Leidsch Dagblad | 1939 | 28 juli 1939 | pagina 15

Victoria-Water

LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad

Vrijdag 28 Juli 1939

KERK- EN SCHOOLNIEUWS

De Wereldtentoonstelling
te New York

A.s. 40 jarig jubileum
te Oegstgeest

Het bezoek aan „de wereld van morgen" valt tegen

BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN

VAN DS. T. J. JANSEN SCHOONHOVEN.

Zondag 6 Aug. a.s. viert ds. T. J Jansen
Schoonhoven, Ned. Herv predikant te
Oegstgeest, zijn 40-Jarlg ambtsjubileum.

De overledene promoveerde 31 Jan 1902
ln zijn laatste gemeente, aan de Rijksun -
verslteit- te Utrecht tot doctor in de theolo
gie op een dissertatie getiteld Luclanus'
geschrift over: de Morte Per grlnl"

Zijn stoffelijk overschot zal mogen Za
terdag i om 3 uur te Grevenbicht worden
ter aardebesteld.

HET ZENDINGSFEEST TE
OUD-POELGEEST.

Het op Oud-Poelgeest gehouden Zendings-
leest ging niet uit van de Classis 's-Gra-
venhage der Oer. Kerken, gelijk gemeld,
doch van de Classis 's-Gravenhage der Chr.
Ger. Kerk.

Ds. T. J. Jansen Schoonhoven.

Teunls Johannis Jansen Schoonhoven
werd 3 Nov. 1872 te Raamsdonk geboren,
waar zijn vader, wijlen ds. E. Jansen
Schoonhoven, predikant was Hij bezocht
het Stedelijk gymnasium te Utrecht en stu
deerde aan de Rijksuniversiteit aldaar theo
logie. In 1899 candidaat geworden ln Zee
land bevestigde ds. J. v. Walsen van 's Gra
vendeel hem 6 Aug. van dat jaar te Sluip
wijk in zijn eerste gemente, waar hij in
trede deed sprekende over Ps. 67 2. In 1908
vertrok de jubilaris naar Giethoorn, welke
standplaats hij in 1913 met Almen verwis
selde. 6 April 1924 verbond de jubilaris zich
aan zijn tegenwoordige gemeente waar zijn
voorganger, ds. A. J. Ruys, thans em. predi
kant te Utrecht, hem bevestigde en waar
hij intrede deed met 1 Petr. 2 4 en 5.

Ds. Jansen Schoonhoven is praetor van
den ring Noordwijk en voorzitter van de
classicale zendingscommissie in de classis
Leiden. Vooral voor het werk van de Witte-
veenvereeniging te Ermelo heeft de jubila
ris zich geïnteresseerd. Hij is lid van cursus
commissie dier vereeniglng en medewerker
aan haar tijdschrift .Nieuwe Wegen", waar
in hij v.n. Schriftstudies publiceerde. Een
daarvan „De Openbaring van Johannes"
verscheen apart ln druk.

De jubilaris is voornemens Zondagmorgen
6 Aug. a.s in de Pauluskerk te Oegstgeest
een gedachtenisrede uit te spreken.

Ds. H. LIMPERS.

Vrijdag 4 Aug. a.s. herdenkt ds. H. Lim
pets, em. predikant te Apeldoorn, den dag
waarop hij voor een halve eeuw het predik
ambt in de Ned Herv. Kerk aanvaardde.

De jubilaris werd 19 Mei 1861 op het Loo
geooten. Hij ontving lager onderwijs op de
school van wijlen koning W.llem III aldaar.
Na 2 jaar de Latijnsche school te Amers
foort te hebben bezocht ging hij naar de
bekende stichtingen te Doetinchem om ver
volgens aan de Rijksuniversiteit te Urecht
•theologie te studeeren. In 1889 candidaat
geworden in Utrecht aanvaardde hij 4 Aug.
van dat jaar zijn ambt in zijn eerste ge
meente te Stavoren sprekende over Luk.
22 27, na tevoren te zijn bevestigd door
zijn voorganger, ds. T. Hampstia. 5 jaar
heeft de jubilaris in zijn eerste gemeente
gearbeid waar hij ook' zijn gewaardeerde
wekelijksche Bijbellezingen hield en de
strenge winter van 1890 meemaakte toen
zooveel nood te lenigen viel.

In 1894 vertrok hij naar Akkrum, waar
hij 30 Sept. van dat jaar zijn intrede deed
sprekende over Matth. 11 2830 na te
voren te zijn bevestigd door wijlen ds. J. D
Brummen van Hardmxveld. Meer dan 33
jaar heeft ds. Limpers in dit deel van
Schoterland gearbeid en er veel sociaal
werk gedaan. Om redenen van leeftijd nam
hij ln 1927 het beroep aan naar de kle.ne
gemeente van Engelen (Br.) waaraan hij
zich 13 Nov. van dat jaar verbond spie
kende over 2 Cor. 5 20, na tevoren te zijn
bevestigd door ds H. W. A Voorhoeve, em.
predikant te Laren (N.H.).

Hoezeer ds. Limpers in Engelen gezien
was bleek bij zijn 40-jarig ambtsjubileum
toen Roomschen en protestanen zi, h een
drachtiglijk opmaakten hem te huldigen.

In 1935 werd hem op zijn verzoek door
het Prov. kerkbestuur van Noord-Brabant
en Limburg eervol emeriaat verleend
waarna ds. Limpers zich metterwoon te
Aneldoorn vestigde.

A.s. Zondag zal ds. Limpers in zijn eerste
gemeente te Stavoren een gedachtenis
tede houden en Zondag 6 Aug. zal hij dat
doen ln het wijklokaal te Wiessel.

Het zal hem op zijn gouden feest onge
twijfeld aan bewijzen van medeleven niet
ontbreken.

ALGEMEENE SYNODE DER NED.

HERV. KERK.

VIII.

In de gisteren te 's-Gravenhage voort
gezette zitting van de Algemeene Synode
der Ned. Herv. Kerk heeft dr. J. J G'. Har-
denbeTg van Scheveningen gerapporteerd
over de tabellarische verslagen .nzake de
proponentsexamens. 79 examens werden ai-
genomen waarvan 66 met goed gevolg. Na
eenlge bespreking werden de versiagen
overeenkomstig de conclusie voor kennis
geving aangenomen.

Ir. P. Woltiensperger van Zwolle rappor
teerde hiel na over de voorlooplg aangeno
men wljz.ging van het reglement op de kas
tot aanvulling van het rijksemer.taatspen-
sioen SLekk.ng is om door de voorgestelde
wijziging het gevaar van procentsgewijze
verlaging der aanvulling ln de e.v. jaien
zooveel mogelijk te voorkomen. De gioote
meerderheid van de consideratie der kerk
is voor het voorstel gunstig. Conform de
conclusie van het rapport werd het voor
stel definittief aanvaard.

Ds. J. Hoekstia van Ternaard bracht
hierna rapport uit over het voorstel van
het classicaal bestuur van Zwolle om onder
de eischen voor het examen-diploma gods
dienstonderwijs verplichtend te stellen het
overleggen van het Ulo-diploma Waar het
voor hen die op lateren leeftijd zich voor
de acte godsdienstonderwijs bekwamen on
mogelijk is om dit diploma alsnog te be
halen verwierp ue Syiïoae overtrnncmsug
de conclusie dit voorstel.

Door prof. dr. F. W. A. Korff van Lel
den werd gerapporteerd over het voorstel
van de classicale vergadering van Deven
ter om art. 2 van het reglement op de
Generale Kas te wijzigen, waardoor het
voorsennft, oetrefiende verpachte oijdra-
gen aan de generale kas meer effectief
gemaakt wordt door invoering van de
aanbieding van een kwitantie. De com
missie koestert hiervan geen verwachtin
gen en is van oordeel dat de kerkeraden
bij de inning vrijgelaten moeten worden,
met welke zienswijze de Synode zich ver-
eenigde.

De heer J. W. Bolt, oud-ouderling te
Groningen rapporteerde over het voorstel
van acht leden van de classicale vergade
ring van Goes tot wijziging van art 20c
van het reglement op de diaconieën, strek
kende tot opheffing van het verbod van
het verrichten van bezoldigd werk door de
diakenen. Aangezien in dit artikel ook een
dispensatie-mogelijkheid gegeven is besloot
de Synode aan het verzoek niet te vol
doen.

Ds. L. S. v. d. Zwet van Almelo bracht
rapport uit over een voorstel van de clas
sicale vergadering van Den Haag om een
wijziging aan te brengen in art. 40 van het
algemeen reglement, waardoor de kwestie
van de benoemingen door de gewone clas
sicale vergaderingen aan art 40 gebon
den wordt. De Synode verwierp dit voorstel
echter.

Ook bracht ds. v. d. Zwet rapport uit
over iiet voorstel van piaeses van liet
classicaal bestuur van Nijmegen tot wij
ziging van art. 213 en art. 51 van het al
gemeen reglement en van art. 24 van net
reglement algemeene weduwen en weezen-
beurs, waardoor een wijziging gebracht
wordt in het verleden jaar nieuw inge
voerde controle-systeem op de administra
tie van de classicale quaestores. Aangezien
de Synode met de commissie geen reden
aanwezig acht om voor het controle
systeem reglementaire bepalingen te ma
ken werd het voorstel verworpen.

Ds. J. J. C. Karres van Apeldoorn bracht
rapport uit over een schrijven van het
classicaal bestuur van Sneek in betrek
king, tot de pastoralia te Bolsward. Con
form de conclusie van het rapport werd
deze zaak naar de Algemeene Synodale
Commissie verwezen.

Tenslotte bracht dr. G. Oorthuys van
Amsterdam rapport uit inzake toepassing
van art. 22 van het reglement op de pre-
dikantstractementen ta.v. de gemeente
Warder.

De Synode vereenigde zich met de con
clusie die strekte tot toepassing.

Hierna verdaagde de president de zitting
tot hedenmorgen.

HET BESTE NATUURLIJKE BRONWATER.

4159 (Ingez. Med.)

Dr. c. F. M. DEELEMAN f

Na een kortstondige ongesteldheid is in
den ouderdom van 78 jaar overleden te
Grevenbicht (L.) dr. C. F. M- Deeleman,
«oi. predikant der Ned. Herv. Gem aldaar.
Cornelis Frank Marinus Deeleman werd
J 1861 te Rotterdam geboren In 1886 can-
d-daat geworden n Friesland aanvaardde
hij 13 Febr. 1887 het predikambt te Tricht.
lo 1890 vertrok hij naar Heino (O.), welke
standplaats in 1893 met Wezepe bij De
venter verwisseld werd. In 1897 we d dr.
HwSeman predikant te Stadskanaal om in
1900 ln Grevenbricht zijn ntrede te doen.
Gez? gemeente heelt de ove ledene ge-
o end totdat het P'ov ke kbertuiir van
•^yh-Brabant en L'mbure hem 20 Dec.
ia31 op zijn verzoek eervol eme itaat ver
leend.

en met een predirat:e ove* 2 Tim. 4

7 1 J «»"-o teil jllCU O.U C Uïv. AU1I.

hJw ambt dat hij bijkans 44 jaar

^ekieedde neder, maar bleef in zijn oude
Gemeente wonen

PREDIKBEURTEN.

VOOR ZONDAG 30 JULI.

Benthuizen Ned. Herv. Kerk: Voorm. half-
tlen, ds. Pot van Rotterdam; nam. 6 uur, ds.
Van Apeldoorn van Leiden.

Ger. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6 uur,
leesdienst.

Bodegraven Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10
uur <H. Doop), ds. Kllisener; nam. halfzeven,
ds. J. Rottenberg van Scheveningen.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. halfzeven
uur. ds. Dam.

Geref. Gem.: Voorm. 10 uur en nam. half
zeven. leesdienst.

Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. J.
Gronloh.

Evangelisatiekring Beursgebouw: Nam. kwart
voor zeven, de heer J. Pasman van Hilversum.

Boskoop Ned. Herv. Kerk: Voorm. half 10
en nam. 6 uur. ds. Jongebreur van Bleiswijk.

I Geref. Kerk: Voorm. half 10 en nam. 6 uur.
ds. Petersen.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. half 10 en nam. 6
uur. ds Kleisen.

Rem. Kerk voor Vryz. Herv.: Voorm. 10 uur.
ds. M. G. Rosbergen Jr. van Biyham.

Geref. Gem.: Voorm. half 10 en nam 6 uur,
leesdienst.

Haarlemmermeer Ned. Herv. Kerk. Hoofd
dorp: Voorm, 10 cn nam. 61* uur. ds. Salverda.

Aalsmoeidorweg: Voorm. 10 en nam. 6V2 uur,
le heer Koudstaal,

Lijnden: Voorm. 10 uur. de heer v. d. Berg.

Vijfhuizen: Voorm. 10 uur. de heer Brörens.

Badhoevedorp. Chr. Cchool: Voorm. 10 uur,
1 heer H. Heeresma van A'dam.

NieuwemeerdUk, Rehoboth: Voorm. 10 uur
Bed. H.D.), ds. Ouwehand.

Hazerswoude Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10
uur en nam. 7 uur. ds. P. L. Kiehl.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur. de
heer Van der Stoel, theol. cand. te Ameide.

Hoogmade Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10Vb I
uur. ds. Van Swinderen.

De Kaag Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur.
de heer Nieuw, cand. H. D. te Haarlem.

Katwijk aan den Rijn Ned Herv. Kerk:
Voorm. halftien. ds. C. Warmolts van IJsel-
monde; nam. 6 uur, ds. E. Warmolts.

Geref. Kerk: Voorm. 9.30 uur. ds. Knoop van
Rotterdam; nam. 5 uur. dr. Kooien van Vrees
wijk.

R.K. Kerk: Voorm. 6 uur (Stille Mis) pastoor
Houtman; voorm. halfacht (Vroegmis) pater
Livarius O.F.M.; voorm. halftien (Hoogmis)
pastoor Hesp; voorm. halftwaalf (Stille Mis)
pater Climacus O.F.M.; nam. 7 uur. (Lof)
nas too r Hesp.

Katwijk aan Zee Geref. Gem.: (Remise
straat): Voorm. 10 en nam. 5 uur. leesdienst.

Maandagnam.: 8 uur. ds. Stuivenberg, van
Benthuizen.

Koudekerk Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 u.,
ds. Van Binsbergen; nam. 6li uur, ds. Streeder
van Leiderdorp.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur, ds.
Haspers.

Leiderdorp Ned. Herv .Kerk: Voorm. 10 u.
Bed H. D.). ds. Streeder; nam. 6li uur. ds.
Van Binsbergen van Koudekerk.

Kinderkerk (Kerklaan 2)): Voorm. halfelf.
de heer J. H. Broersma.

Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6li
uur. cand. L. Doekes van Kampen.

Nieuwkoop Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 u.
en nam. 7.30 uur, ds. A. J. van Wijngaarden.

Rem. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Makkink van
Leiden.

Geref. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Speelman
van Nieuwveen en nam. 7.30, leesdienst.

Nicuwvcen Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 u..
ds. Brink.

Geref. Kerk: Voorm. 10 uur. leesdienst;
nam. 7 uur. ds. Speelman.

Evangelisatie: Voorm. 10 uur en nam. 7 uur.
de heer A .v. Scherperizeel.

Nieuw-Vennep Ned. Herv. Kerk: Voorm.
10 en nam. 7 uur. ds. Lazonder.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 3li uur, ds.
Smilde.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10li en nam. 4 u.,
ds. P. Zwier van Schiedam.

Noorden Ned. Herv. Kerk: Voorm. 1014 u.,
ds. J Treffers van Woerden; nam. 8 uur. ds.
L. Blok van Middelharnis.

Geref Kerk: Voorm. 1014 uur. dr. P. de Ruig;
nam. 714 uur. leesdienst.

Noordwijkerhout Ned. Herv. Kerk: Voorm.
10 uur. ds. Van Noort.

Oegstgeest Groene Kerkje: Voorm. 10.15
uur. ds. T. J. Jansen Schoonhoven.

Pauluskerk: Voorm. 10 uur, dr. G. W. van
Wijngaarden, van Leiden; nam. 5 uur, geen
dienst.

Ver. van Vrijz. Hervormden (W. de ZwUger-
kerk)Voorm. 10 Va uur. ds. J. Zuurdeeg van
Hilversum.

Sassenheim Ned. Herv. Kerk. Voorm. 10
uur. de heer J. de Groot van Leiden; nam. 5
uur, dr. J Koopmans van Leiderdorp.

Geref. Kerk; Voorm. 91* en nam. 5 uur. ds.
Küiper.

Chr. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5 uur.
ds. De Bruyne.

Gem.: Gods: Nam. 7 uur, paster Perkins.

Valkenburg Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10
urn-, ds, Veldkamp (H. D.); nam. 6.30 uur, ds.
Veldkamp.

Geref. Kerk: Voorm. 9.30. dr .Koole van Vree
land; nam. 5 uur. ds. Knoop van Rotterdam.

Voorhout Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 u.,
ds. Klomp.

Waddinxveen Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10
uur, ds. Steenbeek van Oudewater; nam. half
zeven. 'ds. Japchen van Waarder.

Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. zes uur. ds.
Blauw van Echt (FY.).

Oud-Geref. Gem,Voorm. 10 uur en nam
6 uur. ds. Van der Kraats.

Warmond Ned. Herv. Kerk: Voorm. .10 u.,
ds. De Bel.

Wassenaar Ned. Herv. Gem.: Gebouw voor
Chr. Belangen (Schoolstraat 6): voorm. 10.05
uur, ds P. Bootsma. legerpred.; nam. half zes.
ds P. F. van Noort van Oud-Loosdrecht.

Kievietkerk: Voorm. 10.05 uur. ds. P. F. van
Noort. van Oud-Loosdrecht.

Woubrugge Ned. Herv. Kerk: Voorm. tien
en nam. zeven uur, ds. Doornenbal.

Geref. Kerk: Voorm. tien en nam. haltacht,
ds. Dronkert.

Zevenhoven Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10V4
uur. ds. Van Harten.

Geref Kerk: Voorm. 1014 uur, leesdienst;
nam. 7*4 uur. ds. De Ruig.

Zoetcrmeer Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 u.
en nam. 6V4 uur. dr. Woldendorp.

Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en nam. 614 uur.
leesdienst.

Geref. Gem.: Voorm. halftien en nam. 7 uur.
leesdienst.

Vereen, tot Verbreiding der Geref. Waarheid:
Voorm. 10 uur en nam. 7.15 uur. ds. Lokhorst
van Hilversum.

Ver. van Vrijz. Herv.: Geen dienst.

Zoeterwoude Ned. Herv. Kerk: Voorm .10
uur. de heer E. L. de Witt, van Noordwijk-
aan-Zee.

NED. HERV. KERK.

Beroepen: te Terneuzen (als hulppred.) P.
J. F. v. Voorst Vader, cand. en hulppred. te

Weesp.

GEREF. KERKEN.

Beroepen te Ooltgensplaat: H. A. L. v. d. Lin
den, cand. te Amsterdam.

CHR. GER. KERK.

Beroepen te Papendrecht: M. v. d. Klis, cand.
te Gouda.

GEBOREN:

Johanna Gerarda Petronella Hendriks. d. van
A dc Bruijn en W. G. Helversteijn Anna
Maria, d. van M. J. v. d. Poel en W. M Panne
bakker.

ONDERTROUWD:

H. Maas. jm„ 25 j. en A. de Wit. Jd.. 22 j.
K. A. O. Hilttig, Jm.. 29 j. en A. J. Kesselrlng,
jd 25 j. J. G. do Winter, wedn.. 45 j. en A
M. M. E. Delsasso, jd., 36 J,

New York verwachtte 60 mil-
lioen bezoekers; het wordt
misschien de helft.

(Van onzen specialen correspondent).

De leiders van de Wereldtentoonstelling
te New York hebben bekend gemaakt, dat
gezelschappen van 500 personen toegang
kunnen verkrijgen tot ,,De Wereld van Mor
gen" voor 59, instede van 75 cent. Een krant
maakte er dit grapje op: „Als U 499 vrien
den bij elkaar weet te trommelen, kunt U
één kwartje sparen", maar deze wel erg
„schuchtere" maatregel tot prijsverlaging
wordt over het algemeen niet als een grap
je beschouwd; integendeel: men ziet er al
weer een bewijs in, dat de toeloop naar de
Wereldtentoonstelling niet aan de verwach
ting beantwoordt. Trouwens: uit de cijfers,
die iederen dag nopens het aantal bezoe
kers worden gepubliceerd is dit duidelijk
genoeg te zien. Op 12 Juli haalde het aan
tal bezoekers nét de 13.000.000 i waarvan dan
nóg één-kwart niet-betalende employé's
zijn). Dat wil zeggen, dat, wanneer dit zoo
doorgaat men blij mag zijn op 30 October
de 39 millioen bezoekers gehaald te hebben,
instede van de zestig millioen die men naar
officieele schatting „voorzichtig gedaan"
had voorspeld. Men zou dan dus mogen zeg
gen dat men de helft gekregen heeft van
wat men verwacht had en dat zou niet al
leen een moreele doch zeker een materieele
nederlaag beteekenen: want 30 millioen
beschouwers minder dat Is 27,5 millioen
dollars aan entree minder. Wanneer men
daarbij nog rekent, dat de tentoonstelling
zelve ongeveer 25 procent moet hebben van
alle entree's en verteringen op het terrein
en dat die gemiddeld op 1 dollar per bezoe
ker worden gesteld, dan wordt nóg eens een
verwachte opbrengst van 7,5 millioen dollar
minder ontvangen.

Alleen reeds het feit dat de tentoonstel
ling door minder menschen zou worden be
zocht. dan verwacht is. zou een verminderde
inkomstenpost van 35.000 000 beteekenen.

Er zijn neg meer feiten waaruit blijkt,
dat tot midden-Juli-toe-althans (en men
had juist. In den aanvang van Juli de
groote opleving verwacht.) het resultaat
erg is tegengevallen. Hotels, die ln Mei hun
prijzen verhoogd hadden, zijn daar allang
weer van teruggekomen en ook de parti
culiere kamerhuren zijn weer tot normaal
peil teruggevallen En dan hebben bazen
van inrichtingen in het amusementsge
deelte gedreigd met .dichtgooien van de
boel" wanneer 's avonds de toegangsprijs
niet wordt verlaagd en wanneer niet an
dere faciliteiten worden gegeven.

van hun vrouwelijk personeel op een wijze,
die tot protesten en gebod tot matiging
moest uitloopen. Nu die noodgedwongen
matiging is toegepast, is het eenige. wat als
attractie bedoeld was, verdwenen, met het
gevolg, dat het aantal bezoekers op slag
met 40 procent is gedaald.

De eenige gelegenheid in het amuse-
mentsgedeelte die werkelijk „daverend" suc
ces heeft is Billy Rose's zoogenaamde Aqua
cade, de waterrevue, waaraan allerlei be
roemde zwemmers en zwemsters deelnemen
en die geworden is tot een boeiend. Keurig
en origineel schouwspel. De heer Rose, die
z.ch gaarne „De Barnum der Twintigste
Eeuw" laat noemen en die zich beschouwt
als de man op wien de koningsmantel van
den grooten Ziegfeld Ls neergedaald, is nog
maar heel jong lk meen dat hij nog
geen dertig Jaar is en inderdaad begint
hij thans reeds de „legendarische figuur"
te worden. Zijn amusementsgelegenheden
in de buurt van Broadway Casa Manana
en Diamond Horse Shoe geheeten be-
hooren tot de best bezochte gelegenheden
van de stad en zijn Aquacade is zóó'n suc
ces, dat zij hem per maand een netto winst
van 125.000 dollar in het laatje werpt en
dat hij eind October dus naar huis zal
wandelen met een millioen dollar méér op
zak dan toen hij naar de tentoonstelling
toeging. Dat is een fabelachtige som. Maar
Billy Rose geeft tenminste iets. dat zeker
de moeite waard is, hij speculeert niet op
die dingen, waarop de helft van het overige
amusementsgedeelte wél gespeculeerd heeft
j en zijn prijzen zijn heel matig. Zoodat deze
I kleine, zéér onaanzienlijk-uitziende Billy,
zijn millioen eerlijk verdiend heeft. Daar
gaat niets van af. Dit heeft hij niet alleen
aan zichzelf te danken, maar ook aan de
schromelijke onbekwaamheid zijner con
currenten, die hier met dingen voor den
dag durven komen, waarvoor men zich op
dc kleinste Nederlandsche dorpskermis nog
zou schamen.

Dat de tentoonstelling, die nu al weer de
helft van haar leven geleefd heeft al
wordt zij misschien eerst gesloten en dan
later weer geopend zakelijk een groote
tegenvaller zal worden, wanneer er niet
een zéér plotselinge en zéér wonderbaar
lijke opleving zal komen, meen ik nu wel
duidelijk te hebben aangetoond. Maar gaat
U nu alstublieft niet denken, dat deze ten
toonstelling nu ook „niks is". Het tegen
deel is waar en ik heb het U reeds eenige
malen gezegd: deze Wereldtentoonstelling
is iets reusachtigs, iets geweldigs en iets
adembenemends. Iets waarop allerlei sup-
perlatieven en liefdesverklaringen van toe
passing zijn.

De leiding van de tentoonstelling, die
gaarne den balk in eigen oog niet opmerkt,
zoekt de fout in het feit, dat in het begin
die hotelprijzen inderdaad te hoog waren,
dat op de tentoonstelling zelve de goedkoo-
pere eetgelegenheden nog niet voldoende ln
aantal waren en dat op den openingsdag
veertig procent van „De wereld van mor
gen" nog niet gereed was Daaruit, zoo
meent het bestuur, is slechte crltiek ont
staan, een soort anti-propaganda, die zich
als een olievlek heeft uitgespreid. Derhalve
gaat de tentoonstelling nu een dozijn pro
pagandisten het land inzenden, die het ge
rucht van „te duur" en „niet eens af" moe
ten gaan ontzenuwen. Van het optreden
dezer zendboden wordt veel goeds verwacht.

Wij deelen deze goede verwachtingen niet
ten volle. Om deze eenvoudige reden: dat
ook al zou men de toegangsprijs halvee-
ren en al zou men andere prijzen op het
tentoonstellingsterrein zelf verlagen dit
alles voor den gemiddelden man (van wie
deze tentoonstelling het immers moet heb
ben) nog te duur is, omdat de gemiddelde
man nu eenmaal arm is. Het gemiddelde
New Yorksche wekelijksche inkomen wordt,
officieel, op 25 dollar gesteld.

Daarvan kan vrijwel niets worden over
gespaard, zcodat de gemiddelde New Yorker
zich voor zijn gang naar de tentoonstelling
iets anders moet ontzeggen. De gemiddelde
uitgave, entree, vervoer naar en van de
tentoonstelling inbegrepen, bedraagt 1.75
per persoon. Iemand- die met vrouw en
kind (één kindi de tentoonstelling bezoekt
is dus 5.25 kwijt. Dan heeft hij het op
de meest eenvoudige wijze gedaan en zijn
eten zelf mee moeten brengen van huis.
Hieruit is onmiddellijk te zien dat men zich
zoo Iets op zijn hoogst één of twee keer
kan veroorloven, doch wanneer men de
tentoonstellng en heel klein beetje wil zien
moet men er tenminste tien keer geweest
zijn. Dit feit is bekend genoeg en dus ge
ven vele New Yorkers er de voorkeur aan
heelemaal niet naar de tentoonstelling te
gaan, instede van haar zóó onvolledig te
zien; voor een heelen dag op het strand
uit en thuis, met drie personen, is niet
meer dan 1.noodig.

Dit betreft dus nog alleen de inwoners
van New-York zelf. Voor menschen, die van
buiten komen, die trein en hotel moeten
betalen en niet zelf hun boterhammetje
mee kunnen nemen, geldt dit natuurlijk in
verhoogde mate, terwijl bovendien buiten
de stad de loonen lager zijn en men er
voor één dollar niets kan doen in New-
York. Ons inziens heeft men dus twee fou
tieve dingen gedaan: men heeft de ten
toonstelling véél te groot gemaakt en men
heeft geen rekening gehouden met den in
vloed van den slechten tijd op de breede
massa.

De ontevreden heeren van het amuse
mentsgedeelte hebben hun lot bovendien
voor een groot gedeelte aan zichzelf te
wijten. Ten eerste kon veelal van „amuse
ment" nauwelijks sprake zijn en kon niet
verwacht worden dat men 40 en 25 cent zou
betalen voor dingen, die het aankijken niet
waard zijn.En ten tweede hebben velen dezer
„heeren" de aantrekkingskracht van hun
inrichtingen gezocht in het doen optreden

Ik heb een vorigen keer reeds geschreven,
dat naar mijn overtuiging, die grootheid en
geweldigheid ook wel degelijk bezwaren
meebrengen. Heel veel bezoekers krijgen
„tijd-vrees" en „ruimte-angst" wanneer zij
met duizenden anderen uit één van de drie
Spoorwegstations gespoeld worden en zich
plotseling in de overweldigende grootheid
van deze „Wereld van Morgen" bevinden
Zij worden bevangen door de vrees, dat zij
nooit in staat zullen zijn alles te zien. Een
New Yorksche krant schreef, naar aanlei
ding van deze vrees (die zich tevoren reeds
openbaart en meer menschen dan men
denkt er toe brengt in het gehéél niet naar
de tentoonstelling te gaan„Wie leest
ieder woord in den Bijbel? Wie eet alles wat
er op het menu van een groot ocea'anschip
prijkt?

Wie, die een warenhuis bezoekt, wil zoo
wel de keper als de zijde zien?" Zoo is het
en men moet heusch niet de illusie hebben
alles te willen bezoeken en te zien, tenzij
men er een week of vier den tijd voor heeft.
Wie niet zoo bevoorrecht ls moet slim zijn.
Hij bestudeere. vóór hij zich naar de ten
toonstelling begeeft, eerst terdege de offi
cieele gids. Dan trekt hij een paar dikke
sokken en een paar heel stevige schoenen
aan, want er worden hooge eischen aan de
voeten gesteld. Het eerste werk op de ten
toonstelling moet zijn in één van de elec-
trische auto-treintjes te gaan zitten en
voor vijftig cent gedurende veertig minu
ten zich over het geheele tentoonstellings
terrein laten rijden (met den plattegrond
der tentoonstelling opengeslagen op de
knieën).

Dan hebt ge U georiënteerd omtrent de
gansche „wereld van Morgen". En dan gaat
ge de hoogtepunten, de dingen-die-men-ge-
zien-moet-hebben bekijken. Ik weet wel dat
smaken verschillen, maar er zijn toch en
kele gebouwen, die zeker voor iedereen de
moeite waard zijn: het Futurama land- en
verkeerswezen der toekomst, door General
Motors gebouwd; het gebouw met Oude
Kunst; het interieur van de groote bol; de
Fransche, Russische, Nederlandsche, Fool-
sche paviljoei} achter een koel glas en ziet
sche hal: het gebouw van Kodak; dat van
de Consolidated Edison en als belooning:
een uurtje in de Aquacade. Wanneer u dit
allemaal een beetje goed wilt bekijken, hebt
u er een vollen dag voor noodig. 's Avonds
na tienen wanneer de gebouwen sluiten,
gaat g van de wonderen van het licht ge
nieten, die het toppunt vinden ln het licht
spel dat iederen avond met de fonteinen
aan den grooten vijver wordt gespeeld. Dan
gaat u zitten op het terras van het Fran
sche paviljoen achter en koel glas en ziet
ge een van de meest betooverende schouw
spelen, die u ooit in uw '-ven zult hehben.

De tweeden dag gaan we allerlei andere
mooie, leerrijke en merkwaardige d'ngen
bekijken: Borden's koeien die electrisch
worden gemolken en de stad van morgen
met allerlei huis-, tuin- en keuken nrieh-
tingen d'e U van de eene verbazing in de
andere doen vallen, de geweldige hal der
spoorwegen waar ook een heel biizondere
revue te z'en is, Helnekens „Ho".and aan
de Zu de seeeen alle-renoereliikst? en
mooie eet en drnkee'egonhe'd. die uitte
kende reclame voor Neder'and maal't, en
zoo nog tal van andere dingen meer

In mijn volgende brieven hoop k u van
al dat moois en merkwaardigs te vertegen.

(Nadruk verboden),

3—4