STADSNIEUWS
BUITENLAND
80sfe Jaargang
DINSDAG 13 JUNI 1939
No. 24298
Onze Reisgids
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bloeiende nachtcactus
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
Algemeene Toestand
Strang naar Moskou
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
V3n 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque* en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden (.2.35
per week f. 0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
C.J.V. PREDIKER 12 1 a.
De 78ste jaarvergadering.
De C.J.V. Prediker 12 1 a hield gister-
ivcnd ln het gebouw Prediker haar jaar
vergadering, welke een feestelijk karakter
droeg.
Onder hen. die deze vergadering bij
woonden merkten wij o.m. op den eere-
roorzitter, den heer P .Mazurel en afge
vaardigden van de Oud-Ledenvereeniging,
Bouwfonds, Zondagsschool en zuster- en
onderafdeelingen.
De voorzitter, de heer W. Korswagen
heette allen welkom, las Prediker 12 om
dan aan de hand van dit hoofdstuk en Ps.
1167 een inleidend woord te spreken. Met
dankbaarheid noemde spr. hen, die inder-
lijd het initiatief tot oprichting van Predi
ker hebben genomen en zette hij uiteen,
dat het voor een ieder noodzakelijk is, dat
eerst het koninkrijk Gods wordt gezocht.
Vertrouwen wij op God, dan zal Hij het
roet ons wel maken.
Spr. eindigde met allen, die in het Pre
diker-verband samenwerken, Gods zegen
toe te wenschen.
Om negen uur werden door een minuut
stilte staande de oprichters van Prediker
ra het dit jaar overleden lid van de Com
missie van Toezicht, de heer J. Warmenho-
ren herdacht. Het zingen van Ps. 1195 5
.Waarmede zal de jongeling zijn pad zui-
ter houden" sloot hierop treffend aan.
De heer P. Waterland bracht vervolgens
sn uitvoerig jaarverslag uit, dat de werk-
mmheden van Prediker en haar commis
sies en onderafdeelingen memoreerde. Uit
ten en ander bleek duidelijk, dat Prediker,
na een kleine inzinking, thans als een
bloeiende vereeniging haar arbeid met op-
[ewektheid voortzet.
De eere-voorzitter, de heer Mazurel. naar
ïiens eenvoudig woord met groote belang-
steilinE werd geluisterd, zette hierna uit
en, dat het dan alleen de vereeniging goed
bn gaan, als zij het van Gods zegen ver
wilt. Spr. verheugt zich erover, dat, zoo-
ts uit het jaarverslag blijkt, het thans met
Prediker weer in dc goede richting gaat.
De heer Van Rosmalen, voorzitter van de
Zondagsschool sprak vervolgens een kort
roord. waarin hij wees op de verstandhou
ding tusschen Prediker en Zondagsschool.
hoopt dat deze samenwerking steeds
van vruchtdragenden aard moge zijn. Ook
lis voorzitter van de Oud-leden-vereeni-
fing sprak spr. woorden van waardeering
in samenwerking.
De voorzitter, die beide sprekers bedank-
voor hun woorden, richtte zich in het
tijzonder tot den dirigent van het zang-
toor. „Dejo Preza", den heer P. Eikerbout,
(ie met koor reeds veel heeft weten te be-
teiken en menigmaal een vergadering met
ung opluisterde.
Staande werden hierop twee coupletten
tan het vaandellied gezongen.
Da penningmeester, de heer B. Chaudron
aeldde in zijn jaarverslag een mooi batig
aldo, waarover de kascommissie een gun-
Kig rapport uitbracht.
Nadat de voorzitter de aftredende be-
'iirarsleden, de heeren C. v. d. Tuyn en P.
Mazurel had bedankt voor de velerlei werk-
mmheden in het belang van Prediker ver-
Kilt, installeerde hij de nieuwe bestuurs-
kden, de heeren Harteveld en Klerk Wol-
te.
De penningmeester van het bouwfonds,
(e heer W. Oudshoorn, bracht verslag uit.
b' bij een totaal aan uitgaven van
'6795.36 waaronder een hypothecaire af-
sing van f. 5000 een batig saldo bracht
'sn f. 641.09.
afloop bleef men nog geruimen tijd
Stellig bijeen. Het Prediker-tooneelclubje
een strijkje zorgden hierbij voor de
boodige afwisseling.
HERDENKING DS. GROOT ENZERINK.
ta de Kooikapel zal op Donderdagavond
kwart over acht uur door het bestuur
bn wijk VIII der Ned. Herv. Gem een
Wachtenisure worden gehouden voor wij-
*a ds. Joh. E. Groot Enzerink.
Ms eerste sprekers hopen hierbii voor te
ban cis. A. D. Meeter en de heer Joh. de
Groot.
Een stadgenoot toonde ons met gerecht
vaardigden trots bovenstaande bloeiende
nachtcactus, welke slechts één nacht bloeit.
De prachtige bloem verspreidde een won
derlijken, zoeten geur, welke het geheele
vertrek vulde. Dit exemplaar is een Seleni-
cereus grandiflores, afkomstig uit Jamaica
en Cuba.
STED. GYMNASIUM.
Tan de derde groep van afdeeling A
IWagde voor het eindexamen A. Schouten
I"hier. Eén candidaat trok zich terug, één
I d afgewezen, terwijl met een derden het
Immen wordt voortgezet.
I Van de tweede groep slaagden alsnog I.
l'-i'ten (alhier) en mej. H. Blom (Voor-
V-'l).
AANBESTEDINGEN.
De commandant van het 6e Regiment
veldartillerie heeft een openbare aanbe
steding gehouden voor de levering van
hooi. stroo en turfstrooisel over een tijdvak
van 1 Augustus t/m 31 October 1939. Er
wa.en 11 inschrijving .bil jetten t.w.:
NV. Turfstrooiselkantoor, Rotterdam,
Turfstrooisel 12.1 cent; Coöp, Turfstrooisel-
fabriek „Barger-Oosterveen" Groningen,
12.4 cent; Veldkamp, Erica. 12.3 cent; Fa.
N. J. Blonk Leiden. 11.5 cent; N.V. van der
Griendt's Landexploitatie, Griendtsveen,
12.4 cent.
Fa. Den Hartog en Bikker. Leerdam, hooi
45 cent; M. Romein, Voorschoten. 58 cent;
Fa. A. P. Taselaar, Rotterdam, 63.2 cent;
Fa. Huysman en Lankhuyzen, 'sGraven-
hage. 64 2 cent; Th. Wismeyer, Rotterdam,
62.8 cent.
M. Romein. Voorschoten, stroo 22 cent;
Fa. N. J. Blonk, Leiden, 25 cent; Fa. Huys
man en Lankhuyzen 's Gravenhage, 25 ct
Fa Wismeyer. Rotterdam, 24 cent.
Alles per 10 K G.
De levering is gegund aan:
Turfstrooisel: fa. N. J. Blonk, Leiden;
hooi: fa. Den Hartog en Bikker, 's Graven
hage; stroo: M. Romein, Voorschoten.
De commandant van het 6e Regiment
veldartillerie heeft een openbare aanbe
steding gehouden voor de levering van
verbruiksartikelen over het tijdvak van 1
Juli t. m. 29 September 1939. In gekomen
waren 26 inschrijvingsbiljetten Hiervan is
de levering gegund aan de navolgende:
Kruiden erswaren: N.V. Simon de Wit.
Zaandam, f. 614.47
Melk: N.V. ..De Landbouw", Leiden,
f. 275 90.
Ontbijtkoek: Albert Heyn N.V., Zaandam,
f. 135,
Varkensvleesch: Th. N. W. Bergers, Lei
den f. 579.
Rookworst- Fa. v. d. Berg en Co.. Wasse
naar f. 332.50.
Speculaas: Fa. H. M Biesiot, Leiden,
f. 24.
Eieren: Erven J Treur, Le'den f.395.
Fiine Vleeschwaren: G. W. Zandvoort,
f. 268.
Groenten: H. Zwaan, f.1650.
R.K. STAATSPARTIJ AFD. LEIDEN.
pIHEXADE VOOR GOUDEN BRUIDSPAAR
Gisteravond omstreeks kwart voor acht
l'ir bracht de Mondaccordeonclub „Groen-
IJW'. ondcrafdeeling van de Buurt- en
I "•siiuinvereeniging „Groenoord", onder
riding van den heer H. Schouten een sere-
Iaan het gouden echtpaar v. d. Linden
IrHey aan de Waardgracht alhier. Zoowel
I "Ogs de route naar de Waardgracht ais op
lwFscllt zel^ was de belangstelling groot.
l:Mat de leden op versnaperingen ont-
I «14 waren, dankte can zoon van het
I'-Men echtpaar voor de hulde en bood df
IjV"maceordeonelub een zilveren lauwertak
IJZ' welke de voorzitter in dank aan-
I Radde.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het doctoraal examen
geneeskunde de heer H. W. Hoets (Den
Haag): voor het doctoraal examen rechten
de heeren F. H. Neisingh (Leiden) en H.
Jochems (Den Haag) en voor het candi-
daatcexamen rechten: de heeren D. M. A.
Houtman iDen Haag) en S. F. J. M. Goos-
sens (Amstelveen).
De heer H. J. Kuiper over de
a.s. verkiezingen.
In een tot in de uiterste hoeken bezette
groote Burchtzaal had gisteren de laatste
verkiezingsvergadering der R.K. Staatspartij
plaats, op welke vergadering de heer H. J.
Kuiper uit Utrecht het woord voerde.
De voorzitter der Leidsche afdeeling, mr.
E. H. J. M. Bolsius, sprak een kort openings
woord, waarin spr. zijn dank uitte aan kape
laan Paap en zijn Odo-knapen, die zich be
reid verklaarden het muzikale gedeelte van
de avond te verzorgen en verder zijn vreugde
uitsprak over de groote opkomst. Nadat deze
muzikale knapen zich hadden laten hooren,
was het woord aan den spreker.
Het is waar, zoo zeide spr.' dat de gemeen
teraadsverkiezingen belangrijker zijn dan
de gehouden Provinciale Statenverkiezingen.
Doch welke verkiezing het ook moge zijn. het
blijft ons katholieken om het even, wij toch
zijn er van overtuigd dat onze R.K. Staats
partij is en moet blijven een principieele
partij. Spr. stelde vervolgens de vraag: „Is
het nu wel noodig dat wij bij gemeente
raadsverkiezingen zoozeer onze beginselen
laten gelden?" Laten wij, zoo vervolgde spr.
aan de hand van de door de R.K. S P. ver
spreid strooibiljet deze vraag eens wat ver
der behandelen. Allereerst de openbare orde
en veiligheid. Het eerste, ais wij zien wat
Leidsche extremisten links en rechts van ons
durven te veroorloven, extremisten waarvan
gezegd mag en moet worden dat indien zij
ooit de lakens in ons vaderland zouden kun
nen uitdeelen, zij in den kortsten tijd onze
vrijheden aan banden zouden hebben gelegd.
Het handhaven van de openbare orde moet
worden getoetst aan beginselen welke in
overeenstemming zijn met het natuurrecht,
met de christelijke grondslagen van ons
volksbestaan. Slechts die leden van den ge
meenteraad zullen kunnen stand houden,
die zich gedragen gevoelen door hoogere
beginselen.
Verder het onderwijs en de volksontwikke
ling. Spr. denkt hierbij speciaal aan het
recht van de vrijheid van onderwijs en de
gelijkstelling van bijzonder en openbaar on
derwijs. Het is duidelijk dat het van de aller
grootste beteekenis is dat de katholieken in
elke gemeente er voor zorg dragen dat dit
recht zoo consequent mogelijk wordt toege
past. Het is voor öns'onderwijs van buiten
gewoon groote beteekenis dat one katholieke
volksdeel in Leiden straks zoo goed mogelijk
vertegenwoordigd is in den Leidschen Raad
Als vierde en vijfde punt noemt het mani
fest de volksgezondheid en volkshuisvesting.
Ook in deze stad is op dit gebied nog wel
een en ander te doen. vooral bezien in ver
band met de groote gezinnen. Wat betreft de
werkverschaffing mag en moet men aan de
R.K. raadsleden den eisch stellen, dat zij
hun leuze getrouw zullen blijven ..Arbeid
voor ons Volk".
Bij het punt „armenzorg" meende spreker
niet lang te hoeven stil staan. Wij katho
lieken hebben telkens bewezen de woorden
van onzen Zaligmaker te hebben begrepen:
„Wat Gij de minste der Mijnen doet. dat
hebt gij aan Mij gedaan". Dertig jaar ge
leden was het bedrag dat men aan armen
zorg besteedde f. 3.per jaar en per hoofd
der bevolking, thans is dit bedrag gestegen
tot ruim f. 40.per jaar en per hoofd.
Punten, welke verder in het manifest ge
noemd worden, zijn de belastingen. De ta
rievenpolitiek der gemeente noemde spr.
belangrijk in verband met de kroostrijke ge
zinnen. We zijn met onze indirecte belastin
gen in Nederland tot een peil gekomen, dat
de zoo juist afgetreden minister de Wilde
tot de conclusie kwam. dat aan de groote
gezinnen restitutie moest worden verleend.
Is het rechtvaardig het kroostrijke gezin via
een tarievenpolitiek te blijven belasten met
een in dien vorm gegoten indirecte belas
ting? Ook in dit opzicht hebt gij katho
lieken van Leiden te waken, dat uw invloed
in den gemeenteraad niet minder wordt,
integendeel zoo hoog mogelijk wordt opge
voerd. Spr. besloot zijn rede met een opwek
king om Woensdag in het stemhokje te laten
zien dat hoe meer men den goeden naam
van onze voormannen tracht aan te tasten,
wij katholieken daar zullen staan om onzen
voormannen te laten zien dat wij er zijn,
onversnipperd, onverbroken. om te toonen
Onze abonné's in Leiden en
Oegstgeest ontvangen heden de
zomerdienstregeling der treinen,
trams en autobussen in en om de
Sleutelstad.
De abonné's elders ontvangen
deze gids morgen.
DE DIRECTIE.
dat zij ons volle vertrouwen hebben, (ap
plaus).
Na een kort dankwoord door den voorzit
ter lieten de St. Odo-knapen zich nogmaals
hooren. waarna de vergadering op de ge
bruikelijke wijze werd gesloten.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE
LETTERKUNDE.
Jaarvergadering te Leiden.
De Maatschappij der Nederlandsche Let
terkunde zal op Woensdag 21 Juni a.s. des
morgens te half elf, in 't Schuttershof, al
hier haar jaarvergadering houden.
Behalve verschillende huishoudelijke
punten, bevat de agenda bestuursverkie
zingen. alsmede stemming en bekendma
king van voorstellen en adviezen van het
bestuur gedaan inzake de toekenning van
een drietal prijzen, te weten een prijs van
meesterschap, groot een duizend gulden, de
C. W. van der Hoogt-prijs" en de dr.
Wfjnaendts Francken-prijs".
In de middagzitting houdt de commissa
ris der Koningin in de provincie Gronin
gen, mr. P. Linthorst Homan, een voor
dracht, getiteld „Eenige beschouwingen
over de waarde van het provinciaal besef
in de drie noordelijke provinciën".
Na afloop van de vergadering bestaat er
gelegenheid voor een bezoek aan de „Ca
mera Obscura-tentoonstelllng, welke door
den bibliothecaris der Maatschappij in de
Universiteitsbibliotheek op het Rapenburg
is ingericht. Daar wordt tevens een thee
aangeboden: des avonds om halfzeven
wordt in .,'t Schuttershof" een gemeen
schappelijke maaltijd gehouden.
Op Dinsdagavond 20 Juni a.s. te acht uur
houdt de commissie voor geschied- en oud
heidkunde een voor alle leden toegankelijke
bijeenkomst in het gebouw Rapenburg 61,
waarin prof. dr. R. R. Post uit Nijmegen
zal spreken over: „Scholen in de Neder
landsche Middeleeuwen".
MILITARIA.
Bij K. B. van 9 Juni is met ingang van
15 Juni a.s. de kapitein W. J. Lambert van
het regiment grenad'ers benoemd tot ma
joor bii het 4e regiment infanterie alhier.
BINNENLAND.
Wijziging: vestigingswet kleinbedrijf. (3e
Blad).
De wetsontwerpen voor tijden van oorlogs
gevaar. (3e Blad).
Auto bij Rotterdam tegen een trein gere
den. (Gemengd, 3e Blad).
Het gemoderniseerde Pompstation te Bode
graven officieel in gebruik genomen.
(4e Blad).
AMSTERDAMSCHF. BEURS.
Loome beursstemming - Koersen nau
welijks prijshoudend - Weinig belang
stelling. - Fluctuaties beperkt - Ame
rikanen zwak - Beleggingen prijshou
dend en kalm.
BUITENLAND.
Nogmaals een verklaring van lord Halifax
over Engeland's politiek. (3e Blad).
De moeilijkheden in Tsjechië en Danzig.
(Buitenland, le Blad).
Strang's reis naar Moskou. (Buitenland, le
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL.
Gisteravond omstreeks 8 uur is op het
einde der Breestraat nabij de Hoogewoerd
de 22-jarige wielrijdster mej. N. H. uit de
P. J. Blokstraat aangereden door een mo
torrijder. De gevolgen waren ernstig: het
meisje kwam ten val. bekwam een gecom-
oliceerde rechterbeenbreuk en een gebro
ken reoh terknieschijf benevens schaaf
wonden aan hoofd en handen.
De E.H.D. vervoerde haar naar het Aca
demisch Ziekenhuis.
De Wethouders van Onderwijs, van
Sociale Zaken en van Financiën zijn ver
hinderd morgen spreekuur te houden.
Gistermiddag is de 13-jarige D. v. H
uit de Celebesstraat. d;e op den Maresingel
op een rijdend voertuig wilde springen,
misgestapt en gevallen, waardoor hij een
diepe vleeschwond in de rechterknie be
kwam. De EH.D. vervoerde den jongen
naar het Academisch Ziekenhuis.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Gez. v. d. Nagel. Secr. Varkevisserstvaat
228. Katwijk aan Zee. kruidenierswinkel.
Vennooten: A van der Nagel. J. van der
Nagel en A. M. van der Nagel te Katwijk
ïan Zee.
Bouwgrond Explo tatie Maatschappij
Prins Hendrik" N V., Geversstraat 61
Jegsteeert, exp'oitatie van onroe'-end goed
enz. U:ttredend Commissaris: W. F. de Roov
Oegstgeest d.d. 16 Maart 1939 N euwe Com-
mï saris; J G. Bergmeyer (z'ch noemende
J. Rübenkamp Bergmeyer), Oegstgeest.
Wisselende bewolking. Enkele
plaatselijke regenbuien. Koude
nacht. Iets warmer overdag.
Matige tot zwakke Noordweste
lijke tot Zuidwestelijke wind.
Nogmaals heeft lord Halifax de Britsche
politiek uiteengezet, men zie het 3de Blad.
Deze blijft onveranderd: gericht op den
vrede, doch tegen iedere verdere daad van
agressie zal worden opgetreden!
Strang is per vliegtuig te Warschau ge
arriveerd. vanwaar hij per trein doorging
naar Moskou, waar hij morgen arriveert.
Britsche diplomatieke kringen geven te
kennen, dat Strang een reeks voorstellen
inzake een aanvaardbare formule tot rege
ling van de kwestie der Oostzeestaten naar
Moskou medebrengt. Er zijn hem vrij rek
bare instructies medegegeven, teneinde
'rem in staat te stellen, zoo noodig bepaal-
1e punten te wijzigen overeenkomstig de
opmerkingen van de regeering te Moskou.
In dezelfde kringen hoopt men. dat nog
deze week beslissen^ vorderingen kannen
worden gemaakt.
De ..Jour" meldt uit Londen, dat, tenzij
de sovjet-regeering op het laatste oogen-
blik met onvoorziene bezwaren komt. het
Fransch-Britsch-Russische verdrag de vol
gende punten zal kunnen bevatten:
1. De sovjet-unie verplicht zich Frankrijk
en Engeland te hulp te komen in geval van
een directen aanval op hun onschendbaar
heid en onafhankelijkheid. Zij verplicht
zich met Frankrijk en Engeland hulp te
bieden aan de gegarandeerde staten: Bel
gië, Polen. Griekenland. Turkije en Roe
menië.
2. Frankrijk en Engeland verplichten zich
de sovjet-unie te hulp te komen bij een
rechtstreekschen aanval tegen haar grond
gebied en met haar samen te werken in
geval van een aanval, die. zonder direct
tegen haar gericht te zijn, haar onafhan
kelijkheid en onschendbaarheid in gevaar
zou brengen.
3. De drie mogendheden verplichten zich
overleg te plegen met het oog op een ge
meenschappelijke actie tot het onderdruk
ken van iedere daad van agressie in Europa
4. Zij verplichten zich. wanneer zij een
maal in een oorlog gewikkeld zijn. niet af
zonderlijk vredes- of wapenstilstandson
derhandelingen aan te knoopen.
De preambule zal vaststellen, dat het
verdrag een strikt defensief karakter heeft
en in overeenstemming is met het ideaal
van het Volkenbondshandvest. Het verdrag
zal voor tien jaar gelden en onverwijld zul
len technische besprekingen over de prac-
tische samenwerking begonnen worden. De
randstaten zullen niet genoemd worden,
doch niets zal de militaire deskundigen ver
hinderen alle mogelijkheden van indirecte
agressie te bestudeeren.
Een ontmoedigende rede. die de span
ning niet vermindert", aldus politieke krin
gen in Duitschland over de rede van Hali
fax in het Hoogerhuis. Een stap achteruit,
veeleer dan een stap vooruit, voegen zij
hieraan tce. er op wijzende, dat de rede
..een brutale aanmoet eins aan de Polen
gaf bij hun machinaties" Kortom. Berlijn
is van meaning, dat Engeland Polen een
blanco chèaue" hseft gegeven, die iedere
kans op onderhandelingen zal compromi
tteren.
De „Voelkischer Beobachter" schrijft
onder meer:
,.He+ propagandistische verontschuldi
gingsoffensief der Britsche regeering duurt
voort. Er gaat geen dag voorbij, waarop
Halifax en ander? fnanrmi uit Downing-
street niet luide verkondigen, dat zij er
niet over denken Duitschland te omsinge
len, maar nog steeds bereid zijn tot vreed
zaam overleg over „alle vraagstukken". Het
