Hitler kondigt in den Duitschen Rijksdag den oorlog tegen Polen af Nooit zal worden gecapituleerd LEIDSCH DAGBLAD - Eersle Blad Vrijdag 1 September 1939 De Fuehrer wijst zijn opvolgers aan HEI VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Overzicht Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht Qum dej' anqs t @tvp!laU&££lleJt Generaal-veldmaarschalk Goering heeft als president van den Rijksdag de zitting van den Rijksdag, die tegen hedenmorgen 10 uur was aangevangen, met de volgende woorden geopend: Mijne heeren afgevaardigden. Ik heb u pas vanochtend om 3 uur kunnen bijeenroepen. Dank zij de organisa tie. vliegtuigen, beschikbaarsteling van auto's is het gelukt een groot deel der af gevaardigden tijdig aanwezig te doen zijn. Meer dan honderd afgevaardigden zijn vandaag niet in ons midden, om dat zij daar staan, waar vandaag de Duitsche man op de beste manier zijn houding zal documenteeren: Als solda ten der Duitsche weermacht. Zij zullen daar hun plicht doen, zooals de geheele Rijksdag zal doen. Het woord is thans aan onzen Fuehrer. Hitler, met geweldig enthousiasme be groet, zeide Sedert jaren lijden wij allen onder de kwelling van het probleem, dat het verdrag van Versailles, dwz. het dictaat van Versail les ons heeft toebeschoren en dat in zijn aard en ontaarding voor ons onverdragelijk was geworden. Danzig was en is een Duit sche stad. De corridor was en is Duitsch. Al deze gebieden danken him cultureele ont sluiting uitsluitend aan het Duitsche volk. Danzig werd van ons gescheiden. De corri dor door Polen geannexeerd. Zooals in an dere Duitsche gebieden in het Oosten, wer den vooral de daar wonende Duitsche min derheden op de meest kwellende wijze mis handeld. Meer dan een millioen menschen van Duitschen bloede moesten reeds in de jaren 1919 en 1920 hun geboortestreek ver laten. Zooals steeds, heb ik ook hier gepro beerd, langs den weg van vreedzame her- zieningsvoorstellen, een wijziging te bren gen in den onverdragelijken toestand. Het is een leugen, wanneer in de an dere wereld wordt beweerd, dat wij al onze revisies slechts probeerden onder BINNENLAND. Inventarisatie van voorraden voltooid. (2e Blad). Vragen uit het publiek, welke door de overheid werden beantwoord. (2e Blad) Geneeskundige hulp voor de burgerbevol king; een wetsontwerp ingediend. (2e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Meevallende markt - Kalme handel - Iets lager of weinig veranderde koersen - Amerikanen prijshoudend - Beleg gingen iets aangeboden. BUITENLAND. Danzig heeft zich bij het Duitsche Rijk ge voegd. (Ie Blad). Duitschland heeft den aanval op Polen ingezet. Reeds vele steden gebombar deerd. (Ie Blad). Hitier spreekt in den Rijksdag en tot de weermacht. (Ie Blad). Het DuitschRussisch pact geratificeerd. (3e Blad). Duitschland publiceerde 16 door hem voor een regeling gewenschte punten. (3e Blad). Engeland en Frankrijk zullen hun verplich tingen nakomen. (Ie Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 van het Tweede Blad. Plaatselijk ochtendmist. Overdag gedeeltelijk bewolkt. Droog, vrij warm weer. Zwakke wind uit Zui delijke richtingen. druk door te zetten. Vijftien jaren voor het nationaal-socialisme aan de macht kwam, had men gelegenheid, langs den weg van vreedzame overeenkomsten, langs den weg van de meest vredelie vende overeenstemming de herzienin gen ten uitvoer te leggen. Men heeft het niet gedaan. In ieder geval heb ik dan later uit mij zelf niet eens, doch meermalen voorstellen gedaan tot herziening van on verdragelij ke toestanden. Al deze voorstellen zijn, zooals ge weet, afgewezen. De voorstellen tot be perking der bewapening, zelfs zoo noodig tot opheffing der bewapening, de voorstel len tot beperking van de oorlogsvoering, de voorstellen tot uitschakeling van zekere methoden der moderne oorlogsvoering, gij kent de voorstellen, de ik gedaan heb tot een vreedzame opklaring en tot een over eenstemming over het probleem Oostenrijk, later over het probleem Sudetenland, Bohe- men en Moravië. Het was alles vergeefsch. Het is onmogelijk te eischen, dat een onmogelijke toestand langs den weg van vreedzame herzieningen in het reine wordt gebracht en tegelijkertijd de vreedzame herzieningen consequent te weigeren. Het is ook onmogelijk te zeggen, dat degene, die er dan in een dergelijken toestand toe overgaat uit zichzelf deze herzieningen in te voeren tegen een wet inbreuk maakt, daar het dictaat van Versailles voor ons Duit- schers geen wet is. Het werd met voorgehouden pistool en met de bedreiging van de verhongering van millioen menschen een handteekening af geperst en toen werd het document met deze afgeperste onderteekening tot een plechtige wet geproclameerd. Zoo heb ik ook het geval van Danzig en van den corridor enz. geprobeerd door vreedzame voorstellen langs den weg van een vreedzame discussie de problemen op te lossen. Dat de problemen moesten worden opgelost, was duidelijk; en dat de termijn van deze oplossing voor de Westelijke Sta ten misschien niet interessant kan zijn, is voor ons begrijpelijk, doch deze termijn laat ons niet onverschillig Men kon niet onverschillig zijn voor de genen, die er het meeste onder leden. Ik heb in besprekingen met Poolsche staats lieden de gedachte geventileerd welke gij van mij in mijn laatste rijksdagredevoering hebt vernomen en deze met hen besproken. Geen mensch zou hebben kunnen beweren, dat dit misschien een onredelijke procedure of zelfs een onredelijke druk was geweest. Ik heb dan eindelijk de Duitsche voorstel len laten formuleeren en ik moet het nog eenmaal herhalen, dat er niets loyalers en bescheideners is dan deze door mij voor gelegde voorstellen. Ik zou thans dit tot de wereld willen zeggen: Ik alleen was slechts in staat derge lijke voorstellen te doen, want ik weet heel nauwkeurig, dat ik indertijd een opvatting heb gehad, welke in tegenstel ling was van die van millioenen Duitschers. Deze voorstellen zijn van de hand gewezen. Doch niet alleen dat. zij werden beantwoord in de eerste plaats met mobilisaties, in de tweede plaats met een versterkte terreur, met toegenomen druk op de Duitschers in deze gebieden en met een langzamen strijd tegen de vrije stad Danzig op economisch, zoowel als politiek en in de laatste weken ook militair en ver-1 keersgebied. Polen heeft zijn strijd tegen de vrije stad Danzig gericht. Het was helaas niet bereid de kwestie van den corridor op een bil lijke en aan beide partijen recht doende wijze op te lossen. En tenslotte heeft het er niet aan gedacht zijn verplichtingen tegenover de minderheid na te komen. Ik moet hier één ding vaststellen, aldus Hitier: Duitschland is deze verplichtingen nagekomen. De minderheden, die in het Duitsche rijk leven, worden niet vervolgd. Er moet nog één Franschman opstaan en beweren, dat misschien in het Saargebied de daar levende Franschen worden onder drukt, gekweld en ontrecht. Dit kan nie mand zeggen. IK HEB NU VIER MAANDEN TOEGEZIEN. Ik heb nu vier maanden lang deze ont wikkeling rustig toegezien. Zeer zeker niet zonder er steeds weer voor te waarschu wen. Ik heb in den laatsten tijd deze waar schuwing versterkt. Ik heb den Poolschen ambassadeur nu alweer meer dan drie weken geleden laten meedeelen, dat wan neer Polen nog verdere ultimatieve nota's aan Danzig zou sturen, dat wanneer het verder maatregelen van onderdrukking je gens de daar wonende Duitschers zou ne men, of wanneer Polen zou probeeren langs den weg van maatregelen op het gebied der douanepolitiek Danzig economisch te ver nietigen, dat Duitschland dan niet langer werkloos zou kunnen toezien en ik heb er geen twijfel overgelaten, dat men in dit opzicht het tegenwoordige Duitschland niet mag verwisselen met het Duitschland van voor onzen tijd. Men heeft geprobeerd het optreden tegen de Duitschers te ver ontschuldigen door te verklaren, dat de Duitschers provocaties hadden begaan. Ik weet niet, waaruit de provocaties der kinde ren of vrouwen, die men mishandelt, die men wegvoert, moeten hebben bestaan of waaruit de provocaties moeten hebben be staan van degenen, die men op de meest beestachtige wijze mishandeld of gedood heeft. Doch één ding weet ik, namelijk, dat er geen groote mogendheid met eer bestaat, welke op den duur dergelijke toestanden zou kunnen aanzien. Ik heb ook nog een maal geprobeerd een bemiddelingsvoorstel van de Britsche regeering aan te nemen. VOORSTELLEN DER BRITSCHE REGEERING. Zij stelde voor, niet dat zij zelve onder handelingen zou voeren, doch zij stelde voor en gaf de verzekering een verbinding tot stand te zullen brengen, direct tus- schen Polen en Duitschland om nog eens tot besprekingen over Ce gaan. Ik moet vaststellen, 'dat ik dit voorstel heb aangenomen. Ik heb voor deze bespre kingen grondslagen uitgewerkt, die u be kend zijn. En thans heb ik met mijn re geering twee volle dagen gezeten en heb ik gewacht of het de Poolsche regeering zou schikken nu eindelijk een gevolmach tigde te zenden of niet. Zij heeft ons gis teravond geen gevolmachtigde gezonden, doch door tusschenkomst van haar am bassadeur laten mededeelen, dat zij voor het oogenblik overweegt of en in hoever zij in staat is in te gaan op de Engelsche voorstellen en zij zou daarvan mededee- ling doen aan Engeland. Mijne heeren afgevaardigden, wan neer men het Duitsche Rijk en zijn staatshoofd zoo iets kan aandoen en wanneer het Duitsche Rijk en zijn staatshoofd dat zouden dulden, dan zou de Duitsche natie niet anders verdienen, dan dat zij van het poli tieke tooneel zou verdwijnen. En hier heeft men zich wezenlijk in mij ver gist. Mijn liefde voor den vrede en mijn eindelooze lankmoedigheid moet men niet verwisselen met zwakte of zelfs met lafheid. Daarom heb ik gis teravond besloten en ook aan de Britsche regeering medegedeeld, dat ik onder deze omstandigheden van de zijde der Poolsche regeering geen ge- De slag is gevallen. Hetgeen wij reeds lang vreesden is geschied: Duitsche troepen zijn tegen Polen in opmarsch en daarmede staan we aan den vooravond van een nieuwen wereldbrand. Alle goed bedoelde pogingen den vrede te redden, hebben niet meer mo gen baten. Met groote snelheid hebben zich sinds gistermiddag de gebeurtenissen ontwikkeld. Duitschland wilde de besprekingen niet lan ger rekken, de aan Polen gestelde limiet van 2 dagen blijkt tenslotte toch v/el een ulti matum te zijn geweest. Duitschland had een program van 16 punten opgesteld, waarover het te Berlijn met Polen wilde onderhande len. Daarvoor moest een bevoegde Poolsche leider gedacht is natuurlijk aan minister Beek! naar de Duitsche hoofdstad ko men. Onwillekeurig denkt men aan Schuss- nigg en Hacha De eerste eisch was de directe afstand van Danzig. Daarmede was voor Polen de zaak al beslist. Polen wilde immers wel on derhandelingen voeren, doch in geen enkel opzicht voor een fait accompli worden ge steld. Polen weigerde dus in den negatieven vorm van het niet zenden van een onder handelaar en daarop heeft de Fuehrer he dennacht beslist om door te slaan. Gouwleider Forster, die zijn laatste in structies uit Berlijn had gehaald, riep den terugkeer van Danzig tot het Duitsche Rijk uit! Tegelijkertijd zijn de Duitsche troepen in actie gebracht de oorlog is begonnen met al zijn gruwelen. Engeland en Frankrijk, die gisteravond nog eens verzekerden, al hun verplichtingen te zullen nakomen, zullen nu moeten vol gen. De Engelsche vloot is gemobiliseerd. Alles is gereed. Ook de Franschen staan klaar onder commando van generaal Game- lin. De geest der Britsche natie in het geheel wordt het best gekenmerkt in het hoofd artikel van de „Times": „de lang uitgestel de Britsche voorbereidingen hebben het land in de lucht, op zee. te land sterk ge maakt. Zij zijn voldoende om den eersten schok van een aanval, hoe hevig ook, te weerstaan en solide genoeg om het uit te houden tegen eiken aanvaller. De geest van het volk is opgevoerd tot een graad van be reidheid. Het Britsche volk zal niet door overmatige inspanning versuft zijn en even min door discipline en routine afgestompt, doch frisch voor den strijd, welke het niet gewild heeft, doch welken het wegens zijn eer niet kan ontwijken. En Italië? In den krijg tegen Polen zal het neutraal zijn, doch als de Westelijke democratieën zich in den strijd werpen? Uit den aard der zaak doemt de .schuld vraag weer op en wordt deze beantwoord al naar gelang van het ingenomen stand punt. Italië zegt: dat deze beslissing geno men moest worden, nadat Polen geen acht had geslagen op de uiterst matig gehouden Duitsche wenschen. De ochtendbladen spre ken reeds de meening uit, dat Polen voor de geschiedenis een verschrikkelijke verant woording op zich neemt, doch dat de voor naamste schuld den opdrachtgever van Po len n.l. Engeland, treft. Aan den anderen kant wijst men alle schuld af om haar volledig te werpen op Hitler's hegemonie-streven. Te midden van al dit droef gebeuren is het Duitsch-Russisch pact geratificeerd, waarbij Molotof gelegenheid kreeg zijn hart te luchten over dit monsterverbond, gelijk ook Hitler deed in zijn pathetische rede in den Rijksdag. De oorlogs-demonen zijn opgeroepen wie zal ze weer kunnen bedwingen? neigdheid meer kan vinden met ons in een werkelijk ernstige bespreking te treden. Daarmede zijn deze bemiddelings voorstellen mislukt, want daartusschen waren inmiddels ten eerste als eerste antwoord op dit bemiddelingsvoorstel de plotselinge Poolsche algeheele mo bilisatie gekomen en als verder ant woord nieuwe gruweldaden. Deze ge beurtenissen hebben zich thans van nacht opnieuw herhaald. Nadat reeds onlangs in een enkelen nacht 21 grens incidenten waren voorgekomen, heb ben zich vannacht 14 grensincidenten voorgedaan, waarbij drie heel ernstige. Daarom heb ik besloten met Polen in dezelfde taal te spreken, waarmee Polen thans sinds maanden met ons spreekt. Wanneer staatslieden in het Westen nu verklaren, dat dit hun belangen raakt, dan kan ik een dergelijke verklaring slechts betreuren. Zij kan mij evenwel ook niet meer maar een enkele seconde doen wan kelen in de vervulling van mijn plicht. Wat wil men meer? Ik heb het plechtig verzekerd, en ik her haal het, dat. wij van deze Westelijke mo gendheden niets eischen en nooit iets zul len eischen. Ik heb verzekerd, dat de grens tusschen Frankrijk en Duitschland defini tief is. Ik heb Engeland steeds weer een vriend schap en, zoo noodig een zeer nauw sa mengaan aangeboden. Doch dit kan niet alleen van een kant worden geboden, het moet van de andere zijde beantwoording vinden. Duitschland heeft geen belangen in Westen en onze Westwal is tegelijker tijd de grens van het rijk naar het Westen. Wij hebben daar ook gcenerlei bedoelingen voor de toekomst. Deze opvatting van het rijk zal niet meer worden veranderd. De andere Europee sche staten begrijpen voor een gedeelte onze houding. Ik zou hier vooral dank willen brengen aan Italië, dat ons dezen geheelen tijd heeft ondersteund. Gij zult echter ook be grijpen, dat wij voor de tenuitvoerlegging van dezen strijd geen beroep zullen doen op vreemde hulp. Wij zullen deize onze taak zelf oplossen. De neutrale staten hebben ons de verzekering gegeven van hun neutrali teit, evenzoo als wij hen reeds tevoren hebben gegarandeerd. Het ons heilige ernst met deze verzekering, en, zoolang geen ander hun neutraliteit schendt, zullen wij deze eveneens zeer scrupuleus nako men. Ik ben gelukkig thans mededeeling te kunnen doen van een gebeuren: DE VERHOUDING TOT RUSLAND. Gij weet, dat Rusland en Duitschland door twee verschillende leerstellingen wor den geregeerd. Er was slechts een kwestie die moest worden opgeklaard: Duitschland heeft niet de bedoeling zijn leerstelling te exporteeren. Op het oogenblik waarop sovjet-Rus land er niet aan denkt zijn leerstelling met Duitschland te cxpqrteeren, op ditzelfde oogenblik zie ik geen aanlei ding meer ons nog eenmaal tegenover elkander te plaatsen. Wij voor ons, aan beide zijden, zijn het daarover eens. Iedere strijd van onze volken tegen el kander zou slechts anderen nut kunnen brengen. Daarom hebben wij besloten een pact te sluiten, dat tusschen ons beiden voor de toekomst iedere toepassing van ge weld uitsluit, dat ons in zekere Europeesche kwesties tot raadpleging verplicht, dat ons economische samenwerking mogelijk maakt en dat ons vooral de zekerheid geeft, dat de krachten van deze beide groote gewel dige staten niet met elkander of tegen el kander zouden worden verbruikt. Iedere poging van het Westen hier iets te veranderen, zou mislukken en ik zou dit hier tegelijkertijd willen ver zekeren, dat deze politieke beslissing een ontzaglijke keer voor toekomst beteekent en definitief is. Rusland en Duitschland hebben in den wereldoor log tegen elkander gestreden, een twee den keer mag en zal dat niet meer ge beuren. Ook in Moskou werd dit pact juist zoo begroet, als gij het hier begroet. De redevoering, welke de Russische com missaris van buitenlandsche zaken, Molotof gisteren heeft gehouden, kan ik slechts woord voor woord onderschrijven. DE DUITSCHE BEDOELINGEN De Führer stelde vervolgens de Duitsche bedoelingen vast. Ik ben, aldus zeide hij, vastbesloten 1) de kwestie Danzig, 2) de kwestie van den corridor op te lossen en 3) er voor te zorgen dat in de verhou ding van Duitschland tot Polen een keer intreedt, welke een vreedzaam samen leven verzekert. Ik t.n daarbij vastbesloten zoo lang te strijden, tot of de tegenwoordige Poolsche regeering er toe geneigd is, deze wijziging tot stand te brengen, of tot een andere Poolsche regeering daartoe bereid is. Ik wil van de Duitsche grenzen het element van onzekerheid, de atmosfeer van eeuwige op burgeroorlog gelijkende toestanden, doen verdwijnen. Ik wil er voor zorgen dat in het Oosten de vrede aan de grens geen andere is dan wij hem aan onze andere grenzen kennen. Ik'wil daarbij de noodzakelijke handelingen zoo verrichten, dat zij niet in tegenspraak zijn, met hetgeen ik reeds in den Rijksdag zelf als voorstellen aan de overige wereld bekend heb gemaakt, d.w.z. ik wil geen strijd voeren tegen vrouwen en kinderen. voor Uw slanke lijn, kunt U van olie lekkernijen genieten, indien l/ in plaats von suiker, Cryrtollostfton gebruikt. De originaele Crfstolla' setten zijn in handige vergulde doosjes a 500 stuks bij alle apo thekers en drogisten verkrijgbaar) tegen den prijs von f. 0.43. Redt Uw slantce lijn met 5<569 (Ingez. Mfd.) Ik heb mijn lachtwapen de opdracht gegeven zich te beperken tot militaire "bjecten bij de aanvallen. Wanneer evenwel de tegenstander daaruit een vrijbrief meent te kunnen opnemen om zijnerzijds met omgekeerde methoden te kunnen strijden, dan zal hij een antwoord ontvangen dat Hem nooren en zien doet vergaan. Polen heeft vannacht voor den eersten keer op ons eigen territorium ook door sol daten van het geregelde leger laten schie ten. Sedert vijf uur 45 wordt thans terug geschoten. En van nu af aan wordt bom met bom vergolden. Wie met gif strijdt wordt met gifgas bestreden. Wie zichzelf verwijdert van de regelen van een humane oorlogvoering, kan van ons niets anders verwachten, dan dat wij denzelfden stap doen. En ik zal dezen strijd, om het even tegen wien, zoo lang voeren, tot de veilig heid van het rijk en tot dat zijn rechten zijn gewaarborgd. Ik heb nu meer dan zes jaren gewerkt aan den opbouw van de Duitsche weer macht. Er zijn in dezen tijd meer dan 90 milliard besteed, aan den opbouw van dece weermacht. Zij is thans de best uitgeruste en zij staat ver boven die van 1914. Mijn vertrouwen op haar is niet te schok ken. Wanneer ik deze weermacht opriep en wanneer ik nu van het Duitsche volk offers en zoo noodig andere offers eisch. dan heb ik daartoe een recht, want ik ben thans ook zelf even zoo bereid, zooals wij dat vroeger waren, ieder persoonlijk offer te brengen. Ik eisch van geen enkelen Duit schen man iets anders, dan waartoe ik zelf meer dan vier jaren lang bereid was. Er zullen geen ontberingen bestaan voor Duit schers. die het zelf niet ook direct onder gaan. Mijn geheele leven behoort van nu af aan pas recht aan mijn volk. Ik wil thans niets anders zijn dan de eerste soldaat van het Duitsche rijk. Ik heb daarom weer die jas aangetrokken, welke mij zelf de heiligste en dierbaar ste was. Ik zal deze pas uittrekken na de overwinning of ik zal dat einde niet beleven. Mocht mij in dezen strijd nu iets over komen, dan is mijn eerste opvolger partijgenoot Goering, mocht partijge noot Goering iets overkomen dan is mijn opvolger partijgenoot Hess. Zich vervolgens tot de afgevaardigden wendende zeide Hitier: „Gij zoudt dan tegenoevr dilen man als leider tot dezelfde blinde trouw en gehoor zaamheid verplicht zijn als tegenover mij. Mocht ook partijgenoot Hess iets overko men, dan zal bij de wet de Senaat worden bijeengeroepen, die dan den waardigste, d.w.z. den dapperste uit zijn midden zal kiezen. Als nationaal-socialist en aiJ Duitscn soldaat ga lk in dezen strijd met een sterk hart. Mijn geheele leven was nie^ anders dan een enkele strijd voor mijn volk, voor zijn wederopstanding, voor Duitschland. Boven dezen strijd stond slechts een ge loofsbelijdenis aan dit volk. GEEN CAPITULATIE Eén woord heb ik nog nimmer leeren kennen, dat woord luidt: capitulatie. Wan neer iemand evenwel meent, dat wij mis schien een zwaren tijd tegemoet gaan, dan zou ik willen verzoeken te bedenken, dat eens een Pruisisch koning met een 'w- lachelijk kleinen staat tegenover een zeer groote coalitie in het veld trad en in dris gevechten aan het einde toch succesrijk was, omdat hij dat geloovige en sterk* hart bezat, dat ook wij in dezen tijd noodif 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2