Twee jaar oorlog in het
Verre Oosten
lusteloos
AKKERtJE*
Nieuws
uit de Filmwereld
LWat is het laatste nieuws?
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 7 Juli 1939
Derde Blad
No. 24319
80ste Jaargang
Verklaring van minister-president Hiranoema
»,Engeland moet nieuwe orde aanvaarden"
GEMENGD NIEUWS
Verduistering van
55.000 gulden
Onfortuinlijke noodlanding van
een Duilsch vliegtuig bij Hengelo
Brand aan boord van de
„Tapanoeli"
Onze telefoonnummers
Directie en
Administratie 25041
Redactie No. 21507
De Japansche minister-president Hiranoema heeft naar aanleiding van den
tweeden verjaardag van het uitbreken van het incident in China tegenover
persvertegenwoordigers verklaard, dat Japan onmiddellijk een nieuwe cen
trale regeering in China zou erkennen, zoodra deze zou worden ingesteld en
dat Mandsjoekwo natuurlijk zou volgen.
Hiranoema sprak vrij openlijk over de kwestie van de afwikkeling van
het incident in China, de versterking van het anti-kominternpact, de Britsch-
Japansche betrekkingen, in het bijzonder de as. besprekingen te Tokio in
zake Tientsin, de Amerikaansch-Japansche betrekkingen en het incident van
Nomonhan.
Hiranoema zeide, dat er geen wijziging is
ln de vastgestelde politiek der regeering met
betrekking tot een versteviging van het
anti-kominternverdrag, welke in de toe
komst zal worden voortgezet op eenzelfde
wijze als in het verleden. Het gerucht was
in omloop, aldus de premier, dat een han
delsovereenkomst zou zijn gesloten tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie. De premier
achtte het evenwel ondenkbaar, dat een
overeenkomst of afspraak van politieken
aard tusschen Duitschland en de Sovjet-
Unie zou zijn bereikt.
Japan is van zins bijdragen tot den we
reldvrede te leveren op de basis van
moraliteit. Hiranoema is van meening,
dat alle internationale overeenkomsten
gebaseerd dienen te zijn op vreedzame
gedachten, gegrond op moraliteit.
De premier gaf te kennen, dat Japan
mogelijk vertegenwoordigers zal zenden
naar het a.s. congres der nationaal-so-
cialistische partij in Duitschland.
DE A.S. BESPREKINGEN TE TOKIO.
Sprekende over de a.s. onderhandelingen
te Tokio zeide Hiranoema, dat deze in hoofd
zaak bedoeld zijn om de plaatselijke ge
schillen te Tientsin op te lossen. Het Brit-
sche sentiment zal bewijzen een belangrijke
factor te zijn bij een vriendschappelijke re
geling der geschillen.
De premier verklaarde, dat het voor
Japan onmogelijk is samen te werken
met eenig land, dat bezwaar maakt te
gen den opbouw van een nieuwe orde
in Oost-Azië en probeert deze te obstru
eeren. De a.s. besprekingen hebben geen
enkele beteekenis, tenzij Groot-Brittan-
nië dat punt goed begrijpt. Daarom is
een onmisbare voorwaarde een werkelijk
begrip van de positie van Japan in het
Verre Oosten. Japan gaat met vastbe
radenheid voort. Alle inmenging of ob
structie moeten met alle middelen van
de hand worden gewezen. Indien Groot-
Brittannië mocht weigeren op het voor
naamste punt de opvatting van Japan
te erkennen en daarmede de eischen
van Japan te aanvaarden, zal er voor
Japan niets anders overblijven dan de
besprekingen af te breken.
Japan eerbiedigt de rechten en belangen
van derde mogendheden in de buitenland-
sche concessies, doch Japan zal het onmo
gelijk achten samen te werken met derde
mogendheden, die de positie van Japan en
zijn wettige oogmerken weigeren te erken
nen. Mocht een derde mogendheid den op
bouw van de nieuwe orde in Oost-Azië door
Japan tegengaan dan zal Japan een derge
lijke poging vastberaden bestrijden.
Japan heeft geen bezwaar tegen een
strikte neutraliteit van de buitenlandsche
concessies, doch een tegenwerking van de
Japansche militaire operaties en van de
pogingen, den vrede en orde te handhaven,
is onverzoenlijk met een strikte neutraliiteit
yan de buitenlandsche nederzettingen.
Een gedeelte van de openbare meening in
Japan bepleit een beroep op oorlogsrechten
Japan bereid nieuwe cen
trale regeering in China
te erkennen.
in China, doch voor het oogenblik kan niet
definitief worden medegedeeld of een be
roep zal worden gedaan op oorlogsrechten
of niet.
Ten aanzien van de betrekkingen tusschen
Japan en de Vereenigde Staten zeide Hira
noema, dat hem geruchten hadden bereikt,
dat de gevoelens van Amerika jegens Japan
verbeterd zijn of dat de houding van Ame
rika tegenover Groot-Brittannië een wijzi
ging heeft ondergaan, doch daaromtrent is
niets uit Amerika vernomen, hoewel de
premier wel gehoord heeft, dat de stemming
in de Vereenigde Staten is verbeterd.
Hiranoema voegde hieraan toe, dat de
regeering niet overweegt een goodwill-
afgezant naar Amerika te zenden.
DE TOESTAND IN CHINA.
Sprekende over de afwikkeling van het
incident in China, zeide Hiranoema,
dat in verschillende deelen van China
nieuwe regeeringen zijn ingesteld, welke
zóó krachtig zijn, dat eerlang een nieu
we centrale regeering te verwachten is.
Hij is van meening, dat een nieuwe cen
trale regeering in China gebaseerd zal zijn
op een stelsel, dat den provinciën een mach
tig zelfbestuur zal geven. Het is evenwel
twijfelachtig of deze nieuwe vorm van
regeering het federale systeem zal volgen
der Vereenigde Staten of van Duitschland
van voor den wereldoorlog.
Ten aanzien van de stationneering van
Japansche troepen in China zeide de pre
mier, dat Japansche troepen gestationneerd
worden in Binnen-Mongolië en op sommige
punten in Noord-China en ook op andere
punten als verdedigingsmaatregel tegen de
Komintern.
Het is ondenkbaar, dat Japansche troepen
direct en uit Midden- en Zuid-China zullen
worden teruggetrokken, wanneer een nieuwe
centrale regeering zal zijn ingesteld, daar
hun aanwezigheid dan noodig zal zijn voor
de handhaving van den vrede en de orde.
De Japansche troepen, die in verschillen
de deelen van China zijn gestationneerd als
een verdedigingsmaatregel tegenover de Ko
mintern zullen semi-permanent gehand
haafd blijven. De verklaring van prins
Konoye blijft van kracht en de regeering
heeft niet de bedoeling haar te herzien. Het
incident in China zal worden afgewikkeld in
overeenstemming met de verklaringen van
Konoye, doch er zullen passende maatrege
len worden genomen, indien de toestand
zich wijzigt.
HET INCIDENT VAN NOMONHAN.
Ten slotte merkte Hiranoema op, dat het
incident van Nomonhan beteekent, dat de
Japansche en Mandsjoerijsche strijdkrach
ten gezamenlijk pogen Sovjet-Russische en
Buiten-Mongoolsche troepen, die over de
grens zijn gekomen, terug te dringen en I
EEN ARRESTATIE TE HAARLEM.
De recherche te Haarlem heeft in
zijn woning te Zandvoort den 67-jari
gen heer C. E. H. van H., directeur van
de verzekeringsmaatschappij „Spaar-
huis" in liquidatie, aan de Gedempte
Oude Gracht, aldaar, aangehouden.
Een van wege de Verzekeringskamer
ingestelde controle had aan het licht
gebracht, dat er in de boeken van deze
maatschappij was geknoeid en bij het
naar aanleiding hiervan ter hand geno
men onderzoek, bleek, dat de directeur
zich reeds eenige jaren lang belangrijke
bedragen uit de kas had toegeëigend.
In totaal had hij een bedrag van 55.000
gulden verduisterd. Hiervan is slechts
1800 gulden en een auto over. Dit be
drag en de wagen zijn in beslag geno
men. De directeur is naar Haarlem
overgebracht. Bij zijn verhoor heeft hij
een volledige bekentenis afgelegd.
Van H. is in bewaring gesteld.
verder niets. Hiranoema betoogde geen
nauwkeurige kennis te hebben van den
toestand in de Sovjet-Unie. doch hij haalde
vele bevoegde waarnemers aan die zeggen,
dat Sovjet-Rusland niet in staat is strijd te
voeren tegen Japan.
Hiranoema onthulde, dat de regeering
een krachtige politiek voert, welke be
oogt een vriendschappelijke regeling te
zoeken van alle hangende kwesties in
verband met de Japansche vischrechten
in de Russische wateren en de Japan
sche petroleum- en steenkolenconcessies
in Sachalin, ten aanzien waarvan Sov
jet-Rusland een niet te rechtvaardigen
houding aanneemt. Hiranoema zeide,
dat de regeering voornemens is, de oude
rechten en belangen met alle middelen
te verdedigen.
Ten aanzien van de binnenlandsche po
litiek gaf Hiranoema nog te verstaan,
dat een orgaan in het leven zal worden
geroepen voor de controle op de bevor
dering van den buitenlandschen handel.
Hij beloofde de productiecapaciteit van
de industrieën te zullen doen uitbreiden,
hoewel de verlangens der bevolking ten
aanzien van grondstoffen verder be
perkt zullen worden.
VERKLARING VAN TSJANG KAI SJEK
Tsjang Kai Sjek heeft gisteren aan den
vooravond van dezen tweeden verjaar
dag van het uitbreken der vijandelijk
heden, een verklaring uitgegeven, waar
in hij opnieuw de vastberadenheid tot
uitdrukking brengt om den „weer-
standsoorlog" tegen Japan voort te
zetten.
De verklaring, die gericht is tot het Chi-
neesche leger en het volk en die beschouwd
wordt als bijzonder belangrijk in verband
met de talrijke vredesgeruchten, die thans
de ronde doen, stelt in bittere bewoordingen
den vroegeren premier Wang Tsjing Wei
aan de kaak wegens zijn vredespogingen.
Een tweede manifest is gericht tot het
Japansche volk. Daarin wordt een beroep
gedaan op Japan, om de agressie-politiek te
laten varen.
De weerstand der Chineezen wordt ge
rechtvaardigd, met er op te wijzen, dat
de Japanners op gelijke wijze zouden
optreden, wanneer een inval in Japan
gedaan zou worden. Tsjang Kai Sjek
voegt hieraan toe, dat het geloof van
het Japansche leger, volgens hetwelk
zijn verwijdering de verovering van
China zou beteekenen, onjuist is, aan
gezien anderen zouden opstaan, om zijn
plaats in te nemen.
DE BESTUURDER ONGEDEERD.
Gistermiddag is een Duitsch vliegtuig bij
een mislukte poging om een nood
landing te maken neergestort op een
terrein grenzende aan de P. J. Troelstraat
te Hengelo. De machine werd zwaar be
schadigd. De bestuurder, die zich alleen in
het toestel bevond, kreeg zoo goed als
geen letsel.
Tegen ongeveer 3 uur bemerkten omwo
nenden, dat een grijze eenmotorige machine
die een zwart hakenkruis op het roer
voerde, boven de gebouwen van het
Twentsch centraalstation voor electrische
stroomlevering cirkelde met de kennelijke
bedoeling een landingsplaats te vinden. De
machine zette later koers naar den kant
van de dichtbij geleden J. P. Troelstraat om
na een wending te kunnen landen met den
neus tegen den wind in. Doordat de
machine een boompje raakte, maakte zij
een verkeerde manoeuvre en sloeg voorover
tegen den grond. De bestuurder, die, even
voordat het toestel den grond raakte, eruit
sprong, liep slechts schrammen op. De
draagvlakken van het toestel werden zoo
goed als geheel afgerukt, de bladen van
den propeller braken en de neus en motor
werden ernstig beschadigd. Het toestel was
afkomstig uit Mecklenburg. De noodlan
ding/, die een zoo slecht verloop had. zou
zijn geschied wegens gebrek aan benzine.
Moe en afgemat ihuisgekomen?
Neem vlug een "AKKERTJE"!
U is dan spoedig weer frisch
en fit, als door een wonder
3016
(Ingez. Med.»
BOERDERIJ EN WOONHUIS AFGEBRAND
TE ARCEN.
Totale schade van ongeveer
zevenduizend gulden.
Een door onbekende oorzaak ontstane
brand heeft gistermiddag te Arcen (N. Br.)
een boerderij en een woonhuis in de asch
gelegd.
Het vuur brak omstreeks halfdrte uit in
de schuur van den landbouwer M. van
Megen. Weldra hadden de vlammen, aan
gewakkerd door een krachtigen wind, de
boerderij bereikt. Naar alle kanten greep
het vuur om zich heen. zoodat na eemgen
tijd ook het aangrenzende woonhuis van de
familie J. Siderius werd aangetast. De in
middels verschenen plaatselijke brandweer
restte nog slechts de taak zich te belasten
met het beschermen van de aan de andere
zijde der boerderij gelegen arbeiderswoning
van het gezin Reutelingsperger. De inboedel
van de boerderij ging grootendeels verlo
ren, die uit de woning van Siderius kon
voor een groot deel in veiligheid worden ge
bracht. Zoowel de boerderij van den land
bouwer Van Megen, als de woning van de
familie Siderius brandden tot den grond
toe af. In de woning, welke de brandweer
onder haar bescherming had genomen,
werd slechts waterschade aangericht.
De totale schade zou omstreeks zeven
duizend gulden bedragen. Zij wordt door
verzekering gedekt.
WATERVLIEGTUIG TEGEN RIJNAAK
GEBOTST.
Waarnemer en jongetje op het schip
licht gewond.
Gistermiddag half vier is een watervlieg
tuig uit de Mok, dat met twee andere
vliegtuigen in de nabijheid van Kampen
oefeningen had gehouden, bij het opstijgen
tegen een Rijnaak aangekomen. De roef
en stuurhut van de Rijnaak werden totaal
vernield. Het onderstel van het vliegtuig
bleef op het schip zitten, waarna het vlieg
tuig over den kop in het water sloeg. De
bemanning werd door in de buurt zijnde
visschers gered.
Het vliegtuig zonk gedeeltelijk en werd
door een boot van den rijkswaterstraat
naar den wal getrokken.
De korporaal-vlieger bleef ongedeerd, de
waarnemer werd licht gewond evenals een
jongetje op de Rijnaak.
BRANDSTICHTING DOOR HET IERSCHE
REPUBLIKEIN9CHE LEGER.
Aan boord van het Nederlandsche schip
„Tapanoeli" van de Rotterdamsche Lloyd
is te Liverpool tweemaal brand uitge
broken. De eerste brand brak uit in het
voorste ruim en werd spoedig gebluscht,
doch een half uur later brak brand uit
in ruim twee en deze nam grooteren
omvang aan. De brandweer werd ernstig
gehinderd door de groote rookwolken,
welke opstegen uit de brandende lading
copra, zoodat met gasmaskers moest
worden gewerkt. Ruim twee moest ten
slotte onder water worden gezet om de
vlammen te blusschen.
De politie stelt een diepgaand onder
zoek in, aangezien het vermoeden be
staat, dat de brand is veroorzaakt door
brandstichting door het Iersche repu-
blikeinsche leger.
Politiemannen zijn geruimen tijd aan
boord geweest om verhooren af te
nemen.
PLOTSELING DEN WEG OVERGESTOKEN
Gistermiddag: is de 9-jarige J. van E.
wonende te Hilversum, die bij het spel den
Laarderweg aldaar ter hoogte van het
zwembad Crailo overstak door een auto
gegrepen. De jongen bekwam zulke ernstige
verwondingen, dat hij enkele oogenblikken
na het ongeluk overleed.
VERDRONKEN.
Gistermiddag om zes uur is het 3-jarige
zoontje van de familie Hartland te Mid-
denmeer in een onbewaakt oogenblik in
het diepe kanaal geraakt en verdronken.
Toen men den knaap op het droge had
gebracht hebben twee geneesheeren gerui
men tijd kunstmatige ademhaling toege
past. De levensgeesten keerden echter niet
weer.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
DRAMA OP ZEE.
ONGELUK MET DOODELIJKEN AFLOOP
IN DE WERKVERSCHAFFING.
Gistermiddag is in de werkverschaffing
bij de Jandsaanwinnlngswerken be Pieter-
buren (Gr.) een noodlottig ongeluk gebeurd,
waarbij de 37-jarige arbeider M. H. Bever
wijk uit Groningen het leven heeft verlo
ren. Bij het vervoeren van klei is een kipkar
met een inhoud van zeven ton omgeslagen.
B. werd getroffen en met ernstige verwon
dingen naar het diaconessenhuis te Gro
ningen overgebracht, waar hij is overleden.
400 Joodsche vluchtelingen op
brandend schip.
Wederom hebben Europeesehe Joden een
verschrikkelijk drama beleefd op hun tocht
naar andere gebieden. Het gebeurde gis
teren in de wateren van de Dodekanesos,
waar. ter hoogte van het eiland Simi, bij
Rhodes, brand ontstond aan boord van het
schip ..Rhim", dat onder Panameesche vlag
voer en dat 400 Oostenrijksche Joden aan
boord had.
Het Italiaansche s.s. „Fiume". dat bij
Rhodes voor anker lag. voer terstond uit
en verleende assistentie.
De opvarenden werden aan boord ge
bracht van het Italiaansche schip. De
■Rim" zou ten slotte gestrand zijn.
(2 lijnen)
GEESTESKIND OF LEVEND
MENSCH?
Dé békende auteur Tyronne Power speelt deze week te zamèn met Loretta Young
in de film: „Het laatste nieuws is liefde." Hierboven een der scènes.
Bijna alle schrijvers van werkelijk talent
zullen u verzekeren, dat de figuren, die zij
fantaseerden en die de helden en heldin
nen hunner romans geworden zijn, voor
hen bestaan, als waren het levende men-
schen. Zij weten veel méér te verhalen van
hun papieren personagiën, dan in hun
boeken staat opgeteekend; het lijkt, alsof
zij hun geesteskinderen zéér intiem ken
nen, ja alles van hen afweten. Dat dit het
geval is geweest met Sherlock Holmes, de
magere, hoekige, hoogst scherpzinnige en
wonderlijke detective, die een schepping is
van het brein van Sir Arthur Conan Doyle,
blijkt uit eiken regel, die over hem werd
neergeschreven. Hoezéér moet Conan Doyle
zich in deze figuur hebben verdiept, hoe
zéér vertrouwd was zij hem geworden!
Maar de lezersvoelen zij zich even
zeer verwant aan zulk een „medemensch".
wiens wieg,.in den inktpot" heeft gestaan?
Erkennen zij hem als evennaaste, óf zeggen
zij met een superieuren glimlach: „Het is
maar een boek!"? Het volgende duidelijke
en doorslaggevende antwoord moet op deze
vraag worden gegeven.
Het bureau voor onbestelbare brieven van
het Londensche hoofdpostkantoor, het z.g.
„Dead letter department" ontvangt nii nog,
in dezen tijd, een halve eeuw nadat Conan
Doyle zijn boeken schreef, brieven, geadres
seerd aan Sherlock Holmes. Bakerstreet,
221 b. Die zijn afkomstig van lieden, die
den raad van den den grooten detective
willen inroepen.
Het laatste huis van Bakerstreet draagt
het nummer 220. Nummer 221 b bestaat
dus niet en het is duidelijk, dat Arthur
Conan Doyle dit aldus opzettelijk heeft ge
daan, om met niemand moeilijkheden te
krijgen. En net zoomin als no. 221 b nim
mer is gebouwd of bewoond, net zoomin
heeft Sherlock Holmes ooit geleefd, anders
dan in het brein en in de boeken van den
genialen schrijver.
Het moet erkend worden, dat enkele van
de groote en eigenaardige talenten, die Co
nan Doyle zijn Sherlock Holmes heeft toe
gedicht, het eigendom waren van den
Schotschen dokter Joseph Bell van het ge
meentelijk Ziekenhuis te Edinburgh. Deze
had een groot talent voor crimineele ana
lyse en Conan Doyle leerde véél van hem.
Maar nog veel méér leerde de schrijver
vanSherlock Holmes zelf, dus: van zijn
eigen geestekind.
Zoodra deze Sherlock Holmes in zijn
oogen een levend wezen was geworden, kon
het niet anders, of het geesteskind gaf hem
raad, leerde hem de methode, volgens welke
hij werkte. Zijn vrienden raadpleegden Sir
Arthur in allerlei moeilijke gevallen. Bij
den een was geld ontvreemd, bij den ander
was iets geheimzinnigs voorgevallen en
iedereen riep Conan Doyle's hulp in. De
schrijver volgde daarop het systeem, dat
hij voor Sherlock Holmes had ontworpen
en steeds meer verdiept. En heel vaak
slaagde hij erin, zoodoende resultaten te
boeken, die verrassend moeten worden ge
noemd.
Deze herinneringen aan een zoo begaafd
schrijver en aan zoo opmerkelijke boeken,
krijgen een geheel nieuwe actualiteit, nu
de 20th Century-Foxfilm den voornaamsten
aller Sherlock Holmes-romans, „De Hond
van de Baskervilles" heelt verfilmd, met
Basil Rathbone in de hoofdrol.
ERICH VON STROHEEVI IN
„ULTIMATUM".
Hierboven de bekende acteur Erich von
Stroheim. die deze week de hoofdrol ver
vult in de film „Ultimatum", spelend vlak
vóór en aan het begin van den wereldoor
log van 1914,
