STADSNIEUWS
BUITENLAND
DINSDAG 11 JULI 1939
No. 24322
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
80ste Jaargang
Eervolle opdracht voor
Ir. Jan A. v. d. Laan
A Igemeene Toes ta nd
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.3.3S
per week .'.ff', f.0.1#
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.'
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.t
VER. „OUD-LEIDf/N"
De niet gebruikte nestanten van den
Stadhuisgevel.
ONTWERP VOOR EEN STADHUIS
TE EINDHOVEN.
De gemeenteraad van Eindhoven heeft
gisteravond met op één na algemeene
stemmen het ontwerp van onzen stad
genoot ir. Jan A van der Laan voor den
bouw van een nieuw stadhu's uitverkoren
en hem opgedragen zijn ontwerp nader uit
te werken. ET was voor dezen bouw een
prijsvraag uitgeschreven, waarop niet min
der dan 109 ontwerpen werden ingezonden.
De door den gemeenteraad benoemde
jury droeg hieruit in volgorde van voor
keur voor de ontwerpen van de architecten
lr. van der Laan, prof. ir. H. Th. Zwiers.
C. van Moorsel Dzn. en lr. J. de Boer.
B. en W. werden verder gemachtigd met
den heer van der Laan een overeenkomst
te sluiten, waarbij deze zich verbindt een
nader uitvoeringsontwerp te maken met
een begrooting der kosten van uitvoering
Chamberlain hernieuwt de beloften tegenover Polen Voldoening
in Engeland, Frankrijk,, Polen en Amerika; wrevel in Duitschland
Moeilijkheden inzake de onderhandelingen met Moskou Nood
zakelijke samenwerking tusschen Bulgarije en Zuid-Slavië.
„De Fransche wedergeboorte".
Chamberlain heeft gisteren in het
Lagerhuis zijn lang verwachte ver
klaring omtrent Danzig afgelegd,
waarin hij nogmaals de Engelsche ga
rantie aan Polen krachtig heeft be
vestigd.
Voor den inhoud zijner belangrijke ver
klaring verwijzen wij naar elders.
Het spreekt vanzelf, dat de Fransche
Poolsche en Amerikaansche commentaren
gewagen van véél voldoening. De Duitsche
nationaal-socialistische beschouwingen uit
en waarbij de gemeente zich evenwel de Danzig gewagen echter ervan, dat Cham-
„fi/M-Violi rvi, /-I f nmtrnnt fin- ri f. C i
vrijheid voorbehoudt omtrent den def:ni
tieven bouw in een later stad um te be
slissen.
De bouwsom van het plan bedraagt ruim
f. 1.800 000.
Een der gebeeldhouwde leeuwen, die
eertijds het bordes sierden.
De Vereenig ing „Oud-Leiden" heeft on
der dagteekening van 26 Juni JJ. een brief
gericht aan het College van B. en W. van
Leiden luidende als volgt
Naar het bestuur van de Vereenigliig
„Oud-Lelden van den Voorzitter van Uw
College heeft yernomen, ls er nog geen be;
stemming gegeven aan de zandsteenen
bouwfragmenten van den ouden stadhuis
gevel, voor zoover deze niet In den her
stelden stadhuisgevel konden worden op
genomen.
Onder deze bouwfragmenten bevinden
zioh fraaie stukken, die uit kunsthisto
risch oogpunt van belang zijn om bewaard
te blijven.
Ook in het belang van de kennis van
het oude Leidsche stadhuis dienen o.l. ver
schillende oorspronkelijke beelhouwwer-
ken niet verloren te gaan.
Wel is waar zijn ten behoeve van den
stadhuisgevel op loffelijke wijze van ver
schillende stukken copleën vervaardigd,
doch de origineele stukken, waarvan er
verschillene betoooren tot den gevel van
Lieven de Key (1597) hebben daardoor
geenszins aan waarde ingeboet.
Op grond van het bovenvermelde ver
oorlooft het bestuur zioh tot Uw college te
wenden met het verzoek de van het oude
stadhuis afkomstige bouwfragmenten, die
niet in den herstelden gevel zijn opgeno
men voor zooveel van belang, voor Lelden
te willen behouden door deze fragmenten
op de een of andere wijze te bewaren.
AANBESTEDING.
De directeur van Gemeentewerken heeft
heden aanbesteed het verbouwen en restau-
reeren van het voormalige hoofdgebouw en
van de paviljoens B van het krankzinni
gengesticht .Endegeest" te Oegstgeest:
Er was als volgt ingeschreven:
W. van Arkel, Gorinchem, f. 33.600: C. A.
D. Schaap, Den Haag, f. 32.500; v. d.
Schaal. Tilburg, f. 32.000; P. Breyer, Den
Haag, f. 31 990; G. Onderdelinden, Haar
lem, f. 31.650; L. A. van Straten, Gouda
f. 31 600; H. Th. Moerenburg, Oosterwijk
f.31.300: J. A. Schuit, Alphen, f. 31.100; J
Bontenbal, Zevenhuiven, f. 30.494; Rietveld
en Verdoorn, Den Haag. f. 30.100; J. de
Boer Jr., Groningen, f. 29.998; M. A. Ha
mer, Dordrecht, f. 29.990; J. Leegwater
Heer Hugowaard, f. 29.700P. Boel, Voor
burg, f. 29.700: J. de Vink. Groningen
f. 29.400; Doedens en Schilder, 't Zandt
f.29 387; F. de Bock. Den Haag, f. 29.380:
J Rijm, Waddinxveen. f. 29.364; J. Tuin.
't Zandt. f. 29.287: Gebrs. H. J. en W. de
Vries. Purmerend, f. 29.100; K Imthoorn
Noordwijk, f. 29.000; S. A. Kluwer, Schagen.
f. 28.990; Gesman en Zoetemeyer, Alphen
f. 28.890; N.V. Aannemingsmij. ..Noord
Holland". Heemskerk, f 28.882; J. Bree-
voort, Haarlem, f. 28.4C0; W. Rood, Deven
ter, f. 28.000; fa. v. Duyn en Wink. Noord-
wijk, f. 27.900; W. C. Beyer en J. B. Snel
Alphen. f. 27.900; W. Mulder, Oegstgeest.
f. 26.375; P. van Eek en W. Hoogstraten,
Zegveld en Oegstgeest, f. 26.100; P. G. de
Jong, Oegstgeest. f. 25.900; J. Boogaards.
Oegstgeest, f. 25.796; Jac. van Riet, Leiden,
f. 25.600; M. Ebbing. Haarlem, f. 25.591: Ph
Meyers en Zn., Oegstgeest f. 25.450; H. C.
Heemskerk en W. Oudshoorn, Leiden,
f. 25.290; H. C. Bouter en A. J. Harteveld,
Leiden, f. 24.950; K Burgy, Lelden,
f. 24.240; D. Kaay, Lelden, f. 22.800.
TENTOONSTELLING VAN JAPANSCHE
TRIPTIEKEN.
In het Rijksmuseum voor Volkenkunde.
Van heden af tot 1 September wordt in
het Rijksmuseum voor Volkenkunde alhier
een tentoonstelling gehouden van Japan-
sche triptieken, welke is georganiseerd
door de Vereeniging voor Japansche Gra
fiek en Kleinkunst in nauwe samenwer
king met het museum. Dit heeft uit de vele
duizenden Japansche houtsneden, welke het
bezit, een serie triptieken, diptieken en vijf-
en zevenbladen ter beschikking gesteld, ter
wijl verder waardevolle bijdragen geleverd
werden door de collecties Schönlicht,
Schrler, Modderman, Raiderink en Tikoten.
De volgende meesters zijn op de expositie
vertegenwoordigd:
Nishimura Shigenobu met een handge
kleurde Sambukutsui uit de beginperiode
van de houtsnede; Torii Kiyonaga, die in
ongeveer 1785 werkte met o a. de beroem
de triptiek met de serenade van
Yoshitsune aan Joruri-hime Katsu-
kawa Shunsho met een zeldzaam 5-
blad met acteurs; Kitagawa Utamaro, de
beroemde meester met eenige zeer fraaie
triptieken; Angiusai Yenshi, een uiterst
zeldzaam meester; Chokosai Yeisho; Reki-
sentei Yeiri; Utagawa Toyokuni, de groot
meester uit den overgang van de 18de naar
de 19de eeuw, met eenige van zijn interes
sante bladen; Uta gawa Toyohiro. de broe
der van den voorgaande; Katsushika Hoku-
sal, misschien de hier best en meest be
kende kunstenaar van de ze school met
zijn uiterst zeldzaam 5-blad, het eenige dat
hij gemaakt heeft; Ihiriusai Hiroshige, de
meester van het landschap met een fraai
blad van het bedevaarts-eiland Enoshima;
Keisai Yeisen; Utagawa Kunisada; Uta
gawa Kuniyoshi, de laatsten twee de beste
leerlingen van Toyokuni (Kuniyoshi is o.a.
vertegenwoordigd door een machtige trip
tiek van een schip in stormgevaar); Utaga
wa Kunisada II; Gountei Sadahide; Ichiyu-
sai Kuniteru; Ichiyeisai Yoshitsuya met een
composltioneel buitengewoon interessant
blad; Ichmosai Yoshitora met een receptie
van in een zeeslag gevallen helden op den
bodem der zee; Ittosal Yoshifuji; Shofu
Kiosai. die al haast tot de moderne mees
ters behoort met een merkwaardig blad van
een zeeramp.
Aan deze prenten zijn nog eenige suri-
monos toegevoegd, waaronder twee vijf
bladen van de bekende leerlingen van Ho-
kusai: Hokkei en Gakutei en bovendien een
uiterst zeldzaam 7-blad van den laatste.
Verder behoort bij deze groep nog een aan
tal diptieken van Toyyokuni II en Kunisada
Voor kunstliefhebbers valt er ongetwij
feld van deze met groote zorg uitgekozen
verzameling veel te genieten.
berlain niets nieuws gezegd heeft en zijn
ook overigens wrevelig gestemd
Alle Engelsche bladen, van welke
richting ook, wijzen op den vastberaden
toon, welke uit de woorden van Chamber
lain sprak, en welke geen twijfel aan de
voornemens van Engeland overlaat.
De „Times" schrijft: thans is geen en
kel misverstand mogelijk. De Britsche re
geering ls er zeker van, en de andere re
geeringen deelen die meening, dat de
onvoorwaardelijke inlijving van Danzig bij
Duitschland het Europeesche evenwicht
volkomen zou verstoren. Geen enkele weg
welke tot onderhandelingen leidt, is ge
sloten. Doch thans, evenals in het ver
leden, zou men zlclf met geweld verzetten
tegen elke poging naar een regeling met
geweld.
De „Daily Telegraph" schrijft: de Nazis
zijn eens en voor altijd gewaarschuwd, dat
indien zij in Danzig een „putsch" onder
nemen, onder welk voorwendsel ook, zij een
uitdaging zullen doen. welke de volkeren
van Groot-Brittannië, Frankrijk en Polen
ais één man zullen aannemen.
De „News Chronicle" wijst op den goeden
indruk, welke de woorden van Chamber
lain in diplomatieke kringen gewekt heb
ben. Het Britsche volk, is vastbesloten zich
tegen eiken nieuwen aanval, hoé deze zich
ook voordoet, te verzetten. De Britsche re
geering kan niet meer terugdeinzen, kan
niet meer aarzelen.
KAPELAAN F. A. M. BERNEFELD
OPVOLGER VAN RECTOR REIJNEN.
Rector R. J. Reijnen, die zooais wij gis
teren meldden tot pastoor te Seheveningen
is benoemd, wordt geen pastoor van de
parochie St. Anthonlus Abt, doch van O.L.
Vr. van Lourdes.
Als rector van het St. Elisabeth-Zieken-
huis wordt hij opgevolgd door den heer
F. A M. Bernefeld, thans kapelaan aan de
St. Willibrordus-parochie te Oegstgeest en
adviseur van tal van R.K. vereenigingen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
In Fransche diplomatieke kringen deelt
men geheel het standpunt van de Britsche
regeering inzake Danzig. Men is van mee
ning, dat door Chamberlain's verklaring een
einde wordt gemaakt aan de geruchten
over een weifelende houding van Engeland.
De tegelijk vastberaden en voorzichtige
houding van de Poolsche regeering wordt
te Parijs en Londen gewaardeerd en de ver
klaringen van Chamberlain kunnen dien
aangaande geen twijfel laten.
De „Petit Parisien" schrijft o.a.: „De
Britsche premier heeft de mogelijkheid van
een vreedzame regeling niet willen uitslui
ten. Deze mogelijkheid schijnt echter voor
alsnog zeer onwaarschijnlijk. Om het oor
logsgevaar te bezweren, is het beter, de
wapenrusting aan te gorden dan aan een
in een vér verschiet liggenden vrede te
denken."
De „Figaro" is van oordeel, dat de ver
klaring van Chamberlain géén spoor van
terughoudendheid bevat omtrent de prac-
tische waarde van de verbintenissen der
West-Europeesche mogendheden ten aan
zien van Polen. Zij schakelt tevens alles uit,
dat de door Engeland en Frankrijk gegeven
garantie als een voorwendsel zou kunnen
doen schijnen om niet naar een redelijke
oplossing in de kwestie-Danzig te streven.
EEN ARTIKEL VAN DR.
RAUSCHNIGG.
De „Petit Parisien" publiceert een artikel
van dr. Hermann Rauschnigg, den vroege-
ren nationaal-socialistischen president van
den Senaat van Danzig en uit dien hoofde
leider van de regeering der Vrije Stad. Dr.
Rauschnigg, die eertijds medewerker van
Hitler was, heeft zijn ambt in November
1934 vrijwillig neergelegd. Hij schrijft o.a.:
„Er schijnt uit de huidige crisis géén uit
weg te zijn, aangezien Hitler de grondige
wijziging, die sedert den vorigen zomer in
de politieke situatie is ingetreden, nog niet
begrepen heeft. Men moet zich afvragen,
hoé het mogelijk is, dat de nationaal-so
cialistische Fuehrer, die toch tot dusver in
de meeste zijner politieke daden is geble
ken een koel en realistisch rekenaar te
zijn, die het vóór en tegen afweegt, thans
nóg niet de fundamenteeie beteekenis in
ziet van de geweldige nationale inspan
ning van Frankrijk en Engeland. De gevol
gen van dit „niet-begrijpen" dreigen alles
zins tragisch te zijn. De vredelievende mo
gendheden trachten steeds blijk te geven
van hun goeden wil tot samenwerking met
het pacifistische Duitschland. Zij doen
aanbiedingen. Doch de ontvanger van deze
voorstellen beschouwt ze als teekenen van
zwakheid.
In kringen, welke ln nauw contact staan
met de Poolsche regeering, meent men dat
Polen zich genoodzaakt zou hebben gezien
te reageeren op de jongste ontwikkeling
van den toestand in de Vrije Stad en der
halve de rol van aanvaller zou hebben ge
speeld, indien de Britsche regeering niet
BINNENLAND.
B. en W. van Den Haag vragen ruim een
millioen gulden voor den bouw van
openbare schuilplaatsen. (Binnenland,
3e Blad.)
Uitwijzing van buitenlanders, waarbij vele
Nederlanders, uit Tirol. (3e Blad en
Laatste Berichten, le Blad)
Openbaar onderzoek naar de ramp van de
Ijsvogel. (3e Blad)
De Ronde van Frankrijk; Lambrichts werd
zesde. (Sport, 3e en le Blad)
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Prijshoudende stemming - Zeer geringe
affaire - Onbeteekenende koersverschil
len - Amerika prijshoudend - Beleg-
gingsmarkt kalm.
BUITENLAND.
CHAMBERLAIN'S VERKLARING OVER
DANZIG IN HET ENGELSCHE LAGER
HUIS. (3e Blad en le Blad)
De moeilijkheden bij de onderhandelingen
met Moskou. (Buitenland, le Blad)
Japansch oordeel over een eventueelen
oorlog met Engeland. (2e Blad)
De sterkte van Italië's Imperiale Vloot.
(3e Blad)
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Wijzigingen:
N.V. Drukkerij P. van Zijl. Nieuwe Rijn
78. Leiden. Uittredend Commissaris: p. J. had verklaard. Polen te zullen steunen.
W. van Zijl. Voorschoten. jn niet-officieele Poolsche kringen wordt
L. v. d. Leek. Hooftstraat 163. Alphen n. verklaring duidelijk en vastberaden ge-
d. Rijn, metselaarsbedrijf. De zaak is om- noemd en gezegd dat zij veel heeft bijge-
gezet in een vennootschap onder f rma
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET 3e BLAD.
Voor het Noorden en Noord-
Oosten:
Meest matige later afnemende
Noord-Westelijke tot Westelijke
wind. Zwaar- tot haifbewoikt. Tij
delijk nog betrokken. Mogelijk nog
eenige lichte regen. Koel weer.
Voor het midden en Zuiden:
iMatige tot zwakke meest Wes
telijke wind. Half- tot zwaarbe
wolkt. Geen regen van beteekenis.
Aanvankelijk weinig verandering
in temperatuur. Later iets
warmer.
onder den naam: Firma L. v. d. Leek en
Zoon. Vennooten: L. v. d. Leek en W v. d.
Leek. Alphen a. d Rijn Soort van bedrijf
thans: metsel- en aannemersbedrijf.
B H. Stockmann, Roelofarendsveen. Wijk
B 335. Alkemade, handel in manufacturen.
Uittredend Eigenaar: B. H Stockmann,
Roelofarendsveen. De volmacht van C. J. J.
Stockmann ia ingetrokken. Nieuwe
Eigenaar: C. J. J. Stockmann. Roelof
arendsveen.
In gezaghebbende Duitsche kringen be
dragen tot het voorkomen van een con- toogt men, dat de verklaring in den tegen-
flict. Vele Polen verklaarden vertrouwen te woordigen toestand geen enkele wijziging
stellen in den Britschen bondgenoot, nadat1 brengt. Chamberlain, aldus zegt men, heeft
zij de rede hadden gelezen. opnieuw betoogd, dat Groot-Brittannië
CHR. H. B. S.
De eindexamens.
Geslaagd voor het eindexamen, afd. B:
L. Aalbersberg, Leiden; Neeltje Francina
Binnendijk, Leiden; G. Blok, Katwijk;
Eugenie Sara van Calcar, Wassenaar; J.
Copper, Oegstgeest; K. C. den Dikken, Kat
wijk: P. W. Duyverman, Oegstgeest; G. F.
Evelein, Oegsgteest; J. Gooszen, Oegstgeest;
R. Heemsbergen, Leiden: C. van Holten,
Wassenaar; Th. de Josselin de Jong, Oegst
geest; Elizabeth Machtcld Klein. Oegst
geest; J. Chr Korthof. Oegstgeest; Lily
Krau. Noordwijk; J. Los, Oegstgeest; J. C.
de Neef. Oegstgeest; B. M de Planque, Lei
den; C. P. Puister, Wassenaar; J. van Rijn,
Oegstgeest; H. K H. Starck. Leiden; Jac.
Veenstra, Leiden: Ed J. G. Vogelzang, Was
senaar: Pieternella Maria de Wilde. Oegst
geest; G. van Zoest, Wassenaar; M. Zuilhof,
Sassenheim; M. den Hartog, Leiden.
Afgewezen 5 candidaten.
MEISJES U.L.O. BREESTRAAT.
Voor het U.L.O.-examen A slaagden gis
teren Annemarie Eykman, Joke Meer
burg, Ma v d. Ruit, Mlen Stikvoort, Corrie ging „De Ambachtsschool" is in druk ver-
Vos en Corrle Westra. I schenen.
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
Aan het kantoor der posterijen alhier
werd in den loop der maand Juni op spaar- i
bankboekjes ingelegd f. 279.390,50 en terug
betaald f 212.660.16. Derhalve meer inge- j
legd dan terugbetaald f. 66.730,34.
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes be
droeg 215.
Vrijdag a.s. zal het 25 jaar zijn gele
den, dat de heer Tj. Segaar als telegram
besteller in dienst trad bij de P.TT alhier.
De laatste jaren doet de heer Segaar
dienst als besteller-vcorsorteerdev.
Gistermiddag is een 13-jarig meisje
E de la R-. in de Constantijn Huygenslaan
bij het rolschaatsen tegen een trotto'r op
gereden. waardoor zij viel en het linkerbeen
biak. De E HD, vervoerde het meisje naar
het Academisch Ziekenhuis.
Het iaa'-'verslag 1938 van ae Vereeni-
Onderqeteekendr
wonen-Ie (straat)
werk
kwartaal
abonne
No.,
'censcht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
V mopqezonden te hebben aan onderstaand adres:
teqen vergoeding van benoodiqde portokosten.
