeer van
Danzig in het Rijk. Daarom geven de
stadsbesturen aan een belangrijke straat
den naam Danzigerstrasse. Zoo hebben we
gisteren in diverse steden gezien, dat een
keurig en blijkbaar reeds van tevoren
klaar gemaakt bord met bovengenoemden
naam was aangebracht. Daaronder bevond
zich het bord met den ouden naam, waar
doorheen een groote streep was getrokken.
Dergelijke spontane daden schijnen ook
vroeger reeds te zijn voorgekomen, want
in Duisburg droeg een parallelstraat van
de nieuwe Danzigerstrasse den naam van
Memelstrasse Het wachten is thans op
de „Korrldorstrasse" merkte een grappen
maker op.
De Duitsche bevolking wacht thans op
de dingen die komen zullen. De angst is
groot, maar er heeft zich van velen reeds
een doffe berusting meester gemaakt. Men
blijft zich vastklampen aan de hoop. dat
het conflict tot Polen blijft gelokaliseerd.
Men hoopt, maar men weet, dat men zich
vastklampt aan een stroohalm. Slechts
weinigen zeggen, dat het niet anders
heeft gekund De indruk van de overgroote
meerderheid is, dat men niet begrijpt waar
om voor zoo'n klein gebied, dat toch reeds
jarenlang van het Duitsche rijk gescheiden
is, zoo'n groot offer moet worden gebracht.
(Nadruk verboden).
Steunt Luchtverdedigingsfonds!
Postgiro Den Haag
ten name van
8832
(Ingez. Med.)
3—3
