Nu het kanon het woord heeft Feestelijke intocht van het Prinselijk Gezin Dagorder van Hitier aan de Weermacht 1EIDSCH DAGBLAD - Eersfe Blad Vrijdag I September 1939 Van het Duitsch-Poolsche front OFFICIEELE KENNISGEVING Engeland en Frankrijk zullen hun verplichtingen nakomen pigemeene mobilisatie en slaat van beleg in Frankrijk De reactie in Londen Geestdriftige ontvangst in Den Haag Een proclamatie van president Moscicki Roosevelt verzoekt burgerbevolking te sparen Binnenland Prins Bemhard bij de Haagsche Schouw F amilie -berichten „Er blijft mij slechts over geweld tegenover geweld te plaatsen" Grenadiers en Jagers defileeren voor de Koningin BEURSO VERZICHT Het opperbevel van de Duitsche weer- pacht maakt bekend: Op bevel van den Fuehrer en opperhevel- I hebber heeft de weermacht de actteve bc- I vherming van het rijk op zich genomen. I Ter vervulling van haar opdracht een halt I toe te roepen aan het Poolsche geweld, zijn I poepen van het Duitsche leger vanmorgen I orer alle Duitsch-Poolsche grenzen tot den Itegenaanval overgegaan. Gelijktijdig zijn I eskaders van de luchtmacht opgestegen om I je militaire doeleinden In Polen onsehade- te maken. De oorlogsmarine heeft de I bescherming van de Oostzee op zich ge- I nomen. Volgens te Parijs ontvangen Inlichtingen !i|n de Duitsche troepen vanmorgen zon- cer ultimatum het offensief ln de volgende Ir.chtingen begonnen: In het Noorden van Polen op de grens van Oost-Pruisen wordt een aanval uitgevoerd in de richting van de steden Mlawa, Dzialdowo en Chojnice; in het Zuiden heeft de Duitsche aanval tot doelwit op de grens van Silezië het steenkolenbeken en in het bijzonder dat van Czetochowa. Voorts wordt aange vallen van uit Slowakije. Ook de haven van Gdynia is vanmorgen door de Duitsche luchtmacht gebombardeerd, evenals Krakau, Kattowitsj, Tczew en andere steden. I Naar gemeld wordt, vallen er onder de liiirgerbevolking reeds vele dooden en ge- lionden te betreuren. Van Duitsche zijde :egt men alleen militaire objecten te heb- M gebombardeerd. Uit Poolsche bron ln Parijs meldt Havas. _t de Duitsche vliegtuigen vanmorgen om |30 uur Warschau gebombardeerd hebben. - zijn wel Poolsche vliegtuigen in de lucht, lioch zij bombardeeren nog niet. I Nader wordt nog gemeld Zesendertig Duitsche vliegtuigen hebben Westerplatte en Puck gebombardeerd, fin vijf minuten over zessen tot halfzeven Traden Krakau, Kattowitz, Sieszyn en new gebombardeerd en vervolgens een den keer om zeven uur 20. |0m negen uur werden te Warschau de ;ste knallen gehoord, veroorzaakt door t vuren met luchtdoelgeschut tijdens een icde alarm, dat om tien minuten over hlfnegen was begonnen. Het eindigde om |imr 17. I De bevolking legt een volkomen kalmte voorbeeldige discipline aan den dag. De radio heeft een Duitsch offensief ln riohting van Mlwa, Ciechanow, Dzdal- h'j en Czestochowa bevestigd. (Duitsche vliegtuigen hebben drie bom- V'. geworpen op Gdynia. De radio heeft medegedeeld, dat de vanochtend ft: Hitler afgelegde verklaring als een rlogsverklaring wordt beschouwd. Het derde alarm werd gegeven om 9.40 Er deed zich daarbij geen incident r, terwijl om tien uur voor den vierden fcer werd gealarmeerd. In Frankrijk is dc algemeene mobili satie afgekondigd en tevens de staat van beleg geproclameerd. Morgen komt het parlement bijeen. De regeering spoort nog eens aan om Parijs zoo eenigszins mogelijk te ver laten. Diensten met continent gestaakt. |&lle diensten van de Britsche Imperial van Croydon naar het continent t gestaakt. De dienst met de deelen van J Britsche rijk wordt normaal voortge- Algemeene mobilisatie in Zwitserland. Jwitserland heeft de algemeene mobili- afgekondigd. In officieele kringen te Londen zegt men als voorloopige reactie op de gebeurtenis sen van heden, dat indien de proclamatie van Hitier tot het Duitsche volk beteekent, zooals inderdaad het geval schijnt te zijn. dat Duitschland aan Polen den oorlog heeft verklaard met het meeste gezag verklaard kan worden, dat Groot - Brittannië en Frankrijk onwrikbaar besloten zijn hun verplichtingen jegens de Poolsche regeering tot het uiterste na te ko men. Het Duitsche verslag van den loop der onderhandelingen wordt te Londen volko men misleidend genoemd. Op 29 Augustus heeft Hitler den Britschen ambassadeur in Berlijn medegedeeld, dat hij den vol genden dag een Poolsche gevolmachtigde in Berlijn verwachtte met volledige be voegdheid om over een regeling te onder handelen. Hij vae-gde hieraan toe. dat hij inmiddels hoopte voorstellen uit te wer ken. Met andere woorden, men verwachtte, dat de Poolsche regeering zich zou onder werpen aan een procedure zooals die was opgelegd aan den president van Tsjecho- Slowakije en een afgezant naar Berlijn zou zenden die de voorwaarden zou moe ten aanvaarden, welker karakter aan de Poolsche regeering volkomen onbekend waren. De Poolsche regeering was, naar de meening der Britsche regeering, volko men gerechtigd de behandeling van de hand te wijzen, welke de Duitsche re geering haar trachtte op te leggen. Wat de thans gepubliceerde voorwaar Een wandeling langs de menigte. Het prinselijk gezin is hedenmiddag tegen 12 uur in Den Haag aangekomen om daar voorloopig te verblijven en duizenden zijn van dezen feestelijken intocht getuige ge weest. Reeds op den Leidscheweg, waar vele troepenafdceiingen passeerden, was het zóó vol dat de Wassenaarsche politie zich ge noodzaakt zag het verkeer radicaal om te leiden. Uit de richting den Haag mochten alleen militaire colonnes passeeren en uit de rich ting Leiden kregen alleen zij toestemming tot passage, die aan den Leidschen straat weg moesten zijn Zóó vormde zich langs de inkomstwegen van het Prinselijk paar één haag van men- schen, die op deze wijze hun aanhankelijk heid aan het Prinselijk gezin wilden betui gen. In de nabijheid van den Haag werd de menigte nog grooter. Daar werden de be langstellenden echter achter touw- en hek- afzettingen gehouden, zoodat zij niet kon den opdringen. Prins Bemhard, die bij de Haagsche Schouw de troepen voorbij had zien trek ken, was reeds eerder in het paleis Noord einde aangekomen, doch te ruim halftwaalf reed hij naar Wassenaar om Prinses Ju liana op te wachten. Om kwart over twaalf kondigde gejuich en gewuif in de verte aan, dat de Prinse lijke familie in aantocht was. Het was niet te verwonderen, dat de menschen bij het Wachtje aan het einde van de groote laan de afzettingen doorbraken en in blijden jubel de hofauto omringden. Prinses Juliana en Prins Bemhard waren op de achterbank gezeten en tusschen hen in zat de nurse van de jonge prinsessen met de kleine prinses Beatrix op haar schoot. Prinses Irene lag veilig in het bekende reis mandje. dat een plaats op de voorbank van de auto had gekregen. Zeer langzaam reed Q de auto het Korte Voorhout op om via het den betreft, welke "tot dusver nooit aan "de I Lange Voorhout en de Heulstraat het pa- Poolsche regeering zijn overgebracht, kan de Britsche regeering slechts zeggen, dat deze voorwaarden hadden dienen te wor den voorgelegd aan de Poolsche regeering. met voldoende gelegenheid om te overwe gen of zij al dan niet de vitale belangen van Polen raakten en. En Ik zou daarom thans de geheele pons wonende wereld meteen willen ver- JMn, dat een November 1918 zich nim- meer in de Duitsche geschiedenis zal J Zooals ik zelf bereid ben op leder ■Uitblik mijn leven op het spel te zetten [■?n ieder kan het mij voor mijn volk Duitschland ontnemen zoo eisch ik olfdc ook van ieder ander Wie even- pincent, zich tegenover dit nationale ge- 7 hetzij direct, hetzij indirect te kunnen Fïtten, valt. Verraders hebben met ons f5 te maken. Wij allen belijden daarmede weer ons I inde beginsel: het is zeer onbelangrijk d wij leven, doch noodzakelijk is, dat I °»s volk leeft, dat Duitschland leeft. Iji'- otter, dat van ons wordt geëisoht, ls r pooter dan het offer dat tal van ge- ■"■es hebben gebracht. Wanneer wij P Mrneensohap vormen, nauw door den r SWonden tot alles vastbesloten, nim- .wreid te capltuleeren, dan zal onze I nood meester zijn. Ik zou willen ."•ter. met de belijdenis, welke ik eens gesproken, toen Ik den strijd om de in het rijk begon. Indertijd zei ik: wanneer onze wil bo sterk is, dat geen nood hem meer Ivermogen te bedwingen, dan zal e wil en ons Duitsoh staal ook dien I «bod overwinnen." redevoering van Hitier heeft de ï*1! een wet aangenomen over de ver- Rjn Danzig met het Duitsche E "ëw wet is gebaseerd op de wet „hedenmorgen door Förster ls uitge lid. De ambassade van Polen in Parijs publi ceert den tekst eener proclamatie, welke president Moscicki zoo juist tot het Pool sche volk gericht heeft en welke als volgt luidt: „Vannacht heeft onze eeuwenoude vijand een offensief geopend tegen den Poolschen staat. Op dit historische oogenblik richt ik mij tot alle burgers des lands, in dc diepe overtuiging, dat de geheele natie zich zal scharen rond om den opperbevelhebber en de gewa pende macht, ter verdediging van zijn vrijheid, zijn onafhankelijkheid en zijn eer, en een waardig antwoord zal geven aan den aanvaller, zooals reeds meer dan eens gebeurd is in de geschiedenis der Poolsch-Duitsche betrekkingen. Het geheele land, gezegend door God in zijn strijd voor zijn heilige en rechtvaar dige zaak en verbonden aan het leger, zal in gesloten gelederen optrekken naar den strijd en naar de volledige overwinning." President Roosevelt heeft telegrafisch aan Frankrijk. Groot-Brittannie. Italië, Duitschland en Polen verzocht de burger bevolking niet te bombardeeren. Roose velt heeft een onmiddellijk antwoord hierop verzocht. leis in het Noordeinde te bereiken, waar het eveneens zwart zag van de menschen. H.M. de Koningin, die een défilé van de Grenadiers en Jagers had bijgewoond, was daar enkele minuten te voren gearriveerd en op het bordes blijven staan om buigend te danken voor de hulde van het publiek. Plotseling kondigde enorm gejuich de komst van het Prinselijk gezin aan en het volgend oogenblik zwenkte de open hofauto den hoek om. Toen de auto voor het paleis stilhield trad de Koningin naar buiten. Eerst werd Prinses Irene uit de auto gedragen en het paleis binnengebracht. Daarna stapte Prins Bemhard uit en vervolgens Prinses Juliana. Na de begroeting tilde Prins Bemhard zijn oudste dochtertje uit de auto. Het Prinsesje had een witte jurk aan en een pop in de hand. Verwonderd keek zij naar al die menschen, die haar toejuichten en toe zwaaiden. Even aarzelde zij maar toen volgde zij het voorbeeld van haar grootmoe der en van haar ouders en wuifde terug. Slechts korten tijd bleef de Koninklijke fa milie op het bordes en toen gebeurde er iets, dat eerst verbaasde, maar vervolgens het enthousiasme nog deed toenemen. De Koningin, Prinses Juliana en Prins Bemhard wandelden over het voorplein naar de menschen toe en de prins droeg Prinses Beatrix in de armen. Dat had den wij nog nooit beleefd. Vlak voor al die juichende menschen wandelde de Koninklijke familie en eensklaps riep de Koningin: ,»Leve het Vaderland, hoezee, hoezee, hoezee". Daverend stemde de menigte in met dien roep. Dit tafereel deed denken aan de dagen van de Prinselijke verloving, misschien overtrof het echter nog voor vallen uit dien tijd. Allen voelden, dat er iets heel bijzonders was gebeurd, dat het in deze donkere dagen een niet hoog genoeg te schatten voorrecht is om zoo met de Koninklijke Familie te mogen meeleven. Op het voorplein teruggekeerd gaf de Koningin een wenk en het publiek kreeg verlof om naderbij te komen. Minutenlang bleef het Juichen en het Wilhelmus zingen, achter een cordon van politieagenten, dat er voor zorgde, dat men niet te dicht na derde. Eindelijk maar natuurlijk nog te vroeg naar den zin van het publiek ging de Koninklijke familie naar binnen. Het duurde nog eenigen tijd voordat de menschen langzaam huns weegs gingen, allen geheel vervuld van de onvergetelijke oogenblikken, die zij hadden meegemaakt. VOORBIJTREKKEN DER GEMOTORI SEERDE TROEPEN GADEGESLAGEN. In den vroegen morgen van dezen dag begonnen in den lande de transporten der gemobiliseerde troepen, welke de derde fase van de mobilisatie in ons land betee- kenen. Op het drukke kruispunt van wegen bij de Haagsche Schouw moesten vele ge motoriseerde onderdeden passeeren en Prins Bemhard had den wensch te ken nen gegeven een gedeelte der transporten op dit punt bij te wonen. Vrijwel niemand was op de hoogte van dit plan en daarom was het niet te verwonderen, dat tegen 9 uur wel tientallen auto's en motoren langs de Haagsche Schouw reden, doch de publieke belangstelling overigens ge ring was. Intusschen vormden zich kleine BURCKHARDT VERTROKKEN. Gouwleider Forster heeft vanochtend om 7.25 uur een bezoek gebracht aan den commissaris van Genève, Burckhardt, in diens dienstwoning. De commissaris van Genève is tegen negen uur met zijn medewerkers met auto's uit Danzig vertrokken. Een groote men- schenmenigte, welke het vertrek van den commissaris van Genève had gadegeslagen, hield een betooging. groepjes nieuwsgierigen, toen om kwart voor negen een militaire auto bij de Schouw stopte. Kolonel Rozendaal van den generalen staf in gezelschap van zijn adjudant, stelde zich bij het kruispunt op om den Prins inlichtingen te geven. Niet lang daarna arriveerde uit de rich ting Amsterdam Prins Bernhard in zijn open Maybach. Hij was gekleed in de uni form van kapitein der grenadiers en droeg de distinctieven van adjudant in buiten gewonen dienst van H.M. de Koningin. Hij was vergezeld door majoor H. J. Phaff. adjudant van H.M. de Koningin, tevens waarnemend adjudant van den Prins. Spoedig verdrongen zich belangstellen den rond het groepje militairen. Dienst plichtigen van den motordienst regelden het verkeer en van kwart over negen af rolden met kleine tusschenpoozen de zware militaire colonnes voorbij. Daar waren allereerst de 1ste en 2de compagnie van het 4de auto-bataljon onder commando van overste Dufour, welke uit Delft naar de concentratie-plaats reden. Er volgden groote colonnes gerequireerde vrachtwa gens, keukenwagens, een compagnie anti- tankgeschut, een compagnie infanterie. Uit alle richtingen trokken de militairen langs de Haagsche Schouw. Urenlang duurde het troepenvervoer en de Prins liet zich voortdurend over de ver schillende onderdeelen inlichten. Tegen elf uur begaf Hij zich in gezelschap van majoor Phaff naar zijn auto. Hij vertrok ln de richting Den Haag. bijzonder mee. Er was hoegenaamd geen kwesÉl* van opwinding. De koersen v/aren meerendeeli iets lager. Doch verscheidene der toonaangevende fond sen waren bijna niet veranderd. Bovendien vie len in eenige rubrieken onder beurstijd eenige verbeteringen waar te nemen. Evenals de laatste dagen werd ook thans weer door het bestuur van de Vereeniging extra controle op den effectenhandel uitgeoefend. Aan de desbetref fende mededeelingen van het bestuur was he den toegevoegd, dat bij de beoordeeling van de noteeringen, de koersen van 31 Augustus 1939 als basis werden aangenomen. Er was overigens hoegenaamd geen aanleiding voor ingrijpen. Er viel nauwelijks aanbod te bespeuren en voor zoover er nog materiaal aan de markt was, werd dit vlot opgenomen. De Petroleumafdee- ling was kalm. Koninklijke openden iets lager, doch herstelden zich nadien tot het peil van gis teren. Op de Suikerafdeeling liepen H.VA.'s na iets lager te zfjn ingezet, eenige punten omhoog. Van de Rubberfondsen vertoonden Amsterdam Rubbers eenzelfde beeld. In Tabakken was wei nig te doen. De koersen kwamen iets lager te liggen en van Scheepvaartpapieren kon het zelfde worden gezegd. Op de afdeeling der Industrieelen waren Philips-aandeelen onver anderd. Unilevers liepen na lager te zijn geopend reeds spoedig eenige punten naar boven. Ook Aku's volgden een opwaartsche richting. De beleggingsmarkt was kalm. De Neder- landsche staatspapieren waren aan eenig aan bod onderhevig, maar er was geen sprake van grooten druk op het koerspeil. Van de buiten- landsche beleggingen lagen de Duitsche waar den zwak in de markt. Voor Fransche papieren bestond weinig belangstelling De Amerikaan- sche waarden waren goed prijshoudend en zoo goed als onveranderd. Onder beurstijd liepen de noteeringen vrijwel regelmatig naar boven toe. onder den invloed van eenige vraag voor locale rekening. Op de geldmarkt was noch vraag, noch aan bod en ambtshalve werd de prolongatiekoers vastgesteld op 3 3/4%. WISSELKOERSEN. Londen 7 88 f8.17); Berlijn 70— (74.—); Parijs 4.52'/- f4.68); Brussel 32 f31.95); Zwitserland 42.60 (42.40) Stockholm (44.90); Oslo (42.70); New York 1.86 1/8 (1.87 1/8). Lire (5.90). Prolongatie 3s/4: Part. disc. 33£ Registermarken 23; Reismarken 48; Bank papier 19. Tusschen haakjes zijn de koersen van gisteren. LEIDEN, 1 Sept. Veemarkt. Aangevoerd 62 stieren, f. 210300, per KG. schoon gewicht 48 60 ct.. tam; 67 kalf- en melkkoeien, f.180260, zeer stil; 144 varekoeien e.a. f.120180. per KG schoon gew. 54—80 ct.. t. vlot; 80 graskalveren. f.2445. z. m.; 49 vette kalveren f.6590 per KG. schoon gew. 6078 ct,.tam; 164 nuchtere kalveren, f. 8—13. vlug; 150 \ette schapen, f.17 —25. per KG. schoon gew. 3846 ct.. tam. vl.; 270 weideschapen. f. 1015, iets vlugger; 500 lammeren, f. 9—16. tam; 19 zeugen, f.4065. 140 mestvarkens f20—36. 93 biggen f. 10—15, mat; 6 paarden; 9 veulens f.60130, m.; 12 bokken en geiten f.36. Kaasmarkt. 1 Sept. Aangevoerd 45 part. Goudsche en 15 part. Leidsche kaas. Prijs Goud- sche kaas 1ste soort f.22—24. 2de soort f.20 21; Leidsche kaas 1ste soort f.2138.50. 2de soort f.20. Handel matig. NIEUWKOOP. 31 Aug. Eierenvciling. Aange voerd werden 5300 eieren. Prijs f. 3.804.30 per 100 stuks. NOORDWIJKERHOUT. 31 Aug. *39. Veiling „De Eendracht". De aanvoer wordt minder, Pronkboonen f. 0.340.40; Stokheerenb. z. dr. f. 1.70L10; Stamheerenb. z. dr. f. 1.850.95; Enkele heerenb. m. dr. f0.651.15; Snijboonen f. 0.60—1.20; Tuinboonen f. 0.21—0.53; Dubbele boonen z. dr. f. 0.601.25 alles per zak van 10 K G. VOORHOUT. 31 Aug. Slachtkontfnen 0.75 1.25; jonge konijnen 2045 ct.; slachtkippen tot 55 ct.; hanen tot 65 ct.; jonge haantjes 7 ct.; duiven 12 ct. Alles per stuk. ZEVENHOVEN.. 31 Aug. Eierenveiling enz. Veiling van 30 Aug. Aantal eieren 1463 stuks. Prijs kipueneieren f. 3.754.20 per 100 stuks. Bananen f. 0.25 per 5 stuks. Pruimen f. 0.10 per pond. ZOETERMEER. 31 Aug. Eierveiling. Aanvoer 8000 stuks. Prijs kippeneieren f.3.604.60; kleine kippeneieren f. 2.553.30; eendeneieren f. 3.15—3.30. De Fuehrer heeft den volgenden dag order aan de weermacht, gedateerd op 1 September, uitgevaardigd. „De Poolsche staat heeft de vreed zame regeling van dc nabuurbetrekkin gen, waarnaar ik gestreefd heb, afge wezen. Hij heeft inplaats daarvan een beroep op de wapenen gedaan. Dc Duit- schers in Polen worden met bloedige terreur vervolgd, van huis en hof ver dreven. Een '-eeks van voor een groote mogendheid onverdraaglijke grens- schendingen bewijst, dat dc Polen niet langer bereid zijn, de Duitsche rijks grenzen te eerbiedigen. Om aan dit waanzinnige optreden een einde te ma ken, blijft mij geen ander middel dan van nu af aan geweld tegenover geweld te plaatsen. Dc Duitsche weermacht zal den strijd om de eer en de levens rechten van het herrezen Duitsche volk met harde vastbeslotenheid strijden. Ik verwacht, dat ieder soldaat, gedachtig aan de groote traditie van het eeuwige Duitsche soldatendom, zijn plicht tot het uiterste zal vervullen. Blijft u steeds en in alle lagen bewust, dat gij de ver tegenwoordigers van het nationaal- socialistische Groot-Duitschland zijt. Leve ons volk en ons rijk". De Grenadiers en Jagers, die hedenmor gen uit Den Haag naar hun bestemming zijn vertrokken, hebben omstreeks half elf op den Loosduinscheweg gedefileerd voor H.M. de Koningin, die in gezelschap was van vele officieren. Men zie voor Nagekomen Berichten pag. 4 van het Tweede Blad. De Burgemeester van Leiden roept de Besturen van Plaatselijke Vereenigingen alhier, die vrijwillige hulpkrachten ter be schikking kunnen en willen stellen voor bijzondere en urgente gevallen op, tot een bespreking op Zaterdag 2 September as. in de kleine zaal van de Stadszaal, des n.m. te 2.30 uur. De burgemeseter voornoemd, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Leiden, 1 Sepember 1939. 5598 AMSTERDAM. 1 September. De ernstige internationale toestand vormde heden voor de effectenbeurs het groote onder werp van gesprek, maar moelltjk kon worden beweerd dat de markt sterk onder den Indruk was van de crltleke situatie. De handel was van geringe afmetingen. De stemming viel echter Heden ontsliep ln vol len vrede, nog onverwacht, onze beste Man, Vader, Behuwd- en Grootvader, de Heer J. LEBBINK, in den ouderdom van bijna 74 jaren. Uit aller naam: Wed. P. J. LEBBINK— VERSTRA ATEN. Oegstgeest, 1 Sept. 1939. v. Assendelftstraat 43. Liever geen bezoek. De teraardebestelling is bepaald op as. Dinsdag te 11.30 uur op de begraaf plaats „Rhijnhof". 5600 Met groot leedwezen geven wij kennis van het overlijden van onzen Schipper, J. v. d. OEVER. De bemanning A. ROS H. VAN DER PLAS H. VAN DER PLAS JOH. VLASMAN G. V. d. OEVER C. ZWANENBURG L. OUWEHAND C. KRAAYENOORD M. VAN DER ZWAN C. VLASMAN C. KULK S. ROZEMA C. SNIJERS 5586 J. KULK. Katwijk a. Z„ 1 Sept. 1939

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 3