Deze week beslissing over Danzig? Dinsdag 22 Augustus 1939 Hoe het Duitsch—Russisch non-agressie-pact wordt ontvangen De strijd in het Verre Oosten Vraagt inlichtingen ELTAX - TEL. 22444 Engelschen wordt aangeraden te vertrekken Is Kroonprins Umberto ziek Laatste Berichten De versterking van de Maritieme Defensie len na te komen, blijven sommige welinge lichte kringen optimistisch. ZIJ verklaren dat de onderteekening van het Fransch- Duitsche niet-aanvalsverdrag niet heeft belet, dat Frankrijk de hoeksteen vormt van het anti-agresslefront van vandaag. IN HET VERRE OOSTEN. Zoowel Chineesche als Japansche kringen zijn verbijsterd. De eerste indrukken in Chi neesche kringen zijn optimistisch. Het pact zal volgens hen Duitschland van Japan losmaken en doordat het sovjet-Rusland in Europa beschermt, zal hot dat land de geneigd te gnuiven over het feit, dat de vrÜe hand laten tegenover Japan, gebeurtenissen de omsingelaars hebben 06 Japanneezen spreken de meening overvallen. uit. dat het verdrag sovjet-Rusland in de Een woordvoerder heeft tegenover Reuter sfeer brengt van de asmogendheden. verklaard, dat men thans zeer benieuwd is. Hoewel het nog te vroeg is om de reactie wat zij zullen doen. Den Duitschen stap der Japansche bevolking weer te geven, toelichtende zeide hij, dat het niet-aanvals- zeggen op de hoogte zijnde kringen, dat IN' FRANKRIJK EN ENGELAND. De berichten uit Berlijn over de onder handelingen tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie over een niet-aanvalspact heb ben te Parijs en onden de grootste ver- rass'ng gewekt. hn^onhoudt men z^Tfi/oTêiel" krngen Pafl tenslotte niet zoo buitengewoon is. daar Japan in'ieder geval een bittere ïes heeft v^hrt reven Tan commentaar n roUt.e het slechts natuurlijk was, dat wij alles zou- geleerd uit den geestelijken bond van het lan ThT ®0jf omsingeling te doorbreken. Inti-kominternverdrag en dat er geen Het verschil tusschen onze actie, aldus de waarde wordt gehecht aan de realistische zegsman en die van Groot-Brittannie is, oat wij met Moskou niet een pact tegen Groot-Brltannië sluiten, terwijl Engeland bezig was een tegen ons te sluiten. ke kringen merkt men op. dat men nadere bijzonderheden moet afwachten alvorens de juiste draagwijdte van het beoogde accoord te kunnen beoordeelen. De Petit Parislen schrijft: Een sensa tioneel feit. waarvan wij echter s.nds lang en herhaaldelijk de mogelijkheid onder oogen hebben gezien IN I TALIE. Het bericht heeft in geheel Italië een Sttbia schrijlt in lOrdre: Men zal ons overweldigenden indruk gemaakt. De „Messaggero" is van meening. dat deze sensationeele en verrasser.de omkeer van zaken het politieke falen beteekent van de omsingeling door Parijs en I oiulen. De .Popoio di Roma" schrijft, dat de verantwoordelijke leiders var. Frankrijk en Engeland onderste boven zijn door het be richt van het Duitsch-Russisehe niet-aar.- valsverdrag. Indien zij werkelijk den vrede in Europa willen bewaren, moeten zij de blanco cheque aan Warschau verscheuren en weer de controle over den toestand in eigen handen nemen. Het zal voldoende zijn. aldus het blad, Polen te laten nadenken over liet gevaar van een conflict om Danz.ig en de vrede veroorloven dit pact niet al te ernstig op te vatten. l'Oeuvre schrijft: „Zal Rusland toetreden tot het antl-kominternverdrag'" Gister avond laat werd vernomen, dat men van een oeconomische overeenkomst tot een po- lit'eke overeenkomst overging. Wij behoo- ren niet tot degenen die dat volkomen ver rast Wij zijn n et van plan onze koelb'oe- d gheid te verliezen, noch onbezonnen op de gebeurtenissen vooruit te loopen. Ook de Br tsehe bladen geven nog we'nig commentaar Op het laatste oogenbllk werden de pa gina's veranderd Er zijn slechts hoofdarti kelen in de Daily Mail en de Daily Herald en ook deze zijn nog geschreven voor uit 1 zal opnieuw gered zijn. Moskou de bevestiging werd ontvangen IN' AMERIKA, van het a.s bezoek van von Ribbentrop in Amerika is een zoodanige verrassing Volgens de Da ly Ma'l zou het bericht in- 'gewekt, dat dip'omatieke kringen seep- d.en het bevestigd werd. het einde betee- tisch blijven ten aanzien van de'werkelijke kenen van het Fransch-Russisch verdrag beteekenis van liet nieuws. Men is van van wederzijdschen bijstand voor het geval meening. dat men iiier ce doen zou kun- van een aanval en zou ook het anti-komin- nen hebben met een stoutmoedige chan- tempact, waartoe Du.tschiar.d, Italië, tage op de democratieën. Japan en Spanje zijn toegetreden, worden Deze kringen zijn van meening. dat de geniveleerd gebeurtenis een volkomen gewijzigde en De Daily Herald zegt. dat een dergelijk onvoorziene oriënteering zou kunnen ge past op dit oogenbllk slechts een d recti- ven. niet alleen aan het beloop van de aansporing voor Duitschland kan zijn, zijn crisis in Europa, maar aan de wereidsitu- campagne tegen Polen voort te zetten 1 atie. bijna een uitnocdlging vanwege Rusland t« Er wordt uitdrukking gegeven aan ver nemen. wat het wenscht wondering en verontrusting over hetgeen Vernon Bartlett schrijft in de News Chro- men noemt „een verbluffende slag voor 't nicle, dat d? re s van von Ribbentrop een rilsche vredesfront". De eerste reactie der u'tzonderlijkste ontwikkelingen in de was, dat het Kremlin genoeg heeft van moderne gesch'edenis vormt daar hij zijn hel maandenlang gemarchandeer met politiek heeft opgebouwd op een basis van oppositie tegen de communistische inter nationale. IN POLEN. De eerste indrukken in Polen zijn als volgt samen te vatten: In de eerste plaats zal naar cle Poolsche meening het instrument de houding van Polen nopens het rijk niet fundamenteel wijzigen. Men zal de reactie in Frankrijk en Groot-Brittannië moeten afwachten. Het feit, dat Moskou voornemens is een pact met Duitschland te sluiten, bewijst, aldus deze kringen, dat de Sovjets buiten ieder eventueel conflict ten Westen van hun grenzen willen blijven, hoewel zij wenschen dat het Duitsche conflict aan de derde internationale de mogelijkheid zal geven een beslissende rol in Europa te spelen. Men wil verder twee andere redenen voor Moskou zien in Europa afzijdig te staan: de internationale toestand van het land en de moeilijkheden in het Verre Oosten. Men voegt hier aan toe, dat Warschau geen actieve, nuttige deelneming van Rus land in geval van een Duitsch-Poclsch conflict verwachtte, zoodat er geen werke lijke wijziging komt in het evenwicht der krachten. De aankondiging bewijst het verlangen der Sovjets zich terug te trekken uit het Europeesche spel. Bij de Engelsch-Fransch- Russische onderhandelingen hadden zij deze neiging reeds duidelijK betoond. Dit zal geen enkele wijziging brengen in de posit e en de houd'nz van Polen. IN DUITSCHLAND. Het bericht van de op handen zijnde on derteekening van een niet-aanvalspact met Rusland heeft in Duitsche politieke kringen de uitwerking van een donderslag gehad. Dat het derde rijk belang heeft bij een manifestatie, lijdt geen twijfel, doch dat de sovjet-unie zich hiertoe geleend heeft, was een verrassing. Het niet-aanvalspact schijnt in feit geen esser-rieele nieuwigheid in de betrekkingen tusschen de beide landen op te leveren, daar men den laatsten tijd van Duitsche zijde steeds officieel verklaard heeft, dat het nimmer opgezegde verdrag van Rapallo als een waar niet-aanvalspact kon worden beschouwd. In politieke kringen blijft men de meening toegedaan, dat dé sovjet-unie geen belang heeft bij een gemeenschappelijke grens met Duitschland en dat het sovjet-regime tot eiken prijs een oorlog wil vermijden en de gevolgen van een Duitsch-Poolsch conflict scheen te vreezen. Het nieuwe verdrag kan in handen van het derde rijk zoowel een in strument van den vrede zijn als een instru ment van den oorlog. Opgemerkt dient te worden, dat dit het eerste niet-aanvalspact is. dat het derde rijk sluit met een niet- aangrenzend land, en een, waarmee het geen territoriaal geschil kan hebben. In afwachting van den inhoud, moet ge constateerd worden, dat alleen reeds de aankondiging de spanning, die van uur tot uur toenam, verbreekt Het zal zonder twij fel voor het grootste deel van Moskou af hangen. of deze ontspanning duurzaam en aanzienlijk wordt. In de omgevijig van von Ribbentrop wordt het pact voorgesteld als een directe slag Groot-Brittannië en Frankrijk en nu zijn laatste kaart heeft uitgespeeld en indien de Westersche mogendheden nog steeds afwijzen tegemoet te komen aan zijn voor waarden, bereid is afzijdig te staan en Duitschland den weg in Polen en zoo noo- dig in de Baltische staten, die geweigerd hebben Rusland's militairen bijstand te aanvaarden, vrij te laten. Hoewel men van meening is, dat een vredesfront zonder Rusland het moeilijs zal hebben zijn verplichtingen Jegens Po- politiek van Hitier. DUITSCHLAND. Twee propaganda-compagnicën. Uit betrouwbare particuliere bron wordt gemeld, dat binnen het kader van de mili taire voorbereidingen in Duitschland. welke bijna openlijk voortgezet worden, twee pro- paganda-compagnieën zijn gevormd, één voor het landleger en één voor het lucht- leger. Deze compagnieën bestaan uit jour nalisten, schrijvers en stenografen, die in geval van een conflict communiqué's moe ten opstellen en berichten van het front om het moreel der bevolking te steunen. Te Bernau is een oefening gehouden door de propaganda-compagnie voor het luchtle- ger, welke onder bevel staat van dr. Orlo- vius, den chef der persdiensten van het ministerie van luchtvaart. De vorige week heeft de propaganda-compagnie voor het landleger onder bevel van dr. Metzger. medewerker van het officieele Duitsche Nieuws-agentschap. een oefening gehouden te Potsdam. De aldus gemobiliseerde redac teuren en schrijvers hebben den rang van officier als tolken. ZWEDEN. De duikbooten blijven thuis. De regeering heeft besloten het bezoek te annuleeren van de tweede divisie duikboo ten aan Oostende. Volgens het oorspronke lijke plan zouden deze Zweedsche onder zeeërs gisteren zijn vertrokken. De sche pen zullen in de Zweedsche wateren blijven waar zij oefeningen zullen houden. EGYPTE. Erkenning der Russische regeering. De Egyptische regeering heeft besloten de sovjet-regeering te erkennen, mits de U.R.S.S. zich onthoudt van communistische propaganda. Engeland en Japan. De woordvoerder van het Japansche ministerie van buitenlandsche zaken heeft aan de pers verklaard, dat de Britsch- Japansche besprekingen niet zijn afgebro ken, doch slechts zijn onderbroken De woordvoerder heeft noch in de Britsche, noch in de Japansche verklaring een woord gezien, dat wijst op een einde van de be sprekingen. Het was hem op het oogenblik niet mogelijk te zeggen, wanneer de be sprekingen hervat zullen worden, doch bin nenkort zal ongetwijfeld de toestand op gehelderd worden. Incident te Sjanghai. Het gemeentebestuur van Sjanghai heeft een formeel protest ingediend bij den ge meenteraad van de internationale neder zetting naar aanleiding van een Incident aan de Jessfield Road, waarbij een Britsch politiebeambte Chineesche politiebeambten uit een machinegeweer heeft beschoten, waarbij twee personen werden gedood en negen gewond Het protest bevat zes elschen, n.l.: 1. Ernstige bestraffing van de voor het incident verantwoordelijke personen; 2. Kennisgeving aan den gemeenteraad van Sjanghai der te nemen disciplinaire maatregelen; 3. Schadeloosstelling van de nagelaten betrekkingen der om het leven gekomen personen 4. Schadeloosstelling van de gewonden; 5. Verontschuldiging aan den gemeente raad van Sjanghai voor het gebeurde; 6. Overdracht van politieele en admini stratieve bevoegdheden der internationale nederzetting aan den gemeenteraad van Sjanghai ter voorkoming van dergelijke incidenten in de toekomst. Tientsin staat blank. De geheele stad Tientsin staat thans van vier tot tien voet diep onder water, naar telefonisch uit Tientsin wordt gemeld. Niet alleen de Chineesche wijk, maar ook de Britsche en Fransche concessies zijn over stroomd. Ook de Japansche concessie staat blank. Zondagavond ls brand uitgebroken op vier plaatsen in de Chineesche wijk, de Japan sche en de Fransche concessie De branden in de Chineesche concessie hebben tot gistermorgen toe gewoed. De Japansche controleposten zijn nog in functie. Men verwacht, dat het water niet dan over drie maanden zal dalen, doch de Japansche autoriteiten hopen, ln samenwerking met de plaatselijke Chineesche autoriteiten, in zes weken het water te kunnen wegwerken. HONGARIJE. Verklaring van Csaky. Minister Csaky heeft tegenover d°n di. piomd.Giei.en «e »ao eui' —unt.Ta.s,,. verklaard, dat hij al de veronderstellingen in de bu tenlandsche peirs over zijn reis toeschrijft aan de nervositeit, welke in andere landen bestaat In Hongarije Duitschland en Italië echter heerscht vol komen rust Csaky stelde er prijs op te verklaren, dat niemand in Duitschland of jn Italië iets geëischt of gevraagd heeft van de Hongaarsche regeering of van haar minister van Buitenlandsche Zaken. Niemand heeft ook zelfs iets ge. suggereerd. Het duizendjarige Hongarije heeft zich steeds het genoten vertrouwen waardig getoond en steeds zijn nationale eer boven alles gesteld. Juist daarom vindt het bij zijn machtige vrienden waar deering. Het zou vergeefsche moeite zijn te trachten het van zijn vrienden los te maken. Deze weten, dat een onafhan- kelijk en sterk Hongarije een onmisbar0 factor voor Midden-Europa is. SLUIT U AAN: bij onze REISFONDS-OPHAALDIENST voor: de 's WINTERS GESPAARDE ZOMERVACANTIE. 50-12 (Ingcz Med.) De Britsche consul-generaal heeft allen in Polen verblijvenden Engelschen en bezoekers van Polen den raad gegeven, dat. wanneer zij geen speciale redenen hebben, om in Polen te blijven, het wen- schelijk zou zijn, dat zij vertrekken. Nog wordt medegedeeld, dat dit in het net udd vuuijicsuciu als een uneete qhx% ____v teren Engeland en men aarzelt niet te zeg- bijzonder geldt voor hen die in elk geval gen, dat de koloniale kwestie binnenkort op- ^^kort .iTTJ'ertrek- nieuw aan de orde zal worden gesteld In a?n-,A^ re^" *°^d^Pf®6even, dat de ver bevoegde kringen weigert men iedere ver- bindingen met het Westen verbroken kun- klaring. met de opmerking, dat het nieuws worden en dat zij, die van plan waren voor zichzelf spreekt Een verwonderlijk feit is, dat het nieuws zonder commentaar wordt gepubliceerd, al dus Reuter, en dat de lezers met geen woord een verklaring vinden voor den ommekeer. Politieke kringen zijn in hun schik met het verdrag en hoewel zij zich ten volle bewust zijn van zijn sensationeelen aard, zijn zij „Men voelt, aldus het blad, dat beslissende gebeurtenissen in de wereld worden voorbe reid. De duidelijke houding, welke de as mogendheden hebben aangenomen, alsmede de juridische basis van haar eischen en de onweerlegbaarheid van haar levensbelan gen maken, dat de beslissing, welke geno men moet worden, afhangt van de houding, welke zij aannemen, die zich tot nu toe ver zetten tegen een gezonde en natuurlijke ontwikkeling. Ook Poolsche bladen voorspellen dat de beslissing nadert. De rede van Hitler Zon dag te Tannenberg zien zij als barometer! De officieuze „Gazeta Polska" spoort, naar Havas meldt, de burgerbevolking van Polen aan, maatregelen te nemen voor een eventueel conflict. In het desbetreffende artikel wordt gezegd, dat de regeering maatregelen heeft genomen, om voorraden op te slaan voor den oorlogstijd en dat ieder gezin ook een reserve-voorraad levensmid delen voor twee weken moet opslaan. Voor een gezin van vijf personen bestaat deze voorraad uil het volgende: dertig kilo meel. De „National Zeitung" schrijft, dat deze vijftien kilo gedroogde groente, dertig kilo aardappelen, tien kilo kool, drie kilo suiker, een kilo marmelade, twee kilo spek, een kilo olie, tien kilo versche groenten, een kilo zout, een kilo gerookt vleesch, twee kilo later te vertrekken, aanzienlijke vertraging op hun reis zouden kunnen ondervinden week een beslissing zal brengen inzake Danzig, alsmede in andere belangrijke vraagstukken. kaas, één pond koffie, één kilo tomatensap. Ook moet ieder gezin blikken geconden seerde melk koopen. Verder wordt aangegeven, hoe deze voor raad moet worden opgeslagen «n beveiligd tegen strijdgas. De Duitsche minister Frank heeft te Zoppot het woord gevoerd voor de blnnen- en buitenlandsche journalisten. Hij zeide ten aanzien van Danzig o.m dat het duidelijk was, dat voor Duitsch land dit probleem op één lijn te stellen was met de verwezenlijking van een defi nitieven vrede ln Europa. Langzamerhand, aldus Frank, went men ook in de wereld er aan, dat noodzakelijke dingen gebeuren moeten en gebeuren zullen. Wanneer dat geschiedt, kan niemand zeggen, doch vast staat, dat Danzlg tot de Duitsche volks gemeenschap terugkeert Gisterochtend werd de autobusdienst tusschen Danzig en Zoppot gedeeltelijk stilgelegd, aangezien de militaire autoritei ten de wagens gerequlreerd hadden. Op verschillende plaatsen ln de stad staan vrachtauto's gereed tot vertrek In politieke kringen te Berlijn wordt be weerd, dat men niet kan toestaan, dat de Poolsche „wreedheden", waarmede de Dan- zigsche kwestie thans onontwarbaar ls ver bonden, nog veel langer voortduren. Het denkbeeld, dat Duitschland dienaangaande diplomatieke stappen bij Polen zou kun nen doen, wordt verworpen. Daaruit zou geconcludeerd moeten worden dat Duitsch- lands lijn van actie een geheel anderen vorm zal aannemen. Los staande, fragmentaire, doch be trouwbare Inlichtingen doen uitkomen, dat Dultschlands proefmobilisatie snelle vor deringen maakt. Verpleegsters worden op geroepen, soldaten worden ingeënt, de benzine-schaarschte is erger geworden, auto's en wagens worden gerequireerd, in het bijzonder in Pruisen en lange reeksen vrachtwagens en tanks bewegen zich vooit. In Keulen en andere steden van het Rijnland is een verdulsterings-oefemng begonnen, welke drie nachten zal duren. In antwoord op de voortdurende aan vallen der Duitsche propaganda in ver band met de „Poolsche terreur" tegen de Duitschers in Polen, publiceert het agent schap Iskia een eersie artikel over den werkelijken toestand onder de Duitsche minderheid in Polen, waarin het o.a cij fers en feiten geeft omtrent de Duitsche organisaties in Polen. Van deze organisaties bestaan er in Polen in totaal 774 met ,1.705 active leden Deze cijfers bewijzen, zoo schrijft het agentschap dan. dat de Poolsche regeering nooit iets aan het sociale leven der Duit schers in Polen in den weg heeft gelegd, en toch werken deze organisaties zeer vaak alleen voor de belangen van Duitschland en schaadden zij zelfs de belangen van ons land. Polen heeft de Duitsche organi saties nooit vervolgd, doch heeft haar alle vrijheid gelaten, om zich te ontwikkelen, een vrijheid, zooals geen enkele minderheid in eenig land bezit. ITALIË. Het Zwitsersche Telegraaf-Agentschap meldt, dat een Zwiteersch chirurg per vlieg tuig naar Rome is vertrokken, na dringend ontboden te zijn om een lid van de konink lijke familie te opereeren. Te Zurich gaat het gerucht, dat de Zwit sersche chirurg, wiens vertrek naar Rome per extra-vliegtuig is gemeld, prof. Sauer- bruch ls, die aan het ziekbed van den Ita- ilaanschen kroonprins zou zijn geroepen. Uit Ned. Oost-Indië EEN UITEENZETTING VAN DEN COMMANDANT DER ZEEMACHT. BATAVIA, 22 Aug. (Aneta/A.N.P.) Nadat de Volksraad de begrooting van het De partement van Marine z.h.st. had aange nomen, onder aanteekening dat de natio nalistische fractie geacht wordt tegen die begrooting te hebben gestemd, komt de motie-Verboom c.s. tot versterking van de weermacht in behandeling. (Deze motie is 10 Augustus, ondertee kend door vertegenwoordigers van diverse richtingen, ingediend. Hierbij wordt aan gedrongen op het geven aan Indië van een weermacht, in behoorlijke verhouding staande tot de zéér groote belangen, hier bij betrokken. Speciaal wordt er op aan gedrongen zoo spoedig mogelijk over te gaan tot versterking van de vloot en van de offensieve en defensie lucht-verdedi- ging). Vice-admiraal Ferwerda, Commandant van de Zeemacht, verklaarde, dat thans, naar de meening der regeering, vast staat dat de versterking van de zeemacht ter hand zal worden genomen. De uitlatingen van de zijde van het opperbestuur, zoo zegt spr., wettigen dit vertrouwen. Daarom vraagt de regeering zich af, of er nog wel aanleiding bestaat voor een motie, als thans ingediend. Er bestaat thans, zoo vervolgt spr. aan leiding om de daden van het nieuwe ka binet, dat van het gevoelen van den Volksraad en de meeningen over de mari tieme defensie zeker op de hoogte is ge steld, met vertrouwen af te wachten en om nog wat geduld te betrachten. De regeering kan ln zekeren zin het on geduld van den Volksraad begrijpen, even als den drang om zich daarover te uiten, doch zij kan geen vrijheid vinden de mo tie over te nemen en deze ter kennis te brengen van het opperbestuur. Hierop betoogde de heer Verboom (Vad. Club) dat de motie geen verwijt is, doch voortkomt uit een behoefte om steun te bieden. Hierna werd de motie aangenomen met 40 stemmen voor en 15 tegen. Afscheidsrede van vice-admiraal Ferwerda. - Vice-admiraal Ferwerda, commandant van de Zeemacht, hield vervolgens een af scheidsrede, waarin hij c.a. zijn leedwezen uitsprak over het feit. dat de omstandig heden ertoe hebben geleid, dat het opper bestuur nog geen beslissnig heeft genomen over de versterking van de zeemacht. De uitlating van de regeering echter en vooral die van den Minister van Defensie, bij het vertrek van Hr, Ms. „Tromp" moe ten wel tot vertrouwen stemmen. Hoe ook de beslissing der regeering uit valt, aldus spr,, of wij een „zwaardere" of een „lichtere" vloot krijgen, een wijs be leid zal meebrengen dat die uitbreiding en versterking toch voorzichtig zal moeten worden gehanteerd en men het doel slechts „geleidelijk" zal kunnen bereiken. Bij den uitbouw tot een „lichtere" vloot zal zulks sneller kunnen gaan. dan indien de keuze valt oo ..zwaardere" schepen. D? afscheidsrede van den heer Ferwerda werd in den Volksraad met teekenen van instemming ontvangen. DE K.N.I.L.M.-VERBINDING INDTÊ—AUSTRALIË. BATAVIA, 22 Aug. Aneta/A.N P.) - Naar Aneta verneemt, zal in den loop van deze week in den Volksraad een voorstel zoowel in den vorm van een amendement als van een motie worden ingediend om den dienst van de K.NI L.M. op Australië weder om tweemaal per week te doen plaats vin den. In bedoeld amendement zal worden voor* gesteld hiertoe de begrooting van het de* partement van Verkeer en Waterstaat me» een bedrag van f 300.000 te vefhoogen. 2-1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1939 | | pagina 2