NEDERLAND EN DE GARANTIES
De kolonisatie in Indië
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 Juli 1939 Derde Blad No. 24320
BUITEHL. WEEKOVERZICHT
80ste Jaargang
De spanningen duren
voort
„Juffrouw, wij garandeeren
„Heusch, ik heb van niemand iets noodig".
BOEKHOUDEN, TYPEN, STENO, OPLEIDING PRAKTIJK DIPLOMA'S
HOOGSTRATEN's BOEKHOUDBUREAU, Plantsoen 29, Tel. 25754, Leiden
Zij vordert langdurige
voorbereiding
LUCHTVAART
De spanningen rond Danzig en ln het
Verre Oosten duurden deze week onver
minderd voort en de diplomatie ln vele
landen kan terugzien op dagen van groote
activiteit. Uiterlijk moge het er, althans
wat de Danzigsche kwestie betreft, wat
rustiger uitzien: het feit, dat tot nu toe géén
uitbarsting is voorgekomen, moge voor nie
mand aanleiding zijn, te meenen, dat het
probleem Danzig" minder brandend zou
zijn.
Het „afmattingssysteem" gaat onvermin
derd voort. Het is nu maar de vraag, of dit
in de tegenwoordige omstandigheden nog
succes kan oogsten.
Want het is toch wel gebleken, dat er in
de mentaliteit der democratieën ontzaglijk
veel veranderde.
Engeland en Frankrijk laten welhaast
géén dag voorbijgaan, om den Duitschers
dit duidelijk te maken.
Er wordt getuigd van kracht en vastbe
radenheid en dat zijn waarlijk niet meer
„leege woorden".
Men behoeft slechts te denken aan de
van diepen ernst getuigende waarschuwin
gen van Daladler, Chamberlain. Halifax.
Hore Bellsha die nog eens nadrukkelijk
de hechte Fransch-Britsche eenheid onder
streepte om te beseffen, dat er toch
éénmaal een grens gekomen is aan machts
uitbreiding door middel van geweld.
Véél. zoo niet alles, hangt er nu maar
van af, of de Duitschers deze vastberaden
heid en deze ernst verstaan. Want een ver
gissing in dit opzicht zou verschrikkelijke
gevolgen kunnen hebben.
Moge er zeker aanleiding geweest zijn
voor de veronderstelling, dat Duitschland
het oogenblik rijp achtte om tot de aanslui
ting van Danzig over te gaan, waarschijn
lijker is voor het oogenblik en zulks ze
ker niet in de laatste plaats door de zoo
veel krachtiger houding van Polen. Enge
land en Frankrijk dat deze kwestie nog
een tijdlang sleepende zal blijven, dat de
z.g. „zenuwuitputtingsoorlog" blijft voort
duren en dat getracht zal worden volgens
andere en minder riskante methoden het
doel te bereiken.
De beslistheid, waarmede van mationaal-
socialistische zijde de aansluiting reeds een
voldongen feit wordt genoemd, laat daar
omtrent geen twijfel.
Intusschen is hetgeen den laatsten tijd
geschiedde, op zichzelf reeds riskant ge
noeg. Men denke aan de militaire voorbe
reidingen, de ontslagen aan Poolsche arbei
ders en nog zoo onnoemelijk veel meer
maatregelen „van binnen-uit". waartegen
over de Polen een enorme zelfbeheersching
aan den dag leggen.
Daar, waar Engeland er echter bij voort
during op blijft wijzen, dat door middel van
onderhandelingen iedere Europeesche
kwestie mits onder de bekende voor
waarden! opgelost kan worden, mogen
wij toch zeker ook weer niet in het diepste
pessimisme vervallen en hopen op 'n oplos
sing, door middel van voorzichtig diploma
tiek overleg, waardoor de levensbelangen
van de betrokken partijen gewaarborgd
worden.
Daarop doelde blijkbaar ook de Poolsche
commissaris Chodacki. toen hij zeide nog
reden voor bovenmatig optimisme te heb
ben en zinspeelde op een Danzig, dat we
derom de gouden brug zou kunnen worden
tusschen Polen en Duitschland.
Intusschen is de internationale politiek
nog bezaaid met netelige problemen en
speciaal de Engelschen richten den blik in
snel tempo naar verschillende zijden. Alsof
de stagnatie in de onderhandelingen met
Moskou niet al genoeg zorgen geeft, komen
daarbij nog de moeilijkheden met Japan,
dat er heftiger dan ooit op aandringt, dat
Engeland de door de Japanners geëischte
„nieuwe orde" aanvaardt en geenerlei
steun meer aan China verleent.
De Japansche minister-president Hira-
noema heeft zich te dezer zake wel zeer
duidelijk uitgelaten en er op gewezen-, dat
er van besprekingen te Tokio niets kan ko
men, indien de Engelschen met de Japan
sche eischen niet volkomen accoord gaan.
Overigens een zéér merkwaardige methode,
om iemand, met wien men „onderhande
len" gaat, zóó van te voren reeds de wet
voor te schrijven. Een methode, die de
tegenpartij bij voorbaat reeds verbitterd
moet maken.
Over de oorzaak van deze steeds meer
positieve houding van Japan, na een twee
jarigen strijd met een nog lang niet over
wonnen China, loopen de meeningen sterk
uiteen.
Verneemt men eenerzijds, dat Japan, na
den langdurigen uitputtenden strijd ver
zwakt, thans alles op alles wil zetten, om
tot een eind-overwinning te geraken
vandaar ook zijn krachtig streven naar
een gewillige nieuwe centrale regeering in
China anderzijds hoort men, dat Japan
zich steeds krachtiger voelt en, speculee-
rend op een vermeende zwakte van Enge
land, alsmede een eventueel zich afzij
dig houden van Amerika thans 't oogen
blik gekomen acht, om zoo beslist op te tre
den, als het n u doet.
Het zal vermoedelijk nog lang duren, al
vorens is vast te stellen, welk inzicht het
juiste is en of Japan gegronde reden heeft,
zich inderdaad zoo sterk te gevoelen, als
waarvan het thans oogenschijnlijk blijk
geeft. Want, afgaande op uitspraken van
Tsjang Kai Sjek en diens adviseur Donald,
geven de Chineezen nog lhng geen blijk,
daar te zullen gaan staan, waar de Japan-
neezen hen zoo graag willen hebben. En
ook de Engelschen, noch de Franschen zul
len zich stellig niet zoo maar gewonnen
geven, al biedt de situatie de noodige zorg.
Wat de onderhandelingen met Moskou be
treft. het feit, dat nieuwe bezwaren naar
voren zijn gekomen, behoeft nog geenszins
in te houden, dat het verdrag niet tot stand
zal komen Men weet, dat Londen zich op
op het standpunt stelt, dat het geen garan
ties kan geven aan kleine staten voor hun
politieke onafhankelijkheid, wanneer zij
deze niet uitdrukkelijk wenschen. Moskou
wil, dat dit wel geschiedt, óók wanneer
kleine landen zich door indirecte agressie
bedreigd gevoelen. Intusschen heeft onze
regeering duidelijk haar standpunt ver
klaard en te kennen gegeven, dat wij geen
garantie, van welke zijde ook, van noode
hebben. Dit ls slechts een der
HARTJES van MIJNHARDT
bij hoofdpijn, kiespijn, zenuwpijnen,
rheumatische pijnen, periodieke pijnen,
migraine, spierpijn, spit, kou en griep
Bij apothekers en drogisten,
koker 12 st. 50 ct. doosje 6 st 30 ct
3082
(Ingez. Med.)
Condities Boekhouden f.5.per maand privaatles; f. 3.50 clubles, boeken gratis.
Typen of Steno f. 20.- p. geheelen cursus; Typen en Steno tezamen f. 35.- p. cursus
3060 (Ingez. Med.)
struikelblokken, waarbij komt, dat Stalin
en Chamberlain elkaar in de hoogste mate
wantrouwen en dus de moeilijkheden van
twee kanten komen. De één vreest van den
ander onder meer, dat hij zich op het laat
ste oogenblik aan verplichtingen in zake de
kleine staten zou kunnen onttrekken Daar
om lijkt het niet onwaarschijnlijk, dat we
derom gepoogd zal worden, een pact te
sluiten volgens de oorspronkelijke bedoe
ling, d.w.z. een overeenkomst, waarbij uit
sluitend Engeland, Frankrijk en Rusland
zijn betrokken, dus zonder waarborgen voor
andere landen, óf alleen bij directe agres
sie. Natuurlijk zou zulks een verzwakking
beteekenen, al mag men de waarde, ook
van zulk een overeenkomst, die voor tal-
loozen een waarborg voor den vrede be-
teekent, stellig niet onderschatten.
De Russische houding blijft intusschen
mysterieus. Evenals in 1914 is ook thans
Rusland het onberekenbare element. De
sterke vertroebeling in den internationalen
toestand is dan ook mede te wijten aan het
feit dat een zoo onzekere factor als Rus
land, waarvan men niet weet, of het zich
in zijn isolement wil terugtrekken om zijn
tijd af te wachten, dan wel het uiterste van
Engeland en Frankrijk voor zichzelf wil
eischen, in het politieke spel betrokken
werd.
Met spanning ziet men dus het verdere
verloop der onderhandelingen tegemoet.
Dat nieuwe diplomatieke activiteit en
nieuwe spannigen voor de deur staan, is
zeker. De z.g. „witte oorlog" ls reeds vol-
Nota aan de Tweede Kamer.
De minister van koloniën heeft aan de
Tweede Kamer een nota doen toekomen,
waarin een overzicht wordt gegeven be
treffende den stand ran het kolonisatie-
vraagstuk van Europeanen in Nederlandsch-
Indië.
Daaraan is het volgende ontleend:
In het werkplan 1935 ter bestrijding van
de werkloosheid werd bïi de regeering de
suggestie voorgebracht om over te gaan tot
de instelling van een lichaam, dat leiding
zou kunnen geven aan en toezicht zou
ledig aan den gang, getuige thans o.a. we
derom de remming der Amerikaansche
markten tegenover Italië. Krachtig is ook
Engeland's houding inzake het verleenen
van exportgaranties en credieten aan an
dere landen tot behoud van hun economi
sche en politieke onafhankelijkheid.
kunnen houden op de werkzaamheden van
de particuliere organisaties, welke zich op
dit terrein bewegen.
De regeering heeft, gevolg gevende aan
deze suggestie, bij besluit van 12 Januari
1937 den Kolonisatieraad ingesteld.
Het oriënteerend onderzoek, waarin, be
halve de kolonie van het Indo-Europeesch
verbond op de Giesting en de kolonie van
de stichting kolonisatie Poeloe Laoet op
Poeloe Laoet. alsmede de kolonies van de
Indische maatschappij voor werkverschaf
fing op de Dairilanden en op de Bate-
gronden, tevens betrokken zijn geweest de
kolonisaties ..Nieuw-Guinea" rond Mano-
kwa'.'i en die van de vereen ging kolonisatie
Nieuw-Guinea in het Hollandia-district en
te Oransbari. kon eerst medio 1938 beëin-
ligd worden.
De resultaten van dit onderzoek hebben
uitgewezen, dat, behoudens de kolonie van
het I E.V. in de Giesting en de kolonie van
de I M.I.W op de Bate-cronden. de toe
stand der kolonies op Nieuw-Guinea, op
Poeloe Laoet en in de Da rilanden van d en
aard was, dat het niet verantwoord zou zijn
om de werkzaamheden daar op den ouden
voet voort te zetten.
Als oorzaken van het niet slagën der
Europeesche kolonies werden door den raad
om. aangewezen:
a. In vele gevallen zijn de kolonisatie
ten einen vooiaf onvoldoende verkend voor
zooveel betreft de geschiktheid van de
gronden voor landbouw en veeteelt. Som
tijds zijn zelfs beslist slechte gronden voo-
kolonisatie uitgezocht.
b. Algemeen worstelt men in de koloni
saties met de ongeschiktheid en onbe
kwaamheid van het menschenmateriaal,
waarmede wordt gekoloniseerd. Het grootste
deel der kolonisten bez,t onvoldoende
kennis op bet gebied van landbouw en vee
teelt en een gebrekkig inzicht in de eco
nomie van een boerenbedrijf
c. De kolonisatieplannen zijn niet steeds
grond.g vooi bereid en u.tgewerkt, terwijl
.-omujas ook het ju.ste inzicht en de des
kundigheid ontbreken.
d. Over het algemeen valt bij de kolonl-
satievereenigingen een gebrek aan fonasen
te bespeuren, waardoor deze vereenigingen.
met in staat zijn geweest, haar plannen
op afdoende wijze te financieren
e. Sommige kolonisaties lijden ernstig
onder ongunstige hygiënische en klimato
logische omstandigheden, waardoor de ai-
be.dsprestatie der kolonisten ernstig wordt
beïnvloed.
f. op een enkele uitzondering na zijn de
kolonisatievereenigingen er niet in geslaagd
om de hand te leggen op voor hun taak
volledig berekende kolonisatieleiders.
g. Men ls er nog niet in geslaagd, de
juiste economische oasis te vinden, waarop
in Indië een boerenbedrijf moet worden
gegrondvest in de economisch tot ontwik
keling gebrachte streken, laat staan, dat
men hiervoor de juiste grondslagen heeft
weten te vinden in een niet opengelegd ge
bied als Nieuw-Guinea en elders, waar
eigenlijk nog alle ervaring moet worden
opgedaan.
Als gevolg van saneeringmaatregelen
werd de uitzending van kolomsten naar de
buitengewesten piactisch gestaakt. In be
perkte mate zal vermoedelijk binnenkort
uitzending naar de Giesting weder ge
schieden
Alvorens het kolonisatiewerk opnieuw
ter hand kan worden genomen, zal het
noodig zijn een voorbereidend werk te ver
richten van betrekkelijk langdurigen aard.
ten einde de noodige gegevens te verzame
len. waarop de plannen voot toekomstige
kolonies zullen kunnen worden gebaseeid.
Het is den raad nog n.et mogelijk geweest om
hiervoor richtlijnen vast te leggen, hoofd
zakelijk omdat geen voldoende inzicht ,s
verkregen betreffende het juiste bedrijfs-
type. dat geschikt is voor de Europeesche
kolonisaties, doch tevens omdat de organi
satievorm van de nieuwe kolonisaties nog
niet bleek te zijn uitgekristalliseeid.
Intusschen werden op dit laatste gebied
belangrijke gegevens verkregen, omdat de
Bate-kolonisatie van de IM.I.W., welke op
coöperatieven grondslag gevestigd is. hoofd
zakelijk als gevolg van dezen organisatie
vorm een dusdanig ontwikkelingsaspect
vertoont, dat de raad meent in het daar
gevolgde stelsel den juisten organisatie
vorm gevonden te hebben.
Wat het bedrjjfstype betreft, dat voor
Europeesche kolonisatie in aanmerking
komt. diene. dat het niet mogelijk is, daai-
voor een uniform type. bruikbaar voor
geheel Indië, aan te wijzen.
Nochtans acht de raad het wenschelijk
om één bijzondere proefneming van aige-
meene strekking op te zetten, n l. de proef
neming met Nederlandsche boeren op de
Dairigronden, waarvan de doelstelling is, te
geraken tot een gemengd bedrijf, gebaseerd
op landbouw, tuinbouw en veeteelt, waar
van in Nederlandsch-Indië geen bruikbaar
prototype te vinden is.
Ten slotte overweegt de raad ook de
mogelijkheid om in samenwerking met de
vereeniging kolonisatie Nieuw-Guinea een
gemechaniseerd bedrijf te stichten op daar
voor in aanmerking komende terreinen,
welke vermoedelijk op één van de eilanden
der Molukken zullen worden gevonden.
Dergelijke proefnemingen op landbouw
gebied zullen jaren duren, vóórdat een
definitief oordeel zal kunnen worden uit
gesproken. zoodat de hervatting van de
uitzending van kolonisten op eenigszins
groote schaal vermoedelijk in de eerste
jaren niet ter hand zal kunnen worden
genomen
Intusschen werd einde 1973 een subsidie
regeling getroffen voor de kolonisatiever
eenigingen.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Buizerd" is van Tjililitan naar Ne
derland vertrokken met medeneming van
277 KG. post, 3 K.G. pakketpost en 60
KG, vracht. Een passagier vliegt mede
tot Amsterdam. Voor tusschentrajecten
werden 17 passagiers geboekt, terwijl vier
passagiers voor tusschentrajecten moes
ten worden geweigerd wegens plaatsge
brek.
DRIE MILITAIRE VLIEGTUIGEN
VERONGELUKT.
Verschillende dooden.
Een militair vliegtuig van de basis Mourle-
mon Ls nabij Jonchery in Frankrijk tegen een
boom gevlogen en verongelukt. Drie inzittenden
zijn omgekomen, een vierde 'Vrd gewond.
Op het vliegveld Tassignano nabij Lucca in
Italië is eveneens een militair vliegtuig neer
gestort. De drie leden der bemanning kwamen
om het leven.
Ook is een Italiaansch militair watervlieg
tuig nabij Cagliari door onbekende oorzaal:
tijdens een nachtvlucht in zee gestort. De vijf
leden van de bemanning, drie onderofficieren
en twee soldaten kwamen om het leven.
