TRIUMPH
De blijde gebeurtenis
De stukken in stelling
1 CENT
VIRGINIA
OVER GEHEEL
NEDERLAND
STIJGT DE
VERKOOP-
DE BESTE
Hoe Indië reageerde
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 5 Augustus 193)
Indië was Nederland voor
Rondom Soestdijk.
Slapend Baarn
merkte niets.
Een merkwaardig
toeval
Vandaag
Het Kind
Het
Kind.
Vreugdebetoon overal
welke voor deze gelegenheid van een telex
waren voorzien.
Met breede spatie tusschen de letters
werd het groote, het heugelijke, het jui
chende bericht neergeschreven en na
enkele minuten was het bekend, niet
alleen in den lande, maar ook. door den
volkomen uitgerekenden technischen
dienst, in Oost en West, kortom over de
geheele wereld.
In de beide hotels, welke het centrum
vormen van journalistieke en publieke be
langstelling. was het alsof het onweer en de
bliksem van dezen namiddag waren terug
gekeerd en alsof één straal uit den hemel
doel had getroffen.
Omstreeks zeven uur vanmorgen begon de
rijksveldwacht ln de buurt van het paleis
Soestdijk volgens de bekende regeling het
verkeer om te leggen. Auto's uit de richting
Utrecht en Amersfoort werden ter hoogte
van hotel Trier aangehouden en moesten
den hoofdweg verlaten. Vooral de chauf
feurs van de groote vrachtauto's, die van
verre kwamen, toonden verwondering en
vroegen waarvoor deze omleiding diende.
Met vreugde vernamen zij dan van de
dienstdoende rijksveldwachters het blijde
nieuws. Op denzelfden tijd drong een bleek
Oranjezonnetje door het nog nadruppelen-
de geboomte. Toen klonk zwak uit de
3084
(Ingez. Med.)
Het valt moeilijk te beschrijven, nog moei-
lijker bij het verzamelen van deze eerste
gedachten de juiste woorden te vinden om
aan te geven, hoe de spanning, welke eigen
lijk door de berichten in den loop van den
vorigen avond ontvangen, nauwelijks span
ning genoemd kon worden, culmineerde in
één moment van hoogspanning, van uiterste
zenuwachtigheid, om daarna uit te barsten
in het werk. dat allen wachtte.
Want daar waren, zoowel in het Badhotel
te Baarn als in hotel Trier, vele Nederland -
sche journalisten, die in verband met het
uur van de blijde gebeurtenis een kleine
kans zagen om nog een gedeelte van hun
eerste indrukken in de laatst verschijnende
ochtendedities opgenomen te zien. Maar te
midden van hen stormden de vele buiten
landers op de telefooncentrale af om zoo
spoedig mogelijk over landen en zeeën te
telefoneeren.
De zenuwachtige bedrijvigheid in hotel
Trier stond in frappante tegenstelling tot de
volkomen rust op den straatweg voor het
Paleis, dat bleekwit in het maanlicht aan
een bedekten hemel in het donkere groen
lag. Het nachtverkeer over den grooten weg
ging normaal voort, de gewone afzetting
van rijksveldwacht was gehandhaafd en
toen één der journalisten op de fiets langs
het paleis kwam en tegenover een passee-
renden chauffeur op een vrachtauto zijn
vreugde wilde te kennen geven door het
juichend opsteken van een hand, toen
stopte de chauffeur inderdaad, maar, vol
komen onbewust van de gebeurtenis op nog
geen tweehonderd meter van hem vandaan,
vroeg hij laconiek, of „mijnheer soms een
lekke band had en een eindje mee wilde rij
den".
Onbewust ook van het heugelijke feit ble
ven vooralsnog de inwoners van Baarn en
Soestdijk. wier huizen stil in het donker
bleven.
Deze koele regenachtige zomernacht had
de blijde gebeurtenis gebracht maar eerst
over enkele uren zou de feest jubel over den
lande gaan
In den loop van den ochtend werd de me
nigte voor het paleis Soestdijk, die daar ge
duldig bleef wachten in de hoop, iets te zien
te krijgen waarin zich de glans van de
groote gebeurtenis daarbinnen afspiegelde,
voortdurend grooter.
Omstreeks elf uur ontstond er beweging
onder de wachtenden. Wat men zag
hield wel niet rechtstreeks verband met
de blijde gebeurtenis, maar werd even
goed met vreugde en hartelijkheid ont
vangen. Men ontdekte namelijk onder
de colonnade Prinses Beatrix, die zich
daar spelende ophield in gezelschap van
freule Feith en den adjudant van Prins
Bernhard, kapitein De Roo van Alder-
werelt. Het publiek liep over den straat
weg, voorbij de politie-afzetting, tot aan
het hek van het paleis, onthield zich
echter, overeenkomstig het verzoek van
(Ingez. M?d.)
verte het eerste van de 51 schoten van het
salvo, dat werd afgevuurd door de saluut-
batterij te Baarn. Tegelijkertijd begonnen
de klokken van de nabije kerken van Soest
dijk te luiden, en weldra groeide de toeloop
nabij het Paleis.
Kort na 7 uur werden aan beide zijden
van den rijksstraatweg de bekende blauwe
borden aan een boom gespijkerd, waarop
in witte letters het volgende verzoek is ge
schilderd:
..Ingevolge den wensch van H. M. de Ko
ningin wordt het publiek beleefd verzocht
zich te onthouden van elke huldebetooging
met het oog op de noodzakelijkheid van vol
komen rust voor H. K. H. de Prinses".
Het eerste geschenk werd ten paleize af
gegeven te kwart over acht. Het was een
groote bloemenmand met Oranje dahlia's
van de Algemeene en van de Christelijke
Oranjevereeniging te Baarn, die werd ge
bracht door drie vrouwelijke bestuursleden
der beide vereenigingen.
Stapels gelukwenschtelegrammen stroo
men natuurlijk voortdurend op het paleis
Soestdijk binnen.
Wij vernamen, dat de eerste telegram
men. die ten paleize bezorgd zijn een
heel pakket afkomstig waren ultNeder-
landsch-Indië.
Dit is ook verklaarbaar, want toen de
blijde mare in Indië bekend werd, was het
daar reeds volop dag.
Onder deze eerste Indische telegrammen
bevinden zich o.a. de gelukwenschen van
den gouverneur-generaal, jhr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, en van den
commandant der zeemacht, vice-admiraal
Ferwerda.
(Ingez. Med.)
(Van een specialen verslaggever).
Tegen vier uur in den vroegen Zaterdag
morgen begeven wij ons naar de Juliana-
school te Baarn, waar de manschappen der
saluutbatterij zijn ingekwartierd. Het is
nog geheel donker, de maan schijnt nog
aan den hemel door een licht wolkendek
heen. Het dorp is nog in ruste. Voor den
argeloozen fietser is er geen enkel teeken,
dat er op wijst, dat zoo juist op het paleis
een prinsekind geboren is. Op de straten
bevinden zich nog slechts heel weinig men-
schen, mannen, die zich naar hun werk
begeven. Ook zij blijken nog niet te weten,
dat er een Prinsesje is geboren, en blijven
verwonderd en verheugd een oogenbhk
staan, als zij de blijde tijding vernemen.
De wachter bij de spoorbaan echter is al
op de hoogte. Om half drie zijn de verster
kingen van de veldwacht, die het verkeer
langs de toegangswegen naar het paleis
zullen regelen, voorbijgekomen En de
majoor van de veldwacht heeft het hem
verteld Hij heeft het nieuws onmiddellijk
aan zijn familie doorgegeven ..want ziet u.
nog voor negen uur zullen drie kinderen
van de kleuterschool in de Schoolstraat een
cadeautje komen aanbieden aan het palels"
„Daar is ook mijn kleindochter bij", ver
volgt hij trotsch. „Zij zullen in witzijden
kleedjes gaan".
Op het postkantoor is het groote nieuws
natuurlijk bekend, en ook bij de politie.
Het politiebureau hoorde het bericht reeds
om 2 uur. toen het bureau door de Hilver-
sumsche politie werd opgebeld. Die had het
bericht weer vernomen van één der om-
roepvereenigingen, die zooals men weet,
op de Telex zijn aangesloten en zoo is dus
het bericht in een kringetje rondgeloopen
De politie heeft dadelijk den burgemeester
en den commissaris opgebeld, die toen nog
niet met de heugelijke tijding op de hoogte
waren.
In het gymnastiekgebouw van de Juliana-
school heerscht groote actie De manschap
pen zijn om vier uur gewekt, maar sommi
gen waren al een uur eerder wakker ge
worden. toen enkele fotografen van bui
tenaf met blitzlampen een plaatje tracht
ten te maken. De officieren en onderoffi-
c:eren waren onmiddellijk nadat het eer
ste bericht op de telexkamer binnenkwam,
gealarmeerd. Zij behoefden echter in den
nacht niet onmiddellijk hun stelling in te
nemen.
Doordat het Prinsesje zoo vroeg in
den morgen geboren werd, is ditmaal
niet in Nederland zelf, maar in één der
andere gebiedsdeelen van het Konink
rijk, in Nederlandsch-Indië, het eerst
geschoten. Tusschen Nederland en
Indië bestaat namelijk een tijdsverschil
6 uur en 10 minuten, zoodat het in
Indië reeds volop dag was, toen de
blijde mare daar verspreid werd.
Om half vijf zijn de manschappen ge
reed en stram marcheeren zij af naar het
Oranjepark, waar de stukken onder zeilen
staan opgeborgen.
In slapend Baarn schijnt niemand te
merken, wat er aan de hand is.
Nergens wordt een raam opengeschoven.
Men ziet geen gezichten achter de ruiten
verschijnen. Het is trouwens nog schemer
donker. Langzamerhand wordt het wat
lichter. De lantaarns gaan uit. De maan
schijnt nog, maar flauwer door de dichter
wordende nevels heen.
Bij het Oranjepark houdt de troep zich
slechts enkele minuten op, genoeg om de
stukken op straat te brengen. De eerste
luitenant Feitsma, die hierbij het bevel
voert, prijst zich gelukkig, dat de kapitein
van Nijnatten, de commandant der batterij,
gisteren de eerste oefening heeft doen hou
den. Want nu zijn de manschappen op be
kend terrein. Zij weten nu al, hoe zij de
bochten moeten nemen door de nauwe
straatjes van Baarn en hoe op den land
weg naar het weiland, waar de stukken op
gesteld zullen staan, de moeilijke plekken
gepasseerd kunnen worden zonder opont
houd.
Ratelend gaan de kanonnen in snel tem
po hun weg. getrokken en geduwd door de
zwoegende manschappen, die zich echter,
vroolljk gestemd, volijverig van hun taak
kwijten. ZIJ hebben plezier in hun werk.
Vreemd genoeg, niemand schijnt te mer
ken. dat de kanonnen ln stelling gebracht
worden. Wij zien trouwens nu ook geen
menschen meer op straat. Een enkele
vrachtrijder komt voorbij. „Weet je, dat er
een Prinsesje geboren Is?". „Is het toch!
Dat is gauw".
Nu staan de stukken in den wazlgen nevel
van het bedauwde land en de manschap
pen keeren weer naar de Julianaschool te
rug, om tegen zeven uur fier en stram in
hun nieuwe uniformen weer door het dorp
trekken. Thans hadden zij meer bekijks,
doch velen merkten niettemin eerst door
het eerste saluutschot, dat de blijde ge
beurtenis een feit is geworden. De komst
van het Prinsekind was inderdaad een ver
rassing
Een enkeling intusschen bleek van de
groote gebeurtenis op de hoogte te zijn
H.M. de Koningin, van elke toejuiching.
De rijksveldwachters hadden dan ook
weinig moeite om de menschen met
eenige kalme woorden weer achter de
afzetting te krijgen.
Eenige afwisseling brachten korten tijd
later twee heeren in lange gekleede Jassen
en met hoogen hoed. die aanvankelijk op
een afstand, door het publiek voor hooge
dignitarissen werden aangezien. Zij torsten
echter een groote oranje bus, die gevuld
was met oranje muisjes en die aan het pa
leis werd afgegeven.
Bijna tegelijkertijd verscheen een delega
tie met een klein mandje in de nationale
kleuren en voorzien van een oranje strik.
Het was het bestuur van de Baarnsche
postduivenvereeniging „De Pool", die van
morgen vroeg bij het bekend worden van de
blijde mare een postduif van de Bussumsche
zustervereeniging .De Blauwe Duif" had
losgelaten met het bericht, bestemd voor
den burgemeester van Bussum. Onmiddel
lijk na ontvangst heeft burgemeester Fern-
hout een schriftelijken gelukwensch aan het
Prinselijk paar ter hand gesteld aan de
Bussumsche vereeniging, die dezen geluk
wensch. in een van inscriptie voorzien zil
veren buisje aan een in haar bezit zijnde
Baarnsche postduif toevertrouwde. Deze
duif vloog in zes minuten naar haar station
ln Baarn en werd in het reeds beschreven
mandje naar het paleis gebracht, waar het
zilveren buisje met den offlcieelen geluk
wensch van het gemeentebestuur van Bus
sum werd afgegeven.
MINISTER VAN LIDTH DE JEUDE
VOOR DE RADIO.
Minister jhr. ir. O. C. A. van Lidth de
Jeude, zal vanavond van half acht tot acht
uur voor de microfoon van den V.P.R.O. een
toespraak houden naar aanleiding van de
blijde gebeurtenis.
KRANSLEGGING IN DEN HAAG.
Te Den Haag, waar. evenals in Rotter
dam. Amsterdam enz., door den burgemees
ter een proclamatie werd voorgelezen is
vanmorgen namens het Comité voor Volks
feesten een krans gelegd aan den voet van
het ruiterstandbeeld van den Grooten Zwij
ger tegenover het paleis Noordeinde en
voor het gedenkteeken van de Koningin
Moeder ln het rosarium.
Ten paleize Noordeinde te Den Haag la
gen heden felicltatieregisters ter teekening
en van deze gelegenheid tot het aanbieden
van gelukwenschen maakten velen gebruik
In den ouden kastanjeboom tegenover het
palels zijn weer de Oranjeballonnetjes ge
hangen, die vanavond zullen branden en ln
de boomen van het Lange Voorhout han
gen zij nu ook. Overal waren straatmuzi
kanten aan het spelen en in de muziektent
op het Lange Voorhout zou vanmiddag een
uitvoering worden gegeven. Vanavond znl
len vereenigingen met muziekkorpsen eèn
rondgang maken.
GELUKSTELEGRAMMEN VOOR HET
KONINKLIJK HUIS.
Nu velen aan hun blijdschap en medele
ven met het Koninklijk Huis uiting willen
geven, kan men, al wordt ditmaal geen spe
In den afgeloopen nacLt te
tien minuten voor twee werd in
het arbeidersgezin van Jan
Spekman, wonende bij de Die-
merbrug -aan het Moleneind te
Nieuwveen, een dochter gebo
ren. Het merkwaardige is, dat
op 18 Januari 1938 in dit gezin
ook een dochtertje geboren is,
ongeveer op denzelfden tijd als
Prinses Beatrix.
geweest. Het was een lid van de ver
eeniging „de Princevlag", afd. Utrecht,
die reeds om drie uur te Soestdijk aan
wezig was om, zoodra de hekken van het
paleis geopend werden, een felicitatie
brief namens de geheele vereeniging bij
het palels af te geven.
ciaal felicltatletelegram beschikbaar ge
steld, voor zijn gelukwenschen een geluks
telegram aanbieden dat tegen het daarvoor
geld^m tarief op een der hiervoor bestaan
de luxe formulieren wordt afgeleverd. Wie
een gelukstelegram zendt op een luxe for
mulier dient daarmede bovendien een goed
doel: de netto opbrengst van den toeslag
komt ten goede aan Ned2rland's jeugd.
Wcnscht men een persoonlijke herinne
ring aan het gezonden telegram te behou
den. dan kan tegen betaling van 10 ct. per
50 woorden of gedeelte daarvan een af
schrift op hetzelfde luxe formulier worden
verkregen.
KWIJTSCHELDING VAN BE
PAALDE STRAFFEN BIJ LAND
EN ZEEMACHT.
De minister van defensie heeft in een
beschikking, die heden ter kennis van alle
onderdeelen van de Koninklijke land- en
zeemacht is gebracht, de verschillende com
mandanten uitgenoodigd kwijtschelding te
verleenen van alle opgelegde en loopende
krijgstuchtelijke straffen met uitzondering
van die van verlaging van rang, verlaging
van klasse of plaatsing in de tuchtklasse,
zulks in verband met de geboorte eener
Prinses.
Hierbij kan worden aangeteekend, dat
deze beschikking steunt op artikel 53 van de
wet op de krijgstucht. Een dergelijke be
schikking wordt elk jaar ter gelegenheid van
den verjaardag der Koningin uitgevaardigd.
TELEGRAM VAN DEN EX-KEIZER
EN ZIJN GEMALIN.
De bewoners van Huize Doorn hebben het
bericht van de geboorte van een Prinses met
staat in het teeken van
Uw vreugde-uiting gelde
(Ingez. Med.)
groote vreugde ontvangen. Direct na het
vernemen van het heugelijke nieuws hebben
de ex-keizer en zijn gemalin telegrafische
gelukwenschen verzonden aan het Prinselijk
Paar en aan H.M. de Koningin.
De adjudant van den ex-keizer majoor
von Ilsemann. zal vanmiddag om vijf uur
namens het Keizerlijke paar een groot
bloemstuk op het paleis Soestdijk bezorgen.
Dit bloemstuk zal versierd zijn met witte
Als vandaag ieder, die daartoe in staat is, een
„Bergslichling-lol" bestelt, zal er iels van den glans
van dezen dag afstralen op kinderen, die de
weelde van ouderzorg moeien onlberen, maar die
de „Bergstichting" een tehuis bied! èn een nieuw
huis, als gij ons helpt onze loterij tot een succes
te maken.
VORSTELIJK ZIJ UW GEBAAR!
LOTERIJ „BERGSTICHTING" AMSTERDAM
DIAMANTBEURS - POSTGIRO 355500 GEM. GIRO 8 f02J|
f 1.- per lof (bulten Amiterdam plui 5 cent porto]
FRAAI ZIJN DE PRIJZEN
TER WAARDE VAN (2000.—, (1000.—. (500.—. ENZ., ENZ.'
SPONTAAN ALS DE VREUGDE
VAN DEZEN DAG ZIJ UW ANTWOORD
OP ONZE UITNOODIGING.
4573 (Ingez Med.)
linten, die een groote W. en een H. met
kroon zullen dragen.
Felicitaties en bloemen
van Koning Leopold.
Koning Leopold van België heeft eveneens
telegrammen van gelukwensch doen toe
komen aan Koningin Wilhelmlna, aan Prin-
(Ingez. Med.)
ses Juliana en aan Prins Bernhard. Voorts
heeft de vorst een bloemstuk aan H.KH,
Prinses Juliana gestuurd.
Aneta meldt uit Batavia:
Indië ontving de tijding van de blijde ge
beurtenis, in tegenstelling met het moeder
land, in den zonneschijn van den morgen
stond. De niets vermoedende doch reeds ge
spannen schooljeugd was rustig naar school
gegaan en vertoefde daar reeds een uur en
de in den handel werkzamen maakten zich
op om naar de benedenstad te rijden om
hun werkzaamheden daar aan te vangen.
Het was wonderlijk hoe snel de tijding
overal verspreid was. Overal verschenen
vlaggen. In de scholen vingen de kinderen
aan met het zingen van nationale liederen,
gevolgd door een wandeling op dezen blij
den, zonnigen dag, waartoe de op dit vroege
uur nog weldadige koelte nog mogelijk
heden liet.
De eerste, die het bericht ontving was de
gouverneur-generaal, die onmiddellijk tele
grammen met gelukwenschen naar het
moederland verzond.
Vervolgens werden de dagbladen ingelicht
en de overige autoriteiten, terwijl, ingeleid
en besloten door het Wilhelmus, alle om-
roepmaatschappijen en omroepvereenigin-
gen vlak na elkander het bericht doorgaven,
over den geheelen Archipel een gejuich ver
oorzakend.
Intusschen gilden de sirenen van Aneta,
de dagbladen en de schepen op Priok over
Batavia en Tandjong-Priok, terwijl de tong-
tongs deze geluiden in zwakkeren vorm
overnamen en aldus ook de inheemsche be
volking in de vreugde betrekkend.
Spoedig donderden ook van het Konings
plein de saluutschoten van de daar opge
stelde batterijen.
Natuurlijk concentreerde de belangstel
ling zich op het paleis aan Rijswijk, waar de
gelukwenschregisters ter teekemng waren
gelegd.
Tot de eerste teekenaars hiervan behoor
den de consul-generaal en consul van Ja
pan. Hierbij kan aangeteekend worden, dat
ook van Japansche zijde ten volle met de
blijde gebeurtenis wordt medegeleefd. Op
verschillende wijze wordt hieraan uiting ge
geven.
Uiteraard ging ook de Inlandsche bevol
king geheel op in de blijde gebeurtenis. Dui
zenden tooiden zich aanstonds met oranje
en in groote groepen trok de bevolking naar
het centrum van de stad om de versieringen,
voor zoover zij gereed zijn, gade te slaan en
op de haar eigen wijze uiting te gever aan
de feestvreugde.
Naarmate in den loop van den morgen de
warmte toenam zetten de ouderen zich op
de terrassen voor de verschillende café s om
verder het feestelijk beleven en de optoch
ten van de jeugd, die inderhaast werden
gevormd, gade te slaan.
De verkeerspolitie had handen vol went
om op de best mogelijke wijze het met de
minuut toenemende verkeer in goede banen
te leiden. De herhaalde opstoppingen gaven
hierbij aanleiding tot vreugdebetoon over
en weer.
De Volksraad werd inderhaast bijeen ge
roepen. Aanvankelijk waren er achter
slechts dertig leden bijeen, zoodat het ver-
eischte quorum van een en dertig leden niet
bereikt was en de vergadering verdaagd
scheen te moeten worden. Gelukkig werd de
situatie gered door den heer Wirjopranoto,
die nog juist op tijd binnen trad.
De voorzitter, mr. Jonkman, deelde de
ontvangst van het officieele bericht betref
fende de geboorte mede in een geestdriftige,
bezielde rede. welke hij besloot met den
al-ouden kreet. „Oranje Boven", die door de
geheele vergaderzaal en alle tribunes, waar
de aanwezigen de toespraak staande aan
hoorden, met vreugde werd overgenomen.
De heer Van Mook, directeur van het de
partement van economische zaken, sloot
zich in even geestdriftige, eerbiedige termen
namens de regeering hierbij aan.
Natuurlijk werden vervolgens de gebrui
kelijke telegrammen verzonden.
Berichten over vreugdebetoon meldt
Aneta verder wit Semarang, Amboina. Ban
doeng. Palembang, Tegal, Tandjong Prlok,
Djokjakarta enz.
9SB0W
Passeerende Bunschotermeisjes staken vanmorgen te Baarn haar enthousiasme over de
blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin niet onder stoelen of banken en zwaaide®
•r lustig met haar oranjekrant op lo«.
