STADSNIEUWS
BUITENLAND
80sfe Jaargang
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1939
No. 24354
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Leidsche
Reddingsbrigade.
Algemeene Toestand
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Duitschland wijst conferentie over Danzig af
Engeland bereid
verwacht
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.89 per 3 mntU
GESLAAGDE DEMONSTRATIES EN
WEDSTRIJDEN.
Het bestuur en de leden van de Leid
sche Reddingsbrigade hebben wèl ple
zier beleefd van hun initiatief om gis
teravond in de zweminrichting De Zijl
demonstraties en wedstrijden te hou
den, want een talrijk publiek het
aantal bezoekers naderde zoowaar de
duizend! heeft het afwisselende pro
gramma met onverdeelde aandacht ge
volgd, waardoor de avond volkomen aan
zijn doel beantwoordde, nl. belangstel
ling te kweeken voor het goede werk,
dat de L.R.B. in onze stad verricht.
De voorzitter, de -heer F. van der Mark Sr.
heeft op dien arbeid in zijn openingswoord
nog eens in het bijzonder de aandacht ge
vestigd, nadat hij tevoren den wethouder
van Sociale Zaken, den heer J. J. van Stra
len, den directeur van den Gem. Genees
kundigen Dienst, dr. M. D. Horst en het
eerelid. den heer W. F. van Ingen Schenau
hartelijk had welkom geheeten.
Hij wees er op, dat de leden zich tot het
uiterste inspannen om, wanneer het noodig
mocht zijn, voor hun taak berekend te we
zen. Daarvan getuigde o.m. de cursus, dien
zij in de afgeloopen winter hebben gevolgd
in het opwekken van levensgeesten bij
drenkelingen, welke cursus werd gegeven
onder leiding van de heeren Treur en van
der Voort, wien spr. daarvoor dank bracht.
Een ernstig beroep richtte hij tot de Leid
sche burgerij om vooral het reddingsmate
riaal te ontzien, dat door de goede zorgen
van den heer Lieshout steeds in perfecte
conditie verkeert en voorts wekte hij op om
het goede doel ook actief te steunen door
zich op te geven als lid of donateur.
Nadat nog even was gewacht op de ploeg
der Noordwijksche Reddingsbrigade, die
door autopech niet op tijd aanwezig kon zijn,
v:erd een aanvang gemaakt met de afwer
king van het programma, dat bestond uit
een zestal demonstraties, afgewisseld met
wedstrijden, waaraan werd deelgenomen
door de leden van de reddingsbrigades te
Leiden, Noordwijk, Katwijk en Oude-Wete-
ring.
Deze demonstraties omvatten o.m. het
j vervoer van drenkelingen in kopgreep, het
ncduiken van een drenkeling, een water
duel van een onwilligen drenkeling, die zich
i" rijn an est tegen zijn veddine verzette,
r'och in minder dan ^een tijd door zijn red
der. den heer H. Tegelaar onschadelijk
ord remaakt en eenige grappige tafereel-
h>s, die alle eindigden 1n een gecostumeerd
wp+erballet. dat ten zeerste op de laoh-
sr-'eren werkte!
Vooral de geschiedenis van "het tweetal
od de veerplank. waaraan zelfs de nolitie te
ras kwam. was buitengewoon goed geënsce
neerd. zoodat er verscheidene bezoekers
en. die eerst on het allerlaatste oogen-
blik begrepen, dat het hier een seherts-
v^rtooning gold!
De uitslagen van de wedstrüden. welke
onder leiding .stonden van den heer G. van
der Mark, luidden als volgt:
4 x 25 M. estafette dames met pop in
kopgreep.
1 Leidsche Reddingsbrigade met de da
mes M. Eikelenboom. R. Eikerbout. -T Jans
sen en C. E. Horman in 2 min. 33.Q sec.
2. Oude Wetering 2 min. 34 sec. 3. Noord -
wiik. Katwijk gediskwalificeerd.
Idem voor heeren:
Noordwiik met de heeren C. van den
Here. j. c. Mevers. W. Plugen en J. v. d.
B«nt 2 min. 17 sec.
Oude Wetering in 2 min. 17.4 sec.
0 Leiden iri 2 min. 22 sec.
bO M. dames, waarvan 25 M. met drenke
ling
1. Mei. E. Zeegers. OudeWetering in 1 min.
2. Mej. G. v. d. Meer, Oude Wetering in
1 min. 3.4 sec.
Idem voor heeren'
1. C. v. d. Berg, Noordwiik in 56 sec.
n. A. D. Zeegers. Oude Wetering in 58.2
kcc.
Po^Cuiken voor dames:
1. Mei. E Zeevers. Oude Wetering 31.4 sec.
2. Mei. C. E. Hofman. Leiden 38 sec.
3. Me.i. Passier, Noordwijk 1 min. 25 sec.
Wem voor heeren
1. A. Zeegers. Oude Wetering 28 sec.
2 p. Boer, Oude Wetering 33 sec.
3. J C. Mevers. Noordwijk 42 sec.
4. Th. de Haas, Leiden 55 sec
Onder water zwemmen voor dames:
Me.i. Janssen. Leiden 33 M.
2. Mevr de Dekker 33": M.
Idem voor heeren:
1 H .Tegelaar, Leiden 26'/: M.
2- C. v. d. Berg. Noordwijk 25'/: M.
Dr. T. POTJEWIJD ONDERSCHEIDEN.
,Dr. T. Potjewijd, apotheker bij het Aca-
"tilsch Ziekenhuis alhier, is door Z M. den
wring van Denemarken benoemd 'at rid
•kr in rle orde van Danebraa.
- De heer H v. ri Velden, d'r'gent-
•tetructeur van het Leidsche Accordeon
Welschap „Höhner 's benoemd, tot diri-
teM van het Hllegomsche Accordeon Ge
nschap „Ons Genoegen".
TERAARDEBESTELLING
ME-7i SIMON THOMAS.
Mej. E. C Knappert schrijft ons:
Gistermiddag was op de begraafplaats
aan de Groenesteeg een aantal menschen
bijeen uit zeer onderscheiden groepen der
Leidsche bevolking
Zij wenschten door hunne aanwezigheid
hun liefde en dankbaarheid te betoonen
aan Jacoba S mon Thomas, die hier haat'
laatste rustplaats vond.
Hierinneringen aan haar Zondagschool-
onderwijs, haar catechisaties, aan haar
clubwerk op het Volkshuis, getuigden alle
van de frischhe d, de levendigheid, de
oorspronkelijkheid van haar geest. Pittig
en onafhankelijk als haar wezen was, ging
van haar dienende levenshouding groote
bekoring uit. Op hoogen leeftijd is zij
heengegaan na een leven, dat aan leed en
moeite niet arm ls geweest
Ook dank zij haar vader, zal de naam
Simon Thomas niet licht vergeten worden
in de stad, waarin zij als geliefd middel
punt van een grooten kring van ouden en
jongen, door haar persoonlijkhe'd en door
haren arbeid zoo veler leven verrijkt heeft
en ten goede beïnvloed.
EXCURSIE KLEUTER- EN KINDERKOOR
CHR. ZANGVER. „EX ANIMO".
Gisteren heeft het kleuter- en kinderkoor
van de chr. zangvereeniging „Ex Animo"
alhier, een uitstapje gemaakt naar de Stu
dio van de N.C.R.V te Hilversum. Om 8
uur vertrok het kleuter- en kinderkoor, be
staande uit 200 kinderen met een zestal
autobussen en een specialen proviand
wagen via Amsterdam naar Hilversum,
waar de lange karavaan zeer de aandacht
trok. Direct na aankomst werd naar de
hulpstudio van de N.C.R.V. gereden, waar
afgevaardigden van de N.C.R.V. het gezel
schap welkom heettten. Van 11.15 tot 12
uur heeft daarop het kleuter- en kinder
koor onder leiding van den directeur den
heer H W. de Wolff, met pianobegeleiding
van mevr M. de Graaf-Schroot een aantal
aardige school- en volksliederen voor de
microfoon gezongen. Na afloöp der zanguit
voering ging het gezelschap naar Baam,
waar in de mooie bosschen eenige verver-
schingen werden gebruikt, hetgeen goed
smaakte na zoo'n inspanning. Daarna werd
de reis voortgezet naar het Vliegveld te
Soesterberg, waar het opstijgen en dalen
der vliegtuigen werd bewonderd. Nadat ook
hier weer eenige ververschingen waren ge
bruikt. en de inwendige mensch versterkt
was. werd de terugreis via Utrecht naar
Leiden aanvaard, waar het gezelschap in
goeden welstand om ongeveer 8 uur arri
veerde.
MOEDIGE REDDING.
Gisteravond omstreeks half zes, zag de
brugwachter L. Segaar tusschen de Mare-
en de Janvossenbrug een jongen in het wa
ter van de Oude Vest drijven. De knaap, de
7-jarige B. van E. uit de Janvossensteeg.
was op het punt om te zinken, toen hij werd
opgemerkt door den brugwachter, die zich
geen oogenblik bedacht, maar geheel ge
kleed te water sprong en den jongen be
houden op het droge bracht. De moedige
redder verdient stellig een woord van lof
voor zijn snel en dapper optreden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Liedorp en de Raat. Gouwsluischeweg 77,
Alphen a. d. Rijn. Handel in- en fabricage
van zuivelproducten, handel in koek, bis-
kwie en chocolade. Vestiging melksalon, Al
phen a. d. Rijn, Gouwsluischeweg 106.
J. van der Louw, van Mandersloostraat 17
Alphen a. d. Rijn. Kappersbedrijf, handel in
haarwerken, parfumeriën, zeepen en aan
verwante artikelen. De vennoot J. van der
Louw is 11 Juli 1939 overleden. De zaak zal
worden voortgezet door de vennoote M. van
der Louw, Alphen a. d. Rijn, onder den
naam: Fa. Joh. van der Louw. Soort van be
drijf luidt thans: winkel in kappersartike
len en parfumeriën.
Jan van Zwieten v.h. Gebrs. van Zwieten,
Hooftstraat 119. Alphen a. d. Rijn. Aanne
mer. bouwkundige. Wijziging uitgeoefend
bedrijf thans alleen winkel in huisvlijtbe-
noodigdheden.
Naamlooze Vennootschap Vereenigde
Bloembollenculturen v.h. Gebr. de Graaff en
S. A. van Konijnenburg en Co., Schiestraat
18. Noordwijk. De commissaris S. A. van Ko
nijnenburg is 30 Juli 1939 overleden.
De Machinefabriek .Urakenburgh".
sedert vor g jaar h er ter stede gevestigd,
ontving opdracht voor het u.trusten van
twee tank:chepen der b'nnenvaart met
door haar gebouwde „Rennys" Dieselmoto
ren. voor rekening van een Rotterdamschc
Ol e-maat«chaDpij
De 'nstallatie gesch'edt volgens de hier
te lande geldende voorschriften voor ver
voer van benz ne 'n de binnenvaart
De o oefvaart van een der vaariu'gen,
de Gulf 25' heeft reeds de vo'gende weet
o'aats.
Onze oud-stadgenoot, de heer G. A. M. i
Saraber, luitenant ter zee 3de klasse Is met j
ingang van 13 Augustus j.l. bevorderd tot
luitenant ter zee 2de klasse.
Op den dag der conferentie van de inter
parlementaire unie te Oslo heeft Huysmans
(België) verklaard, dat de wereld zich be
vindt in een toestand, die gelijkt op dien der
laatste weken vóór den oorlog van 1914. Alle
volkeren verwachten belangrijke gebeurte
nissen, maar niemand weet. of dit ernstige
of blijde gebeurtenissen zullen zijn. Het uit
eindelijke besluit ligt niet bij de democra
tieën. maar bij de dictatoren.
Er schuilt veel waars in deze woorden. On
tegenzeggelijk naderen we belangrijke be-
i slissingen en bepaalde redenen voor opti
misme zijn er, helaas, niet.
1 De Poolsche commissaris-generaal in Dan
zig, Chodacki, heeft gistermorgen om elf uur
in het palels van den Danzigschen senaat
het aangekondigde onderhoud (van een half
uur) gehad met den senaatspresident
Greiser.
Om drie uur 's middags is Chodacki daarop
naar Warschau vertrokken, om aan minister
Beek verslag uit te brengen over zijn be
sprekingen met Burckhardt en Greiser.
In Danzig had het gerucht de ronde ge
daan. dat er ook een conferentie zou worden
gehouden tusschen Burckhardt. Greiser en
Chodacki. doch deze ontmoeting heeft niet
plaats gehad.
Polen is trouwens gebeten op Burckhardt.
dien men verwijt de rol van Poolschen lord
Runciman te willen spelen, hetgeen niet zal
lukken, wordt er bij gezegd
In Fransche diplomatieke kringen wijst
men erop. clat het door Burckhardt, den
hoogen Volkenbondscommissaris te Danzig,
aan de leden van de commissie van drie:
Groot-Brittannië, Zweden en Frankrijk, ge
zonden rapport geen enkel voorstel bevat
van de Duitsche regeering betreffende een
algemeene regeling van het probleem-
Danzig.
Tijdens zijn onderhoud met Burckhardt
zou Hitier er aan herinnerd hebben, dat hij
op 28 April in zijn rijksdagrede een plan tot
regeling van het probleem-Danzig heeft uit
eengezet.
De „Fuehrer" zou voorts geprotesteerd
hebben tegen de houding van de Poolsche
regeering en met name tegen den toon van
de op 5 Augustus door de Poolsche regeering
aan den Senaat van Danzig gezonden nota.
In welingelichte kringen wiist men er ech
ter op. dat Hitier Burckhardt niet heeft be
last met het overbreneen van voorstellen
aan de leden van de Volkenbondscommissie
van drie
Hitier heeft, naar Reuter verneemt, voorts
te Berchtesgaden met Goering en Himmler
gesDroken over de laatste fasen in de ont
wikkeling van den Europeeschen toestand.
Heeft er nu werkelijk een plan voor een
vier-mogendheden conferentie bestaan? In
enkele kringen houdt men dit vol, doch meer
en meer wordt het waarschijnlijker, dat het
bericht slechts een der vele proefballons is
geweest, die van tijd tot tijd worden opge
laten. Hoe het echter ook zij, het plan is
in ieder geval dood
De geheele Duitsche pers keert zich toch
verontwaardigd tegen het denkbeeld van
een internationale conferentie tot regeling
van het vraagstuk-Danzig. De bladen ver
klaren eenstemmig, dat er geen sprake van
een compromis kan zijn, ten aanzien van j
Danzig, zoo min als voor den Corridor, om
dat beide vraagstukken kwesties van „Duit
sche eer" zijn. Er is slechts één oplossing
mogelijk: een oplossing in den zin van de
Duitsche eer.
De „Nachtausgabe" schrijft: „Een compro
mis is niet mogelijk. Conferenties over deze
vraagstukken hebben geen enkelen zin. Als
de democratische staten naar een dergelijke
conferentie delegaties zouden zenden, die
slechts tot taak hadden, zich tegen de Duit
sche eer te verzetten, zou het eenige resul
taat zijn. dat de toestand ernstiger werd".
„Danzig is geen vraagstuk, aldus de „Lokal
Anzeiger", maar een Duitsche stad, die tot
Duitschland behoort, dat is alles. De Corri
dor door Duitsch gebied is geen vraagstuk,
maar een onzin, die moet verdwijnen. Kun
nen de Polen nog langer voortgaan, naar
goeddunken het verkeer tusschen de Duit-
schers in deze Duitsche gebieden en Oost-
Pruisen af te snijden of in te sluiten? Moe
ten de Duitschers in deze gebieden nog lan
ger zijn overgeleverd aan Poolsche haat en
terreur? Neen. Het gezonde verstand en de
feiten gebieden een billijke en verstandige
oplossingen en dat kan slechts de Duitsche
oplossing zijn Er is geen plaats voor com
promis of conferentie".
De „Angriff' tenslotte schrijft: „Het Duit
sche volk gevoelt slechts afkeer en walging
van dergelijke conferenties. Conferenties,
compromissen en onderhandelingen hebben
Europa geen vrede gegeven. De Corridor en
Danzig zijn Duitsche vraagstukken, die nie
mand anders aangaan. Wij zullen hier recht
cn vrede brengen, zonder Engeland of tegen
Fngeland".
De Italiaansche pers pleit, naar Reuter
meldt, met een eenstemmigheid, die offi-
cieele inspiratip doet vermoeden, voor
directe Poolsch-Duitsche onderhandelingen
tot een vreedzame regeling van het vraag
stuk-Danzig.
De „Giornale d'Italia" schrijft: „Polen
heeft bij onderhandelingen met Duitschland
niets te verliezen: het kan door oplossing
van het vraagstuk-Danzig tot vriendschap-
pelijke betrekkingen met den grooten buur-
staat komen. Als het echter oorlog prefe
reert. zal het zijn geheele bestaan op het
spel zetten. Polen moet er aan denken, dat
Italië in een algemeenen oorlog zijn plicht
zal doen en dat de spil onverwoestbaar als
staal is. De democratische pers spreekt van
mogelijke conferenties en van compromis
sen. doch er zijn rechten, voor welker erken
ning geen conferentie noodig is en die ge
ëerbiedigd moeten worden. Dat zijn de Duit
sche aanspraken op Danzig en de Italiaan
sche aspiraties in de Middellandsche Zee en
Afrika".
Dergelijke redeneeringen komen in alle
bladen voor. De „Lavorno Fascista" schrijft
boven zijn artikel: „De eenige mogelijkheid
onderhandelingen met Duitschland".
Daarmede is voldoende aangeduid, dat
aan een conferentie niet behoeft te worden
gedacht. Zelfs buiten de vraag om. of En
geland er aan had gewild, hetgeen zeer
twijfelachtig was.
Rond Danzig duurt inmiddels de „kleine
oorlog" voort.
De leider der jong-Duitsche partij in
Opper-Silezië en ongeveer zestig leden dezer
partij zijn evenals een aantal Duitsche bur
gers gearresteerd. Zij worden beschuldigd
van spionnage.
De Danzigsche autoriteiten hebben giste
ren drie Polen gearresteerd: twee spoorweg
beambten en een postambtenaar.
Uit Beuthen in Opper-Silezië wordt mel
ding gemaakt van ernstige wrijvingen tus
schen S A. mannen en Poolsche beambten.
Beweerd wordt, dat de S.A. mannen, na de
Polen gehoond te hebben, de Poolsche helft
van het grensstation Beuthen zijn binnen
gedrongen. Hierop ontstond een vechtpartij,
welke echter geen ernstige gevolgen had.
Wel kregen verschillende betrokkenen lichte
verwondingen.
De Poolsche autoriteiten te Chelmno heb
ben ontdekt dat de bank van de Duitsche
minderheid aldaar, de „Deutsche Bank",
meer dan 40.000 zloty aan zilver had opge
pot Bij huiszoeking werd een opdracht uit
Duitschland gevonden, zilver op te potten.
De directeur en de kassier van de bank zijn
gearresteerd en de bank is verzegeld.
De ontdekking werd gedaan in een groote
campagne van de Poolsche autoriteiten het
oppotten van zilver tegen te gaan en ter
bestrijding van iedere manoeuvre tegen het
crediet van den staat.
In geheel Polen is de inschrijving van
specialisten op ieder gebied der nationale
verdediging begonnen. De inschrijving geldt
voor mannen en vrouwen van 16 tot 60 jaar.
Militairen, geestelijken en ambtenaren val
len er echter niet onder.
De toeloop op den eersten dag was zeer
groot.
In een rede te Redditch bij Birmingham
heeft de Engelsche minister van luchtvaart,
Kingsley Wood, onder meer gezegd: ..De
duidelijke les van de laatste jaren is. dat,
hoe meer wij bereid zijn en hoe sterker onze
defensie is. des te grooter de bijdrage tot den
vrede is. die wij kunnen leveren.
In ieder geval kunnen wij in de ernstige
dagen, die wij beleven, voorwaarts gaan in
kalm vertrouwen en moed putten, niet al
leen uit onze groeiende kracht en de eenheid
van ons volk, maar ook en vooral uit het
besef, dat dit alles steunt op recht en ge
rechtigheid".
Tijdens een diner van het congres inzake
opvoeding tot democratie te New York. heeft
graaf Baldwin, de vroegere Britsche premier,
een rede gehouden, waarin hij o.a. heeft ge
zegd, dat indien een oorlog zou komen, deze
het Britsche volk eensgezinder dan ooit zou
vinden. Engeland is krachtig in materieele
BINNENLAND.
De opbrengst der Rijksmiddelen (Binnen
land, 2e Blad).
Doodelijke verkeersongevallen te Zeist
(Gem. Nieuws, 3e Blad)'.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel - Gedrukte markt - Mee-
rendeels lagere koersen - Amerikanen in
reactie - Beleggingsmarkt weinig ver
anderd.
BUITENLAND.
Duitschland weigert iedere conferentie over
Danzig (Buitenland, le Blad).
Besprekingen te Warschau, doch de spelde-
prikken over en weer duren voort.
(Buitenland, le Blad).
Opening van het Zionisten-congres te
Genève. (Buitenland, le Blad).
Het spionnage-proces in België (le Blad).
25 jaar Panamakanaal (3e Blad).
Csaky weer bij von Ribbentrop (Buitenland,
le Blad).
Fransch protest te Berlijn wegens mis
handeling van een Fransch douanier
Buitenland, le Blad).
Overleden is de Poolsche leider Korfanty
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Des nachts iets minder koel.
Plaatselijk ochtendmist. Overdag
helder tot half bewolkt, droog
warm weer. Zwakke tot matige
Noordelijke tot Oostelijke wind.
bronnen en het volk is overtuigd, dat van
den uitslag van den strijd de vrijheid van de
menschheid afhangt. In een dergelijk con
flict moet Engeland zijn rol tot het einde
spelen.
Sprekende over zijn ervaring bb het leiden
van eén groote democratie in den tijd na
den grooten oorlog zeide Baldwin, dat de
democratie de moeilijkste regeeringsvorm is,
welke bestaat. In een totalitairen staat heeft
de burger slechts te doen wat hem wordt
bevolen, hij hoeft niet te denken of een
keus te doen of verantwoordelijkheid te
dragen.
Het succes van de democratie berust hier
op, dat iedereen zijn verantwoordelijkheid
begrijpt. De democraat moet werken en
moet bereid zijn voor zijn democratische
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Onder getee ke n de
veek
kwartaal
A o.
nbonne
wonende (straat)
wenscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
Vm,opqezonden te hebben aan onderstaand adres i
tegen vergoeding van benoodigde portokosten