BUITENLAND
80ste Jaargang
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1939
No. 24351
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
STADSNIEUWS
Algemeene Toestand
Europa blijft in spanning
Dii nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
OSGËtAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKETf
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeinclsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Letden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd sUn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.1S
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(roor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
SPEELTUIN VEREENIGING
„WESTERKWARTIER".
Geslaagd tuinfeest.
Zaterdagmiddag hebben de kinderen der
speeltuinver. „Westerkwartier" leest gevierd
Alvorens de spelen in den tuin een aanvang
namen, trok een lange kleurige kinderstoet,
waarvan velen geestig gecostumeerd of op
fraai versierde rijwielen en andere voertui
gen gezeten waren door de straten van het
Haagwegkwartie. De muziekvereen. „Werk-
mans Wilskracht" ging den optocht vooraf
en gaf vroolijke wijsjes ten beste. Na terug
komst in den tuin bracht de voorzitter, de
heer G. F. Lardee, dank aan de leidsters en
leiders, maar drukte hij zijn spijt er over
uit, dat nog zooveel ouders zoo weinig be
lang stellen in het speeltuinwerk, dat toch
een bestrijding der baldadigheid is en de
kinderen tegen het gevaar van het snelver
keer beschermd. Voorts heette hij de voor
zitters van het Noorder- en Oosterkwartier
hartelijk welkom. Hierop werd door den 2en
voorzitter, den heer Derogee. aan den heer
Lardee een fruitmand overhandigd, aange
boden door een winkelier, die veel belang
stelt in het speeltuinwerk. Nadat verfris-
schingen waren rondgediend, werden twee
aardige tooneelstukjes opgevoerd, te weten
„De tooverfluit" en „Het standbeeld" onder
leiding van mevr. van Dijk.
De prijzen der wedstrijden werden als
volgt gewonnen.
Blokjesrapen jongens): le pr., Gerard
Heshusius: 2e pr., Nico van Haarlem; 3e pr.
Simon Hoogstraten. Idem meisjes: le pr.,
Janny Herreur; 2e pr., Marie Geenjaar; 3e
pr.. Willy Duyl.
Fleschloopen, meisjes: le pr.. Annie Bek
huis; 2e pr., Tooy Kuier.
Balloopen. jongens: le pr., Herman Hes
husius: 2e pr., Nico Schouten.
Fleschloopen jongens: le pr„ Gerrit van
Rij; 2e pr., Dirk Bey.
Zakloopen, meisjes: le pr.. Leentje Bave-
laar; 2e pr., Riekje van Rij; 3e pr., Willie
van As.
Touwtrekken jongens: le pr., Henk De-
rigee. Henk Oudshoorn. Willem Oudshoorn.
Joh. van Leeuwen en Gerard Devilee.
Vlagsteken meisjes: le pr„ Greta Speet,
Betje Devilé, Willy Schreuder, Beb Wal
raven.
Stoelendans: le pr., Rietje Schreuder; 2e
pr.. Leni Schreuder.
Hindernisloopen (jongens)le pr., Martin
Herreur; 2e pr., P. Verlind.
Het was voor de jeugd in de omgeving
van den Haagweg een heerlijke middag, het
bestuur onder leiding van den heer Lardee.
den ijverigen voorzitter van W.K., kan met
voldoening op dezen dag terugzien.
H. J. A. BOKHOVE BENOEMD TOT
KAPELMEESTER.
De heer H. J. A. Bokhove, directeur van
de Harmoniekapel T. en D. en de Chr. Har
monie, beide alhier, Valkenburg's Harmo
nie te Valkenburg en de Harmonie „Cres
cendo" te Loosduinen is me', i.igang van 26
September a.s. benoemd tot kapelmeester
van het 5de regiment infanterie te Amers
foort.
ACCORDEON-HARMONIE „D.V.V."
Voor de eerste maal in de geschiedenis
der Plantsoenconcerten werd het Zondag
middag-concert ditmaal verzorgd door een
Harmonie (Accordeon) Gezelschap. De be
langstelling daarvoor was enorm. Het
groote, uit plm. 40 dames en heeren be
staande corps, dat onder leid'ng van zijn
directeur, den heer D van Wouw. een
keurig programma u tvoerde, genoot dan
ook veel succes.
Inmiddels ontving „D.V.V vereerende
nitnoodigingen om concerten te geven te
Oegstgeest en te Katwijk aan Zee, welke
zijn geaccepteerd, terwijl nog eenlge uit-
noodig ngen zijn toegezegd.
Terwijl te Moskou de militaire besprekin
gen tusschen Russen en Engelschen en
Franschen in vollen gang zijn, heeft te
Salzburg en te Berchtesgaden de Ita-
liaansch-Duitsche bespreking plaats gehad.
Zoowel Zaterdag als Zondag is Ciano door
Hitier ontvangen en gisteren zijn de be
sprekingen ten einde gevoerd. Reeds is
Ciano per vliegtuig te Rome teruggekeerd.
Het resultaat? Het D.N.B. geeft volgend
overzicht: de bijeenkomst had plaats zoo
wel in den geest van vriendschap, als op
grond van den in formeele accoorden vast-
gelegden consultatiepllcht en consultatie
recht".
„De twee ministers van Buitenland-
sche Zaken hebben alle op het oogen-
blik hangende politieke kwesties be
sproken en vastgesteld, dat de Duitsche
en de Italiaansche buitenlandsche po
litiek volkomen met elkaar in overeen
stemming zijn. Zij zijn beiden eensge
zind de overtuiging toegedaan, dat die
kwesties opgelost móéten worden en
opgelost kunnen worden".
„Het spreekt vanzelf, dat het Danzigsche
probleem, dat zich thans in de wereld tot
het brandendste vraagstuk heeft ontwik-
Ciano en von Ribbentrop bij hun
besprekingen.
keld, daarbij een belangrijke rol heeft ge
speeld."
„De coalitiepacten der democratieën lei
den van dag tot dag tot een steeds verdere
verstarring in de houding van Polen, waar
door Duitschland niet alleen in zijn eer,
maar ook wat betreft de behandeling van
zijn volksgenooten zeer pijnlijk wordt ge
troffen. De besprekingen hebben in zake
alle kwesties voor 100% tot overeenstem
ming geleid, en er is in het geheel geen en
kel vraagstuk, dat niet grondig is bespro
ken".
„Naar aanleiding van de berichten,
die in buitenlandsche kringen de ronde
hebben gedaan en volgens welke het
bezoek van den Italiaanschen minister
van Buitenlandsche Zaken nog door
verdere besprekingen zal worden ge
volgd, wordt er in goed-ingelichte krin
gen op gewezen, dat bij de besprekin
gen te Salzburg alle acute vraagstuk
ken van a tot z zijn behandeld, zoodat
verdere besprekingen, noch wat het
onderwerp, noch wat het tijdstip be
treft, noodig zijn".
„In Duitsche officieuze kringen, besluit
het D.N.B., wordt met nadruk gewezen op
de buitengewone vriendschap en hartelijk
heid in het onderhoud tusschen de beide
ministers van Buitenlandsche Zaken. Dat
bewijst, volgens de Duitsche opvatting, niet
alleen een 100-procentige vriendschap,
maar ook een 100-procentige gereedheid
van de beide asmogendheden".
Natuurlijk wordt de 100 pet. eensgezind
heid zoowel in de Duitsche als Italiaansche
pers verder breed uitgemeten, waarbij te
vens op de democratieën de schuld wordt
geworpen als het eens mocht „scheef
gaan!"
Toch klinken uit Italië ook minder felle
klanken.
Romeinsche kringen wenschen in de con
ferentie te Salzburg niet anders te zien dan
een bijeenkomst der ministers van buiten
landsche zaken op een onweersachtig
oogenblik in den internationalen toestand
Intusschen ontkent men niet. dat het
vraagstuk-Danzig uitvoerig besproken is.
Het schijnt echter, dat geen practische be
sluiten genomen zijn. Het vraagstuk is, zoo
zegt men „in vreedzame sfeer" bestudeerd
en men is voornemens „de natuurlijke op
lossing" te bevorderen.
Verder meent men in dezelfde kringen te
weten, dat gesproken is over een eventueele
samenwerking met Japan. Het is duidelijk,
dat de „omsingeling" door de democrati
sche mogendheden besproken is en dat de
beide minister zich voorstellen, een „anti-
omsingelingspolitiek" daartegenover te stel
len. Het zou dan de vraag blijven, welke
landen bereid zullen zijn aan een dergelijke
actie actief mede te werken. Naar Italiaan
sche meening zouden Zuid-Slavië en Hon
garije en eventueel Bulgarije geacht kun
nen worden „met de spil te sympathiseeren".
Enkele Fransche bladen, zooals „Excel
sior" en „l'Intransigeant" verwachten spoe
dig een „Duitsche manoeuvre".
KAPELAAN J. LANDESBERGEN
GAAT HEEN.
BUURTVEREENIGING „D.V.V."
Op den verjaardag van H. M. de Koningin
zullen de straten Koningsstraat, Prins Fre-
ëerikstraat en Maresingel een feestversie
ring krijgen. Wekenlang zijn vele leden be
zig geweest een versiering te vervaardigen
welke schitterend geslaagd mag heeten. Op
31 Augustus zal van des morgens 8 uur tot
ëes nachts 12 uur muziek worden uitgezon
den. Diverse kinderspelen worden er dien
dag gehouden, terwijl des avonds ook voor
oudere leden gepaste attracties zullen
Plaats vinden. Een ouderwetsche lampion-
versiering zal er toe bijdragen de versie
ring tot een sprookje te maken.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Christelijke Coöperatieve Bouwvereeniging
Eigen Haard", W.A., de Langestraat 10, Al-
I Phen a. d. Rijn. Het verschaffen van eigen
woonhuizen in de voormalige gemeente
Oudshoorn aan personen uit den arbeiden-
"en stand of daarmede gelijkstaanden.
Vcorz.: C. Vis; 2e voorz.: G. M. Kersber
gen: seer.: J. G. Kersbergen 2e seer.: J. R.
oc Bruin; prnninem.' J. J. Kroon: 2e pen-
i'ngm.: c. Boef: 'oest. lid: T. C. Verbeek
«mum: W. J. v. d. Brink; C. Haasbeek en A
hoekstra; alg adv.: N. Samsom, allen te Ai
wen a. d. Rijn.
Benoemd to trector van „Groenestein".
Kapelaan J. Landesbergen uit de Pa
rochie O.L. Vr. Hemelvaart en St. Joseph
is door den bisschop van Haarlem benoemd
tot rector van het Gesticht „Groenestein"
aan den Loosduinsche weg te Den Haag.
Met vreugde over deze eervolle benoeming,
maar tevens met droefheid over het heen
gaan van een bemind priester, die zich
naast den zieiezorg voor de parochianen,
bijzonder op het R.K. jeugdwerk toelegde,
zal Katholiek Leiden en in het bijzonder
de Hemelvaart-parochie kennis nemen
van deze benoeming.
Jacobus Landesbergen werd 3 Augustus
1905 te Kethel bij Rotterdam geboren. Na
zijn priesterstudies te Hageveld en te War
mond te hebben voltooid werd hij in 1929
priester gewijd en vervolgens kapelaan te
Zoetormeer. vanwaar hij later naar Gouda
werd overgeplaatst. 26 April 1935 kwam
kapelaan Landesbergen naar Leiden, waar
hij dus thans ruim vier jaar werkzaam is.
Sinds zijn benoeming te Leiden was hij
directeur van de Kruisvaart, de Verken
ners en de jongens-congegratie.
DL NIEUW-GUINEA-EXPEDITIE.
Prof. Boschma gearriveerd.
Aneta, (AN.P.) meldt uit Am'ooina'
Vrijdag is het laatste lid der Nieuw-Gunea
expeditie mof. Boschma. vergezeld van
vier matr aangekomen Hij is per ge
westelijk van,'-tuig •raar de Etna-'oaai
doorgcr •-:> -vv j>y is Augustus kan
worden verwacht.
VERBOD RIJDEN MET ROLSCHAATSEN
EN VENTVERBOD.
Wij vestigen er de aandacht op, dat de
verordening van 17 Juli 1939, houdende
wijziging van de verordening op de straat-
politie, welke met ingang van heden gedu
rende drie maanden voor een ieder op de
Secretarie dezer gemeente ter lezing is
nedergelegd, den 17en Augustus as. In
werking treedt.
Ingevolge genoemde wijzigingsverorde
ning is het met ingang van laatstgenoem
den datum verboden op den openbaren weg
met rolschaatsen te rijden op andere plaat
sen dan door Burgemeester en Wethou
ders daartoe aangewezen en is met ingang
van dien datum het in deze gemeente gel
dende ventverbod ook van toepassing ten
aanzien van personen, die een gevestigde
winkelnering uitoefenen, alsmede ten aan
zien van personn in hun dienst, tenzij zij
in het bezit zijn van een geldige vergun
ning van Burgemeester en Wethouders tot
het venten.
Ciano zou er niet in hebben toegestemd
Italië over Danzig in een gewapend conflict
te betrekken. Mussolini is er n.l. van over
tuigd, dat Engeland, Frankrijk en Polen
klaar staan zich te verdedigen, indien
Duitschland Danzig zou annexeeren. Ciano
zou Hitier hebben aangeraden een confe
rentie van vijf te beleggen tusschen
Duitschland, Italië, Polen, Frankrijk en
Engeland om de kwestie Danzig vreedzaam
te regelen.
Schijnbaar is er inderdaad reden voor
eenlge ontspanning-verwachting, in der
gelijke richting.
Naar verluidt zullen vandaag toch be
sprekingen worden geopend tusschen den
Poolschen commissaris generaal te Danzig,
Chodacki en den president van den Se
naat Greiser, over de PooLsche douane-in
spectie.
De besprekingen vallen samen met het
overhandigen van het Poolsche antwoord
op de laatste nota van Danzig van 7 Augus
tus. Het Poolsche commissariaat-generaal
zal geen nieuwe problemen aan de orde
stellen, doch in bijzonderheden het Pool
sche standpunt uiteenzetten ten aanzien
van de Poolsche douane-controle en de
grenzen der VTije stad. Deze controle moet
onverminderd gehandhaafd blijven.
De besprekingen hebben o.a. ten doel een
oplossing te vinden voor de controle in de
fabriek Amada, welke de Polen sedert 1
Augustus teruggetrokken hebben en waar
tegen van de zijde van Danzig is geprotes
teerd. De Poolsche regeering heeft steeds
gezegd, dat zij de controle wil herstellen,
mits voldoende garantie wordt gegeven, dat
de Poolsche inspecteurs in het vervolg hun
functie in volle vrijheid zullen kunnen uit
oefenen.
Volgens het Fransche blad „le Jour" zou
den twee plannen in studie zijn, welke beide
beoogen een compromis af te bakenen, dat
een regeling zou kunnen beteekenen.
Het eerste plan behelst de beëindiging
var, het Volkenbondsgezag over de" vrije
stad en de vervanging hiervan door een
gemeenschappelijk Poolsch-Duitsch be
stuur. Het tweede plan bepleit een verdee
ling Van het grondgebied van Danzig, waar
bij de vrije stad een Poolsch-Duitsch con
dominium (gemeenschappelijk bestuurd
gebied) zou worden.
Maar de redevoeringen van Forster dan
en Italiaansche waarschuwingen aan Po
len? Men zie daarvoor elders in ons Blad.
„Ik ben er van overtuigd, dat de we
reld tot rust zal komen en in staat is,
een duurzamen vrede op te bouwen,
wanneer zij slechts de woorden ter harte
neemt, die de Führer haar op 't partij
congres van den vrede te Neurenberg
zal toeroepen."
BINNENLAND.
HET DRAMA VAN DEN HUTKOFFER TE
TERSCHUUR OPGEHELDERD; ARRES
TATIE VAN DEN VERMOEDELIJKEN
DADER TE SEMARANG. (3e Blad en
(Laatste Berichten, le Blad).
Ernstig: auto-ongeluk te Staphorst; één
doode en twee gewonden. (Gemengd,
3e Blad)
Mendelssohn en Co. te Amsterdam heeft
heden surséance van betaling aange
vraagd. (Financiën, 2e Blad)
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kalme handel - Prijshoudende stem
ming - Weinig veranderde koersen -
Amerikanen oploopend - Nederlandsche
beleggingen loom - Fransche obligatiën
prijshoudend.
BUITENLAND.
De Duitsch-Italiaansche besprekingen be
ëindigd. Voor volle 100 pCt. overeen-
eenstemming, heet het officieel. (Bui
tenland, le Blad)
Rond de kwestie Danzig. (Buitenland, le
Blad.)
Ernstige spoorwegramp in Amerika. 19 doo-
den, 61 gewonden. (Buitenl. Gemengd,
3e Blad)
Amerikaansch vliegtuig verongelukt. 14
dooden, 2 gewonden. (Luchtvaart, 2e Bi.)
Benoemingen in Spanje. (Buitenland le Bi.)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aldus verklaarde ör Ley, de Duitsche
rijksorganisatieleider, die op het oogenblik
ter voorbereiding van net partijcongres in
Neurenberg vertoeft, aan vertegenwoordi
gers van de binnen- en buitenlandsche
pers.
ue Engelsche en Fransche pers reageert
in afkeurenden zin
Engeland en andere landen, waaronder
thans in beginsel ook Rusland genoemd T> 1
kan worden, zoo zegt de „Tmeis", zijn Ja Klif
besloten zich te verzetten tegen de wille- 1 1
keurige uitlatingen van Duitsche leiders,
dat die en die Europeesche kwestie alleen
Duitschland aangaat en geregeld moet wor
den. zooals Dunscniana ni„ wc E; VSTWCICnt
kan geen vrede in Europa heerschen.
zoolang eenig land een onmogelijke
houding tegenover de anderen aanneemt.
Het eenige zekere gevolg daarvan is, dat
mettertijd alle andere landen zich tegen
dat eene land zullen vereenigen.
J. van Wijk alhier is geslaagd voor het
examen nijverheidsonderwijs akte N. W.
zonder de verklaring van voldoend paeda-
gogisch inzicht.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn in
ic afgeloopen week opgenomen: Maandag
7 Augustus 43. Dinsdag 8 Augustus 43.
Woensdag 9 Augustus 43. Donderdag in
Augustus 43, Vrijdag 11 Augustus 42. Za
te. dag 42 volwassen personen. Totaal 256
personen.
De ..Figaro" schrijft: „Er is aanleiding
tot t vermoeden, uat de lu-iia-int—ie lette
ring in overleg met de Duitsche het vol
gende betoog tot de democratische landen
en de meening der wereld wil gaan rich
ten: .Wij noodigen U uit tot een grondige
en practische heizi.ning van ten ku.isi-I
matig en gevaarlijk statuut, zoodat de
hulpbronnen kunnen worden verdeeld naar
gelang van ieders behoeften. Daardoor zou
in Europa een duurzame en gezonde vrede
gevestigd worden. Als ge deze laatste po
ging tot saneering van Europa verijdelt,
neemt ge de verantwoordelijkheid voor de
onvermijdelijke gevolgen op U" Wat is er
aldus vraagt t Franseue olari gedu
rende de twee laatste jaren gebeurd?
Duitschland heeft zich in Europa vergroot
met een gebied van 200.000 vierkanten kilo
meter en Italië met 27,000 verkanten kilo
meter en een rijk in Afr.ka.
De dictatoren hebben de fout begaan,
door hun daden te bewijzen, dat, hoe meer
zij zich van andere bezittingen hebben
meester gemaakt des te meei nun viscnen
zijn gestegen. Op die wijze hebben zij ook
de mogelijkheid van onderhandelingen ver
nield.
De .Excelsior" zegt: „het is het groote
:-pel der Sudeten-Duitscheis, dat heraald
wordt. Dat spel echter verrast Europa niet
meer, omdai men zien rekenschap gce.t «an
het diepgaande verschil tusschen den toe
stand in 1938 en dien in 1939. De kansen
zijn niet meer ten gunste van de aanvals-
politiek. Men moet overigens niet de moge
lijkheid uitsluiten, dat de leiders '.e oer
lijn en Rome ter elfde ure verstandig wor
den en besluiten, hun eischen van het ter
ritoriale terrein, waar ze ni:t te verwezen
lijken zijn. over te brengen op het econo
mische plan. waar ze besproken, zoo niet
geheel bevredigd kunnen worden.
De „Voelkische Beo bach ter" uit zijn on
tevredenheid over de politiek van Roeme-
Lieht tot halfbewolkt, Droog weer,
behoudens In het Oosten eenige
kans op onweer. Aanvankelijk
zelfde temperatuur als gisteren.
Later iets warmer. Zwakke ver
anderlijke wind, aanvankelijk uit
Noordelijke richtingen.
nië. Het blad vreest een alliantie tusschen
Roemenië, Turkije en Griekenland, vooral
sedert de aankondiging eener Roemeensche
militaire missie naar Turkije. Voorts oefent
het blad critiek op de uitgebreide Roemeen
sche manoeuvres, die morgen in de Do-
broedsja aan de Bulgaarsche grenzen ge
houden worden, waar 600.000 manschappen
worden samengetrokken. Voorts zegt het
blad. dat Roemeensche versterkingen aan
gelegd worden aan de grenzen van Bulga
rije en Hongarije, doch dat geen enkel ver
dedigingswerk ondernomen wordt aan de
Russische grens.
Summa summarum kan men zeggen, dat
Europa in dezelfde spanningen zich blijft
voortbewegen en dat nog nergens een uit
weg uit de moeilijkheden opdoemt
FRANKRIJK.
„Abetz geen spion, maar toch
ongewenscht"
Daladier en Bonnet hebben den Duit-
schen ambassadeur von Welczek ontvangen,
die kwam spreken over het geval Abetz. zy
deelden aan von Welczek mede, dat aan
den uit Frankrijk uitgewezen Duitscher
"ibetz geen spionnage ten laste wordt ge-
icgd. Zij voegden daar echter aan tce, dat
"ij de aanwezigheid van Abetz op Fransch
grondgebied niet wenschelyk oordeelden,
en dat hem derhalve geen visum voor het
binnenkomen in Frankrijk verleend kan
worden.