BUITENLAND
80sfe Jaargang
DINSDAG 20 JUNI 1939
No. 24304
OFFICIEELE KENNISGEVING
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Nog altijd geen wijziging
bij Tientsin
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS
Algemeene Toestand
Geen wijzigingen
Maatschappij der ned. letterkunde
De Poolsche minderheid
in Duitschland
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Japanners blijven Engeland prikkelen
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets by maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.1S
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.J
NATIONALE BOND
„HET MOBILISATIEKRUIS".
Ontspanningsavond.
Gisteravond hield de afdeeling Leiden
van den Nationalen Bond „Het Mobllisa-
tiekruis" een ontspanningsavond voor de
alhier gelegerde afdeeling der Luchtdoel-
mitrailleurs. De belangstelling voor dezen
avond, zoowel van de zijde der militairen
als van de oud-gemobiliseerden was bijzon
der groot, zoodat de groote bovenzaal van
de sociëteit „Amlcitia" bijna te klein was.
De voorzitter der afdeeling, mr. F. H. van
der Tas, sprak een hartelijk welkomst
voord. Spr. wees er op, dat wanneer
iemand weet wat het zeggen wil in bui
tengewone omstandigheden onder de wa
penen te zijn, dit dan toch zeker wel de
eud-gemobiliseerden van 1914-1918 zijn.
Vandaar dat zij behoefte gevoelden dezen
avond te beleggen. Een woord van dank
richtte spr. tot allen, die het bestuur in
staat hadden gesteld den aanwezigen ver-
Irisschingen en rookartikelen aan te bie
den. Dank werd vooral ook gebracht aan
de mondaccordeon-vereeniging „V.O.P.",
die den stoot tot het houden van dezen
avond had gegeven.
Onder de bekwame leiding van den heer-
van Wouw gaf „V.O.P." aanstonds blijk
van haar kunnen. Zij gaf een aardig pro
gramma, dat behalve uit pittige en goede
muziek, ook nog uit eenige tooneelstukjes
bestond.
Tijdens de pauze werd aan een tiental
oud-gemobillseerden het Mobllisatiekruis
uitgereikt.
De commandant der afdeeling Luchtdoel
mitrailleurs sprak een woord van hartelij-
ken dank voor dezen mooien avond. Mijn
menschen hebben met gemengde gevoe
lens, aldus spr., het oproepingstelegram
ontvangen, maar ja, als Je tusschen men
schen bent, die meer jaren zijn gemobili
seerd dan wij nu maandenHet doet
ons goed te bedenken, dat hun gedachten
ook naar de jongeren uitgaan.
De secretaris deed eenige mededeelingen
over de Mobilisatie-herdenking ln Augus
tus as. te Rotterdam. Elk lid zal een cir
culaire met ftischrijvingsbiljet worden ge
zonden. Er is groote belangstelling.
Overste Van Mens sprak een slotwoord,
waarin hij krachtig opwekte de afdeeling
sterker te maken en persoonlijk propagan
da te maken onder oude kennissen. De
Vereeniging mag op een zeer geslaagden
avond terugzien.
AANBESTEDING.
Door den directeur van Gemeentewerken
is hedenmorgen namens B. en W. aanbe
steed het uitvoeren van slootdempings-,
rioleerings- en bestratingswerken op een
terrein, gelegen aan den Hooge Rijndijk,
hoek Kanaalweg. Er waren tien biljetten
ingekomen, waarop als volgt was inge
schreven:
P. J. en H. Visser, Wassenaar f. 25.200;
gebrs. A. en J. A. Schouls. Leiderdorp
f.22.580; G. v. Eek en B. Hoogstraten. Zeg
veld en Oegstgeest f. 22.300; H. C. Heems
kerk en W. Oudshoorn, Leiden f. 21.725; fa.
G. Sanders en Co., Gouda f. 20.700; C. God
schalk, Leiden f. 19.960; L. P. v. d. Geer en
A. T7i. Stuifzand, Leiden f. 19 700; Ph.
Meyers en Zn., Oegstgeest f. 19.700; A. van
Haiem en I. Doornik. Leiden f. 19.640; A.
W. de Groot en Zn., Leiden f. 16.746.
De gunning is aangehouden.
wisseltruc.
Een drietal filiaalhouders van de firma B.
te dezer stede heeft bij de politie aangifte
gedaan, dat een hun onbekende man Za
terdagavond gepoogd heeft een wisseltruc
toe te passen door eerst een bankbiljet in
betaling te geven en vervolgens dit biljet
met het wisselgeld weer op te strijken. De
winkeliers hadden evenwel alle drie de truc
door. Teneinde te voorkomen, dat de man
elders slachtoffers maakt, volgt hieronder
tjn signalement: plm. 40 jaar, lang 1.85
M., mager bruin gelaat, kromme neus,
blauwgroen sportcostuum.
De aandacht blijft in de eerste plaats ge
richt op het gebeuren in het Verre -Oosten.
Totdusver blijft de situatie daar echter
onveranderd Amerika schijnt inderdaad
bemiddelend te willen optreden.
Niettegenstaande de officieele houding
van de Japansche regeering. die elke be
middeling van een derde mogendheid uit
sluit, blijft de openbare meening de Ver.
Staten als den natuurlijken bemiddelaar
beschouwen.
Hoe duidelijker Amerika doet uitkomen
dat het in wezen achter Engeland staat,
des te grooter zal de kans worden op een
vergelijk!
Het Engelsche geduld blijkt nog niet uit
geput te zijn, gelet op de vaige uitlatingen
van Chamberlain in het Britsche Lagerhuis
Iets duidelijker was de Britsche premier
over de besprekingen te Moskou, die nog
niet vlotten.
Tijdens de debatten vroeg de La'ooim-
afgevaardigde Dalton, of de instructies
aan den Britschen ambassadeur te Moskou
niet uitgebreid genoeg waren, om onder
handelen zonder ruggespraak mogelijk te
maken.
De minister-president antwoordde hier
op. dat dit begrijpelijkerwijs zal afhangen
vain het verloop van de besprekingen Het
is mogelijk, dat punten ter sprake zullen
komen, welke ruggespraak noodig maken,
doch tot nu toe is dit niet het geval ge
weest.
Op de vraag van den conservatief
Adams, of er dan nog andere moeilijk
heden waren, behalve de positie van de
Oostzee-staten, antwoordde Chamber
lain: „Ja, er zijn nog verscheidene
andere punten".
Gisteren zijn te Moskou geen besprekin
gen gehouden tusschen de vertegenwoordi
gers van de drie mogendheden, teneinde de
rederingen in staat te stellen de verschil
lende voorstellen en tegenvoorstellen, welke
zijn gedaan, nader te bestudeeren.
De ambassadeurs van Frankrijk en Enge-
and zijn gedurende het weekeind voort
durend in contact geweest met Strang,
doch met Molotof zijn geen besprekingen
gevoerd.
De Britsche onder-staatssecretaris
van buitenlandsche zaken, Butler, heeft
in het Lagerhuis medegedeld, dat de
academische examens.
Geslaagd voor het doctoraal examen wis-
en natuurkunde, hoofdvak geologie: mej. C.
IJspeert 's-Gravenhage en de heeren S.
v d Heide (Delft). G. Zijlstra (Groningen)
en A. Maaskant (Leiden); voor het candi
daatsexamen rechten: mej. L. C. van Delft
(Oegstgeest), mej. T. Heyllgers (Utrecht) en
de heeren R. Salm (Den Haag), B. C. de
Groot (Rijswijk) en P. S. van der Lely (Lei
den) voor het doctoraal examen rechten:
de heeren P. R. M. de Kuyper (Rotterdam)
en P. F. C. van Geer (Amsterdam); voor het
taalkundig candidaatsexamen Indologie: de
heer L. J. M. Coppes (Den Haag); voor het
candidaatsexamen wis- en natuurkunde, let
ter F, de heer C. J. P. Spruit (Schevenin-
gen), letter B. de heer A. van Iersel (Heem
stede); voor het doctoraal examen Arische
taal- en letterkunde, de heer J. G. de Cas-
paris (Amsterdam); voor het candidaats
examen Semietische taal- en letterkunde:
de heeren D. S. Attema (Hilversum) en F.
van Geuns (Den Haag).
handelsregister
kamer van koophandel.
Nieuwes inschrijving:
Bos en De Vroomen N.V., Hoofdstraat 11,
Bassenheim. Bloembollenkweekerij en
-handel. Dir.: F. Bos, Sassenheim en C. O.
de Vroomen, Voorhout. Maatsch. kapitaal
f. 25.000, waarvan geplaatst en gestort
f 14.000. iNed. Staatscrt.: 7 Juni.1939, Bij
voegsel No. 806).
Wijziging:
F Bos Jr., Hoofdstraat 11, Sassenheim.
Blosmbollenhandel en -kweekerij. Boven
genoemde zaak is opgenomen in de naam-
looze vennootschap: Bos en De Vroomen
NV.
De Maatschappij der Nederlandsche Let
terkunde benoemde tot lid W. bhron Snou-
taert van Schauburg te 's-Gravenhage
voormalig bibliothecaris aan het internatio
nale hof van arbitrage, redacteur van df
lekende jaarlijksche uitgaaf „La Haye di
plomatique et domaine". en den heer a. A.
M. Stols, uitgever van tal van typografisch
veer verzorgde bundels van voornamelijk
moderne Nederlandsche schrijvers.
Dinsdag a.s. herdenkt de heer A. de
Vos, onder-ladingmeester bij de Nederland
sche Spoorwegen aan het station alhier, den
dag, dat hij vóór 25 jaar bij de Ned. Spoor
wegen in dienst trad.
uitbreidingsplan.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
algemeene kennis, dat een plan van uit
breiding voor de gemeente Leiden, ten aan
zien van gronden, gelegen ten Noordoosten
van Zoeterwoudscheweg en o.m. begrensd
door de trambaan LeidenVoorschoten, den
spoorweg LeidenWoerden en het Rijn- en
Schiekanaal. welk plan strekt ter vervan
ging van het plan van uitbreiding van de
gemeente Leiden, vastgesteld bij raadsbe
sluit van 6 November 1933, voorzoover be
treft vorenbedoelde gronden en van het bij
raadsbesluit van 5 September 1938 vastge
stelde herzieningsplan met betrekking tot
die gronden, met ingang van 21 Juni 1939
'ot en met 4 Juli d. a. v. voor een ieder ter
nzngc zal liggen ter gemeentesecretarie
afd. Algemeene Zaken), Rapenburg 12.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemeester, i
LEIDEN,20 Juni 1939. 2055
Britsche ambassadeur te Berlijn exequa
tur heeft aangevraagd voor een consul-
generaal te Praag.
De redenen, waarom de regeering hiertoe
is overgegaan,-aldus Butler, heeft Sir John
Simon in zijn rede van 21 Mei jl. uiteen
gezet. Hij zeide toen, dat het van groot be
lang is voor de regeering, een vertegen
woordiger te Praag te hebben, die o.a. visa
kan verleenen aan emigranten.
Dc regeering ziet zeer goed in, dat
dit besluit een de facto erkenning van
den tegenwoordigen toestand van Bo-
hemenMoravië beteekent. doch dat
houdt geen wijziging in van het stand
punt der Britsche regeering ten aanzien
van de annexatie.
Alvorens haar besluit te nemen, heeft de
regeering zich in verbinding gesteld met de
andere belanghebbende mogendheden, zoo-
als Frankrijk, Amerika, de Sovjet-Unie en
Polen.
DUITSCHLAND.
Maatregelen in Tsjechië
De Duitsche autoriteiten hebben bevel
gegeven dat alle Tsjechische opschriften op
de grenspalen moeten verdwijnen. In den
vervolge zullen de grenspalen van Bohe-
men en Moravië uitsluitend Duitsohe op
schriften dragen. Aar. de grens tusschen
Moravië en Polen zijn de opschriften reeds
verduitectit.
De Tsjechische muziek- en tooneelstuk-
ken worden getroffen door verbodsbepa
lingen. De opera „Libuse" van Smetana is
van het programma der Praagsche opera
moeten verdwijnen. Wanneer in de laatste
acte Libuse uitriep: „Gij zult nooit ten on
der gaan, Tsjechisch volk", placht de ge-
heele zaal op te staan en het volkslied aan
te heffen. Aangezien de wet op het Tsjechi
sche protectoraat de autonomie op cultu
reel en artistiek terrein waarborgt, heb
ben de Duitsche autoriteiten „Libuse"
eigenlijk niet verboden, doch den schouw
burgdirecteuren den raad gegeven, de
opera niet op het programma te plaatsen,
„aangezien zij van de spelers teveel in
spanning vergt". De „Symphonie aus der
neuen Welt" en de „Slavische dans" van
Dvorak zijn eveneens afgeraden. Stukken,
waarin sprake is van de Tsjeeho-Slowaak-
sche legionnaires zijn absoluut verboden.
Het gemeentebestuur van Pardubice
heeft bevel gekregen aan Berlijn een be
drag van 80 000 kronen te betalen en
2000 M3. eikenhout te leveren bij wijze van
betaling voor de levensmiddelen, die door
de Duitsche troepen verstrekt zijn aan de
z.g.n. werkloozen. De Duitsche autoriteiten
hebben onmiddellijk een begin gemaakt
met he<t kappen van een oud, speciaal be
schermd bosch. Het aanbod van het ge
meentebestuur om ln geld te betalen, waar
door het oude bosch voor vernieling zou
zijn gespaard, is door de Duitsche autori
teiten afgewezen.
Amnestie.
In de Staatscourant is een decreet van
den Fuehrer gepubliceerd, waarbij kwijt
schelding van straf wordt verleend voor
sommige politieke misdrijven in verband
met den terugkeer van het Sudetengebied
tot Duitschland en het aanvaarden van het
protectoraat over Bohemen en Moravië.
Geen gevolg zal worden gegeven aan ver
oordeelingen wegens het lidmaatschap van
de N.S.D.A.P.de Sudetenduitsche partij,
het Sudetenduitsche Heimatfronf c.c even
eens voor veroordeelingen wegens daden
begaan in den strijd om het behoud var.
het Duitsche element.
Voor andere daden, begaan uit politieke
overwegingen, wordt kwijtschelding van
straf verleend, wanneer de straf niet meer
dan twee jaar gevangenis bedraagt. Hier
van uitgesloten is landverraad ten nadeele
van het Duitsche rijk.
Ook Tsjechen, die veroordeeld zijn we
gens politieke misdrijven, wordt de straf
kwijtgescholden, tenzij zij zijn veroordeeld
wegens het plegen van aanslagen met' ont
plofbare stoffen, waardoor menschen zijn
omgekomen, roof en moord.
Een zelfde regeling is getroffen voor het
protectoraat Bohemen en Moravië.
ENGELAND.
Witboek over dc winst op wapen
leveranties.
Het witboek, handelend over de belasting
op de winst op wapcnleveranties, is ver
schenen. Hierin wordt gezegd, dat allen, die
op groote schaal betrokken zijn bij het
fabriceeren of leveren van oorlogsmaterieel.
onder deze belasting vallen. Handelaars,
die een bedrag van niet minder dan 200.000
pond sterling per jaar ontvangen voor de
levering van oorlogsmaterieel zullen 60 pet.
moeten betalen op de overwinst, met ingang
van 31 Maart 1939. De korting op de belas
ting met betrekking tot de wijziging van
het gebruikte kapitaal zal bedragen 8 pet.
in geval van vergrooting van het kapitaal
van een maatschappij en 10 pet. in geval
van vergrooting van het kapitaal van par
ticulieren of compagnonschappen
Deze belastig geldt voor den tijd van
drie jaar.
POLEN.
De bond van Polen in Duitschland heeft
den Duitsohen minister van binnenland-
sche zake, Frick, een memorandum over
den toestand der Poolsche minderheid
overhandigd.
„De toestand aldus zegt het memo
randum onder meer wordt opnieuw
slechter. Wij wenden ons tot de Duitsche
regeering, om uiting te geven aan de groote
bezorgdheid der Poolsche ouders over de
steeds ernstiger wordende vervolging van
de jonge generatie. De strijd tegen alles,
wat Poolsch is, is thans uitgebreid tot de
jongste kinderen. Wij verzoeken den leiders
van het Duitsche rijk ten minste de Pool
sche jeugd de steeds talrijker kwellingen
te besparen".
Een resolutie van de socialistische partij.
Het bestuur van de Poolsohe socialistische
partij heeft een resolutie aangenomen,
waarin men zich gelukkig prijst met de
Britsch-Fransch-Poolsche overeenkomst en
waarin uitbreiding van de samenwerking
van Polen met de democratische mogend
heden wordt gevraagd.
Verder wordt gewezen op de noodzake
lijkheid de btnnenlandsche kracht en de
militaire voorbereiding van Polen te ver
sterken, aangezien deze door geen hulp uit
het buitenland kan worden vervangen.
ZUID-SLA VIE.
Stojadinowitsj uit de fractie der
regeeringspartij gesloten
Het presidium van de Zuid-Slavische
radicale gemeenschap, de regeeringspartij
heeft in een vergadering, die drie uur ge
duurd heeft, besloten den afgevaardigden
der partij voor te stellen dr. Milan Stoja
dinowitsj, den vroegeren premier, uit de
fractie te sluiten, tezamen met nog 19 afge
vaardigden, wegens voor de partij .schade
lijk optreden.
Klaarblijkelijk is dit besluit genomen op
grond van een interpellatie, waarin ophel
dering gevraagd werd over de onderhande
lingen in de Kroatische kwestie.
BINNENLAND.
De tunnelbouw te Botterdam. (Binnenland,
3e Blad)
750 maal door de lucht naar Indië. (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Vaste stemming - Zeer kalme handel -
Vooral Philips, H.V.A. en Koninklijke
hooger - Amerikanen kalm - Beleggin
gen rustig.
BUITENLAND.
Ongewijzigde situatie te Tientsin. (Ie Blad)
Nog vele verschilpunten tusschen Londen en
Moskou. (Buitenland, le Blad)
Maatregelen in Tsjechië (Buitenland, le BI.)
ZIE voorts laatste berichten
eerste blad.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Zwakke tot matige wind uit Zui
delijke richtingen. Gedeeltelijk be
wolkt. Geen regen van beteekenis.
Iets warmer.
Japansche soldaten in burger hebben
gisteren te Tientsin pamfletten ver
spreid onder de Chineesche politie
mannen in Britschen dienst, waarin
dezen werden aangespoord hun ontslag
te nemen, aangezien anders tegen hen
en hun familie zou worden opgetreden.
De Britsche consul-generaal heeft hier
tegen geprotesteerd.
Niet alleem de beambten van de gemeente
politie, doch ook Chineesche beambten,
welke op de bureaux van den Britschen
gemeenteraad werkzaam zijn. blijken door
de Japanners met maatregelen bedreigd te
worden, als zij den dienst niet verlaten.
Velen denken er thans ernstig over, ont
slag te nemen. In de bedreiging wordt het
dooden van hun familie genosmd als een
der mogelijke gevolgen van het in den
wind slaan der waarschuwing. Vernomen
wordt, dat de Japanners een telling hebben
gehouden onder de familieleden van al het
gemeentepersoneel, dat in het onder Japan
sche controle staande gebied rond de Brit
sche concessie woont.
Volgens Domei hebben de Japansche mi
litaire autoriteiten aangekondigd, dat van
gisteravond 22 uur af de prikkeldraadver
sperringen voor de Fransc-he en Britsche
concessies onder een electrischen stroom
van 220 volt zullen staan. De Chineesche
groentenventers hebben besloten de Brit
sche concessie te boycotten en slechts te
verkoopen in de Japansche concessie en de
Chineesche wijken
De voorzitter van den gemeenteraad van
de Britsche nederzetting. Tipper, heeft
ontkend, dat. de Britsche autoriteiten een
embargo hebben geplaatst op de vrorrr ^en
meel en graan in de nederzetting. In de
afgeloopen week zijn 150.000 balen meel en
10.000 balen rijst uit de Britsche neder
zetting uitgevoerd.
Tipper voegde hieraan toe, dat de Japan
ners wel weigeren Chineesche jonken met
groenten toe te laten tot de nederzetting.
De Japansche militaire autoriteiten te
Tientsin hebben gisteren 'n verklaring ge
publiceerd. waarin wordt gezegd, dat de
Japansche regeering herhaaldelijk heeft
gezegd, dat de rechten van derde mogend
heden in China geëerbiedigd zullen worden.
Niettegenstaande de moeilijkheden welke
dit meebracht voor de strategie, hebben de
Japanners zich hieraan gehouden. Indien
de Britsche regeering meent nu maatrege
len te moeten toepassen als economischen
druk, dan zullen de Japanners zich van de
verplichting tot het eerbiedigen van de
rechten ontslagen achten.
De Japansche autoriteiten verklaren ver
der de moeilijkheden voor Amerikanen,
Duitschers en andere vreemdelingen, die
geen concessie hebben te Tientsin, zoo
klein mogelijk te houden.
Twee Britsche onderdanen hebben op het
Britsche consulaat hun beklag ingediend
over de wijze, waarop zij door de Japanners
aan de grens van de nederzetting zijn ge
fouilleerd. Zij mossten zich geheel ontklee-
den en werden onderworpen aan een ver
nederend onderzoek. Vervolgens werden
hun kleeren teruggegeven en moesten zij
het lokaal verlaten, waarna zij zich moes
ten aankleeden temidden'van de Chinee-
zen. die rondom stonden.
Is het wonder, dat de „Times" o.m. schrijft:
De openbare meening vraagt evenwel of
de toestand kan worden verbeterd door
protesten alleen. Wat ook duister mag zijn
in den toestand, dit eene is duidelijk dat
3en passieve one rrwerping aan de blokkade
van de Bri<:sche nedciZittinv net Brbsche
oubiiek niet kan bevredigen en alleen k^n
dienen om verder mishandelen van ae
Britsche burgers te Tientsin aan te moedi
gen en aanleiding zal zijn tot een herhaling
in andere deelen van China.
