DE „BLOCKADE
Beurs blijft hangen tusschen
hoop en vrees
80ste Jaargang
LEiDSCH DAGBLAD, Zaterdag 24 Juni 1939
Derde Blad
No. 24308
BELASTING-MOEILIJKHEDEN!
Hartjes
1 BUITENL. WEEKOVERZICHT
Felle politieke strijd
Het sensatienummer
HOOGSTRATEN's Boekhoudbureau
VAN MIJNHARDT,
Weinig handel
FAILLISSEMENTEN
Weinig verandering toont het beeld van
het wereldgebeuren, doch direct gunstig
durven wU dit toch niet te noemen. Er zijn
nu eenmaal van die stilstanden, die eerder
nadeelig dan gunstig werken en momen
teel zijn wij geneigd den stilstand van het
huidige moment daaronder te rekenen.
Het kan geen twijfel lijden, dat Berlijn
het uitblijven van een accoord tusschen
Londen cn Moskou naar alle zijden tracht
uit te bulten. In de eerste plaats maakt het
Derde Rijk er danig gebruik van voor bin-
nenlandsche aanzetting van trots alles toch
wel ietwat geschokt vertrouwen onder bree-
de lagen der bevolking en voorts tracht
Berlijn, alle verzekeringen van strijd tot
het uiterste tegen het communisme ten
spijt, door handelscredieten, al zal het wel
niet om zulke hooge sommen gaan als aan
vankelijk werd gemeld, Moskou terug te
houden.
Het aarzelen tusschen Londen en Mos
kou schijnt men In hoofdzaak te moeten
wijten aan het ontbreken van vertrouwen
der Russen ln het woord der Engelschen;
het droeve geval van Tsjecho-Slowakije
heeft niet weinig geholpen om het toch
altijd levendige wantrouwen tusschen Rus
land en Brittannië te vergrooten. Dienten
gevolge wil Moskou de meest volledige ze
kerheid, zwart op wit! En op dit punt
schijnt het te haperen; de sovjets schijnen
zulke krachtige garanties te eischen, dat
Engeland er voor terugschrikt. Althans tot
nu toe Maar dat wil niet zeggen, dat
Londen tenslotte toch niet zal toegeven.
Onder Franschen druk verwachten wij, dat
Londen eindelijk toch zal wijken en dat na
veel gewrijf het accoord toch tot stand zal
komen, eenvoudig omdat beide partijen in
wezen hetzelfde doel nastreven inzake de
kwestie van het niet-dulden van een Duit-
sche hegemonie in Europa. Edoch, kost
bare tijd zal dan zijn verloopen en een deel
van het succes zal reeds in den kiem zijn
versmoord: een direct acooord zou de po
sitie van de as weinig minder dan uiterst
zwak hebben gemaakt, mede door de uit
werking onder het volk, een accoord nu
doet veel daarvan vervliegen en zal niet
meer dien diepen Indruk maken, juist zoo
gewenscht om de spil ln toom te houden,
gelijk immers het doel is van het non-
agressle-front. Moskou wil volledige inwil
liging van zijn standpunt, slechts dan zal
bet met Londen in zee gaan
Van Duitsche zijde heeft men het trach
ten voor te stellen alsof de sovjets ook een
garantie van hun grenzen in het Verre
Oosten wilden als tegenwicht voor garantie
voor hulp in het Westen, doch dit mag men
naar het rijk der fabelen verwijzen. Deze
Duitsche bewering past ln het kader van
Berlijn's streven om te trachten Japan te
brengen binnen het militaire accoord tus
schen Rome en Berlijn, dat Japan tot dus
ver heeft afgewezen. Dit is voor Berlijn een
geduchte tegenvaller evenzeer als het ver
loop van zaken tijdens Strang's bezoek aan
Moskou voor Engeland! Zou Berlijn's bewe
ring juist zijn, dan zou dit voor Tokio on
getwijfeld reden zijn om toch maar bedoel
de overeenstemming te aanvaarden, omdat
dan de sovjets en Engeland in één kamp
terecht waren gekomen in het Verre Oos
ten Doch zoowel Londen als Moskou
hebben zich gehaast om een beslist de
menti te geven. JuLst om een Duitsch-
Japansch accoord niet te bevorderen.
Londen bevindt zich daar in het Verre
Oosten in een zeer moeilijke positie en dat
is de reden voor het schier eindelooze ge
duld, dat totdusver wordt getoond. Enge
land begrijpt uitstekend, dat het beste
middel om Japan in toom te houden is het
duidelijk partij-kiezen van de Vereenigde
Staten ten gunste van de Westersche de
mocratieën, maar dat gaat nu eenmaal
niet van een leien dakje. In Amerika moet
de publieke opinie langzaam worden voor
bereid tegen de nog altijd krachtige stroo
ming der isolatlonisten en hoewel dat wat
het Verre Oosten betreft, gemakkelijker is
dan voor zoover het Europa zou aangaan,
er ls tijd voor noodig! En dat dwingt En
geland om, zij het waarschijnlijk in ver
beten woede, zich in toom te houden en
veel te slikken, wat niet direct in overeen
stemming is te brengen met het Brltsche
prestige.
Te Tientsin is de situatie volslagen on
gewijzigd, al toonen zich de eerste symp
tomen, dat Japan zich een terugtocht wil
verschaffen. Zelfs de militairen slaan niet
meer zulk een feilen toon aan als eerst!
De reden? Deze moet worden gezocht in
het feit, dat Washington steeds meer van
zijn sympathie doet blijken voor de Engel
sche zaak, gelijk duidelijk tot uiting kwam
in het gebeuren bij Swatau, een Chlnee-
sche havenstad ten Zuiden van Amoy, waar
langs wapenen voor Tsjang-kai-sjek hee-
ten binnen te komen. Bericht werd, dat de
Japansche marine daar een ultimatum had
gesteld om alle buitenlandsche schepen
terug te nemen, ook de oorlogsschepen, die
in de haven lagen, n.I. een Engelsche en een
Amerikaansche torpedobootjager. Zoowel
Londen als Washington weigerden met de
grootste beslistheid en wat een ultimatum
was genoemd, veranderde toen opeens in
een beleefd verzoek. Het is echt Japansch...
Intusschen is in dit geval de Britsch-Ame-
rikaansche overeenstemming in gedachten
glashelder naar voren gekomen en dat kan
te Tokio niet onopgemerkt blijven!
Engeland is genoodzaakt om zeer voor
zichtig te manoeuvreeren en al worden
maatregelen getroffen om een ingrijpen het
hoofd te bieden vandaar de Engelsch-
Fransche besprekingen te Singapore men
mag veilig aannemen, dat pas dan tot
represailles zal worden overgegaan, zoo
iedere andere weg om tot een vergelijk te
komen is afgesneden.
In ons eigen werelddeel blijven de span
ningen voortsluimeren. Af en toe komen
zij soms onverwachts naar voren ln geca-
moufleerden vorm, doch de tijd van beslis
singen schijnt nog niet aangebroken. Goeb-
hels heeft te Danzig feitelijk een opstands
redevoering gehouden voor de Duitsche be
volking en hen ronduit aangespoord om
T' v Ft r\
PLANTSOEN 29 - LEIDEN - TELEF. 1754.
3022 (Ingez. Med.)
den eisch tot terugkeer tot het Duitsche
rijk steeds krachtiger te stellen, zulks on
der verzekering, dat Berlijn hen volkomen
zal steunen. Polen heeft daarop rustig ge
reageerd, maar ieder zal begrijpen, dat de
verhoudingen op een dergelijke wijze slechts
worden vertroebeld en een vergelijk, toch
al zoo moeilijk, benadeeld. Over en weer
blijft men elkaar prikkelen en tarten
En wat te zeggen van een rede als Goeb-
bck hield bij het Zonnewende-feest te Ber
lijn? Zou men deze rede geheel au serieux
nemen, dan zou men tegelijk moeten vast
leggen, dat de nieuwe wereld-oorlog onaf
wendbaar is
Overigens slapen alle brandende kwes
ties. maar dit wil geenszins zeggen, dat ze
verdwenen zijn.
Het is Frankrijk gelukt met Turkije tot
een vergelijk te komen. Weliswaar kost het
Marianne het Sandjak Alexandrette, doch
men krijgt nu eenmaal niets voor niets.
Turkije Is daarmede vast in het non-agres-
sie-front opgenomen, dat daardoor de vrije
beschikking krijgt over de toegangen tot
de Zwarte Zee!
Om Spanje wordt een stille strijd gestre
den en trots veel misbaar van de zijde van
de as, dat Franco zich zal aansluiten bij
den spil, is dat nog zoo zeker niet. Veeleer
mag men uit den gang van zaken afleiden,
dat het Franco-Spanje, trots cultureele nei
gingen voor de combinatie BerlijnRome,
er naar streeft om tusschen beide kampen
een neutraal standpunt in te nemen en
zich militair niet te binden.
Het politieke steekspel wordt onverdroten
voortgezet en al schijnt er soms eenige rust
in te treden, men bedenke wel, dat het
slechts schijn isl
Bij apothekers en drogisten,
koker 12 st. 50 ct. doosje 6 st 30 ct.
2283
(Ingez. Med.)
De beurs blijft hangen tusschen hoop en
vrees en daarbij is het vaak vreemd, te
constateeren. dat op het eerste gezicht on
gunstige politieke berichten, zooals deze b.v.
door de houding van Duitschland tegenover
Danzig en door de weifelende houding van
Albion tegenover de Japanners aan de pers
organen worden ingegeven nauwelijks of
geen invloed meer blijken uit te oefenen.
De beurzen schijnen voor het oogenblik
grootendeels uitverkocht te zijn en wan
neer eT al dalingen voorkomen, dan gaan
zij niet gepaard met liquidaties van grooten
omvang. In alle beurscentra is de handel tot
een minimum ingeschrompeld en waar nog
zaken worden gedaan, gaan zij vaak nog
buiten de beurs om. Het getuigt ongetwij
feld van de groote reservekracht van die
genen. die in het beursbedrljf hun brood
moeten verdienen, dat er bij den thans
I reeds zoo geruimen tijd heerschenschen
stilstand van zaken practisch geen klappen
zijn gevallen. Voor Amsterdam klemt zulks
te meer. nu onlangs enkele groote huizen,
die tevoren geen beurslid waren en dus hun
effectenzaken via derden moesten laten
loopen, tot de Vereeniging voor den Effec
tenhandel zijn toegelaten, hetgeen dus een
belangrijke inkrimping van het bedrijf der
commiss'onnairs meebrengt Al hebben deze
commiss onnairs zich weten staande Ie
houden, de toekomst laat z ch echter voor
hen niet bijzonder hoopvol aanzien, hoewel
het niet aan pogingen zal ontbreken, den
beurshandel, zoodra het oogenblik daarvoor
rijp wordt geacht, tot nieuw leven te
wekken.
Zoo wordt er op het oogenblik getracht,
den handel in de Amerikaansche afdeelin-
gen nog meer uit de breiden, door de zaken,
die voorheen in Londen werden verricht,
hierheen over te planten, zulks als gevolg
van het verzoek der Britsche autoriteiten,
den aankoop van Amerikaansche fondsen
ten behoeve van de binnenlandsche markt
en van het Engelsche ruilmiddel te stakgn.
Somimge Amerikaansche beursfirma's zou
den zeifs het plan koesteren, haar Londen-
sche filialen naar Amsterdam over te
plaatsen. Ik geloofe dat zulks weinig effect
zou sorteeren. De Nederlandsche handel in
Amerikaansche effecten is. naar mijn mee
ning, (in normale tijden althans) reeds
ruim genoeg en indien er zijn die mochten
verwachten, dat Britsche beleggers thans
vla Amsterdam hun aankoopen van Ameri
kaansche fondsen zouden bewerkstelligen,
dient er toch op te worden gewezen, dat
daartegenover de kans zeer groot is, dat de
Britsche autoriteiten ook hiervoor, indien
noodig, een stokje zullen steken.
In Nederland is thans, naast de interna
tionale politiek, alle aandacht geconcen
treerd op de binnenlandsche politiek en de
gulden blijft hiervan, zoolang in de latente
kabinetscrisis nog geen oplossing is bereikt,
den druk ondervinden. Na de ietwat weife
lende houd'ng die het Egalisatiefonds tot
voor kort scheen te hebben aangenomen,
spreekt het nu krachtig van zich af en het
blijkt, dat het als verdcdgngspunten
eeneizijdt een 20 deprec atie andeizijds
,een 22 V» depreciatie tegenover den dollar
heeft verkozen. Tusschen deze punten (die
naar mijn meening te ver uit elkaar liggen)
laat het den gulden grootendeels aan zich
zelf over; op deze punten zelf echter goo t
het zijn gouden soldaten in het strijdperk.
Tot dusver is het goudverlies der Neder
landsche Bank als gevolg van de jongste
aanvallen nog niet bijzonder groot geweest.
Ook de geldrutmte heeft van de verdediging
van den gulden nauwelijks invloed onder
vonden.
Niettemin zal toch eerlang indien de
wzgtrekking van kapitaal aanhoudt,
een stijging der geld- en rentekoersen
niet kunnen uitblijven. De gedepri
meerde houding der obligatiemarkt is
reeds een aanwijzing in deze richting.
Met spanning wacht Nederland af. of
onze Premier in staat zal worden ge
steld, zijn belofte van een conservatieve
en orthodoxe financieele en begroo-
tingspolitiek gestand te doen.
Met zorg zijn de Nederlandsche belang
hebbenden ook vervuld ten opzichte van
den handel met Duitschland. Dr. Hirsch-
feld's verklaringen omtrent de aanhouden
de toeneming van den achterstand in de
clearing-rekening, die thans reeds 45 mil-
lioen beloopt, hadden al de vrees doen ont
staan dat ter voorkoming van een verder
oploopen van dien achterstand, de beta
lingscontingenten voor het derde kwartaal
zouden moeten worden ingekrompen. In
dexdaad is zulks geschied, alhoewel, volgens
de voorloopige niet gedetailleerde aankon
diging, op een matige schaal. Die „matig
heid" neemt echter niet weg. dat onze
export naar Duitschland zal moeten wor
den beperkt en dat, willen wij spoedig van
den achterstand afkomen, de invoer van
Duitsche goederen zal moeten worden ver
hoogd Wij hebben aan deze clearing weinig
goeds beleefd.
De Amerikaansche conjunctuur, althans
de commentaren op deze conjunctuur, sloven
zich uit, om een tegenwicht te stellen tegen
de door politieke spanningen onstane ver
starring van handel en verkeer. Men moet
met deze van optimisme getuigende be
richten uitermate voorzichtig zijn, niet
slechts omdat hoogdravende voorsjJellingen
dienaangaande reeds vaker falikant anders
zijn uitgekomen en ook veel van de kunst
van cijfergroepeeringen afhangt, doch ook
aangezien er ln de opleving, die bijv. ln da
staalindustrie, de spoorwegen en het waren-
huisbedrijf te constateeren valt, reeds veel
bedekte inflatie verscholen ligt. Niettemin
moet het als een voor de samenwerking
tusschen Administratie en zakenleven gun
stig teeken worden beschouwd, dat de voor
stellen tot herziening van het belasting
wezen door het Congres met een groote
meerderheid zijn aangenomen. Al blijft
(volgens den wensch van Roosevelt) de
totale opbrengst onveranderd, de geheele be
lasting op onverdeelde winsten zal om.
worden afgeschaft en haar plaats, te zamen
met die van andere slecht functionneeren-
de en den ondernemingslust en reservee-
ringsdrang temperende lasten, zal worden
ingenomen door een belasting van 18 °/o op
de ondernemingsinkomsten boven de 25.000
dollar.
Terwijl de Engelsche conjunctuur zich
nog steeds op grond van de bewapenings
hausse in opgaande lijn beweegt, staat zij
desalniettemin op wankele basis Men kan
zich immers niet aan de gedachte onttrek
ken, dat de gebeurtenissen in Tientsin, ook
al mocht een voor beide partijen en voor
de gansche wereld noodlottige economische
oorlog tusschen Engeland en Japan worden
voorkomen, de Inleiding vormen voor tal
van nieuwe moeilijkheden in het Verre
Oosten en voor een steeds verder gaande
afbrokkeling van Engeland's invloedssfeer
in China. Men behoeft slechts een blik te
slaan op de cijfers van de Britsche beleg
gingen in China, op den omzet van de
Britsche in China werkende banken,
op het Britsche scheepvaartverkeer naar
de Chineesche wateren en op den in-
en uitvoer van Honkong en Sjanghai, om
een denkbeeld te krijgen van de belangen,
welke hier op het spel staan. Het laat
nauwelijks twijfel, of een periode van ken
tering ten aanzien van Engeland's machts-
posit'e in het Westelijk deel van den Stil
len Oceaan is ingetreden en Nederland, met
zijn ontzaglijke levensbelangen in de Oost,
kan zulks zeker niet onverschillig laten.
Inmiddels heeft de Engelsche regeering
maatregelen genomen, om te voorkomen,
dat de door haar bewapeningsopdrachten
opgeschroefde conjunctuur in hoofdzaak
den opdrachtontvangers, d i. dus de bewa
peningsindustrie zelve ten goede komt. Zij
heeft een ..bewapenings-winstbelasting
ingediend, welke een 60 "/o belasting legt
op die industrieën die van bewapenings
orders tot een bedrag van meer dan
200 000 pond sterling per jaar profiteeren.
Hiermede wordt een enstige misstand uit
den weg geruimd en het feit. dat de Lon-
densche beurs het voorstel zonder schokken
heeft kunnen verwerken bewijst wel. dat
men het over het algemeen als gerecht
vaardigd beschouwt. Men zou het in zeke
ren zin kunnen opvatten als een beperkte
oorlog-winstbelasting, die door haar me
thode van heffing beter en rechtvaard ger
werkt dan het product, waarmede wij in
de oorlogs- en na-oorlogsjaren gelukkig
zijn gemaakt.
Wat de Nederlandsche conjunctuur aan
gaat deze staat er. de omstandigheden in
aanmerking genomen betrekkelijk gunst'g
voor, getuige biiv de verdere afneming der
werkloosheid in Mei.
(Nadruk verboden).
Gedeponeerde uildejlingsiijslen
A. de Heer. Waddinxveen. Geëindigd door het
verbindend worden der eenige uitdeelingslijst.
Uitk. 0,254%.
